Postępowanie przed Prezesem UOKiK (art. 47 uokk) post. wyjaśniające (art. 48 uokk)

Transkrypt

1 Postępowanie przed Prezesem UOKiK (art. 47 uokk) post. wyjaśniające (art. 48 uokk) postępowanie antymonopolowe post. w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów postępowanie postępowanie w sprawach praktyk w sprawach ograniczających koncentracji konkurencję (art uokk) (art uokk) Postępowanie przed Prezesem UOKiK jest postępowaniem administracyjnym regulowanym: przepisami u.o.k.k., przepisami k.p.a. (odesłanie z art. 83 u.o.k.k.), przepisami k.p.c. (odesłanie z art. 60 ust. 4, art. 84 u.o.k.k. - postępowanie dowodowe w zakresie nieuregulowanym przepisami u.o.k.k. jest regulowane przepisami art k.p.c.).

2 Zasady ogólne postępowania przed Prezesem UOKiK na przykładzie sprawy Cementowni (decyzja nr DOK-8/2011 z r.) I. Wszczęcie postępowania Było to postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję. Było poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym, dwukrotnym: 1) 2003-III.2006 postępowanie wyjaśniające w sprawie badania stanu konkurencji na polskim rynku produkcji i handlu cementem oraz rynku produkcji i handlu betonem towarowym (art. 48 ust. 2 pkt 3 u.o.k.k.) 2) IV.2006 postępowanie wyjaśniające w sprawie wstępnego ustalenia, czy zachowania podmiotów działających na krajowym rynku produkcji i sprzedaży cementu, naruszają u.o.k.k. (art. 48 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k.) Wszczęcie postępowania w sprawie praktyk ograniczających konkurencję przeciwko Cementowniom XII.2006, z urzędu

3 Rodzaj postępowania: Wszcz. na wniosek Wszcz. z urzędu 1) post. wyjaśniające 2) post. w sprawach koncentracji 3) post. w spr. praktyk ogr. konk. 4) post. w spr. pr. nar. zb. int. kons Przypadki, w których nie wszczyna się postępowania: 1) ze względu na upływ czasu: w sprawie Cementowni nie zaistniał taki przypadek nie wszczyna się postępowania: a) w przypadku praktyk ograniczających konkurencję / praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów jeżeli upłynął 1 rok od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyk (art. 93, 105 u.o.k.k.) ; b) w przypadkach nieobjętych lit. a) jeżeli upłynęło 5 lat od końca roku, w którym: dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, ALBO uprawomocniła się decyzja o nałożeniu kary pieniężnej (art. 76 u.o.k.k.)

4 2) ze względu na działanie innych organów: (dot. tylko postępowania w sprawie praktyk ograniczających konkurencję) a) gdy KE prowadzi postępowanie w tej samej sprawie ALBO sprawa została rozstrzygnięta przez KE (art. 87 ust. 1 u.o.k.k.) OBLIGATORYJNOŚĆ NIEWSZCZĘCIA b) gdy właściwy organ ochrony konkurencji innego państwa członkowskiego UE prowadzi postępowanie w tej samej sprawie ALBO sprawa została rozstrzygnięta przez właściwy organ ochrony konkurencji innego państwa członkowskiego UE (art. 87 ust. 2 u.o.k.k.) FAKULTATYWNOŚĆ NIEWSZCZĘCIA w sprawie Cementowni nie zaistniał taki przypadek

