Drodzy Czytelnicy, Dear Readers,

Transkrypt

1

2 W numerze Od redakcji....2 INNO TEMAT Po co naukowcom marketing?... 3 DOBRE PRAKTYKI Możliwości komercjalizacji wiedzy w Polsce. Doświadczenia w zakresie współpracy nauka-biznes DO INNOWACJI PRZEZ AUTOMOTYWACJĘ Od pomysłu do produktu formułowanie oferty. 23 NOWOŚCI...27 Drodzy Czytelnicy, Przekazujemy w Państwa ręce kolejny numer Inno(moty)wacji, który tym razem przybiera nieco inne oblicze. Zazwyczaj na naszych łamach wypowiadali się doświadczeni menedżerowie innowacji. W tym wydaniu głos zabrali Naukowcy, opisując zagadnienie komercjalizacji wiedzy w nadesłanych do naszej redakcji esejach. Autorzy dzielą się własnymi doświadczeniami z zakresu współpracy nauka-biznes pokazując, że mimo wielu barier kooperacja między tymi dwoma światami jest możliwa. Polecamy również artykuł o marketingu innowacji, który odpowiada na pytanie w czym pomocna jest naukowcom wiedza z zakresu marketingu. Przydatna może okazać się także lektura tekstu Od pomysłu do produktu, w którym przedsiębiorczy naukowcy znajdą wskazówki dotyczące formułowania oferty, którą chcieliby przedstawić swoim klientom lub partnerom. Zachęcamy do lektury. Justyna Adamska Redaktor Naczelna In this issue From editorial staff...2 INNO SUBJECT Why do scientists need marketing? GOOD PRACTICES Possibilities of knowledge commercialization in Poland. Experience in science-business cooperation TO INNOVATION THROUGH SELF-MOTIVATION From the idea to the invention offer designing. 23 NEWS...27 Dear Readers, We present you another issue of Inno(moti)vations quarterly, which this time takes on a slightly different face. Typically experienced managers of innovations had spoken in our magazine. In this number it is the Researchers who spoke, describing the issue of knowledge commercialization in sent to our editorial office essays. The authors share their own experiences in the field of science-business cooperation by showing that despite many barriers, the cooperation between those two worlds is possible. We would also like to recommend an article on marketing innovation, which answers to the question in what marketing knowledge can be helpful to researchers. The article reading From the idea to the invention, where enterprising scientists can find guidance on the formulation of the offer, which they would like provide with to its customers or partners, can be useful as well. We encourage you to read. Justyna Adamska Chief Editor REDAKCJA / EDITORIAL STAFF: Justyna Adamska (red.nacz.), Olga Szczepaniak PROJEKT, DRUK / DESIGN, PRINT: Expansja Advertising Sp. z o.o. KONTAKT / CONTACT: Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza ul. Rubież 46, Poznań, tel , fax redakcja@ppnt.poznan.pl ISSN Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

3 inno temat / inno subject po co naukowcom marketing? Wydawać by się mogło, że po nic. W idealnym świecie, naukowiec cały swój wysiłek koncentrowałby na tym, na czym zna się najlepiej, a więc na prowadzeniu badań naukowych. Cała reszta byłaby natomiast zadaniem profesjonalnych kadr wsparcia czyli specjalistów od marketingu, finansów, prawa. W takim świecie powszechne byłoby stanowisko menedżera innowacji, skutecznie łączącego świat nauki ze światem biznesu. Osoba ta docierałaby do naukowców prowadzących obiecujące badania, a następnie przekonywała przedsiębiorców do komercyjnego wykorzystania ich wyników. Proces ten przebiegałby także odwrotnie od rozpoznania potrzeb uczestników rynku do inspirowania badań naukowych w określonym obszarze. dr inż. Jakub Jasiczak Why do scientists need marketing? It seems that they do not need it. In an ideal world, a scientist would concentrate all the effort on conducting a research, thing that he/she does the best. All the rest would be a task dedicated to a professional staff, as marketing, finance and law specialists. In a world like this manager of innovation position would be common, the position that would link the world of science and business effectively. Such a person would reach scientists conducting promising researches in order to convince business to the commercial exploitation of their results. This process would run inversely also from the diagnosis of the needs of market participants to inspire research in a specific area. 3

