Biokompatybilność utlenianego anodowo stopu Ti6Al4V ELI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Biokompatybilność utlenianego anodowo stopu Ti6Al4V ELI"

Transkrypt

1 janusz szewczenko, jan marciniak, jadwiga Tyrlik-Held, marta kiel Biokompatybilność utlenianego anodowo stopu Ti6Al4V ELI wprowadzenie Tytan i jego stopy są obecnie najczęściej stosowanymi biomateriałami do wytwarzania długoterminowych implantów metalowych. O ich przydatności decyduje mniejszy ciężar właściwy w porównaniu ze stopami na osnowie żelaza i kobaltu oraz dobra biokompatybilność w środowisku tkanek i płynów ustrojowych [1 6]. W głównej mierze jest ona związana z dobrą odpornością korozyjną, a głównie z własnościami fizykochemicznymi powierzchni implantu, które determinowane są przez strukturę i grubość wytworzonej warstwy powierzchniowej [3, 6, 7]. Dobra biokompatybilność tytanu i jego stopów związana jest także ze zdolnością ich powierzchni do samopasywacji oraz repasywacji [6, 7]. W początkowym okresie stosowania tytanu i jego stopów uważano, że są one obojętne biologicznie. Ostatnie badania wskazują, że mogą powodować alergię lub reakcję okołowszczepową w międzywarstwie implant-tkanka kostna [3, 7]. Struktura i skład warstwy powierzchniowej implantów z tytanu i jego stopów mogą być modyfikowane za pomocą różnych metod, wśród których dominują metody mechaniczne, chemiczne, elektrochemiczne i termiczne. W ich wyniku na powierzchni oprócz tlenków tytanu występują inne tlenki skorelowane ze składem chemicznym podłoża [8 10]. Podstawowym celem modyfikacji powierzchni tytanu i jego stopów jest wytworzenie warstwy pasywnej składającej się głównie z TiO 2. Charakteryzuje się ona zwartością i jednorodnością, małym przewodnictwem elektronowym, stabilnością termodynamiczną oraz zdolnością do repasywacji po uszkodzeniu w obecności tlenu lub wody. Taka warstwa pasywna ogranicza przenikanie jonów pierwiastków stopowych do organizmu [11 14]. Zdaniem autorów odporność korozyjna stopu Ti6Al4V ELI anodyzowanego przy takich samych parametrach procesu jest uzależniona od sposobu wstępnego przygotowania powierzchni materiału. W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych metod wstępnego przygotowania powierzchni na odporność korozyjną anodyzowanego stopu Ti6Al4V ELI [15 17]. MATERIAŁ I METODYKA BADAŃ Dr inż. Janusz Szewczenko (Janusz.Szewczenko@polsl.pl.), prof. dr hab. inż. Jan Marciniak, doc. dr inż. Jadwiga Tyrlik-Held, mgr inż. Marta Kiel Instytut Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych, Politechnika Śląska Do badań wykorzystano stop Ti6Al4V ELI wg norm ISO i ASTM F-136. Próbki do badań pobrano z prętów o średnicy 6, 8 i 14 mm. Próbki poddano kombinacji różnych zabiegów obróbki powierzchniowej. Poszczególnym obróbkom przypisano następujące oznaczenia: 1 szlifowanie mechaniczne, 2 obróbka wibracyjna, 5 polerowanie elektrolityczne, XV anodyzacja (X oznacza wartość potencjału, przy którym przeprowadzano proces). Ponadto część próbek poddano sterylizacji parowej S. Szlifowanie mechaniczne prowadzono kolejno na papierach ściernych o gradacji 120, 320 i 600. Obróbkę wibracyjną przeprowadzono z udziałem kształtek ceramicznych oraz środka zwilżającego. Polerowanie elektrolityczne prowadzono w kąpieli na bazie kwasu chromowego (E-395 Firmy POLIGRAT GmbH) przy gęstości prądu j = A/dm 2. Proces anodyzacji prowadzono z użyciem elektrolitu na bazie kwasów fosforowego i siarkowego (Titan Color Firmy POLIGRAT GmbH) przy potencjałach 57, 77, 87 i 97 V. W wyniku zróżnicowania wartości potencjału w procesie anodyzacji uzyskano próbki o zróżnicowanym zabarwieniu. Sterylizację parową prowadzono w temperaturze 407 K pod ciśnieniem 2, Pa przez 720 sekund. Badania chropowatości powierzchni przeprowadzono z wykorzystaniem metody liniowego, mechanicznego pomiaru stykowego za pomocą profilografometru SURTRONIC 3+ firmy Taylor/Hobson. Dokładność pomiaru parametru Ra wynosiła 0,02 μm. Badania przeprowadzono na powierzchni przekrojów poprzecznych próbek wykonanych z pręta o średnicy 14 mm. Badania odporności na korozję wżerową przeprowadzono metodą potencjodynamiczną zgodnie z PN-EN ISO , natomiast badania odporności na korozję szczelinową zgodnie z normą ASTM F 746. Do obu badań wykorzystano potencjostat PGP201 firmy Radiometer. Jako elektrodę odniesienia zastosowano nasyconą elektrodę kalomelową (NEK), elektrodę pomocniczą stanowił drut platynowy. Badania odporności na korozje wżerową i szczelinową przeprowadzono dla próbek niesterylizowanych i sterylizowanych, rozpoczynając od wyznaczenia potencjału otwarcia E OCP. Badania odporności na korozję wżerową metodą potencjodynamiczną rozpoczynano od potencjału E pocz = E OCP 100 mv. Zmiana potencjału następowała w kierunku anodowym z szybkością 3 mv/s. Po osiągnięciu maksymalnej wartości zakresu pomiarowego mv lub uzyskaniu gęstości prądu anodowego 1 ma/cm 2 próbkę przetrzymywano spolaryzowaną uzyskanym potencjałem przez 1 minutę, a następnie zmieniano kierunek polaryzacji. Badania przeprowadzono w roztworze Ringera (NaCl 8,6 g/l, KCl 0,3 g/l, CaCl 2 0,33 g/l) firmy B. Braun Melsungen AG w temperaturze 37 ± 1 C i ph = 6,8 ± 0,2. Do badań wykorzystano próbki przygotowane z pręta o średnicy 14 mm. Badania odporności na korozję szczelinową przeprowadzono, rejestrując przez 15 minut dla próbek spolaryzowanych potencjałem +800 mv krzywą gęstości prądu w funkcji czasu. Próbki o geometrii zgodnej z wymaganiami normy ASTM F 746 wykonano z pręta o średnicy 8 mm. Próbki poddawane sterylizacji wykonane z pręta o średnicy 6 mm i długości 48 mm wykorzystano do badań mających na celu oznaczenie ilości jonów Ti, Al oraz V, które przeniknęły do roztworu. Każda z próbek przez okres 28 dni przebywała w 100 ml płynu fizjologicznego Ringera o temperaturze 37±1 C. Stężenia jonów metalicznych w roztworze zmierzono za pomocą spektrometru JY 2000 firmy Yobin-Yvon, wykorzystując metodę emisyjnej spektrometrii atomowej z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-AES). Przy sporządzaniu krzywej wzorcowej wykorzystano rozcieńczone materiały wzorcowe firmy Merck. Próbki po 28 dniach przebywania w roztworze poddano także badaniom odporności na korozję wżerową metodą potencjodynamiczną. Powierzchnię próbek przed i po badaniach odporności korozyjnej metodą potencjodynamiczną poddano obserwacjom za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego Supra 35 firmy ZEISS. NR 4/2011 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 751

