Epidemia EHEC. Po burzy? Dr hab. Beata Sobieszczańska, prof. nadzw.
|
|
- Juliusz Marian Marszałek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Artykuł ten, który wprowadzamy na stronę internetową Wydziału Nauk Medycznych w dniu 6 lipca 2011 r. stanowi cenny aneks do poprzedniego artykułu Profesor Beaty Sobieszczańskiej na ten sam, ciągle jeszcze gorącej temat. Epidemia EHEC. Po burzy? Dr hab. Beata Sobieszczańska, prof. nadzw. W końcu, podobnie jak wszystkie inne, opisane w dziejach ludzkości epidemie i zarazy, powoli wygasa epidemia w Niemczech. Czy w związku z tym jesteśmy już bezpieczni? W Europie na straży zdrowia publicznego stoją dwie potężne organizacje: Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) 1 z siedzibą w Szwecji oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) 2 z siedzibą we Włoszech, które ze szczególną uwagą monitorowały rozwój epidemii EHEC w Niemczech. Do ECDC od 2004 roku, raz na kwartał, spływają z krajów europejskich dane na temat częstości występowania zagrażających zdrowiu publicznemu zakażeń, w tym szczepami STEC, co pozwala na kontrolowanie i ograniczanie ich rozprzestrzeniania się. Liczby notowanych przypadków zakażeń szczepami STEC/EHEC oraz ich powikłań w postaci zespołu HUS są wyjątkowo uważnie analizowane z uwagi na zagrażające życiu konsekwencje tych zakażeń. Wszystkie izolowane szczepy STEC odpowiedzialne za sporadyczne i epidemiczne zakażenia w krajach europejskich podlegają szczegółowym badaniom, a ich wyniki są publikowane na stronie internetowej ECDC. W ten sposób możemy się np. dowiedzieć, że w Polsce w latach zanotowano jedynie 13 potwierdzonych przypadków zakażeń szczepami STEC u ludzi, podczas gdy w Niemczech liczba ta wynosiła 4091, w Irlandii 606, w Szwecji 1167, a w Wielkiej Brytanii 4778 potwierdzonych przypadków. Zaskakująco niska liczba potwierdzonych laboratoryjnie przypadków zakażeń szczepami STEC w Polsce, ale także w południowych krajach Europy (Słowacja 83 przypadki, Czechy - brak danych, Rumunia 4 przypadki/dane tylko za rok 2008; Grecja 2 przypadki; Bułgaria 0 przypadków) zastanawia. Czyżbyśmy przewyższali poziomem higieny np. Szwedów, czy może jesteśmy od nich bardziej odporni z uwagi na niższy poziom higieny? A może problem tkwi w wykrywaniu tych zakażeń? Liczba notowanych przypadków zakażeń STEC w poszczególnych państwach europejskich jest różna, co uwarunkowane jest wieloma czynnikami, m.in. dietą, poziomem higieny, ale także wykrywalnością, a więc wykorzystaniem w rutynowej diagnostyce zakażeń przewodu pokarmowego testów umożliwiających wykrycie tych, czy innych patogenów. 1 ECDC 2 EFSA 1
2 Ponieważ podstawowym rezerwuarem STEC jest bydło, większość krajów europejskich poprzez agencję EFSA rejestruje również częstość nosicielstwa STEC u bydła, w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz mających kontakt z glebą, szczególnie nawożoną naturalnymi nawozami. Według danych EFSA w Europie w 2009 roku, 6.8% bydła oraz 20% owiec było zakażonych szczepami STEC, w tym 2,7% bydła i 0,3% owiec szczepem O157:H7, który uważany jest za główny serotyp odpowiedzialny za przypadki HUS. W latach w krajach Unii Europejskiej 0,19% produktów spożywczych (owoców, jarzyn, kiełków, sałaty, ziół, gotowych do spożycia sałatek) było skażonych szczepami STEC, w tym 0,14% szczepem O157:H7. W latach w Europie zarejestrowano 195 wywołanych przez szczepy STEC epidemii pokarmowych i 5 epidemii związanych ze spożyciem zanieczyszczonej wody lub rekreacją wodną, które łącznie objęły 2371 osób. W 2009 roku aż 80 epidemii STEC dotknęło 607 mieszkańców Europy. Według danych ECDC liczba przypadków zakażeń STEC u ludzi w roku 2009 wzrosła w Europie o 13% w porównaniu z rokiem Pomimo wzorowego nadzoru epidemiologicznego zakażeń wywoływanych przez szczepy EHEC/STEC i obowiązku zgłaszania wszystkich przypadków HUS oraz wykrytych szczepów STEC, który obowiązuje w Niemczech od roku 2001, liczba nowych przypadków zakażeń stale rosła a epidemia stopniowo rozszerzała się na cały region północny. Pierwsze przypadki zakażeń epidemicznym szczepem E. coli O104:H4 zarejestrowano w Niemczech już 1 maja, ale dopiero od 9 maja ich liczba zaczęła wzrastać niepokojąco. O pierwszym przypadku HUS w Hamburgu doniesiono 18 maja br. Następne trzy przypadki HUS zanotowano 23 maja, po czym ich liczba zaczęła gwałtownie rosnąć: 24 maja zarejestrowano 47 przypadków, 25 maja 50 nowych przypadków, 26 maja 100, a 27 maja 116 przypadków. Większość, bo 51% przypadków zakażeń stwierdzono pomiędzy 18 a 25 maja, po czym stopniowo ich liczba zaczęła się zmniejszać. Wyjątkowo i w przeciwieństwie do opisywanych dotychczas przypadków HUS, które głównie dotyczyły dzieci poniżej 5 r.