PL B1. FLUID - KOOPERACJA Sp. z o.o., Sędziszów, PL BUP 11/05. Zbigniew Bis, Częstochowa, PL Wojciech Nowak, Częstochowa, PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. B09B 3/00 ( ) F23G 5/027 ( ) C10B 53/02 ( ) C10B 1/10 ( ) (54) Sposób i urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 11/05 (73) Uprawniony z patentu: FLUID - KOOPERACJA Sp. z o.o., Sędziszów, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 12/09 (72) Twórca(y) wynalazku: Zbigniew Bis, Częstochowa, PL Wojciech Nowak, Częstochowa, PL PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób i urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła, w tym produkcji węgla aktywnego i gazów. Znane są różne sposoby i urządzenia do przetwarzania stałych materiałów odpadowych, w tym biomasy, odpadów miejskich, tworzyw sztucznych. Jedne sposoby przetwarzania stałych materiałów odpadowych, jak według polskich opisów patentowych nr , nr , nr i nr , polegają na termicznej obróbce odpadów w urządzeniach do termicznej obróbki z reaktorem wytlewnym do przekształcania odpadów w gaz wytlewny i w stałą pozostałość wytlewną. Gaz wytlewny i pył drobny po doprowadzeniu do komory spalania ulega spalaniu. W wyniku procesu tworzą się produkty końcowe odpadowe nie wykorzystywane dalej jako tanie źródła energii, jak spaliny i stopiony żużel. Składniki gruboziarniste są oddzielane. Stopiony żużel po ochłodzeniu występuje w postaci szlaki, zawierającej związki metali ciężkich jak kadmu i rtęci. Komora grzewcza materiału stałego, jak przedstawiono w opisach patentowych polskich nr , , , jest obrotowa względem osi wzdłużnej i stanowi zwłaszcza bęben wytlewny odpadków. Wyposażona jest w umieszczone w jej wnętrzu usytuowane w przybliżeniu równolegle względem siebie rury grzejne, przez które przepływa gaz opałowy. Wzdłużna oś komory wytlewnej jest nachylona do poziomu. Inne sposoby polegają na przetwarzaniu stałych materiałów odpadowych na zsyntezowany gaz, węgiel drzewny lub węgiel aktywny, wykorzystywane dalej jako tanie źródła energii. Z polskiego opisu wynalazku nr znany jest sposób i urządzenie do zgazowania drewna na drodze spalania. Sposób polega na redukcji i generacji gazów i spalaniu węgla drzewnego w zamkniętym cyklu procesu, gdzie mokre odpady drzewne poddaje się dwustopniowemu procesowi karbonizacji w ciągłym cyklu spalania, w którym w pierwszym etapie drewno w temperaturze powyżej 500 C poddaje się karbonizacji z wydzieleniem gazów CO, CO 2, pary wodnej, kwasów i aldehydów octowych, oraz substancji smolistych, które w wysokiej temperaturze rozkładają się odpowiednio na CO, CO 2 i parę wodną uzyskując złoże węgla drzewnego, natomiast w drugim etapie utworzone złoże węgla drzewnego dopala się w temperaturze do 1050 C działając równocześnie silnym strumieniem powietrza. Wytworzone pary przechodząc w wyższej warstwie węgla ulegają redukcji CO 2 i tlenków azotu w obecności węgla do CO i azotu. W czasie podwyższania temperatury powyżej 820 C para wodna powstała ze spalania wodoru rozkłada się na wodór i tlen, który wchodzi w reakcję z węglem na tlenek węgla. Produktem ubocznym jest węgiel drzewny. Urządzenie do zgazowania drewna wyposażone jest w prostopadłościenną komorę spalania drewna, w zespoły podawania drewna i odprowadzania odpadu spalania, instalację odprowadzającą gaz energetyczny i doprowadzającą powietrze. Urządzenie to posiada umieszczoną na ramie nośnej prostopadłościenną komorę zgazowania. Od góry komora jest zamknięta stropem, w którym znajduje się śluza dozująca. U dołu komór znajduje się zsyp opadowy utworzony z płaszcza wewnętrznego i płaszcza zewnętrznego, pomiędzy którymi utworzona jest przestrzeń. W przestrzeni tej umieszczone są przegrody do kierowania przepływem przestrzeni. W przestrzeni tej umieszczone są przegrody do kierowania przepływem doprowadzanego powietrza do chłodzenia zsypu. W płaszczu wewnętrznym zsypu są osadzone dysze dozujące powietrze do komory. Zsyp zaopatrzony jest w transporter ślimakowy współdziałający z osadnikiem wodnym. Znane są piece do wytwarzania węgla drzewnego oparte na konstrukcji pieca Herreshoffa, mające postać pionowo usytuowanej cylindrycznej retorty wielopółkowej, wyposażonej w mieszadło napędzane z centralnie umieszczonego wału. Zgodnie z polskim opisem patentowym nr , retorta jest podzielona na strefę suszenia, strefę wytlewania i strefę chłodzenia. Każda z trzech stref jest podzielona poziomymi przegrodami w postaci półek, na co najmniej dwie komory. Poszczególne półki międzykomorowe są zaopatrzone w otwory przesypowe rozmieszczone na obwodzie w pobliżu płaszcza retorty. Półki międzystrefowe są wyposażone w szczelnie zamykane komory śluzowe, usytuowane w pobliżu wału mieszadła. Wstępnie podsuszony surowiec jest podawany do pieca od góry, następnie przegarniany ramionami mieszadła przemieszczany jest w kierunku punktów przesypowych. Przepływ surowca kolejno na coraz niżej położone półki odbywa się grawitacyjnie. Poszczególne komory pieca są ogrzewane przeponowo i bezprzeponowo, przy czym do ogrzewania wykorzystuje się ciepło ze spalania produktów gazowych, powstających w procesie termicznego rozkładu odpadów drzewnych. Piece te mają skomplikowaną konstrukcję oraz złożony i niepewny system transportu odpadów wewnątrz urządzenia.