2 WYNIKI BAdAŃ Wyniki pomiarów chropowatości Wyniki pomiarów chropowatości powierzchni próbek ze stopu Ti6Al4V ELI o zróżnicowanym sposobie modyfikacji powierzchni zestawiono w tabeli 1. Zastosowany potencjał anodyzacji nie wpływał na wartość parametru Ra próbek z danej grupy próbek. Wyniki badań odporności na korozję szczelinową Dla żadnej spośród badanych próbek nie stwierdzono wzrostu gęstości prądu przy polaryzacji powierzchni próbek potencjałem E = +800 mv. Typowy przebieg zależności gęstości prądu w funkcji czasu przedstawiono na rysunku 1. Tabela 1. Wyniki pomiarów chropowatości powierzchni Table 1. Results of surface roughness of Ti6Al4V ELI alloy Próbka Ra, mm 1 0,12 1/2 0,12 1/2/5 0,20 1/2/XV 0,26 1/2/5/XV 0,20 Wyniki badań odporności na korozję wżerową Na podstawie zarejestrowanych krzywych polaryzacji anodowej wyznaczono charakterystyczne wielkości opisujące odporność na korozję wżerową, tj.: potencjał korozyjny E kor, potencjał transpasywacji E tr, potencjał przebicia E b, potencjał repasywacji E cp, opór polaryzacyjny R p (W cm 2 ). Wartość potencjału przebicia E b i potencjału transpasywacji E tr odczytywano bezpośrednio z wykresu w postaci klasycznej, rysując styczną do przebiegu zmian prądu pasywacji oraz styczną w punkcie przegięcia krzywej. Współrzędna punktu przecięcia stycznych odpowiadała wartości E b. Wartość potencjału repasywacji E cp odczytywano natomiast ze współrzędnej punktu przecięcia krzywej anodowej z krzywą powrotną. Opór polaryzacyjny wyznaczono metodą Sterna. Ze względu na konieczność zachowania linowej zależności pomiędzy gęstością prądu a potencjałem próbki analizowano zakres ±10 mv w odniesieniu do potencjału korozyjnego. Wyniki badań odporności na korozję wżerową dla próbek niesterylizowanych (NS), sterylizowanych (S) oraz sterylizowanych po 28 dniach przebywania w roztworze Ringera (28D) przedstawiono w tabeli 2. Wyniki badań przenikania jonów metalicznych do roztworu Wyniki analizy składu chemicznego roztworu Ringera po 28 dniach przetrzymywania w nim próbek ze stopu Ti6Al4V ELI podanych różnym zabiegom modyfikacji powierzchni przedstawiono w tabeli 3. W tabeli przedstawiono ponadto wartości odchylenia standardowego (SD) dla poszczególnych pomiarów. Obserwacje mikroskopowe Rys. 1. Przebieg zależności gęstości prądu w funkcji czasu dla próbki 1/2/5/97V spolaryzowanej potencjałem +800 mv Fig. 1. Dependence of current density versus time for specimen 1/2/5/97V polarized with potential of +800 mv Badania powierzchni próbek przygotowanych do anodyzacji (1/2 i 1/2/5) przeprowadzone w skaningowym mikroskopie elektronowym nie ujawniały żadnych uszkodzeń korozyjnych, a pozwoliły jedynie zaobserwować ich zróżnicowaną topografię charakterystyczną dla danej metody modyfikacji powierzchni (rys. 2). Obserwacje mikroskopowe próbek po procesie anodyzacji (rys. 3) nie ujawniły występowania znaczących różnic topografii powierzchni w porównaniu z próbkami przed anodyzacją (rys. 2), niezależnie od wartości potencjału, przy którym przeprowadzono ten proces. Na powierzchni próbek poddanych obróbce mechanicznej (1, 1/2), polerowanych elektrolitycznie (1/2/5) oraz anodyzowanych Tabela 2. Wyniki badań odporności korozyjnej stopu Ti6Al4V ELI poddanego różnym zabiegom modyfikacji powierzchni Table 2. Results of pitting corrosion tests of Ti6Al4V ELI alloy after different surface modification treatments Próbki E kor, mv E tr, mv E b, mv E cp, mv R p, kw cm2 NS S 28D NS S 28D NS S 28D NS S 28D NS S 28D / /2/ /2/57V /2/77V /2/87V /2/97V /2/5/57V /2/5/77V /2/5/87V /2/5/97V INŻYNIERIA MATERIAŁOWA ROK XXXII

3 Tabela 3. Wyniki badań stężania jonów metalicznych w roztworze Ringera Table 3. Results of tests of metallic ions concentration in Ringer s solution Ti Al V Cr Próbki ppm SD ppm SD ppm SD ppm SD 1 1,700 0,089 0,456 0,012 0,055 0,004 1/2 1,550 0,107 0,271 0,004 0,041 0,005 1/2/5 4,450 0,030 3,000 0,005 2,110 0,120 0,350 0,021 1/2/57V 4,430 0,050 2,931 0,006 1,990 0,035 1/2/77V 4,310 0,060 2,699 0,004 1,790 0,005 1/2/87V 4,260 0,110 2,555 0,002 1,770 0,007 1/2/97V 4,190 0,089 2,221 0,001 1,550 0,005 1/2/5/57V 3,980 0,030 2,000 0,004 1,550 0,009 0,175 0,022 1/2/5/77V 3,870 0,105 1,956 0,006 1,420 0,004 0,118 0,008 1/2/5/87V 3,770 0,100 1,857 0,027 1,390 0,003 0,053 0,008 1/2/5/97V 3,550 0,120 1,542 0,003 1,370 0,005 0,008 0,001 Rys. 2. Obraz powierzchni próbek w stanie wyjściowym przed anodyzacją: a) 1/2, b) 1/2/5; SEM Fig. 2. Images of specimens surface in initial state before anodization: a) 1/2, b) 1/2/5; SEM Rys. 4. Uszkodzenia korozyjne powierzchni próbek po badaniach potencjodynamicznych: a) 1/2/5/57V, b) 1/2//5/97V; SEM Fig. 4. Corrosion damage on the surface of specimens after potentiodynamic investigations: a) 1/2/5/57V, b) 1/2/5/97V; SEM Rys. 3. Obraz powierzchni próbek po anodyzacji: a) 1/2/57V, Fig. 3. Images of specimens surface after anodization: a) 1/2/57V, Rys. 3. Obraz powierzchni próbek po anodyzacji: a) 1/2/57V, Fig. 3. Images of specimens surface after anodization: a) 1/2/57V, po obróbce mechanicznej (1/2/XV), a następnie poddanych badaniom potencjodynamicznym nie zaobserwowano żadnych uszkodzeń korozyjnych. Po badaniach potencjodynamicznych na powierzchni próbek anodyzowanych po szlifowaniu, obróbce wibracyjnej i polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV) zaobserwowano uszkodzenia charakterystyczne dla korozji wżerowej (rys. 4). Na powierzchni próbek poddanych 28-dniowej ekspozycji w roztworze Ringera po badaniach potencjodynamicznych zaobserwowano w poszczególnych grupach próbek analogiczny charakter topografii powierzchni jak w przypadkach opisanych wcześniej. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ Wyniki pomiarów chropowatości powierzchni wskazują, iż polerowanie elektrolityczne powierzchni próbek poddanych uprzednio obróbce wibracyjnej powoduje wzrost parametru Ra jej powierzchni. Proces utleniania anodowego próbek po polerowaniu elektrolitycznym nie zmienia chropowatości powierzchni. Natomiast powierzchnia próbek anodyzowanych po obróbce wibracyjnej wykazywała wzrost parametru Ra. Przeprowadzone badania odporności na korozję szczelinową wykazały, że niezależnie od sposobu modyfikacji powierzchni stop Ti6Al4V ELI ma całkowitą odporność na ten rodzaj korozji. Zarejestrowane krzywe polaryzacji anodowej próbek poddanych różnym zabiegom modyfikacji powierzchni można podzielić na trzy charakterystyczne grupy, jak przedstawiono na rysunku 5. Przebieg poszczególnych krzywych świadczy o: perfekcyjnej pasywacji powierzchni w całym zakresie pomiarowym (1/2/XV) do tej grupy należą próbki anodyzowane bezpośrednio po obróbce wibracyjnej, rozwoju korozji wżerowej i zachodzącym procesie repasywacji do tej grupy zaliczają się próbki anodyzowane po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV), NR 4/2011 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 753

