BAZA DANYCH USPRAWNIAJĄCA LOGISTYKĘ ZAOPATRZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA XX

Transkrypt

1 Przedmiot: Informatyka w logistyce Forma: Laboratorium Temat: Zadanie. Automatyzacja obsługi usług logistycznych z oprogramowania MS Access. Baza danych usprawniająca logistykę zaopatrzenia. BAZA DANYCH USPRAWNIAJĄCA LOGISTYKĘ ZAOPATRZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA XX CHARAKTERYSTYKA ZADANIA Celem zadania jest opracowanie narzędzia bazodanowego, które ma za zadanie usprawnić proces logistyki zaopatrzenia, a w szczególności wyboru i oceny dostawcy w przedsiębiorstwie XX. Po zapoznaniu się z procesami zachodzącymi w przedsiębiorstwie ustalono następujące wymagania tworzonej aplikacji: gromadzenie danych (produkty, dostawcy, zlecenia, wyniki ocen dostawców), możliwość wyszukania konkretnego dostawcy wg określonych kryteriów, przegląd historii zamówień złożonych w przedsiębiorstwie, wyszukanie zamówień niezrealizowanych, możliwość złożenia zamówienia na materiał i realizacji zakończenia zamówienia, możliwość wyszukania konkretnego materiału bądź produktu wraz z informacją na temat jego dostawcy, możliwość analizy wyników kryteriów ocen dostawców otrzymane poprzez zastosowane metody graficznej polegającej na zobrazowaniu takich kryteriów jak cena, niezawodność, jakość, odległość, usługi dodatkowe oraz metoda punktowa, która oblicza wszystkie oceny z zleceń złożonych u dostawcy przez ich ilość i ich wagi, takie kryteria jak: odległość, cenę, niezawodność, jakość, usługi dodatkowe i sumuje do końcowej ceny która sugeruje wynik oceniając dostawcę. Metody wyboru dostawców Jedną z popularnych metod oceny dostawców jest metoda punktowa. Polega ona na zrealizowaniu następujących etapów: obranie podstawowych kryteriów wyboru (cechy mierzalne, parametry), ustalenie zasad punktacji kryteriów i cech jakimi są mierzone, określenie wag dla kryteriów i parametrów,

2 uzyskanie wyników wspomagających obliczenia wartości dostawcy dla przedsiębiorstwa, wybór dostawcy. Wybór dostawców i oceny im wystawione mogą zostać umieszczone w formie tabelarycznej bądź graficznej. Przykład tabeli przestawiono poniżej. Łączna wartość punktów jaką otrzymał dostawca A wynosi 68,0. Natomiast łączna wartość punkowa jaką otrzymał dostawca B wynosi 71,1. Można zatem wnioskować, że w analizie tego przypadku najlepszym dostawcą będzie dostawca B. Tabela 1 Wybór dostawcy metodą punktową [1] Kryterium oceny Ocena przyznana każdemu Znaczenie Ocena ogólna ważona (w pkt) kryterium relatywne (0-100 pkt) każdego Dostawca A (1) Dostawca B (2) kryterium () Dostawca A ()=(1)*() Dostawca B (5)=(2)*() Cena % 1,5 22,8 Jakość % 12,5 18,8 Terminy dostaw % 9,0 12,0 Dodatkowe usługi % 15,0 17,5 Razem 100% 68,0 71,1 Metoda graficzna oceny dostawców polega na przedstawieniu stopnia konkurencyjności poszczególnych dostawców na wykresie np. radarowym. Na płaszczyźnie przypominającej tarcze, nanoszone są poszczególne kryteria, parametry i oceny oraz odpowiadające im punktacje (np. od 1 do 5). Każda ćwiartka diagramu prezentuje jedno z kryteriów oceny. Podane kryteria mogą być identyczne, jak w metodzie punktowej. Każde kryterium jest oceniane z perspektywy szczegółowych parametrów. Przykładowa realizacja metody została przedstawiona w tabeli 2. Do oceny wykorzystano wówczas kryteria takie jak cena, jakość, terminy dostaw i dodatkowe usługi. Tabela2 Przykładowa punktacja do metody graficznej [2] Kryteria oraz ich parametry Dostawca A B Cena :