3 PL B1 3 Do wytwarzania węgla drzewnego stosowane są również urządzenia fluidyzacyjne. Ciepło niezbędne do odgazowania odpadów drzewnych pochodzi wówczas ze spalania części lotnych powstających w procesie zgazowania, oraz ze spalania pewnej ilości odpadów, co stanowi ujemną stronę tych urządzeń, gdyż powoduje wzrost ilości popiołu w węglu drzewnym, pogarszając jego jakość. Znane urządzenia fluidyzacyjne nie zapewniają jednorodnej fluidyzacji w całej objętości warstwy, co utrudnia uzyskanie jednorodności wytwarzanego węgla. Z opisu patentowego polskiego nr znany jest piec do wytwarzania rozdrobnionego węgla drzewnego z drobnych odpadków drzewnych. Piec ten zawiera cylindryczną retortę połączoną z jednej strony z koszem zasypowym odpadów drzewnych, z drugiej strony z wylotowym króćcem węgla drzewnego. Cylindryczna retorta jest poziomo usytuowana i współosiowo umieszczona wewnątrz cylindrycznej komory spalania. Komora spalania wyposażona jest w wylotowy króciec spalin oraz palnik gazowy osadzony w ścianie komory spalania. Wewnątrz retorty jest współosiowo osadzony ślimak przenośnika. W górnej części początkowego i końcowego odcinka retorty są wykonane otwory przykryte kolektorami połączonymi z rurociągami. Kolektor w początkowym odcinku retorty jest połączony z rurociągiem odprowadzającym do otoczenia parę wodną, powstającą w tej części retorty. Kolektor w końcowym odcinku retorty jest połączony z rurociągiem odprowadzającym gaz palny powstający w retorcie, na zewnątrz pieca. Część tego gazu jest podawana wraz z powietrzem do palnika gazowego osadzonego w ścianie komory spalania. Nadwyżka gazu palnego jest wykorzystywana jako cenny nośnik energetyczny. Spaliny pochodzące ze spalania gazu omywają ściany retorty uchodząc następnie na zewnątrz urządzenia przez króciec w ścianie komory spalania. Pod wpływem ciepła spalin następuje odgazowanie odpadów drzewnych przemieszczanych wzdłuż retorty przez obracający się ślimak przenośnika oraz tworzenie się węgla drzewnego. Obok węgla drzewnego można otrzymywać wysokokaloryczny gaz. Z polskiego zgłoszenia wynalazku nr P znany jest sposób i urządzenie do utylizacji stałych materiałów odpadowych, jak zanieczyszczone biomasy, stałe odpady miejskie, w wyniku ich spalania. Stałe materiały odpadowe przetwarzane są na zsyntezowany gaz w wyniku gazyfikacji. Materiał odpadowy jest gazyfikowany we współbieżnym gazogenie. Z części materiału odpadowego po jego spaleniu, lecz przed gazyfikacją, oddziela się i usuwa żużel. Oczyszczanie żużla zachodzi w wyniku całkowitego spalania. Obrobiony materiał odpadowy po procesie gazyfikacji, w którym nie został całkowicie przetworzony na gaz CO, zostaje ponownie wprowadzony do obiegu przez zmieszanie go ze świeżym materiałem odpadowym. Urządzenie składa się z pionowego współbieżnego gazogenu, z urządzenia do oddzielania i usuwania żużla i z komory oczyszczającej, w które zachodzi oczyszczanie żużla z zawartego w nim obrabianego materiału odpadowego. Żużel gromadzony jest w zbiorniku magazynującym. Z opisu polskiego zgłoszenia wynalazku nr P znany jest sposób i układ do wykorzystania produktów pirolizy materiału organicznego, w którym materiałem organicznym poddawanym pirolizie jest zwłaszcza biomasa, a powstały w wyniku procesu pirolizy gaz pirolityczny stosowany jest jako dodatkowe paliwo w komorze spalania urządzeń energetycznych. Pozostałość pirolizy wykorzystuje się jako sorbent do adsorpcji rtęci. Reaktor pirolityczny połączony jest z układem oczyszczania gazu pirolitycznego wprowadzanego po oczyszczeniu do palników kotła energetycznego. Rozdrobnione cząstki stałej pozostałości pirolizy rozpyla się w adsorberze połączonym przewodem spalinowym z kotłem energetycznym. Zgodnie z opisem patentowym polskim nr znany jest sposób jednoetapowego wytwarzania węglowego materiału adsorpcyjnego oraz paliwa gazowego metodą ciągłą podczas częściowej gazyfikacji surowca lignocelulozowego jak kora, lignina, trociny, zrębki, pestki, skorupy owoców, z jednoczesnym krakingiem i półspalaniem parogazowych produktów procesu oraz ogrzewaniem substratów bezpośrednio w przestrzeni reakcyjnej, bez pozyskiwania ciekłych, odpadowych produktów karbonizacji surowca. Proces realizuje się w poziomym, przepływowym, rurowym reaktorze obrotowym, ogrzewanym zewnętrznie przy współprądowym przepływie substratów i produktów. W reaktorze wyróżnia się strefę o temperaturze C, w której przesypujący się kaskadowo surowiec ulega w czasie nie mniej niż 30 minut, korzystnie 100 minut ogrzaniu, wysuszeniu i zwęgleniu, strefę o temperaturze C, gdzie tworzące się karbonizat i parogazy wygrzewa się w czasie nie krótszym niż 30 minut, korzystnie 60 minut, karbonizat zostaje częściowo zgazowany wobec dozowanej pary wodnej, a parogazy ulegają niepełnemu spalaniu wobec dozowanego powietrza lub tlenu. W strefie trzeciej następuje schładzanie i odbiór węgla aktywnego oraz gazów poreakcyjnych, które dopala się poza reaktorem w znany sposób.