4 Rys. 5. Krzywe polaryzacji anodowej stopu Ti6Al4V ELI po różnych zabiegach modyfikacji powierzchni Fig. 5. Anodic polarization curves of Ti6Al4V ELI alloy after different surface modification treatments zachodzących zmianach własności fizykochemicznych warstwy pasywnej, jednakże nie powodujących przerwania jej ciągłości, co objawia się występowaniem potencjału transpacywacji grupę tę stanowią próbki poddane obróbce mechanicznej (1, 1/2). Sterylizacja parowa, jak również 28-dniowe przebywanie próbek w roztworze Ringera, nie wpłynęły zasadniczo na przebieg krzywych polaryzacji anodowej. Wyjątek stanowią jedynie: próbki po obróbce mechanicznej (1 i 1/2), w przypadku których po 28 dniach ekspozycji w płynie Ringera zaobserwowano występowanie pętli histerezy, pomimo obserwowanego wcześniej potencjału transpasywacji. Dla próbek z grupy (1/2) obserwowano zarówno potencjał transpasywacji, jak i pętlę histerezy. Drugi wyjątek stanowi występowanie dla próbek (1/2/5/97V) po 28 dniach przebywania w roztworze efektu perfekcyjnej pasywacji w całym zakresie pomiarowym, choć w przypadku tych próbek zarówno niesterylizowanych (NS), jak i sterylizowanych obserwowano pętlę histerezy. Proces sterylizacji parowej spowodował wzrost wartości potencjału korozyjnego E kor jedynie próbek po obróbce mechanicznej (1, 1/2). Dla próbek anodyzowanych nie zaobserwowano zasadniczych zmian jego wartości. W przypadku próbek badanych po 28 dniach przebywania w roztworze Ringera zaobserwowano spadek potencjału korozyjnego próbek obrabianych mechanicznie (1 i 1/2) oraz wzrost jego wartości dla próbek anodyzowanych po obróbce wibracyjnej ( 1/2/XV) jak i polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV). Sterylizacja i ekspozycja na 28-dniowe działanie roztworu Ringera nie spowodowało zmiany wartości potencjału transpasywacji próbek poddanych obróbce mechanicznej. Obserwowany w grupie próbek anodyzowanych po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV, sterylizowanych i niesterylizowanych, jak i przebywających 28 dni w roztworze Ringera) potencjał przebicia E b mieścił się w przedziale mv. Natomiast potencjał repasywacji E cp dla sterylizowanych i niesterylizowanych próbek z tej grupy wynosił około mv. Mniejsze wartości obserwowano dla próbek przebywających w roztworze Ringera ( mv). Dla próbek obrabianych mechanicznie (1 i 1/2) sterylizowanych, jak również sterylizowanych i przebywających 28 dni w roztworze Ringera zaobserwowano kolejne spadki wartości oporu polaryzacyjnego R p. Dla próbek poddanych procesowi anodyzacji, sterylizacja parowa nie powoduje jednoznacznych zmian wartości oporu polaryzacyjnego R p. Natomiast w przypadku próbek przetrzymywanych w roztworze Ringera zaobserwowano, względem próbek sterylizowanych, zwiększenie oporu polaryzacyjnego R p. Wyjątek stanowi próbka po polerowaniu elektrolitycznym anodyzowana przy potencjale 97 V (1/2/5/97V). Wyniki badań stężenia jonów metalicznych, które przeniknęły do roztworu Ringera wskazują jednoznacznie na niekorzystny wpływ zabiegów elektrochemicznych na ilość produktów degradacji stopu Ti6Al4V ELI. Najmniejsze stężenia jonów metalicznych obserwowano w przypadku próbek, których powierzchnia została zmodyfikowana za pomocą obróbki mechanicznej (1, 1/2). Spośród próbek poddanych procesowi anodyzacji najmniejsze stężenia zaobserwowano dla próbek anodyzowanych po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV). Jednakże dla próbek z tej grupy stwierdzono występowanie w roztworze jonów Cr, których stężenie malało wraz ze zwiększaniem potencjału procesu anodyzacji. Spadek stężenia jonów metalicznych przenikających do roztworu Ringera wraz ze wzrostem potencjału procesu anodyzacji był obserwowany również w przypadku Ti, Al i V. Dla próbek utlenianych anodowo po obróbce wibracyjnej (1/2/ XV) nie stwierdzono w roztworze występowania jonów Cr, ale stężenie jonów Ti, Al oraz V było większe w porównaniu z grupą próbek anodyzowanych po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/ XV). Również w tej grupie próbek zaobserwowano spadek stężenia jonów metalicznych wraz ze wzrostem potencjału procesu utleniania anodowego. Obserwacje mikroskopowe powierzchni próbek wykazały zróżnicowany obraz topografii powierzchni zależny od metody jej modyfikacji. Obserwowane uszkodzenia na powierzchni próbek anodyzowanych po uprzednim polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV) oraz po badaniach potencjodynamicznych potwierdziły wynikającą z charakteru krzywych polaryzacji anodowej inicjację procesów korozyjnych. PODSUMOWNIE Wyniki badań potencjodynamicznych wskazują na korzystny wpływ procesu anodyzacji na wartość oporu polaryzacyjnego R p próbek utlenianych anodowo zarówno po obróbce wibracyjnej (1/2/ XV), jak i po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV). Ze wzglądu na zakres potencjałów obserwowany w organizmie człowieka (do +250 mv) rozwój procesów korozyjnych występujący dla próbek z grupy (1/2/5/XV) przy wartościach potencjału większych niż mv nie może być traktowany jako niekorzystny. Szczególnie iż procesowi temu towarzyszy zjawisko repasywacji wżerów przy wartościach potencjału około mv. Zaobserwowany po 28 dniach ekspozycji na roztwór Ringera wzrost wartości oporu polaryzacyjnego R p próbek anodyzowanych i sterylizowanych świadczy korzystnie o długoterminowej odporności korozyjnej tak zmodyfikowanego stopu w środowisku tkanek i płynów ustrojowych. Dla próbek anodyzowanych po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV) stwierdzono występowanie w roztworze Ringera jonów Cr, co z powodu jego toksycznych właściwości jest bardzo niekorzystne. W przypadku próbek anodyzowanych po obróbce wibracyjnej (1/2/XV) nie stwierdzono występowania jonów Cr, ale stężenia jonów Ti, Al i V są większe niż w grupie próbek anodyzowanych po polerowaniu elektrolitycznym (1/2/5/XV). Dla obu grup zaobserwowano zmniejszanie się stężenia jonów pierwiastków metalicznych przenikających do roztworu wraz ze wzrostem wartości potencjału, przy której przeprowadzano proces utleniania anodowego. Jednakże stężenie jonów metalicznych przenikających do roztworu dla próbek po anodyzacji jest większe niż dla próbek poddanych jedynie obróbce mechanicznej (1, 1/2). Wyniki przeprowadzonych badań wykazały istotny wpływ sposobu wstępnego, poprzedzającego proces anodyzacji, przygotowania powierzchni stopu Ti6Al4V ELI na jego odporność korozyjną. Wstępne przygotowanie powierzchni do anodyzacji jako proces wieloetapowy nie może być rozumiane wyłącznie jako pojedynczy zabieg bezpośrednio poprzedzający utlenianie anodowe. Wpływ na odporność korozyjną stopu mają bowiem wszystkie zabiegi modyfikacji powierzchni poprzedzające proces anodyzacji. Przyjmując jednak ilość produktów degradacji przenikających do roztworu jako najważniejsze kryterium świadczące o poziomie biokompatybilności badanego materiału, niejednoznaczne wydają 754 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA ROK XXXII

