Ceresit TS 67. Trwała izolacja termiczna i akustyczna.

Transkrypt

1

2 Ceresit TS 67 Trwała izolacja termiczna i akustyczna. do profesjonalnego montażu okien niskoprężna nie wypacza profili wysoka izolacyjność termiczna (0,035 W/mK) znakomita izolacyjność akustyczna ( 60 db) elastyczna odporna na obciążenia eksploatacyjne oraz termiczne (otwieranie i zamykanie okien, silny wiatr, skrajne temperatury) klasa palności B1 (wg DIN 4102) B1 PIANA TRUDNOZAPALNA wg DIN 4102 PIANA TRUDNOZAPALNA Jakość dla Profesjonalistów

3 OD REDAKCJI Na naszych oczach zmieniają się standardy montażowe okien i drzwi. Wynika to po części ze zmian w krajowym i unijnym prawodawstwie, dążącym do budownictwa energooszczędnego, ale też z oczekiwań inwestorów, coraz bardziej świadomych i coraz częściej poszukujących prawdziwych fachowców. Klienci stają się coraz bardziej wymagający i świadomi swych praw. Mają już odpowiednie narzędzia, żeby przy odbiorze prac montażowych sprawdzić, czy zostały one wykonane w sposób szczelny, czyli tak, jak wymaga Prawo budowlane. Także w tym wydaniu naszego Forum piszemy, że takich klientów nie należy się bać. Trzeba tylko zachować wobec nich uczciwość i rzetelność. Świadomy inwestor nie poszukuje najniższej ceny montażu on oczekuje montażu fachowego, szczelnego, zgodnego z wymogami budownictwa energooszczędnego. Jeżeli znajdzie w nas partnera w realizacji swojego budynku, jeśli spotka się u nas z fachowym doradztwem i pomocą w doborze właściwej techniki montażu nie będzie najpierw pytał o cenę, ale zapyta w pierwszej kolejności, jak to zrobić, żeby było dobrze. A o tym, jak wykonać montaż, żeby był poprawny technicznie i zgodny z wymaganiami prawa, przeczytacie właśnie w tym wydaniu Forum Montażowego. Dowiecie się o podstawowych zasadach montażu warstwowego, o montażu w systemie RAL, o konsolach do montażu okien w warstwie ocieplenia. Przeczytacie, czy warto myśleć o poszerzeniu działalności o montaż okien dachowych albo rolet wewnętrznych. To po prostu warto wiedzieć. Zachęcamy do lektury. Przeczytajcie i przekażcie znajomym montażystom. Korporacja montażowa Już prawie dwa lata funkcjonuje Zrzeszenie Montażystów Stolarki pierwsza korporacja zawodowa ludzi profesjonalnie związanych z tą profesją. Należą do niej ci, którzy traktują ten zawód jako coś więcej niż zamocowanie okna i wtryśnięcie pianki. Uczestnicy Zrzeszenia to Mistrzowie Montażu fachowcy, którzy poznali meandry tego zawodu, którzy potrafią wykonać każdy wariant montażu warstwowego, dla których nie jest problemem montaż okna i drzwi w ociepleniu muru. O śląskich reprezentantach Zrzeszenia przeczytać można w tym wydaniu Forum, ale w całym kraju są ich już setki, a z każdym tygodniem wciąż przybywają nowi. Wszystkich, którzy poważnie traktują ten zawód, którzy z nim właśnie wiążą swoją przyszłość, zapraszamy do naszej korporacji zawodowej. Znajdziecie tu wsparcie techniczne, prawne i organizacyjne. Spotkacie tu takich samych pasjonatów montaży jak wy sami. Skorzystacie z obecności technologów, rzeczoznawców i ekspertów najlepszych firm w naszym kraju. Wspólnie z najlepszymi budować możecie uznanie i rangę dla tego zawodu i waszej pracy. Uczestnicy Zrzeszenia Montażystów Stolarki korzystają także z platformy wspólnych zakupów. Dzięki współpracy są w stanie wspólnie wynegocjować korzystne ceny zaopatrzeniowe na materiały montażowe. Zrzeszenie utrzymuje wspólny magazyn tych materiałów, a jego uczestnicy zaopatrują się w nim, korzystając ze specjalnych rabatów dla profesjonalistów. Wystarczy zajrzeć do naszego magazynu na stronie internetowej: Sklep.montaze.info.pl, aby przekonać się, ile można zaoszczędzić będąc członkiem Zrzeszenia Montażystów Stolarki. Wszystkich profesjonalnych handlowców i montażystów zapraszamy do współpracy. Firmy produkcyjne zapraszamy także do partnerowania działaniom Zrzeszenia. Naszymi Partnerami są już: Aereco, Inoutic, Roto, Drutex, Effector i ISO-Chemie. Czekamy na kolejnych. Bliższe informacje pod em: kontakt@montaze.info.pl oraz pod tel. (22) Centrum Informacji Branżowej ul. Turmoncka 22/ Warszawa tel.: tel./faks: cib@okna-forum.pl Reklama: Małgorzata Klos Redakcja: Magdalena Stopa Skład i łamanie: Anna Urbańska Ilustracje: Agata Woźniak W publikacji wykorzystano zdjęcia z firm.

4 ROZMOWA FORUM NOWE STANDARDY MONTAŻU Rozmowa z Wolfgangiem Lukatem, szefem sprzedaży firmy ISO-Chemie Jaki jest standard montażu w Niemczech? Co dla montażystów jest w ich pracy obowiązkowe? Standardem dla planowania i wykonania montażu stolarki są wytyczne niemieckiego instytutu jakości RAL; dla każdego budynku jest określone, jak muszą być w nim uszczelnione otwory okienne. Celem jest zaoszczędzenie jak najwięcej energii, czyli uniknięcie niekontrolowanych strat ciepła. Obecnie wszystkie nowo budowane obiekty w Niemczech są z założenia budynkami niskoenergetycznymi albo pasywnymi. Za sprawą właściwego montażu okien należy osiągnąć szczelną konstrukcję budynku. Obowiązuje zasada: szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz. Wytyczne RAL dopuszczają dla realizacji tego celu różne materiały, a w praktyce stosuje się taśmy uszczelniające. Czy odpowiedzialność montażysty za prawidłowe wykonanie pracy jest u was regulowana przez jakieś przepisy? Tak, jest u nas rozporządzenie w sprawie oszczędzania energii EnEV. Określa ono zapotrzebowanie na energię pierwotną w budynku, ale i wprowadza wymagania cząstkowe. Chodzi więc o wymagany poziom współczynnika U dla okien, ale też U dla fasad. Dla montażystów oznacza to, że montaż nie może być jakiś tam, ale musi być długotrwale szczelny. W Polsce spotyka się pojęcie ciepłego montażu okien. Czy w Niemczech zetknął się pan z tym określeniem? Chodzi zapewne o znaną także u nas technikę montażu okien w warstwie ocieplenia ściany. Tak rozumiany ciepły montaż jest oczywiście znany w Niemczech, ale my do jego wykonania od lat wykorzystujemy rozwiązania systemowe. Jak w Niemczech wygląda system nauczania techniki montażu okien i drzwi? Istnieją szkoły zawodowe, które dają możliwość zdobycia ogólnych kwalifikacji budowlanych, a także są punktem startu do praktyk w firmach. Nauka w tych szkołach odbywa się w tzw. systemie dualnym. Uczeń przez trzy, cztery dni w tygodniu ma praktykę w firmie, a pozostałe spędza w szkole. Zdobywa tu wiedzę z zakresu poszanowania energii, montowania różnego typu instalacji i urządzeń budowlanych, elektrycznych, związanych z ogrzewaniem czy klimatyzacją. Także wbudowywania elementów stolarki budowlanej. Ale także firmy, takie jak nasza, szkolą swoich klientów w zakresie montażu okien zgodnego z wytycznymi RAL. W jakim kierunku rozwija się obecnie technologia montażu stolarki w Niemczech? Czy można mówić o jakichś nowych materiałach, które na pewno sprawdzą się w przyszłości? Priorytetem w europejskim budownictwie, ale i stolarce, jest właśnie szczelność na przepływ powietrza. A na nią, jak wiadomo, w dużym stopniu wpływ ma szczelność styku ramy okiennej z murem. Za materiały przyszłości należy więc uznać nowe taśmy wielofunkcyjne lub taśmy trzywarstwowe. Taka taśma chroni przed wilgocią, izoluje cieplnie i akustycznie, a do tego ogranicza przepływ powietrza z wewnątrz na zewnątrz i hamuje migrację pary wodnej. W Polsce sprzedajecie tego typu nowe rozwiązania. Z jakiego powodu firma ISO-Chemie zainteresowała się naszym krajem? Między innymi dlatego, że Polska jest dla nas krajem sąsiedzkim i chce, jak sądzę, kroczyć drogą efektywności energetycznej. Zgodnie z pakietem energetyczno-klimatycznym przyjętym przez Unię Europejską, jej wzrost do 2020 roku ma wynieść 20 procent. Nie jest tajemnicą, że budynki wiodą prym w marnotrawieniu energii, a stolarka jest w nich kluczowym elementem. Jak ocenia pan potencjał polskiego rynku montażowego? Podstawą montaży w Polsce jest wciąż sama pianka montażowa PU; o ile się orientuję, dotyczy to 90 proc. przypadków. Jednak tak nie można montować okien i drzwi w budynkach niskoenergetycznych. I to z pewnością będzie się musiało zmienić. Nie da się dziś zbudować obiektu, efektywnie wykorzystującego energię, bez zapewnienia długotrwale szczelnego montażu stolarki. W dodatku, w Polsce do wymiany jest jak słyszę ponad 30 mln okien. Tutaj szczelny montaż to, jak na razie, zaledwie kilka procent wszystkich prac związanych z osadzaniem okien w murze. Czy miał pan styczność z polskimi montażystami? Wie pan, jakie produkty wykorzystują i czego potrzebują? Bezpośrednio kontaktuję się z naszymi partnerami handlowymi, którzy z kolei komunikują i przekazują nasze rozwiązania do producentów i montażystów. Wiem jednak, że ci ostatni są bardzo bystrzy i zręczni. Moim zdaniem, ich właśnie, jak i inżynierów, architektów oraz różnych decydentów należy wciąż uwrażliwiać na kwestie oszczędzania energii i szczelnego montażu okien. To jest proces długotrwały i wymaga czasu. Rozmawiała Magdalena Stopa 2