4 4 PL B1 Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy, zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła według wynalazku charakteryzuje się tym, że mieszankę zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub odpadów tworzyw sztucznych, w tym także o wysokiej zawartości zwłaszcza siarki, chloru, rtęci i/lub innych materiałów odpadowych o niskiej wartości opałowej, poddaje się przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty w reaktorze suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu z reaktora i procesowi karbonizacji z wydzielaniem do komory spalania gazów z powstających części lotnych lub z powstających części lotnych oraz szkodliwych składników w tym związków rtęci, siarki, chloru, wydostające się promieniowo z retorty gazy miesza się w komorze spalania z powietrzem i spala się je w przepływie zawirowanym wymuszanym poprzez styczne doprowadzanie powietrza, w czasie nie krótszym niż 2 sek. i temperaturze nie niższej niż 850 C, po czym otrzymane w wyniku spalania spaliny lub gazy z niską zawartością pyłów wyprowadza się z komory spalania, a otrzymane uwęglone, bardziej reaktywne paliwo w postaci półkoksu, o wyższej gęstości energii opałowej, uwolnione z wilgoci i szkodliwych składników kieruje się do zamknięcia retorty pełniącej funkcję zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. Mieszanka zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub odpadów sztucznych i/lub innych materiałów odpadowych posiada wymiary korzystnie nie większe niż 50 mm. Czas pobytu mieszanki w retorcie reaktora ustala się poprzez zmianę prędkości obrotowej przenośnika śrubowego oraz wymiary geometryczne retorty i przenośnika śrubowego. Wydobywające się z retorty gazy spala się w komorze spalania reaktora całkowicie lub alternatywnie spala się te gazy z niedomiarem powietrza. Przed wyprowadzeniem spalin do atmosfery, otrzymane w wyniku spalania gazów w komorze spalania spaliny schładza się w urządzeniach odbierających ciepło oraz oczyszcza z szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających, korzystnie w skruberach. Oczyszczone i schłodzone spaliny z procesu spalania w komorze spalania oddzielnie wyprowadza się do atmosfery. Gazy otrzymane z procesu spalania w komorze spalania reaktora z niedomiarem tlenu, po wyprowadzeniu z reaktora wprowadza się korzystnie jako dodatkowe paliwo do komory spalania urządzeń energetycznych. Otrzymane uwęglone paliwo kieruje się do zamknięcia retorty w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. Gdy wymaga tego dalszy proces, alternatywnie, do zamknięcia retorty kieruje się schłodzone uwęglone paliwo. Otrzymane uwęglone schłodzone paliwo z zamknięcia retorty jest kierowane do otwartego zbiornika uwęglonego paliwa. Otrzymane uwęglone paliwo z zamknięcia retorty kierowane jest jako dodatkowe paliwo do urządzeń odbierających, korzystnie do komory spalania urządzeń energetycznych lub ciepłowniczych. Alternatywnie z zamknięcia retorty są kierowane do urządzeń odbierających, korzystnie do komory spalania urządzeń energetycznych lub ciepłowniczych, jako dodatkowe paliwo gaz poprzez zawór w górnej części oraz otrzymane uwęglone paliwo poprzez wyprowadzenie w dolnej części zamknięcia retorty. Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy zwłaszcza dla czystej produkcji węgla aktywnego i gazu według wynalazku charakteryzuje się tym, że mieszankę, zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub innych materiałów odpadowych o niskiej wartości opałowej, poddaje się przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty w reaktorze suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie przekraczającej 1000 C na wyjściu z reaktora i procesowi karbonizacji z wydzielaniem do komory spalania gazów z powstających części lotnych lub powstających części lotnych oraz szkodliwych składników w tym związków rtęci, siarki, chloru, wydostające się promieniowo z retorty gazy miesza się w komorze spalania reaktora z powietrzem i spala się je całkowicie w przepływie zawirowanym wymuszonym poprzez styczne doprowadzenie powietrza, w czasie nie krótszym niż 2 sek. i temperaturze nie niższej niż 850 C, po czym otrzymane spaliny wyprowadza się z komory spalania, schładza w urządzeniach odbierających ciepło, oczyszcza z szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających, korzystnie w skruberach i odprowadza do atmosfery, a otrzymane wysoko uwęglone paliwo w postaci węgla aktywnego o wyższej gęstości

5 PL B1 5 energii opałowej, uwolnione z wilgoci i szkodliwych składników, schłodzone kieruje się do zamknięcia retorty w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa i gazów, a stąd do urządzeń odbierających, a zbierający się w górnej części zamknięcia retorty gaz schładza się, oczyszcza z szkodliwych składników i wyprowadza jako gaz wysokokaloryczny. Mieszanka zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub innych materiałów odpadowych posiada wymiary korzystnie nie większe niż 50 mm. Urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy, zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła, produkcji węgla aktywnego oraz gazów, zawierające reaktor z cylindryczną retortą z umieszczonym wewnątrz przenośnikiem śrubowym połączonym z zasobnikiem świeżej mieszanki, z palnikiem rozpałkowym osadzonym w ścianie komory spalania rektora, z wentylatorem powietrza do spalania, króćcem wylotowym spalin lub gazów, współpracujący ze zbiornikami odpadowych paliw, urządzeniami do rozdrabniania i segregacji, zasobnikami świeżej mieszanki, według wynalazku zawiera poziomą retortę posiadającą w górnej części na całej długości wzdłuż komory spalania otwory skierowane do górnej części komory spalania do wyprowadzania gazów powstających w retorcie do komory spalania, wyprowadzoną wraz z podajnikiem śrubowym poza reaktor i wprowadzoną wraz z podajnikiem śrubowym do zamknięcia retorty, z podajnikiem śrubowym o zmiennej prędkości obrotowej, wentylator powietrza stycznie zabudowany w ścianie komory spalania korzystnie poniżej retorty, króciec wylotowy spalin lub gazów oraz zamknięcie retorty w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. W odmianie urządzenia według wynalazku króciec wylotowy spalin połączony jest z urządzeniami