3 poziom ceny w stosunku konkurencji 5 warunki płatności elastyczność 1 Jakość: poziom jakości trwałość niezawodność Terminy dostaw: długość terminów 5 dotrzymanie ustalonych terminów Dodatkowe usługi: własny transport 2 utrzymanie zapasów 2 Punktacja została przedstawiona według czterech kryteriów oraz dziesięciu parametrów, które nanosi się na diagramy. Każdego dostawcę ocenia się za pomocą pojedynczego diagramu. Im większa zakreskowana powierzchnia, tym większa konkurencyjność dostawcy. Na podstawie przykładowej analizy metodą graficzną można zaobserwować, że dostawca A lepiej wypada pod kątem jakości materiału i terminowości dostaw. Dostawca B natomiast ma lepszą ofertę usług dodatkowych. Rysunek 1 Porównanie dostawców A i B [] ZADANIA DO WYKONANIA W PROGRAMIE ACCESS 1. Scharakteryzuj krótko przedsiębiorstwo i rodzaj wykorzystanych materiałów. 2. Otwórz nową pustą bazę danych w oprogramowaniu Access.

4 . Utwórz tabele według poniższego schematu oraz: a. Ustal klucze główne tabel. b. Uzupełnij tabelę Materiały o informacje charakteryzujące dostarczany materiał w przedsiębiorstwie. c. Uzupełnij tabelę Dostawcy o dane charakteryzujące dostawcę (np. dane kontaktowe jak telefon itp.). d. Uzupełnij wpisane tabele o ustawienia metadanych np. format, maskę wprowadzenia, reguły poprawności, wartości domyślne, opcjonalność. Sprawdzić skutki modyfikacji przy dopisywaniu rekordów.. Przeanalizuj tabele i utwórz relacje między tabelami z zachowaniem węzłów integralności. Jak wpływa połączenie tabel z wymuszaniem integralności na możliwość skasowania lub aktualizacji rekordów? 5. Uzupełnij tabelki przykładowymi danymi (do 10 rekordów). Powyższe zadania powodują, iż pierwsze wymaganie funkcjonalne aplikacji jest zrealizowane. Aby w pełni móc spełnić kolejne wymagania należy utworzyć odpowiednie kwerendy i formularze aplikacji. Kwerenda (Query) zdefiniowane zapytanie służące do wyświetlania, zmiany i analizy wskazanych danych. Kwerendy umożliwiają filtrowanie, podsumowywanie danych oraz wykonywanie na nich obliczeń. W MS Access kwerenda może być:

5 perspektywą czyli kwerendą wybierającą, instrukcją operowania danymi czyli kwerendą funkcjonalną np. polecenie tworzenie tabeli, aktualizacja zawartości tabeli (usuwanie wierszy, aktualizacja danych, dopisywanie wierszy do tabeli). Kwerendy można używać jako: źródła rekordów, które są wyświetlane jako tabele, źródła rekordów dla formularzy i raportów, jako tabele źródłowe dla innych kwerend. 6. Utwórz kwerendy (kwerendy wybierające) umożliwiające znalezienie dostawcy według kryterium: nazwa dostawcy. Uzupełnij kwerendę o pozostałe dane dostawcy itp. odległość do dostawcy (dostawcy o odległości mniejszej niż ustalona wartość, posortowanie dostawców po odległości rosnąco). Uzupełnij kwerendę o pozostałe dane dostawcy itp. 7. Utwórz kwerendę ukazującą historię zamówień dla danego dostawcy (kwerenda wybierające z wyliczeniem).

