Uratowaliśmy nasze dziecko przed autyzmem Karyn Seroussi Przedruk z Barents Magazine, Luty 2000, za zgodą autorki.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Uratowaliśmy nasze dziecko przed autyzmem Karyn Seroussi Przedruk z Barents Magazine, Luty 2000, za zgodą autorki."

Transkrypt

1 Uratowaliśmy nasze dziecko przed autyzmem Karyn Seroussi Przedruk z Barents Magazine, Luty 2000, za zgodą autorki. Kiedy psycholog badający naszego 18-miesięcznego synka powiedział mi, Ŝe uwaŝa, Ŝe Miles ma autyzm, serce zaczęło mi walić. Nie wiedziałam dokładnie co znaczy to słowo, ale wiedziałam, Ŝe oznacza ono coś niedobrego. Czy autyzm nie był jaką chorobą psychiczną - moŝe schizofrenią młodzieńczą? Co gorsza, niewyraźnie pamiętałam, Ŝe słyszałam gdzieś, Ŝe zaburzenie to było skutkiem urazu emocjonalnego doznanego w trakcie dzieciństwa. Nagle nasze dotychczas całkowicie zdrowe 15- miesięczne dziecko przestało na nas patrzeć, uśmiechać się do nas, a nawet nas dotykać. Lekarze powiedzieli, Ŝe nie ma Ŝadnej nadziei, i Ŝe nasze dziecko będzie upośledzone do końca Ŝycia. To wówczas postanowiliśmy udowodnić im, Ŝe się mylą. W jednej chwili złudne poczucie bezpieczeństwa w moim świecie zaczęło zanikać. Nasz pediatra skierował nas do psychologa w sierpniu 1995, poniewaŝ wydawało się, Ŝe Miles kompletnie nie rozumie tego co mówiliśmy. Do ukończenia 15 miesiąca rozwijał się całkowicie prawidłowo, ale później przestał wypowiadać słowa, których się wcześniej nauczył - krowa, kot, tańczyć - i zaczął się zamykać w sobie. Stwierdziliśmy, Ŝe przewlekła infekcja ucha była odpowiedzialna za jego milczenie, ale po upływie trzech miesięcy był on całkowicie zamknięty we własnym świecie. Nagle nasz mały synek przestał rozpoznawać swoją 3-letnią siostrzyczkę. Miles nie chciał nawiązywać kontaktu wzrokowego lub nawet próbować komunikacji poprzez wskazywanie lub gesty. Jego zachowanie stawało się coraz dziwniejsze: ciągnął głową po podłodze, chodził na palcach (typowy objaw wśród dzieci autystycznych), wydawał z siebie rzęŝące dźwięki i spędzał wiele czasu na powtarzaniu tych samych czynności, takich jak otwieranie i zamykanie drzwi, napełnianie i opróŝnianie kubeczka piaskiem w piaskownicy. Często krzyczał nie dając się uciszyć, odmawiał przytulania lub pocieszania. Rozwinęła się u niego przewlekła biegunka. Poinformowano mnie, Ŝe autyzm - lub spektrum autystyczne (ASD, autism spectrum disorder), określenie uŝywane obecnie przez lekarzy - nie jest chorobą psychiczną. UwaŜano wówczas, Ŝe jest to zaburzenie rozwojowe, którego podłoŝe jest głównie genetyczne, a jego przyczyną jest nieprawidłowa budowa mózgu. Amerykański National Institutes of Health szacuje, Ŝe na autyzm choruje jedno na 500 dzieci. Ale zgodnie z wynikami szeregu najnowszych badań, częstość zachorować

2 szybko wzrasta: na przykład na Florydzie liczba dzieci autystycznych zwiększyła się niemal o 600 procent pomiędzy rokiem 1990 i Niemniej jednak, nawet pomimo iŝ choroba ta występuje częściej niŝ zespół Downa, autyzm pozostaje jednym z najmniej poznanych zaburzeń rozwojowych. Powiedziano nam, Ŝe Miles niemal na pewno będzie cięŝko upośledzony. Nigdy nie będzie w stanie nawiązywać przyjaźni, prowadzić sensownych rozmów, uczyć się w normalnej klasie bez specjalnej pomocy lub Ŝyć samodzielnie. Mogliśmy mieć jedynie nadzieję, Ŝe dzięki terapii behawioralnej będziemy w stanie nauczyć go niektórych umiejętności społecznych, których nigdy nie byłby w stanie nauczyć się samodzielnie. Zawsze uwaŝałam, Ŝe najgorszą rzeczą jaka moŝe się przytrafić człowiekowi to utracić dziecko. A teraz to samo przytrafiło się mnie, ale w przewrotny i niewytłumaczalny sposób. Zamiast wyrazów współczucia otrzymywałam nieprzyjemne spojrzenia, niewłaściwe słowa pocieszenia oraz poczucie, Ŝe niektórzy z moich przyjaciół nie odpowiadają na moje telefony. Po tym jak Milesowi postawiono wstępną diagnozę, spędziłam wiele godzin w bibliotekach, poszukując przyczyn tak dramatycznej zmiany w jego zachowaniu. Wówczas natknęłam się na ksiąŝkę, w której opisano dziecko autystyczne, którego matka wierzyła, Ŝe objawy choroby jej dziecka były spowodowane mózgowym uczuleniem" na mleko. Nigdy o tym nie słyszałam, ale w moim umyśle zakiełkowała taka myśli poniewaŝ Miles wypijał olbrzymie ilości mleka - co najmniej dwa litry dziennie. Kilka miesięcy wcześniej moja matka przeczytała, Ŝe wiele dzieci, u których występują przewlekłe infekcje ucha mają uczulenie na mleko i pszenicę. Powinnaś wyeliminować z diety Milesa te pokarmy i sprawdzić, czy stan jego uszu się poprawi" - powiedziała. Mleko, ser, makaron i płatki Cheerios to jedyne pokarmy, które je." odpowiedziałam. Jeśli go ich pozbawię, umrze z głodu." To co się zdarzyło później to, ni mniej ni więcej tylko cud. Miles przestał krzyczeć, nie spędzał juŝ tyle czasu na powtarzaniu tych samych czynności, a pod koniec pierwszego tygodnia wziął mnie za rękę, kiedy chciał zejść w dół po schodach. Po raz pierwszy od wielu miesięcy pozwolił swojej siostrze przytrzymać się za rękę, kiedy ona śpiewała mu piosenkę. Dwa tygodnie później udaliśmy się na umówioną wizytę do Miles, mający teraz prawie 6 lat, nie ma juŝ Ŝadnych objawów autyzmu. Jest jednym z najpopular- znanego pediatry. Dr Susan Hyman niejszych dzieci w swojej pierwszej klasie oraz, co ciekawe, wykonała Milesowi szereg testów potrafi czytać na poziomie czwartoklasisty. i zadała wiele pytań. Opisaliśmy jej zmiany w jego zachowania, które zaszły od czasu, gdy przestał jeść produkty mleczne.

