nazywamy prawdopodobieństwem warunkowym pod warunkiem zdarzenia B.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "nazywamy prawdopodobieństwem warunkowym pod warunkiem zdarzenia B."

Transkrypt

1 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Definicja Niech B Fbędziezdarzeniemlosowymdlaktórego P(B) >0. Dla dowolnego zdarzenia losowego A F definiujemy P(A B) = P(A B). P(B) Liczbę P(A B) interpretujemy jako prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia A pod warunkiem, że zaszło zdarzenie B, a funkcję P( B) : F [0,1] nazywamy prawdopodobieństwem warunkowym pod warunkiem zdarzenia B.

2 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Przykład(Monety) Rzucono dwukrotnie symetryczną monetą. Jakie jest prawdopodobieństwo wyrzucenia dwóch orłów, jeśli: a) pierwsza moneta okazała się orłem, b) co najmniej jedna moneta była orłem.

3 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Przykład(Urny) Urnazawiera8kulczerwonychoraz4białe.Losujemyzniejdwie kule bez zwracania. Jaka jest szansa wylosowania dwóch kul czerwonych jeśli: a) Prawdopodobieństwo wylosowania każdej kuli jest takie samo. b)załóżmy,żewszystkiekuleczerwonemająwagę c,abiałe b. Prawdopodobieństwo wylosowania kuli danego koloru zależy od stosunku wag kul danego koloru do wagi wszystkich kul aktualnie znajdujących się w urnie.

4 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Twierdzenie(Zasada mnożenia) Jeślizdarzenia A 1,A 2,...,A n spełniająwarunek to P(A 1 A 2... A n 1 ) >0, P(A 1... A n ) = P(A 1 )P(A 2 A 1 )... P(A n A 1... A n 1 ). Twierdzenie to uzasadnia metodę drzewek stosowaną przy rozwiązywaniu wieli zadań liczby przypisywane gałęziom są prawdopodobieństwami warunkowymi, a gdy poruszamy się wzdłuż gałęzi, to mnożymy te liczby.

5 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Twierdzenie(Zasada mnożenia) Jeślizdarzenia A 1,A 2,...,A n spełniająwarunek to P(A 1 A 2... A n 1 ) >0, P(A 1... A n ) = P(A 1 )P(A 2 A 1 )... P(A n A 1... A n 1 ). Twierdzenie to uzasadnia metodę drzewek stosowaną przy rozwiązywaniu wieli zadań liczby przypisywane gałęziom są prawdopodobieństwami warunkowymi, a gdy poruszamy się wzdłuż gałęzi, to mnożymy te liczby.

6 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Przykład(Bombki) W firmie produkującej ozdoby choinkowe, okazało się, że 1/3 sprzedanych bombek miała kształt kulisty, a pozostałe miały inny kształt. Ponadto bombki kuliste były w dwóch kolorach: czerwonym i złotym, a bombki niekuliste tylko w kolorze czerwonym. Wśród klientów wybierających bombki kuliste aż 4/5 wybierało bombki złote. Oblicz prawdopodobieństwo zdarzenia losowego, polegającego na wylosowaniu spośród sprzedanych bombek, bombki czerwonej.

7 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Twierdzenie(o prawdopodobieństwie całkowitym(zupełnym)) Niech A 1,A 2,...,A n będązdarzeniamilosowymispełniającymi następujące warunki: 1 A i A j =,dla i j, n 2 A i = Ω, i=1 3 P(A i ) >0dlakażdego i =1,2,...,n. Wówczas dla dowolnego zdarzenia A F zachodzi wzór: P(B) = n P(B A i )P(A i ). i=1

8 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Uwaga Twierdzenie jest prawdziwe również w przypadku rozbicia przeliczalnego.

9 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Uwaga Twierdzenie jest prawdziwe również w przypadku rozbicia przeliczalnego.

10 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Przykład(Loteria) W loterii fantowej zorganizowanej na balu szansa wygranej jest równa p, przegranej q, a z prawdopodobieństwem r wyciągamy los gradalej.los gradalej wrzucamyzpowrotemdournyi dokonujemy ponownego losowania. Jakie jest prawdopodobieństwo wygranej?

11 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Twierdzenie(prawdopodobieństwo całkowite w przestrzeni warunkowej) Niech H 1,H 2,...,H n będązdarzeniamilosowymispełniającymi następujące warunki: 1 H i H j =,dla i j, n 2 H i = Ω i=1 Gdy P(B) >0,to P(A B) = n P(A B H i )P(H i B). i=1

12 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Twierdzenie(wzór Bayesa(1763)) Niech B,A 1,A 2,...,A n będązdarzeniamilosowymispełniającymi następujące warunki: 1 A i A j =,dla i j, n 2 A i = Ω, i=1 3 P(A i ) >0,dlakażdego i =1,2,...,n, 4 P(B) >0. Wówczasdladowolnego i =1,2,...,n,zachodzirówność P(A i B) = P(B A i) P(A i ). n P(B A i ) P(A i ) i=1

13 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Uwaga Twierdzenie jest prawdziwe również w przypadku rozbicia przeliczalnego. Wzór ten nazywany jest również wzorem na prawdopodobieństwo a posteriori(podoświadczeniu).prawdopodobieństwa P(A i ) nazywane są prawdopodobieństwami a priori(przed doświadczeniem).zdarzenia A 1,A 2,...,A n nazywanesą przyczynami, a zdarzenie A skutkiem. Z twierdzenia tego wynika, że można liczyć prawdopodobieństwa skutku, jeśli tylko znamy prawdopodobieństwa przyczyn oraz prawdopodobieństwa skutku przyczyn danej przyczynie.

14 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Uwaga Twierdzenie jest prawdziwe również w przypadku rozbicia przeliczalnego. Wzór ten nazywany jest również wzorem na prawdopodobieństwo a posteriori(podoświadczeniu).prawdopodobieństwa P(A i ) nazywane są prawdopodobieństwami a priori(przed doświadczeniem).zdarzenia A 1,A 2,...,A n nazywanesą przyczynami, a zdarzenie A skutkiem. Z twierdzenia tego wynika, że można liczyć prawdopodobieństwa skutku, jeśli tylko znamy prawdopodobieństwa przyczyn oraz prawdopodobieństwa skutku przyczyn danej przyczynie.

15 Definicja Prawdopodobieństwo całkowite Wzór Bayesa Przykład(daltonizm) Spośród mężczyzn 5%, a spośród kobiet 0,25% jest daltonistami. Wybrana losowo osoba okazała się daltonistą(zakładamy, że szanse trafienia na mężczyznę i kobietę są takie same). Jakie jest prawdopodobieństwo, że był to mężczyzna?

16 Definicja Zdarzenia A i B nazywamy niezależnymi jeśli P(A B) = P(A)P(B). Jeśli powyższy warunek nie zachodzi zdarzenia nazywamy zależnymi. Jest to pojęcie kluczowe w rachunku prawdopodobieństwa, które odróżnia go od teorii miary. Naturalnym jest stwierdzenie, że zdarzenia są niezależne jeśli wiedza o zajściu jednego nie zmienia prawdopodobieństwa drugiego. Oznacza to, że P(A B) = P(A) o ile P(B) > 0. Powyższa definicja została zmodyfikowana aby dopuścić P(B) =0.

17 Definicja Zdarzenia A i B nazywamy niezależnymi jeśli P(A B) = P(A)P(B). Jeśli powyższy warunek nie zachodzi zdarzenia nazywamy zależnymi. Jest to pojęcie kluczowe w rachunku prawdopodobieństwa, które odróżnia go od teorii miary. Naturalnym jest stwierdzenie, że zdarzenia są niezależne jeśli wiedza o zajściu jednego nie zmienia prawdopodobieństwa drugiego. Oznacza to, że P(A B) = P(A) o ile P(B) > 0. Powyższa definicja została zmodyfikowana aby dopuścić P(B) =0.

