T E L E S K O P TELESKOP

Transkrypt

1 TELESKOP Szkolna e-gazetka Zespołu Szkół w Piotrowie

2 Przygotowaliśmy numer wiosenny Teleskopu znajdziecie w nim wiadomości związane Wielkanocą. Z okazji 8 marca przytoczyliśmy ciekawostki z życiorysów wyjątkowych kobiet, które miały wpływ na historię nie tylko Polski. Tym samym zachęcamy do sięgnięcia po książkę Polki na tronach Europy autorstwa Iwony Kienzler oraz Marka Ruszczyca Niepospolite kobiety. Legenda i historia. W tym wydaniu odszukacie także informacje o ważnych datach w zbliżającym się okresie. Redakcja 2

3 Wiosna tuż, tuż Mimo, że do astronomicznej i kalendarzowej wiosny jest jeszcze daleko, to przyroda budzi się do życia z zimowego snu. W ogrodach pojawiły się pierwsze zwiastuny wiosny- przebiśniegi, krokusy. Na wierzbach rozwinęły się srebrzyste bazie. Na niebie możemy zaobserwować powroty ptaków. Początek wegetacji roślin, kwitnienie przebiśniegów i krokusów przyjmuje się za początek tzw. wiosny fenologicznej. Początek astronomicznej wiosny przypada 20 marca. Słońce wejdzie w znak Barana o godzinie Wiosna kalendarzowa rozpoczyna się 21 marca. Symbolem odchodzącej zimy jest słomiana kukła zwana Marzanną. Wyniesienie jej poza wiejskie zabudowania, utopienie lub spalenie było gwarantem nadejścia wiosny. Prawdopodobnie zwyczaj ten przywędrował z Norymbergii. O topieniu słomianej maszkary pisał już Jan Długosz. Obecnie obyczaj ten ma charakter zabawy. W pierwszy dzień kalendarzowej wiosny, czyli 21 marca uczniowie a nawet przedszkolacy topią lub palą szmaciane i słomiane Marzanny. W ten sposób przywołują wiosnę. Źródło: Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji, Warszawa PIW 1991,s.665 3

4 8 marca Dzień Kobiet Z okazji Dnia Kobiet wszystkim Paniom życzymy dużo zdrówka i miłości, moc uśmiechu i słodkości, mało smutku oraz pełni szczęścia. Redakcja 4

5 Wielkanoc W tym roku Święta wielkanocne przypadają 5 i 6 kwietnia. Wielkanoc kojarzy się nam z pisankami, zajączkiem, koszyczkiem ze święconką. Pamiętajcie, że do wielkanocnego koszyczka wkładamy: chleb, jajka, pieprz i sól, plasterek wędliny, baranka oraz babeczkę. Dekorujemy barwinkiem. Nie wkładajcie bananów ani innych cytrusów! Na wielkanocnym stole króluje niepodzielnie jajko. Od wieków jest ono uważane za źródło życia. Tradycja dzielenia się świeconym jajkiem sięga odległych czasów. Prawdopodobnie już w starożytności, wiosną Persowie obdarowywali swoich bliskich jajkami w kolorze czerwonym. Wierzono przez wiele dziesiątek lat, że pisanki w kolorze czerwonym mają odpędzają złe duchy. Na wsiach panował zwyczaj obdarowywania bliskich kolorowymi jajkami. W XVIII wieku wytworne towarzystwo obdarowywało się jajkami wykonanymi z czekolady lub marcepana. Natomiast w XIX wieku na zamówienie cara Aleksandra III, a później jego syna Mikołaja w pracowni Petera, Cala Fabergĕ robiono jajka ze złota, srebra, drogich kamieni, kości słoniowej i masy perłowej. Dawniej robiono pisanki, kraszanki, gdyż wierzono w ich magiczną moc. Obecnie razem z zajączkiem są wielkanocną dekoracją. To szare, sprytne zwierzątko w wielu kulturach jest symbolem odradzającej się przyrody. 5

6 Lany poniedziałek Polewanie się wodą sięga do dawnych pogańskich praktyk łączonych z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia. Lany poniedziałek był zwany również Dniem św. Lejka. Najchętniej oblewano ładne i lubiane dziewczyny. Dzisiaj te najładniejsze są najbardziej mokre. Śmigus dyngus to wspaniała zabawa w ciepłą słoneczną, pogodę. Mamy nadzieję, że w tym roku taka będzie 6