3 Na koniec Dr Hyman spojrzała na nas smutno. Przykro mi, - powiedziała lekarka. Państwa syn jest autystyczny. Przyznaję, Ŝe kwestia alergii na mleko wydaje się ciekawa, ale nie wydaje mi się, Ŝeby mogła być ona odpowiedzialna za autyzm Milesa lub jego niedawną poprawę." Byliśmy potwornie rozczarowani, ale z upływem kaŝdego dnia stan Milesa nadal się poprawiał. Tydzień później, kiedy posadziłam go na swoich kolanach nasze spojrzenia się spotkały, a Miles się uśmiechnął. Zaczęłam płakać - w końcu zaczął sprawiać wraŝenie, jakby wiedział kim jestem. Nadal ignorował swoją siostrę, ale teraz obserwował jak się bawiła, a nawet złościł się, kiedy zabierała mu jego rzeczy. Miles spał spokojniej, ale nadal miał biegunki. ChociaŜ nie miał jeszcze 2 lat, zapisaliśmy go do specjalnego przedszkola, gdzie chodził trzy razy w tygodniu i w którym rozpoczął intensywny indywidualny program terapii behawioralnej i językowej, który został zalecony przez Dr Hyman. Z natury jestem sceptyczna, a mój mąŝ jest naukowcem, więc zdecydowaliśmy się sprawdzić hipotezę, według której mleko wpływało na zachowanie Milesa. Pewnego ranka daliśmy mu szklankę mleka, a pod koniec dnia Miles znowu chodził na palcach, ciągnął czołem po podłodze, wydawał dziwne dźwięki i prezentował inne dziwaczne zachowania, o których wydawało się Ŝe niemal całkiem zapomniał. Później, po kilku tygodniach utrzymującej się poprawy jego dziwne zachowania ponownie się pojawiły. Byliśmy całkowicie zaskoczeni do momentu, kiedy okazało się, Ŝe Miles zjadł odrobinę sera w trakcie pobytu w przedszkolu. Uznaliśmy to za całkiem przekonujący dowód, Ŝe produkty mleczne w jakiś sposób były związane z jego autyzmem. Działam, aby Dr Hyman zobaczyła, jak się zachowuje Miles, więc wysłałam jej kasetę wideo, na której nagrałam jak Miles bawi się ze swoim ojcem i siostrą. Dr Hyman oddzwoniła natychmiast. Jestem całkowicie zaskoczona," - powiedziała mi. Stan Milesa uległ bardzo duŝej poprawie. Karyn, jeśli bym sama go wcześniej nie diagnozowała, nie uwierzyłabym, Ŝe to jest to samo dziecko." Chciałam sprawdzić, czy inne dzieci miały podobne przeŝycia. Kupiłam do swojego komputera modem - urządzenie nie będące standardowym wyposaŝeniem w roku i odkryłam w Internecie grupę wsparcia dla rodziców dzieci z autyzmem. Nieco zaŝenowana zapytałam: Czy autyzm mojego dziecka moŝe być związany z mlekiem? Annie Steinhard; Rochester, N.Y. Po tym jak u ich córki Annie rozpoznano autyzm w wieku trzech lat, Mary Cropley i Dan Steinhardt spotkali Karyn i Milesa. Dieta pomogła mu tak bardzo, Ŝe musieliśmy jej spróbować," powiedziała Cropley, która sama choruje na chorobę trzewną. Powoli Annie zaczęła wchodzić w interakcje z innymi osobami - w szczególności ze swoim ojcem, którego dotychczas kompletnie ignorowała. Obecnie, w wieku 6 lat, Annie chodzi do normalnego przedszkola, a ojciec jest jej ulubioną osobą na świecie," powiedziała Cropley.

4 Pojawiły się liczne odpowiedzi. Skąd się wzięłam? Czy nie słyszałam o Karl Reichelt z Norwegii? Czy nie słyszałam o Paulu Shattock z Anglii? Badacze ci mieli wstępne dowodu potwierdzające to, co rodzicie zgłaszali od niemal 20 lat: produkty mleczne nasilają objawy autyzmu. Ojciec Milesa, Alan, mający doktorat z chemii, zdobył kopie artykułów z czasopism naukowych, o których pisali wspomniani wyŝej rodzice i uwaŝnie się z nimi zapoznał. Wyjaśnił mi, Ŝe badacze ci stworzyli teorię, zgodnie z którą w podgrupie dzieci z autyzmem białko mleka (kazeinę) ulega przekształceniu w peptydy, które wywierają na mózg wpływ podobny do narkotyków o działaniu halucynogennym. Szereg naukowców odkrył substancje zawierające opiaty - grupę substancji, w skład której wchodzą opium oraz heroina - w moczu dzieci z autyzmem. Badacze ci stworzyli teorię, zgodnie z którą u tych dzieci brakuje enzymu, który w normalnych warunkach rozkłada peptydy na postacie mogące ulec strawieniu lub Ŝe dochodzi u nich w jakiś sposób do przedostawania się tych peptydów do krwioobiegu, zanim ulegną one strawieniu. Podekscytowana zdałam sobie sprawę, jak bardzo hipoteza ta jest sensowna. Dzięki niej moŝna było wyjaśnić dlaczego Miles rozwijał się prawidłowo przez pierwszy rok Ŝycia, kiedy pił jedynie mleko sojowe. Ponadto, pozwalała ona równieŝ wyjaśnić dlaczego później miał taką duŝą ochotę na mleko: opiaty są silnie uzaleŝniające. Co więcej, cechy fizyczne dzieci z autyzmem są często podobne do występujących u osób stosujących morfinę (między innymi niewraŝliwość na ból, zaburzenia jelitowe oraz nieprawidłowa wielkość źrenic), a ich dziwne zachowanie przypomina zachowanie osób będących pod wpływem narkotyków o działaniu halucynogennym. Alan powiedział mi równieŝ, Ŝe innym rodzajem białka przekształcanego w toksyczną postać jest gluten - występujący w pszenicy, owsie, Ŝycie, orkiszu oraz jęczmieniu, a takŝe powszechnie dodawany do tysięcy rodzajów pakowanych pokarmów. Teoria ta wydawałaby się mojemu męŝowi naukowcowi zbyt wyszukana, gdyby sam nie obserwował dramatycznych zmian stanu Milesa i nie pamiętał, jak Miles sam ograniczał swoją dietę do pokarmów zawierających pszenicę oraz produktów mlecznych. Jeśli o mnie chodzi, nie miałam wątpliwości, Ŝe naleŝy wyeliminować gluten z jego diety. Mając mnóstwo obowiązków, musiałam nauczyć się przygotowywać posiłki pozbawione glutenu. Ludzie chorujący na chorobę trzewną (celiakię) równieŝ nie tolerują glutenu, toteŝ spędzałam w Internecie godziny zbierając potrzebne informacje. Matthew Bradstreet; Orlando, Fla. Zanim Matthew rozpoczął dietę w wieku 4 lat, był tak uzaleŝniony od chleba, Ŝe w restauracji potrafił go zabierać obcym ludziom z talerza. W ciągu trzech miesięcy jego stan uległ istotnej poprawie, a jego ojciec, lekarz, prowadzi teraz na całym świecie wykłady na temat tej diety. Dotychczas leczył ponad 500 dzieci; stan zdrowia 90 procent z nich uległ poprawie.