5 ZRZESZENIE Śląscy uczestnicy Na sosnowieckich targach budowlanych Sibex odwiedziliśmy ekspozycje dwóch firm, które zajmują się dystrybucją i montażem stolarki, a od roku już są członkami Zrzeszenia Montażystów Stolarki. Ich stoiska wyróżniały się na targach wielkością, staranną ekspozycją okien oraz naprawdę fachową obsługą. Ekskluzywne Okna i Drzwi z Zawiercia to firma Marcina Kępki, która działa od 2002 roku, a handluje oknami Vetrexu, Elwiza, Pozbudu, bramami Wiśniowskiego i Normstahla, automatyką Nice i Faac, roletami Portosa oraz drzwiami Stolpawu, Dre, Pol-Skone, Porty i Art.-Tom. Firma działa dzisiaj w pięciu salonach, zatrudnia 16 osób, w tym ośmiu handlowców i ośmiu montażystów. Roczne obroty Ekskluzywnych okien sięgają kilku milionów złotych. Motto firmy brzmi: Jakość będziesz pamiętał jeszcze długo po tym, jak zapomnisz już o cenie. To dlatego nie oferuje się tutaj najtańszych wyrobów i najtańszych montaży, ale handlowcy zawsze starają się przekonać klienta do wyższej jakości, także do montaży warstwowych, a niektórych również do montażu w ociepleniu. Najważniejsza w tym biznesie jest jakość mówi Marcin Kępka dopiero wraz z jakością przychodzą pieniądze. Dobrze wykonane zlecenie, usatysfakcjonowanie klienta powoduje, że poleci on innym nasze usługi, a zdarza się, że nawet przyprowadza innych do naszego punktu sprzedaży. To sprawdza się nam od wielu lat. Zapytany o plany na obecny sezon, twierdzi, że nie będzie źle, a klienci nadal będą przychodzić w poszukiwaniu dobrej jakości. Dlatego cały czas wysyła swoich sprzedawców i montażystów na szkolenia, żeby podnosili swoją wiedzę i byli coraz lepszymi doradcami dla inwestorów. Szkolenia wiążą się oczywiście z kosztami mówi pan Marcin ale wiem, że one zawsze się zwracają. To dlatego m.in. wysłał swoich montażystów na Warsztaty Montażowe, skąd dwóch jego fachowców wróciło z dyplomami Mistrzów Montażu. Teraz to oni mogą szkolić innych i robić pokazy montażu warstwowego. Grupa Factor z Sosnowca, kierowana przez Edytę Imielską, pokazała na targach duży, 6-metrowy balkon przesuwny typu HST Ms id Design, który przyciągał uwagę wszystkich zwiedzających. Firma znana jest na Śląsku, bo działa tu już od 15 lat, oferując wyłącznie produkty segmentu Premium. Kiedyś współpracowali z Jezierskim, obecnie głównym partnerem jest M&S, ale też HeKaPlast, zaś w zakresie rolet i bram Krispol. Obsługują głównie domki jednorodzinne, a już 60 proc. ich usług stanowi montaż warstwowy. Roczna sprzedaż firmy w trzech śląskich salonach to kilka milionów złotych, a pracuje na to 30 osób, z czego 15 to fachowi montażyści. Mottem grupy Factor jest: Markowy produkt w przystępnej cenie, a do takiego produktu stara się przekonać przede wszystkich profesjonalnym doradztwem. To dlatego firma stale wysyła swoich handlowców na szkolenia, a montażystów poddaje sprawdzianowi wiedzy i umiejętności. Jest wśród nich kilku Mistrzów Montażu, którzy potrafią montować okna i drzwi w warstwie ocieplenia. Dzisiaj klient jest bardziej wyedukowany mówi Paweł Imielski i dlatego szuka u nas partnera do rozmowy, kogoś, kto mu doradzi i rozwieje ewentualne wątpliwości. Taki klient szuka przede wszystkim jakości. Zdaniem Imielskiego w tym sezonie będzie jednak dużo klientów budujących indywidualnie, dlatego zamierza zatrudnić nowych handlowców do pracy w terenie. Ważne jest również, aby edukować inwestorów dodaje aby wyjaśniać im zasady montażu warstwowego i wagę profesjonalnej usługi montażowej. Warto też zwrócić uwagę na niewiedzę w środowisku projektantów i dostarczyć im materiały, żeby potrafili właściwie projektować przegrody w budynkach. Takie właśnie zadania ma dla Zrzeszenia Montażystów, w którym jego firma uczestniczy już od roku i z którym wiąże nadzieje na promowanie fachowych usług oraz podnoszenie kultury i znaczenia profesji montażowej. Firmy Marcina Kępki i Pawła Imielskiego to godni reprezentanci Zrzeszenia na Śląsku. Działa tu oczywiście jeszcze kilka innych firm oferujących fachowe usługi montażowe. Być może i o nich napiszemy w przyszłości, a tymczasem znajdziecie ich na zrzeszeniowej stronie (red.) 3

6 SZKOLENIA KonsulTAcje dla MONTAŻYSTów Kilkuset montażystów, głównie z południowej Polski, wzięło udział w Regionalnych Konsultacjach Montażowych zorganizowanych na targach w Poznaniu, Sosnowcu i Lublinie. Byli oni obecni zarówno na seminariach o prawie i technice, na pokazach wykonywania montażu warstwowego, jak również korzystali z indywidualnych konsultacji u ekspertów Zrzeszenia Montażystów Stolarki. Zgodnie z uchwałą Walnego Zebrania członków Zrzeszenia, jednym z zadań tej organizacji jest podnoszenie kwalifikacji kadr montażowych oraz dalsze propagowanie idei fachowego montażu warstwowego. W poprzednim roku realizowane to było na Regionalnych Warsztatach, m.in. podczas Budmy, w Bydgoszczy czy Tarnowie, gdzie ekipy montażowe mogły poddać się egzaminowi i sprawdzianowi umiejętności. Skorzy- stały z tego wówczas setki specjalistów, a owocem jest dziś ponad 120 fachowców o zweryfikowanych umiejętnościach, mogących się poszczycić dyplomem Mistrza Montażu. W tym roku warsztaty i sprawdziany organizowane są w konkretnych firmach zainteresowanych podnoszeniem kwalifikacji swoich montażystów. Wszyscy natomiast mogą skorzystać z Konsultacji z ekspertami Zrzeszenia, którzy obecni są na wybranych lokalnych imprezach targowych. W styczniu byli na poznańskiej Budmie, w lutym na Sibexie w Sosnowcu, a w marcu na lubelskim Lubdomie i wrocławskim Tarbudzie. Wszędzie tam ZMS zorganizował seminaria montażowe, na których omawiano zagadnienia związane z przyszłością sektora usług montażowych oraz prezentowano zmiany prawne, które za chwilę zaczną obowiązywać handlujących i montujących stolarkę budowlaną. Eksperci Zrzeszenia prezentowali podstawy techniczne wykonywania montaży warstwowych i montaży w warstwie ocieplenia, pokazywali materiały, które mogą temu służyć oraz omawiali zasady podstawowej kalkulacji wykonywania prac montażowych. Zwracali uwagę, że szczególnie w trudniejszym sezonie bardzo ważne będzie odpowiednie kalkulowanie kosztów i pilnowanie płatności. Pokazywali, dlaczego warto klientom zawsze oferować szczelny sposób montażu i jakie niebezpieczeństwa czyhają na firmę usługowo-handlową, która wykonuje montaże tylko na samą pianę. Uzupełnieniem seminariów były pokazy montażu organizowane na stoiskach Zrzeszenia. Dzięki wsparciu Partnerów naszego Zrzeszenia, a w szczególności firmy ISO-Chemie, przez wszystkie dni na miejscu obecni byli eksperci techniczni ZMS. Na żywo prezentowali oni techniki montażowe, ale też rozmawiali z montażystami o konkretnych przypadkach i problemach. Pomocni Partnerami Zrzeszenia są: 4