5 II. Kontrola W toku postępowania przed Prezesem UOKiK może być przeprowadzona przez upoważnionego pracownika UOKiK lub Inspekcji Handlowej kontrola u każdego przedsiębiorcy w zakresie objętym tym postępowaniem (art. 105a u.o.k.k.). Kontrolujący w toku kontroli może m. in. dokonać przeszukania pomieszczeń lub rzeczy, za zgodą sądu ochrony konkurencji i konsumentów, udzieloną na wniosek Prezesa UOKiK; w sprawach nieuregulowanych w u.o.k.k. stosuje się odpowiednio przepisy kpk. mające zastosowanie do przeszukania (art. 105c u.o.k.k.). W sprawie Cementowni pracownicy UOKiK przeprowadzili kontrole wraz z przeszukaniem pomieszczeń i rzeczy 8 przedsiębiorców działających na krajowym rynku sprzedaży cementu, oraz 2 podmiotów, co do których istniało podejrzenie, iż mogły pomagać w tworzeniu niezgodnego z prawem konkurencji porozumienia, bądź wspierać jego funkcjonowanie (stowarzyszenie; kancelaria prawa własności przemysłowej). W ramach przeprowadzonych kontroli Prezes UOKiK zgromadził znaczną ilość dokumentów, w tym dokumenty mogące świadczyć o zawarciu przez producentów cementu w Polsce porozumienia sprzecznego z prawem konkurencji.

6 III. Postępowanie dowodowe Ciężar dowodu obciąża Prezesa UOKiK. Wyróżnia się następujące rodzaje dowodów: 1) z dokumentu (art. 51 u.o.k.k.) np. w sprawie Cementowni protokół z posiedzenia zarządu Grupy Ożarów S.A. zawierający tekst w I kwartale przyszłego roku jest szansa na podwyższenie cen, jednakże potrzebne są rozmowy na szczeblu szefów zarządów poszczególnych grup. W toku kontroli w siedzibie Grupy Ożarów S.A. wskazany dokument został zniszczony przez pracownika Grupy Ożarów S.A., co było przedmiotem oddzielnego postępowania, zakończonego prawomocną decyzją Prezesa Urzędu z r., nr DOK-48/07, nakładającą karę pieniężną na Grupę Ożarów S.A. w wysokości 2 mln zł za brak współdziałania w toku kontroli. 2) ze świadków (art u.o.k.k.) W sprawie Cementowni jedna ze stron - Dyckerhoff Polska Sp. z o.o. wnosiła o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków, jednakże Prezes UOKiK uznał przeprowadzenie ww. dowodów za niecelowe, gdyż dysponował już materiałem dowodowym, wskazującym wprost na udział Spółki w porozumieniu stanowiącym przedmiot prowadzonego postępowania. 3) z przesłuchania strony - w sprawie Cementowni jak w pkt 2

7 4) z oględzin - w sprawie Cementowni nie prowadzono tego dowodu 5) z opinii biegłego (art. 54 u.o.k.k.) - w sprawie Cementowni nie prowadzono tego dowodu 6) z innych środków dowodowych w sprawie Cementowni np. IV. Rozprawa W toku postępowania przed Prezesem UOKiK może być przeprowadzona rozprawa (art. 60 u.o.k.k.). W sprawie przeciwko Cementowniom rozprawy nie prowadzono. Zasada rozprawa przed Prezesem UOKiK jest jawna. Wyjątki gdy rozpatrywane są informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa oraz inne tajemnice podlegające ochronie na podstawie odrębnych ustaw.

8 V. Czas trwania postępowania Rodzaj postępowania: Zasada Wyjątek 1) post. wyjaśniające 2) post. w sprawach koncentracji 3) post. w spr. praktyk ogr. konk. 4) post. w spr. pr. nar. zb. int. kons. do 30 dni do 2 mies. do 5 mies. do 2 mies. do 60 dni do 2 mies dni możliwość przedłużania do 3 mies. 1) art. 48 ust. 4 u.o.k.k.; 2) art. 96 u.o.k.k.; 3) art. 92 u.o.k.k.; 4) art. 104 u.o.k.k. w sprawie Cementowni I postępowanie wyjaśniające trwało ponad 2,5 roku, II postępowanie wyjaśniające ok. 8 mies.; postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję prawie 3 lata