5 Po 48 godzinach stosowania diety bezglutenowej 22-miesięczny Miles oddał pierwszy stały stolec, a jego równowaga i koordynacja ruchowa uległy znaczącej poprawie. Miesiąc lub dwa później zaczął mówić - na przykład słowo Ŝyrafa wymawiał jako zawaff", a słoń jako ayashoo". Nadal nie nazywał mnie mamą, ale uśmiechał się do mnie w wyjątkowy sposób, kiedy odbierałam go z przedszkola. JednakŜe, miejscowi lekarze Milesa - jego pediatra, neurolog, genetyk oraz gastrolog - nadal podwaŝali związek pomiędzy autyzmem i dietą, nawet mimo, iŝ interwencja dietetyczna była bezpieczną, nieinwazyjną metodą leczenia autyzmu. Dopóki w duŝych kontrolowanych badaniach klinicznych nie zostanie potwierdzona jej skuteczność, większość pracowników słuŝby zdrowia nie będzie chciało stosować tej metody. Tak więc razem z Alanem postanowiliśmy sami zostać ekspertami w tej dziedzinie. Zaczęliśmy uczęszczać na konferencje poświęcone autyzmowi, dzwonić i pisać e do badaczy z Europy. Zorganizowałam teŝ w swojej okolicy grupę wsparcia dla innych rodziców dzieci z autyzmem. ChociaŜ niektórzy rodzice nie byli na początku zainteresowani wypróbowaniem interwencji dietetycznych, często zmieniali zdanie po poznaniu Milesa. Nie kaŝde dziecko z autyzmem reaguje na zmianę diety, ale ostatecznie w naszej okolicy było około 50 rodzin, których dzieci były na diecie bezglutenowej i bezkazeinowej, a jej efekty były doskonałe. Sądząc po liczbie osób naleŝących do internetowej grupy wsparcia, na świecie były tysiące dzieci które dobrze reagowały na zastosowanie tej diety. Na szczęście odkryliśmy nowego miejscowego pediatrę, który był bardzo pomocny, a stan Milesa tak szybko się poprawiał, Ŝe niemal zrywałam się rano z łóŝka, Ŝeby zobaczyć zmiany jakie w nim zaszły. Jednego dnia, kiedy Miles miał dwa i pół roku, przyniósł mi dinozaura- zabawkę. Patrz mamo, to Tyłanozałus Łeks!" Zaskoczona wyciągnęłam do niego drŝące ręce. Nazwałeś mnie mamą!"- powiedziałam. Uśmiechnął się i mocno mnie przytulił. Do ukończenia przez Milesa trzeciego roku Ŝycia wszyscy jego lekarze byli zgodni, Ŝe jego autyzm ustąpił całkowicie. Testy wykazały, Ŝe jego umiejętności społeczne, językowe, ruchowe oraz w zakresie samodzielności przekraczają o osiem miesięcy normę dla jego wieku, a Miles zaczął chodzić do normalnego przedszkola, w którym nie otrzymywał Ŝadnej specjalnej pomocy. Jego nauczyciel powiedział mi, Ŝe jest jednym z najbardziej zachwycających, najlepiej mówiących i uczestniczących w zajęciach dzieci w klasie. W wieku lat 6 Miles był jednym z najbardziej popularnych dzieci w pierwszej klasie. Czytał na poziomie czwartoklasisty, ma dobrych przyjaciół i świetnie odegrał swoją rolę w szkolnym przedstawieniu. Głęboko przywiązał się do swojej starszej siostry, razem spędzają godziny na róŝnych fantazyjnych zabawach, czego nigdy nie obserwuje się u dzieci z autyzmem. Moje najgorsze obawy nigdy się nie spełniły. Mieliśmy olbrzymie szczęście. JednakŜe, wyobraŝałam sobie innych rodziców, którzy nie mieli tyle szczęście i nie dowiedzieli się o tej diecie. Dlatego teŝ w roku 1997 zaczęłam wydawać biuletyn informacyjny i wraz z inną matkę, Lisą Lewis, autorką ksiąŝki Special Diets for Special Kids (Futurę Horizons, 1998), załoŝyłam międzynarodową organizację wspierającą o nazwie Autism Network for Dietary lntervention (ANDI).

6 Otrzymaliśmy tysiące listów i i od rodziców na całym świecie, których dzieci z powodzeniem stosowały dietę. Niestety, chociaŝ najlepiej jeśli wprowadzenie diety ma miejsce pod okiem profesjonalisty, wielu lekarzy nadal pozostaje sceptycznych. Wraz z kontynuowanymi przeze mnie badaniami w tej dziedzinie, wydaje się coraz bardziej oczywiste, Ŝe autyzm jest zaburzeniem związanym z układem odpornościowym oraz pokarmowym. Wiele dzieci z autyzmem ma liczne alergie pokarmowe w tym na mleko i pszenicę, a niemal u kaŝdego z rodziców w mojej grupie wsparcia występuje co najmniej jedno schorzenie o podłoŝu immunologicznym: choroby tarczycy, choroba Crohna, choroba trzewna, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół przewlekłego zmęczenia, fibromialgia lub alergie. Dzieci chore na autyzm mają prawdopodobnie genetyczną predyspozycję do nieprawidłowości w obrębie układu odpornościowego, ale co wyzwala samą chorobę? Wielu rodziców jest przekonana, Ŝe zachowania autystyczne u ich dzieci rozpoczęły się w wieku 15 miesięcy, wkrótce po podaniu szczepionki MMR (przeciwko odrze, śwince i róŝyczce). Kiedy badałam dowody takie jak zdjęcia i taśmy wideo, Ŝeby sprawdzić kiedy dokładnie Miles zaczął tracić swoje umiejętności językowe i społeczne, musiałam przyznać, Ŝe współwystępowało to ze szczepieniem szczepionką MMR - po którym Miles trafił do szpitala z powodu gorączki ponad 41 C i drgawek gorączkowych. Jednak niektóre z jego problemów zdrowotnych pojawiły się jeszcze wcześniej, na przykład zakaŝenia droŝdŝakami, zaczerwienienie policzków i uszu, nadmiar wydzieliny w gardle, pogorszenie snu oraz cięŝka reakcja na szczepionkę DPT, podaną w wieku 4 miesięcy. Badania nad związkiem pomiędzy fragmentem szczepionki odpowiedzialnym za wytworzenie odporności przeciwko odrze oraz uszkodzeniem jelita cienkiego nie przyniosły dotychczas jednoznacznych wyników, ale mogą one wyjaśnić mechanizm na drodze którego peptydy o działaniu halucynogennym przedostają się do krwioobiegu. Ponadto, rola kumulowania się metali toksycznych pochodzących ze szczepionek oraz innych źródeł wymaga lepszego poznania. Dzieci chore na autyzm wydają się mieć trudności w wydalaniu metali takich jak rtęć, a ich zachowanie ulega poprawie po ich wyeliminowaniu z organizmu. Jeśli szczepionki rzeczywiście odgrywają rolę w wyzwalaniu autyzmu, musimy odkryć które dzieci mają zwiększone ryzyko zachorowania w związku z występującymi problemami immunologicznymi, i podjąć kroki mające na celu stworzenie bezpiecznych i skutecznych programów szczepień. Kilku badaczy zajmuje się teraz obecnością nieprawidłowych peptydów w moczu dzieci chorych na autyzm. Mam nadzieję, Ŝe opracowane zostaną testy do rutynowej diagnostyki, umoŝliwiające jak najwcześniejsze diagnozowanie dzieci z autyzmem, dzięki którym moŝliwe będzie wdraŝanie właściwego leczenia. Kiedy autyzm zostanie uznany za chorobę podlegającą leczeniu, dieta bezglutenowa i pozbawiona produktów mlecznych oraz inne interwencje biomedyczne przejdą z domeny medycyny alternatywnej do głównego nurtu medycyny. Słowo autyzm, niegdyś pozbawione dla mnie większego znaczenia, dogłębnie zmieniło moje Ŝycie. Pojawiło się w moim domu jak jakiś potworny, niechciany gość, ale ostatecznie przyniosło ono równieŝ pewne korzyści. Dwukrotnie poczułam się uszczęśliwiona - najpierw wskutek zrządzenia losu, dzięki któremu odzyskałam swoje

