Muzeum im. J. Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach

Transkrypt

1 Muzeum im. J. Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach Plac Wolności Krośniewice tel fax muzeumkrosniewice@wp.pl MUZEUM CZYNNE wtorek piątek: sobota, niedziela: (1 września 30 kwietnia) sobota, niedziela: (1 maja 31 sierpnia) poniedziałek i święta: muzeum nieczynne Kasa zamykana jest na pół godziny przed zamknięciem muzeum. CENNIK normalny 5 zł; ulgowy 3 zł; rodzinny (2+2) 10 zł; zbiorowy 2zł/os. (dla młodzieży w zorganizowanych grupach z terenu powiatu kutnowskiego); opłata za oprowadzanie 10 zł; opłata za lekcję muzealną 10 zł (grupa do 20 osób).

2 Muzeum powstało w oparciu o zbiory przekazane na rzecz państwa przez prywatnego kolekcjonera: Jerzego Dunin-Borkowskiego ( ). Założyciel muzeum urodził się w Krośniewicach. Był synem Władysława, miejscowego farmaceuty i Zdzisławy Bacciarelli, której przodkiem był sławny malarz: Marcello. Jerzy Dunin-Borkowski od początku lat pięćdziesiątych do 1978 r. prowadził aptekę, która mieściła się w budynku dawnego zajazdu. Od wczesnej młodości jego wielką pasją było kolekcjonerstwo. W ciągu kilkudziesięciu lat zgromadził około dzieł sztuki, wyrobów rzemiosła artystycznego, archiwaliów, numizmatów i pamiątek po wybitnych Polakach oraz wielotysięczny księgozbiór z kilkoma inkunabułami i kilkuset starodrukami. Kolekcjoner prezentował swoje zbiory w Krośniewicach, w słynnym nie tylko w Polsce, prywatnym Muzeum nad Apteką. W dniu 24 października 1978 r. przekazał swoją kolekcję narodowi. Został wówczas dożywotnim kuratorem, powstałego w wyniku darowizny, Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie. Zbiory J. Dunin-Borkowskiego prezentowane są obecnie w pomieszczeniach dawnego zajazdu. Wystawa stała składa się z następujących sekcji tematycznych: Gabinet Kolekcjonera: prezentuje pamiątki osobiste i portrety, związane z twórcą muzeum oraz rodami: Bacciarellich i Dunin- Borkowskich, ponadto kilka interesujących wyrobów rzemiosła artystycznego (XVIII, XIX w.). Poświęcony jest założycielowi i patronowi Muzeum oraz prezentuje pamiątki związane z jego rodziną. Na uwagę zasługuje kolekcja portretów członków rodów: Bacciarellich i Dunin - Borkowskich (XIX - XX w.), wśród nich: Jerzego Dunin - Borkowskiego (ok r.), autorstwa Władysława Kowalskiego, Zdzisławy z Bacciarellich Dunin - Borkowskiej i Władysława Dunin - Borkowskiego (1947 r.), autorstwa Władysława Lasockiego, Stanisława Bacciarellego (2 poł. XIX w.), nieznanego autora. Można tutaj zobaczyć szereg dyplomów, nadanych kolekcjonerowi oraz jego przodkom, w tym liczne dowody uznania otrzymane od stowarzyszeń kolekcjonerskich, kulturalnych i władz państwowych. Wśród nich znajdujemy buławę hetmańską ze stosownym dyplomem, nadaną kolekcjonerowi w 1965 r., pierścień honorowy Digno Amicitiae" (godny przyjaźni), wręczany przez Dunin - Borkowskiego wybitnym kolekcjonerom i przyjaciołom domu oraz jego kontynuację - pierścień i dyplom Honorowej Nagrody Hetmana Kolekcjonerów Polskich Jerzego Dunin - Borkowskiego", wręczany corocznie podczas Ogólnopolskiego Święta Kolekcjonerów. Pomiędzy pamiątkami rodzinnymi znajduje się wiele rzeczy osobistych kolekcjonera: pamiętnik, świadectwa szkolne i fotografie rodzinne. Ponadto seria karykatur kolekcjonera, wykonanych przez Juliana Żebrowskiego (lata sześćdziesiąte XX w.) i rysunek W aptece" (poł. XX w.), autorstwa Antoniego Uniechowskiego. Wystrój sali uzupełniają meble (XIX w.), według tradycji pochodzące z pałacu Rembielińskich w Krośniewicach.