odbierającymi ciepło oraz ze znanymi urządzeniami oczyszczającymi spaliny z szkodliwych składników, korzystnie ze skruberami. W innej odmianie urządzenia według wynalazku króciec wylotowy gazów z niepełnego spalania gazów w komorze spalania jest połączony z urządzeniami wykorzystującymi gaz jako dodatkowe paliwo, korzystnie z komorą spalania urządzeń energetycznych lub urządzeń ciepłowniczych. W odmianie urządzenia według wynalazku przed zamknięciem retorty zabudowane jest urządzenie schładzające uwęglone paliwo, przez które przechodzi retorta wraz z przenośnikiem śrubowym. W odmianie urządzenia według wynalazku za zamknięciem retorty jest zabudowany zbiornik uwęglonego paliwa. Zbiornik ten jest otwarty. Zamknięcie retorty zawiera w górnej części zawór do wyprowadzania gazów, a w dolnej części wyprowadzenie uwęglonego paliwa. Według odmiany urządzenia według wynalazku, zamknięcie retorty jest połączone poprzez dolne wyprowadzenie uwęglonego paliwa i/lub poprzez górny zawór gazu z urządzeniami wykorzystującymi uwęglone paliwo i/lub gaz jako dodatkowe paliwo. Sposób i urządzenie według wynalazku umożliwiają uzyskiwanie oczyszczonego z szkodliwych składników takich jak chlor, rtęć, siarka, uwęglonego paliwa w postaci półkoksu o wyższej gęstości energii opałowej oraz uzyskiwanie oczyszczonych z szkodliwych dla środowiska naturalnego składników spalin oraz niezależnego źródła gazu dla określonego procesu, ze stałych odpadowych paliw oraz ich mieszanin zawierających zwłaszcza biomasę i/lub odpadowy pozaklasowy węgieł kamienny i/lub odpadowy pozaklasowy węgiel brunatny i/lub odpady tworzyw sztucznych, w tym o wysokiej zawartości zwłaszcza takich składników jak siarka, chlor, rtęć i/lub inne materiały odpadowe o niskiej wartości opałowej, jak odpady komunalne, przemysłowe. Sposób i urządzenie według wynalazku umożliwiają tworzenie sieci zakładów wyposażonych w instalacje do przygotowania wstępnego paliw stałych i gazowych z produktów odpadowych, w tym z biomasy, poddawanych bądź segregacji bądź z ich mieszanin, dostępnych w danym zasięgu na danym terenie w odległości najkorzystniej uzasadnionej ekonomicznie, to jest do km. Sposób i urządzenie według wynalazku w szczególności przeznaczone są do wstępnej obróbki odpadowych paliw i biomasy przed podaniem ich do komory spalania urządzeń energetycznych w celu uzyskania energii elektrycznej, ciepła. Umożliwiają produkcję czystej energii elektrycznej i ciepła również z produktów biodegradowalnych jak odpady komunalne, odpady przemysłowe. Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy według wynalazku umożliwia uzyskiwanie przy temperaturze do 600 C na wyjściu z reaktora uwęglonego ujednorodnionego paliwa o zwiększonym stopniu uwęglenia, obniżonej ujednorodnionej zawartości

6 6 PL B1 wilgoci i zwiększonej gęstości energii. Uwęglone paliwo jest gromadzone w szczelnym zamknięciu retorty, skąd może być kierowane do zbiornika uwęglonego paliwa i dalej przeznaczone do transportu do miejsc przeznaczenia, bądź do urządzeń odbierających uwęglone paliwo jako dodatkowe źródło energii, korzystnie do kotłów rusztowych lub pyłowych lub fluidalnych lub do innych procesów przemysłowych. Gaz otrzymywany tym sposobem w wyniku spalania w reaktorze w komorze spalania z niedomiarem powietrza może stanowić dodatkowe źródło paliwa wprowadzanego odrębnie do urządzeń odbierających, korzystnie do komory spalania kotłów rusztowych lub pyłowych lub fluidalnych. Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy według wynalazku w urządzeniu według wynalazku umożliwia uzyskiwanie przy temperaturze do 1000 C na wyjściu z reaktora, wysoko uwęglonego, wolnego ze szkodliwych składników porowatego paliwa w postaci węgla aktywnego wykorzystywanego do różnych procesów przemysłowych oraz wysokokalorycznego oczyszczonego z szkodliwych składników gazu również nadającego się do wykorzystania w określonych procesach przemysłowych. Przedmiot wynalazku został uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia przekrój pionowy przez urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy według wynalazku do realizacji sposobu według wynalazku, fig. 2 - przekrój pionowy przez odmianę urządzenia do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy według wynalazku do realizacji sposobu według wynalazku, zawierającego dodatkowo urządzenie schładzające uwęglone paliwo i otwarty zbiornik na uwęglone paliwo, fig. 3 - przekrój poprzeczny przez reaktor w miejscu A-A na fig. 1, fig. 4 - schemat blokowy urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu zgodnie z wynalazkiem, w wyniku którego uzyskuje się uwęglone paliwo w zakładzie wstępnego przygotowania paliwa stałego i gazowego z dostępnych na danym terenie produktów odpadowych, fig. 5 - schemat blokowy urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu zgodnie z wynalazkiem w wyniku, którego uzyskane uwęglone paliwo kieruje się do odpowiednich dysz palników kotła energetycznego, jako paliwo dodatkowe, fig. 6 - schematycznie przekrój pionowy przez urządzenie według wynalazku do realizacji sposobu zgodnie z wynalazkiem, w wyniku, którego uzyskany gaz ze spalania gazów w komorze spalania reaktora z niedomiarem powietrza oraz uzyskane uwęglone paliwo kieruje się do odpowiednich dysz palników kotła energetycznego jako paliwo dodatkowe, fig. 7 - schemat blokowy urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu zgodnie z wynalazkiem, w wyniku, którego uzyskuje się węgiel aktywny oraz gaz wysokokaloryczny. Urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz produkcji węgla aktywnego i wysokokalorycznego gazu, składa się jak przedstawiono na fig. 1, fig. 2, z zasobnika świeżej rozdrobnionej mieszanki 1, poziomego reaktora 2 z poziomą cylindryczną retortą 3 z umieszczonym wewnątrz przenośnikiem śrubowym 4 połączonym z jednej strony z zasobnikiem świeżej mieszanki 1, a z drugiej strony ze szczelnym zamknięciem retorty 5 oraz z szczelnego zamknięcia retorty 5 w postaci zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. Zgodnie z fig. 2 urządzenie według wynalazku posiada dodatkowo przed szczelnym zamknięciem retorty 5 urządzenie schładzające 6 uwęglone paliwo oraz za szczelnym zamknięciem retorty 5 posiada poniżej wyprowadzenia uwęglonego