ż., w tej epidemii 88% zakażonych osób miała ponad 20 lat. W walkę z epidemią na terenie Niemiec zaangażowane były 174 ośrodki diagnozujące zakażenia pałeczką E. coli, w tym 27 na terenach objętych epidemią. Pomimo kłopotów z ustaleniem źródła zakażeń, niezwykle prężna organizacja szybkiej diagnostyki, wyposażenia szpitali w sprzęt medyczny niezbędny do opieki nad osobami, u których rozwinął się zespół HUS, a także zastosowanie eksperymentalnego leku Eculizumab 3, umożliwiły Niemcom szybkie opanowanie i ograniczenie zasięgu epidemii. Do dnia 22 czerwca 2011 r. epidemia w Niemczech dotknęła 3792 osób. U 781 zakażonych rozwinął się zespół HUS, natomiast na skutek powikłań śmierć poniosły 42 osoby. Poza Niemcami, 3 Eculizumab jest eksperymentalnym lekiem, tj. przeciwciałem monoklonalnym, które reagując ze składową dopełniacza C5 hamuje jego aktywację i lizę krwinek czerwonych, zapobiegając w ten sposób tworzeniu skrzepów w naczyniach krwionośnych, czyli rozwojowi DIC (wykrzepiania wewnątrznaczyniowego). DIC rozwijający się pod wpływem działania toksyny shiga prowadzi do uszkodzenia kłębuszków nerkowych (HUS) oraz innych narządów wewnętrznych, co powoduje ich niedokrwienie i obumieranie, a ostatecznie śmierć chorego. 2
3 nieliczne przypadki zakażeń szczepem E. coli O104:H4 zarejestrowano także wśród mieszkańców Szwajcarii, Polski, Holandii, Szwecji, Danii, Wielkiej Brytanii, Kanady i Stanów Zjednoczonych, którzy przebywali w Niemczech w okresie epidemii. Dnia 24 czerwca 2011 r. niezwiązane z epidemią w Niemczech, przypadki zakażeń tą samą bakterią zarejestrowano we Francji, w Bordeaux, gdzie u 8 osób wystąpiło krwotoczne zapalenie okrężnicy, natomiast u 8 innych osób rozwinął się zespół HUS. O pojedynczym przypadku zakażenia tym samym serotypem doniosła również Szwecja. Żadna z tych osób nie przebywała w Niemczech w okresie epidemii. Pojawienie się nowych, nie związanych ze sobą ognisk zakażeń wskazało na istnienie wspólnego ich źródła, którym okazały się kiełki roślinne. Badania francuskich naukowców wskazały jako najbardziej prawdopodobne źródło nasiona kozieradki importowane w latach z Egiptu, a wykorzystywane do uzyskiwania kiełków. Poza kiełkami kozieradki o zanieczyszczenie szczepem E. coli O104:H4 podejrzane są również ziarna różnych gatunków fasoli np. mung, adzuki, alfa-alfa oraz soczewicy, dlatego nie zaleca się spożywania surowych kiełków oraz ich domowej produkcji. Poza tym, dobrym zwyczajem jest dokładne płukanie kiełków przed spożyciem oraz ziaren fasoli (a także np. ryżu lub kaszy) przed ich gotowaniem, a szczególnie dotykaniem rękoma np. w celu przebrania. Należy pamiętać, że bakterie mogą być obecne na powierzchni ziaren i w ten sposób przenoszone na ręce, skąd bakterie można dalej przenieść na inne produkty spożywcze lub powierzchnie mające kontakt z żywnością. W swej naturze, patogenne szczepy pałeczek E. coli, także enteroagregacyjne, nie różnią się od innych bakterii wywołujących zakażenia przewodu pokarmowego u ludzi wszystkie te drobnoustroje z łatwością przenoszone są na środki spożywcze oraz inne osoby poprzez brudne ręce (kontakt bezpośredni). Większości tego typu zakażeń można więc uniknąć stosując podstawowe zasady higieny takie jak mycie rąk, dokładne spłukiwanie pod bieżącą wodą i mycie surowych warzyw i owoców oraz dbałość o czystość powierzchni mających kontakt z żywnością. Szczegółowe badania szczepu E. coli serotypu O104:H4 odpowiedzialnego za epidemię w Niemczech wykazały, że jest to enteroagregacyjny (EAEC lub EAggEC) 4 szczep E. coli, który został zakażony bakteriofagiem niosącym gen kodujący toksynę shiga (konkretnie toksynę shiga typu 2a: Stx2a). Badania toksyny Stx2a wytwarzanej przez epidemiczny szczep E. coli O104:H4 wykazały 100% zgodności sekwencji budujących ją aminokwasów z toksyną Stx2a produkowaną przez szczep EHEC O157:H7, izolowany już z przypadków HUS u ludzi: w latach 2001 i 2005 w Niemczech oraz 4 Badania własne prowadzone od wielu lat w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu wskazują, że szczepy EAEC na terenie Dolnego Śląska często odpowiadają za biegunki u niemowląt, (nierzadko błędnie rozpoznawane jako alergie pokarmowe) oraz u osób dorosłych. W badaniach własnych szczepy EAEC izolowane były od 88% osób dorosłych z zespołem jelita nadwrażliwego (IBS); szczepy te izolowaliśmy także od dzieci z chorobą Leśniowskiego-Crohna (zdjęcie załączone w tekście). Brak metod rutynowej diagnostyki niestety uniemożliwia większości laboratoriów wykazanie zakażenia EAEC. Szczepy te można wykryć w teście adhezji in vitro do komórek nabłonka lub za pomocą technik molekularnych, których zastosowanie w rutynowej diagnostyce utrudnia jednak fakt niezwykłego zróżnicowania genetycznego tych szczepów. 3