9 VI. Zakończenie postępowania Postępowanie kończy się wydaniem: 1) decyzji, bądź 2) postanowienia Prezesa UOKiK. Decyzja kończąca postępowanie uwzględnia tylko zarzuty, co do których strony mogły się ustosunkować (art. 74 uokk). Ad. 1. Decyzja co do zasady stanowi merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, np. a) decyzja o uznaniu danego zachowania za praktykę i: - nakazie jej zaniechania ALBO w sprawie przeciwko Cementowniom takie rozstrzygnięcie ujęte było w 6 pierwszych punktach sentencji decyzji - stwierdzeniu jej zaniechania, albo inne (zwłaszcza w sprawach koncentracji) b) decyzja o umorzeniu postępowania (art. 105 ust. 1 k.p.a.) - w sprawie przeciwko Cementowniom takie rozstrzygnięcie ujęte było w 9 punktach sentencji decyzji c) decyzja o nałożeniu kary pieniężnej (kar pieniężnych) - w sprawie przeciwko Cementowniom takie rozstrzygnięcie ujęte było w jednym punkcie sentencji decyzji

10 Ad. 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania w razie: a) wycofania zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców; nienałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 2, art. 107 i 108 u.o.k.k.; przejęcia sprawy przez KE na podstawie przepisów prawa UE (art. 75 ust. 1 u.o.k.k.) OBLIGATORYJNOŚĆ UMORZENIA b) rozstrzygnięcia sprawy przez właściwy organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego UE (art. 75 ust. 2 u.o.k.k.) FAKULTATYWNOŚĆ UMORZENIA w sprawie Cementowni nie zaistniał taki przypadek

11 Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Koszty postępowania obciążają stronę przegrywającą (art. 77 u.o.k.k.). W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes UOKiK może odstąpić od ww. zasady. Prezes UOKiK o kosztach postępowania rozstrzyga postanowieniem, które może być zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie (art. 80 u.o.k.k.). art k.p.a koszty postępowania: (1) koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron, (2) koszty doręczania stronom pism procesowych, (3) inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy. w sprawie Cementowni postanowienie zostało zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie koszty te wyniosły po ok. 500 zł od każdego z 7 przedsiębiorców, którym zakazano praktyk objętych decyzją (kwota ta obejmuje dla każdego z nich koszty doręczeń ponad 80 listów w cenie 5,65 zł; część wydatków związanych z tłumaczeniem na język polski obcojęzycznych materiałów zgromadzonych podczas kontroli)

12 VII. Prawo zaskarżenia Decyzje i postanowienia Prezesa UOKiK podlegają zaskarżeniu do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, za pośrednictwem Prezesa UOKiK. w sprawie Cementowni decyzja zawiera stosowne pouczenie

13 Zasady szczegółowe postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję art u.o.k.k. Każdy może zgłosić Prezesowi UOKiK zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk ograniczających konkurencję (art. 86 u.o.k.k.). Zawiadomienie może zawierać w szczególności: 1) wskazanie przedsiębiorcy, któremu jest zarzucane stosowanie praktyki, 2) opis stanu faktycznego będącego podstawą zawiadomienia; 3) wskazanie przepisu, którego naruszenie zarzuca zgłaszający; 4) uprawdopodobnienie naruszenia przepisów; 5) dane identyfikujące zgłaszającego zawiadomienie. Do zawiadomienia dołącza się wszelkie dokumenty, które mogą stanowić dowód naruszenia przepisów ustawy. Prezes Urzędu w terminie miesiąca informuje zgłaszającego o sposobie rozpatrzenia zawiadomienia wraz z uzasadnieniem.