18 Uwaga Zdarzeniarozłączne AiBsąniezależnewtedyitylkowtedy,gdy P(A) =0lub P(B) =0. Przykład(elektron) Elektronemitowanyjestwlosowejchwili τprzedziału [0,T].Dla ustalonej chwili t niech A będzie zdarzeniem, że emisja nastąpi po chwili t,abzdarzeniem,żeemisjanastąpiprzedchwila T t. Czy zdarzenia A, B są niezależne? Twierdzenie Jeżeli zdarzenia A i B są niezależne, to niezależne są również pary zdarzeń: A i B, AiB oraz A i B.

19 Uwaga Zdarzeniarozłączne AiBsąniezależnewtedyitylkowtedy,gdy P(A) =0lub P(B) =0. Przykład(elektron) Elektronemitowanyjestwlosowejchwili τprzedziału [0,T].Dla ustalonej chwili t niech A będzie zdarzeniem, że emisja nastąpi po chwili t,abzdarzeniem,żeemisjanastąpiprzedchwila T t. Czy zdarzenia A, B są niezależne? Twierdzenie Jeżeli zdarzenia A i B są niezależne, to niezależne są również pary zdarzeń: A i B, AiB oraz A i B.

20 Uwaga Zdarzeniarozłączne AiBsąniezależnewtedyitylkowtedy,gdy P(A) =0lub P(B) =0. Przykład(elektron) Elektronemitowanyjestwlosowejchwili τprzedziału [0,T].Dla ustalonej chwili t niech A będzie zdarzeniem, że emisja nastąpi po chwili t,abzdarzeniem,żeemisjanastąpiprzedchwila T t. Czy zdarzenia A, B są niezależne? Twierdzenie Jeżeli zdarzenia A i B są niezależne, to niezależne są również pary zdarzeń: A i B, AiB oraz A i B.

21 Definicja Zdarzenia A 1,A 2,A n nazywamywzajemnieniezależnymi (niezależnymi), gdy P(A i1 A i2... A ik ) = P(A i1 )...P(A ik ), dla1 i 1 < i 2 <... < i k n, k =2,3,...,n. Zdarzenia A 1,A 2,A n sązatemniezależne,jeżeli prawdopodobieństwo koniunkcji każdej liczby tych zdarzeń (różnych) jest równe iloczynowi prawdopodobieństw tych zdarzeń. Żebysprawdzićniezależnośćnależysprawdzić2 n n 1równości.

22 Definicja Zdarzenia A 1,A 2,A n nazywamywzajemnieniezależnymi (niezależnymi), gdy P(A i1 A i2... A ik ) = P(A i1 )...P(A ik ), dla1 i 1 < i 2 <... < i k n, k =2,3,...,n. Zdarzenia A 1,A 2,A n sązatemniezależne,jeżeli prawdopodobieństwo koniunkcji każdej liczby tych zdarzeń (różnych) jest równe iloczynowi prawdopodobieństw tych zdarzeń. Żebysprawdzićniezależnośćnależysprawdzić2 n n 1równości.

23 Uwaga Dla n 3 z niezależności parami, nie wynika ich niezależność. Przykład(cztery kule) W urnie są cztery kule niebieska, zielona, czerwona oraz niebiesko-zielono-czerwona. Zbadać niezależność zdarzeń polegających na wyciągnięciu kul danego koloru.

24 Uwaga Dla n 3 z niezależności parami, nie wynika ich niezależność. Przykład(cztery kule) W urnie są cztery kule niebieska, zielona, czerwona oraz niebiesko-zielono-czerwona. Zbadać niezależność zdarzeń polegających na wyciągnięciu kul danego koloru.

25 Rozważa się również nieskończone ciągi zdarzeń niezależnych. Definicja Zdarzenia A 1,A 2,...nazywamyniezależnymi,gdydlakażdego n zdarzenia A 1,A 2,...,A n sąniezależne.

26 Przykład(doświadczenie dwuetapowe) Rozpatrzmy doświadczenie dwuetapowe polegające na tym, że najpierw rzucamy monetą, a następnie kostką sześcienną. Zbudować model probabilistyczny tego doświadczenia. W powyższym przykładzie są w zasadzie dwa doświadczenia losowe, ale traktowane łącznie. Ω jest przestrzenią zdarzeń elementarnych dla całego dwuetapowego doświadczenia. Można jednak skonstruować modele dla każdego etapu z osobna. W tym przykładzie określenie prawdopodobieństw od razu na przestrzeni Ω nie nastręcza trudności, jednak w ogólności łatwiej jest rozpatrywać doświadczenia wieloetapowo.

27 Przykład(doświadczenie dwuetapowe) Rozpatrzmy doświadczenie dwuetapowe polegające na tym, że najpierw rzucamy monetą, a następnie kostką sześcienną. Zbudować model probabilistyczny tego doświadczenia. W powyższym przykładzie są w zasadzie dwa doświadczenia losowe, ale traktowane łącznie. Ω jest przestrzenią zdarzeń elementarnych dla całego dwuetapowego doświadczenia. Można jednak skonstruować modele dla każdego etapu z osobna. W tym przykładzie określenie prawdopodobieństw od razu na przestrzeni Ω nie nastręcza trudności, jednak w ogólności łatwiej jest rozpatrywać doświadczenia wieloetapowo.

28 Przykład(doświadczenie dwuetapowe) Rozpatrzmy doświadczenie dwuetapowe polegające na tym, że najpierw rzucamy monetą, a następnie kostką sześcienną. Zbudować model probabilistyczny tego doświadczenia. W powyższym przykładzie są w zasadzie dwa doświadczenia losowe, ale traktowane łącznie. Ω jest przestrzenią zdarzeń elementarnych dla całego dwuetapowego doświadczenia. Można jednak skonstruować modele dla każdego etapu z osobna. W tym przykładzie określenie prawdopodobieństw od razu na przestrzeni Ω nie nastręcza trudności, jednak w ogólności łatwiej jest rozpatrywać doświadczenia wieloetapowo.

29 Dla dwóch lub więcej eksperymentów losowych, które nie mają na siebie wpływu(są niezależne w potocznym sensie), a opisane są różnymi przestrzeniami probabilistycznymi, można zawsze stworzyć wspólną przestrzeń, w której zdarzenia związane z różnymi eksperymentami będą niezależne. Tę wspólną przestrzeń probabilistyczną nazywamy przestrzenią produktową lub iloczynem kartezjańskim przestrzeni.

30 Definicja Niech (Ω i,f i,p i ), i =1,2,...,nbędąprzestrzeniami probabilistycznymi odpowiadającymi doświadczeniom losowym. Ich iloczyn kartezjański definiujemy następująco: Ω n = Ω 1... Ω n = {(ω 1,...,ω n ) : ω i Ω i }, A n = {A 1... A n : A i F i } = {(ω i,...,ω n ) : ω i A i F}. Zbiór A n nazywamycylindremlubzbioremcylindrycznym. Niestety rodzina składająca się ze wszystkich możliwych cylindrów nie jest na ogół nawet algebrą. Dlatego musimy ją uzupełnić do algebry wszystkich skończonych sum rozłącznych cylindrów, a następniedonajmniejszej σ-algebry F (n)

31 Twierdzenie Dladowolnychprzestrzenizdarzeńelementarnych Ω 1,Ω 2,...,Ω n istniejedokładniejedenrozkładprawdopodobieństwa P (n) na F (n), dla którego zachodzi równość P (n) (A (n) ) = P 1 (A 1 ) P 2 (A 2 )... P n (A n ), dladowolnych A i F i, i =1,2,...,n.

32 Przykład(niezależność, a przestrzenie produktowe) Rozpatrzmy przypadek dwóch przestrzeni probabilistycznych (Ω 1,F 1,P 1 )oraz (Ω 2,F 2,P 2 ).Niech A 1 F 1, A 2 F 2.Czy zdarzenia A = A 1 Ω 2 oraz B = Ω 1 A 2 sąniezależneiloczynie kartezjańskim (Ω, F, P) tych przestrzeni.

33 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Szczególnie ważnym przykładem przestrzeni produktowej jest przestrzeń powstała w wyniku wykonania ciągu niezależnych powtórzeń tego samego doświadczenia losowego o dwóch możliwych wynikach., które nazywamy umownie sukcesem(1) i porażką(0). Taki model probabilistyczny nazywamy schematem Bernoulliego, a poszczególne doświadczenia próbami Bernoulliego.