4 w roku 2006 w Szkocji. Identyczna pod względem sekwencji aminokwasów toksyna Stx2a była również zidentyfikowana u związanych z zakażeniami u ludzi szczepów E. coli O121:H19 (Kanada i USA) oraz O111:H8 (USA). W badaniach własnych enteroagregacyjny szczep E. coli produkujący toksynę shiga typu Stx2 (Pol. J. Microbiol., 2004; 53(2): ) izolowaliśmy w roku 2004 od 2- letniego, zdrowego dziecka, co wskazuje, że zdarzają się także przypadki bezobjawowego nosicielstwa takich szczepów, prawdopodobnie związane z brakiem ekspresji toksyny shiga. Obecność w środowisku człowieka szczepów E. coli produkujących toksynę Stx2a zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się bakteriofagów kodujących tę toksynę na inne pałeczki jelitowe, niekoniecznie z gatunku E. coli. Dodatkowo, u szczepu O104:H4 wykryto gen kodujący aerobaktynę (chelator jonów żelaza 3 ), produkowaną przez tzw. pozajelitowe pałeczki E. coli, które wywołują u ludzi zakażenia poza przewodem pokarmowym, takie jak sepsy i bakteriemie, zakażenia układu moczowego. Zdolność szczepu E. coli do produkcji aerobaktyny zwiększa jego wirulencję oraz możliwość wywoływania ogólnoustrojowych zakażeń. Grupa enteroagregacyjnych E. coli obejmuje szczepy, które u ludzi, a zwłaszcza u małych dzieci wywołują przewlekłe, trwające ponad dwa tygodnie biegunki. EAEC mogą również wywoływać tzw. biegunki ostre, czasem krwawe o ciężkim przebiegu klinicznym. Opisano także nieliczne przypadki śmiertelnych zakażeń tymi szczepami u niemowląt i małych dzieci. Wiele z tych pałeczek wytwarza liczne, niedokładnie jeszcze zbadane toksyny, które odpowiadają za cięższy przebieg biegunek wywoływanych przez niektóre z tych szczepów. EAEC zidentyfikowano stosunkowo niedawno, bo na początku lat 80-tych, przede wszystkim jako przyczynę biegunek u dzieci w krajach rozwijających się. Dalsze badania epidemiologiczne wykazały jednak, że szczepy te są czynnikiem etiologicznym biegunek wśród dzieci i osób dorosłych, także w krajach uprzemysłowionych. W wielu krajach enteroagregacyjne szczepy E. coli są dominującym patogenem przewodu pokarmowego; szczepy te są również wiodącym czynnikiem etiologicznym przewlekłych biegunek u chorych na AIDS. Nieustalone w większości przypadków źródła zakażeń tymi szczepami (prawdopodobnie są to nosiciele) oraz ich niezwykłe zdolności adhezji, czyli przylegania do powierzchni abiotycznych, a także nabłonka jelita człowieka, sprawiają, że zakażenia te z łatwością przenoszą się z człowieka na człowieka drogą kontaktów bezpośrednich. Kombinacja genów wirulencji szczepów STEC i EAEC u jednego szczepu E. coli, choć rzadka, nie jest niemożliwa i może się zdarzyć, podobnie jak każda inna kombinacja patogennych szczepów E. coli. Epidemiczny szczep EAEC O104:H4 posiadał geny kodujące, typowe dla tej grupy patogennych pałeczek E. coli, czynniki wirulencji tj. cytotoksyczne, a więc uszkadzające komórki, białka SigA i Pic, należące do dużej rodziny bakteryjnych proteaz serynowych SPATE, które produkowane są także przez pałeczki Shigella i EHEC oraz fimbrie agregacyjne typu I (AAF/I), pełniące ważną rolę nie tylko w agregacyjnym sposobie adhezji EAEC do komórek nabłonka, ale i zdolności tworzenia biofilmu. Niezwykłe zdolności adhezji EAEC do komórek nabłonka jelita z utworzeniem biofilmu złożonego z 4
