Zabezpieczenie społeczne przegląd form pomocy społecznej

Transkrypt

1 Zabezpieczenie społeczne przegląd form pomocy społecznej Świadczenia dla mieszkanek i mieszkańców Monachium znajdujących się w trudnym położeniu Leistungen für Münchnerinnen und Münchner in Notlagen Polnisch Stan w styczniu

2 Stopka redakcyjna Landeshauptstadt München Sozialreferat Amt für Soziale Sicherung, Inklusion und Pflege Orleansplatz München Zdjęcia: fotolia.com: Karl Naundorf (Titel), Peter Maszlen (S. 20), Alexander Raths (Titel, S. 25), britta60 (S. 34), PhotoSG (S. 39) Thinkstock: Kollektion istock: Melpomenem (S. 3), furtaev (S. 12), Sarah Garner (S. 15), diego_cervo (S. 23), Choreograph (S. 31), nataliaspb (S. 28), curtis_creative (S. 9), JackF (S. 36); Kollektion Blend Images: John Lund (S. 42) Projekt: Uta Börger Druk: Stadtkanzlei München Wydrukowano na 100% papierze makulaturowym Tłumaczenie: Ethno-Medizinisches Zentrum e.v. Stan: 1. wydanie styczniu 2014

3 Szanowne Mieszkanki i szanowni Mieszkańcy Monachium, Urząd ds. Zabezpieczenia Społecznego ma za zadanie zabezpieczać materialną i społeczną egzystencję osób mieszkających w Monachium. Podstawy prawne dla osiągania tego celu znajdują się między innymi w kodeksie prawa socjalnego w dziale XII (SGB XII). Społeczne oznacza, że każdy człowiek wymagający pomocy lub opieki powinien być zaopatrzony zgodnie z jego potrzebami. Nikt nie może być wykluczony lub dyskryminowany z tego powodu, że żyje w ubóstwie lub jest zdany na pomoc innych ludzi. Pomoc społeczna oznacza roszczenie do wsparcia w trudnym położeniu w różnych sytuacjach życiowych. W tej broszurze chcemy przedstawić Państwu przegląd różnych form możliwej do udzielenia prawnej i społecznej pomocy, koniecznych przy tym warunków do spełnienia oraz placówek pierwszego kontaktu. Dowiedzą się Państwo, jakie istnieją świadczenia i gdzie można składać wnioski o ich przyznanie. Jeśli potrzebują Państwo pomocy, nie zwlekajcie proszę ze zwróceniem się do nas. Gertraud von Gaessler Kierowniczka Urzędu ds. Zabezpieczenia Społecznego 1

4 Spis treści A. Wyjaśnienie ważnych pojęć strona 3 B. Czy ostatecznie zakończył/a Pan/i pracę zawodową? strona 9 C. Jeśli Pan/i przerwał/a pracę zawodową tymczasowo lub na określony czas strona 12 D. Czy wymaga Pan/i opieki? strona 15 E. Czy mieszka Pan/i w domu seniora? strona 20 F. Pomoce dla starszych osób strona 23 G. Czy nie ma Pan/i ubezpieczenia zdrowotnego lub nie może opłacać składek? strona 25 H. Jedzenie na kółkach strona 28 I. Pomoce w gospodarstwie domowym strona 31 J. Przywrócenie godziwych warunków mieszkaniowych strona 34 K. Pomoc w przypadku zadłużenia i niewypłacalności strona 36 L. Opieka prawna strona 39 M. Karta Monachijska (München-Pass) dobrowolne świadczenie miasta Monachium strona 42 N. Adresy strona 45 2

5 A. Wyjaśnienie ważnych pojęć W tej broszurze otrzymają Państwo przegląd form pomocy prawnej i społecznej, z których mogą skorzystać, gdy na przykład mają za mało pieniędzy na życie i/ lub wymagają opieki. Najpierw chcielibyśmy Państwu wyjaśnić ważne zasady i pojęcia dotyczące pomocy społecznej.