34 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Przestrzeń zdarzeń elementarnych odpowiadająca jednemu doświadczeniumapostać Ω = {0,1}.Niech F =2 Ω oraz P({0}) =1 p = q, P({1}) = p, gdzie p (0, 1) jest prawdopodobieństwem sukcesu. Przestrzeń probabilistyczna odpowiadająca n niezależnym powtórzeniom tego doświadczeniatoprzestrzeń (Ω,F,P) = (Ω (n),f (n),p (n) ). Uwaga Często wygodne jest następujące przedstawienie P({i}) = p i (1 p) 1 i, i =0,1.

35 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Przestrzeń zdarzeń elementarnych odpowiadająca jednemu doświadczeniumapostać Ω = {0,1}.Niech F =2 Ω oraz P({0}) =1 p = q, P({1}) = p, gdzie p (0, 1) jest prawdopodobieństwem sukcesu. Przestrzeń probabilistyczna odpowiadająca n niezależnym powtórzeniom tego doświadczeniatoprzestrzeń (Ω,F,P) = (Ω (n),f (n),p (n) ). Uwaga Często wygodne jest następujące przedstawienie P({i}) = p i (1 p) 1 i, i =0,1.

36 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Twierdzenie Prawdopodobieństwo zajścia dokładnie k sukcesów w schemacie Bernoulliego n prób z prawdopodobieństwem sukcesu w pojedynczej próbie p wynosi ( ) n P n,k = p k (1 p) n k. k Przykład(urny) Wurniejest Nkul,wśródktórych bjestbiałychoraz N b czarnych. Losujemy n razy po jednej kuli, zwracając ją za każdym razem. Jakie jest prawdopodobieństwo wylosowania k kul białych?

37 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Twierdzenie Prawdopodobieństwo zajścia dokładnie k sukcesów w schemacie Bernoulliego n prób z prawdopodobieństwem sukcesu w pojedynczej próbie p wynosi ( ) n P n,k = p k (1 p) n k. k Przykład(urny) Wurniejest Nkul,wśródktórych bjestbiałychoraz N b czarnych. Losujemy n razy po jednej kuli, zwracając ją za każdym razem. Jakie jest prawdopodobieństwo wylosowania k kul białych?

38 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Twierdzenie Najbardziej prawdopodobna liczba sukcesów w schemacie Bernoulliego z parametrami n i p jest dowolną liczbą całkowitą z przedziału [p(n+1) 1,p(n+1)]. Twierdzenie Niech0 k nbędzieustalonąliczbąsukcesówwschemacie Bernoulliegozparametrem n.prawdopodobieństwo P n,k jest największe dla p = k n.

39 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Twierdzenie Najbardziej prawdopodobna liczba sukcesów w schemacie Bernoulliego z parametrami n i p jest dowolną liczbą całkowitą z przedziału [p(n+1) 1,p(n+1)]. Twierdzenie Niech0 k nbędzieustalonąliczbąsukcesówwschemacie Bernoulliegozparametrem n.prawdopodobieństwo P n,k jest największe dla p = k n.

40 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Jeśli liczba doświadczeń n jest duża w schemacie Bernoulliego (n >100),aprawdopodobieństwosukcesujestmałe(p <0,1) można w bardzo dobry sposób przybliżać prawdopodobieństwa. Twierdzenie Niechliczby p n >0tworzątakiciąg,że lim n np n = λ >0.Wtedy lim n ( n )p kn(1 p n ) n k = e λλk k k!.

41 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala jest nieco zmodyfikowanym zagadnieniem Bernoulliego. W schemacie Bernoulliego liczba doświadczeń jest z góry ustalona i wyznaczamy prawdopodobieństwo, że wśród tej liczby będzie dokładnie k sukcesów. W zagadnieniu Pascala problem polega na obliczeniu prawdopodobieństwa, że liczba prób Bernoulliego będzie równa n jeśli założymy, że próby przeprowadzamy tak długo, aż otrzymamyzgóryzadanaliczbęsukcesów k 1.

42 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Twierdzenie Jeżeli przeprowadzamy doświadczenia według schematu Bernoulliego o stałym prawdopodobieństwie sukcesu w poszczególnym doświadczeniu równym p aż do uzyskania z góry ustalonej liczby k 1 sukcesów to prawdopodobieństwo, że liczba doświadczeń będzie równa n k, wyraża się wzorem ( ) n 1 P k,n = p k (1 p) n k. k 1

43 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Przeprowadzamy n takich doświadczeń, że w każdym z nich możemyotrzymać króżnychwyników A 1,A 2,...,A k,przyczymw każdymdoświadczeniuprawdopodobieństwowyniku A i jeststałei równe p i, i =1,2,...,k,bezwzględunawynikpoprzedniego doświadczenia. Twierdzenie Prawdopodobieństwo, że na n doświadczeń przeprowadzonych wedługopisanegoschematuuzyskasięodpowiednio n i wyników typu A i wdowolnejkolejności,wyrażasięwzorem P n,n1,n 2,...,n k = n! n 1!n 2!...n k! pn 1 1 pn pn k k, gdzie p 1 +p p k =1oraz n 1 +n n k = n.

44 Schemat Bernoulliego Zagadnienie Pascala Uogólniony schemat Bernoulliego Przykład(parzystość) Jakie jest prawdopodobieństwo otrzymania parzystej liczby sukcesów w ciągu n prób Bernoulliego z prawdopodobieństwem sukcesu w pojedynczej próbie równym p?

45 Definicja Niech A 1,A 2,...będzieciągiemzdarzeń.Wtedy lim supa n = n lim inf n A n = n=1k=n n=1k=n nazywamy odpowiednio granicą górną i dolną tego ciągu zdarzeń. A k A k

46 Oczywiście reprezentują one zdarzenia. Pierwsze zdarzenie zachodzi wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi nieskończenie wiele zdarzeńwciągu (A n ).Natomiastdrugiezachodziwtedyitylko wtedy,gdyzachodząprawiewszystkiezdarzenia A n (poza skończoną liczbą). Uwaga (lim supa n ) =liminf n n A n (lim inf A n) =limsupa n n n

47 Twierdzenie(Lemat Borela-Cantelliego) a) Jeśli P(A n ) <,to P(limsupA n ) =0 n=1 n b)jeślizdarzenia A 1,A 2,...sąniezależnei P(A n ) =,to P(lim supa n ) =1 n n=1 Punkt a) można sformułować w następujący sposób: P(lim inf n A n) =1, co oznacza, że prawdopodobieństwo zajścia skończonej liczby zdarzeń A n wynosi1.powyższylematjestczęstowykorzystywany przy badaniu własności zachodzących z prawdopodobieństwem 1. Dostarcza on informacji o prawdopodobieństwie zdarzeń zaszło nieskończeniewielezdarzeń A n.

48 Przykład(LBC1) Jakie jest prawdopodobieństwo tego, że w nieskończonym ciągu rzutów symetryczną monetą orzeł pojawi się skończenie wiele razy? Przykład(LBC2) Wykazać, że w nieskończonym ciągu prób Bernoulliego z prawdopodobieństwem sukcesu p (0, 1) w pojedynczej próbie, ciąg PSSSP powtórzy się nieskończenie wiele razy.

49 Przykład(LBC1) Jakie jest prawdopodobieństwo tego, że w nieskończonym ciągu rzutów symetryczną monetą orzeł pojawi się skończenie wiele razy? Przykład(LBC2) Wykazać, że w nieskończonym ciągu prób Bernoulliego z prawdopodobieństwem sukcesu p (0, 1) w pojedynczej próbie, ciąg PSSSP powtórzy się nieskończenie wiele razy.