4 Tyle teorii, która z naszym krajobrazem ma niestety nadal niewiele wspólnego. Profesjonalizacja uczelnianych kadr wsparcia zatrzymuje się często na poziomie deklaracji, wszechobecne bariery biurokratyczne zabijają potencjał naukowców, a poziom finansowania nauki ze środków publicznych pozostaje na zawstydzająco niskim poziomie. Także odwaga rodzimych przedsiębiorstw do rozwijania nowych technologii i wprowadzania na rynek innowacyjnych produktów zdaje się nie być duża. Jaskółką nadziei okazują się fundusze europejskie, które choć nie zawsze wydawane rozsądnie zmierzają do poprawy sytuacji poprzez wspieranie transferu wiedzy oraz tworzenie otoczenia innowacyjnego biznesu. Zmian na lepsze oczekiwać można także od reformy nauki, której wdrażanie nabrało ostatnio tempa. Urynkowienie i samodzielność W czym naukowcom miałaby pomóc wiedza z zakresu marketingu? Przede wszystkim w zmianie sposobu postrzegania prowadzonych przez siebie badań. Obecnie, nader często jedynym oczekiwanym przez naukowców rezultatem ponoszonego wysiłku badawczego jest wysokopunktowana publikacja w prestiżowym czasopiśmie. Orientacja rynkowa uważana jest natomiast za coś nieeleganckiego, niegodnego prawdziwej nauki. A przecież innowacja to sposób na zarobienie dużych pieniędzy, na zwiększenie konkurencyjności kraju na arenie międzynarodowej, a przede wszystkim na rozwiązywanie problemów zwykłych ludzi i zaspokajanie ich potrzeb. Mówiąc dosadnie, badania nie powinny być prowadzone dla samych badań warto, aby czemuś służyły. Posiadanie wiedzy marketingowej stwarza możliwość samodzielnego podejmowania działań zmierzających do urynkowienia swoich osiągnięć badawczych, co w sytuacji ograniczonego wsparcia z zewnątrz nabiera szczególnego znaczenia. Rzecz nie w tym, aby każdy naukowiec stał się specjalistą ds. marketingu, lecz by rozumiał obowiązujące w tym świecie mechanizmy, umiał wykorzystać dla swoich potrzeb odpowiednie techniki i narzędzia, a także potrafił znaleźć wspólny język z konsumentami, przedsiębiorcami i specjalistami ds. marketingu. Może być to niezwykle pomocne zarówno na etapie poszukiwania możliwości komercjalizacji własnych osiągnięć, jak i przy wyborze nowych kierunków naukowych starań. So much for the theory that has little in common with the reality unfortunately. Professionalization of academic support staff often stops at the level of declarations, pervasive bureaucratic barriers kill potential of scientists, and the level of public education funding remains embarrassingly low. Also, the courage of our enterprises to develop new technologies and market innovative products does not seem to be big. European funds turn to be a hope - although not always spent wisely - they aim to improve the situation by promoting knowledge transfer and creation of innovative business environment. Improvements can also be expected from the reform of science, its implementation has gained momentum recently. Marketisation and self-reliance In what the knowledge of marketing could help scientists? First of all, in changing the perception of their own research. Currently, too often happens that the only effect of the research effort expected by scientists is high-scoring publication in a prestigious journal. Market orientation is regarded as something inelegant, unworthy of real science. The fact is that an innovation is a way to make big money, to increase competitiveness in the international arena, especially for solving problems of ordinary people and addressing their needs. To put it bluntly, a research should not be conducted for the research itself it is worth when it serves something. Having a knowledge of marketing makes possible to take an independent action to commercialization of own research achievements, which in the situation of limited support from the outside is of particular importance. This does not mean that every scientist has to become a marketing specialist but it means though, that should understand the existing mechanisms in this world, to be able to use appropriate techniques and tools for own needs, as well as to be able to find common ground with consumers, business leaders and... marketing specialists. This can be extremely helpful both at the stage of exploring the possibilities of commercialization of own achievements as well as in the selection of new directions of research efforts. Useful knowledge In this context, market research and marketing research must be regarded as one of the most useful areas of marketing. Thanks to them, it becomes possible to identify current and future market situation. Information on market capacity and its absorption level, behavior of its participants as well as on current development trends, may indicate the most promising markets and implementations for scientific discoveries. Many of those studies can be carried out while basing on existing data. In the case of its absence or inadequacy, conduction of an independent research may be performed. And it does not have to be a complicated nor expensive process. After all, one can imagine a situation in which the head of a research project starts to cooperate with students in order to learn about the possibilities and market opportunities by offering some form of remuneration. On the other 4 Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