6 1. Co to jest pomoc społeczna? Jest to prawnie uregulowane świadczenie, które służy prowadzeniu godnego życia. Kto nie może utrzymać się z własnych środków lub nie otrzymuje koniecznego wsparcia od innych osób, temu przy spełnieniu określonych warunków przysługuje roszczenie prawne do różnych świadczeń. 2. Kiedy otrzymuje się pomoc społeczną? Pomoc społeczną otrzyma Pan/i dopiero wtedy, gdy Pan/i już (więcej) sam/a sobie nie radzi (np. mając tylko własne dochody) bądź nie otrzymuje koniecznej pomocy z innego źródła (ubezpieczenie rentowe, kasa pielęgnacyjna itp., ale także od krewnych). Najpierw muszą być wykorzystane wszystkie inne możliwości i wyczerpane roszczenia, zanim będzie świadczona pomoc społeczna. Nazywa się to podrzędnością [niższym stopniem] świadczenia pomocy społecznej. 3. Kto nie otrzymuje żadnego świadczenia na potrzeby życiowe zgodnie z SGB XII? Osoby zdolne do pracy, które nie znajdują żadnego miejsca pracy lub zarabiają za mało, aby zaspokoić swoje potrzeby ( patrz nr 4), mogą składać wniosek o przyznanie świadczeń zabezpieczających utrzymanie jako zasiłek dla bezrobotnych II w Jobcenter [agencja zatrudnienia, centrum pośrednictwa pracy]. Otrzymają Państwo wsparcie w ramach sformułowanych w kodeksie prawa socjalnego w dziale II (SGB II). W kwestiach dotyczących możliwych roszczeń i świadczeń mogą Państwo zwrócić się do Jobcenter, które znajduje się w każdym ratuszu. 4

7 Osoby bezdomne mogą zwracać się do: Infothek der Abteilung Zentrale Wohnungslosenhilfe [informacja Wydziału Centralnej Pomocy dla Bezdomnych] Adresy patrz strona Co oznacza pojęcie potrzeby bądź dodatkowego zapotrzebowania? Potrzebą jest kwota, której ktoś może wymagać do prowadzenia godziwego, indywidualnego trybu życia. Do tego zaliczają się m. in. podstawowy zasiłek socjalny [niem.: Regelbedarf] (w tym zawarte są np. koszty produktów spożywczych, ubrania, sprzętów domowych, przedmiotów gospodarstwa domowego, prądu, wody, napraw, wydatków związanych ze spędzaniem wolnego czasu) odpowiednie koszty mieszkania i ogrzewania Wysokość zasiłku socjalnego może być zróżnicowana. Jest ona zależna od wieku i sytuacji życiowej. I tak np. dzieci otrzymują mniejszy zasiłek niż dorośli. Mówi się tu o dopasowanym na miarę zasiłku. Obecnie dla dorosłego żyjącego samotnie w Monachium wynosi on 420,00 euro. Dla osób wymagających pielęgnacji, które nie są w stanie samodzielnie ponosić związanych z tym kosztów, istnieje zasiłek, ewentualnie także świadczenie pieniężne potrzebne na opiekę pielęgnacyjną. Niektórzy ludzie wymagają ponadto dodatkowego tak zwanego zasiłku celowego [Mehrbedarf], ponieważ ponoszą wyższe koszty niż inne osoby (np. kobiety ciężarne). Również osoby, które z powodów zdrowotnych potrzebują droższej żywności, mogą otrzymać zasiłek celowy. Jest on przekazywany jako 5

8 dodatek do świadczonego podstawowego zasiłku socjalnego i przez to podwyższa kwotę, jaką uprawnione osoby mogą otrzymywać. 5. Co to są dochody i majątek? Pod tym pojęciem rozumie się zasadniczo własne dochody i majątek, ale np. także należące do razem żyjących małżonek / małżonków lub życiowych partnerek/partnerów. Do dochodów zaliczają się w szczególności zarobki i wynagrodzenia, renty, alimenty, dochody z wynajmu i dzierżawy, ale także odsetki. Pod pojęciem majątku rozumie się np. gotówkę, oszczędności, papiery wartościowe, umowy oszczędnościowo-budowlane, ubezpieczenia na życie, pojazdy, domy i grunty, mieszkania własnościowe (z wyjątkiem zamieszkiwanych przez siebie samego nieruchomości o odpowiedniej powierzchni). 6. Kontrola wysokości dochodów i majątku Aby ustalić, czy ma Pan/i roszczenia do zasiłku socjalnego, najpierw sprawdza się wysokość dochodów. Wylicza się, czy i w jakiej wysokości może Pan/i otrzymać pomoc. Państwa wymagania (czego Pan/i potrzebuje?) będą przy tym porównane z Państwa dochodami (czym może Pan/i dysponować?). Również wartość majątku odgrywa pewną rolę, tu zresztą występują tak zwane kwoty wolne od potrąceń. Zależnie od tego, jakich możliwych pomocy Pan/i potrzebuje, ustalana jest kwota wolna od potrąceń. Pozostaje ona do swobodnej dyspozycji, także gdy Pan/i otrzymuje zasiłek socjalny. 6