Prawdopodobieństwo. Prawdopodobieństwo. Jacek Kłopotowski. Katedra Matematyki i Ekonomii Matematycznej SGH. 16 października 2018

Prawdopodobieństwo. Prawdopodobieństwo. Jacek Kłopotowski. Katedra Matematyki i Ekonomii Matematycznej SGH. 16 października 2018 Katedra Matematyki i Ekonomii Matematycznej SGH 16 października 2018 Definicja σ-algebry Definicja Niech Ω oznacza zbiór niepusty. Rodzinę M podzbiorów zbioru Ω nazywamy σ-algebrą (lub σ-ciałem) wtedy

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo

Prawdopodobieństwo Prawdopodobieństwo http://www.matemaks.pl/ Wstęp do rachunku prawdopodobieństwa http://www.matemaks.pl/wstep-do-rachunku-prawdopodobienstwa.html Rachunek prawdopodobieństwa pomaga obliczyć szansę zaistnienia

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa

Rachunek prawdopodobieństwa Rachunek prawdopodobieństwa Sebastian Rymarczyk srymarczyk@afm.edu.pl Tematyka zajęć 1. Elementy kombinatoryki. 2. Definicje prawdopodobieństwa. 3. Własności prawdopodobieństwa. 4. Zmienne losowe, parametry

Bardziej szczegółowo

p k (1 p) n k. k c. dokładnie 10 razy została wylosowana kula amarantowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem;

p k (1 p) n k. k c. dokładnie 10 razy została wylosowana kula amarantowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem; 05DRAP - Niezależność zdarzeń, schemat Bernoulliego Definicja.. Zdarzenia A i B nazywamy niezależnymi, jeżeli zachodzi równość P(A B) = P(A) P(B). Definicja. 2. Zdarzenia A,..., A n nazywamy niezależnymi

Bardziej szczegółowo

Podstawy nauk przyrodniczych Matematyka

Podstawy nauk przyrodniczych Matematyka Podstawy nauk przyrodniczych Matematyka Elementy rachunku prawdopodobieństwa dr inż. Małgorzata Szeląg Zakład Genetyki Molekularnej Człowieka tel. 61 829 59 04 malgorzata.szelag@amu.edu.pl Pokój 1.118

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia z metodyki nauczania rachunku prawdopodobieństwa

Ćwiczenia z metodyki nauczania rachunku prawdopodobieństwa Ćwiczenia z metodyki nauczania rachunku prawdopodobieństwa 25 marca 209 Zadanie. W urnie jest b kul białych i c kul czarnych. Losujemy n kul bez zwracania. Jakie jest prawdopodobieństwo, że pierwsza kula

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo warunkowe Twierdzenie o prawdopodobieństwie całkowitym

Prawdopodobieństwo warunkowe Twierdzenie o prawdopodobieństwie całkowitym Edward Stachowski Prawdopodobieństwo warunkowe Twierdzenie o prawdopodobieństwie całkowitym W podstawie programowej obowiązującej na egzaminie maturalnym od 05r pojawiły się nowe treści programowe Wśród

Bardziej szczegółowo

Podstawy metod probabilistycznych. dr Adam Kiersztyn

Podstawy metod probabilistycznych. dr Adam Kiersztyn Podstawy metod probabilistycznych dr Adam Kiersztyn Przestrzeń zdarzeń elementarnych i zdarzenia losowe. Zjawiskiem lub doświadczeniem losowym nazywamy taki proces, którego przebiegu i ostatecznego wyniku

Bardziej szczegółowo

c. dokładnie 10 razy została wylosowana kula antracytowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem;

c. dokładnie 10 razy została wylosowana kula antracytowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem; 05DRAP - Niezależność zdarzeń, schemat Bernoulliego A Zadania na ćwiczenia Zadanie A.. Niech Ω = {ω, ω 2, ω, ω, ω 5 } i P({ω }) = 8, P({ω 2}) = P({ω }) = P({ω }) = 6 oraz P({ω 5}) = 5 6. Niech A = {ω,

Bardziej szczegółowo

MNRP r. 1 Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa (wykład) Grzegorz Kowalczyk

MNRP r. 1 Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa (wykład) Grzegorz Kowalczyk MNRP 18.03.2019r. Grzegorz Kowalczyk 1 Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa (wykład) Definicja (σ - ciało) Niech Ω - dowolny zbiór. Rodzinę F P (Ω), gdzie P (Ω) jest rodziną wszystkich podzbiorów

Bardziej szczegółowo

P (A B) = P (A), P (B) = P (A), skąd P (A B) = P (A) P (B). P (A)

P (A B) = P (A), P (B) = P (A), skąd P (A B) = P (A) P (B). P (A) Wykład 3 Niezależność zdarzeń, schemat Bernoulliego Kiedy dwa zdarzenia są niezależne? Gdy wiedza o tym, czy B zaszło, czy nie, NIE MA WPŁYWU na oszacowanie prawdopodobieństwa zdarzenia A: P (A B) = P

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa- wykład 2

Rachunek prawdopodobieństwa- wykład 2 Rachunek prawdopodobieństwa- wykład 2 Pojęcie dyskretnej przestrzeni probabilistycznej i określenie prawdopodobieństwa w tej przestrzeni dr Marcin Ziółkowski Instytut Matematyki i Informatyki Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

L.Kowalski zadania z rachunku prawdopodobieństwa-zestaw 1 ZADANIA - ZESTAW 1. (odp. a) B A C, b) A, c) A B, d) Ω)

L.Kowalski zadania z rachunku prawdopodobieństwa-zestaw 1 ZADANIA - ZESTAW 1. (odp. a) B A C, b) A, c) A B, d) Ω) ZADANIA - ZESTAW 1 Zadanie 1.1 Rzucamy trzy razy monetą. A i - zdarzenie polegające na tym, że otrzymamy orła w i - tym rzucie. Określić zbiór zdarzeń elementarnych. Wypisać zdarzenia elementarne sprzyjające

Bardziej szczegółowo

P r a w d o p o d o b i eństwo Lekcja 1 Temat: Lekcja organizacyjna. Program. Kontrakt.

P r a w d o p o d o b i eństwo Lekcja 1 Temat: Lekcja organizacyjna. Program. Kontrakt. P r a w d o p o d o b i eństwo Lekcja 1 Temat: Lekcja organizacyjna. Program. Kontrakt. Lekcja 2 Temat: Podstawowe pojęcia związane z prawdopodobieństwem. Str. 10-21 1. Doświadczenie losowe jest to doświadczenie,

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 4. Zmienne losowe

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 4. Zmienne losowe Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 4. Zmienne losowe 4.1. Zmienne losowe dyskretne. Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Definicja/Rozkład Zmienne losowe dyskretne Definicja Zmienną losową, która skupiona

Bardziej szczegółowo

Rzucamy dwa razy sprawiedliwą, sześcienną kostką do gry. Oblicz prawdopodobieństwo otrzymania:

Rzucamy dwa razy sprawiedliwą, sześcienną kostką do gry. Oblicz prawdopodobieństwo otrzymania: Statystyka Ubezpieczeniowa Część 1. Rachunek prawdopodobieństwa: - prawdopodobieństwo klasyczne - zdarzenia niezależne - prawdopodobieństwo warunkowe - prawdopodobieństwo całkowite - wzór Bayesa Schemat

Bardziej szczegółowo

Matematyczne Podstawy Kognitywistyki

Matematyczne Podstawy Kognitywistyki Matematyczne Podstawy Kognitywistyki Dorota Leszczyńska-Jasion Kombinatoryka, ci agi liczbowe, skończone przestrzenie probabilistyczne Przykłady zagadnień kombinatorycznych Rozważmy układ n miast o bardzo

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I (SGH)

WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I (SGH) WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I (SGH) Agata Boratyńska Agata Boratyńska Rachunek prawdopodobieństwa, wykład 1 1 / 24 Warunki zaliczenia 1 Do egzaminu dopuszczeni wszyscy, którzy uczęszczali na

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne

Metody probabilistyczne Metody probabilistyczne 2. Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 10.10.2017 1 / 33 Klasyczna definicja prawdopodobieństwa

Bardziej szczegółowo

Elementy rachunku prawdopodobieństwa (M. Skośkiewicz, A. Siejka, K. Walczak, A. Szpakowska)

Elementy rachunku prawdopodobieństwa (M. Skośkiewicz, A. Siejka, K. Walczak, A. Szpakowska) Elementy rachunku prawdopodobieństwa (M. Skośkiewicz, A. Siejka, K. Walczak, A. Szpakowska) Twierdzenie (o mnożeniu) Podstawowe pojęcia i wzory kombinatoryczne. Niech,, będą zbiorami mającymi odpowiednio,,

Bardziej szczegółowo

P (A B) P (B) = 1/4 1/2 = 1 2. Zakładamy, że wszystkie układy dwójki dzieci: cc, cd, dc, dd są jednakowo prawdopodobne.