14 Postępowanie wszczyna się w drodze postanowienia, o którym Prezes UOKiK zawiadamia strony (zgłaszający nie jest stroną postępowania). Stroną postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję jest każdy, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie (art. 88 ust. 1 u.o.k.k.). w sprawie Cementowni było 10 stron postępowania Art. 89 u.o.k.k. środki tymczasowe ( Jeżeli w toku postępowania antymonopolowego zostanie uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla konkurencji, Prezes Urzędu przed zakończeniem postępowania antymonopolowego może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę, któremu jest zarzucane stosowanie praktyki, do zaniechania określonych działań w celu zapobieżenia tym zagrożeniom. ) Art. 90 u.o.k.k. rygor natychmiastowej wykonalności Art. 91 u.o.k.k. przeszukanie przez Policję

15 Sprawa PKO BP S.A.: strona - PKO BP S.A. (stroną postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów jest każdy, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie - art. 101 ust.1 u.o.k.k.). Wszczęcie postępowania przeciwko PKO BP S.A. V.2008 (po zakończenie danej praktyki w lutym 2008 r.), z urzędu, postanowieniem, które wskazuje konkretnego przedsiębiorcę oraz wyszczególnia jego działania naruszające przepisy ustawy, tj. w sprawie PKO BP S.A.: 1) nieinformowanie w reklamie lokaty terminowej Max Lokata o dacie rozpoczęcia naliczania oprocentowania (konkurs o auto do r., a oprocentowanie od do ); 2) umieszczanie sformułowań bez gwiazdek, podczas gdy poza reklamą były dodatkowe inf. Zasady szczegółowe postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów na przykładzie sprawy Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski S.A. (decyzja nr 33/2008 z r.) art u.o.k.k.; zawiadomienie (art. 100 u.o.k.k.).

16 !!! możliwość alternatywnego rozstrzygnięcia sprawy w stosunku do decyzji wydawanej przez Prezesa UOKiK, a mianowicie zawarcia ugody (art. 102 u.o.k.k.) tylko gdy przemawia za tym charakter sprawy, a ugoda: nie zmierza do obejścia prawa, nie narusza interesu publicznego, nie narusza słusznego interesu konsumentów. w sprawie PKO BP S.A. nie zaistniał taki przypadek. Wydano decyzję dnia r., którą Prezes UOKiK: - uznał praktykę za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, - stwierdził, że PKO BP S.A. zaniechał praktyki z dniem r., - nakazał PKO BP S.A. publikację decyzji w całości na stronie www Banku na okres 6 mies. oraz 2-krotną publikację sentencji decyzji na koszt Banku na 1 z 5 pierwszych stron dziennika o zasięgu ogólnopolskim o objętości co najmniej 24 cm x 12 cm w odstępie min. 7 dni, - nałożył na Bank karę pieniężną w wysokości ponad 5,7 mln zł. Bank złożył odwołanie do SOKiK. Dn r. SOKiK oddalił odwołanie.

17 Zasady szczegółowe postępowania w sprawach koncentracji na przykładzie sprawy Carey Agri (decyzja nr DOK-41/06 z r.) art u.o.k.k. I. Wszczęcie postępowania: - na wniosek (dokonane przez stronę/strony zgłoszenie zamiaru jej/ich koncentracji opłata od wniosku 5.000,00 zł) ALBO - z urzędu (w razie powzięcia informacji, że koncentracja dokonana została z naruszeniem obowiązku zgłoszeniowego; np. w sprawie spółki Sobieski Trade, która przejęła kontrolę nad Centrum TMT, nie zgłosiwszy uprzednio zamiaru koncentracji Prezes UOKiK nałożył na spółkę karę w kwocie zł decyzją z r., nr DKK-1/07) W sprawie Carey Agri Prezes UOKiK wszczął postępowanie w dn r. na wniosek Spółki złożony w tym dniu. O wszczęciu postępowania Prezes UOKiK zawiadomił stronę pismem z dn r. Stroną jest ten, kto zgłasza zamiar koncentracji (wszyscy łączący się przedsiębiorcy, przedsiębiorca zamierzający przejąć kontrolę nad innym itd.)