7 dziecko, a ponownie - mogąc pomagać innym dzieciom chorym na autyzm, które zostały spisane na straty przez swoich lekarzy oraz opłakiwane przez swoich rodziców. (Aktualizowano w czerwcu 2006 r.) Karyn Seroussi jest autorką ksiąŝki: Unraveling The Mystery Of Autism And Pervasive Developmental Disorder: A Mother s Story of Research and Recovery (Simon &Schuster 2000, Broadway Books 2002). W celu uzyskania dalszych informacji prosimy odwiedzić strony:

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

MyBabyCare.pl - osobisty pomocnik kochającej mamy

MyBabyCare.pl - osobisty pomocnik kochającej mamy cala-historia.png [1] Fot. Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 Strona 3 z 5 30 listopada 2016 Masz dziecko do lat dwóch? Martwisz się czy dbasz o swojego Maluszka odpowiednio? Zastanawiasz się nad jego dietą? Nie

Bardziej szczegółowo

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ!

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! Witaj! W tym krótkim PDFie chcę Ci wytłumaczyć dlaczego według mnie jeżeli chcesz wyglądać świetnie i utrzymać świetną sylwetkę powinieneś

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun

ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun NAZWISKO i IMIĘ DZIECKA Data urodzenia dziecka MIEJSCE i TERMIN turnusu TELEFON do rodzica/opiekuna ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych

Bardziej szczegółowo

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę

Bardziej szczegółowo

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO SZKOŁY PODSTAWOWEJ PROMITIS

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO SZKOŁY PODSTAWOWEJ PROMITIS KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO SZKOŁY PODSTAWOWEJ PROMITIS Imię i nazwisko dziecka Adres zamieszkania Data i miejsce urodzenia PESEL INFORMACJE O RODZINIE DZIECKA - RODZICE Imię i nazwisko matki/opiekunki

Bardziej szczegółowo

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wprowadzenie 15 Rozdział 1 Przewlekłe schorzenia u dzieci 18 Oczekiwanie 18 Diagnostyka prenatalna 19 Reakcje rodziców na informację o

Spis treści Wprowadzenie 15 Rozdział 1 Przewlekłe schorzenia u dzieci 18 Oczekiwanie 18 Diagnostyka prenatalna 19 Reakcje rodziców na informację o Spis treści Wprowadzenie 15 Rozdział 1 Przewlekłe schorzenia u dzieci 18 Oczekiwanie 18 Diagnostyka prenatalna 19 Reakcje rodziców na informację o chorobie dziecka 19 Definicja choroby przewlekłej 21 Wpływ

Bardziej szczegółowo

ul. Kasztelańska 3. 58-316 Wałbrzych tel. 74 646 70 40 kom. +48 795 700 762 www.przedszkole-universus.pl e-mail: przedszkole.universus@gmail.

ul. Kasztelańska 3. 58-316 Wałbrzych tel. 74 646 70 40 kom. +48 795 700 762 www.przedszkole-universus.pl e-mail: przedszkole.universus@gmail. 1 ul. Kasztelańska 3. 58-316 Wałbrzych tel. 74 646 70 40 kom. +48 795 700 762 www.przedszkole-universus.pl e-mail: przedszkole.universus@gmail.com Zapisuję do Przedszkola Niepublicznego UNIVERSUS w Wałbrzychu

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko... Data urodzenia... Data wypełnienia ankiety. Stan zdrowia a) Czy nosi okulary? Jaka wada...

Imię i nazwisko... Data urodzenia... Data wypełnienia ankiety. Stan zdrowia a) Czy nosi okulary? Jaka wada... Szanowni Państwo Bardzo prosimy o wypełnienie poniższego kwestionariusza. Zawarte w nim informacje pozwolą nam na postawienie dokładniejszej diagnozy oraz na przygotowanie bardziej indywidualnego planu

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii.

Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Michał Wroniszewski Fundacja SYNAPSIS Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Otrębusy, 8.11.2011 r. SKALA ZJAWISKA 1. Epidemiologa

Bardziej szczegółowo

Gluten. Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem. dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Gluten. Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem. dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Gluten Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Spis treści 1. Wstęp 2. Podział chorób związanych z glutenem 3. Jaka jest różnica pomiędzy

Bardziej szczegółowo

Gluten - fakty i mity

Gluten - fakty i mity Gluten - fakty i mity (na podstawie artykułu Porozmawiajmy o glutenie, Food Forum nr 3-4 (6) 2014, Anna Rychłowska) Opracowanie: Paulina Wiśniewska FUNDACJA WSPARCIE NA STARCIE "1 1. Gluten jest niezbędny

Bardziej szczegółowo

Patrick Goebel. Tłumaczenie: Katarzyna Zielińska. Źródło: veganbodybuilding.com. Imię i nazwisko: Patrick Goebel. Data urodzenia:

Patrick Goebel. Tłumaczenie: Katarzyna Zielińska. Źródło: veganbodybuilding.com. Imię i nazwisko: Patrick Goebel. Data urodzenia: Patrick Goebel Tłumaczenie: Katarzyna Zielińska Źródło: veganbodybuilding.com Imię i nazwisko: Patrick Goebel Data urodzenia: 09. 11. 1987 Wzrost: 167 cm Waga: 77,5 kg Miejsce urodzenia: Cleveland, Ohio