5 się korzyści wynikające z anodyzacji stopu poprzedzonej zaproponowanymi w pracy zabiegami wstępnej obróbki powierzchniowej. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę dalszych badań mających na celu poprawę biokompatybilności stopu Ti6Al4V ELI przez modyfikację powierzchni. PODZIĘKOWANIE Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach jako projekt badawczy. literatura [1] Marciniak J.: Biomateriały. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice (2002). [2] Marciniak J.: Inżynieria biomateriałów. Zagadnienia wybrane. Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmirskiego, Gliwice (2009). [3] Marciniak J., Kaczmarek M., Ziębowicz A.: Biomateriały w stomatologii. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice (2008). [4] Nałęcz M.: Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna Błażewicz S., Stoch L.: Biomateriały Tom 4. Polska Akademia Nauk, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa (2003). [5] Łaskawiec J., Michalik R.: Zagadnienia teoretyczne i aplikacyjne w implantach. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice (2002). [6] Wierzchoń T., Czarnowska E., Krupa D.: Inżynieria powierzchni w wytwarzaniu biomateriałów tytanowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa (2004). [7] Czarnowska E., Zajączkowska A., Major R., Morgiel J., Wierzchoń T.: Kształtowanie własności implantów tytanowych metodami inżynierii powierzchni. Inżynieria Powierzchni 3 (2007) [8] Garbacz H., Ossowski M., Wieciński P., Wierzchoń T., Kurzydłowski K. J.: Mikrostruktura i właściwości warstw międzymetalicznych na stopie Ti-6Al-4V. Problemy Eksploatacji 1 (2007) [9] Nagy P. M., Ferencz B., Kálmán E., Djuričić B., Sonnleitner R.: Morphological evolution of Ti surfaces during oxidation treatment. Materials and Manufacturing Processes 20 (5) (2005) [10] Cabrini M., Cigada A., Rondelli G., Vicentini B.: Effect of different surface finishing and of hydroxyapatite coating on passive and corrosion current of Ti6Al4V alloy in simulated physiological solution. Biomaterials 18 (1997) [11] Van Gils S., Mast P., Stijns E., Terryn H.: Colour properties of barrier anodic oxide films on aluminium and titanium studied with total reflectance and spectroscopic ellipsometry. Surface & Coatings Technology 185 (2-3) (2004) [12] Roessler S., Zimmermann R., Scharnweber D., Werner C., Worch H.: Characterization of oxide layers on Ti6Al4V and titanium by streaming potential and streaming current measurement. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces 26 (2002) [13] Song H.-J., Kim M.-K., Jung G.-C., Vang M.-S., Park Y.-J.: The effects of spark anodizing treatment of pure titanium metals and titanium alloys on corrosion characteristics. Surface & Coatings Technology 201 (2007) [14] Narayanan R., Seshadri S. K.: Phosphoric acid anodization of Ti-6Al-4V Structural and corrosion aspects. Corrosion Science 49 (2007) [15] Szewczenko J., Walke W., Nowińska K., Marciniak J.: Corrosion resistance of Ti-6Al-4V alloy after diverse surface treatments. Materialwissenschaft und Werkstofftechnik 41 WILEY-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim (2010) [16] Szewczenko J., Marciniak J., Kaczmarek M., Jadacka S.: Wpływ modyfikacji powierzchni stopu Ti6Al4V ELI na odporność korozyjną. Influence of surface modification of Ti6Al4V ELI alloy on corrosion resistance. Engineering of Biomaterials (2010) [17] Szewczenko J., Nowińska K., Marciniak J.: Wpływ wstępnych zabiegów obróbki powierzchniowej na odporność korozyjną stopu Ti6Al4V ELI po anodyzacji. Influence of initial surface treatment on corrosion resistance of Ti6Al4V ELI alloy after anodizing. Electrical Review 3 (2011) NR 4/2011 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 755

Biokompatybilność modyfikowanego powierzchniowo stopu. Biocompatibility of surface. Introduction. Wprowadzenie

Biokompatybilność modyfikowanego powierzchniowo stopu. Biocompatibility of surface. Introduction. Wprowadzenie 154 Biokompatybilność modyfikowanego powierzchniowo stopu Ti6Al4V ELI badanego w SBF S. Loska 1 *, J. Szewczenko 1, J. Tyrlik-Held 1, Z. Paszenda 1, M. Pochrząst 1, K. Nowińska 2 1 Instytut Materiałów

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Materiałowej

Katedra Inżynierii Materiałowej Katedra Inżynierii Materiałowej Instrukcja do ćwiczenia z Biomateriałów Polaryzacyjne badania korozyjne mgr inż. Magdalena Jażdżewska Gdańsk 2010 Korozyjne charakterystyki stałoprądowe (zależności potencjał

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu

Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu ODPORNOŚĆ DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH Z PAMIĘCIĄ KSZTAŁTU TYPU Ni-Ti W PŁYNACH USTROJOWYCH ZAWIERAJĄCYCH JONY FLUORKOWE. Edyta Ciupek Promotor: prof. zw. dr

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali

Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, wykresy E-pH. Wprowadzenie Główną przyczyną zniszczeń materiałów metalicznych

Bardziej szczegółowo

Korozja drutów ortodontycznych typu Remanium o zróŝnicowanej średnicy w roztworze sztucznej śliny w warunkach stanu zapalnego

Korozja drutów ortodontycznych typu Remanium o zróŝnicowanej średnicy w roztworze sztucznej śliny w warunkach stanu zapalnego Korozja drutów ortodontycznych typu Remanium o zróŝnicowanej średnicy w roztworze sztucznej śliny w warunkach stanu zapalnego Marta Rydzewska-Wojnecka WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DRUTÓW WYKONANYCH ZE STALI X2CrNiMo

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DRUTÓW WYKONANYCH ZE STALI X2CrNiMo ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DRUTÓW WYKONANYCH ZE STALI X2CrNiMo 17-12-2 Roksana POLOCZEK, Krzysztof NOWACKI Streszczenie: W artykule przedstawiono wpływ odkształcenia zadawanego w procesie ciągnienia oraz sposobu

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH ĆWICZENIE NR 6 WYZNACZANIE KRZYWYCH POLARYZACJI KATODOWEJ I ANODOWEJ

Bardziej szczegółowo

OCENA MIKROSTRUKTURY ORAZ WYBRANYCH WŁASNOŚCI UŻYTKOWYCH WKŁADÓW KORONOWO-KORZENIOWYCH

OCENA MIKROSTRUKTURY ORAZ WYBRANYCH WŁASNOŚCI UŻYTKOWYCH WKŁADÓW KORONOWO-KORZENIOWYCH Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 10/2016 57 Agata SAMBOK-KIEŁBOWICZ 1, Witold WALKE 2 1 SKN Inżynierii Biomateriałów Synergia, Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych, Politechnika Śląska,

Bardziej szczegółowo

Badania elektrochemiczne. Analiza krzywych potencjodynamicznych.

Badania elektrochemiczne. Analiza krzywych potencjodynamicznych. Katedra Mechaniki i Inżynierii Materiałowej Badania elektrochemiczne. Analiza krzywych potencjodynamicznych. mgr inż. Anna Zięty promotor: dr hab. inż. Jerzy Detyna, prof. nadzw. Pwr Wrocław, dn. 25.11.2015r.