7 SZKOLENIA byli w tym również miejscowi Mistrzowie Montażu członkowie Zrzeszenia, którzy w czasie targów robili pokazy dla klientów indywidualnych. A tych były tysiące, co może świadczyć o rosnącej u klientów świadomości, że nie sam wybór okna czy drzwi jest ważny, ale też sposób, w jaki zostaną one zamontowane. Niejeden z nich nawiązał kontakt z konkretną ekipą, wziął ulotkę informacyjną i można się spodziewać, że u wielu wyniknie z tego konkretne zlecenie. I to też jest rola Zrzeszenia, by pomagać swoim członkom w nawiązywaniu kontaktów z potencjalnymi klientami. Dlatego są oni zawsze odsyłani na stronę internetową Zrzeszenia, gdzie w Klubie Dobrych Montaży znajdą wielu polecanych fachowców, o sprawdzonych i potwierdzonych Dyplomem umiejętnościach. Montaże wg RAL Tematyka poprawnego montażu okien i drzwi stała się w ostatnim czasie przedmiotem wielu fantastycznych i kultowych szkoleń, organizowanych przez różnych wykładowców. Najczęstszą ich wadą jest niestety to, że niewiele w nich treści, które występują w praktyce, a w zamian dużo prelekcji reklamowych, promujących określone materiały. Całkowicie inne było szkolenie zorganizowane w lutym w Warszawie przez Zrzeszenie Montażystów Stolarki. Poprowadził je Andreas Lange, członek komitetu technicznego RAL, a na co dzień szef działu szkoleń firmy ISO-Chemie. Pan Lange pokazał, jak można kompetentnie poprowadzić wykład o zasadach montażu warstwowego, unikając przy tym nachalnej reklamy produktów. Podkreślił wręcz, że montaż warstwowy można wykonać na wiele sposobów, używając bardzo różnych materiałów, niekoniecznie pochodzących z katalogu jego firmy. Najważniejsze jest, by zrozumieć zasady doboru materiałów montażowych i znać ich najważniejsze parametry techniczne: przepuszczalność powietrza (wsp. a) i przepuszczalność pary wodnej (wsp. Sd). Regionalne Konsultacje Montażowe są programem otwartym na potrzeby lokalnych środowisk. W kwietniu zawitają do Warszawy, na tamtejsze targi Muratora i być może do Kielc, gdzie zapraszają montażyści ze Świętokrzyskiego. Jeżeli chcielibyście, aby Konsultacje z udziałem naszych ekspertów zorganizowane były także w waszym regionie wystarczy skontaktować się z biurem Zrzeszenia i zaproponować miejsce, gdzie można je przeprowadzić. Czekamy na Wasze propozycje. Program Regionalnych Konsultacji Montażowych realizowany jest przy wsparciu firmy ISO-Chemie oraz pozostałych Partnerów Zrzeszenia. Partnerami ZMS w sezonie 2013 są firmy: Inoutic, Effector, Drutex, Roto, ISO-Chemie oraz Aereco. Firmy chcące wesprzeć kolejne działania Zrzeszenia lub zamierzające podnosić kwalifikacje swoich montażystów, zapraszamy do współpracy. (red.) Andreas Lange wyjaśnił zebranym członkom Zrzeszenia, dlaczego szczelność montażu jest tak ważna, jak jej brak wpływa na destrukcję ocieplenia w szczelinie montażowej i w jaki sposób można ją osiągnąć. Zwrócił uwagę, że każdy montaż będzie na tyle szczelny, na ile szczelny będzie najsłabszy jego fragment. Nie wystarczy więc użyć najlepszych materiałów należy użyć je rozumnie, pilnując, by ciągłość uszczelnienia nie została przerwana w żadnym miejscu. Trzeba przy tym zachować podstawową zasadę uszczelnienia warstwowego: szczelniej (paroszczelnie) od wewnątrz niż na zewnątrz. Zaprezentował przy tym tabele z wartościami a i Sd różnych materiałów uszczelniających. Wynikało z nich, że montaż warstwowy można równie skutecznie wykonać za pomocą mas silikonowych i akrylowych jedynym warunkiem jest poprawność nałożenia materiałów i precyzja wykonania. Pan Lange przypomniał o zagrożeniu: wzrost wilgotności ocieplenia o 5 proc. powoduje utratę jego właściwości ciepłochronnych o połowę. Pokazał też kilka praktycznych sposobów wykonywania montażu, przydatnych w codziennej pracy. Uczestnicy szkolenia, choć brali już udział w wielu szkoleniach i seminariach, zgodnie orzekli, że nareszcie znalazł się ktoś, kto jasno i precyzyjnie wyjaśnił wagę szczelności w montażu okien i drzwi. Szkolenie było dla nich czasem prawdziwej nauki zawodu, dlatego już zapowiedzieli, że na pewno wezmą udział w wyjazdowym, dwudniowym szkoleniu, na jakie pan Lange zaprosił członków Zrzeszenia Montażystów Stolarki do siedziby firmy ISO-Chemie w niemieckim Aalen. Zgłoszenia chętnych już dzisiaj przyjmuje biuro Zrzeszenia. (red.) 5

8 PRAWO NIE TYLKO INSTRUKCJE Cykl wykładów na temat podstaw prawnych wykonywania usług montażowych, prowadzonych w trakcie Regionalnych Konsultacji Montażowych, miał uzmysłowić, że należy to robić zgodnie z instrukcją dostarczoną przez producenta okien. Istotne są też konkretne wytyczne projektu budowlanego oraz kierownika prowadzącego budowę. Z ogólnych przepisów prawnych wynika jedynie, że montaż okien i drzwi powinien być szczelny, ciepły na tyle, żeby na wewnętrznej powierzchni temperatura nie była niższa niż 13 o C, a tam, gdzie w grę wchodzą dopłaty z NFOŚiGW powinno się go wykonać w warstwie ocieplenia. Poza tym przepisy prawne mówią, że prace budowlane powinno się wykonywać zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. racjonalnie tłumaczyć klientowi, z czego one wynikają. Jeśli ten się zdecyduje, to ma szanse być zadowolony z wykonania usługi i poleci naszą pracę następnym świadomym inwestorom. Jeśli się nie zdecyduje, to może lepiej, bo nie zarobimy, ale unikniemy też kłopotów. Te zasady odnośnie techniki montażu okien wyłożone są w ogólnie dostępnych publikacjach: Instrukcji 421 wydanej przez Instytut Techniki Budowlanej oraz tożsamych z nią Warunkach Technicznych wykonywania prac montażu okien wydanych przez Zrzeszenie Montażystów Stolarki (dostępne na stronie: www. montaze.info.pl). Kierując się tymi wytycznymi, można mieć przekonanie, że praca zostanie wykonana właśnie zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zgodnie ze sztuką budowlaną. Na wykładach prowadzonych przez ekspertów Zrzeszenia pokazano również, jakie narzędzia mają inwestorzy, aby sprawdzić, czy dany montaż wykonany został w sposób szczelny i odpowiednio ciepły. Po zamontowaniu okien wykonuje się test szczelności (Bloweer Door Test), który przy wywołanym nadciśnieniu i podciśnieniu w budynku wykaże najmniejsze choćby miejsce nieszczelności. Także nieszczelności w warstwie ocieplenia wokół okien czy drzwi. By sprawdzić poprawność wykonanej izolacji cieplnej czy ciągłość zaaplikowanej piany, wykonuje się zdjęcia termowizyjne, które są w stanie wykazać każde miejsce spadku temperatury na powierzchni wokół okna. Obydwa badania nie są już drogie, bo kosztują ledwie kilkaset złotych, dlatego należy przypuszczać, że coraz więcej inwestorów indywidualnych będzie je zlecać. Tym bardziej, że takie badania są już zalecane w najnowszym rozporządzeniu Ministra Budownictwa (MTBiGM) w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a wręcz wymagane są w przypadku korzystania z dopłat programu NFOŚiGW. Czy należy więc bać się wymagających klientów i unikać przyjmowania od nich zleceń? Wręcz przeciwnie. Tacy inwestorzy są najczęściej świadomi celów, jakie chcą osiągnąć i wyższych kosztów, jakie muszą przy tym ponieść. Należy więc tylko precyzyjnie omawiać z nimi zakres oferowanych prac, nie oszczędzać na materiałach i być nadzwyczaj solidnym w ich wykonywaniu. Nie należy zaniżać stawek montażowych, ale O prawie w usługach montażowych rozmawiano w trakcie Regionalnych Konsultacji Montażowych. Podejmując się takich zleceń, należy jednak pamiętać, że wytycznych do ich wykonania muszą dostarczyć ci, którzy zaprojektowali budynek, zaprojektowali i wykonali okna lub kierują na budowie pracami budowlanymi. Zaprojektowanie przegród budowlanych, w tym okienno-drzwiowych, należy do obowiązków projektanta budynku. To on z uwagi na charakterystykę całego obiektu ma za zadanie określić parametry dla poszczególnych przegród, w tym okien i drzwi. Ważne przy tym są: całkowita szczelność przegrody na deszcz, parę wodną i wiatr, odpowiednie parametry ochrony przed nadmiernym hałasem, odpowiednie sposoby ochrony przed przegrzewaniem pomieszczeń, uniemożliwienie powstawania wilgoci w przegrodzie i na wewnętrznych powierzchniach, inne, o ile uzna za niezbędne do spełnienia wymagania charakterystyki budynku. Inwestor przystępując do budowy domu ma OBO- WIĄZEK ustanowienia kierownika budowy, legitymującego się stosownymi uprawnieniami budowlanymi do pełnienia samodzielnych funkcji w budownictwie. To kierownik budowy powinien zadecydować o sposobie realizacji założeń projektowych, biorąc pod uwagę instrukcję montażu okien wydaną przez ich producenta. W szczególności dokonuje on: oceny zgodności dostarczonego wyrobu z wymaganiami projektowymi, 6