5 inno temat / inno subject Użyteczna wiedza W tym kontekście, za jeden z najbardziej przydatnych obszarów marketingu uznać należy badania rynku i badania marketingowe. Dzięki nim możliwe staje się rozpoznanie bieżącej i przyszłej sytuacji rynkowej. Informacje o pojemności i chłonności rynku, o zachowaniu jego uczestników, a także o aktualnych trendach rozwojowych wskazywać mogą na najbardziej perspektywiczne rynki i zastosowania dla odkryć naukowych. Wiele tego rodzaju analiz przeprowadzić można w oparciu o już istniejące dane. W sytuacji ich braku lub nieadekwatności pokusić się można o samodzielną realizację badań. I wcale nie musi to być proces skomplikowany i kosztowny. Można wyobrazić sobie sytuację, w której kierownik projektu badawczego podejmuje współpracę ze studentami w zakresie rozpoznania możliwości i szans rynkowych, oferując jakąś formę wynagrodzenia. Z drugiej strony, zlecenie reprezentatywnych badań firmie zewnętrznej, dysponującej odpowiednim doświadczeniem i zapleczem, nie stanowiłoby zapewne aż tak istotnej pozycji w budżecie. Niewątpliwie bardzo pomocnym jest także proces rozwoju nowego produktu, ukazujący sekwencję działań, których celem jest określenie możliwości i przygotowanie wejścia produktu na rynek. Perspektywy komercyjnego wykorzystania wyników badań nie są oczywiste, a jednocześnie potencjalnie bardzo liczne. Przyjęcie ustalonego sposobu postępowania od poszukiwania i selekcji idei nowych produktów, do opracowania i testowania koncepcji oraz jej analizy ekonomiczno- -finansowej zwiększyłoby szanse na końcowy sukces. Także w tym wypadku zacząć można od samodzielnie podejmowanych starań. W zależności od tego, czy rozważany byłby rynek dóbr konsumpcyjnych czy przemysłowych, w poszczególnych etapach procesu mogliby wziąć udział członkowie zespołu, zaproszeni eksperci, jak również studenci. Wyniki, choć niereprezentatywne, pozwoliłyby na wstępne określenie kierunku komercjalizacji oraz pożądanych charakterystyk przyszłych produktów, zapewniających nabywcom użyteczność. Wszystko to może jednak okazać się niewystarczające bez choć podstawowej wiedzy i umiejętności w zakresie komunikacji marketingowej. Przez większość organizacji komunikacja traktowana jest obecnie jako funkcja strategiczna. Uzasadnia ona ich działalność, identyfikuje je oraz pozwala na realizację założonych celów. Cokolwiek by o tym nie sądzić, dotyczy to także świata nauki. Aktywność na tym polu, odpowiedni dobór kanałów komunikacji i właściwa argumentacja pomóc mogą zarówno w promocji osiągnięć badawczych, jak i osoby samego naukowca. Dziś nie powinna więc dziwić własna strona internetowa badacza, na której opisywane są prowadzone przez niego badania, współpraca z dziennikarzami w zakresie popularyzacji danego obszaru wiedzy, czy rozwijanie sieci kontaktów osobistych, tak ważnych w relacjach biznesowych. Mówiąc wprost Na postawione w tytule pytanie można też odpowiedzieć krócej. Naukowiec dysponujący szerokim rozeznaniem rynku, mający pomysł na wykorzystanie swoich osiągnięć badawczych w praktyce, świadomy swoich atutów, a jednocześnie potrafiący je w atrakcyjny sposób przedstawić jest partnerem dla każdego inwestora. hand, surveys commissioned to an external company that possesses both the appropriate experience and facilities, would not be so significant item in the budget probably. Undoubtedly, the new product development process showing a sequence of actions, which purpose is to identify opportunities and prepare the product to enter the market, is also very helpful. Possibilities of commercial exploitation of research results are not that obvious, yet potentially very numerous. Adoption of a specific procedure from searching and selecting of new product ideas, to developing and testing the concept as well as its economical and financial analysis would increase the chances of final success. Also in this case, one can start from an own effort. Depending on whether the market of consumer goods or industry goods would be considered, team members, invited experts, as well as students could be a part in various stages of the process. The results, though non-representative, would help to pre-determine the direction of commercialization and the desired characteristics of future products, providing usability to customers. dr inż. Jakub Jasiczak Adiunkt w Katedrze Marketingu Produktu na Wydziale Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. W pracy naukowej i dydaktycznej zajmuje się m.in. problematyką zarządzania innowacjami i komunikowaniem się nauki ze społeczeństwem. Assistant Professor in the Department of Product Marketing at the Faculty of Commodity Science, Poznan University of Economics. In his scientific and didactic work deals with, among others, problems of innovation management and communication between science and society. However all this may be insufficient without even a basic knowledge and skills in marketing communications. Communication is now regarded as a strategic function by most organizations. It justifies their activities, identifies them and allows the realization of its objectives. Whatever one thinks about it, this also applies to the world of science. Activity in this field, careful selection of appropriate channels of communication and reasoning, can help in the promotion of both the research achievements and same scientist. So today the researcher s own website should not be a surprise, it describes conducted studies and cooperation with journalists in the dissemination of relevant knowledge as well as it serves for development of personal networks that are significant in business relations. Speaking directly It is possible to answer to the question from the title in a shorter way. A scientist with a wide discernment in a market, that has an idea how to translate own research achievements into practice, aware of own strengths and at the same time capable of presenting them in an attractive way, can be a partner for any investor. 5

6 Możliwości komercjalizacji wiedzy w Polsce Doświadczenia w zakresie współpracy nauka-biznes Poniższe teksty to publikacje esejów nagrodzonych w konkursie przeprowadzonym w ramach projektu Inno(moty)wacje. Promocja otwartych postaw na proces komercjalizacji wiedzy. Autorami esejów są pracownicy uczelni wyższych i innych jednostek naukowych, mający doświadczenie w zakresie transferu wiedzy z nauki do biznesu. Possibilities of knowledge commercialization in Poland Experience in science-business cooperation Below presented texts are publications of essays awarded in the competition conducted under the project Inno(moti)vations. Promoting an open attitude on the process of knowledge commercialization. Authors of essays are employees of universities and other research units, experienced in the field of the knowledge transfer from science to business. 6 Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

7 dobre praktyki / GOOD PRACTICES Możliwości komercjalizacji wiedzy W POLSCE Michał Kołodziejski Narodowe Centrum Nauki Michał Kołodziejski National Science Centre Possibilities of knowledge commercialization IN POLAND W ostatnich latach w Polsce ukazał się szereg publikacji, które katalogują i opisują bariery współpracy świata nauki z przemysłem, dlatego nie zamierzam pisać o nich wszystkich, a jedynie o tej, którą nazwałbym świadomościowo-kompetencyjną. Zacznę od akcentu zagranicznego. Podczas wizyty studyjnej w podhelsińskim parku technologicznym Technopolis, w której brałem kiedyś udział, miałem okazję wysłuchać prelekcji Risto Huvila szefa marketingu firmy Enfucell, będącej spin-off-em wywodzącym się z Helsińskiego Uniwersytetu Technologicznego (HUT). Wystąpienie dotyczyło doświadczeń wypływających z tworzenia firmy odpryskowej na bazie innowacyjnego produktu: SoftBattery TM. Na pierwszy rzut oka historia przedsięwzięcia układała się w imponujące pasmo sukcesów w 2002 roku uczeni z HUT ze swoim wynalazkiem wygrali konkurs Venture Cup Finland, w 2007 roku byli już Technology Pioneer na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos, zaś w roku 2008 brytyjski The Guardian wskazywał firmę Enfucell wśród 100 najbardziej obiecujących firm czystych technologii w Europie. Nie oznaczało to jednak bardzo szybkich zysków pierwszy komercyjny kontrakt pojawił się kilka lat po owych sukcesach dopiero w 2007 roku. Głównym przekazem prelegenta były rekomendacje, aby już na bardzo wczesnym etapie komercjalizacji powierzyć zarządzanie tworzonym przedsięwzięciem profesjonalnym menadżerom, i aby w żadnym wypadku nie oczekiwać od uczonych, że z dnia na dzień, bądź w ogóle kiedykolwiek, staną się myślącymi w kategoriach logiki rynku przedsiębiorcami. In recent years in Poland several publications has appeared that index and describe the barriers of collaboration between science and industry, that is why I am not able to write about all existing issues, and only will describe so called conscious-competence barrier. For a starting point will take a foreign accent. During the study visit at Technopolis Technology Park, near Helsinki, in which I had participated, I had the opportunity to hear lectures of Risto Huvila Marketing Director of Enfucell, which is a spin-off that derived from the Helsinki University of Technology (HUT). Mentioned lectures were related to experience gained while creating a spin off company based on an innovative product: SoftBattery TM. At first glance, the history of the project laid in an impressive success story in 2002, researchers from the HUT with their invention won the Venture Cup Finland competition, in 2007 they were already Technology Pioneer at the World Economic Forum in Davos, and in 2008 the British The Guardian indicated Enfucell company among the 100 most promising cleantech companies in Europe. However this did not mean receiving fast profits the first commercial contract appeared only several years after this successes, that is in The speaker s main message were recommendations to entrust the management of created project/company to professional managers starting from a very early stage of commercialization, and that under no circumstances one should expect from scholars that from one day to another or ever, would become entrepreneurs able to think in the logic of the market terms. 7