Bardziej szczegółowo

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK Upadłam Nie mogę Nie umiem Wstać Sama po ziemi stąpam w snach Sama, samiutka próbuję wstać. Nie umiem Chcę się odezwać Nie wiem do kogo Sama tu jestem, nie ma nikogo Wyciągam

Bardziej szczegółowo

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują

Bardziej szczegółowo

ul. Kasztelańska Wałbrzych tel kom

ul. Kasztelańska Wałbrzych tel kom 1 ul. Kasztelańska 3. 58-316 Wałbrzych tel. 74 646 70 40 kom. +48 795 700 762 www.przedszkole-malgosia.pl e-mail: przedszkole.malgosia@gmail.com Zapisuję do Przedszkola Niepublicznego MAŁGOSIA z Oddziałem

Bardziej szczegółowo

zdrowia Zaangażuj się

zdrowia Zaangażuj się Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się Niniejszy projekt jest finansowany przez Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się www.oha.com 1. Zainteresuj się ochroną swojego zdrowia. Jeśli masz pytania lub wątpliwości

Bardziej szczegółowo

Kiedy gluten szkodzi. Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia?

Kiedy gluten szkodzi. Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia? Kiedy gluten szkodzi Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia? Przyczyną Twoich problemów może być gluten Ból brzucha, wzdęcia, biegunka, złe samopoczucie, brak witamin, osłabienie, depresja,

Bardziej szczegółowo

- Human. - Immunodeficenc. - Virus. (ludzki) (upośledzenie odporności immunologicznej) (wirus)

- Human. - Immunodeficenc. - Virus. (ludzki) (upośledzenie odporności immunologicznej) (wirus) H I V - Human (ludzki) - Immunodeficenc (upośledzenie odporności immunologicznej) - Virus (wirus) Drogi zakaŝenia HIV Kontakt zakaŝonej krwi z krwią lub błoną śluzową osoby niezakaŝonej, np. uŝywanie tej

Bardziej szczegółowo

Test mocny stron. 1. Lubię myśleć o tym, jak można coś zmienić, ulepszyć. Ani pasuje, ani nie pasuje

Test mocny stron. 1. Lubię myśleć o tym, jak można coś zmienić, ulepszyć. Ani pasuje, ani nie pasuje Test mocny stron Poniżej znajduje się lista 55 stwierdzeń. Prosimy, abyś na skali pod każdym z nich określił, jak bardzo ono do Ciebie. Są to określenia, które wiele osób uznaje za korzystne i atrakcyjne.

Bardziej szczegółowo

bez względu na to jak się ubierasz, jakiej słuchasz muzyki, gdzie mieszkasz i z kim się przyjaźnisz,

bez względu na to jak się ubierasz, jakiej słuchasz muzyki, gdzie mieszkasz i z kim się przyjaźnisz, Światowy Dzień AIDS obchodzony jest co roku 1 grudnia. Uroczyste obchody niosą przesłanie współczucia, nadziei, solidarności z ludźmi żyjącymi z HIV i AIDS, a także zrozumienia problemów związanych z HIV,

Bardziej szczegółowo

Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska

Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska InŜynieria genetyczna - badania biomedyczne Jednym z najbardziej obiecujących zastosowań nowych technologii opartych na przenoszeniu genów z jednego

Bardziej szczegółowo

AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO

AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO Projekt AMULET: Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca jest realizowany przez Konsorcjum Naukowe,

Bardziej szczegółowo

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA ŚWIAT ODKRYWCÓW W MIŃSKU MAZOWIECKIM UL. MAŁA 4. KARTA MALUCHA (imię i nazwisko dziecka)

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA ŚWIAT ODKRYWCÓW W MIŃSKU MAZOWIECKIM UL. MAŁA 4. KARTA MALUCHA (imię i nazwisko dziecka) KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA ŚWIAT ODKRYWCÓW I. Dane dziecka W MIŃSKU MAZOWIECKIM UL. MAŁA 4. KARTA MALUCHA 1.... (imię i nazwisko dziecka) 2.... (data i miejsce urodzenia) 3.... (adres zamieszkania

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz wywiadu o dziecku

Kwestionariusz wywiadu o dziecku Szanowni Państwo Bardzo prosimy o wypełnienie poniższego kwestionariusza. Zawarte w nim informacje pozwolą nam na postawienie dokładniejszej diagnozy oraz na przygotowanie bardziej indywidualnego planu

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie aktywności twórczej i jej wpływ na wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym.

Rozwijanie aktywności twórczej i jej wpływ na wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym. Rozwijanie aktywności twórczej i jej wpływ na wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym. Wielu psychologów twierdzi, Ŝe dzieci są twórcze z samej swej natury, a postawa twórcza jest wśród dzieci powszechna.

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

International Social Survey Programme, 2002: "Family and Changing Gender Roles III"

International Social Survey Programme, 2002: Family and Changing Gender Roles III PGSS POLSKI GENERALNY SONDAś SPOŁECZNY 2002 INSTYTUT STUDIÓW SPOŁECZNYCH UNIWERSYTET WARSZAWSKI ul. Stawki 5/7, 00-183 Warszawa tel.(22)8315153 / fax (22) 8314933 www.iss.uw.edu.pl; http://pgss.iss.uw.edu.pl;

Bardziej szczegółowo

Wstępne informacje o chorobie Parkinsona

Wstępne informacje o chorobie Parkinsona Wstępne informacje o chorobie Parkinsona A quick introduction to Parkinson s Polish Jeśli chorują Państwo na chorobę Parkinsona lub znają kogoś kto na nią cierpi, najprawdopodobniej mają Państwo wiele

Bardziej szczegółowo

WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ

WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ Witaj Św. Stanisławie, czy mogę z Tobą przeprowadzić wywiad? - Witam. Tak bardzo chętnie udzielę wywiadu. Gdzie i kiedy się urodziłeś? - Urodziłem się w Październiku 1550r.

Bardziej szczegółowo

Zapominasz częściej niż przedtem? used

Zapominasz częściej niż przedtem? used Glemmer du oftere enn før? Zapominasz częściej niż przedtem? used Wszyscy ludzie zmieniają się, kiedy stają się starsi. To normalne, że nie pamiętasz wszystkiego tak dobrze, jak w czasach młodości. Niekiedy

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

NIE PONOSIMY ODPOWIEDZIALNOŚCI za ewentualne powikłania wynikające ze stosowania zaleceń bez nadzoru lekarskiego.