9 wskazuje właściwą technikę montażu i materiały odpowiednie do jej realizacji, dokonuje odbioru prac montażowych. Prace ekipy montażowej na budowie nie są samodzielne: wykonywane są według wytycznych projektowych i wskazań realizacyjnych kierownika budowy, a kończą się wraz z odebraniem robót i podpisaniem protokołu ich odbioru. Firma montażowa, podejmująca się montażu okien bez uzgodnienia tego z projektantem budynku i kierownikiem budowy, bierze na siebie całkowitą odpowiedzialność za sam projekt i efekty tych prac. Składając inwestorowi propozycję montażu i uzgadniając to tylko z nim, sprzedawca lub montażysta staje w roli projektanta, a jednocześnie wykonawcy przegrody budowlanej. Bierze na siebie bezpośrednią odpowiedzialność za zaprojektowane i osiągnięte parametry użytkowe tej przegrody. To może się udać, ale wcale nie musi. Należy unikać takiego działania, ale jeśli już ktoś podejmie ryzyko, to kierownik ekipy montażowej musi uwzględnić wytyczne, jakie otrzymuje: w projekcie architektonicznym wymiary i kształt okien, kierunki otwierania, projektowane parametry, ew. mocowanie i pozycję ich wbudowania w mur. Wszelkie decyzje niezawarte w projekcie, a tym bardziej sprzeczne z nim, należy uzgadniać z projektantem lub Inwestorem, a ich treść musi być zapisana i potwierdzona jego podpisem. w instrukcji montażu producenta okien sposób montażu okien musi być zgodny z tą instrukcją, a wszelkie odstępstwa od niej muszą być z producentem uzgodnione pod rygorem utraty gwarancji. w powszechnie dostępnych instrukcjach technicznych w przypadku braku w instrukcji montażu producenta szczegółowych wytycznych, najlepiej jest uzgodnić z Inwestorem wykonanie montażu wg Instrukcji ITB lub Warunków Technicznych ZMS i postępować według wskazań tam zawartych. w przepisach ogólnych montaż okien i drzwi musi spełniać wymóg całkowitej szczelności, a więc musi uwzględniać poza pianką montażową materiały trwale uszczelniające szczelinę. Dopuszczalne jest uzgodnienie z Inwestorem, że warstwę paroszczelną i paroprzepuszczalną wokół warstwy ocieplenia wykonają w przyszłości ekipy tynkarskie i ociepleniowe; takie uzgodnienie także należy zapisać. Na zakończenie prac montażowych należy sporządzić protokół odbioru, podpisany przez Inwestora pod zdaniem, że stwierdza zgodność wykonanych prac z ustaleniami i nie zgłasza uwag co do ich jakości. (red.) Sprostowanie W poprzednim numerze Forum Montażowego, obok wypowiedzi pana Tomasza Pyki z firmy Halupczok Stolarstwo znalazło się niewłaściwe zdjęcie. Za to niedopatrzenie przepraszamy. 7

10 PRZYDATNE W PRACY System Sunshield proponowany przez firmę Dormax Design, to żaluzje do zaciemniania wnętrz pomieszczeń lub zewnętrznych ścian budynków. Można je zastosować np. na suficie ogrodu zimowego albo przeszklonej ścianie budynku. Żaluzje obracają się wokół własnej osi sterowanie odbywa się przy użyciu korby lub napędu elektrycznego, ich lamele mają różny kształt. Podobnie jak w żaluzjach fasadowych, są one aluminiowe bądź drewniane; mają szerokość: 50, 75 lub 80 mm. System jest sprzedawany w Polsce od siedmiu lat, a nowością jest w nim maksymalny rozmiar (do 30 m 2 ), jak również możliwość zamontowania cichego silnika. Wycena jest przygotowywana indywidualnie, przykładowo katalogowa cena systemu Sunshield 80R wynosi 9144 zł netto. Uczestnicy programu Mistrzowie Tytana który trwa od jesieni zeszłego roku, mają teraz do dyspozycji specjalną aplikację mobilną przeznaczoną do smartfonów. Działa ona w systemie Android i ios, i umożliwia bezpośredni kontakt z organizatorem firmą Selena. Aplikację można pobrać z Google play i App Store. W programie premiowany jest zakup każdego produktu Tytan z naklejką, takiego jak pianka montażowa, silikon, uszczelniacz, akryl czy klej montażowy. Szczegóły dotyczące warunków uczestnictwa znaleźć można na stronie: Mistrzowietytana.pl. Okiennice aluminiowe to nowy produkt w ofercie firmy Effector z Włoszczowy. Maksymalne wymiary skrzydła to: 1200 x 2500 mm (szerokość x wysokość). Sposób montażu: tradycyjny, poprzez przytwierdzenie do muru, bezpośrednio do ramy okna dzięki temu okiennice po zamknięciu chronią przed czynnikami zewnętrznymi; lub na ościeżnicy. Otwieranie i zamykanie odbywa się ręcznie albo przy pomocy mechanizmu korbowego bądź sterowanego napędem elektrycznym. Kieszeń na narzędzia Topex 79R430 to propozycja dla tych, którzy w trakcie pracy chcą mieć wszystko pod ręką, by nie musieć ciągle wchodzić i schodzić z drabiny. Kieszeń ma 11 przegród, w których z łatwością można umieścić wszelkie narzędzia, a dodatkowo specjalnie wzmocniony uchwyt na młotek, zwiększający bezpieczeństwo pracy. Produkt mocuje się do pasa. Kieszeń wykonana jest z cordury, odpornej na uszkodzenia mechaniczne i przetarcia. Produkt w cenie 13,44 zł, do nabycia w punktach sprzedaży detalicznej i marketach sieciowych. Platforma e-learningowa NovoSupport stworzona przez Novoferm, to rozwiązanie, które jest rodzajem samouczka dla przedstawicieli handlowych, ekip montażowych i serwisowych. Program jest dostępny online. Osoba zatrudniająca takich specjalistów w istocie może traktować platformę jako sposób na doszkalanie swoich pracowników, czy to z zakresu sprzedaży, czy techniki, a więc m.in. montażu bram i napędów. Z platformy można skorzystać w dowolnym miejscu i o każdej porze. Narzędzie jest polecane instalatorom produktów Novofermu i udostępniane im bezpłatnie. Pistolet MG 300 marki Wolfcraft służy do wyciskania z tub o pojemności 310 ml różnorodnych substancji, w szczególności silikonów, mas akrylowych i klejów montażowych. Można w nim szybko i łatwo wymienić tubę, jest kompaktowy i lekki (waży 465 g), nie ma wystającego tłoka. Pistolet dystrybuowany jest przez Lange Łukaszuk, dostać go można w ok. 500 punktach partnerskich tej firmy. Sugerowana cena: 42 zł netto. Dostępny jest także akumulatorowy model tego narzędzia EG 300. Termiczna ochrona podproża to rozwiązanie przeznaczone do drzwi firmy CAL, dla progów Roto o szerokości 10 cm. Innymi słowy, to metoda izolacji progu. Zabezpiecza ona podproże na całej szerokości zestawu dotyczy to zarówno drzwi, jak i naświetli bocznych. Próg jest wstawiany wraz z profilami poszerzającymi (35 x 35 mm i 20 x 20 mm) spiętymi zatrzaskami; od zewnątrz profile zabezpiecza folia hydroizolacyjna, a w skład kompletu wchodzi też wyfrezowany blok polistyrenu ekstrudowanego twardego z naklejonymi dwoma paskami butylu. Cena zestawu zależy od szerokości drzwi i waha się od 100 do 200 zł netto. Próg termoizolacyjny można również zamontować w już istniejących drzwiach. Torba narzędziowa Neo doskonale sprawdzi się w pracy montażysty, bo narzędzia trzeba przecież gdzieś przechowywać i transportować. Torba jest wytrzymała i pojemna została wykonana z mocno tkanego nylonu, ma wyjmowaną przegródkę z zaczepami umożliwiającą segregowanie narzędzi. Jej wymiary to: 30 x 30 cm (w podstawie), 28 cm (wysokość). Koszt torby to 110 zł, można ją kupić w punktach sprzedaży detalicznej i marketach sieciowych. 8