9 Przykład Przy pobieraniu podstawowego świadczenia z tytułu starości i niepełnosprawności [Grundsicherung im Alter und bei Erwerbsminderung] kwota wolna od potrąceń wynosi obecnie dla samotnie żyjącej osoby 2600,00 euro. Jeśli ktoś żyje razem z partnerką/ partnerem to ta kwota podwyższa się dodatkowo o 614,00 euro. Po kontroli, czy Pan/i może otrzymać wsparcie finansowe, dostanie Pan/i pisemne zawiadomienie (decyzję). W niej znajdzie Pan/i informację, jak wysoka jest kwota do wypłaty i jak została ona wyliczona. 7. Czy krewni muszą płacić alimenty? Z reguły zobowiązani do alimentacji krewni (np. rodzice, dzieci, osobno żyjący lub rozwiedzeni małżonkowie) otrzymują pisemne powiadomienie od podmiotu udzielającego pomocy społecznej (w tym przypadku miasta Monachium), gdy tylko dokona on wypłat świadczenia. Czy alimenty faktycznie muszą być płacone, zależy od sytuacji materialnej i osobistej krewnego, jak i od rodzaju pomocy. 8. Gdzie i jak może Pan/i złożyć wniosek o zasiłek socjalny? Proszę najpierw zwrócić się do informacji w dzielnicowym ratuszu [Sozialbürgerhaus (SBH); tłum: łączy funkcje urzędu miejskiego, m. in. z wydziałem spraw społecznych oraz zadania agencji zatrudnienia (Jobcenter)]. 7

10 Przynależność administracyjna do dzielnicowego ratusza zależy od Pana/i miejsca zamieszkania. Adresy dzielnicowych ratuszy znajdą Państwo na stronie 45 lub w internecie na stronie: W informacji otrzyma Pan/i nazwiska i numery telefonów właściwych referentów, aby ustalić termin przyjęcia wniosku. Jeżeli nie może Pan/i pojawić się osobiście, to istnieje np. możliwość przyjęcia wniosku podczas wizyty w domu. 9. Co jest potrzebne do złożenia wniosku? Proszę przynieść w pierwszym terminie następujące dokumenty: dowód osobisty lub legitymację inwalidzką umowę o wynajem mieszkania i ostatnie pismo z wysokością podwyżki czynszu dowody wypłat kwot dochodów (np. wykaz zarobków, decyzja rentowa) zaświadczenia o stanie majątkowym (to np. stan oszczędności, papiery wartościowe, umowy oszczędnościowo-budowlane, polisy ubezpieczenia na życie, pojazdy, domy i grunty itp.) wyciągi z konta bankowego z ostatnich trzech miesięcy Mogą Państwo również informować się korzystając ze strony internetowej 8

11 B. Czy Pan/i ostatecznie zakończył/a pracę zawodową? Jeżeli z powodu wieku lub trwałej niepełnosprawności ostatecznie zakończył/a Pan/i pracę zawodową i nie jest w stanie z własnych środków łożyć na swoje utrzymanie, to może Pan/i składać wniosek o podstawowe świadczenie z tytułu starości i niepełnosprawności [Grundsicherung im Alter und bei Erwerbsminderung ( 41 ff. SGB XII)]