Bardziej szczegółowo

BADANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH POWŁOKI POLIMEROWEJ NA PODŁOŻU ZE STOPU Ti6Al7Nb

BADANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH POWŁOKI POLIMEROWEJ NA PODŁOŻU ZE STOPU Ti6Al7Nb Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 10/2016 69 Julia SOLARZ 1, Magdalena GRYGIEL-PRADELOK 2, Wojciech KAJZER 2, Janusz SZEWCZENKO 3 1 SKN Inżynierii Biomateriałów Synergia, Katedra Biomateriałów i Inżynierii

Bardziej szczegółowo

korozyjna stopu tytanu roztworach ustrojowych w warunkach stanu zapalnego

korozyjna stopu tytanu roztworach ustrojowych w warunkach stanu zapalnego Odporność korozyjna stopu tytanu w róŝnych r roztworach ustrojowych w warunkach stanu zapalnego Kalina Martyna Hatys WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu Cel pracy Celem niniejszej pracy było

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA Magdalena Puda Promotor: Dr inŝ. Jacek Grzegorz Chęcmanowski Cel pracy

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT

MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT ANNA KADŁUCZKA, MAREK MAZUR MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W niniejszym artykule

Bardziej szczegółowo

Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1

Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1 Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1 L. A. Dobrzański*, K. Labisz*, J. Konieczny**, J. Duszczyk*** * Zakład Technologii Procesów Materiałowych

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Świątek KOROZYJNA STALI 316L ORAZ NI-MO, TYTANU W POŁĄ ŁĄCZENIU Z CERAMIKĄ DENTYSTYCZNĄ W ROZTWORZE RINGERA

Aleksandra Świątek KOROZYJNA STALI 316L ORAZ NI-MO, TYTANU W POŁĄ ŁĄCZENIU Z CERAMIKĄ DENTYSTYCZNĄ W ROZTWORZE RINGERA WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ Aleksandra Świątek,,ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L ORAZ STOPÓW W TYPU CO-CR CR-MO, CR-NI NI-MO, TYTANU

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROCESU STERYLIZACJI NA WŁASNOŚCI ELEKTROCHEMICZNE STALI 316 LVM Z WARSTWĄ TiO 2 NANIESIONĄ METODĄ ALD

WPŁYW PROCESU STERYLIZACJI NA WŁASNOŚCI ELEKTROCHEMICZNE STALI 316 LVM Z WARSTWĄ TiO 2 NANIESIONĄ METODĄ ALD Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 10/2016 63 Justyna SMÓŁKA 1, Marcin BASIAGA 2 1 SKN Inżynierii Biomateriałów Synergia, Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych, Politechnika Śląska, Zabrze

Bardziej szczegółowo

impedancyjnej do oceny własności Fizykochemicznych modyfikowanej powierzchni Introduction Wprowadzenie Material and method Materiał i metodyka badań

impedancyjnej do oceny własności Fizykochemicznych modyfikowanej powierzchni Introduction Wprowadzenie Material and method Materiał i metodyka badań Zastosowanie elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej do oceny własności Fizykochemicznych stopu Ti-6Al-4V ELI o modyfikowanej powierzchni M. Kiel*, J. Marciniak, W. Walke, J. Szewczenko Zakład Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej Dorota Kunkel Implant wszystkie przyrządy medyczne wykonywane z jednego lub więcej biomateriałów, które mogą być umiejscowione wewnątrz organizmu, jak też częściowo lub całkowicie pod powierzchnią nabłonka

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Zespół Obróbek Jarzeniowych Zakład Inżynierii Powierzchni Wydział Inżynierii Materiałowej TRIBOLOGIA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?)

PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?) Korozja chemiczna PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?) 1. Co to jest stężenie molowe? (co reprezentuje jednostka/ metoda obliczania/

Bardziej szczegółowo

Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego

Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego ŁUKASZ DUDEK Zespół Badawczo-Dydaktyczny Bioinżynierii

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 9: ANODOWE OKSYDOWANIEALUMINIUM

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 9: ANODOWE OKSYDOWANIEALUMINIUM Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Fizykochemii i Modelowania Procesów Laboratorium Ochrony przed Korozją Ćw. 9: ANODOWE OKSYDOWANIEALUMINIUM

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI STALI C45 PO OBRÓBCE MECHANICZNEJ I ELEKTROCHEMICZNEJ

PORÓWNANIE CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI STALI C45 PO OBRÓBCE MECHANICZNEJ I ELEKTROCHEMICZNEJ Krzysztof ROKOSZ, Jan VALIČEK PORÓWNANIE CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI STALI C45 PO OBRÓBCE MECHANICZNEJ I ELEKTROCHEMICZNEJ Streszczenie Stal C45 jest najbardziej popularnym materiałem używanym w przemyśle

Bardziej szczegółowo

MIKROSTRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI WARSTW MIĘDZYMETALICZNYCH NA STOPIE Ti-6Al-4V

MIKROSTRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI WARSTW MIĘDZYMETALICZNYCH NA STOPIE Ti-6Al-4V 1-2007 PROBLEMY EKSPLOATACJI 45 Halina GARBACZ, Maciej OSSOWSKI, Piotr WIECIŃSKI, Tadeusz WIERZCHOŃ, Krzysztof J. KURZYDŁOWSKI Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej MIKROSTRUKTURA I

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE POWIERZCHNI WYBRANYCH MATERIAŁÓW PO OBRÓBCE STRUMIENIOWO-ŚCIERNEJ

WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE POWIERZCHNI WYBRANYCH MATERIAŁÓW PO OBRÓBCE STRUMIENIOWO-ŚCIERNEJ ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI RZESZOWSKIEJ 295, Mechanika 89 RUTMech, t. XXXIV, z. 89 (4/17), październik-grudzień 2017, s. 555-561 Stanisław ZABORSKI 1 Tomasz STECHNIJ 2 Jan MASALSKI 3 Dariusz POROŚ 4

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Ochrony przed Korozją. GALWANOTECHNIKA II Ćw. 6: ANODOWE OKSYDOWANIE ALUMINIUM

Laboratorium Ochrony przed Korozją. GALWANOTECHNIKA II Ćw. 6: ANODOWE OKSYDOWANIE ALUMINIUM Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Fizykochemii i Modelowania Procesów Laboratorium Ochrony przed Korozją GALWANOTECHNIKA II Ćw. 6: ANODOWE

Bardziej szczegółowo

CYNKOWANIE OGNIOWE JAKO JEDEN ZE SPOSOBÓW ZABEZPIECZENIA PRZED KOROZJĄ SPRZĘTU MEDYCZNEGO

CYNKOWANIE OGNIOWE JAKO JEDEN ZE SPOSOBÓW ZABEZPIECZENIA PRZED KOROZJĄ SPRZĘTU MEDYCZNEGO ktualne Problemy iomechaniki, nr 6/2012 169 Węgrzynkiewicz Sylwia, Hajduga Maciej, Sołek ariusz, Jędrzejczyk ariusz: Wydział udowy Maszyn i Informatyki, kademia Techniczno- Humanistyczna, ielsko- iała

Bardziej szczegółowo

Daria Jóźwiak. OTRZYMYWANĄ METODĄ ZOL -śel W ROZTWORZE SZTUCZNEJ KRWI.