P (A B) P (B) = 1/4 1/2 = 1 2. Zakładamy, że wszystkie układy dwójki dzieci: cc, cd, dc, dd są jednakowo prawdopodobne. Wykład Prawdopodobieństwo warunkowe Dwukrotny rzut symetryczną monetą Ω {OO, OR, RO, RR}. Zdarzenia: Awypadną dwa orły, Bw pierwszym rzucie orzeł. P (A) 1 4, 1. Jeżeli już wykonaliśmy pierwszy rzut i wiemy,

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń.

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. 3.1 Prawdopodobieństwo warunkowe Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Przykład 1 Alicja wylosowała jedną kartę z

Bardziej szczegółowo

Matematyka podstawowa X. Rachunek prawdopodobieństwa

Matematyka podstawowa X. Rachunek prawdopodobieństwa Matematyka podstawowa X Rachunek prawdopodobieństwa Zadania wprowadzające: 1. Rzucasz trzy razy monetą a) Napisz zbiór wszystkich wyników tego doświadczenia losowego. Ile ich jest? Wyrzuciłeś większą liczbę

Bardziej szczegółowo

Moneta 1 Moneta 2 Kostka O, R O,R 1,2,3,4,5, Moneta 1 Moneta 2 Kostka O O ( )

Moneta 1 Moneta 2 Kostka O, R O,R 1,2,3,4,5, Moneta 1 Moneta 2 Kostka O O ( ) Nowa matura kombinatoryka i rachunek prawdopodobieństwa Zadania zamknięte (0 1 pkt) 1. Doświadczenie losowe polega na rzucie dwiema symetrycznymi monetami i sześcienną kostką do gry. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń.

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. 3.1 Prawdopodobieństwo warunkowe Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska semestr zimowy 2016/2017 Przykład 1 Alicja

Bardziej szczegółowo

51. Wykorzystywanie sumy, iloczynu i różnicy zdarzeń do obliczania prawdopodobieństw zdarzeń.

51. Wykorzystywanie sumy, iloczynu i różnicy zdarzeń do obliczania prawdopodobieństw zdarzeń. Matematyka lekcja 5 5. Wykorzystywanie sumy, iloczynu i różnicy zdarzeń do obliczania prawdopodobieństw zdarzeń. I. rzypomnij sobie:. Jak rysujemy drzewo stochastyczne i przy jego pomocy obliczamy prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

Statystyka matematyczna

Statystyka matematyczna Statystyka matematyczna Wykład 2 Magdalena Alama-Bućko 5 marca 2018 Magdalena Alama-Bućko Statystyka matematyczna 5 marca 2018 1 / 14 Prawdopodobieństwo klasyczne Ω - zbiór wszystkich zdarzeń elementarnych

Bardziej szczegółowo

DODATKOWA PULA ZADAŃ DO EGZAMINU. Rozważmy ciąg zdefiniowany tak: s 0 = a. s n+1 = 2s n +b (dla n=0,1,2 ) Pokaż, że s n = 2 n a +(2 n =1)b

DODATKOWA PULA ZADAŃ DO EGZAMINU. Rozważmy ciąg zdefiniowany tak: s 0 = a. s n+1 = 2s n +b (dla n=0,1,2 ) Pokaż, że s n = 2 n a +(2 n =1)b DODATKOWA PULA ZADAŃ DO EGZAMINU Rozważmy ciąg zdefiniowany tak: s 0 = a s n+1 = 2s n +b (dla n=0,1,2 ) Pokaż, że s n = 2 n a +(2 n =1)b Udowodnij, że liczba postaci 5 n+1 +2 3 n +1 jest podzielna przez

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA. Rafał Kucharski. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 2015/16 ROND, Finanse i Rachunkowość, rok 2

STATYSTYKA. Rafał Kucharski. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 2015/16 ROND, Finanse i Rachunkowość, rok 2 STATYSTYKA Rafał Kucharski Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 2015/16 ROND, Finanse i Rachunkowość, rok 2 Wybrane litery alfabetu greckiego α alfa β beta Γ γ gamma δ delta ɛ, ε epsilon η eta Θ θ theta

Bardziej szczegółowo

04DRAP - Prawdopodobieństwo warunkowe, prawdopodobieństwo całkowite,

04DRAP - Prawdopodobieństwo warunkowe, prawdopodobieństwo całkowite, 04DRAP - Prawdopodobieństwo warunkowe, prawdopodobieństwo całkowite, wzór Bayesa Definicja. 1. Prawdopodobieństwem warunkowym zajścia zdarzenia A pod warunkiem zajścia zdarzenia B, gdzie P(B > 0, nazywamy

Bardziej szczegółowo

III. ZMIENNE LOSOWE JEDNOWYMIAROWE

III. ZMIENNE LOSOWE JEDNOWYMIAROWE III. ZMIENNE LOSOWE JEDNOWYMIAROWE.. Zmienna losowa i pojęcie rozkładu prawdopodobieństwa W dotychczas rozpatrywanych przykładach każdemu zdarzeniu była przyporządkowana odpowiednia wartość liczbowa. Ta

Bardziej szczegółowo

Probabilistyczne podstawy statystyki matematycznej. Dr inż. Małgorzata Michalcewicz-Kaniowska

Probabilistyczne podstawy statystyki matematycznej. Dr inż. Małgorzata Michalcewicz-Kaniowska Probabilistyczne podstawy statystyki matematycznej Dr inż. Małgorzata Michalcewicz-Kaniowska 1 Zdarzenia losowe, algebra zdarzeń Do podstawowych pojęć w rachunku prawdopodobieństwa zaliczamy: doświadczenie

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I wykład 2 i 3 Zmienna losowa

WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I wykład 2 i 3 Zmienna losowa WYKŁADY Z RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA I wykład 2 i 3 Zmienna losowa Agata Boratyńska Agata Boratyńska Rachunek prawdopodobieństwa, wykład 2 i 3 1 / 19 Zmienna losowa Definicja Dana jest przestrzeń probabilistyczna

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 1. L. Kowalski, Statystyka, 2005

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 1. L. Kowalski, Statystyka, 2005 RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 1. Literatura: Marek Cieciura, Janusz Zacharski, Metody probabilistyczne w ujęciu praktycznym, L. Kowalski, Statystyka, 2005 R.Leitner, J.Zacharski, "Zarys matematyki

Bardziej szczegółowo

Zdarzenia losowe i prawdopodobieństwo

Zdarzenia losowe i prawdopodobieństwo Rozdział 1 Zdarzenia losowe i prawdopodobieństwo 1.1 Klasyfikacja zdarzeń Zdarzenie elementarne pojęcie aprioryczne, które nie może być zdefiniowane. Odpowiednik pojęcia punkt w geometrii. Zdarzenie elementarne

Bardziej szczegółowo

Rachunek Prawdopodobieństwa i Statystyka Matematyczna

Rachunek Prawdopodobieństwa i Statystyka Matematyczna Rachunek rawdopodobieństwa i Statystyka Matematyczna rowadzący: prof. dr hab. inż. Ireneusz Jóźwiak Zestaw nr. Opracowanie: Grzegorz Drzymała 4996 Grzegorz Dziemidowicz 49965 drian Gawor 49985 Zadanie..