paliwa 7 otwarty zbiornik 8 uwęglonego paliwa. Zgodnie z fig. 7 przedstawiającym przykład urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu według wynalazku dla otrzymania końcowego uwęglonego paliwa w postaci węgla aktywnego, otwarty zbiornik 8 jest zbiornikiem węgla aktywnego. Poziomy reaktor 2 posiada palnik rozpałkowy 11, osadzony w ścianie 9 komory spalania 10 oraz wentylator powietrza 12 stycznie zabudowany w ścianie 9 komory spalania 10 poniżej retorty 3, jak przedstawiono na fig. 3. Retorta 3 według wynalazku posiada w górnej części na całej długości wzdłuż komory spalania 10 otwory 13 skierowane do górnej części komory spalania 10 dla wyprowadzania do komory spalania 10 powstających w retorcie 3 podczas ogrzewania mieszanki gazów zawierających części lotne albo części lotne i szkodliwe składniki zwłaszcza związki rtęci, siarki, chloru. Retorta 3 jest wyprowadzona z reaktora 2 wraz z przenośnikiem śrubowym 4 w stronę zgodnie z fig. 1 i fig. 2 zamknięcia retorty 5 i wprowadzona do szczelnego zamknięcia retorty 5 w postaci zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. Przenośnik śrubowy 4 jest o zmiennej prędkości obrotowej. Reaktor 2 zawiera króciec wylotowy 14 do wyprowadzania spalin lub gazów powstających w wyniku spalania w komorze spalania 10. Dla uzyskania rozdrobnionej świeżej mieszanki w zasobniku 1, jak przedstawiono na fig. 4, fig. 5, fig. 6 i fig. 7, przed zasobnikiem świeżej mieszanki 1 są zainstalowane zbiorniki 15 na określony rodzaj stałych paliw odpadowych, biomasy, urządzenia do przygotowania

7 PL B1 7 wstępnego 16 świeżej mieszanki tj. segregacji i rozdrobnienia odpadowych paliw oraz zbiornik świeżej mieszanki 17. W celu wyprowadzania do atmosfery jak to przedstawiono na fig. 4, fig. 5 i fig. 7 spalin nie zawierających szkodliwych składników zwłaszcza związków siarki, rtęci, chloru, a także schłodzonych, za króćcem wylotowym 14 są zainstalowane dla schłodzenia spalin urządzenia odbierające ciepło 18 a następnie zgodnie z przykładem wykonania skrubery 19. Zgodnie z fig. 6, gdy wydostające się z retorty 3 gazy do komory spalania 10 są spalane z niedomiarem powietrza, wyjście króćca wylotowego 14 z reaktora 2 jest połączone z odrębnymi palnikami komory paleniskowej 22 kotła energetycznego, dostarczającymi dodatkowe paliwo gazowe. Zamknięcie retorty 5 w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa i gazu, sposobem według wynalazku zawiera w górnej części zawór 20 do dodatkowego wyprowadzania gazów ze spalania w komorze spalania 10 oraz w dolnej części wyprowadzenie 7 otrzymywanego uwęglonego paliwa, jak to przedstawiono na fig. 1 i fig. 2. Zawór 20 zgodnie ze schematem blokowym urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu według wynalazku przedstawionym na fig. 7, w wyniku, którego uzyskuje się jako stały produkt końcowy uwęglonego paliwa węgiel aktywny, przeznaczony jest do odprowadzania wysokokalorycznego gazu, odbieranego następnie do różnych procesów przemysłowych. Za zaworem 20 zgodnie z fig. 7 zabudowane są urządzenia odbierające ciepło 18, a następnie skrubery 19 dla oczyszczenia gazów z szkodliwych składników. Zawór 20 zgodnie ze schematem blokowym urządzenia według wynalazku do realizacji sposobu według wynalazku przedstawionym na fig. 6 połączony jest z odrębnymi palnikami 21 kotła energetycznego, wykorzystującego otrzymywany gaz jako dodatkowe paliwo wprowadzane do komory spalania 22 kotła w celu obniżenia kosztów produkcji energii elektrycznej i ciepła. Wyprowadzenie 7 uwęglonego paliwa w dolnej części szczelnego zamknięcia retorty 5 jest połączone zgodnie z przykładem wykonania przedstawionym schematycznie na fig. 5 i fig. 6 z odrębnymi dodatkowymi palnikami 23 kotła energetycznego dla wykorzystania tańszego źródła energii, z odpadowych paliw. Dostępne stałe paliwa odpadowe oraz biomasę gromadzi się w zbiornikach 15 oraz poddaje się segregacji oraz rozdrobnieniu w urządzeniach przygotowania wstępnego 16 korzystnie do wielkości cząstek nie większej niż 50 mm i gromadzi się w zbiornikach świeżej mieszanki 17. Tak przygotowaną rozdrobnioną mieszankę zwłaszcza biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego pozaklasowego i/lub węgla brunatnego odpadowego pozaklasowego i/lub odpadów tworzyw sztucznych, w tym także o wysokiej zawartości siarki, chloru, rtęci i/lub innych materiałów odpadowych o niskiej wartości opałowej jak odpady komunalne, przemysłowe, umieszcza się w zasobniku świeżej mieszanki 1. Stąd przenośnikiem śrubowym 4 jak przedstawiono na fig. 1 i fig. 2, przemieszcza się świeżą mieszankę do retorty 3 wewnątrz poziomego reaktora 2, gdzie poddaje się ją przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty 3 w reaktorze 2 suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu 24 z reaktora 2 i procesowi karbonizacji, z wydzielaniem do komory spalania 10 reaktora 2 gazów z powstających części lotnych lub z powstających części lotnych oraz szkodliwych składników jak związków rtęci, siarki, chloru. Gazy te wydostające się z retorty 3 promieniowo miesza się w komorze spalania 10 z powietrzem i spala się je w przepływie zawirowanym wymuszonym poprzez styczne doprowadzenie powietrza, w czasie nie krótszym niż 2 sek. i temperaturze nie niższej niż 850 C. W wyniku pełnego spalania otrzymuje się spaliny, a niepełnego spalania gazy, z niską zawartością pyłów, które wyprowadza się króćcem wylotowym 14 z komory spalania 10 reaktora 2. W retorcie 3 na wyjściu 24 z reaktora 2 otrzymuje się uwęglone bardziej reaktywne paliwo w postaci półkoksu, o wyższej gęstości energii opałowej, uwolnione z wilgoci i szkodliwych składników. Otrzymane uwęglone paliwo gromadzi się w zamknięciu retorty 5 skąd dalej kieruje się, w zależności od miejsca procesu i przeznaczenia. Czas pobytu w retorcie 3 wprowadzanej mieszanki, a więc stopień jej uwęglenia oraz jej parametry, ustala się poprzez zmianę prędkości obrotowej przenośnika śrubowego 4 oraz wymiary geometryczne retorty 3 i przenośnika śrubowego 4. Spaliny wychodzące króćcem wylotowym 14, odprowadzane do atmosfery poddaje się ochładzaniu w urządzeniach odbierających ciepło 18 oraz oczyszczaniu z szkodliwych składników takich jak związki siarki, chloru, rtęci, zgodnie z przykładem wykonania w skruberach 19.