3 Sala gen. Władysława Sikorskiego: eksponuje meble, wyroby rzemiosła artystycznego oraz rzeczy osobiste, należące do generała i premiera Rządu Polskiego na Emigracji ( ). Prezentowane są tutaj meble i rzeczy osobiste, należące do generała. Swoisty klimat prywatnego gabinetu nadają: biurko, fotel i krzesło, przy których pracował gen. Sikorski. Wraz z kilkoma innymi prezentowanymi tutaj eksponatami, stanowiły one do 1945 r. wyposażenie jego dworu w Parchaniu k. Inowrocławia. Na biurku znajdują się: kałamarz, przycisk i nóż do papieru, które według tradycji należały do generała podczas II wojny światowej. Eksponowane są dokumenty świadczące o kontaktach pomiędzy rodzinami Sikorskich i Dunin - Borkowskich. Na uwagę zasługują dwa gipsowe popiersia: Gen. Władysław Sikorski (1923 r.), autorstwa Kazimierza Ostrowskiego oraz żony Heleny i córki Zofii (ok r.), wykonane przez Edwarda Haupta. Ekspozycję uzupełnia mundur lotnika Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Obok nich prezentowane są też drobne pamiątki po wybitnych Polakach, którzy zawsze byli bardzo bliscy sercu kolekcjonera: gen. Józefie Hallerze, ambasadorze Aleksandrze Ładosiu i premierze Ignacym Paderewskim. Gabinet numizmatyczny: prezentuje wybór najciekawszych monet od starożytnych po początek XX w. oraz medali (XVIII-XX w.). W zbiorach Muzeum stanowi ona najliczniejszy pod względem ilościowym zbiór, liczący ponad 5200 muzealiów. Na wystawie prezentowany jest wybór najciekawszych monet od starożytnych po początek XX w. Pieniądz średniowieczny reprezentowany przez denary, brakteaty, półgrosze i grosze - zawiera w sobie szereg egzemplarzy z obszaru ziem polskich oraz okazy pochodzenia niemieckiego i czeskiego. Znacznie okazalszy pod względem ilości i typów jest zbiór monet władców z dynastii Jagiellonów. W zbiorze z tego okresu występuje wiele unikatów, między innymi półtalar Zygmunta Augusta. Niewątpliwą ciekawostką, w tym zbiorze, są monety bite w Toruniu dla Prus Królewskich oraz monety księcia Albrechta Hohenzollerna, bite dla Prus Książęcych.

4 Wśród zbioru monet królów elekcyjnych wspaniałe walory wystawiennicze - posiadają monety króla Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy, Jana Kazimierza i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Monety dziewiętnastowieczne, to przede wszystkim okazy z okresu Księstwa Warszawskiego oraz pieniądz państw zaborczych. Na tym tle interesująco prezentują się monety z okresu powstania listopadowego. W zbiorze medali na szczególną uwagę zasługuje przede wszystkim zespół medali epoki stanisławowskiej i medale wieku XIX. Do najciekawszych egzemplarzy należy zaliczyć medale z epoki Stanisława Augusta, czy wspaniały medal na otwarcie Mennicy w Warszawie. W trakcie zwiedzania wystawy warto zwrócić uwagę na grafiki z widokami Stambułu i jego okolic, autorstwa Antoniego Ignacego Mellinga, nadwornego architekta i doradcy artystycznego sułtana Selima III i sułtańskiej siostry Hatice. Sala portretowa: prezentuje ciekawy zespół portretów i obrazów malowanych m.in. przez Marcello Bacciarellego, nadwornego malarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Antoine`a Pesne`a, nadwornego malarza króla pruskiego i francuskiego. W tej części ekspozycji jest prezentowanych kilkanaście obrazów z II poł. XVIII w.: na szczególną uwagę zasługuje jedna z większych w Polsce galeria obrazów autorstwa Marcello Bacciarellego. Są to portrety wybitnych osobistości epoki stanisławowskiej: Onufrego Kickiego, Teodora Wessla oraz szkic do obrazu Jan III Sobieski pod Wiedniem". Z pracowni M. Bacciarellego pochodzą również trzy kolejne, w tym portret przedstawiający króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (kon. XVIII w.). W tej sali znajduje się również inny królewski wizerunek, pochodzący z warsztatu Antoine a Pesne a, portret Stanisława Leszczyńskiego (1736 r.). Galerię portretów uzupełniają wizerunki znaczących postaci z końca okresu Rzeczypospolitej szlacheckiej: Antoniego Michałowskiego, Ksawerego Zboińskiego i Feliksa Antoniego Łosia. Ekspozycję uzupełnia kilka mebli: renesansowy rzeźbiony zydel (2 poł. XVII w.), sepet podróżny (poł. XVIII w.), fotel rektorski, pochodzący z Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie (2 poł. XVIII w.), barokowe krzesło w stylu Ludwika XV (poł. XVIII w.) oraz zegar szafkowy (Anglia, k. XVIII w.). Salonik w stylu Biedermeier: kiedyś ulubione miejsce pracy kolekcjonera, gdzie podejmował wielu gości: swoim klimatem i wyglądem nawiązuje do dawnego prywatnego Muzeum nad Apteką. Eksponuje ciekawy zespół polskiego malarstwa i grafiki (XIX-XX w.) oraz jeden z większych w polskich muzeach: zbiór miniatur.