11 PRZYDATNE W PRACY Taśma uniwersalna wewnętrzno-zewnętrzna extra to produkt firmy Den Braven o zmiennej wartości współczynnika paroprzepuszczalności Sd, ze wstęgą butylową ułatwiającą montaż który zastępuje dotychczasowe dwie: wewnętrzną (paroizolacyjną) i zewnętrzną (paroprzepuszczalną). Montażyście pozwala zatem na obniżkę kosztów materiałowych i tych wynikających z logistyki. Taśma jest przeznaczona do montażu trójwarstwowego. Występuje w szerokościach: 70, 100 i 150 mm, długość rolki: 25 m. Cena katalogowa za rolkę, bez VAT, wynosi od 134,99 do 174,09 zł. Produkt do nabycia w punktach detalicznych i hurtowniach budowlanych. Aplikator Genius Gun oferowany przez Soudal wraz z pianką Soudafoam Comfort i uhonorowany nagrodą TopBuilder 2013, jest od marca dostępny szerokiemu gronu odbiorców. A to za sprawą produktu Soudal pianka montażowa (do okien, drzwi i przepustów). Aplikator umożliwia nakładanie pianki jedną ręką; zaletą jest też możliwość ponownego użycia masy po kilku miesiącach. Tym samym pianka montażowa wężykowa jest podobna, pod względem swoich funkcji, do tej pistoletowej. Produkt do nabycia w marketach budowlanych, koszt wraz z aplikatorem wynosi zł. Roto bluetec i Roto bluetec Plus to trzyszybowe pakiety do domów energooszczędnych, ze szkłem niskoemisyjnym, które od lutego oferuje Roto. Oszklenia stosuje się w oknach dachowych Designo R6 i R8. Zadaniem pakietów jest poprawa parametrów termoizolacyjnych całego okna. W przypadku Roto bluetec współczynnik U w = 1,0 W/m 2 K, natomiast w Roto bluetec Plus U w = 0,8 W/m 2 K (dla okien z PCW). Okna te charakteryzują się obniżonym montażem, dzięki czemu z połacią dachową tworzą harmonijną całość. Do nabycia w punktach dachowych i większości składów ogólnobudowlanych. Katalogowa cena okna: od 1750 zł netto. Nakładki na ościeżnice marki Voster są elementem maskującym przeznaczonym do starych ościeżnic w metalowych drzwiach. Dla montażysty to wygodna opcja, gdyż podczas wymiany drzwi nie musi również wymieniać stalowych futryn rozkuwać ich, a przy tym demolować ludziom mieszkania. Nakładkowe ościeżnice są w różnych kolorach, to m.in. dąb retro, olcha, orzech alpejski czy wenge. Cena produktu zależy od parametrów, waha się w granicach 349,32 503,07 zł brutto. Ościeżnice nakładkowe są do kupienia w siedzibie firmy Voster oraz sieci Leroy Merlin w całej Polsce. Dzieje się Centra narzędziowe w których montażyści mogą przetestować urządzenia przed ich zakupem, otwarto 8 marca w Nowym Mieście Lubawskim i Brodnicy. Narzędzia będzie tu można również wypożyczać. Takie wsparcie punktów sprzedaży detalicznej jest pomysłem firmy Topex powstał on w oparciu o kompleksowe badania rynku i zachowań konsumenckich. Do końca 2014 roku podobnych centr narzędziowych ma powstać w Polsce kilkaset. Henkel Art.Award to inicjatywa firmy Henkel, niezwiązana z promocją żadnej marki uszczelniaczy, klejów czy technologii powierzchniowych. Konkurs odbywa się po raz dwunasty, współorganizatorami są KulturKontakt Austria oraz wiedeńskie Muzeum Sztuki Współczesnej Stiftung Ludwig Wien (MUMOK). Chodzi o promocję artystów w wieku lat, przyjmowane są prace z zakresu malarstwa, fotografii, rysunku, wideo czy instalacji. Na szczeblu zarówno krajowym, jak i międzynarodowym raz już zwyciężył Polak mowa o Maksymilianie Cieślaku z Tomaszowa Lubelskiego, a było to w 2010 roku. O docieplanie ścian od wewnątrz mogą poszerzyć swoje umiejętności montażyści okien i drzwi, którzy zapiszą się na szkolenie organizowane przez firmę Xella. Takie prace wykonuje się w przypadku renowacji budynków zabytkowych oraz przy adaptacji budynków przemysłowych na cele mieszkaniowe; ocieplanie glifów okiennych i drzwiowych, czy montaż parapetów na ocieplonej powierzchni jest ich nieodłącznym elementem. Xella rekomenduje płyty mineralne Multipor, a z narządzi potrzebne są jedynie piła widiowa, paca zębata, siatka zbrojąca i wiertarka. Dla zainteresowanych osób szkolenie jest organizowane bezpłatnie. 9

12 AKADEMIA WIEDZY Podstawowe zasady MONTAŻU Gdy mówi się o montażu okien, najczęściej wymienia się określone techniki i sposoby instalowania konstrukcji okiennych, ewentualnie wspomina o materiałach. Choć to kwestie istotne, pomijane jest jednak zagadnienie dla montażu okien najważniejsze. Chodzi o zasady pozwalające osiągnąć prawidłowy i zamierzony efekt! Dowolne stosowanie nawet najwymyślniejszych technik i materiałów nie daje gwarancji, że to się uda. Chyba że uznamy, iż celem wbudowania okien w ściany budynku jest... wbudowanie okien w ściany budynku i fizyczne przeniesienie ich z magazynów na plac budowy. Połączenie okna ze ścianą powinno być tak samo trwałe i szczelne jak pokrycie dachowe. Każdy zna powiedzenie: mieć dach nad głową. Dach to coś trwałego, solidnego, chroniącego nas przed zewnętrzem, to nieomal synonim pojęcia dom. Każdy, kto go buduje, przykłada należytą wagę do konstrukcji ścian i dachu, a do konstrukcji okien? Otóż nie. Tymczasem wiadomo, że są one narażone są na działanie takich samych czynników zewnętrznych jak dach i nie są tylko ozdobą. Cała filozofia montażu mieści się i rozgrywa w niewielkiej przestrzeni szczelin dylatacyjnych. Znajdują się one wokół niego, pomiędzy zewnętrznymi krawędziami i płaszczyznami kształtowników a murem i warstwą docieplenia budynku. To tam muszą się znaleźć materiały do mechanicznego połączenia okna z murem, a przede wszystkim materiał izolacji termicznej, któremu tak jak całej płaszczyźnie dachu należy zapewnić dodatkową ochronę przed niekontrolowaną penetracją złącz przez wodę opadową i wilgoć wewnętrzną. Szczelniej od wewnątrz niż na zewnątrz O tym, czy będziemy mogli mówić o osiągnięciu montażowego celu, zadecyduje ocena, w jakim stopniu spełnione zostały trzy następujące według nas podstawowe zasady prawidłowego montażu okien. Prawidłowy montaż okien powinien sprawić, że okna będą stanowić jednolity i trwały system ze ścianą budynku. Ustawa prawo budowlane w art. 5 stanowi, że prawidłowo zaprojektowany i wybudowany obiekt budowlany powinien spełniać określone wymagania. Jeśli jest on wyposażony w okna, to należy prawidłowo wykonać połączenia okien ze ścianą budynku. Jeżeli połączenie (okno ściana) zostanie wykonane nieprawidłowo, a zdarza się tak jeszcze nadzwyczaj często, to proces powstawania uszkodzeń okna i degradacji budynku rozpoczyna się natychmiast po zakończeniu robót montażowych, a bywa, że nawet w ich trakcie. Na trwałość połączenia okna z murem podstawowy wpływ wywierają obciążenia pochodzące od sił powstających pod wpływem parcia i ssania wiatru, zmiennych temperatur, warunków atmosferycznych oraz w wyniku eksploatacji i użytkowania. Przy niedostatecznie trwałych i elastycznych połączeniach okna z murem, złącza ulegają stopniowej degradacji prowadzącej do powstawania trwałych uszkodzeń. W szczeliny od zewnątrz wnika woda opadowa i zimne powietrze, a od wewnątrz wilgoć pary wodnej znajdującej się w powietrzu wypełniającym pomieszczenia. Ta zasada okien pojawiła się i jest silnie związana z pojęciem energooszczędności. Połączenie okna ze ścianą budynku musi być szczelniejsze od strony wewnętrznej, co osiągamy stosując do osłony warstwy termoizolacyjnej złącza materiały o właściwościach paroizolacyjnych. Ograniczenie dyfuzji gazów przez złącze, a co za tym idzie możliwość zmiany ich stanu skupienia z lotnego na ciekły przyczynia się do lepszej ochrony warstwy izolacji termicznej pomiędzy ramą okna a murem. Zabezpieczenia przed zewnętrznymi wpływami atmosferycznymi powinny w szczególności przeciwdziałać wnikaniu wody opadowej do wnętrza konstrukcji połączenia. W sposób kontrolowany powinny też odprowadzać na zewnątrz tę, której udało się przedostać do warstwy termoizolacyjnej, co osiągamy stosując do jej osłony materiały o charakterystyce paroprzepuszczalnej. Granica pomiędzy warunkami w pomieszczeniu i na zewnątrz budynku musi być wyodrębniona wzdłuż całej powierzchni ściany zewnętrznej i nie może być w żadnym miejscu przerwana. Przerwy w połączeniach uszczelniających to najczęstsza przyczyna powstawania niekorzystnych zjawisk zwanych mostkami termicznymi. Są one związane z niekontrolowanymi stratami energii, zawilgoceniem i przemarzaniem, dlatego połączenie okno termoizolacja ściana musi być rozpatrywane jako całość i powinno być wykonane zgodnie z przedstawioną wyżej zasadą: Szczelniej od wewnątrz niż na zewnątrz. Partnerem Akademii Wiedzy jest firma Inoutic, a powyższy artykuł jest fragmentem poradnika Systemy Okienne, który w całości dostępny jest pod adresem: 10