12 1. Kto jest uprawniony do świadczenia? To świadczenie socjalne otrzymują osoby, które osiągnęły wiek emerytalny lub skończyły 18 lat i niezależnie od aktualnej sytuacji na rynku pracy są trwale niepełnosprawne, zgodnie z wykładnią ustawowego ubezpieczenia rentowego i których środki własne są niewystarczające do utrzymania. Osoby poszukujące pracy, osoby zdolne do pracy i członkowie ich rodzin mogą składać wnioski o zasiłek dla bezrobotnych typu II w Jobcenter München, które jest zintegrowane z dzielnicowym ratuszem. 2. Jakie świadczenia może Pan/i otrzymać? odpowiedni do potrzeb podstawowy zasiłek socjalny odpowiednie koszty czynszu i ogrzewania ewentualny dodatek zwiększonych kosztów zgodnie z potrzebami składki na ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne (o ile nie jest zawarte ubezpieczenie obowiązkowe) koszty dalszych ustawowo ustalonych spraw (np. świadczenia związane z kształceniem i uczestnictwem w życiu społecznym dzieci, pierwsze wyposażenie mieszkania włącznie ze sprzętami gospodarstwa domowego, pierwsze zaopatrzenie w odzież) 10

13 Proszę uwzględnić, że Aby otrzymać podstawowe świadczenie, konieczne jest złożenie pisemnego wniosku. W celu przyjęcia tego wniosku proszę ustalić termin z właściwym referentem w wydziale spraw socjalnych ratusza. Pomoc może być zapewniona od pierwszego dnia tego miesiąca, w którym wniosek wpłynie do instytucji świadczącej pomoc społeczną. (Gdy np. wniosek wpłynie dnia 17 maja, wypłata nastąpi od 1 maja). 3. Uwaga Jeżeli nie przysługuje Panu/i roszczenie do bieżącej miesięcznej pomocy, to ewentualnie mogą być udzielone jednorazowe zapomogi pieniężne (np. na pierwsze wyposażenie mieszkania). Możliwe jest także posiadanie prawa do zasiłku mieszkaniowego. Wniosek o zasiłek mieszkaniowy może być tak samo złożony osobiście w wydziale ds. socjalnych ratusza bądź wysłany drogą pocztową. 11

14 C. Co się dzieje, gdy Pan/i tymczasowo lub na czas określony przerywa pracę zawodową? Jeżeli z powodu ograniczonej w czasie niezdolności do pracy nie może Pan/i tymczasowo pracować i przez to utrzymywać się z własnych środków, to istnieje możliwość złożenia wniosku o przyznanie zasiłku na utrzymanie [Hilfe zum Lebensunterhalt] ( 27 ff. SGB XII).

15 1. Kto jest uprawniony do świadczenia? Osoby, które żyją w Niemczech, gdy nie są w stanie wcale lub są w stopniu niedostatecznym pokrywać konieczne koszty utrzymania własnymi siłami i z własnych środków dłużej niż sześć miesięcy, ale nie na stałe, mogą pracować zawodowo mniej niż 3 godziny dziennie. Kto jest zdolny do pracy zawodowej i wymaga pomocy, może złożyć wniosek o zasiłek dla bezrobotnych typu II w Jobcenter München. Jobcenter jest zintegrowane z dzielnicowym ratuszem. 2. Jakie świadczenia może Pan/i otrzymać? odpowiednie świadczenie socjalne odpowiednie kwoty kosztów utrzymania i opłat za ogrzewanie ewentualne dodatki na pokrycie kosztów zwiększonych potrzeb składki na ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne (o ile nie jest zawarte żadne ubezpieczenie pielęgnacyjne) ustawowo ustalone pomoce jednorazowe (np. zapomoga na pierwsze wyposażenie mieszkania włącznie ze sprzętami gospodarstwa domowego, pierwsze wyposażenie w odzież, świadczenia na rzecz kształcenia i uczestnictwa w życiu społecznym dzieci) 13

16 Proszę uwzględnić, że Zasiłek na utrzymanie jest wypłacany od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. Wypłaty za poprzedzający okres czasu nie są możliwe, a zatem nie mogą być przejęte długi. (Jeśli Pan/i np. pożyczył/a pieniądze, aby przetrwać pewien czas, to ta kwota nie będzie Panu/i zwrócona). Wyjątek stanowią długi związane z opłatą czynszu ( patrz rozdział K, strona 38). 3. Uwaga Jeśli nie przysługuje Panu/i roszczenie do bieżącego miesięcznego zasiłku na utrzymanie, to może być przyznane jednorazowe świadczenie pieniężne (np. na pierwsze wyposażenie mieszkania). Możliwe jest także, że występuje roszczenie do zasiłku mieszkaniowego. Wniosek o zasiłek mieszkaniowy również może być złożony osobiście w dzielnicowym ratuszu lub wysłany drogą pocztową. 14