5 Swoim wystrojem w najpełniejszy sposób nawiązuje do czasów prywatnego mieszkania i muzeum kolekcjonera. Pokój ten był ulubionym pomieszczeniem Jerzego Dunin - Borkowskiego, gdzie przede wszystkim przebywał i pracował oraz podejmował wielu swoich wybitnych gości. Wystrój saloniku, tak jak przed laty, tworzy wiele prac wybitnych polskich artystów: Olgi Boznańskiej, Józefa Simmlera, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Artura Grottgera, Stanisława Podkowińskiego, Franciszka Kostrzewskiego, Kazimierza Sichulskiego, Piotra Stachiewicza. Wśród obrazów i grafik tych artystów dominuje portret, ale nie brakuje również scen rodzajowych i pejzaży, wykonanych przez Jana Skotnickiego, Mariana Warzenieckiego, czy Leona Wyczółkowskiego. Na uwagę zasługuje, jedna z większych w Polsce, kolekcji miniatur (XVIII i XIX w.), przedstawiających przede wszystkim portrety wybitnych polskich osobistości. Wystrój saloniku uzupełnia komplet mebli w stylu biedermeier (Polska, 1 poł.. XIX w.) - stół, kanapa, fotele, krzesła). Ponadto, kilka interesujących wyrobów rzemiosła artystycznego (XVIII, XIX w.). Sala gen. Władysława Andersa: ekspozycja ta prezentuje pamiątki związane z wybitnym dowódcą spod Monte Cassino, urodzonym w Błoniu w pobliżu Krośniewic. Władysław Anders urodził się 15 sierpnia 1892 r. w Błoniu k/krośniewic. Przyszły bohater spod Monte Cassino mieszkał w miejscowości do ok r., gdy jego rodzice przeprowadzili się na Żmudź. Wystawę otwiera kopia metryki chrztu Władysława Andersa ( r.) z Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Chodczu. Jest tu czapka korporacji studentów polskich Arkonia, która należała do Wiesława Dunin- Borkowskiego, brata Jerzego, a której członkiem od czasów studiów na Politechnice Ryskiej był również Władysław Anders. W gablocie eksponowana jest broń biała m.in. szaszka dragońska wz (Rosja, pocz. XX w.), używana przez żołnierzy I Korpusu Polskiego na Wschodzie, w którym Władysław Anders dowodził szwadronem 1 pułku ułanów Krechowieckich. Inny przykład broni białej szabla pruska M 1848/56 (Niemcy, 2 poł. XIX w.) stanowiła część uzbrojenia żołnierzy 15 pułku ułanów Wielkopolskich, którym w latach dowodził bohater wystawy (w stopniu podpułkownika). Nie mogło oczywiście zabraknąć elementów nawiązujących tematycznie do bitwy pod Monte Cassino. Są wśród nich archiwalne dokumenty, druki, zdjęcia, pocztówki, okolicznościowe monety, medale, odznaczenia, a także fragment odłamka artyleryjskiego ze wzgórza 563 we Włoszech. Ekspozycję uzupełniają bogato ilustrowane plansze, opisujące życie Generała oraz makieta wzgórza Monte Cassino, wykonana przez ucznia gimnazjum w Ostrowach. Podczas zwiedzania sali warto zwrócić uwagę na popiersie Władysława Andersa. Jest to gipsowy model pomnika, który z inicjatywy Społecznego Komitetu Budowy Pomnika gen. W. Andersa ma stanąć na krośniewickim Placu Wolności. Autorem pracy jest warszawski rzeźbiarz Andrzej Kasten.