8 8 PL B1 P r z y k ł a d I Zgodnie z fig. 4 przedstawiony jest sposób otrzymywania uwęglonego paliwa zgodnie z wynalazkiem w urządzeniu według wynalazku w zakładzie wstępnego przygotowania paliwa stałego i gazowego z dostępnych na danym terenie produktów odpadowych, korzystnie ekonomicznie w promieniu km od zakładu. Stałe paliwa odpadowe oraz biomasę gromadzi się w zbiornikach 15 oraz poddaje się segregacji i rozdrobnieniu w urządzeniach przygotowania wstępnego 16 korzystnie do wielkości cząstek nie większej niż 50 mm. Tak przygotowaną świeżą mieszankę gromadzi się w zbiorniku 17, a następnie umieszcza się w zasobniku świeżej mieszanki 1. Stąd przenośnikiem śrubowym 4 przemieszcza się ją do retorty 3 wewnątrz poziomego reaktora 2, gdzie przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty 3 w reaktorze 2 poddaje się ją suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu 24 z reaktora 2 i procesowi karbonizacji. W trakcie tego procesu promieniowo do komory spalania 10 reaktora 2 wydostają się gazy z powstających części lotnych lub powstających części lotnych oraz szkodliwych składników jak związków rtęci, siarki, chloru, w zależności od rodzaju wsadowych produktów odpadowych wykorzystanych na danym terenie. Wydostające się gazy promieniowo do komory spalania całkowicie się spala w przepływie zawirowanym wymuszonym poprzez styczne doprowadzenie powietrza w czasie nie krótszym niż 2 sek., w temperaturze nie niższej niż 850 C. Wyprowadzane króćcem wylotowym 14 spaliny poddaje się przy przekroczeniu dopuszczalnych ilości szkodliwych składników przed wyprowadzaniem ich do atmosfery ochłodzeniu i oczyszczeniu z szkodliwych składników. Otrzymane uwęglone paliwo kierowane jest przenośnikiem śrubowym 4 w retorcie 3 do urządzenia schładzającego 6 a następnie do szczelnego zamknięcia retorty 5 oraz poprzez wyprowadzenie 7 do otwartego zbiornika uwęglonego paliwa 8, skąd transportowane jest do miejsc przeznaczenia. P r z y k ł a d II Zgodnie z fig. 5 przedstawiony jest sposób otrzymywania uwęglonego paliwa ze spalania całkowitego gazów sposobem według wynalazku w komorze spalania 10, kierowanych następnie jako dodatkowe paliwo do komór spalania określonych kotłów energetycznych. Stałe paliwa odpadowe, zwłaszcza biomasę i/lub odpadowy pozaklasowy węgiel kamienny i/lub odpadowy pozaklasowy węgiel brunatny i/lub materiały odpadowe, jak odpady komunalne, odpady przemysłowe, segreguje się i rozdrabnia jak w przykładzie I oraz wprowadza przenośnikiem śrubowym 4 do wnętrza poziomej retorty 3 w poziomym reaktorze 2. Tam poddaje się świeżą mieszankę suszeniu i ogrzewaniu sposobem według wynalazku do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu 24 z reaktora 2 i procesowi karbonizacji. Wydostające się promieniowo z retorty 3 gazy do komory spalania 10 poddaje się całkowitemu spalaniu sposobem według wynalazku. Wychodzące króćcem wylotowym 14 spaliny ochładza się w urządzeniach odbierających ciepło 18 oraz oczyszcza z szkodliwych zanieczyszczeń dla środowiska, np. w skruberach 19. Otrzymane uwęglone paliwo po schłodzeniu kieruje się sposobem według wynalazku do szczelnego zamknięcia retorty 5, skąd kierowane jest do odrębnych palników 23 do komory spalania kotłów energetycznych jako dodatkowe tanie paliwo, celem obniżenia kosztów energii elektrycznej. P r z y k ł a d III Zgodnie z fig. 6 przedstawiony jest sposób według wynalazku otrzymywania uwęglonego paliwa oraz gazów w urządzeniu według, wynalazku ze spalania gazów w komorze spalania 10 reaktora 2 z niedomiarem tlenu, kierowanych następnie jako dodatkowe paliwa do komór spalania określonych kotłów energetycznych. Stałe paliwa odpadowe, zwłaszcza biomasę i/lub odpadowy pozaklasowy węgiel kamienny i/lub odpadowy pozaklasowy węgiel brunatny i/lub materiały odpadowe o niskiej wartości opałowej jak odpady komunalne, odpady przemysłowe, segreguje się i rozdrabnia jak w przykładzie I oraz wprowadza przenośnikiem śrubowym 4 do wnętrza poziomej retorty 3 w poziomym reaktorze 2. Tam poddaje się świeżą mieszankę suszeniu i ogrzewaniu sposobem według wynalazku do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu 24 z reaktora 2 i procesowi karbonizacji. Wydostające się promieniowo z retorty 3 gazy do komory spalania 10 poddaje się spalaniu z niedomiarem tlenu sposobem według wynalazku. Wychodzące króćcem wylotowym 14 gazy wprowadza się odrębnymi palnikami do komory spalania 22 kotłów energetycznych jako dodatkowe źródło paliwa. Otrzymane uwęglone paliwo kieruje się z zamknięcia retorty 5 poprzez wyprowadzenie 7 do odrębnych palników 23 kotłów energetycznych, jako dodatkowe paliwo. Z zamknięcia retorty 5 poprzez zawór 20 kieruje się uzyskany gaz do odrębnych palników 21 do komory spalania kotłów energetycznych.