8 Uczestnicząc w krajowych projektach związanych z przedsiębiorczością akademicką oraz wspierających komercjalizację technologii wspominałem obserwacje owego fińskiego menadżera niejednokrotnie. Można bowiem (w dużym rzecz jasna uproszczeniu) powiedzieć, że w procesie komercjalizacji wiedzy spotykają się i komunikują ze sobą dwa osobne światy - świat uczonych ze światem przedsiębiorców. Światy, które siłą rzeczy mają różne priorytety i oczekiwania dla uczonych priorytetem będzie np. możliwość opublikowania wyników badań w prestiżowym, posiadającym niebagatelny impact factor czasopiśmie naukowym czy też dalsza kontynuacja badań, podczas gdy przedsiębiorca będzie np. dążył przede wszystkim do zabezpieczenia praw własności intelektualnej bez ujawniania wrażliwych szczegółów wynalazku ponieważ to będzie źródło jego przewagi konkurencyjnej lub też będzie oczekiwał danego rozwiązania we względnie szybkim terminie, podczas gdy uniwersyteckie młyny badawcze mielą dość powoli (funkcjonując często w czasie odmierzanym kolejnymi kilkuletnimi grantami badawczymi). A zatem w relacjach nauki i biznesu niejednokrotnie ciekawość badacza i potrzeba sukcesu w postaci publikacji oraz prestiżowych grantów z jednej strony zderza się z motywowaną chęcią zysku potrzebą ekspansji rynkowej, czy może nawet z potrzebą efektywnego i twórczego działania schumpeterowskiego przedsiębiorcy. Te dwie tendencje mogą ze sobą koegzystować, przynosząc istotne korzyści, mogą się jednak wzajemnie zwalczać. Często światy te mówią również różnymi językami. Przykładowo, zdarzało się na szkoleniach z przedsiębiorczości, że doktoranci z detalami i pasją opisywali właściwości i zalety nowego rozwiązania do momentu, gdy padło podstawowe pytanie o jego zastosowanie w praktyce i realne szanse rynkowe. Okazywało się wtedy, że po raz pierwszy muszą się zastanowić nad aspektem rynkowym swojego pomysłu. Jednocześnie poziom ich wiedzy i kompetencji we własnej dziedzinie był najprawdopodobniej wysoki. Oczywiście są takie osoby, które potrafią doskonale łączyć w sobie rolę przedsiębiorcy z rolą uczonego, jednak wydaje się, że są to raczej wyjątki niż reguła. Można wskazać na szereg uwarunkowań wpływających na taki stan rzeczy, przy czym na pewno nie jest bez znaczenia dominacja badań podstawowych w polskiej nauce, ale także określona ścieżka rozwoju krajowej sfery naukowo-badawczej odziedziczona po poprzednim systemie, w którym finansowana ze środków publicznych sfera nauki nie brała aktywnego udziału w rynku innowacji. Bariera odmiennej świadomości, która wynika z odmiennych priorytetów i oczekiwań tych dwóch sfer, a często także bariera kompetencyjna, nie pozwala uczonym efektywnie komunikować się z oczekującym innowacyjnych rozwiązań rynkiem. W ostatnich latach podejmowane są liczne działania na rzecz zmiany tego stanu rzeczy, które obserwowałem pracując w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, jednak trudno oprzeć się wrażeniu, że cechą charakteryzującą wiele mechanizmów mających na celu łączenie nauki z biznesem jest powstawanie projektów przygotowanych w odpowiedzi na oczekiwania grantodawcy, niekoniecznie zaś przynoszących realną systemową zmianę. Zbierając w zeszłym roku materiały na temat dobrych praktyk w zakresie komercjalizacji wiedzy powstałej na krajowych uczelniach wyższych zwróciłem uwagę na interesujący przykład systemowego zaadresowania tego problemu, jakiego podjął się w ostatnich latach Uniwersytet Jagielloński. Uczelnia wprowadziła całościową strategię wdrażania innowa- I often mentioned observations of the Finnish manager while participating in national projects related to academic entrepreneurship or those supporting the commercialization of technology. In fact it is possible to say (much simplified of course) that in the process of knowledge commercialization two separate worlds both come together and communicate between each other the world of scientist and the world of entrepreneurs. Those two worlds have inevitably different priorities and expectations for example the priority of the scientist can have a shape of a possibility of publishing a research results in a prestige scientific journal equipped in substantial impact factor, or simply continuation of the research, while the entrepreneur would seek primarily to protect intellectual property rights without revealing sensitive details of the invention as it would be a source of competitive advantage, or perhaps he/she would be waiting for a solution within a relatively short period of time, while university research mills grind slowly enough (often acting in the time periods measured by further research grants that are granted for few years). Thus, in the relationship between science and business, where the researcher s curiosity and a need for success in the form of publications as well as interesting and prestigious grants, collides with the need for market expansion motivated by profit desire or perhaps even by need for effective and creative action of the Schumpeter s entrepreneur. These two trends can coexist togheter, bringing significant benefits but also they may fight each other. Those worlds often speak different languages. For example, it happened already in the past that during training sessions of entrepreneurship where PhD students were describing features and advantages of the new solution with detail and passion, until asked about practical application and real market opportunities. It turned out then that for the first time they must have considered the market context of the innovative idea. At the same time their level of knowledge and expertise in their field was most likely high. Of course there are people able to link both roles of a scientist and an entrepreneur, however it seems that those cases are rather exceptions than a rule. One can indicate a number of factors that influence this matter, but certainly dominance of basic research in the Polish science is significant, as well as defined career development path of the national scientific and research sphere inherited from the previous system in which publicly funded sphere of science did not take an active part in the market of innovations. Barrier of a different consciousness, which is an effect of different priorities and expectations of these two spheres, and often a competence barrier do not allow scien- 8 Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