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa 2.1. σ ciało (algebra) zdarzeń Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska losowe Zdarzenie losowe to pewien podzbiór przestrzeni zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Podstawy Teorii Prawdopodobieństwa

Podstawy Teorii Prawdopodobieństwa Statystyka Opisowa z Demografią oraz Biostatystyka Podstawy Teorii Prawdopodobieństwa Aleksander Denisiuk denisjuk@euh-e.edu.pl Elblaska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna ul. Lotnicza 2 82-300 Elblag

Bardziej szczegółowo

METODY PROBABILISTYCZNE I STATYSTYKA

METODY PROBABILISTYCZNE I STATYSTYKA Andrzej Marciniak METODY PROBABILISTYCZNE I STATYSTYKA Wykłady dla studentów kierunku informatyka Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kaliszu Wykłady są przeznaczone wyłącznie do indywidualnego użytku

Bardziej szczegółowo

Statystyka. Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego

Statystyka. Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego Statystyka Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego 2017 Rachunek Prawdopodobieństwa Brian Wynne podał następującą typologię zagrożeń znanych i niewiadomych: 1. ryzyko to wiadome nam przyszłe zagrożenia,

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 3. Witold Bednorz, Paweł Wolff. Rachunek Prawdopodobieństwa, WNE, Uniwersytet Warszawski. 1 Instytut Matematyki

WYKŁAD 3. Witold Bednorz, Paweł Wolff. Rachunek Prawdopodobieństwa, WNE, Uniwersytet Warszawski. 1 Instytut Matematyki WYKŁAD 3 Witold Bednorz, Paweł Wolff 1 Instytut Matematyki Uniwersytet Warszawski Rachunek Prawdopodobieństwa, WNE, 2010-2011 Schemmat Bernouliego Rzucamy 10 razy moneta, próba Bernouliego jest pojedynczy

Bardziej szczegółowo

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z matematyki dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Biotechnologia w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Projekt Era inżyniera

Bardziej szczegółowo

= 10 9 = Ile jest wszystkich dwucyfrowych liczb naturalnych podzielnych przez 3? A. 12 B. 24 C. 29 D. 30. Sposób I = 30.

= 10 9 = Ile jest wszystkich dwucyfrowych liczb naturalnych podzielnych przez 3? A. 12 B. 24 C. 29 D. 30. Sposób I = 30. Kombinatoryka i rachunek prawdopodobieństwa Zadania zamknięte (0 1 pkt) 1. Flagę, taką jak pokazano na rysunku, należy zszyć z trzech jednakowej szerokości pasów kolorowej tkaniny. Oba pasy zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Zdarzenie losowe (zdarzenie)

Zdarzenie losowe (zdarzenie) Zdarzenie losowe (zdarzenie) Ćw. 1. Ze zbioru cyfr (l, 2,3,..., 9} losowo wybieramy jedną. a) Wypisz zdarzenia elementarne, sprzyjające: zdarzeniu A, że wybrano liczbę parzystą zdarzeniu B, że wybrano

Bardziej szczegółowo

12DRAP - parametry rozkładów wielowymiarowych

12DRAP - parametry rozkładów wielowymiarowych DRAP - parametry rozkładów wielowymiarowych Definicja.. Jeśli h : R R, a X, Y ) jest wektorem losowym o gęstości fx, y) to EhX, Y ) = hx, y)fx, y)dxdy. Jeśli natomiast X, Y ) ma rozkład dyskretny skupiony

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 2

Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 2 Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 2 Przygotowując wykład korzystam głównie z książki Jakubowski, Sztencel Wstęp do teorii prawdopodobieństwa. Prawdopodobieństwo geometryczne

Bardziej szczegółowo

Deska Galtona. Adam Osękowski. Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski

Deska Galtona. Adam Osękowski. Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski a schemat Bernoulliego Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski XV Festiwal Nauki, 21 września 2011r. a schemat Bernoulliego Schemat Bernoulliego B(n, p)

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI. Uwaga! Dla określenia liczebności zbioru (mocy zbioru) użyto zamiennie symboli: Ω lub

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI. Uwaga! Dla określenia liczebności zbioru (mocy zbioru) użyto zamiennie symboli: Ω lub RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI Uwaga! Dla określenia liczebności zbioru (mocy zbioru) użyto zamiennie symboli: Ω lub 1. W grupie jest 15 kobiet i 18 mężczyzn. Losujemy jedną osobę

Bardziej szczegółowo

KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO

KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO Lekcja 3 Definicja prawdopodobieństwa Kołmogorowa. Prawdopodobieństwa warunkowe i niezależne. ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowiedź (tylko

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa Rozdział 2.3: Przykłady przestrzeni probabilistycznych. Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Przestrzeń probabilistyczna Przestrzeń

Bardziej szczegółowo

Zmienna losowa. Rozkład skokowy

Zmienna losowa. Rozkład skokowy Temat: Zmienna losowa. Rozkład skokowy Kody kolorów: żółty nowe pojęcie pomarańczowy uwaga * - materiał nadobowiązkowy Anna Rajfura, Matematyka i statystyka matematyczna na kierunku Rolnictwo SGGW 1 Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Statystyka podstawowe wzory i definicje

Statystyka podstawowe wzory i definicje 1 Statystyka podstawowe wzory i definicje Średnia arytmetyczna to suma wszystkich liczb (a 1, a 2,, a n) podzielona przez ich ilość (n) Przykład 1 Dany jest zbiór liczb {6, 8, 11, 2, 5, 3}. Oblicz średnią

Bardziej szczegółowo

R_PRACA KLASOWA 1 Statystyka i prawdopodobieństwo.

R_PRACA KLASOWA 1 Statystyka i prawdopodobieństwo. R_PRACA KLASOWA 1 Statystyka i prawdopodobieństwo. Zadanie 1. Wyznacz średnią arytmetyczną, dominantę i medianę zestawu danych: 1, 5, 3, 2, 2, 4, 4, 6, 7, 1, 1, 4, 5, 5, 3. Zadanie 2. W zestawie danych

Bardziej szczegółowo

Matematyka z el. statystyki, # 2 /Geodezja i kartografia II/

Matematyka z el. statystyki, # 2 /Geodezja i kartografia II/ Matematyka z el. statystyki, # 2 /Geodezja i kartografia II/ Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Katedra Zastosowań Matematyki i Informatyki ul. Akademicka 15, p.211a bud. Agro II, e-mail: zdzislaw.otachel@up.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Kurs ZDAJ MATURĘ Z MATEMATYKI MODUŁ 14 Zadania statystyka, prawdopodobieństwo i kombinatoryka

Kurs ZDAJ MATURĘ Z MATEMATYKI MODUŁ 14 Zadania statystyka, prawdopodobieństwo i kombinatoryka 1 TEST WSTĘPNY 1. (1p) Zestaw danych 3, 5, x, 7, 10, 12 jest uporządkowany niemalejąco. Mediana tego zestawu jest równa 6, więc liczba x jest równa A. 7 B. 6 C. 5 D. 4 2. (2p) Średnia arytmetyczna liczb:

Bardziej szczegółowo

Elementy statystyki opisowej, teoria prawdopodobieństwa i kombinatoryka

Elementy statystyki opisowej, teoria prawdopodobieństwa i kombinatoryka Wymagania egzaminacyjne: a) oblicza średnią arytmetyczną, średnią ważoną, medianę i odchylenie standardowe danych; interpretuje te parametry dla danych empirycznych, b) zlicza obiekty w prostych sytuacjach

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIA WIELOETAPOWE

DOŚWIADCZENIA WIELOETAPOWE . 4. DOŚWIADCZENIA WIELOETAPOWE Drzewem stochastycznym nazywamy graf ilustrujący przebieg wieloetapowego doświadczenia losowego. Wierzchołkom drzewa stochastycznego przyporządkowane są wyniki poszczególnych

Bardziej szczegółowo

c) Zaszły oba zdarzenia A i B; d) Zaszło zdarzenie A i nie zaszło zdarzenie B;

c) Zaszły oba zdarzenia A i B; d) Zaszło zdarzenie A i nie zaszło zdarzenie B; Rachunek prawdopodobieństwa rozwiązywanie zadań 1. Rzucamy dwa razy symetryczną sześcienną kostką do gry. Zapisujemy liczbę oczek, jakie wypadły w obu rzutach. Wypisz zdarzenia elementarne tego doświadczenia.