Daria Jóźwiak. OTRZYMYWANĄ METODĄ ZOL -śel W ROZTWORZE SZTUCZNEJ KRWI. WYśSZA SZKOŁA INśYNIERI DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ Daria Jóźwiak Temat pracy: ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI CHIRURGICZNEJ 316L MODYFIKOWANEJ POWŁOKĄ CERAMICZNĄ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji

Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, podstawy kinetyki procesów elektrodowych, równanie Tafela,

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik

Bardziej szczegółowo

KOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI

KOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI Barbara KALANDYK 1, Anna RAKOWSKA 2 WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 12 grudnia 2009 r. KOROZYJNO - EROZYJNE

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH TYPU FeAl-Al 2 O 3 PO PRÓBACH TARCIA

STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH TYPU FeAl-Al 2 O 3 PO PRÓBACH TARCIA 60/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH

Bardziej szczegółowo

KOROZYJNA STALI NIERDZEWNEJ TYPU 316L MODYFIKOWANEJ POWŁOKAMI

KOROZYJNA STALI NIERDZEWNEJ TYPU 316L MODYFIKOWANEJ POWŁOKAMI ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI NIERDZEWNEJ TYPU 316L MODYFIKOWANEJ POWŁOKAMI OKAMI ZrO 2 OTRZYMYWANYMI METODĄ ZOL-śEL W ROZTWORZE RINGERA Konrad Nowak Promotor: dr inŝ.. Jacek Grzegorz Chęcmanowski W ostatnich

Bardziej szczegółowo

Odporność korozyjna wybranych powłok nakładanych metodą tamponową

Odporność korozyjna wybranych powłok nakładanych metodą tamponową Jarosław Grześ Odporność korozyjna wybranych powłok nakładanych metodą tamponową corrosion resistance of selected coatings deposited by the brush plating method Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki

Bardziej szczegółowo

OCENA WYBRANYCH WŁASNOŚCI UŻYTKOWYCH WARSTWY SiO 2 NANIESIONEJ NA POWIERZCHNIĘ STOPU Ni-Ti

OCENA WYBRANYCH WŁASNOŚCI UŻYTKOWYCH WARSTWY SiO 2 NANIESIONEJ NA POWIERZCHNIĘ STOPU Ni-Ti Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 9/2015 61 Anna KRÓL, SKN Inżynierii Biomateriałów Synergia, Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych, Politechnika Śląska, Zabrze Witold WALKE, Katedra Biomateriałów

Bardziej szczegółowo

Mikrostruktura wybranych implantów stomatologicznych w mikroskopie świetlnym i skaningowym mikroskopie elektronowym

Mikrostruktura wybranych implantów stomatologicznych w mikroskopie świetlnym i skaningowym mikroskopie elektronowym WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ Mikrostruktura wybranych implantów stomatologicznych w mikroskopie świetlnym i skaningowym mikroskopie

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 BADANIA ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ ELEKTROCHEMICZNĄ SYSTEMÓW POWŁOKOWYCH 1. WSTĘP TEORETYCZNY Odporność na korozję

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ELEKTRONIKI, TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 9 Seria: ICT Young 2011

ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ELEKTRONIKI, TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 9 Seria: ICT Young 2011 ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ELEKTRONIKI, TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 9 Seria: ICT Young 2011 CHARAKTERYZAJCJA WARSTW TLENKOWYCH NA STALI 316L DLA POTRZEB IMPLANTÓW BIOMEDYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego

Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego Witold Walke, Zbigniew Paszenda Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych Wydział Inżynierii Biomedycznej, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5. Korozja. Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji.

Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5. Korozja. Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji. Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5 Korozja Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji. O zachowaniu metalu w środowisku korozyjnym (jego odporności, korozji

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PARAMETRÓW PROCESU ANODOWANIA IMPULSOWEGO NA TOPOGRAFIĘ POWIERZCHNI ANODOWYCH POWŁOK TLENKOWYCH NA ALUMINIUM

WPŁYW PARAMETRÓW PROCESU ANODOWANIA IMPULSOWEGO NA TOPOGRAFIĘ POWIERZCHNI ANODOWYCH POWŁOK TLENKOWYCH NA ALUMINIUM 3-2012 T R I B O L O G I A 61 Tomasz KMITA * WPŁYW PARAMETRÓW PROCESU ANODOWANIA IMPULSOWEGO NA TOPOGRAFIĘ POWIERZCHNI ANODOWYCH POWŁOK TLENKOWYCH NA ALUMINIUM THE INFLUENCE OF THE PULSED ANODISING PROCESS

Bardziej szczegółowo

43 edycja SIM Paulina Koszla

43 edycja SIM Paulina Koszla 43 edycja SIM 2015 Paulina Koszla Plan prezentacji O konferencji Zaprezentowane artykuły Inne artykuły Do udziału w konferencji zaprasza się młodych doktorów, asystentów i doktorantów z kierunków: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Materiałowej

Katedra Inżynierii Materiałowej Katedra Inżynierii Materiałowej Instrukcja do ćwiczenia z Biomateriałów pt: Uzyskiwanie cienkich warstw anodowych na tytanie i jego stopach dr inż. Agnieszka Ossowska Gdańsk 2009 Stopy tytanu charakteryzują

Bardziej szczegółowo

Dr hab. inż. Wojciech Simka, prof. PŚ

Dr hab. inż. Wojciech Simka, prof. PŚ Gliwice, 31.01.2018 Recenzja pracy doktorskiej Pana mgra inż. Łukasza Florczaka pt. Elektrolityczne utlenianie plazmowe stopów magnezu Przedstawiona do recenzji rozprawa doktorska mgra inż. Łukasza Florczaka

Bardziej szczegółowo

Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych

Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych Honorata Kazimierczak Promotor: Dr hab. Piotr Ozga prof. PAN Warstwy ochronne z cynku najtańsze

Bardziej szczegółowo

ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg

ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg 9/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GNIOTU WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI POWŁOK Z FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH

WPŁYW GNIOTU WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI POWŁOK Z FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW GNIOTU WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI POWŁOK Z FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH W artykule przedstawiono wpływ gniotu względnego na parametry

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Materiałowej

Katedra Inżynierii Materiałowej Katedra Inżynierii Materiałowej Instrukcja do ćwiczenia z Biomateriałów pt: Tworzenie biofilmu na biomateriałach metalicznych dr inż. Beata Świeczko-Żurek Gdańsk 2009 Wprowadzając implant do organizmu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH WOJCIECH WIELEBA WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION PROCESS FOR CHANGE OF MICROHARDNESS OF SURFACE LAYER IN POLYMERIC MATERIALS

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA WARSTW KOMPOZYTOWYCH Z OSNOWĄ NIKLOWĄ I DYSPERSYJNĄ FAZĄ CERAMICZNĄ

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA WARSTW KOMPOZYTOWYCH Z OSNOWĄ NIKLOWĄ I DYSPERSYJNĄ FAZĄ CERAMICZNĄ KOMPOZYTY (COMPOSITES) 2(2002)5 Maria Trzaska 1, Anna Wyszyńska 2, Magdalena Kowalewska 3 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej, ul. Wołoska 141, 02-507 Warszawa ODPORNOŚĆ KOROZYJNA

Bardziej szczegółowo

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Kolokwium obejmuje zakres materiału z wykładów oraz konwersatorium. Pytania na kolokwium mogą się różnić od pytań przedstawionych

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Krasicka-Cydzik, Izabela Głazowska. Elektrochemiczna metoda formowania bioaktywnych warstw na tytanie i jego stopach

Elżbieta Krasicka-Cydzik, Izabela Głazowska. Elektrochemiczna metoda formowania bioaktywnych warstw na tytanie i jego stopach Spondyloimplantologia zaawansowanego leczenia kręgosłupa systemem DERO Wydział Mechaniczny, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra Elektrochemiczna metoda formowania bioaktywnych warstw na tytanie i jego

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Wojciech Kajzer 1. Dr Joanna Jaworska 2. Dr Katarzyna Jelonek 2. Dr hab. inż. Janusz Szewczenko 1. Dr inż. Anita Kajzer 1

Dr inż. Wojciech Kajzer 1. Dr Joanna Jaworska 2. Dr Katarzyna Jelonek 2. Dr hab. inż. Janusz Szewczenko 1. Dr inż. Anita Kajzer 1 Dr inż. Wojciech Kajzer 1 Department of Biomaterials and Medical Devices Engineering, Faculty of Biomedical Engineering, Silesian University of Technology, Roosevelta 40, 41-800 Zabrze, Poland E-mail:

Bardziej szczegółowo

PL 203790 B1. Uniwersytet Śląski w Katowicach,Katowice,PL 03.10.2005 BUP 20/05. Andrzej Posmyk,Katowice,PL 30.11.2009 WUP 11/09 RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL 203790 B1. Uniwersytet Śląski w Katowicach,Katowice,PL 03.10.2005 BUP 20/05. Andrzej Posmyk,Katowice,PL 30.11.2009 WUP 11/09 RZECZPOSPOLITA POLSKA RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 203790 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 366689 (51) Int.Cl. C25D 5/18 (2006.01) C25D 11/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH KOROZJA W STOPACH METALI GRUPY CO-CR I NI-CR CEL ĆWICZENIA Celem

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE mgr inż. Marzena Tkaczyk Promotorzy: dr hab. inż. Jerzy Kaleta, prof. nadzw. PWr dr hab. Wanda

Bardziej szczegółowo

2. Biomateriały metaliczne wykorzystywane w medycynie

2. Biomateriały metaliczne wykorzystywane w medycynie Biomateriały metaliczne Najpopularniejsza definicja biomateriału brzmi następująco: biomateriał to każda substancja inna niż lek lub kombinacja substancji syntetycznych lub naturalnych, która może być

Bardziej szczegółowo

Egzamin / zaliczenie na ocenę*

Egzamin / zaliczenie na ocenę* WYDZIAŁ WPPT KARTA PRZEDMIOTU Zał. nr 4 do ZW /01 Nazwa w języku polskim Fizyka biomateriałów Nazwa w języku angielskim Physics of biomaterials Kierunek studiów (jeśli dotyczy): Optyka Specjalność (jeśli

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. Metody pasywacji powierzchni biomateriałów. Dr inż. Agnieszka Ossowska

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. Metody pasywacji powierzchni biomateriałów. Dr inż. Agnieszka Ossowska BIOMATERIAŁY Metody pasywacji powierzchni biomateriałów Dr inż. Agnieszka Ossowska Gdańsk 2010 Korozja -Zagadnienia Podstawowe Korozja to proces niszczenia materiałów, wywołany poprzez czynniki środowiskowe,

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł specjalności inżynieria rehabilitacyjna Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK

Bardziej szczegółowo

Politechnika Politechnika Koszalińska

Politechnika Politechnika Koszalińska Politechnika Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych NOWE MATERIAŁY NOWE TECHNOLOGIE W PRZEMYŚLE OKRĘTOWYM I MASZYNOWYM IIM ZUT Szczecin, 28 31 maja 2012, Międzyzdroje

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STOPÓW METALICZNYCH NA BAZIE KOBALTU W OBECNOŚCI PŁYNU USTROJOWEGO

ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STOPÓW METALICZNYCH NA BAZIE KOBALTU W OBECNOŚCI PŁYNU USTROJOWEGO Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 1/2007 39 Maciej HAJDUGA, Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała Aldona KALUKIN, Akademia Techniczno-Humanistyczna / Laboratorium Protetyczne, Bielsko-Biała

Bardziej szczegółowo

BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska

BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Wydział InŜynierii Dentystycznej BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM Klaudia Radomska Praca dyplomowa napisana

Bardziej szczegółowo

MIKROSTRUKTURA I ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DYFUZYJNYCH WARSTW ALUMINIDKOWYCH WYTWORZONYCH NA PODŁOŻU NADSTOPU NIKLU INCONEL 713C

MIKROSTRUKTURA I ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DYFUZYJNYCH WARSTW ALUMINIDKOWYCH WYTWORZONYCH NA PODŁOŻU NADSTOPU NIKLU INCONEL 713C MIKROSTRUKTURA I ODPORNOŚĆ KOROZYJNA DYFUZYJNYCH WARSTW ALUMINIDKOWYCH WYTWORZONYCH NA PODŁOŻU NADSTOPU NIKLU INCONEL 713C Streszczenie J. Sienkiewicz 1,*, R. Sitek 1, E. Ura-Bińczyk 1, K.J. Kurzydłowski

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE: Wpływ przewodnictwa elektrycznego roztworu na promień działania protektora

ĆWICZENIE: Wpływ przewodnictwa elektrycznego roztworu na promień działania protektora ĆWICZENIE: Wpływ przewodnictwa elektrycznego roztworu na promień działania protektora WPROWADZENIE W celu ochrony metalu przed korozją w roztworach elektrolitów często stosuje się tak zwaną ochronę protektorową.

Bardziej szczegółowo

Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych

Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM 2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: MECHANIKA I WYTRZYMAŁOŚĆ STRUKTUR KOSTNYCH I IMPLANTÓW Strength and Mechanics of Bone Structure and Implants Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł specjalności

Bardziej szczegółowo

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM 28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

Bardziej szczegółowo

WPŁYW UDZIAŁU OBJĘTOŚCIOWEGO I WIELKOŚCI CZĄSTEK NA ODPORNOŚĆ KOROZYJNĄ KOMPOZYTÓW ALUMINIUM-CZĄSTKI CERAMICZNE

WPŁYW UDZIAŁU OBJĘTOŚCIOWEGO I WIELKOŚCI CZĄSTEK NA ODPORNOŚĆ KOROZYJNĄ KOMPOZYTÓW ALUMINIUM-CZĄSTKI CERAMICZNE KOMPOZYTY (COMPOSITES) 3(2003)6 Katarzyna Łuczak 1, Piotr Liberski 2, Józef Śleziona 3 Politechnika Śląska, Katedra Technologii Stopów Metali i Kompozytów, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice WPŁYW UDZIAŁU

Bardziej szczegółowo

BADANIA WARSTW FE NANOSZONYCH Z ELEKTROLITU NA BAZIE ACETONU

BADANIA WARSTW FE NANOSZONYCH Z ELEKTROLITU NA BAZIE ACETONU BADANIA WARSTW FE NANOSZONYCH Z ELEKTROLITU NA BAZIE ACETONU W. OLSZEWSKI 1, K. SZYMAŃSKI 1, D. SATUŁA 1, M. BIERNACKA 1, E. K. TALIK 2 1 Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku, Lipowa 41, 15-424 Białystok,

Bardziej szczegółowo

Ocena własności fizykochemicznych, elektrochemicznych i mechanicznych implantów oraz narzędzi chirurgicznych w warunkach użytkowych

Ocena własności fizykochemicznych, elektrochemicznych i mechanicznych implantów oraz narzędzi chirurgicznych w warunkach użytkowych Ocena własności fizykochemicznych, elektrochemicznych i mechanicznych implantów oraz narzędzi chirurgicznych w warunkach użytkowych Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych Wydział Inżynierii

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6 12/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium BIOMATERIAŁY Biomaterials Forma studiów: studia stacjonarne

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ZMIAN STRUKTURALNYCH W WARSTWIE POŁĄCZENIA SPAJANYCH WYBUCHOWO BIMETALI

CHARAKTERYSTYKA ZMIAN STRUKTURALNYCH W WARSTWIE POŁĄCZENIA SPAJANYCH WYBUCHOWO BIMETALI Mariusz Prażmowski 1, Henryk Paul 1,2, Fabian Żok 1,3, Aleksander Gałka 3, Zygmunt Szulc 3 1 Politechnika Opolska, ul. Mikołajczyka 5, Opole. 2 Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, ul. Reymonta

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ 4-2011 T R I B O L O G I A 43 Bogdan BOGDAŃSKI *, Ewa KASPRZYCKA *,**, Jerzy SMOLIK ***, Jan TACIKOWSKI *, Jan SENATORSKI *, Wiktor GRZELECKI * WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI 41/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI F. ROMANKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TERMICZNEGO UTLENIANIA NA WŁAŚCIWOŚCI WYTRZYMAŁOŚCIWE STOPU TI-6AL-7NB