17 D. Czy wymaga Pan/i pielęgnacji? Jeżeli wymaga Pan/i pielęgnacji z powodu jakiejś fizycznej, intelektualnej lub psychicznej choroby/ niepełnosprawności, musi się Pan/i najpierw zwrócić do swojej kasy pielęgnacyjnej. Jeśli nie posiada Pan/i ubezpieczenia pielęgnacyjnego, lub gdy świadczenia kasy pielęgnacyjnej oraz Państwa własne nie są wystarczające, to można złożyć wniosek o zapomogę na koszty pielęgnacji ( 61 ff. SGB XII) w dzielnicowym ratuszu.

18 Odróżnia się przypadki zależnie od tego, czy Pan/i potrzebuje pomocy ambulatoryjnej, gdy np. mieszka Pan/i u siebie w domu, czy też wymaga Pan/i opieki stacjonarnej, ponieważ przebywa Pan/i w domu opieki lub do takiego chce się przeprowadzić. Miasto Monachium z reguły jest odpowiedzialne za opiekę ambulatoryjną, a rejon Górnej Bawarii [Bezirk Oberbayern] za placówki stacjonarne. ( patrz rozdział E, strona 22). 1. Kto może otrzymać pomoc? Osoby, które już dłużej nie mogą bez pomocy uporać się z koniecznymi czynnościami (np. myciem, ubieraniem się) i pracami domowymi (zakupami, sprzątaniem mieszkania itp.), otrzymają środki konieczne dla ich zaopatrzenia. Warunkiem jest, aby Służba Medyczna Ubezpieczenia Zdrowotnego (MDK) [der Medizinische Dienst der Krankenversicherung (MDK)] dokonała klasyfikacji i określiła stopień pielęgnacji (niepełnosprawności). Kto nie jest ubezpieczony, będzie poddany kontroli Referatu ds. Zdrowia i Środowiska [Referat für Gesundheit und Umwelt]. Nastąpi to na polecenie właściwego ratusza dzielnicowego ( strona 45). Zależnie od rozmiarów wymaganej pielęgnacji następuje zakwalifikowanie do różnych stopni niepełnosprawności (grupy pielęgnacyjnej): 16 stopień pielęgnacji I (przypadek wymagający znacznej pielęgnacji), stopień pielęgnacji II (ciężki przypadek wymagający pielęgnacji), stopień pielęgnacji III (bardzo ciężki przypadek wymagający pielęgnacji).

19 2. Jakie świadczenia można otrzymać? Zasiłek pielęgnacyjny: otrzymają Państwo pieniądze, aby samodzielnie pokrywać koszty zaopatrzenia. Rzeczowe świadczenie pielęgnacyjne: w tym przypadku odpowiednią kwotę otrzymają służby opiekuńcze, które świadczą usługi pielęgnacyjne. Łączone świadczenia: obydwa rodzaje świadczeń mogą ewentualnie być łączone, gdy np. członkowie rodziny i służby dzielą się sprawowaną opieką. 3. Jakie kwoty mogą być wypłacone? Zależy to od poszczególnych stopni wymaganej pielęgnacji. Obecnie obowiązują następujące wysokości zasiłków: zasiłek pieniężny pomoc rzeczowa stopień pielęgnacji I 244,00 468,00 stopień pielęgnacji II 458, ,00 stopień pielęgnacji III 728, ,00 4. Pomoc przy ograniczonej sprawności w życiu codziennym (np. demencji) Osoby z zaburzeniami uwarunkowanymi demencją, z niesprawnością intelektualną lub chorobami psychicznymi mogą być znacznie ograniczone w swojej wydolności w życiu codziennym. Dla nich ustawodawca przyjął osobne ustalenia. I tak również osoby, które nie mają przyznanego żadnego stopnia pielęgnacji, mogą otrzymać zasiłek pieniężny bądź pomoc rzeczową. Mówi się w tym przypadku o tak zwanym stopniu pielęgnacji 0 (zero). 17