7 Prima Aprilis 1 kwietnia To dzień wzajemnego oszukiwania się dla żartu. Z tym dniem związana jest legenda dotycząca porwania Prozerpiny. Pewnego dnia, gdy zrywała narcyzy na Polach Elizejskich, Pluton uprowadził ją do Hadesu. Cerera, jej matka, gdy usłyszała wołanie córki, pospieszyła z pomocą. Kierowała się stronę krzyków, echa głosu swojej córki. Niestety została wyprowadzona w pole. Tyle dowiemy się z legendy. Współcześnie to dzień żartów. Wypada jednak pamiętać o kulturze i właściwym zachowaniu. Źródło: Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji, Warszawa PIW 1991, s

8 Czy wiesz, że Świętosława, polska księżniczka, zasiadała na tronie Szwecji, Danii i Norwegii. Córka księcia Polan Mieszka I i jego pierwszej żony (oczywiście chrześcijańskiej) Dobrawy (lub Dąbrówki), a młodsza siostra późniejszego króla Polski Bolesława I, zwanego Chrobrym z racji swej tężyzny fizycznej, została królową Szwecji, Danii, Anglii i Norwegii. Ponadto weszła na stałe do literatury skandynawskiej, jako bohaterka pięknych sag ( ) Opowieści te przedstawiają ją, jako matkę i żonę królów, bowiem zarówno jej dwaj mężowie, jak i synowie swymi czynami zapisali się w historii Europy, jako wybitni władcy i wojownicy. Źródło: Kienzler Iwona, Polki na tronach Europy, Warszawa 2014, s. 20 Cymbarka, mazowiecka księżniczka, córka Siemowita, siostrzenica Władysława Jagiełły to prababka wszystkich Habsburgów i kobiet z rodu Jagiellonów. O jej dzieciństwie niewiele wiadomo, ale gdy dziewczyna dorosła, budziła powszechny zachwyt nie tylko oryginalną urodą, ale też niezwykłą siłą. Ponoć do jej popisowych numerów zaliczało się wbijanie dłonią gwoździ w ścianę, łamanie podków i rozbijanie orzechów ( ) Władysław Jagiełło był wujkiem Cymbarki, i postanowił wydać ją za owdowiałego Ernesta Żelaznego z domu Habsburgów. Bez wątpienia można ją nazwać matką przyszłej potęgi Habsburgów, bowiem 21 września 1415 roku, a więc już dziewięć miesięcy po ślubie, wydała na świat chłopca, któremu na chrzcie dano na imię Fryderyk. To właśnie on w 1452 roku ozdobił swe skronie tak upragnioną przez Habsburgów koroną cesarską ( ) Według niektórych historyków ród Habsburgów zawdzięcza Cymbarce jeszcze jedno: prognatyzm żuchwy, a więc ową nieszczęsną wargą habsburską ( ) Źródło: Kienzler Iwona, Polki na tronach Europy, Warszawa 2014, s. 143, 146 8

9 Magdalena Łuszczewska nazywana Niną, matka Deotymy, prowadziła wraz małżonkiem salon literacki w dziewiętnastowiecznej Warszawie. Pani Nina była też inicjatorką pierwszego polskiego przekładu dzieła Kopernika O obrocie ciał niebieskich. Rzecz się miała następująco. W salonie Łuszczewskich wystawiono kilka scen z Fausta, do którego muzykę skomponował słynny meloman, książę Antoni Radziwiłł. Wtedy zaprzyjaźnieni artyści i literaci z Józefem Minasowiczem na czele postanowili wydać na cześć pani Łuszczewskiej bankiet. Ta zaproponowała, aby uzbierane na bankiet pieniądze przeznaczyć na tłumaczenie dzieła Kopernika,. Zrealizowano tę inicjatywę w 1854 roku (przekładu dokonał dziekan Szkoły Głównej, Jan Baranowski) i zasługa pani Niny dla polskiej nauki pozostaje niepodważalna. Źródło: Ruszczyc Marek, Niepospolite kobiety. Legenda i historia, Katowice 1986, s

10 Ważne daty! Nie zapomnijcie o ważnych wiosennych świętach i dniach wolnych od zajęć: 2-7 kwietnia przerwa świąteczna marca Rekolekcje Wielkopostne w Parafii Pamięcin KWIETNIA EGZAMINY ŻYCZYMY WSZYSTKIM ŁATWYCH TESTÓW, LOTNYCH MYŚLI, TRAFNYCH WNIOSKÓW, UŚMIECHNIĘTEJ KOMISJI A PRZEDE WSZYSTKIM REWELACYJNYCH WYNIKÓW 10

11 Wielkanocne propozycje 11

12 Źródła grafiki Zdjęcia pochodzą z prywatnego domowego archiwum oraz ze strony 12

13 13