9 dobre praktyki / GOOD PRACTICES cji polegającą na ciągłym monitorowaniu prowadzonych na uczelni projektów badawczych, identyfikacji rokujących rynkowo innowacji bądź wynalazków, i następnie podejmowaniu działań w celu zapewnienia sobie ochrony praw własności intelektualnej, a w dalszej kolejności rozpoznaniu możliwości tworzenia wyspecjalizowanych spółek odpryskowych. Wyróżniającym elementem tej strategii jest promowanie w kraju i zagranicą wyselekcjonowanej uniwersyteckiej oferty technologicznej, szczególnie na międzynarodowych targach branżowych. Zadania w tym zakresie powierzono wyspecjalizowanej jednostce UJ Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu. W takim modelu uczeni mogą zajmować się przede wszystkim działalnością badawczą, korzystając jednocześnie z zysków przynoszonych przez dane dobra własności intelektualnej, natomiast zadania związane z ich komercjalizacją oraz rozwój kontaktów ze sferą biznesu zostają przejęte przez zatrudnionych na uczelni specjalistów. Efekty, które przyniosło wprowadzenie takiego systemowego podejścia po 2007 roku można obserwować na przykładzie istotnego wzrostu liczby dokonywanych, również międzynarodowych, zgłoszeń patentowych w kolejnych latach. Można powiedzieć, że tego rodzaju podejście angażujące wyspecjalizowaną jednostkę pośredniczącą pomiędzy nauką a biznesem daje nadzieję na zniwelowanie bariery świadomościowej i kompetencyjnej, i wpisuje się w rekomendacje, które usłyszałem kilka lat temu od fińskiego praktyka przedsiębiorczości akademickiej. tists to communicate effectively with a market awaiting for innovative solutions. While working in the Polish Agency for Enterprise Development I observed that in recent years the number of activities was/is undertaken to change this status quo, however it is difficult to resist the impression that characterizing feature of many mechanisms linking science and business is the emergence of projects prepared in response to the expectations of grant givers, not necessarily making a real systemic change. Last year when collecting materials about good practice in commercialization of knowledge generated in national universities, I noticed an interesting example of systemic approach to the problem by Jagiellonian University. The university introduced a comprehensive strategy for the implementation of innovation that involved continuous monitoring of research projects carried out at universities, identification of commercially promising innovations or inventions, then taking action to ensure the protection of intellectual property rights, and further exploration of the possibilities to create spin offs. Distinguishing element of this strategy is to promote nationally and internationally selected university technology offer, particularly in international trade fairs. Tasks of this area were entrusted to specialized unit of Jagiellonian University - Centre for Innovations, Technology Transfer and University Development. In presented model scientists can mainly focus on the research, while benefiting from the intellectual property profits at the same time, whereas tasks associated with their commercialization and business sector contacts development are taken over by the professionals employed at the university. Effects that resulted in the introduction of such a systemic approach after 2007, can be seen on the example of a significant increase in the number of performed patent applications in the following years, also international ones. We can say that this kind of approach involving specialized unit that interfaces between science and business is a hope for overcoming the barrier of consciousness and competence, what is more it is a part of the recommendations that I heard a few years ago from the Finnish practitioner of academic entrepreneurship. 9