Bardziej szczegółowo

Przykład 1 W przypadku jednokrotnego rzutu kostką przestrzeń zdarzeń elementarnych

Przykład 1 W przypadku jednokrotnego rzutu kostką przestrzeń zdarzeń elementarnych Rozdział 1 Zmienne losowe, ich rozkłady i charakterystyki 1.1 Definicja zmiennej losowej Niech Ω będzie przestrzenią zdarzeń elementarnych. Definicja 1 Rodzinę S zdarzeń losowych (zbiór S podzbiorów zbioru

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 1

Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 1 Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 1 Przygotowując wykład korzystam głównie z książki Jakubowski, Sztencel Wstęp do teorii prawdopodobieństwa. Jakubowski, Sztencel:

Bardziej szczegółowo

a. zbiór wszystkich potasowań talii kart (w którym S dostaje 13 pierwszych kart, W - 13 kolejnych itd.);

a. zbiór wszystkich potasowań talii kart (w którym S dostaje 13 pierwszych kart, W - 13 kolejnych itd.); 03DRAP - Przykłady przestrzeni probabilistycznych A Zadania na ćwiczenia Zadanie A1 (wskazówka: pierwsze ćwicznia i rozdział 23 przykł 1 i 2) Zbuduj model przestrzeni klasycznej (czyli takiej, w której

Bardziej szczegółowo

Rozkłady prawdopodobieństwa zmiennych losowych

Rozkłady prawdopodobieństwa zmiennych losowych Rozkłady prawdopodobieństwa zmiennych losowych Rozkład dwumianowy Rozkład normalny Marta Zalewska Zmienna losowa dyskretna (skokowa) jest to zmienna, której zbór wartości jest skończony lub przeliczalny.

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń.

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. 3.2. Niezależność zdarzeń Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Niezależność dwóch zdarzeń Intuicja Zdarzenia losowe

Bardziej szczegółowo

a. zbiór wszystkich potasowań talii kart (w którym S dostaje 13 pierwszych kart, W - 13 kolejnych itd.);

a. zbiór wszystkich potasowań talii kart (w którym S dostaje 13 pierwszych kart, W - 13 kolejnych itd.); 03DRAP - Przykłady przestrzeni probabilistycznych Definicja 1 Przestrzeń probabilistyczna to trójka (Ω, F, P), gdzie Ω zbiór zdarzeń elementarnych, F σ ciało zdarzeń (podzbiorów Ω), P funkcja prawdopodobieństwa/miara

Bardziej szczegółowo

Skrypt 30. Prawdopodobieństwo

Skrypt 30. Prawdopodobieństwo Projekt Innowacyjny program nauczania matematyki dla liceów ogólnokształcących współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Skrypt 30 Prawdopodobieństwo 5.

Bardziej szczegółowo

W. Guzicki Próbna matura, grudzień 2014 r. poziom rozszerzony 1

W. Guzicki Próbna matura, grudzień 2014 r. poziom rozszerzony 1 W. Guzicki Próbna matura, grudzień 20 r. poziom rozszerzony Próbna matura rozszerzona (jesień 20 r.) Zadanie kilka innych rozwiązań Wojciech Guzicki Zadanie. Oblicz prawdopodobieństwo warunkowe, że w trzykrotnym

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne

Metody probabilistyczne Metody probabilistyczne 5. Zmienne losowe: wprowadzenie Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 8..208 / 42 Motywacja Często bardziej niż same zdarzenia losowe

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Kurs w skrócie

Wstęp. Kurs w skrócie Mariola Zalewska Zakład Metod Matematycznych i Statystycznych Zarządzania Wydział Zarządzania Uniwersystet Warszawski I rok DSM Rachunek Prawdopodobieństwa Wstęp Kombinatoryka Niezależność zdarzeń, Twierdzenie

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka Przestrzeń probabilistyczna Niech Ω będzie dowolnym zbiorem, zwanym przestrzenią zdarzeń elementarnych. Elementy ω tej przestrzeni nazywamy zdarzeniami elementarnymi.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia: Ukryte procesy Markowa lista 1 kierunek: matematyka, specjalność: analiza danych i modelowanie, studia II

Ćwiczenia: Ukryte procesy Markowa lista 1 kierunek: matematyka, specjalność: analiza danych i modelowanie, studia II Ćwiczenia: Ukryte procesy Markowa lista kierunek: matematyka, specjalność: analiza danych i modelowanie, studia II dr Jarosław Kotowicz Zadanie. Dany jest łańcuch Markowa, który może przyjmować wartości,,...,

Bardziej szczegółowo

Statystyka Astronomiczna

Statystyka Astronomiczna Statystyka Astronomiczna czyli zastosowania statystyki w astronomii historycznie astronomowie mieli wkład w rozwój dyscypliny Rachunek prawdopodobieństwa - gałąź matematyki Statystyka - metoda oceny właściwości

Bardziej szczegółowo

1 Działania na zbiorach

1 Działania na zbiorach M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 1 1 1 Działania na zbiorach W rozdziale tym przypomnimy podstawowe działania na zbiorach koncentrując się na własnościach tych działań, które będą przydatne w dalszej

Bardziej szczegółowo

Biostatystyka, # 2 /Weterynaria I/

Biostatystyka, # 2 /Weterynaria I/ Biostatystyka, # 2 /Weterynaria I/ dr n. mat. Zdzisław Otachel Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Katedra Zastosowań Matematyki i Informatyki ul. Akademicka 15, p.211a bud. Agro II, e-mail: zdzislaw.otachel@up.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Zmienne losowe i ich rozkłady

Zmienne losowe i ich rozkłady Zmienne losowe i ich rozkłady 29 kwietnia 2019 Definicja: Zmienną losową nazywamy mierzalną funkcję X : (Ω, F, P) (R n, B(R n )). Definicja: Niech A będzie zbiorem borelowskim. Rozkładem zmiennej losowej

Bardziej szczegółowo

Wykład 1: Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo klasyczne. Prawdopodobieństwo geometryczne.

Wykład 1: Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo klasyczne. Prawdopodobieństwo geometryczne. Rachunek prawdopodobieństwa MAP1151 Wydział Elektroniki, rok akad. 2011/12, sem. letni Wykładowca: dr hab. A. Jurlewicz Wykład 1: Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo klasyczne. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 5. Rozkłady łączne

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 5. Rozkłady łączne Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 5. Rozkłady łączne 5.3 Rozkłady warunkowe i warunkowa wartość oczekiwana Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska semestr zimowy 2015/2016 Prawdopodobieństwo wyraża postawę

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne

Metody probabilistyczne Metody probabilistyczne. Twierdzenia graniczne Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 20.2.208 / 26 Motywacja Rzucamy wielokrotnie uczciwą monetą i zliczamy

Bardziej szczegółowo

NAJWIEKSZY INTERNETOWY ZBIÓR ZADAŃ Z MATEMATYKI ZADANIE 1 oczka. ZADANIE 2 iloczynu oczek równego 12.

NAJWIEKSZY INTERNETOWY ZBIÓR ZADAŃ Z MATEMATYKI ZADANIE 1 oczka. ZADANIE 2 iloczynu oczek równego 12. IMIE I NAZWISKO ZADANIE 1 Rzucamy sześcienna kostka do gry. Jakie jest prawdopodobieństwo, że wypadna co najmniej dwa oczka. ZADANIE 2 Rzucamy trzy razy symetryczna sześcienna kostka do gry. Oblicz prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO

KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO Lekcja 4 Prawdopodobieństwo całkowite i twierdzenie Bayesa. Drzewko stochastyczne. Schemat Bernoulliego. ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowiedź

Bardziej szczegółowo

02DRAP - Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa, zasada w-w

02DRAP - Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa, zasada w-w 02DRAP - Aksjomatyczna definicja prawdopodobieństwa, zasada w-w A Zadania na ćwiczenia Zadanie A.1. Niech Ω = R oraz F będzie σ-ciałem generowanym przez rodzinę wszystkich przedziałów otwartych typu (,

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa 2.0. Wstęp Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Wstęp Dlaczego prawdopodobieństwo klasyczne nie wystarcza? Jak opisać grę w ruletkę,

Bardziej szczegółowo

2 Rodziny zbiorów. 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów. M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11

2 Rodziny zbiorów. 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów. M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11 M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11 2 Rodziny zbiorów 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów Niech X będzie niepustym zbiorem. Rodzinę indeksowaną zbiorów {A i } i I 2 X nazywamy rozbiciem zbioru X

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA I KOMBINATORYKA

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA I KOMBINATORYKA RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA I KOMBINATORYKA Doświadczenia losowe Rachunek prawdopodobieństwa zajmuje się zdarzeniami jakie zachodzą, gdy przeprowadzamy doświadczenia losowe. Mówimy, że doświadczenie jest

Bardziej szczegółowo

Obliczanie prawdopodobieństwa za pomocą metody drzew metoda drzew. Drzewem Reguła iloczynów. Reguła sum.