9 PL B1 9 P r z y k ł a d IV Zgodnie z fig. 7 przedstawiony jest sposób otrzymywania węgla aktywnego oraz wysokokalorycznego gazu sposobem według wynalazku w urządzeniu według wynalazku. Stałe paliwa odpadowe zwłaszcza biomasa i/lub węgiel kamienny odpadowy i/lub węgiel brunatny odpadowy i/lub inne materiały odpadowe o niskiej wartości opałowej, segreguje się i rozdrabnia jak w przykładzie I oraz wprowadza się przenośnikiem śrubowym 4 do wnętrza retorty 3 w poziomym reaktorze 2. Tam poddaje się świeżą mieszankę suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu sposobem według wynalazku do temperatury nie przekraczającej 1000 C na wyjściu 24 z reaktora 2 i procesowi karbonizacji. Wydostające się promieniowo do komory spalania 10 gazy zawierające znacznie większą ilość części lotnych lub części lotnych oraz szkodliwych składników np. związków siarki, rtęci, chloru, miesza się w komorze spalania 10 z powietrzem i spala się je całkowicie w przepływie zawirowanym wymuszonym przez styczne doprowadzanie powietrza w czasie nie krótszym niż 2 sek. i temperaturze nie niższej niż 850 C. Otrzymane spaliny wyprowadza się z komory spalania 10 reaktora 2 do urządzenia odbierającego ciepło 18 oraz skrubera 19. Tak schłodzone i oczyszczone spaliny wyprowadza się do atmosfery. Tym sposobem według wynalazku otrzymuje się uwęglone paliwo w postaci węgla aktywnego, które po schłodzeniu w urządzeniu schładzającym 6 kieruje się do szczelnego zamknięcia retorty 5, a następnie do zbiorników 8. Zaworem 14 w górnej części szczelnego zamknięcia retorty 5 wyprowadzany jest zbierający się tam wysokokaloryczny gaz, który poddawany jest chłodzeniu w urządzeniu odbierającym ciepło 18 oraz oczyszczeniu z szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających np. skruberach 19 i kierowany do określonych procesów przemysłowych. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy, zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła, znamienny tym, że mieszankę zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub odpadów tworzyw sztucznych, w tym także o wysokiej zawartości zwłaszcza siarki, chloru, rtęci i/lub innych materiałów odpadowych o niskiej wartości opałowej, poddaje się przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty (3) w reaktorze (2) suszeniu i ogrzewaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie wyższej niż 600 C na wyjściu (24) i procesowi karbonizacji z wydzielaniem do komory spalania (10) gazów z powstających części lotnych lub z powstających części lotnych oraz szkodliwych składników w tym związków rtęci, siarki, chloru, wydostające się promieniowo z retorty (3) gazy miesza się w komorze spalania (10) z powietrzem i spala się je w przepływie zawirowanym wymuszonym poprzez styczne doprowadzenie powietrza, w czasie nie krótszym niż 2 sek. i temperaturze nie niższej niż 850 C, po czym otrzymane w wyniku spalania spaliny lub gazy z niską zawartością pyłów wyprowadza się z komory spalania (10) reaktora (2), a otrzymane uwęglone bardziej reaktywne paliwo w postaci półkoksu, o wyższej gęstości energii opałowej, uwolnione z wilgoci i szkodliwych składników kieruje się do zamknięcia retorty (5) pełniącej funkcję zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że mieszanka zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub odpadów tworzyw sztucznych i/lub innych materiałów odpadowych posiada wymiary korzystnie nie większe niż 50 mm. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że czas pobytu mieszanki w retorcie (3) ustala się poprzez zmianę prędkości obrotowej przenośnika śrubowego (4) oraz wymiary geometryczne retorty (3) i przenośnika śrubowego (4). 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że wydobywające się z retorty (3) gazy spalają się w komorze spalania (10) całkowicie. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że wydobywające się z retorty (3) gazy spala się w komorze spalania (10) z niedomiarem powietrza. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że otrzymane w wyniku spalania gazów w komorze spalania (10) spaliny wyprowadzane z komory spalania (10) reaktora (2), oczyszcza się z szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających, korzystnie w skruberach (19). 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że otrzymane w wyniku spalania gazów w komorze spalania (10) spaliny schładza się w urządzeniach odbierających ciepło (18) oraz oczyszcza ze szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających, korzystnie w skruberach (19).