18 Zakończenie postępowania decyzja w sprawie: - bezwarunkowej zgody na dokonanie koncentracji (takich Prezes UOKiK wydaje najwięcej); - warunkowej zgody na dokonanie koncentracji (takich Prezes UOKiK wydaje 1-2 rocznie; np. w sprawie przejęcia przez Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. kontroli nad Plus Discount Sp. z o.o. zgodę na koncentrację Prezes UOKiK uzależnił od trwałego i nieodwracalnego wyzbycia się przez JMD wszelkich praw do 38 sklepów do r. oraz trwałego i nieodwracalnego zmniejszenia powierzchni sprzedaży przez JMD i udostępnienia jej na zasadzie podnajmu pod inną działalność handlową i usługową realizowaną przez przedsiębiorców nie należących do grupy kapitałowej JM w 3 sklepach do r. (decyzja z dn r., nr DKK-76/2008); - zakazu dokonania koncentracji niezbyt częste decyzje (w r , w r ); w sprawie Carey Agri zapadła taka decyzja, gdyż Prezes UOKiK uznał, że przejęcie przez Carey Agri kontroli nad Grupą Jabłonna spowodowałoby istotne ograniczenie konkurencji na krajowych rynkach, na których prowadzi główną działalność, w szczególności przez powstanie pozycji dominującej na krajowym rynku sprzedaży wódki gatunkowej.

19 Przedsiębiorcy, których zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu, są obowiązani do wstrzymania się od dokonania koncentracji do czasu: - wydania przez Prezesa UOKiK decyzji w sprawie zgody, LUB - upływu terminu, w jakim decyzja powinna zostać wydana.

20 Sankcje

21 Kary pieniężne I. Kara do 10 % przychodu osiągniętego przez przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (art. 106 ust. 1 u.o.k.k.), a jeżeli przedsiębiorca powstał w wyniku połączenia lub przekształcenia innych przedsiębiorców, przy obliczaniu wysokości jego przychodu należy uwzględnić przychód osiągnięty przez tych przedsiębiorców w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary; gdy zaś przedsiębiorca nie osiągnął przychodu w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, Prezes UOKiK może ustalić karę w wysokości do 200krotności przeciętnego wynagrodzenia) Za co? Jeżeli przedsiębiorca, choćby nieumyślnie: - dopuścił się naruszenia zakazu zawierania porozumień, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym (art. 6 u.o.k.k.) w zakresie nie wyłączonym przepisami ustawy, lub naruszenia zakazu nadużywania pozycji dominującej (art. 9 u.o.k.k.); - dopuścił się naruszenia art. 101 lub 102 TFUE; - dokonał koncentracji bez uzyskania zgody Prezesa UOKiK; - dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 u.o.k.k.

22 Przykłady: 1) w sprawie Cementowni (decyzja nr DOK-7/09 z r.) na 5 przedsiębiorców Prezes UOKiK nałożył kary maksymalne po 10% przychodu za naruszenie art. 6 u.o.k.k. i art. 101 TFUE); 2) w sprawie Państwowego Przedsiębiorstwa Leśnego Lasy Państwowe (decyzja nr DOK-9/2008 z r.) Prezes UOKiK nałożył karę w kwocie 1,5 mln zł (0,02% przychodu) za naruszenie art. 9 u.o.k.k. LP mają 93 % udziału w rynku hurtowej sprzedaży drewna. Podstawą wszczętego w III.2008 postępowania były liczne skargi napływające do UOKiK od przedsiębiorców zajmujących się przetwórstwem drewna. LP prowadziły hurtową sprzedaż drewna jedynie poprzez 2 kanały dystrybucji: rokowania internetowe (prawie 80 proc. surowca) i aplikację e-drewno. Do pierwszego mogli przystąpić wyłącznie stali dotychczasowi kontrahenci LP. Ilość drewna, jaką mogli nabyć w ten sposób, była ograniczona wynikała z historii zakupowej i nie mogła przekroczyć ilości drewna nabytego w zeszłym roku. W trybie rokowań internetowych, surowca drzewnego nie mogli nabyć ani dotychczasowi kontrahenci planujący rozwój swojego przedsiębiorstwa, ani nowi.