Obliczanie prawdopodobieństwa za pomocą metody drzew metoda drzew. Drzewem Reguła iloczynów. Reguła sum. Obliczanie prawdopodobieństwa za pomocą metody drzew Jeżeli doświadczenie losowe składa się z więcej niż jednego etapu, takich jak serie rzutów kostką lub monetą, zastosowanie klasycznej definicji prawdopodobieństwa

Bardziej szczegółowo

Jednowymiarowa zmienna losowa

Jednowymiarowa zmienna losowa 1 Jednowymiarowa zmienna losowa Przykład Doświadczenie losowe - rzut kostką do gry. Obserwujemy ilość wyrzuconych oczek. Teoretyczny model eksperymentu losowego - przestrzeń probabilistyczna (Ω, S, P ),

Bardziej szczegółowo

Przestrzeń probabilistyczna

Przestrzeń probabilistyczna Przestrzeń probabilistyczna (Ω, Σ, P) Ω pewien niepusty zbiór Σ rodzina podzbiorów tego zbioru P funkcja określona na Σ, zwana prawdopodobieństwem. Przestrzeń probabilistyczna (Ω, Σ, P) Ω pewien niepusty

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA - POJĘCIA WSTĘPNE MATERIAŁY POMOCNICZE - TEORIA

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA - POJĘCIA WSTĘPNE MATERIAŁY POMOCNICZE - TEORIA Wydział: WiLiŚ, Transport, sem.2 dr Jolanta Dymkowska RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA - POJĘCIA WSTĘPNE MATERIAŁY POMOCNICZE - TEORIA Przestrzeń probabilistyczna Modelem matematycznym (tj. teoretycznym, wyidealizowanym,

Bardziej szczegółowo

dr Jarosław Kotowicz 29 października Zadania z wykładu 1

dr Jarosław Kotowicz 29 października Zadania z wykładu 1 Rachunek prawdopodobieństwa - ćwiczenia czwarte Schematy rachunku prawdopodobieństwa. Prawdopodobieństwo geometryczne. kierunek: informatyka i ekonometria I dr Jarosław Kotowicz 29 października 20 Spis

Bardziej szczegółowo

Wykład 6 Centralne Twierdzenie Graniczne. Rozkłady wielowymiarowe

Wykład 6 Centralne Twierdzenie Graniczne. Rozkłady wielowymiarowe Wykład 6 Centralne Twierdzenie Graniczne. Rozkłady wielowymiarowe Nierówność Czebyszewa Niech X będzie zmienną losową o skończonej wariancji V ar(x). Wtedy wartość oczekiwana E(X) też jest skończona i

Bardziej szczegółowo

Statystyka i Rachunek Prawdopodobieństwa dla Bioinzynierii Lista zadań 2, 2018/19z (zadania na ćwiczenia)

Statystyka i Rachunek Prawdopodobieństwa dla Bioinzynierii Lista zadań 2, 2018/19z (zadania na ćwiczenia) Statystyka i Rachunek Prawdopodobieństwa dla Bioinzynierii Lista zadań 2, 2018/19z (zadania na ćwiczenia) 1 Przestrzeń probabilistyczna Zadanie 1 Rzucamy dwiema kostkami do gry. Opisać przestrzeń zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. Wiadomo, że A, B i C są trzema zdarzeniami losowymi takimi, że P (A) = 2/5, P (B A) = 1/4, P (C A B) = 0.5, P (A B) = 6/10, P (C B) = 1/3.

Zadanie 2. Wiadomo, że A, B i C są trzema zdarzeniami losowymi takimi, że P (A) = 2/5, P (B A) = 1/4, P (C A B) = 0.5, P (A B) = 6/10, P (C B) = 1/3. Zadanie 1. O zdarzeniach A, B, C z pewnej przestrzeni uzyskaliśmy informacje, iż P (A B C) = 0.6, P (B A C) = 0.3 oraz P (C A B) = 0.9. Obliczyć P [A B C (A B) (A C) (B C)]. Odp. 9/37 Zadanie 2. Wiadomo,

Bardziej szczegółowo

rachunek prawdopodobieństwa - zadania

rachunek prawdopodobieństwa - zadania rachunek prawdopodobieństwa - zadania ogólna definicja prawdopodobieństwa, własności - 6.10.2012 1. (d, 1pkt) Udowodnić twierdzenie 2 tj. własności prawdopodobieństwa (W1)-(W7). 2. Niech Ω = [0,1] oraz

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne

Metody probabilistyczne Metody probabilistyczne 1. Prawdopodobieństwo klasyczne Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 03.10.2017 1 / 19 Rys historyczny Francja, XVII w.: gry hazardowe

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Oblicz prawdopodobieństwo, że rzucając dwiema kostkami do gry otrzymamy:

Zadanie 1. Oblicz prawdopodobieństwo, że rzucając dwiema kostkami do gry otrzymamy: Zadanie 1. Oblicz prawdopodobieństwo, że rzucając dwiema kostkami do gry otrzymamy: a) sumę oczek równą 6, b) iloczyn oczek równy 6, c) sumę oczek mniejszą niż 11, d) iloczyn oczek będący liczbą parzystą,

Bardziej szczegółowo

+ r arcsin. M. Przybycień Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka π r x

+ r arcsin. M. Przybycień Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka π r x Prawdopodobieństwo geometryczne Przykład: Przestrzeń zdarzeń elementarnych określona jest przez zestaw punktów (x, y) na płaszczyźnie i wypełnia wnętrze kwadratu [0 x 1; 0 y 1]. Znajdź p-stwo, że dowolny

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Prawdopodobieństwo i elementy kombinatoryki

Wykład 2. Prawdopodobieństwo i elementy kombinatoryki Wstęp do probabilistyki i statystyki Wykład 2. Prawdopodobieństwo i elementy kombinatoryki dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska, prof.agh Katedra Elektroniki, AGH e-mail: zak@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~zak

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA ZDARZEŃ. PRZYKŁAD Ω = {ω 1, ω 2, ω 3, ω 4 } A = {ω 1, ω 2} DEFINICJA Mówimy, Ŝe zdarzenie elementarne w sprzyja zdarzeniu A (A Ω), jeŝeli ω A

ALGEBRA ZDARZEŃ. PRZYKŁAD Ω = {ω 1, ω 2, ω 3, ω 4 } A = {ω 1, ω 2} DEFINICJA Mówimy, Ŝe zdarzenie elementarne w sprzyja zdarzeniu A (A Ω), jeŝeli ω A ALGEBRA ZDARZEŃ Podobnie jak inne działy matematyki np. geometria, rachunek prawdopodobieństwa wychodzi z pewnych pojęć pierwotnych. Pojęciem pierwotnym rachunku prawdopodobieństwa jest zdarzenie elementarne,

Bardziej szczegółowo

1.1 Rachunek prawdopodobieństwa

1.1 Rachunek prawdopodobieństwa Spis treści Spis treści 1 Wstęp 1 1.1 Rachunek prawdopodobieństwa.................. 1 1.2 Literatura.............................. 1 1.3 Podstawy.............................. 2 2 Miara prawdopodobieństwa

Bardziej szczegółowo

Statystyka i eksploracja danych

Statystyka i eksploracja danych Wykład I: Formalizm statystyki matematycznej 17 lutego 2014 Forma zaliczenia przedmiotu Forma zaliczenia Literatura Zagadnienia omawiane na wykładach Forma zaliczenia przedmiotu Forma zaliczenia Literatura

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 1. Wstęp

Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 1. Wstęp Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 1. Wstęp 1.1. Prawdopodobieństwo klasyczne Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Definicja Zadaliśmy pytanie. Bolek, Lolek i Tola wstąpili do kasyna. Dla każdego z nich

Bardziej szczegółowo