10 10 PL B1 8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że oczyszczone i schłodzone spaliny z procesu spalania w komorze spalania (10) oddzielnie wyprowadza się do atmosfery. 9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że gazy otrzymane z procesu spalania w komorze spalania (10) z niedomiarem tlenu, po wyprowadzeniu z reaktora (2) wprowadza się do urządzeń odbierających korzystnie jako dodatkowe paliwo do komory spalania urządzeń energetycznych lub urządzeń ciepłowniczych. 10. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że otrzymane uwęglone paliwo kieruje się do zamknięcia retorty (15) w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa i gazu. 11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że otrzymane uwęglone schłodzone paliwo kieruje się z zamknięcia retorty (5) do otwartego zbiornika uwęglonego paliwa (8). 12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do zamknięcia retorty (5) kieruje się schłodzone uwęglone paliwo. 13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że otrzymane uwęglone paliwo kieruje się z zamknięcia retorty (5) jako dodatkowe paliwo do urządzeń odbierających, korzystnie do komory spalania urządzeń energetycznych lub do urządzeń ciepłowniczych. 14. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że z zamknięcia retorty (5) kieruje się do urządzeń odbierających korzystnie do komory spalania (22) urządzeń energetycznych lub ciepłowniczych jako dodatkowe paliwo gaz poprzez zawór (20) oraz otrzymane uwęglone paliwo poprzez wyprowadzenie (7). 15. Sposób autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła, znamienny tym, że mieszankę zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub innych materiałów odpadowych o niskiej wartości opałowej, poddaje się przy ciągłym mieszaniu z przemieszczaniem się przez długość retorty (3) w reaktorze (2) suszeniu i ogrzaniu bez dostępu tlenu do temperatury nie przekraczającej 1000 C na wyjściu (24) z reaktora i procesowi karbonizacji z wydzielaniem do komory spalania (10) gazów z powstających części lotnych lub powstających części lotnych oraz szkodliwych składników w tym związków rtęci, siarki, chloru, wydostające się promieniowo z retorty (3) gazy miesza się w komorze spalania (10) z powietrzem i spala się je całkowicie w przepływie zawirowanym wymuszonym poprzez styczne doprowadzenie powietrza, w czasie nie krótszym niż 2 sek. i w temperaturze nie niższej niż 850 C, po czym otrzymane spaliny wyprowadza się z komory spalania (10), schładza się w urządzeniach odbierających ciepło (18) oraz oczyszcza z szkodliwych składników w znanych urządzeniach oczyszczających, korzystnie w skruberach (19) i odprowadza do atmosfery, a otrzymane wysoko uwęglone paliwo w postaci węgla aktywnego o wyższej gęstości energii opałowej, uwolnione z wilgoci i szkodliwych składników schłodzone kieruje się do zamknięcia retorty (5) w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa, a stąd do urządzeń odbierających, a zbierający się w górnej części zamknięcia retorty (5) gaz schładza się, oczyszcza z szkodliwych składników i wyprowadza jako gaz wysokokaloryczny. 16. Sposób według zastrz. 15, znamienny tym, że mieszanka zwłaszcza rozdrobnionej biomasy i/lub węgla kamiennego odpadowego i/lub węgla brunatnego odpadowego i/lub innych materiałów odpadowych posiada wymiary korzystnie nie większe niż 50 mm. 17. Urządzenie do autotermicznej waloryzacji stałych paliw odpadowych oraz biomasy, zwłaszcza dla czystej produkcji energii elektrycznej i ciepła, produkcji węgla aktywnego oraz gazów, zawierające reaktor z cylindryczną retortą z umieszczonym wewnątrz przenośnikiem śrubowym połączonym z zasobnikiem świeżej mieszanki, z palnikiem rozpałkowym osadzonym w ścianie komory spalania reaktora, z wentylatorem powietrza do spalania, króćcem wylotowym spalin lub gazów, współpracujący ze zbiornikami odpadowych paliw, urządzeniami do rozdrabniania i segregacji, zasobnikami świeżej mieszanki, znamienne tym, że zawiera poziomą retortę (3) posiadającą w górnej części na całej długości wzdłuż komory spalania (10) otwory (13) skierowane do górnej części komory spalania (10) do wyprowadzania gazów powstających w retorcie (3) do komory spalania (10), wyprowadzoną wraz z podajnikiem śrubowym (4) poza reaktor (2) i wprowadzoną wraz z podajnikiem śrubowym (4) do zamknięcia retorty (5), z podajnikiem śrubowym (4) o zmiennej prędkości obrotowej, wentylator powietrza (12) stycznie zabudowany w ścianie (9) komory spalania (10) korzystnie poniżej retorty (3), króciec wylotowy (14) spalin lub gazów oraz zamknięcie retorty (5) w postaci szczelnego zbiornika uwęglonego paliwa lub gazu.

11 PL B Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że króciec wylotowy (14) spalin połączony jest z urządzeniami odbierającymi ciepło (18) oraz ze znanymi urządzeniami oczyszczającymi spaliny (19) ze szkodliwych składników, korzystnie ze skruberami. 19. Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że króciec wylotowy (14) gazów z niepełnego spalania gazów w komorze spalania (10) jest połączony z urządzeniami wykorzystującymi gaz jako paliwo dodatkowe, korzystnie z komorą spalania (22) urządzeń energetycznych lub urządzeń ciepłowniczych. 20. Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że przed zamknięciem retorty (5) zabudowane jest urządzenie schładzające (6) uwęglone paliwo, przez które przechodzi retorta (3) z przenośnikiem śrubowym (4). 21. Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że za zamknięciem retorty (5) jest zabudowany zbiornik uwęglonego paliwa (9). 22. Urządzenie według zastrz. 21, znamienne tym, że zbiornik uwęglonego paliwa (9) jest otwarty. 23. Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że zamknięcie retorty (5) zawiera w górnej części zawór (20) do wyprowadzania gazów, a w dolnej części wyprowadzenie (7) uwęglonego paliwa. 24. Urządzenie według zastrz. 17, znamienne tym, że zamknięcie retorty (5) jest połączone poprzez dolne wyprowadzenie (7) uwęglonego paliwa i/lub górny zawór (20) gazu uwęglonego paliwa z urządzeniami wykorzystującymi otrzymywane uwęglone paliwo i/lub gaz jako dodatkowe paliwo.

12 12 PL B1 Rysunki

13 PL B1 13

14 14 PL B1

15 PL B1 15

16 16 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,00 zł.