23 Drugą formą sprzedaży prowadzonej przez LP była aplikacja e- drewno - otwarta aukcja internetowa, w której mógł wziąć udział każdy przedsiębiorca. Dostępny na niej surowiec to drewno niesprzedane w drodze rokowań internetowych to niewielki procent całkowitej ilości drewna sprzedawanego przez LP rocznie. Zdaniem Prezesa UOKiK praktyka ta prowadziła do ograniczenia konkurencji pomiędzy przetwórcami drewna. Skutek nakaz jej zaniechania i kara; 3) w sprawie spółki Sobieski Trade, która przejęła kontrolę nad Centrum TMT, nie zgłosiwszy uprzednio zamiaru koncentracji, Prezes UOKiK nałożył na spółkę karę w kwocie zł decyzją z r., nr DKK-1/07 (publikując decyzję utajniono, ile to było % przychodu); 4) w sprawie Polkomtel S.A. (decyzja nr DDK-18/2008 z r.) Prezes UOKiK nałożył karę w kwocie prawie 850 tys. zł (0,01% przychodu) za prezentowanie w ramach kampanii reklamowej dotyczącej promocji iplus dla Ciebie z komputerem przekazu reklamowego wskazującego na możliwość zakupu laptopa z modemem iplus za 1zł, podczas gdy cena komputera wynosiła więcej niż 1 zł (praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów). Karę utrzymał SOKiK.

24 II. Równowartość do euro (art. 106 ust. 2 u.o.k.k.) Za co? Jeżeli przedsiębiorca, choćby nieumyślnie: - we wniosku, o którym mowa w art. 23 u.o.k.k., lub w zgłoszeniu zamiaru koncentracji, o którym mowa w art. 94 ust. 2 u.o.k.k., podał nieprawdziwe dane; - nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa UOKiK na podstawie art. 12 ust. 3, art. 19 ust. 3 lub art. 50 u.o.k.k., bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji; - nie współdziała w toku kontroli prowadzonej w ramach postępowania na podstawie art. 105a u.o.k.k. (z zastrzeżeniem art. 105d ust. 2 u.o.k.k.) Przykład: w sprawie Jeronimo Martins Dystrybucja (decyzja nr DKK-101/08 z r.) Prezes UOKiK nałożył karę 100 tys. zł (0,006% przychodu) za podanie nieprawdziwych danych w zgłoszeniu zamiaru koncentracji. W I.2008 Prezes UOKiK wszczął na wniosek JMD postępowanie antymonopolowe w sprawie zamiaru przejęcia przez spółkę kontroli nad Plus Discount. We IX.2008 została wydana zgoda warunkowa w tej sprawie. Spółka we wniosku nie poinformowała jednak Prezesa UOKiK o liczbie rzeczywiście funkcjonujących placówek handlu detalicznego uczestników koncentracji na rynku HSD (hipermarkety, supermarkety i sklepy dyskontowe) w Morągu.

25 III. Równowartość do euro za każdy dzień zwłoki (karę pieniężną nakłada się, licząc od daty wskazanej w decyzji) art. 107 u.o.k.k. Za co? w razie zwłoki w wykonaniu decyzji wydanych na podstawie art. 10, art. 12 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 2 i 4, art. 26, art. 28 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 i 3 u.o.k.k., postanowień wydanych na podstawie art. 105g ust. 1 u.o.k.k. lub wyroków sądowych w sprawach z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz koncentracji Przykład: w sprawie J.W. Constructions Holding S.A. (decyzja nr DDK-7/09 z r.) Prezes UOKiK nałożył karę w kwocie prawie 1 mln zł (prawie 240 tys. euro), tj. 1067,74 euro za każdy dzień (224) zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr DDK- 29/2008 z r.