NIE PONOSIMY ODPOWIEDZIALNOŚCI za ewentualne powikłania wynikające ze stosowania zaleceń bez nadzoru lekarskiego. Copyright by Wydawnictwo EPROFESS Wydanie I, 2017 ISBN: 978-83-63435-53-0 Niniejszy poradnik nie podejmuje prób leczenia, stanowi jedynie źródło informacji. Zawarte tu porady nie mogą zastępować diagnostyki

Bardziej szczegółowo

Sie Aut u yzmu m dl d a l Int n erwenc n ji Die i tetyczny n c y h www.aut u is i mn m DI.com

Sie Aut u yzmu m dl d a l Int n erwenc n ji Die i tetyczny n c y h www.aut u is i mn m DI.com Trzy Etapy Interwencji Dietetycznej w Leczeniu Autyzmu Karyn Seroussi Sieć Autyzmu dla Interwencji Dietetycznych www.autismndi.com Kim Jestem? Karyn Seroussi Natrętna mama Orędowniczka interwencji biomedycznej

Bardziej szczegółowo

KATRA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO NIEPUBLICZNEGO PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO EFFECTIS NPP Effectis

KATRA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO NIEPUBLICZNEGO PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO EFFECTIS NPP Effectis 1 KATRA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO NIEPUBLICZNEGO PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO EFFECTIS NPP Effectis Data:. Osoba wypełniająca Kartę Zgłoszenia Dziecka:.. Stosunek do Kandydata: MATKA / OPIEKUN OJCIEC / OPIEKUN PODSTAWOWE

Bardziej szczegółowo

Niesamowite zajęcia Dla dzieci 5-15 lat

Niesamowite zajęcia Dla dzieci 5-15 lat Niesamowite zajęcia Dla dzieci 5-15 lat Nad czym skupia się nasz program nauczania poprawa koncentracji zwiększenie możliwości pamięciowych umiejętność szybszego rozwiązywania problemów poprawa koordynacji

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy Przewodnik po autyzmie 1 Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, związanym z nieprawidłowym rozwojem i funkcjonowaniem mózgu we wczesnym dzieciństwie. Symptomy nieprawidłowości rozwoju

Bardziej szczegółowo

Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub

Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub Jeżeli chorujesz na wirusowe zapalenie wątroby typu B i jesteś w ciąży, planujesz ciążę, właśnie urodziłaś, albo masz już dzieci, ta ulotka dostarczy

Bardziej szczegółowo

Aktualne fakty o stwardnieniu rozsianym. Spotkanie środowiskowe LZINR Lublin, 12 października 2016 Maria Kowalska

Aktualne fakty o stwardnieniu rozsianym. Spotkanie środowiskowe LZINR Lublin, 12 października 2016 Maria Kowalska Aktualne fakty o stwardnieniu rozsianym Spotkanie środowiskowe LZINR Lublin, 12 października 2016 Maria Kowalska 1. Nazewnictwo stwardnienia rozsianego 1) Synonimy nazwy choroby 1/ stwardnienie rozsiane

Bardziej szczegółowo

Moje dziecko chodzi do szkoły...

Moje dziecko chodzi do szkoły... Moje dziecko chodzi do szkoły... Jak mu pomóc rozwijać samodzielność? Opracowanie: Joanna Kiedrowicz psycholog Jak pomóc dziecku oswoić szkołę? Nie zmieniaj swoich decyzji. Nie wprowadzaj atmosfery pośpiechu,

Bardziej szczegółowo

http://www.odkryjjakschudnac.pl

http://www.odkryjjakschudnac.pl 7 Pokarmów Automatycznie Spalających Tłuszcz Czy może to być możliwe, że jedzenie niektórych pokarmów może pomóc Ci schudnąć oraz automatycznie spalać tłuszcz bez ćwiczeń lub diet? Odpowiedź na to pytanie

Bardziej szczegółowo

Kurs online JAK ZOSTAĆ MAMĄ MOCY

Kurs online JAK ZOSTAĆ MAMĄ MOCY Często będę Ci mówić, że to ważna lekcja, ale ta jest naprawdę ważna! Bez niej i kolejnych trzech, czyli całego pierwszego tygodnia nie dasz rady zacząć drugiego. Jeżeli czytałaś wczorajszą lekcję o 4

Bardziej szczegółowo

Czym jest autyzm? Jaki świat widzi osoba autystyczna?

Czym jest autyzm? Jaki świat widzi osoba autystyczna? Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych trzech lat życia jako rezultat zaburzenia neurologicznego, które oddziałuje na funkcje pracy mózgu.

Bardziej szczegółowo

II. INFORMACJE O RODZICACH/OPIEKUNACH Rodzina: pełna/niepełna: w trakcie rozwodu/w separacji/rodzic samotnie wychowujący dziecko/inne:...

II. INFORMACJE O RODZICACH/OPIEKUNACH Rodzina: pełna/niepełna: w trakcie rozwodu/w separacji/rodzic samotnie wychowujący dziecko/inne:... Pieczątka Żłobka Data wpływu... KWESTIONARIUSZ O PRZYJĘCIE DZIECKA DO ŻŁOBKA (Kartę wypełniają rodzice lub prawni opiekunowie) Prosimy o wypełnienie kwestionariusza. Uzyskane informacje zostaną wykorzystane

Bardziej szczegółowo

Społeczne aspekty chorób rzadkich. Maria Libura Instytut Studiów Interdyscyplinarnych

Społeczne aspekty chorób rzadkich. Maria Libura Instytut Studiów Interdyscyplinarnych Społeczne aspekty chorób rzadkich Maria Libura Instytut Studiów Interdyscyplinarnych Narodowe Plany w EU - zabezpieczenie społeczne Koordynacja pomiędzy sektorem ochrony zdrowia i zabezpieczenia społecznego.

Bardziej szczegółowo

Opinia Doradcza: Badanie, Diagnoza oraz Skierowanie

Opinia Doradcza: Badanie, Diagnoza oraz Skierowanie Opinia Doradcza: Badanie, Diagnoza oraz Skierowanie Informacje Ogólne IBLCE otrzymała kilka zapytań w zakresie diagnostyki choroby oraz procesów chorobowych, dotyczących m.in. ankyloglosji, pleśniawek

Bardziej szczegółowo

Dzieci 6-letnie. Stwarzanie sytuacji edukacyjnych do poznawania przez dzieci swoich praw

Dzieci 6-letnie. Stwarzanie sytuacji edukacyjnych do poznawania przez dzieci swoich praw Dzieci 6-letnie Temat: RADOŚĆ I SMUTEK PRAWEM DZIECKA Cele ogólne: Stwarzanie sytuacji edukacyjnych do poznawania przez dzieci swoich praw Cele szczegółowe: DZIECKO: poznaje prawo do radości i smutku potrafi

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY. DO NIEPUBLICZNEGO KLUBU DZIECIĘCEGO Klub Malucha BAJECZKA. ... Imiona i nazwisko dziecka. Data urodzenia dziecka...

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY. DO NIEPUBLICZNEGO KLUBU DZIECIĘCEGO Klub Malucha BAJECZKA. ... Imiona i nazwisko dziecka. Data urodzenia dziecka... Klub Malucha 05-170 Zakroczym ul. Płońska 18 FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY DO NIEPUBLICZNEGO KLUBU DZIECIĘCEGO Klub Malucha BAJECZKA... Imiona i nazwisko dziecka I. INFORMACJE O DZIECKU: Data urodzenia dziecka...