10 Możliwości komercjalizacji wiedzy W POLSCE dr hab. inż. Leszek Małdziński prof. nadzw. Politechniki Poznańskiej Engineer Leszek Maładziński, PhD Poznan University of Technology Professor Possibilities of knowledge commercialization IN POLAND Na początku ubiegłej dekady, po ponad 25 latach badań, prowadzonych początkowo na Politechnice Poznańskiej, a następnie na Uniwersytecie Technicznym Delft w Holandii oraz równolegle we współpracy z kilkoma firmami krajowymi i zagranicznymi, opracowałem nową metodę azotowania gazowego części maszyn i pojazdów samochodowych, metodę ZeroFlow. Istotą metody jest to, że proces regulowanego azotowania prowadzony jest z użyciem samego amoniaku, a regulacja składu chemicznego atmosfery w retorcie pieca i w konsekwencji regulacja kinetyki wzrostu i budowy warstwy azotowanej odbywają się przez okresowe zamykanie i otwieranie jego dopływu do retorty. W dotychczas stosowanych procesach używa się atmosfer 2-składnikowych, metoda ZeroFlow charakteryzuje się kilkakrotnie mniejszym zużyciem gazów technicznych w porównaniu z obecnie stosowanymi procesami, a co za tym idzie, kilkakrotnie mniejszą emisją gazów poprocesowych do atmosfery ziemskiej. Piece do azotowania metodą ZeroFlow wymagają prostszego i tańszego systemu regulacji i kontroli procesu. Metoda została już wdrożona w kilkunastu zakładach przemysłowych w Anglii, RFN, Indiach, Pakistanie, na Białorusi oraz w Polsce. Próby zainteresowania nią przemysłu krajowego na początku ubiegłej dekady spełzły na niczym. Większość zakładów przemysłowych należała wówczas (tak jak obecnie) do firm i koncernów zagranicznych. Nieliczne potencjalnie zainteresowane firmy nie miały środków finansowych na rozwój i walczyły o przetrwanie, albo też, jeśli dysponowały takimi środkami, wolały kupować w krajach At the beginning of the last decade, after more than 25 years of research conducted initially at Poznan University of Technology and then at the Technical University of Delft in the Netherlands, as well as in parallel in cooperation with several domestic and foreign companies, I have developed a new method of machine parts and vehicles gas nitriding, the method called ZeroFlow. It consists in the fact that a regulated process of nitriding is carried out with use of ammonia, and the atmosphere s chemical composition is regulated in a retort furnace and as a consequence control of the kinetics growth and a structure of the nitrided layer, are held by the periodic opening and closing the retort s inlet. In conventional processes atmospheres of two-components are used, compared with other currently held processes, ZeroFlow method is characterized by use of less industrial gases, and what follows is the several times less post-trial gas emissions to the earth s atmosphere. Furnaces nitrided with ZeroFlow method require both simpler and cheaper system of regulation and process control. The method has already been implemented in several industrial plants in England, Germany, India, Pakistan, Belarus and Poland. Attempts to get an interest of domestic industry at the beginning of the last decade have failed. Most of factories belonged then (as it is now) to companies and foreign concerns. A small number of potentially interested companies did not have financial resources for development and were fighting for survival, or, if had such means, they rather preferred to buy expensive technolo- 10 Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

11 dobre praktyki / GOOD PRACTICES zachodnich drogie technologie, nierzadko opracowywane z udziałem polskich naukowców i inżynierów. W tym czasie nie pracowałem na Politechnice Poznańskiej, gdyż bardziej utytułowani koledzy zajmujący kierownicze stanowiska (miałem tytuł doktora) zlikwidowali mój etat, co stanowiło cenę za sukcesy zagraniczne. Byłem doradcą naukowym montrealskiej kompanii zajmującej się wdrażaniem technologii azotowania na świecie i tę właśnie firmę próbowałem zainteresować swoim rozwiązaniem. Pierwsza prezentacja została przyjęta sceptycznie, wyrażano nawet opinię, że zamykanie dopływu gazu podczas procesu będzie miało ujemny wpływ na wyniki. Przeprowadzony po roku w pełni udany eksperyment również nie wzbudził w firmie zainteresowania. Chcąc zabezpieczyć swą własność intelektualną, jaką stanowiła metoda Zero- Flow, na której opatentowanie nie było mnie stać, opublikowałem jej opis w kilku renomowanych czasopismach zagranicznych oraz zaprezentowałem na konferencjach międzynarodowych (przy akceptacji współpracowników z firmy kanadyjskiej, według których z praktycznego punktu widzenia nie przedstawiała ona wartości). Efektem publikacji i wystąpień międzynarodowych była propozycja współpracy ze strony renomowanej firmy Colmenga z Mediolanu, świadczącej usługi w zakresie azotowania na rzecz przemysłu włoskiego (m.in. Fiata) i zagranicznego. W ciągu zaledwie dwóch tygodni we wszystkich piecach firmy dotychczasowy system azotowania został zastąpiony proces e m gies in Western countries, often developed with the participation of Polish scientists and engineers. At that time I did not work at Poznan University of Technology, as the more titled colleagues occupied managers positions (I was a Ph.D.), had eliminated my job-position, which was the price of success abroad. I was a scientific advisor to the Montreal company involved in the implementation of the technology of nitriding in the world, this was also the company that I tried to interest in my solution. The first presentation was taken with skepticism; even the opinion was expressed that closing the gas flow during the process would have a negative impact on results. A year after a fully successful experiment was carried out but it did not result in the interest of the company in my solution. In order to protect intellectual property of the ZeroFlow method, I published a description of it at several prestigious international journals and presented at international conferences (with the approval of colleagues from the Canadian company, according to them, from a practical point of view, my method did not represent any value). The effect of international publications and presentations was a cooperation proposal from a reputable company Colmenga of Milan, providing nitriding services both in Italian industry (e.g. Fiat) and in foreign. In just two weeks all the company s current system of furnace nitriding process was replaced by ZeroFlow. In each case, previously anticipated benefits of the new method were confirmed. However much bigger industrial success occurred to be, sought a few years 11