13

14 TECHNIKA MONTAŻU Konsole i wsporniki Knelsen Montażyści coraz częściej słyszą od inwestora, że mają zamontować okna czy drzwi w warstwie ocieplenia muru, a więc poza nim. Nie jest to zadanie trudne, szczególnie gdy korzysta się z przetestowanych systemów mocowania. Jednym z nich jest system firmy Knelsen składający się z konsol oraz wsporników bocznych i górnych. Konsola dolna to element, na którym okno jest osadzone całym swoim ciężarem (obciążenie stałe) choć działają też na nią obciążenia użytkowe, występujące np. przy otwieraniu okna. Wspornik boczny i górny są elementami, za pomocą których na konstrukcję muru przenoszone są siły działające na okno (głównie parcie i ssanie wiatru). Dobierając konsole i wsporniki, musimy wiedzieć, jakie jest niezbędne wysunięcie okna w warstwę ocieplenia, znać ciężar tego okna i wynikającą z niego nośność pojedynczej konsoli dolnej. 1. Obliczenie liczby konsol i wsporników na podstawie specyfikacji okien. Kierujemy się ogólnymi zasadami rozmieszczania kotew mocujących, czyli cm od narożnika wewnętrznego i co cm między nimi. Warto zwrócić uwagę na wartość B, która jest mniejsza niż w tradycyjnym montażu i wynosi ok. 10 cm od narożnika zewnętrznego. W tym systemie konsolę dolną należy traktować jako klocek podporowy, na którym całym swoim ciężarem spoczywa okno, i jednocześnie jako kotwę, czyli łącznik za pomocą którego odbywa się połączenie mechaniczne okna ze ścianą. Pozostałe wartości wynoszą: Miejsca mocowania konsol i wsporników na obwodzie okna: B odległość konsol od zewnętrznych narożników ok. 10 cm; E, P odległość wsporników od wewnętrznych narożników słupków, ślemion, ościeżnicy wynosi cm; A maksymalna odległość między wspornikami i konsolami wynosi 70 cm w przypadku okien z PCW oraz 80 cm pomiędzy oknami z drewna i aluminium. Materiał Ciężar Drewno miękkie ok. 500 kg/m 3 Grubość profilu 68 mm Grubość profilu 78 mm Grubość profilu 92 mm 2,1 kg/m 2,7 kg/m 3,8 kg/m Grubość profilu 68 mm 2,9 kg/m Drewno twarde ok. 700 kg/m 3 Grubość profilu 78 mm Grubość profilu 92 mm 3,8 kg/m 5,3 kg /m PCW twarde ze zbrojeniem stalowym 3,5 kg/m Aluminium z przekładką termiczną 2,5 kg/m Szkło na 1 mm grubości 2,5 kg/m 2 Oczywiście, licząc ciężar szyb, bierzemy pod uwagę tylko grubość tafli szkła (w mm) oraz liczbę tafli w zespoleniu. Zespolenie 2-szybowe szkła 4-milimetrowego ważyć więc będzie ok. 20 kg/m 2, a zespolenie 3-szybowe takich tafli waży ok. 30 kg/m 2. Przykład obliczenia ciężaru balkonu jednoskrzydłowego 100 x 220 cm z PCW z pakietem 3-szybowym (trzy tafle szkła 4 mm) Obwód ościeżnicy: 1,0 m x 2 + 2,2 m x 2 = 6,40 m. Ciężar: 6,4 m x 3,5 kg = 22,4 kg. Obwód skrzydła (ok.): 0,9 m x 2 + 2,1 m x 2 = 6,0 m. Ciężar: 6 x 3,5 kg = 20 kg. Powierzchnia szyby (ok.): 0,8 m x 2,0 m = 1,6 m 2. Ciężar: 1,6 m 2 x 30 kg = 48 kg. Ciężar całkowity balkonu: 22, = 90,4 kg. Po dokonaniu wielu obliczeń zauważymy prawidłowość. Poza oknami, gdzie wysokość jest znacznie większa niż szerokość, i szkleniami o powierzchni powyżej 3,0 m 2 wszystkie inne mają ciężar na tyle mały, że możemy zastosować dowolne konsole dopasowane do naszego wariantu montażu. 3. Określamy wartość wysunięcia okna w osi w stosunku do płaszczyzny ściany, do której będzie ono przytwierdzone. Z praktyki budownictwa pasywnego wynika, że optymalne jest wysunięcie okna w warstwę ocieplenia na odległość 8 cm, a więc 4 5 cm w osi listwy podparapetowej. W murach 3-warstwowych, ze środkową warstwą ocieplenia, wysunięcie bywa większe. 2. Liczymy ciężar okien będzie to nam potrzebne do dobrania konsol, które zagwarantują odpowiednią nośność przy danym wysunięciu okna. Przydatne może się okazać zestawienie orientacyjnych ciężarów wybranych komponentów okiennych. 12

15 TECHNIKA MONTAŻU 4. Pod uwagę musimy wziąć również rodzaj materiału, z którego wykonana jest ściana nośna, bo to określi sposób zamocowania. W ścianie z cegły pełnej, cegły silikatowej, betonu, betonu komórkowego lub drewna mocujemy konsolę od góry. Z kolei mocowania od lica wewnętrznego wymagać będzie mur z pustaków ceramicznych lub cegły-dziurawki, w których występują kanały pionowe. Służy do tego narożnik montażowy W-SCH. System Knelsen pozwala też przytwierdzać w takim murze konsole od góry, a to za sprawą szyny montażowej SZM-V. W zależności od materiału muru, do mocowania konsol używamy odpowiednich elementów i łączników. Poniższe rysunki przedstawiają siły działające na konsole i łączniki oraz pozycje łączników w murze. 100 cm szerokości, musi być podparty w trzech miejscach: w narożach i na środku dolnego ramiaka. Możemy użyć trzech konsol WUL-200/1,5 o nośności 30 kg każda, co daje w sumie 90 kg. Ale UWAGA: W zależności od sposobu otwierania okna i położenia skrzydła nie zawsze otrzymuje się symetryczne przeniesienie obciążenia na podporę. Możemy mieć pewność, że nie każda konsola jest obciążona dokładnie 1/3 ciężaru okna. To efekt m.in. niedokładności ustawienia oraz sił działających przy otwieraniu balkonu. Dlatego nie należy korzystać z granicznych, maksymalnych wartości obciążeń jednego elementu. W naszym przypadku pod zawiasem warto zastosować jedną konsolę o większej nośności (np. WUL-200/2,5 o nośności 60 kg), a dwie pozostałe lżejsze (np. WUL-200/1,5 o nośności 30 kg każda). Mocowanie konsol: 1. Od góry w murze pełnym. 2. Od góry w pustaku. 3. Od lica wewnętrznego w pustaku. 5. Sprawdzamy, których konsol możemy użyć, korzystając z informacji z punktów 1, 2 i 3 oraz poniższej tabeli opracowanej przez firmę Knelsen. Maksymalne obciążenie konsoli nośnych w zależności od typu konsoli i wielkości wysunięcia przed lico muru Typ konsoli nośnej Wysunięcie osi obciążenia konsoli w stosunku do lica muru (w mm) Nośność w kg WUL-200/1, WUL-200/2, Po dobraniu konsol dolnych dobieramy do nich odpowiednią liczbę wsporników bocznych i górnych, kierując się ogólnymi zasadami rozmieszczania kotew mocujących. W naszym przykładowym balkonie poza trzema konsolami użyjemy więc 13 wsporników: po pięć na każdym ramiaku pionowym oraz trzy na górnym. Dla właściwego ustawienia pionów okna potrzebujemy dwóch wsporników regulowanych WML, pełniących też rolę klocków dystansowych oraz 11 wsporników EL pełniących rolę tradycyjnych kotew. Komplet konsol i wsporników dla naszego przykładowego balkonu obejmie więc: jedną konsolę WUL 200/2,5; dwie konsole WUL 200/1,5; dwa wsporniki WML 200/2,5; 11 wsporników EL 250/2,5. WUL-250/2, WUL-300/2, WU-ST WU-ST WU-ST-350 (w kg) Wynika z tego, że jeśli chcemy nasz przykładowy balkon wysunąć w osi o 50 mm, wystarczyłyby dwie konsole WUL 200/2,5 o nośności 60 kg każda. Ponieważ jednak ma on Podobnie postępujemy w stosunku do każdego innego okna lub balkonu, a w przypadku wątpliwości możemy się poradzić ekspertów Zrzeszenia Montażystów Stolarki. Konsole i wsporniki systemu Knelsen dostępne są w sklepie internetowym Zrzeszenia: Sklep. montaze.info.pl. inż. Andrzej Kowalski doradca techniczny ZMS 13

16 TECHNIKA MONTAŻU Przegląd DOSTępnych elementów SYSTEMU Knelsen Konsole dolne WUL - zakres regulacji wysokości: mm - maksymalne zalecane wysunięcie okna: WUL 200/1,5 50 mm WUL 200/2,5 70 mm WUL 250/2,5 70 mm WUL 300/2,5 70 mm WU-ST - zakres regulacji wysokości: mm - maksymalne zalecane wysunięcie okna: WU-ST mm WU-ST mm WU-ST mm Wsporniki WML - zakres regulacji: mm - maksymalne zalecane wysunięcie okna: WML-150/1,5 50 mm WML-200/1,5 70 mm WML-200/2,5 100 mm WML-250/2,5 120 mm WML-300/2,5 160 mm EL - zakres regulacji wysokości: mm - maksymalne zalecane wysunięcie okna: EL 200/2,5 80 mm EL 250/2,5 130 mm EL 300/2,5 160 mm Elementy dodatkowe systemu Szyna montażowa SZM-V do mocowania konsoli z góry w murze z pustaków. Narożnik montażowy W-SCH do mocowania konsoli od lica wewnętrznego muru. 14