WPŁYW TERMICZNEGO UTLENIANIA NA WŁAŚCIWOŚCI WYTRZYMAŁOŚCIWE STOPU TI-6AL-7NB Marta ŁUCZUK, Marzena S ZCZEPKOWSKA SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI Inżynieria Systemów Technicznych 2014 11 WPŁYW TERMICZNEGO UTLENIANIA NA WŁAŚCIWOŚCI WYTRZYMAŁOŚCIWE STOPU TI-6AL-7NB 11.1

Bardziej szczegółowo

Badanie wpływu niskotemperaturowego azotowania jarzeniowego stali dupleks na jej odporność korozyjną po wodorowaniu

Badanie wpływu niskotemperaturowego azotowania jarzeniowego stali dupleks na jej odporność korozyjną po wodorowaniu Bartosz Gołębiowski, MaREK KAMIŃSKI, wiesław Świątnicki Badanie wpływu niskotemperaturowego azotowania jarzeniowego stali dupleks na jej odporność korozyjną po wodorowaniu wprowadzenie Stale austenityczno-ferrytyczne

Bardziej szczegółowo

forma studiów: studia stacjonarne Liczba godzin/tydzień: 2W, 1Ć 1W e, 3L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

forma studiów: studia stacjonarne Liczba godzin/tydzień: 2W, 1Ć 1W e, 3L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu PODSTAWY NAUKI O MATERIAŁACH The Basis of Materials Science Kierunek: Inżynieria Materiałowa Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy obowiązkowy Rodzaj zajęć: Wykład, Ćwiczenia, Laboratorium Poziom

Bardziej szczegółowo

Doktorantka: Żaneta Lewandowska

Doktorantka: Żaneta Lewandowska Doktorantka: Żaneta Lewandowska Główny opiekun naukowy: Dr hab. Piotr Piszczek, prof. UMK Katedra Chemii Nieorganicznej i Koordynacyjnej, Wydział Chemii Dodatkowy opiekun naukowy: Prof. dr hab. Wiesław

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Stale narzędziowe do pracy na zimno CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze składem chemicznym, mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2015/2016 Kod: EIB-2-201-IB-s Punkty ECTS: 4. Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Specjalność: Inżynieria biomateriałów

Rok akademicki: 2015/2016 Kod: EIB-2-201-IB-s Punkty ECTS: 4. Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Specjalność: Inżynieria biomateriałów Nazwa modułu: Biomateriały metaliczne Rok akademicki: 2015/2016 Kod: EIB-2-201-IB-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Inżynieria Biomedyczna

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10 29/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

Bardziej szczegółowo

KOROZJA ELEKTROCHEMICZNA i OCHRONA PRZED KOROZJĄ.

KOROZJA ELEKTROCHEMICZNA i OCHRONA PRZED KOROZJĄ. KOROZJA ELEKTROCHEMICZNA i OCHRONA PRZED KOROZJĄ. Ćwiczenie 1. - korozja z depolaryzacją wodorową Sprzęt: - blaszki Zn - biureta - pompka gumowa - zlewki - waga analityczna Odczynniki: - 1M H 2 SO 4 Celem

Bardziej szczegółowo

Struktura i własności stopów dentystycznych na bazie kobaltu stosowanych do wykonywania protez szkieletowych

Struktura i własności stopów dentystycznych na bazie kobaltu stosowanych do wykonywania protez szkieletowych Joanna Augustyn-Pieniążek, Alicja Łukaszczyk, Agnieszka Szczurek, Katarzyna Sowińska Struktura i własności stopów dentystycznych na bazie kobaltu stosowanych do wykonywania protez szkieletowych WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

WŁASNOŚCI KOROZYJNE CIENKOWARSTWOWYCH POWŁOK TiN, CrN, TiCN, OTRZYMANYCH METODĄ ŁUKOWO-PRÓŻNIOWĄ

WŁASNOŚCI KOROZYJNE CIENKOWARSTWOWYCH POWŁOK TiN, CrN, TiCN, OTRZYMANYCH METODĄ ŁUKOWO-PRÓŻNIOWĄ 3-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 181 Renata ROGOWSKA Instytut Technologii Eksploatacji PIB, Radom WŁASNOŚCI KOROZYJNE CIENKOWARSTWOWYCH POWŁOK TiN, CrN, TiCN, OTRZYMANYCH METODĄ ŁUKOWO-PRÓŻNIOWĄ Słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

Kod modułu. Nazwa modułu. Biomateriały w praktyce medycznej i laboratoryjnej. Wydział Lekarsko - Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLBiML)

Kod modułu. Nazwa modułu. Biomateriały w praktyce medycznej i laboratoryjnej. Wydział Lekarsko - Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLBiML) Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S Y L A B U S M O D U Ł U ( P R Z E D M I O T U ) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu I n f o r m

Bardziej szczegółowo

Nanoporowaty tlenek tytanu(iv) jako materiał na implanty kości

Nanoporowaty tlenek tytanu(iv) jako materiał na implanty kości Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydział Chemii Magdalena Jarosz Nanoporowaty tlenek tytanu(iv) jako materiał na implanty kości Streszczenie rozprawy doktorskiej Promotorzy: Prof. dr hab. Marian Jaskuła

Bardziej szczegółowo

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Próba statyczna rozciągania jest jedną z podstawowych prób stosowanych do określenia jakości materiałów konstrukcyjnych wg kryterium naprężeniowego w warunkach obciążeń statycznych.

Bardziej szczegółowo

Zachowanie korozyjne stopów kobaltu w roztworze sztucznej śliny

Zachowanie korozyjne stopów kobaltu w roztworze sztucznej śliny A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 13 Special Issue 3/2013 101 106

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ POKRYTEJ STOPEM NIKLU

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ POKRYTEJ STOPEM NIKLU 4-2011 T R I B O L O G I A 125 Ewa KASPRZYCKA *,**, Bogdan BOGDAŃSKI **, Jan TACIKOWSKI **, Jan SENATORSKI **, Dominik SMOLIŃSKI *** WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA

WPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA 23/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA J. KILARSKI

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE Podział biomateriałów Biomateriały w medycynie regeneracyjnej Cementy kostne...

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE Podział biomateriałów Biomateriały w medycynie regeneracyjnej Cementy kostne... SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 1 I. PRZEGLĄD LITERATURY... 3 1.1. Podział biomateriałów... 3 1.2. Biomateriały w medycynie regeneracyjnej... 8 1.3. Materiały kościozastępcze... 11 1.4. Wymagania stawiane

Bardziej szczegółowo

PL 213904 B1. Elektrolityczna, nanostrukturalna powłoka kompozytowa o małym współczynniku tarcia, zużyciu ściernym i korozji

PL 213904 B1. Elektrolityczna, nanostrukturalna powłoka kompozytowa o małym współczynniku tarcia, zużyciu ściernym i korozji PL 213904 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 213904 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 390004 (51) Int.Cl. C25D 3/12 (2006.01) C25D 15/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Wpływ powierzchniowych warstw azotku tytanu wytwarzanych metodami PVD na właściwości użytkowe stopów aluminium

Wpływ powierzchniowych warstw azotku tytanu wytwarzanych metodami PVD na właściwości użytkowe stopów aluminium MICHAŁ TACIKOWSKI, MAREK BETIUK, ANDRZEJ CZYŻNIEWSKI, SEBASTIAN GRONEK, PRZEMYSŁAW KOBUS, JAN SENATORSKI, JERZY SMOLIK, TADEUSZ WIERZCHOŃ Wpływ powierzchniowych warstw azotku tytanu wytwarzanych metodami

Bardziej szczegółowo

Nauka przez obserwacje - Badanie wpływu różnych czynników na szybkość procesu. korozji

Nauka przez obserwacje - Badanie wpływu różnych czynników na szybkość procesu. korozji Nauka przez obserwacje - Badanie wpływu różnych czynników na szybkość procesu korozji KOROZJA to procesy stopniowego niszczenia materiałów, zachodzące między ich powierzchnią i otaczającym środowiskiem.

Bardziej szczegółowo