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY - Projekt ZMIANA

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY - Projekt ZMIANA FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY - Projekt ZMIANA 1. Imię i nazwisko 2. Adres do korespondencji 3. E- mail 4. Telefon 5. Data urodzenia 6. Waga w kg 7. Wymiary w cm: *talia *biodra *udo (środek) *biceps (środek)

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

NHSScotland poprawia sposób wykorzystania informacji o pacjentach z dokumentacji GP.

NHSScotland poprawia sposób wykorzystania informacji o pacjentach z dokumentacji GP. NHSScotland poprawia sposób wykorzystania informacji o pacjentach z dokumentacji GP. Polish version: NHSScotland is improving the way it uses information from GP patient records. Pomaga to mnie. GP, Lanark.

Bardziej szczegółowo

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA UNIVERSIDADE DA BEIRA INTERIOR SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 JOANNA ADAMSKA WSTĘP Cześć! Mam na imię Asia. Miałam przyjemność wziąć udział w programie Erasmus. Spędziłam 6 cudownych

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze

Bardziej szczegółowo

Dostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :

Dostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent : CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Ochrona Twojego dziecka przed grypą

Ochrona Twojego dziecka przed grypą 2016 POLISH translation Pre-school Flu Leaflet Ochrona Twojego dziecka przed grypą Szczepionka dla dzieci w wieku 2-3 lat lub dzieci w wieku przedszkolnym Ochrona Twojego dziecka przed grypą Coroczny program

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY NIEPUBLICZNY PUNKT PRZEDSZKOLNY 84-230 Rumia, ul. Żeromskiego 32A FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY DO NIEPUBLICZNEGO PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO MALUSZKOWO... Imiona i nazwisko dziecka I. INFORMACJE O DZIECKU: Data urodzenia

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA

ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA DRODZY PAŃSTWO! Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej jest dla dziecka i jego rodziców ogromnym przeżyciem. Następuje wiele zmian, między innymi dotychczasowa organizacja

Bardziej szczegółowo

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................

Bardziej szczegółowo

Dorota Sosulska pedagog szkolny

Dorota Sosulska pedagog szkolny Czasem zapominamy o prostych potrzebach, które dzieci komunikują nam na co dzień. Zapraszam więc wszystkich dorosłych do zatrzymania się w biegu, pochylenia się nad swoimi pociechami i usłyszenia, co mają

Bardziej szczegółowo

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO FAIR PLAY NR 1 W KRAKOWIE

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO FAIR PLAY NR 1 W KRAKOWIE Przed wypełnieniem proszę przeczytać całość! Uwagi: kartę wypełniają rodzice lub prawni opiekunowie dziecka. Za członków rodziny uważa się rodziców, prawnych opiekunów i dzieci oraz inne osoby objęte obowiązkiem

Bardziej szczegółowo

Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku

Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku KROK 1: Zapisanie dziecka na wizytę logopedyczną: Na pierwszą wizytę/ konsultację logopedyczną należy zapisać dziecko w sekretariacie Poradni

Bardziej szczegółowo

Instrukcja uŝycia wyrobu medycznego. GASPERTIN WZDĘCIA 40 mg, kapsułki (Symetykon)

Instrukcja uŝycia wyrobu medycznego. GASPERTIN WZDĘCIA 40 mg, kapsułki (Symetykon) Instrukcja uŝycia wyrobu medycznego NaleŜy przeczytać uwaŝnie całą instrukcję, poniewaŝ zawiera ona waŝne informacje. Niniejszy wyrób medyczny jest dostępny bez recepty. W celu uzyskania optymalnych rezultatów

Bardziej szczegółowo

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE?

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? Nowa piramida żywienia 2016, a dokładniej Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej jest odświeżoną wersją grafiki dobrze znanej już od

Bardziej szczegółowo

CZYM JEST SZCZEPIONKA?

CZYM JEST SZCZEPIONKA? CZYM JEST SZCZEPIONKA? Szczepionka to preparat biologiczny, stosowany w celu uodpornienia organizmu. Ogólna zasada działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu, który jest rozpoznawany

Bardziej szczegółowo

1 Uzależnienia jak ochronić siebie i bliskich Krzysztof Pilch

1 Uzależnienia jak ochronić siebie i bliskich Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wprowadzenie......5 Rozdział I: Rodzaje uzależnień...... 7 Uzależnienia od substancji......8 Uzależnienia od czynności i zachowań.... 12 Cechy wspólne uzależnień.... 26 Rozdział II: Przyczyny

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO

FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO Imię i nazwisko dziecka... Imiona rodziców... Data urodzenia dziecka...... Rodzeństwo (imiona, wiek)... Adres zamieszkania... Przedszkole/Szkoła... Data wypełnienia formularza.....

Bardziej szczegółowo

Surowa żywność przywróciła równowagę jej życiu

Surowa żywność przywróciła równowagę jej życiu Surowa żywność przywróciła równowagę jej życiu Tłumaczenie: Barbara Ziemer Mieszkanka Newcastle, Suzanne Thomas poznała tajemnice diety ożywionego pokarmu i pragnie dzielić się swoimi spostrzeżeniami z

Bardziej szczegółowo

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Statystycznie, na dobrowolne badania kontrolne mężczyźni zgłaszają się zdecydowanie rzadziej, niż kobiety. Niestety profilaktyka w tej części naszego społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

Jarosław Niebrzydowski. Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych

Jarosław Niebrzydowski. Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych Jarosław Niebrzydowski Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by Jarosław Niebrzydowski, 2012 Wszelkie

Bardziej szczegółowo

Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności

Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności Broszura informacyjna dla rodziców W okresie nauki w szkole podstawowej dziecko będzie pisało standaryzowane sprawdziany umiejętności czytania

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy Przewodnik po autyzmie O autyzmie 3-11 Cechy charakterystyczne osób z autyzmem 12-16 Jak pomóc osobie z autyzmem? 17-18 Najczęściej zadawane pytania 19-20 Kontakt 21 2 O autyzmie 3 Czym jest autyzm? Autyzm

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA PACJENTKI

PORADNIK DLA PACJENTKI PORADNIK DLA PACJENTKI Walproinian Antykoncepcja i ciąża: Co powinna Pani wiedzieć Niniejsza broszura jest skierowana do kobiet i dziewcząt, które przyjmują jakikolwiek lek zawierający walproinian, lub

Bardziej szczegółowo

W związku z duŝym zainteresowaniem noworocznym treningiem rozwoju osobistego postanowiliśmy zorganizować II edycję treningu: Start:1 marzec

W związku z duŝym zainteresowaniem noworocznym treningiem rozwoju osobistego postanowiliśmy zorganizować II edycję treningu: Start:1 marzec W związku z duŝym zainteresowaniem noworocznym treningiem rozwoju osobistego postanowiliśmy zorganizować II edycję treningu: Start:1 marzec Trening rozwoju osobistego przez Internet Chcesz zmienić swoje