17 TECHNIKA MONTAŻU System z kątownikami Wiele firm dąży do optymalizacji montażu, chcąc skrócić jego czas i zarazem zwiększyć właściwości izolacyjne. Na rynku ciągle pojawiają się nowe metody, sposoby, systemy... Producenci starają się opracować taki produkt, który spełni rosnące wymagania inwestorów, będzie zgodny z obowiązującymi normami, a przy tym uzyska jak najwyższe wartości współczynników izolacji zarówno termicznej, jak i akustycznej. Także wśród produktów niezbędnych do montażu okien czy drzwi wciąż pojawiają się nowości. Najwięcej z nich widać na rynku niemieckim, gdzie podczas targów Bau 2013 można było obejrzeć także najnowszy system do montażu okien i drzwi firmy znanej jako Foppe + Foppe. Opracowany przez nią system EMS+SI służy do bezpiecznego montażu okien lub drzwi w płaszczyźnie ocieplenia muru. W ościeże wielokomorowe wystarczy wstawić kątowniki z tworzywa sztucznego. Następnie profil zestawia się z ramą na całym jej obwodzie bądź z zamontowaną wcześniej kasetą rolety. Montaż w otworze fasady może się odbyć przez przyklejenie lub przykręcenie, a otwory jakie znajdują się po obu stronach kątownika zapewniają zachowanie określonych w statyce odstępów od brzegów muru. Obciążenia punktowe, powstające przy użyciu konsol stalowych, są tu wyeliminowane, gdyż ciężar przenoszony jest na całej długości profilu. Jest to najbardziej optymalne rozprowadzenie siły ciężkości, jaka pochodzi z konstrukcji samego elementu; pozwala ono na trwałe i bezpieczne umocowanie nawet paruset kilogramów! Okna bowiem, im bardziej są energooszczędne, tym cięższe. Dostosowanie do różnych grubości materiału izolacyjnego następuje poprzez odpowiednie dokręcenie kątownika. Ramię o długości 97 lub 147 mm zabezpiecza konstrukcję ściany, a tuleje mocujące gwarantują wysoki poziom zabezpieczenia. Kątowniki usztywniają także ramy okna. Wstęga folii, paroizolacja i siatka zbrojeniowa mogą być osadzone we właściwych rowkach, bez względu na pogodę. System EMS+SI może być stosowany zarówno w nowych budynkach, jak i tych modernizowanych. Uzupełnia on cały program produktowy, przeznaczony do stosowania w budynkach energooszczędnych lub podczas ich termomodernizacji. Tłum. i oprac. Izabela Kolimaga Targowanie w zimowej AURze W połowie marca odbyła się w Lublinie 30. edycja targów budowlanych Lubdom, na których Zrzeszenie zorganizowało kolejne Konsultacje Montażowe. Ich uczestnikami byli nie tylko montażyści, ale i targowi wystawcy, bo wśród 150 ekspozycji nie zabrakło oczywiście okien i drzwi. Okno Pol-Skone otrzymało nawet główną nagrodę targową, a wokół okien Sokółki wciąż kręciło się wielu klientów. Zimowa aura w Lubelskiem skutecznie zniechęcała do wyjazdu na targi, a mimo to przez cały weekend dotarło tu ponad 9 tys. zwiedzających. I chyba nie żałowali, bo poza pokazami montażu okien mogli oglądać układanie płytek, pokazy sztuki dekarskiej i obróbek blacharskich oraz wziąć udział w konferencji o budownictwie pasywnym. Duże zainteresowanie naszą konferencją montażową i pokazami oraz okazja do wielu ciekawych rozmów spowodowały, że w Lublinie będziemy obecni z naszymi Warsztatami także za rok. Już dzisiaj możemy zaprosić. (red.) 15

18 TECHNIKA MONTAŻU Szczelnie w DAchu W związku z popularnością tematu: szczelny montaż okien, nasuwa się pytanie, czy w zakresie montażu okien dachowych to zagadnienie również jest obecne? To temat kluczowy, gdyż okna dachowe są narażone na działanie wielu czynników zewnętrznych, głównie opady deszczu, zalegający na dachu śnieg, parcie wiatru czy też pracę więźby dachowej. Stolarka ta nie jest niczym osłonięta. Jeśli więc komin wykończy się w niewłaściwy sposób albo dojdzie do uszkodzenia dachówki, przeciekająca i spływająca po folii woda z pewnością pojawi się wewnątrz pomieszczenia, właśnie w obrębie okna dachowego, tworząc wrażenie, że jest ono nieszczelne. Materiały paroprzepuszczalne i paroizolacyjne podobne do rozwiązań promowanych obecnie przy montażu okien pionowych w montażu tych dachowych stosowane są od dawna. Teoretycznie więc montażyści okien pionowych mogliby rozszerzyć zakres swoich Fakro W istocie ta firma zainicjowała temat, przysyłając do redakcji materiały o rozwiązaniach ograniczających straty ciepła i zmniejszających wydatki na ogrzewanie budynku. Montaż okna dachowego zwykle kojarzy się z instalacją okna w konstrukcji dachu i połączeniem go z pokryciem dachowym za pomocą kołnierza uszczelniającego. To jednak tylko część prawidłowego montażu. Równie ważne jest staranne ułożenie izolacji termicznej wokół okna oraz zabezpieczenie jej przed zawilgoceniem. kompetencji i zacząć montować okna dachowe. Jak postrzegają to producenci okien dachowych? Czy jest to możliwe? Montaż okien dachowych jest bardziej skomplikowany niż pionowych. Okno musi być szczelnie połączone z membraną dachową lub innym materiałem pod pokryciem, który zapewnia wodoszczelność dachu. Wokół okna należy zamontować kołnierz uszczelniający odprowadzający wodę. Nie można również zapomnieć o właściwym ociepleniu wokół ościeżnicy okna i zabudowy wewnątrzokiennej oraz wykonaniu szczelnego połączenia okna z paroizolacją dachu bo dzięki temu wilgoć z pomieszczenia nie będzie się dostawała do ocieplenia dachu. Na czym polega montaż w przypadku poszczególnych firm? Ogranicza to możliwość tworzenia się mostków termicznych wokół okna i chroni przed stratami ciepła w zimie. Zwiększa również trwałość okna oraz podnosi komfort użytkowania poddasza. Fakro hołduje zasadzie: im bardziej ocieplone okno, tym większa oszczędność energii cieplnej, a w efekcie od kilku już lat oferuje wraz z oknami dachowymi rozwiązanie określane mianem ciepłego montażu. W skład systemu wchodzi uniwersalny kołnierz uszczelniający Thermo oraz pakiet kołnierzy izolacyjnych XDK. Kołnierz pozwala na szczelne połączenie okna z pokryciem dachowym oraz ocieplenie okien dachowych ponad poziomem łat. Od wewnątrz ma przyklejony elastyczny materiał ociepleniowy, przylegający do ościeżnicy, który tworzy tzw. termoizolacyjną ramę. Z kolei pakiet kołnierzy izolacyjnych jest przeznaczony do szybkiego i szczelnego wykonania izolacji termicznej, paroszczelnej oraz paroprzepuszczalnej wokół okna. W skład pakietu wchodzą: kołnierz paroprzepuszczalny XDP (do łączenia okna z folią dachową stosowaną w konstrukcji dachu), materiał termoizolacyjny z naturalnej wełny owczej w postaci bloków i warkocza, oraz kołnierz paroszczelny XDS (do łączenia folii paroszczelnej chroniącej wełnę mineralną od strony pomieszczenia z oknem dachowym). Zarówno kołnierz Thermo, jak i pakiet XDP zawierają odpowiednie instrukcje montażu. Zazwyczaj wykonują go przeszkoleni dekarze. Również wymiana starych okien dachowych to ich domena. Velux Zestawy ułatwiające montaż okien dachowych firma ma w ofercie od 1999 roku. Jej przedstawiciele podkreślają, że montaż musi być prawidłowy i staranny. Obowiązkowym jego elementem jest kołnierz uszczelniający, a do ocieplenia i zaizolowania okna można użyć standardowych materiałów budowlanych, typu wełna mineralna, folia dachowa lub gotowych materiałów izolacyjnych dopasowanych do rozmiaru okna. W skład takiego zestawu wchodzą: rama izolacyjna Velux BDX (wykonana ze spienionego polietylenu do ocieplenia ościeżnicy) oraz wokółokienna izolacja przeciwwilgociowa Velux BFX (wykonana z polipropylenu, do łączenia okna z izolacją przeciwwilgociową, 16