12 ZeroFlow. W każdym przypadku potwierdziły się przewidywane wcześniej zalety nowej metody. Znacznie większym sukcesem przemysłowym okazała się jednak, nawiązana kilka lat później współpraca z polską firmą Secowarwick Poland ze Świebodzina. Przedsiębiorstwo jest światowym liderem w zakresie produkcji pieców do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej i zajmuje się wdrażaniem tych urządzeń wraz z technologiami w zakładach niemal na całym świecie. W ciągu dwóch lat współpracy wykonano i wdrożono wraz z technologią ZeroFlow kilkanaście urządzeń w zakładach przemysłowych w Anglii, RFN, Indiach, Pakistanie, na Białorusi i w Polsce. Obecnie przygotowuje się kilka następnych wdrożeń (np. dla firmy z Singapuru) oraz trwają negocjacje w sprawie dużego kontraktu z firmą Volvo. Warto wspomnieć o tym, że przemysłowe powodzenie azotowania ZeroFlow wywołało agresywną reakcję firmy montrealskiej, której przedstawiciele zdali sobie sprawę z wartości handlowej metody. Procesami sądowymi za tzw. kradzież intelektualną zagrożono zarówno mi, jako autorowi metody, a także firmom włoskiej i polskiej, nie przyjmując do wiadomości, że metoda ZeroFlow stanowi rezultat autorskich doświadczeń i przemyśleń owoc trwającej ponad 25 lat pracy naukowo-badawczej, czego potwierdzeniem były moje publikacje. Nie mając szans na wygraną, kompania kanadyjska ostatecznie zrezygnowała z roszczeń. Po powrocie na Politechnikę Poznańską, na inny bardziej życzliwy mi wydział (Wydział Maszyn Roboczych i Transportu), kiedy ukazały się publikacje na temat metody ZeroFlow, władze uczelni zasugerowały jej opatentowanie, oferując na ten cel środki finansowe. Ponieważ opis metody został już opublikowany, uzyskanie patentu nie było możliwe, ale nawet gdyby istniały na to szanse, byłbym w later, a cooperation with Polish company from Świebodzin - Secowarwick Poland. The company is a global leader in the manufacture of furnaces for heat treatment and thermo-chemical, it also deals with the implementation of these devices along with the technologies in plants almost all over the world. Within two years of work, dozen of devices together with technology ZeroFlow, were manufactured and implemented in factories in England, Germany, India, Pakistan, Belarus and Poland. Currently few next implementations are being prepared (e.g. for a company in Singapore) and negotiations on a large contract with Volvo are underway. It is worth mentioning that the success of industrial nitriding with ZeroFlow method provoked an aggressive response of the company from Montreal, whose representatives realized its commercial value. I, as the author of the method, as well as Italian and Polish companies, were threatened with lawsuits and accused of intellectual theft, Montreal s company did not acknowledged that the ZeroFlow method was a results of original experiences and thoughts a fruit of 25 years ongoing research, demonstrated by my former publications. Not having the chance to win, a Canadian company finally abandoned the claims. After returning to the Poznan University of Technology (to another, more friendly to me faculty - Faculty of Working Machines and Transportation), when publications on the ZeroFlow method appeared, I was suggested by the university s authorities to obtain a patent on it, they also offered funds for this purpose. Since the description of the method had already been published, getting a pat- 12 Inno(moty)wacje Inno(moti)vations, 2 (4) 2011

13 tej sprawie bardzo sceptyczny. Oferowane finansowanie okazało się niezwykle skromne w zasadzie ograniczało się do kosztów patentu (ok. 10 tys. euro). Aby odnieść sukces, czyli sprzedać komuś prawo do korzystania z opatentowanego rozwiązania, trzeba opłacić ochronę patentową, która biorąc pod uwagę liczące się kraje, mogłyby kosztować nawet 250 tys. euro. Bez wykupienia takiej ochrony patent jest gotowym, łatwo dostępnym rozwiązaniem dla konkurentów i innych użytkowników technologii. Warto zauważyć, że Ministerstwo Edukacji Narodowej, a pod jego wpływem uczelnie, wychodzą z błędnego założenia, że uzyskane patenty są jedną z miar rozwoju naukowo-technologicznego. Autorzy patentów oraz jednostki badawcze uzyskują za nie punkty (w liczbie 25), które liczą się w ogólnym dorobku i od których zależy wysokość dotacji ministerialnej. Jednak miarą, a zarazem stymulatorem rozwoju naukowego i technologicznego mogą być jedynie patenty wdrożone do praktyki i przynoszące korzyści finansowe. Wdrożenia stanowią ich najlepszą i jedyną obiektywną weryfikację. Co więcej, wdrożenie patentu w praktyce przemysłowej i odniesienie korzyści finansowych (a to jest dopiero miarą sukcesu) wymaga wielorakich wysiłków. W przedsiębiorstwach pracują nad tym sztaby ludzi: prawnicy, ekonomiści, handlowcy i specjaliści od marketingu. Podobnie wygląda to na Uniwersytecie Technicznym Delft. Jako osoba zatrudniona na uczelni całą tę pracę musiałbym wykonać sam. Będąc pracownikiem naukowym, nie mam do tego odpowiednich predyspozycji, a ponadto brakuje mi czasu, gdyż jestem zobligowany prowadzić badania oraz działalność dydaktyczną. Również silny nacisk Ministerstwa na publikowanie wyników w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej nie przynosi dobrych rezultatów w zakresie działalności badawczo- -wdrożeniowej. Wprawdzie renomowane czasopisma wymuszają lepszy poziom artykułów, nie przyczyniają się jednak do rozwoju technologicznego. Badania wdrożeniowe wymagają zachowania tajności (wymaga tego przemysł, który jest głównym sponsorem) i racjonalnego patentowania, a nie publikowania. Rezultatem takiego podejścia jest bardzo mała liczba opracowywanych i wdrażanych nowych rozwiązań w naszym kraju. Co więcej, nasza kadra naukowo-badawcza skoncentrowana na zdobywaniu punktów nie jest zdolna, nawet w sprzyjających warunkach, do pracy badawczo- -wdrożeniowej. Pod względem formalno-organizacyjnym trudno uznać uczelnię za dobrego partnera w realizacji projektów. Prawie cały wysiłek w tym obszarze podejmują zespoły naukowo-badawcze oraz partnerzy z przemysłu. Natomiast uczelnia ogranicza się jedynie do transferu środków finansowych zdobytych przez naukowców z ministerstwa i od innych podmiotów gospodarczych na badania, aparaturę, wynagrodzenia itd., i to z niemałym, bo 30-procentowym narzutem. Narzut ten jest niewątpliwie uzasadniony w przypadku badań prowadzonych w pomieszczeniach i na urządzeniach uczelni. Jednak trudno go racjonalnie wytłumaczyć, jeśli praca, np. opracowanie programu komputerowego, jest zlecona specjaliście zewnętrznemu. Uszczupla to uzyskane środki finansowe ograniczając zakres i efektywność badań, a co gorsza zniechęca partnerów przemysłowych do współpracy. ent was not possible, but even if there were any chances, I would have been very skeptical about this matter. Funds I was offered were extremely small - in fact, limited to the cost of a patent (about 10 thousand euro). To be successful, that is to sell to someone the right to use patented solutions, one must pay the patent protection which, taking into account significant countries, could cost up to 250 thousand euro. Without such protection, a patent is a ready and easily accessible solution for the competitors and other users of these technologies. It is worth noting that the Ministry of Education and universities under its influence, come from the incorrect premise that the resulting patents are one of scientific and technological development measures. The authors of patents and research facilities get the points (25 points), which count in the overall achievements and determines the amount of the Ministerial grant. But the measure as well as scientific and technological development stimulator, can only be those patents that has been implemented in practice and bring financial profits. Implementations are their best and the only objective verification. Moreover, the implementation of the patent in industrial practice and financial benefit (this is the only measure of success) require multiple efforts. Teams of people in enterprises work on it: lawyers, economists, traders and marketing specialists. It looks similar at the Technical University of Delft. As an employee of the university I would have to do all the work on my own. I am a researcher and do not have the appropriate abilities, moreover I lack in time, after all, I am obliged to carry out research and teaching activities. Strong emphasis of the Ministry to publish results in journals from the so-called Philadelphia list, does not produce good results in terms of research and implementation. Although reputable journals necessitate a better level but do not contribute to technological development. Research implementation requires secrecy (required by industry, which is the main sponsor) and rational patenting, rather than publishing. This approach results in a very small number of developed and implemented new solutions in our country. What is more, our scientific and research team is focused on scoring points and due to this not able, even in favorable conditions, to perform research and implementation work. In terms of formal organization university can hardly be considered as a good partner in the implementation of projects. Almost all the effort in this area is undertaken by research teams and industry partners. Whereas the university limits its tasks to the transfer of funds received by scientists from the ministry and from other commercial operators for research, equipment, salaries, etc. and what is important, transfer is under 30-percent surcharge. In case of research conducted on the premises and facilities of universities this surcharge is certainly justified. However, it is difficult to explain it rationally, if work such as developing a computer program, is contracted to an external specialist. This depletes the obtained funds by limiting the scope and effectiveness of research, and what is worse - it has a discouraging influence on industrial partners to cooperate. 13