5 milionów komórek bakteryjnych, sprzyjają długotrwałej kolonizacji jelit zakażonych osób, co z kolei w przypadku szczepów uwalniających toksyny, wpływa na poziom toksyny zgodnie z zasadą: im więcej bakterii produkuje toksynę, tym wyższy jej poziom w jelitach, a tym samym więcej toksyny wchłania się do krwi. Taki scenariusz zakażenia szczepem EAEC Stx2a+ tłumaczy wysoką liczbę przypadków zespołu HUS podczas epidemii w Niemczech. Test adhezji/przylegania szczepu EAEC izolowanego od dziecka z chorobą Leśniowskiego-Crohna do komórek nabłonka jelita. Na zdjęciu z mikroskopu świetlnego (powiększenie 100x) enteroagregacyjne E. coli, których skupiska (strzałka czerwona) przypominają stosy cegieł. Komórki nabłonka (strzałka czarna) są niemal całkowicie zakryte przylegającymi skupiskami bakterii. Podobne lub jeszcze gęstsze agregaty (biofilm) szczepy EAEC tworzą na błonie śluzowej jelita człowieka. Zasadniczo serotyp E. coli O104:H4 rzadko jest izolowany od ludzi i zwierząt. Tym nie mniej, sporadyczne przypadki HUS oraz biegunek wywołane przez ten serotyp rejestrowano już wcześniej: w Niemczech w 2001 r. (2 przypadki HUS), we Francji w 2004 roku (1 przypadek HUS), w 2005 r. w Korei (1 przypadek HUS), w 2009 r. w Republice Gruzji (2 przypadki HUS) oraz w 2010 roku w Finlandii (1 przypadek biegunki, bez HUS). Co więcej, izolowane z Niemiec, Finlandii i Gruzji szczepy E. coli O104:H4 również należały do szczepów enteroagregacyjnych. Ponadto, szczepy E. coli O104:H4 bez zdolności syntezy toksyny shiga zidentyfikowano, jako przyczynę biegunek u dzieci w Afryce (Mali). Badanie techniką elektroforezy pulsacyjnej (PFGE) szczepów serotypu O104:H4 izolowanych w różnych częściach świata ujawniło 95% podobieństwo epidemicznego szczepu z Niemiec z jednym ze szczepów uzyskanych z Gruzji. Okresowa, nawet sporadyczna izolacja serotypu E. coli O104:H4 wskazuje, że drobnoustrój ten prawdopodobnie posiadł zdolność utrzymywania się 5
6 wśród ludzi i w środowisku człowieka, co zwiększa prawdopodobieństwo jego kontaktu z innymi patogennymi bakteriami i nabywania nowych cech wirulencji. W okresie E. coli O104 zidentyfikowano jako przyczynę zakażenia u ludzi tylko 9 razy, w tym jedynie dwa z izolowanych szczepów prezentowały również antygen rzęskowy H4, a więc należały do serotypu O104:H4. Niezmiernie rzadka obecność tego patogenu w środowisku człowieka miała więc zasadniczy wpływ na rozmiar epidemii w Niemczech większość ludzi była podatna na zakażenie. Dodatkowym czynnikiem, który miał wpływ na powstanie nowego, patogennego szczepu E. coli jest pora roku. W miesiącach ciepłych ilość bakterii, w tym pałeczek E. coli, w glebie oraz wodach powierzchniowych znacząco wzrasta. U szybko mnożących się, młodych bakterii łatwiej dochodzi do wymiany genów. Podkreślić tu należy, że wymiana genów między bakteriami jest zjawiskiem naturalnym, zachodzącym zarówno w naturalnych zbiornikach wodnych, glebie, jak i jelicie ludzi i zwierząt. Stosując manipulacje genetyczne można stworzyć nowy, patogenny szczep bakterii w laboratorium, jednak pojawiające się na stronach internetowych artykuły spekulujące jakoby epidemiczny szczep E. coli O104:H4 był przykładem sztucznie stworzonego szczepu, użytego jako broń biologiczna, są jedynie fantastyką naukową, niepotrzebnie wzbudzającą niepokój wśród czytelników. Epidemia HUS w Niemczech była największą opisaną dotychczas tego typu epidemią i kolejną, bolesną dla ludzi lekcją pokory wobec natury. Walczymy z bakteriami i chorobami na wszystkie możliwe sposoby, ale czy wygrywamy? Pozostaje mieć nadzieję, że śmierć 50 osób, ofiar epidemii E. coli O104:H4 oraz koszt leczenia i walki z epidemią uczulą nas i zmuszą do podjęcia działań prewencyjnych na przyszłość. Epidemia wywołana przez zupełnie nowy szczep bakterii znów może pojawić się gdziekolwiek na świecie, epidemie przecież nie znają granic. 6
- tłumaczenie robocze - Wstępna Ocena Ryzyka sporządzona przez ECDC
- tłumaczenie robocze - Wstępna Ocena Ryzyka sporządzona przez ECDC Ognisko zachorowań wywołanych przez bakterie Escherichia coli wytwarzających toksynę Shiga (STEC) na terenie Niemiec 25 maja 2011 r.
Bardziej szczegółowoPAŁECZKI OKRĘŻNICY DOKTOR JEKYLL CZY PAN HYDE?
174 ARTYKUŁY INFORMACYJNE ARTYKUŁY Wszechświat, t. 112, nr 7 9/20117 rolę w chronieniu gatunku ludzkiego przez groźnymi dla niego drobnoustrojami. Przez dziesiątki lat znakomicie spełniają swoją rolę,
Bardziej szczegółowoSkróty używane w notatce: STEC/VTEC Stx2
Skróty używane w notatce: STEC/VTEC wytwarzające toksynę shiga pałeczki E.coli Stx2 jeden z dwóch rodzajów toksyny shiga wytwarzanej przez E.coli (drugim rodzajem jest stx1). Toksynę tę wytwarza m. in.
Bardziej szczegółowoSkróty używane w notatce: STEC/VTEC Stx2
Skróty używane w notatce: STEC/VTEC wytwarzające toksynę shiga pałeczki E.coli Stx2 jeden z dwóch rodzajów toksyny shiga wytwarzanej przez E.coli (drugim rodzajem jest stx1). Toksynę tę wytwarza m. in.