6 8. Utwórz kwerendę pokazującą zamówienia niezrealizowane. 9. Utwórz samodzielnie kwerendę umożliwiająca przegląd asortymentu. Kwerenda ma wyświetlać informacje niezbędne w procesie wyboru dostawcy. 10. Utwórz samodzielnie kwerendę umożliwiającą wyszukanie konkretnego materiału bądź produktu wraz z informacją na temat jego dostawcy. 11. Na podstawie zgromadzonych w bazie danych, dostawcy mogą być oceniani względem następującego uproszczonego zestawu kryteriów (pojedynczy parametr): jakość dostarczanych materiałów, cena dostarczanych materiałów, odległość od dostawcy. Zakładając, iż każda ocena podawana jest w skali 0-10, szacowanie ocen może być realizowane w następujący sposób: jakość dostarczanych materiałów ocena jakosc = n i=1 ocena_jakosc_i n gdzie ocena_jakosc_i określa punktową ocenę jakości materiałów dla i-tego zlecenia, n jest łączną liczbą zleceń od danego dostawcy zapisaną w bazie danych; ocena dostawcy względem odległości ocena odleglosc odleglosc _dostawcy = 10 ( odleglosc _max 10),

7 gdzie odleglosc_dostawcy jest rzeczywistą odległością między lokalizacją dostawcy a lokalizacją przedsiębiorstwa, odleglosc_max jest stałą wartością lub odległością do najdalej zlokalizowanego odbiorcy, zapisanego w bazie danych; cena dostarczanych materiałów ocena cena = n i=1 ocena_cena_i n gdzie ocena_cena_i określa punktową ocenę dostawcy względem ceny dla i-tego materiału, n jest łączną liczbą materiałów dostarczanych przez dostawcę; cena _dostawcy ocena_cena_i = 10 ( cena _max 10), gdzie cena_dostawcy jest ostatnią oferowaną ceną od dostawcy za i-tym materiał, cena_max jest stałą wartością lub ceną najwyższą za i-ty materiał, zapisaną w bazie danych. Takie obliczenia ocen według kryterium ceny i odległości ma swoje wady. Dostawca z największą odległością (ceną) będzie miał ocenę równą 0. Pozostali dostawcy będą natomiast mieli oceny względnie małe. W przypadku kryterium ceny rozwiązaniem może być określenie minimalnej ceny dla danego materiału. Z pomocą kwerend oblicz poszczególne oceny dla dostawców przedsiębiorstwa. Poniżej znajduje się propozycja wykonania zadania. Kwerenda wyliczająca oceny dostawców względem jakości dostaw. Do samodzielnego rozwiązania. Kwerenda wyliczająca oceny dostawców względem odległości. Obliczenia 2-etapowe.

8 Utwórz samodzielnie kwerendy pozwalające na ocenę dostawców względem ceny materiału. Obliczenia mogą wymagać wykorzystania 2- kwerend pomocniczych. Ostateczną kwerendę wyświetlającą dane id, nazwę i ocenę dostawcy zapisz pod nazwą Kw_Ocena_cena. 12. Utwórz samodzielnie kwerendę wyświetlającą dane dostawcy łącznie z jego ocenami względem wszystkich analizowanych kryteriów (kwerenda wybierająca z tabel i kwerend). Wartości ocen zaokrąglij do 2 miejsc po przecinku ( =Round([Ocena_jakosc];2) ). Wylicz również ocenę łączną (zaokrągloną do 2 miejsc po przecinku) wg metody punktowej np. na podstawie zależności: 0, *Ocena_cena +0,* Ocena_jakosc+0,2* Ocena_odległość Zapisz kwerendę pod nazwą Kw_dostawcy_ocena. 1. Utwórz samodzielnie kwerendę wyszukującą dostawców materiału według następujących kryteriów na raz: nazwa materiału, do maksymalnej odległości oraz powyżej minimalnej oceny dostawców. Kwerenda ma wyświetlać informacje niezbędne w procesie wyboru dostawcy. 1. Dostawca X podnosi o 10% ceny wszystkich dostarczanych materiałów (cena asortymentu). Utwórz kwerendę aktualizacyjną zmieniającą automatycznie ceny danego dostawcy.