14 Możliwości komercjalizacji wiedzy W POLSCE Dr Robert Sasin Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Robert Sasin, PhD Warsaw School of Economics Possibilities of knowledge commercialization IN POLAND O doświadczeniach w zakresie współpracy z otoczeniem gospodarczym chciałbym napisać przez pryzmat Katedry Analizy Działalności Przedsiębiorstwa, z którą jestem związany od 1995 roku, początkowo jako asystent, a od 2005 roku jako adiunkt. Powstała w 1994 roku Katedra funkcjonuje w ramach Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Jest sukcesorem istniejącej wcześniej Katedry Ekonomiki Przedsiębiorstwa kierowanej przez długie lata przez wybitnego i zasłużonego w dziedzinie nauk o przedsiębiorstwie prof. dr. hab. Tadeusza Kierczyńskiego. Obecnie kierownikiem jest profesor zwyczajny dr hab. Stanisław Kasiewicz, znany i ceniony ekspert w dziedzinie teorii przedsiębiorstwa, modeli konkurowania czy globalizacji działalności przedsiębiorstw. Profil naukowy Katedry koncentruje się wokół różnorodnych wymiarów i aspektów analizy działalności współczesnego przedsiębiorstwa, co wymaga ciągłego kontaktu z praktyką gospodarczą. Wszyscy pracownicy naukowi Katedry posiadają duże doświadczenie w praktyce gospodarczej współpracując z różnymi przedsiębiorstwami i instytucjami w charakterze ekspertów, członków organów zarządczych czy pracowników merytorycznych. Współpraca naukowców z praktyką gospodarczą przejawia się także w prowadzeniu seminariów doktoranckich, szkoleń komercyjnych, studiów podyplomowych, czy dokonywaniu ekspertyz gospodarczych dla przedsiębiorstw i instytucji (np. dla Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Skarbu Państwa, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Agencji Rozwoju Przemysłu czy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej). I would like to write about my experience of cooperation with the economic environment from the perspective of the Department of Corporate Analysis, with which I am bound since 1995, initially as an assistant, and since 2005 as a lecturer. The Department was established in 1994 and it operates within the Collegium of Business Administration at Warsaw School of Economics. It is the successor to the previously existing Department of Business s Economics led for long years by Prof. Tadeusz Kierczyński, an outstanding and merit person in the field of business science. Currently the Department is headed by Prof. Stanisław Kasiewicz, PhD, known and respected expert in the theory of business, competing models and business globalization. Scientific profile of the Department focuses on the various dimensions and aspects of the analysis of modern enterprise, what in fact requires constant contact with business practice. All academics of the Department have extensive experience in business practice, working with different companies and institutions as experts, members of the management bodies and professional staff. Collaboration of researchers and business practice also manifests itself in conducting doctoral seminars, commercial trainings, postgraduate studies, as well as conducting business expertises for companies and institutions (e.g. Ministry of Economy, Ministry of Treasury, Ministry of Science and Higher Education, Industrial Development Agency and the Institute of Meteorology and Water Management). Department supports substantially Financial Directors Club Dialog as well as the work of the Polish Banks Association and the Association of Internal Auditors 14