Bardziej szczegółowoBadanie na obecność pałeczek CPE Informacje dla pacjentów
Badanie na obecność pałeczek CPE Informacje dla pacjentów Uwaga: z pytaniami dotyczącymi informacji zawartych w tej ulotce, należy zwracać się do lekarza prowadzącego lub pielęgniarki. Czym jest CPE W
Bardziej szczegółowoEnterokrwotoczne pałeczki okrężnicy (EHEC)
Enterokrwotoczne pałeczki okrężnicy (EHEC) Dr hab. n. med. Beata Sobieszczańska 1 Pałeczki okrężnicy (Escherichia coli; E. coli) są bakteriami powszechnie występującymi w przewodzie pokarmowym ludzi i
Bardziej szczegółowoWIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Bardziej szczegółowoZatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella
Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella Drobnoustroje z rodzaju Salmonella są pierwotnymi patogenami wielu zwierząt, tj. ssaków i ptaków zarówno domowych, jak i hodowlanych oraz wolno żyjących. JAKIE
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoProbiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
Bardziej szczegółowoWojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A. Dr n. med. Jacek Klakočar
GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A Dr n. med. Jacek Klakočar Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu Gorączka krwotoczna Ebola (inaczej: choroba wywołana przez wirusa Ebola [Ebola
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR
12.3.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 68/19 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 209/2013 z dnia 11 marca 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2073/2005 w odniesieniu do kryteriów mikrobiologicznych
Bardziej szczegółowoCo to jest CPE/NDM? Czy obecność szczepu CPE/NDM naraża pacjenta na zakażenie?
Aktualne problemy związane z diagnostyką, leczeniem i rozprzestrzenianiem zakażeń szczepami wielolekoopornymi, a także przygotowania do Światowych Dni Młodzieży to główne tematy narady kierowników oddziałów
Bardziej szczegółowouzyskano tylko w 13 przypadkach gruźlicy PŁUC tzn. w 21,0% przypadków gruźlicy u dzieci
Sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w Polsce 2012/2013 Dane o zachorowaniach na gruźlicę w Polsce pochodzą z Krajowego Rejestru Zachorowań na Gruźlicę, który prowadzony jest w Instytucie Gruźlicy i Chorób
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU
KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU z dnia 26 kwietnia 2009 r. (godz. 19.00 ) (Źródło: WHO,
Bardziej szczegółowoRecenzja E.ozprawy doktoe.skiej
Wrocław 2018-05-07 Recenzja E.ozprawy doktoe.skiej Mgr MaH ty Książczyk Pt" OkE eślenie czymmików wirueencji oraz analiza fieogenetyczna p zajeeitowych pat genmych oraz komensaemych szczepów E cftgffg
Bardziej szczegółowoBożena Nejman-Faleńczyk
Kontrola replikacji fagów lambdoidalnych niosących geny toksyn Shiga w świetle potencjalnych nowych metod ich wykrywania i terapii zakażeń enterokrwotocznymi szczepami Escherichia coli Bożena Nejman-Faleńczyk
Bardziej szczegółowoZagrożenia mikrobiologiczne w przetwórstwie owocowym
Funded by the European Union s Seventh Framework Programme Zagrożenia mikrobiologiczne w przetwórstwie owocowym Anna Zadernowska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn Wydział Nauki o Żywności
Bardziej szczegółowoDr n. med. Dorota Żabicka, NPOA, KORLD, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL
Raport opracowany ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach realizacji programu polityki zdrowotnej pn. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 06-00 Narodowy Instytut
Bardziej szczegółowoGorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3
KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA ds. ZDROWIA IKONSUMENTÓW Dyrekcja ds. zdrowia publicznego Wydział zagrożeń dla zdrowia Sekretariat Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia Gorączka krwotoczna Ebola informacja
Bardziej szczegółowoWirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane zaprezentowane poniżej zgromadzone zostały w ramach programu EARS-Net, który jest koordynowany przez
Informacja o aktualnych danych dotyczących oporności na antybiotyki na terenie Unii Europejskiej Październik 2013 Główne zagadnienia dotyczące oporności na antybiotyki przedstawione w prezentowanej broszurze
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej
Podsumowanie danych z 2014 roku o oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net Listopad 2015 Poważne zagrożenie: oporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Oporność
Bardziej szczegółowoDokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość
2013R0211 PL 16.07.2014 001.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 211/2013 z
Bardziej szczegółowoListerioza. Teresa Kłapeć
Listerioza Teresa Kłapeć Listerioza Jest to choroba zakaźna ludzi i zwierząt (zoonoza), wielopostaciowa, wykryta po raz pierwszy u człowieka w 1939 roku w Danii. Czynnikiem etiologicznym objawów chorobowych
Bardziej szczegółowoPrezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM
Prezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM Informacja o Katedrze Rozwój j naukowy młodej kadry naukowców w w kontekście priorytetów badawczych: W 2009 roku 1 pracownik Katedry
Bardziej szczegółowoWirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych
Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Dr med. Iwona Paradowska-Stankiewicz Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Konsultant Krajowy w dziedzinie Epidemiologii Warszawa, 6
Bardziej szczegółowoPOLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio)
W latach 50. na chorobę Heinego-Medina chorowało w Europie i USA jedno na 5000 dzieci. Po wdrożeniu w Polsce masowych szczepień przeciw poliomyelitis, już w 1960 roku zarejestrowano mniej zachorowań. W
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017
Załącznik do Uchwały Nr 67/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017 Autor programu:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVII/184/2012 RADY GMINY MASŁÓW. z dnia 29 listopada 2012 roku. w sprawie: Programu zdrowotnego na lata 2013 2018, dotycz ą cego
UCHWAŁA NR XXVII/184/2012 RADY GMINY MASŁÓW z dnia 29 listopada 2012 roku w sprawie: Programu zdrowotnego na lata 2013 2018, dotycz ą cego szczepie ń profilaktycznych dzieci zamieszkałych na terenie Gminy
Bardziej szczegółowoCZYM JEST SZCZEPIONKA?