26 IV.1. Kara do 50-krotności przeciętnego wynagrodzenia nakładana na osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy art. 108 ust. 1 u.o.k.k. Za co? jeżeli dana osoba umyślnie albo nieumyślnie: nie wykonała decyzji, postanowień lub wyroków, o których mowa w art. 107 u.o.k.k.; nie zgłosiła zamiaru koncentracji, o którym mowa w art. 13 u.o.k.k.; nie udzieliła informacji lub udzieliła nierzetelnych lub wprowadzających w błąd informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 50 u.o.k.k. IV.2. Kara j.w. nakładana na osobę upoważnioną przez kontrolowanego, o której mowa w art. 105a ust. 6 u.o.k.k., posiadacza lokalu mieszkalnego, pomieszczenia, nieruchomości lub środka transportu, o których mowa w art. 91 ust. 1 u.o.k.k., oraz osoby, o których mowa w art. 105a ust. 7 u.o.k.k. art. 108 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k. Za co?

27 Jeżeli dana osoba: nie udzieliła informacji lub udzieliła nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji żądanych przez Prezesa UOKiK, nie współdziałała w toku kontroli prowadzonej w ramach postępowania na podstawie art. 105a u.o.k.k. IV.3. Kara j.w. nakładana na świadka art. 108 ust. 2 pkt 2 u.o.k.k. Za co? nieuzasadniona odmowa zeznań. Przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych Prezes UOKiK uwzględnia w szczególności: 1) okres, 2) stopień, 3) okoliczności naruszenia przepisów ustawy, 4) uprzednie naruszenie przepisów ustawy. Kryteria te zostały rozwinięte w przyjętych przez Prezesa UOKiK niewiążących Wyjaśnieniach w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję oraz Wyjaśnieniach w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

28 Program łagodzenia kar (leniency) art. 109 u.o.k.k. Historia: po raz pierwszy program leniency wprowadzono do ustawodawstwa USA jako instytucję podobną do świadka koronnego w prawie karnym (przedsiębiorcy, którzy dostarczą organowi antymonopolowemu informacje o udziale w kartelu, mogą liczyć na odstąpienie od wymierzenia kary); 1996 r. taką politykę zaczęła stosować Komisja Europejska; rozwiązania przez nią wprowadzone zaczęły być przyjmowane przez większość państw członkowskich i obecnie polityki łagodzenia kar z tej grupy państw nie stosuje jedynie Malta; leniency zostało wprowadzone do polskiego prawa

29 Statystyka: USA - rocznie składanych jest ponad 20 takich wniosków, Zgodnie z amerykańskim prawem za udział w kartelu grożą sankcje karne, dlatego współpraca z władzami może pomóc w uniknięciu więzienia. Podobne rozwiązania istnieją także w państwach europejskich, m.in. w Wielkiej Brytanii, czy Irlandii. Polska od V.2004 do 31.XII.2012 do Prezesa UOKiK wpłynęło 46 wnioski o objęcie programem leniency (w tym 16 w r. 2012). Przykłady z Polski: 1) Producent farb i lakierów Polifarb Cieszyn-Wrocław zmówił się co do cen z 7 marketami budowlanymi. Prezes UOKiK nałożył na uczestników kartelu kary w kwocie łącznej prawie 110 mln zł, w tym na Polifarb 32 mln zł. Po rozpoznaniu odwołania przez SOKiK, decyzja Prezesa UOKiK została podtrzymana, a jedynie zmieniono wysokość kar nałożonych na przedsiębiorców uczestniczących w porozumieniu. Sąd obniżył karę nałożoną na Leroy Merlin z ponad 32 mln zł na ok. 10,9 mln zł, Polifarb ok. 19,2 mln zł, OBI ok. 1,5 mln zł, NOMI ok. 2,3 mln zł, Praktikera ok. 5,6 mln zł, Saint-Gobain (markety Platforma) z ponad 8 mln zł na ok. 1,5 mln, MGI Polska 57 tys. zł.