20 Świadczenia są tak samo zależne od stopnia pielęgnacji. 18 zasiłek pieniężny pomoc rzeczowa stopień pielęgnacji 0 123,00 231,00 stopień pielęgnacji I 316,00 689,00 stopień pielęgnacji II 545, ,00 stopień pielęgnacji III 728, ,00 5. Kto płaci? Wszystkie osoby, które mają ubezpieczenie pielęgnacyjne, muszą najpierw zwrócić się do swojej kasy pielęgnacyjnej. Płatności kasy pielęgnacyjnej następują tylko do wysokości kwot wymienionych w pkt. 3 i 4. Kto nie ma ubezpieczenia pielęgnacyjnego lub na wydatki związane z pielęgnacją potrzebuje więcej pieniędzy, niż to wynoszą ustalone kwoty zasiłków, ten może złożyć wniosek o pomoc do właściwego ratusza dzielnicowego ( strona 45). W przeciwieństwie do zasad wypłaty zasiłków z kasy pielęgnacyjnej istnieją następujące różnice: Świadczenia pomocy społecznej są zależne od dochodów i stanu majątkowego (na wstępie zostaje wyliczone, czy i w jakiej mierze może Pan/i sam/a pokrywać koszty pielęgnacji). Mogą być przejęte wszystkie wydatki związane z pielęgnacją, które są konieczne dla odpowiedniej indywidualnej opieki (np. pozostałe koszty, które jeszcze nie są uregulowane, gdy nie wystarcza pieniędzy z kasy pielęgnacyjnej na opłacenie służby świadczącej usługi pielęgnacyjne). Również koszty, które powstają, gdy jeszcze nie został przyznany żaden stopień pielęgnacji (np. pomoc domowa

21 ( patrz rozdział I, strona 31) porady telefoniczne, pomoc w pielęgnacji) mogą być przejęte. Proszę uwzględnić, że Pomoc z zasady zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. 6. Uwaga Wszystkie osoby po ukończeniu 65 roku życia, które nie wymagają pielęgnacji, być może mogą otrzymać pomoc dla seniorów [Altenhilfe] ( patrz rozdział F, strona 23) Na temat pielęgnacji znajdzie Pan/i dalsze informacje w internecie na stronie: Jeżeli zechce Pan/i bliżej zająć się tematyką ubezpieczenia pielęgnacyjnego, to polecamy broszurę Federalnego Ministerstwa Zdrowia Poradnik o pielęgnacji wszystko, co Państwo o pielęgnacji musicie wiedzieć. Na stronie internetowej / Publikationen może Pan/i ściągnąć tę broszurę lub zamówić. Gdy tylko z powodu jakiejś niepełnosprawności potrzebuje Pan/i pomocy (np. osoby towarzyszącej w społecznych wydarzeniach lub transportu dla osób niepełnosprawnych) to instytucje Okręgu Górnej Bawarii są właściwymi dla Pana/i placówkami. Bezirk Oberbayern Bezirksverwaltung Prinzregentenstraße 14, München Tel.: 089 /

22 E. Pobyt w domu opieki dla seniorów Kto nie wymaga pielęgnacji, ale z powodów zdrowotnych chce lub musi przeprowadzić się do placówki dla seniorów (do części domu starców przeznaczonej dla osób sprawnych lub do obiektów z mieszkaniami chronionymi dla seniorów), ten może złożyć wniosek o pomoc w placówkach dla seniorów ( 27 b SGB XII).

23 1. Kto może otrzymać pomoc? Osoby, które nie wymagają pielęgnacji (tzn. dla których Medyczna Służba Ubezpieczenia Zdrowotnego stwierdziła potrzebę podstawowej pielęgnacji przez krócej niż 15 minut dziennie) i przypadających kosztów nie mogą lub mogą tylko częściowo pokrywać z własnych środków oraz swoje miejsce stałego pobytu przed przeprowadzką do placówki dla seniorów miały w Monachium. 2. Co będzie opłacane? Jeżeli Pana/i renta, jak i pozostałe dochody i majątek nie wystarczają na opłacenie pobytu w domu opieki, to Urząd ds. Zabezpieczenia Społecznego przejmie brakującą pozostałą kwotę i wpłaci ją, z reguły bezpośrednio do placówki dla seniorów. Wprawdzie musi Pan/i zastawić swoje łączne dochody na poczet kosztów pobytu w domu opieki, otrzymuje Pan/i jednak miesięczne kieszonkowe, tzw. kwotę gotówkową. Pozostaje ona do swobodnego dysponowania. 3. Kto płaci? Kto nie jest niepełnosprawny, w sprawach dotyczących mieszkania w placówce dla seniorów, powinien zwrócić się przed planowaną przeprowadzką do Amt für Soziale Sicherung Abt. Wirtschaftliche Hilfen in Einrichtungen Schwanthalerstraße München Tel.: 089 / lub s-i-wh3.soz@muenchen.de 21