CZYM JEST SZCZEPIONKA? Szczepionka to preparat biologiczny, stosowany w celu uodpornienia organizmu. Ogólna zasada działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu, który jest rozpoznawany
Bardziej szczegółowoNeisseria meningitidis
Neisseria meningitidis Wyłączny rezerwuar: : człowiek Źródło zakażenia: : nosiciel lub chory Kolonizacja: : jama nosowo-gardłowa Przenoszenie: : droga kropelkowa, bezpośredni kontakt Okres wylęgania: :
Bardziej szczegółowoGRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok
ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZAGROŻEŃ EPIDEMIOLOGICZNYCH
MODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZAGROŻEŃ EPIDEMIOLOGICZNYCH Epidemia - wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE
EPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE Dane krajowe zostały opracowane na podstawie informacji przekazanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny (zwany dalej NIZP-PZH) oraz zamieszczonych
Bardziej szczegółowoCorynebacterium. Maczugowce
Corynebacterium Maczugowce Corynebacterium Corynebacterium to Gram-pozytywne, tlenowe, nieruchliwe, pałeczki. W preparacie mikroskopowym układaja się na kształt pisma klinowego. Nazywane maczugowcami,
Bardziej szczegółowoZalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase
Zalecenia dotyczące postępowania w przypadku identyfikacji w zakładach opieki zdrowotnej szczepów bakteryjnych Enterobacteriaceae wytwarzających karbapenemazy typu KPC * * KPC - ang: Klebsiella pneumoniae
Bardziej szczegółowoEuropejski kodeks walki z rakiem
Europejski kodeks walki z rakiem Dlaczego walczymy z rakiem? Nowotwory są drugą przyczyną zgonów w Polsce zaraz po zawałach i wylewach. Liczba zachorowao na nowotwory złośliwe w Polsce to ponad 140,5 tys.
Bardziej szczegółowoń Ż Ń Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz
5 1 0 2 ia w o I r C d Ś Z O ń zie WN Y D Ż y O ow t W a T i S w Ń Ś E Z C E I BEZP Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz 7 kwietnia 2015 r. Światowy Dzień Zdrowia hasło tegorocznej
Bardziej szczegółowoErysipelothrix rhusiopathiae. Włoskowiec różycy
Erysipelothrix rhusiopathiae Włoskowiec różycy Erysipelothrix rhusiopathiae Erysipelothrix rhusiopathiae po raz pierwszy wyizolowany przez Kocha w 1876. Do rodzaju Erysipelothrix należy tylko E. rhusiopathiae
Bardziej szczegółowoFOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach FOCUS Plus to dodatek dostępny dla standardowych pasz tuczowych BioMaru, dostosowany specjalnie do potrzeb ryb narażonych na trudne
Bardziej szczegółowoImmulina wzmacnia odporność
Immulina wzmacnia odporność Narodowe Centrum Badania Preparatów Naturalnych Immulina została opracowana przez zespół naukowców z Narodowego Centrum Badania Preparatów Naturalnych Uniwersytetu Missisipi
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w kierunku raka jelit. www.bowelscreeningwales.org.uk
Badania przesiewowe w kierunku raka jelit 1 www.bowelscreeningwales.org.uk Badania przesiewowe w kierunku raka jelit Ta broszura informuje o badaniach przesiewowych w kierunku raka jelit w Walii. Dalsze
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
Bardziej szczegółowoPROBLEMY TERAPEUTYCZNE WTÓRNYCH ZAKAŻEŃ KRWI POWODOWANE PRZEZ PAŁECZKI Enterobacterales W PRAKTYCE ODDZIAŁÓW ZABIEGOWYCH I ZACHOWAWCZYCH
PROBLEMY TERAPEUTYCZNE WTÓRNYCH ZAKAŻEŃ KRWI POWODOWANE PRZEZ PAŁECZKI Enterobacterales W PRAKTYCE ODDZIAŁÓW ZABIEGOWYCH I ZACHOWAWCZYCH DOROTA ROMANISZYN KATEDRA MIKROBIOLOGII UJCM KRAKÓW Zakażenie krwi
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA HIV/AIDS W Polsce i na świecie* www.aids.gov.pl. www.aids.gov.pl
EPIDEMIOLOGIA HIV/AIDS W Polsce i na świecie* * Materiał do wykorzystania w ramach kampanii Krajowego Centrum ds. AIDS trwającej od 1 lipca 2008 do 1 grudnia 2009 r. - Wybrane problemy w walce z epidemią
Bardziej szczegółowoInformacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE WYCHODZĘ NA WOLNOŚĆ ZDROWY. Kiła IDS
Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE W ZW A WZW B Kiła Co-funded by the Health Programme of the European Union WZW Broszurę przygotowało Krajowe Centrum ds. AIDS dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej
Bardziej szczegółowoGRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec
Bardziej szczegółowoLEKI CHEMICZNE A LEKI BIOLOGICZNE
LEKI CHEMICZNE A LEKI BIOLOGICZNE PRODUKT LECZNICZY - DEFINICJA Art. 2 pkt.32 Ustawy - Prawo farmaceutyczne Substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości: zapobiegania
Bardziej szczegółowoIwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
Bardziej szczegółowoBakterie helikalne: Campylobacter sp.