19 TECHNIKA MONTAŻU tj. papą lub folią dachową). Elementem sprzedawanym oddzielnie jest wokółokienna paroizolacja Velux BBX (wykonana z folii nieprzepuszczającej wilgoci, do łączenia okna z izolacją przeciwwilgociową pomieszczenia). Oba sposoby montażu, tj. przy użyciu standardowych materiałów budowlanych, jak i gotowych materiałów izolacyjnych są pokazane w szczegółowych instrukcjach rysunkowych. W firmie Velux uważają, że montaż okien dachowych mogą wykonywać montażyści okien pionowych warunkiem jest oczywiście wiedza i kompetencje z zakresu budowy dachu. M.in. dlatego, że okna dachowe montuje się jednocześnie wraz z jego budową. W praktyce, najczęściej są one montowane przez dekarzy. W dodatku już niedługo, bo od maja dostępne będą okna Velux nowej generacji. Mają one całkowicie zmieniony system montażu. Za pomocą nowego uniwersalnego kątownika, okna można zamontować na dwóch poziomach: standardowym lub obniżonym o 4 cm. W drugim przypadku wymagany jest specjalny kołnierz uszczelniający EDJ. Tak zamontowane okno ma współczynnik przenikania ciepła nawet o 10 proc. lepszy. Roto Poprawie parametrów termoizolacyjnych okien wytwarzanych przez Roto Frank Okna Dachowe służy termo-blok WD; jest on montowany fabrycznie, a firma wprowadziła go na rynek w 2002 roku. Wcześniej, tj. od 1996 roku rozwiązanie to było oferowane jako system do oddzielnego montażu. Termo-blok zwiększa energooszczędność okna o 15 proc., a tym samym ma obniżać koszty ogrzewania pomieszczeń. Wykonany jest z estetycznego polipropylenu lub polietylenu, odpornego na promieniowanie UV i proces utleniania. Rozwiązaniem nowym, bo zeszłorocznym, jest natomiast zestaw MDA. W jego skład, prócz hydro- i wiatroszczelnego połączenia okna z folią dachową, wchodzi dodatkowa izolacja termiczna. Jeden taki zestaw to zatem: cztery profile termoizolacyjne, jedna rolka taśmy uszczelniającej, jedna rolka taśmy klejącej oraz osiem śrub mocujących. W tym wypadku można liczyć na poprawę parametrów termoizolacyjnych okna nawet o 0,1 W/m 2 K. Roto oferuje też zestaw ASA, czyli kołnierz paroprzepuszczalny z taśmą klejącą do łączenia membrany dachowej z oknem, oraz zestaw AAS zawierający boczne profile aluminiowe i wodoodporną taśmę klejącą do łączenia z membraną dachową. Każdy produkt Roto jest zaopatrzony w instrukcję montażu. Firma zaleca, by jej okna czy zestawy uszczelniające były montowane zgodnie ze sztuką dekarską. Chodzi m.in. o to, by okno dachowe nie było narażone na strumienie wody płynącej z dachu. Zdaniem producenta z Lubartowa, dla montażystów okien pionowych montaż tych dachowych to temat otwarty. Okpol Producent ze Skarbimierza do uszczelnienia okna dachowego proponuje kołnierz paroprzepuszczalny oraz specjalną piankę/opaskę ocieplającą. Pierwsze z rozwiązań ma na celu połączenie folii dachowej z oknem, a przy tym chroni przed dostaniem się do środka wody, jeśli dach przecieka. Co więcej kołnierz paroprzepuszczalny, który jest montowany na zewnątrz ościeżnicy, ma utrudnić powstawanie mostków termicznych. Do właściwego montażu niezbędny jest kołnierz uszczelniający. Natomiast opaska ocieplająca to po prostu dodatek, który ma polepszyć termoizolację wokół okna; jest oferowany osobno. Każdy z produktów ma instrukcję, pokazującą krok po kroku, jakie czynności należy wykonać. Choć temat szczelnego montażu okien dachowych jest promowany przez Okpol głównie na szkoleniach dla dekarzy. Firma zwraca uwagę, że w celu montażu tychże okien należy wiedzieć, jak skonstruowany jest dach, ponadto trzeba zdawać sobie sprawę, że pokrycia dachowe są różne, a co za tym idzie do każdego dobiera się odpowiedni kołnierz. Z kolei różne konstrukcje okna dachowego mają wpływ na sposób montażu i jest do niego potrzebne znacznie więcej elementów niż samo okno. W opinii przedstawicieli Okpolu, rynek wymian okien dachowych w Polsce dopiero zaczyna się tworzyć. Wymiana okna dachowego może jednak nastręczać więcej trudności niż jego montaż, bo inne niż w przypadku okien pionowych są nie tylko konstrukcja okna dachowego, ale i miejsce jego instalacji. Magdalena Stopa 17

20 SPRZEDAŻ Ile wnętrz, tyle POMYSłów Punktów handlowych oferujących osłony zdaje się dziś być jak na lekarstwo. Za to rolę tradycyjnych sklepów coraz częściej przejmuje Internet. Poza jakością produktu, bardzo istotna jest też obsługa a do niej zaliczyć należy prawidłowy montaż osłon. Fachowa obsługa to główna zaleta sklepów specjalizujących się w sprzedaży jednej grupy towarów. Pod tym względem mają one niewątpliwą przewagę nad marketami budowlanymi. Sprzedawca w dużym stopniu pomaga klientowi wybrać produkt i proponuje konkretne rozwiązania, czyli zajmuje się też doradztwem. Dobrym przykładem są miejsca, w których sprzedaje się żaluzje wewnętrzne. Warto również zwrócić uwagę na sklepy z asortymentem do ozdabiania okien. A są to, oprócz żaluzji, różnorodne osłony, karnisze, próbki tkanin na zasłony. W przypadku sklepu Multi Color w centrum budowlanym przy ul. Bartyckiej w Warszawie doradztwo polega na tym, że jego pracownicy przyjeżdżają do domu klienta, sugerują konkretne rozwiązania czy kolory pasujące do wnętrza. Jest to ważne, ponieważ nie ma osłon tzw. uniwersalnych, które dobrze będą wyglądały i w nowoczesnym pomieszczeniu, i w tym umeblowanym antykami. Natomiast jeśli klient przychodzi do salonu, to ogląda tylko próbki, rozmawia ze sprzedawcą i wybiera to, co podoba mu się najbardziej. Ewentualnie jeszcze umawia się w domu z projektantem wnętrz. Specjalistyczny salon to również miejsce, gdzie proponuje się klientowi nowe rozwiązania. A w przypadku żaluzji będzie to rodzaj materiału, z którego wykonane są lamele, ich szerokość czy sposób poruszania nimi. Na przykład w sklepie A-Bis (również przy Bartyckiej) można zamówić żaluzje z drewnianymi lamelami, np. z bambusa o szerokości 50 mm. W przypadku osłon z aluminium szerokość ta może dochodzić do 70 mm. Steruje się nimi ręcznie albo mechanicznie. W salonie A-Bis oferowane są też żaluzje materiałowe, z lamelami z tkaniny. Co ciekawe, stoją tu kanapy, na których klient może usiąść, gdy zastanawia się nad wyborem najładniejszego materiału na zasłony czy gatunkiem drewna do żaluzji. Stworzono mu do tego odpowiednią przestrzeń. To bardzo ważne, by w sklepie czuł się mile widziany. Nawet jeśli wyjdzie stąd, nie dokonawszy zakupu. Na pomiar okien można się jednak umówić i bez wcześniejszej wizyty w salonie. To właśnie zaleta sklepów internetowych. Kolejnym plusem jest zaś to, że nie wychodząc z domu, można pooglądać niejednokrotnie bardzo ładne zdjęcia aranżacyjne, katalogi akcesoriów i materiałów. Oczywiście, ile wnętrz, tyle pomysłów na osłony. Jednak sam dobór nie zapewni prawidłowego ich funkcjonowania. Podstawą jest pomiar, od którego zaczyna się przygotowanie wyceny i montaż każdej okiennej przesłony. Prawidłowe zwymiarowanie i złożenie zamówienia u producenta zawsze powinno być rolą wykonawcy. Obciążanie użytkownika odpowiedzialnością za te zadania to najczęstsze przyczyny zwrotów i reklamacji. Dopiero gdy dysponuje się wszystkimi elementami i przygotowane jest podłoże, do pracy może przystąpić ekipa montażowa. I tu zaczynają się kolejne wyzwania, również związane z pomiarem, bo nawet w nowych mieszkaniach ściany bywają krzywe, a każde wychylenie może zaważyć na funkcjonowaniu mechanizmu osłony. Zadaniem ekipy montującej jest znalezienie poziomu i takie zawieszenie żaluzji, żeby niwelowała ewentualną różnicę. Z kolei wzmocnienia muszą być odpowiednie do wagi, bo w przeciwnym razie żaluzja po jakimś czasie zacznie opadać. Jej ograniczeniami są grubości lameli czy odległości między nimi. Chociaż gdy roletę mocuje się do ściany, ekipa może dopasować ją np. do parapetu. Takiej możliwości manewru nie daje niestety roleta. Tu liczy się każdy milimetr, więc precyzja przy montażu ma o wiele większe znaczenie. Prowadnicy pod żadnym pozorem nie należy montować do ramy. Nie dość, że pogorszy parametry cieplne okna, to użytkownik straci gwarancję. Nie jest nią natomiast objęta listwa przyszybowa, dlatego to do niej najczęściej montuje się prowadnice. Mogą być one przykręcane lub klejone i chociaż oba sposoby są bardzo trwałe, w przypadku drugiego należy wcześniej odtłuścić klejone powierzchnie. Pozostaje jeszcze dopasowanie długości łańcuszków i w tym momencie zwykle kończy się praca ekipy. Na szczęście producenci coraz częściej wiedzą, że konkurują już nie tylko jakością produktu, ale i obsługi. Nie dziwi zatem fakt, że oprócz poziomicy i kilku innych narzędzi, na wyposażeniu montażystów coraz częściej jest również... odkurzacz. Sprzątanie po pracy powinno stać się dobrym zwyczajem, wręcz standardem, aby użytkownik jak najszybciej mógł się cieszyć nowym wnętrzem, bez dodatkowych problemów. (red.) 18