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw

Bardziej szczegółowo

GLUTEN FAKTY I MITY. opracowanie: Paulina Wiśniewska

GLUTEN FAKTY I MITY. opracowanie: Paulina Wiśniewska GLUTEN FAKTY I MITY opracowanie: Paulina Wiśniewska GLUTEN FAKTY I MITY 1. Gluten jest niezbędny dla zdrowia Gluten nie ma wartości odżywczych, ale mają je produkty pełnoziarniste (bogate w witaminy z

Bardziej szczegółowo

Kliniczna ocena nasilenia objawów przewlekłego GVHD

Kliniczna ocena nasilenia objawów przewlekłego GVHD Formularz A część 1 Skóra Kliniczna ocena nasilenia objawów przewlekłego GVHD Oceniany narząd Wynik badania / oceny Punktacja Skóra KaŜdy rodzaj wysypki krwotocznej % powierzchni ciała (max 100%) Przesuwalne

Bardziej szczegółowo

Przedszkole nr 175 w Warszawie ul. Astronautów 5 KARTA INFORMACYJNA DZIECKA UCZĘSZCZAJĄCEGO DO PRZEDSZKOLA NR 175 W WARSZAWIE ROK SZKOLNY 2018/2019

Przedszkole nr 175 w Warszawie ul. Astronautów 5 KARTA INFORMACYJNA DZIECKA UCZĘSZCZAJĄCEGO DO PRZEDSZKOLA NR 175 W WARSZAWIE ROK SZKOLNY 2018/2019 KARTA INFORMACYJNA DZIECKA UCZĘSZCZAJĄCEGO DO PRZEDSZKOLA NR 175 W WARSZAWIE ROK SZKOLNY 2018/2019 I. DANE DZIECKA 1. Imiona i nazwisko dziecka... 2. Adres zamieszkania dziecka:... 3. Data i miejsce urodzenia:...

Bardziej szczegółowo

"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci  Urszula Grzybowska-Chlebowczyk "Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations

Bardziej szczegółowo

JAKIEGO LEKARZA POWINNAM WYBRAĆ?

JAKIEGO LEKARZA POWINNAM WYBRAĆ? JAKIEGO LEKARZA POWINNAM WYBRAĆ? Warto wybrać lekarza dermatologa, który specjalizuje się w leczeniu łuszczycy. Nie jest to oczywiste, dlatego trzeba o to zapytać. Jeżeli nie jesteś zadowolony z poziomu

Bardziej szczegółowo

Kwasy tłuszczowe. Kate Brophy

Kwasy tłuszczowe. Kate Brophy Kwasy tłuszczowe Kate Brophy Biologiczne wytłumaczenie podłoża autyzmu staje się coraz istotniejsze, gdyż lekarze i rodzice szukają sposobów leczenia patologii i zaburzeń, które często są niezdiagnozowane

Bardziej szczegółowo

Szczepienia dla dziewięcio- i dziesięciolatków (klasy P6) Polish translation of Protecting your child against flu - Vaccination for your P6 child

Szczepienia dla dziewięcio- i dziesięciolatków (klasy P6) Polish translation of Protecting your child against flu - Vaccination for your P6 child Chroń dziecko przed grypą Szczepienia dla dziewięcio- i dziesięciolatków (klasy P6) Polish translation of Protecting your child against flu - Vaccination for your P6 child Chroń dziecko przed grypą Program

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY Warszawa dnia 2014-05-08 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT

Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT TEST AUDIT Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych z Piciem Alkoholu. Test rekomendowany przez WHO 38. Przeczytaj dokładnie kolejne pytania. Zastanów

Bardziej szczegółowo

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI

Bardziej szczegółowo

powtarzane co rok w sezonie jesiennym. W przypadku przewlekłej niewydolności

powtarzane co rok w sezonie jesiennym. W przypadku przewlekłej niewydolności Postępowanie w dystrofiach mięśniowych u młodych dorosłych Anna Kostera-Pruszczyk Klinika Neurologii AM w Warszawie Wiele chorób prowadzących do niepełnosprawności rozpoczyna się w pierwszych latach Ŝycia.

Bardziej szczegółowo

Najnowsze badania w USA w odniesieniu do dzieci z autyzmem

Najnowsze badania w USA w odniesieniu do dzieci z autyzmem Najnowsze badania w USA w odniesieniu do dzieci z autyzmem mgr Dorota Roszko Zespół Poradni nr 3 w Lublinie SPWDiR ROCKEFELLER CENTER NIAGARA AUTYZM The Centers for Disease Control and Prevention (CDC)

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach

4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach 4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach JESTEŚ RODZICEM MŁODEGO SPORTOWCA? Czy Twoje dziecko uczęszcza na treningi minimum 2 razy w tygodniu? Zdarzyło się, że

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA

ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA 1 ANKIETA DLA RODZICÓW NASZEGO PRZEDSZKOLA DRODZY PAŃSTWO! Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej jest dla dziecka i jego rodziców ogromnym przeżyciem Następuje wiele zmian, między innymi dotychczasowa organizacja

Bardziej szczegółowo

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina

Bardziej szczegółowo

Depresja wyzwanie dla współczesnej medycyny

Depresja wyzwanie dla współczesnej medycyny Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Depresja wyzwanie dla współczesnej medycyny

Bardziej szczegółowo

Raport o kursie. Strona 0. www.oczyszczanieumyslu.pl www.czystyumysl.com

Raport o kursie. Strona 0. www.oczyszczanieumyslu.pl www.czystyumysl.com Raport o kursie Strona 0 Raport o kursie Marcin Tereszkiewicz Raport o kursie Strona 1 Oczyszczanie Umysłu Oczyść swój umysł aby myśleć pozytywnie i przyciągać to czego chcesz Raport o kursie Strona 2

Bardziej szczegółowo

O czym powinni wiedzieć rodzice kupując dziecku komputer?

O czym powinni wiedzieć rodzice kupując dziecku komputer? O czym powinni wiedzieć rodzice kupując dziecku komputer? autor: Hanna Gayer O tym dalej Prezentacja jest próbą odpowiedzi na pytanie zawarte w temacie, ma zwrócić uwagę odbiorcy na problemy pojawiające

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO

FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO FORMULARZ WYWIADU RODZICIELSKIEGO Imię i nazwisko dziecka... Imiona rodziców... Data urodzenia dziecka...... Rodzeństwo (imiona, wiek)... Miejscowość zamieszkania... Przedszkole/ 0 /Szkoła (proszę zaznaczyć)

Bardziej szczegółowo

Jakość w przedszkolu

Jakość w przedszkolu Jakość w przedszkolu Dla małego dziecka, wypadnięcie z głowy dorosłego jest równie niebezpieczne, co wypadnięcie dorosłemu z rąk. Donald Winnicott Wysoka jakość w przedszkolu to przede wszystkim relacja

Bardziej szczegółowo

Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM

Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 10.miesięczne CII PII SN; masa ur. 3600 Wywiad rodzinny bez obciążeń Pewnego razu w gabinecie

Bardziej szczegółowo