Bakterie helikalne: Campylobacter sp. Rodzaj Campylobacter Campylobacter - bakterie należący do klasy epsilon- Proteobacteria. Gram-ujemne, mikroaerofilne Rosną w obecności 10% dwutlenku węgla, Spiralne,
Bardziej szczegółowoBiegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć?
Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć? Autor: Arleta Wojtczak Data: 3 września 2015 1/5 Biegunka jest powszechnym problemem nękającym zarówno hodowców trzody chlewnej, jak i bydła. Choć nie można
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII. z dnia 16 lutego 2011 r.
UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoBadaniem pozwalającym na
Objawy kliniczne biegunek neonatalnych Biegunka wywoływana przez ETEC, rotawirusy i koronawirusy u cieląt ma konsystencję luźną do wodnistej, koloru od białego do żółtego, czasami może zawierać niewielkie
Bardziej szczegółowoWdrażanie procedur zapobiegających zakażeniom szpitalnym znaczenie nadzoru, kontroli, szkoleń personelu
Wdrażanie procedur zapobiegających zakażeniom szpitalnym znaczenie nadzoru, kontroli, szkoleń personelu Małgorzata Czerniawska Ankiersztejn 18 20 września 2012 r. Zakażenia szpitalne są jedną z przyczyn
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r.
UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoStrategia kontroli Klebsiella pneumoniae opornych na karbapenemy na Mazowszu efekty realizacji w 2016 r.
Strategia kontroli Klebsiella pneumoniae opornych na karbapenemy na Mazowszu efekty realizacji w 2016 r. Dr med. Paweł Grzesiowski, członek zespołu ekspertów przy WSSE w Warszawie, Przewodniczący Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Najważniejsze zagrożenia epidemiczne w oddziałach dziecięcych w Polsce Dr med. Paweł Grzesiowski STOWARZYSZENIE HIGIENY LECZNICTWA SZPITAL SPECJALISTYCZNY ŚW. ZOFII W WARSZAWIE FUNDACJA INSTYTUT PROFILAKTYKI
Bardziej szczegółowoPałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy (CPE) w Polsce sytuacja w 2016
Pałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy (CPE) w Polsce sytuacja w 206 Autorzy Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL: Dorota Żabicka Katarzyna Bojarska Małgorzata Herda
Bardziej szczegółowomarketinginformacja Diagnostyka weterynaryjna Szybkie testy dla rolnictwa +++ dostępne w SalesPlusie +++
marketinginformacja Data 24.10.2014 Numer Autor MI_FS_13_2014_Testy weterynaryjne Philipp Peters Diagnostyka weterynaryjna Szybkie testy dla rolnictwa +++ dostępne w SalesPlusie +++ Dzięki szybkim testom
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS
Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS 17 maja Warszawa 2015 Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS obchodzony jest w trzecią niedzielę maja od 1984 roku. Inicjatorem obchodów była międzynarodowa
Bardziej szczegółowoKrętki: Leptospira spp
Krętki: Leptospira spp Taksonomia Spirochaetes; Spirochaetes (klasa); Spirochaetales; Leptospiraceae Gatunki fenotypowe: L. alexanderi, L. alstoni, L. biflexa sp., L. borgpetersenii sp., L. fainei, L.
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw
Bardziej szczegółowoKatarzyna Kitajewska Główny Inspektorat Sanitarny
Katarzyna Kitajewska Główny Inspektorat Sanitarny 1 Zranienia i zakłucia przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
Bardziej szczegółowoSytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 2014 r.
Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 14 r. W I półroczu 14 roku na terenie powiatu wschowskiego nie odnotowano chorób zakaźnych określanych jako importowane, wiążące się z wyjazdami
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 280/5
24.10.2007 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 280/5 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1237/2007 z dnia 23 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoCo robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG
Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne o grypie
ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ Jako światowy lider w opracowywaniu rozwiązań zapewniających właściwe warunki sanitarne, Ecolab przyjął aktywną postawę mającą na celu ochronę naszych
Bardziej szczegółowoDECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI
21.6.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 161/29 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 17 czerwca 2011 r. zmieniająca decyzję 2009/719/WE upoważniającą niektóre państwa członkowskie do zmiany swoich
Bardziej szczegółowoNazwa własna Moc Postać farmaceutyczna
Aneks I Wykaz nazw, postać farmaceutyczna, moc produktu leczniczego weterynaryjnego, gatunki zwierząt i podmioty odpowiedzialne posiadające pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w państwach członkowskich
Bardziej szczegółowoNarodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r.
Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r. Wytyczne postępowania w przypadku wykrycia szczepów pałeczek
Bardziej szczegółowoDarmowe badania w kierunku HCV dla Pań w ciąży
Darmowe badania w kierunku HCV dla Pań w ciąży Szanowna Pani, Do listopada 2014r. kobiety ciężarne mają możliwość bezpłatnego przebadania się w kierunku zakażenia wirusem zapalenia wątroby C (HCV). Stanowią
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081
Warszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lipca 2016 r. w sprawie zgłaszania zakażeń i chorób zakaźnych oraz biologicznych czynników chorobotwórczych na obszarze
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoOchrony Antybiotyków. AktualnoŚci Narodowego Programu. Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej.