6 Kolekcjonerskie pasje Jerzego Dunin-Borkowskiego: prezentuje szeroki wachlarz zainteresowań kolekcjonerskich patrona muzeum: malarstwo, grafikę, militaria, srebra, porcelanę, cynę, meble, zegary, dewocjonalia, ordery i odznaczenia, pamiątki po wybitnych Ekspozycję otwiera zbiór kilkudziesięciu zegarów. Najstarsze z nich pochodzą z XVIII w. Podziw wzbudza zegar gabinetowy z warsztatu Oberscoopfera w Wiedniu, odmierzający nie tylko godziny i minuty, ale pokazujący również dni miesiąca i fazy księżyca, bijący godziny, półgodziny i kwadranse Z kolekcji falerystycznej, prezentowane są ordery i odznaczenia polskie, głównie z XIX i XX w. Wśród nich pierwsze odznaczenia honorowe - Gwiazda Orderu Orła Białego (po 1705 r.), komplet insygniów Orderu Św. Stanisława (po 1765 r.) oraz zestaw kilkunastu odmian Orderu Wojennego Virtuti Militari (XVIII - XX w.), w tym stanisławowski medal (1792 r.). Przedmioty należące do rzemiosła artystycznego zajmują najwięcej miejsca. Obok wielowątkowości zainteresowań kolekcjonera, ma ona zarazem pokazać wielką różnorodność tej dziedziny aktywności wytwórczej i artystycznej człowieka. Wyroby ze srebra, pochodzą przeważnie z XIX i pocz. XX w. wyroby z porcelany, polską porcelanę reprezentuje zestaw pięknych talerzy, pochodzących z pierwszej polskiej manufaktury porcelany, w Korcu, otworzonej pod koniec XVIII w. Wyrobom rzemiosła artystycznego towarzyszą meble, wśród nich komplet mebli tzw. simmlerowskich (Warszawa?, 1 poł. XIX w.), karciak (Polska, 1 poł. XIX w., eklektyczny stół i zydle (Polska, 2 poł. XIX w.). Moda i akcesoria kobiece- ekspozycje otwiera zbiór rycin z wizerunkami kobiet, które zapisały się na kartach historii Polski (m. in. królowa Jadwiga, Barbara Radziwiłłówna), a także karty z francuskich katalogów mody (XIX w.) i angielskie ryciny (XVIII, XIX w.), ukazujące w nieco krzywym zwierciadle modne damy. Na ekspozycji militaria zdecydowanie dominuje broń biała, przede wszystkim szable. Część poświęconą militariom wzbogaca malarstwo i bogata ikonografia. Malarstwo i grafike otwiera galeria portretów szlacheckich, anonimowych malarzy (Polska, XVIII, XIX w

7 POKOJE GOŚCINNE Wśród usług oferowanych gościom muzeum, znajduje się również możliwość skorzystania z noclegu w pokojach gościnnych. Muzeum dysponuje czterema pokojami, znajdującymi się w dawnym budynku hotelowym klasycystycznego zajazdu. Turyści mogą skorzystać z dwuosobowego apartamentu z własną łazienką, o ciekawym i miłym wystroju. Cena apartamentu wynosi 90 zł za dobę. Obok znajdują się dwa kolejne dwuosobowe pokoje (z oddzielną łazienką, położoną obok). Cena pokoju wynosi 70 zł za dobę. Osoby korzystające z pokoi gościnnych mogą również skorzystać ze znajdującego się obok aneksu kuchennego. Dla gości dostępny jest również pokój trzyosobowy w budynku dawnego stanu, w cenie - 75 zł za dobę. Pokój posiada oddzielną łazienkę oraz kuchnię. Na wewnętrznym podwórku muzealnym goście mogą bezpiecznie zostawić swój samochód, pilnowany przez całodobowy dozór muzealny. Przy dłuższych pobytach ceny są negocjowane SALA KONFERENCYJNA I KONCERTOWA Muzeum oferuje salę konferencyjno-bankietową mieszczącą do 60 osób, z możliwością organizowania: konferencji, przyjęć imieninowych, komunijnych, weselnych, bankietów, konsolacji itp. Do dyspozycji gości aneks kuchenny. Sala koncertowa (do 100 osób). W sklepiku do nabycia pamiątki i wydawnictwa muzealne, pocztówki, tanie książki i przedmioty antykwaryczne, plakieta okolicznościowa X Ogólnopolskie Święto Kolekcjonerów