30 Castorama, która skorzystała programu leniency, została ukarana karą w kwocie 50 tys. zł. Natomiast w zmowie z innym producentem farb (ICI), Castorama nie przyznała się do zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję, ani nie zaprzestała uczestnictwa w zakazanym porozumieniu, dlatego kara nałożona przez Prezesa UOKiK wyniosła 36 mln zł (SOKiK zmniejszył ją prawomocnie do 12,2 mln zł). 2) w sprawie Cementowni 2 Cementownie ubiegały się o odstąpienie od nałożenia kary, przy czym ich wnioski wpłynęły do Prezesa UOKiK w odstępie 2 dni. Pierwsza z nich uzyskała odstąpienie od nałożenia kary na podstawie art. 109 ust. 1 u.o.k.k., zaś druga obniżenie kary na podstawie art. 109 ust. 2 u.o.k.k. (kwota kary została utajniona w opublikowanej decyzji).

31 Postępowanie przed SOKiK Właściwość rzeczowa SOKiK Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach: Art kpc - 1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniach prowadzonych na podstawie przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów lub przepisów odrębnych, 3) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, 4) zażaleń na postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w celu wykonania obowiązków wynikających z decyzji i postanowień wydawanych przez Prezesa Urzędu,

32 Art kpc - sprawy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Art kpc - rozpoznawanie odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Art kpc - rozpoznawanie odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Art kpc - rozpoznawanie odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego Odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK (art. 81 u.o.k.k.) - odwołanie przysługuje do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia jej doręczenia - Prezes UOKiK przekazuje wniesione odwołanie niezwłocznie do SOKiK wraz z aktami sprawy, chyba że Prezes UOKiK uzna odwołanie za słuszne, i - nie przekazując akt sądowi - uchyli albo zmieni swoją decyzję (o czym bezzwłocznie powiadamia stronę, przesyłając jej nową decyzję, od której stronie przysługuje odwołanie); w każdym jednak razie (w uzasadnionych przypadkach), Prezes UOKiK może uprzednio przeprowadzić dodatkowe czynności, zmierzające do wyjaśnienia zarzutów podniesionych w odwołaniu,

33 Do postanowień Prezesa UOKiK, na które przysługuje zażalenie, powyższe reguły stosuje się odpowiednio, z tym że zażalenie wnosi się w terminie 1 tygodnia od dnia doręczenia postanowienia. [Art. 80. Prezes Urzędu rozstrzyga o kosztach, w drodze postanowienia, które może być zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie] Jeżeli odwołanie zostaje przekazane do sądu, sprawa toczy się od tego momentu jako cywilna, według przepisów kpc. Następujące czynności mają miejsce: 1) badanie formalne odwołania: czy wniesione w terminie? Jeśli NIE odrzucenie odwołania postanowieniem (możliwość zażalenia do Sądu Apelacyjnego w W-wie) czy odwołanie zawiera braki? Jeśli TAK wezwanie do uzupełnienia w wyznaczonym terminie; Jeśli NIE UZUPEŁNIONO - odrzucenie odwołania postanowieniem (możliwość zażalenia do Sądu Apelacyjnego) Jeżeli odwołanie wniesiono w terminie, nie zawiera braków (w ogóle ich nie zawierało albo je uzupełniono) i nie jest niedopuszczalne z innych przyczyn, SOKiK przechodzi do pkt 2;

34 2) badanie merytoryczne (SOKiK dokonuje własnych ustaleń faktycznych, ale w prowadzonym postępowaniu Sądu nie obowiązuje zasada prawdy obiektywnej, więc ciężar dowodu spoczywa na stronie prezentującej określone stanowisko): jeśli odwołanie nie jest zasadne oddalenie odwołania wyrokiem (służy apelacja do Sądu Apelacyjnego w W-wie); jeśli odwołanie jest zasadne uwzględnienie odwołania i: a) uchylenie zaskarżonej decyzji b) zmiana zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy wyrokiem Postępowanie przed SOKiK jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym. Od wyroku SOKiK służy apelacja do Sądu Apelacyjnego w W-wie, a od orzeczeń Sądu Apelacyjnego w W-wie służy skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Zob. uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 lutego 2010 r. (II GPS 6/09)