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2016 Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej. Dane z monitorowania sieci EARS-Net (listopad 2016) Opracowanie:
Bardziej szczegółowoWSKAZOWKI DOTYCZACE UNIKANIA ZARAZENIA PTASIA GRYPA
WSKAZOWKI DOTYCZACE UNIKANIA ZARAZENIA PTASIA GRYPA 2 Wskazowki dotyczace unika Co powinienes robic Trzymaj ptactwo domowe w ogrodzonym obszarze z dala od domu, w którym mieszkasz. Trzymaj kaczki i gęsi
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA HIV/AIDS. NOWOśCI
PROFILAKTYKA HIV/AIDS STATYSTYKI LOKALNE DZIAłANIA OZ I PZ PSSE W ROKU 2012 NOWOśCI CIEKAWOSTKI STATYSTYKI HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985 r.) do 30 czerwca 2012 roku 15 724 zakażonych
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. SEC(2007) 1397 WERSJA OSTATECZNA BRUKSELA, dnia 15/11/2007 r. PRZESUNIĘCIE ŚRODKÓW nr DEC51/2007
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH SEC(2007) 1397 WERSJA OSTATECZNA BRUKSELA, dnia 15/11/2007 r. BUDŻET OGÓLNY - 2007 SEKCJA III KOMISJA TYTUŁY 17, 26 PRZESUNIĘCIE ŚRODKÓW nr DEC51/2007 WYDATKI NIEOBOWIĄZKOWE
Bardziej szczegółowoKwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych
Inicjatywa EMCDDA na rzecz redukcji szkód Zwiększanie testowania na obecność wirusa zapalenia wątroby (WZW) typu C oraz skierowań do leczenia wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków w programach i placówkach
Bardziej szczegółowoSZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII164 /2008 Rady Gminy w Bogorii z dnia 30 grudnia 2008 roku Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci
UCHWAŁA Nr XXVII/164/2008 Rady Gminy Bogoria z dnia 30 grudnia 2008 roku w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie europejskiego badania nt. rozpowszechnienia bakterii opornych na karbapenemy. Podsumowanie. Projekt EuSCAPE
Podsumowanie europejskiego badania nt. rozpowszechnienia bakterii opornych na karbapenemy Październik 2013 Podsumowanie Celem Europejskiego Badania nt. Rozpowszechnienia Pałeczek Enteriobacteriaceae Wytwarzających
Bardziej szczegółowoNAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO R.
NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO 15.12.2017R. LEK. MED. DOROTA KONASZCZUK LUBUSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W GORZOWIE WLKP. Zakażenia
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria
INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria Od lutego 1014r. wystepują zachorowania na gorączkę krwotoczną Ebola w państawach Afryki Zachodniej.
Bardziej szczegółowoPrawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat
Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VIII/57/2011 RADY MIEJSKIEJ W PYSKOWICACH. z dnia 25 maja 2011 r.
UCHWAŁA NR VIII/57/2011 RADY MIEJSKIEJ W PYSKOWICACH z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie: Programu zdrowotnego na lata 2011 2014, dotyczącego szczepień profilaktycznych dzieci zamieszkałych na terenie Gminy
Bardziej szczegółowoRYZYKO ZAKAŻEŃ W GABINETACH ZAPOBIEGANIE I OCHRONA
RYZYKO ZAKAŻEŃ W GABINETACH ZAPOBIEGANIE I OCHRONA ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W GABINETACH Każde narzędzie powodujące przerwanie ciągłości skóry należy wysterylizować w autoklawie. Tylko to urządzenie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net
EUROPEJSKI DZIEŃ WIEDZY O ANTYBIOTYKACH A European Health Initiative EUROPEJSKIE CENTRUM DS. ZAPOBIEGANIA Podsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoBrucella sp. Małe pałeczki Gram ujemne
Brucella sp Małe pałeczki Gram ujemne Charakterystyka Brucella- małe Gramujemne ziarniakopałeczki Rosną szybko na podłożach bogatych w erytrytol, który obficie występuje również w łożysku ssaków. Wykazują
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA. z dnia 9 lutego 2012 r.
UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA z dnia 9 lutego 2012 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie art. 7 ust.
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej
Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Temat lekcji: Planowanie doświadczeń biologicznych jak prawidłowo zaplanować próbę kontrolną? Cele kształcenia IV etap edukacyjny: 1. Wymagania ogólne:
Bardziej szczegółowoDLACZEGO KIEŁKI LUCERNY (ALFALFA) SĄ NADAL BEZPIECZNE I ZDROWE
Autor: Steve Meyerowitz - założyciel?sprouts the Miracle Food? Tłumaczył: Aleksander Kwiatkowski W styczniowym numerze (1999) the Journal of the American Medical Association (JAMA) opisano dwa przypadki
Bardziej szczegółowoPałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy(cpe)
Pałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wytwarzające karbapenemazy(cpe) w Polsce sytuacja w 206 Autorzy Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej NIL: Dorota Żabicka Katarzyna Bojarska Małgorzata Herda
Bardziej szczegółowo