9 Tabela przestawna pozwala na tworzenie dynamicznych zestawień i podsumowań rekordów poprzez łączenie wartości pochodzących z różnych pól i przedstawianie w sposób tabelaryczny. Umożliwia dowolne rozmieszczenie danych i wykorzystanie różnych funkcji do ich analizy. 15. Utwórz tabelę przestawna/wykres przestawny zawierającą informację (zaproponuj temat). Tabela ma być realizowana za pomocą następujących etapów: a) Wybierz tabelę lub utwórz kwerendę wybierająca z wielu tabel b) Zmień widok tabeli/kwerendy na widok tabeli przestawnej c) Przeciągnij odpowiednie pola np. d) Na podstawie tabeli przestawnej utwórz wykres przestawny Formularz jest obiektem bazy danych, którego można używać do wprowadzania lub edytowania danych w tabeli lub kwerendzie oraz do wyświetlania tych danych. Za pomocą formularzy można sterować dostępem do danych, na przykład określać, które pola lub wiersze danych są wyświetlane. Niektórzy użytkownicy potrzebują na przykład wyświetlić tylko kilka pól w tabeli o wielu polach. Dostarczenie tym użytkownikom formularza zawierającego tylko te pola ułatwi im korzystanie z bazy danych. Do formularza można również dodawać przyciski i inne funkcje w celu zautomatyzowania często wykonywanych akcji. Formularze można porównać do okien, przez które użytkownicy przeglądają bazę danych i uzyskują do niej dostęp. Efektywny formularz przyspiesza pracę z bazą danych, ponieważ użytkownik nie musi wyszukiwać

10 potrzebnych informacji. Atrakcyjny graficznie formularz sprawia, że praca z bazą danych jest przyjemniejsza i wydajniejsza. Formularz może również zapobiegać wprowadzaniu nieprawidłowych danych. Formularz pojedynczy: wyświetla dane jednego rekordu tabeli. Podformularz: pozwala na pokazanie danych z powiązanej tabeli, ze strony wiele relacji jeden do wielu. Modalne okno dialogowe: w odróżnieniu do typowego formularza wymaga zamknięcia zanim przejdzie się do nowego okna formularza. 16. Utwórz formularz umożliwiający zarządzanie danymi dostawcy. Wstaw na nim przyciski umożliwiające dodanie nowego dostawcy oraz wyszukanie dostawcy. Układ graficzny i kolorystykę formularza proszę ustawić wg własnego uznania. 17. Utwórz formularze umożliwiający zarządzanie materiałami i dostawcami według uznania. Wstaw na nim przyciski ułatwiające zarządzanie danymi. 18. Utwórz formularz ukazujący w formie graficznej (wykresu radarowego) ocenę danego dostawcy. Formularz może być oparty o kwerendę Kw_dostawcy_ocena. Szczegóły tworzenia formularza i wykresu zamieszczono poniżej na schemacie.

11 1 2 Nie ma znaczenia - ustawimy dane później we właściwościach wykresu Utwórz raport ukazujący w formie tabelarycznej oceny dostawców metodą punktową. Przykład zamieszczono poniżej.

12 2 Dodaj pole tekstowe jeżeli w kwerendzie nie ma oceny łącznej Rozbuduj aplikację tak, aby spełnić wymagania funkcyjne przedsiębiorstwa wobec programu (patrz wprowadzenie). Utwórz formularz stanowiący menu główne tworzonej aplikacji. Formularz powinien zawierać przyciski, które pozwalają na przejście do kolejnych opcji programu - formularzy z danymi funkcjami. Na tych formularzach natomiast powinien być powrót do menu głównego. 21. Jak należy zmienić projekt bazy danych, aby móc w bazie obliczyć wskaźniki, pozwalające na ocenę dostawcy, np.:. 22. Zastanów się czy można coś ulepszyć w zrealizowanych zadaniach, tak aby aplikacja była lepsza w obsłudze, czytelniejsza, bardziej funkcjonalna itp. Literatura [1] Sarjusz Wolski Z., Ilościowe metody zarządzania logistycznego w przedsiębiorstwie, Toruńska Szkoła Zarządzania, Toruń [2] Brzeziński M., Logistyka w przedsiębiorstwie, Bellona, Warszawa [] Kowalska K., Logistyka zaopatrzenia, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego, Katowice 2005.