24 Jeżeli został już dla Pana/i przyznany stopień wymaganej pielęgnacji lub stwierdzona potrzeba podstawowej pielęgnacji przez dłużej niż 15 minut dziennie, to właściwą instytucją nie jest już miasto Monachium, lecz Okręg Górnej Bawarii. Proszę w takim przypadku zwrócić się do Servicestelle des Bezirks Oberbayern Prinzregentenstraße München Tel: 089 / Fax 089 / servicestelle@bezirk-oberbayern.de Internet: Proszę uwzględnić, że Pomoc zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. 4. Gdzie znajdę wolne miejsca? Monachijska Giełda ds. Pielęgnacji [Die Münchner Pflegebörse] informuje o posiadanych ofertach. Przekazuje ona przegląd placówek w Monachium i w powiecie. Ponadto udziela informacji o dalszych ofertach poradnictwa, jak i w kwestiach ubezpieczenia pielęgnacyjnego. W internecie może Pan/i znaleźć informacje na stronie: 22

25 F. Pomoce dla starszych ludzi Aby również starsze osoby mogły brać udział w życiu społecznym i by zmniejszać ryzyko uwarunkowane wiekiem, pomoc społeczna dla seniorów ( 71 SGB XII) oferuje różne możliwości.

26 1. Kto może otrzymać świadczenie socjalne dla seniorów [Altenhilfe]? Wniosek mogą składać osoby, które skończyły 65 lat i których własne środki nie wystarczają do utrzymania. 2. Jakie świadczenia można otrzymać? Zapomoga na koszty transportu: Powinna pomagać przy nabywaniu np. biletu miesięcznego seniora bądź znaczka opłaty, o ile w tym przypadku nie jest możliwe przyznanie świadczeń przez inne placówki. Zapomoga na koszty usług telefonicznych: Służy m. in. utrzymaniu stałego kontaktu z rodziną/znajomymi, gdy ktoś tylko w ograniczonym zakresie może opuszczać mieszkania. Domowy telefon ratunkowy: Gdy możliwe jest wystąpienie sytuacji zagrożenia życia, w której nie wystarcza normalny telefon, aby wezwać pomoc, to mogą być przejęte różne koszty (opłata za założenie itp.). Proszę uwzględnić, że Pomoc zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. W przypadkach pobierania świadczeń socjalnych dla seniorów ich krewni zobowiązani do alimentacji nie muszą łożyć na ich utrzymanie. 24

27 G. Czy Pan/i nie może opłacić składek na ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne lub nie ma ubezpieczenia zdrowotnego lub pielęgnacyjnego? Jeżeli wymaga Pan/i leczenia, ale nie może opłacić składek na ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne, to istnieje możliwość złożenia w dzielnicowym ratuszu wniosku o przejęcie tych kosztów ( 32 SGB XII).

28 1. Jakie świadczenia można otrzymać, gdy Pan/i otrzymuje podstawowe świadczenie socjalne lub zasiłek na utrzymanie? Jeżeli Pan/i otrzymuje podstawowe świadczenie [Grundsicherung] ( patrz rozdział B, strona 9) lub zasiłek na utrzymanie [Hilfe zum Lebensunterhalt] ( patrz rozdział C, strona 12) i jeszcze nie jest ustawowo ubezpieczony/a (np. w ramach swojej renty), to będą przejęte koszty składek na dobrowolne ustawowe ubezpieczenie zdrowotne. Dla osób prywatnie ubezpieczonych może być zapłacona składka do wysokości połowy podstawowej kwoty taryfowej Pana/i ubezpieczenia. Jeżeli otrzymuje Pan/i podstawowe świadczenie lub zasiłek na utrzymanie i nie jest możliwe ubezpieczenie, to zostanie Pan/i zameldowany/a w jednej z ustawowych kas chorych. Otrzyma Pan/i te same świadczenia co tam ubezpieczone osoby i otrzyma kartę ubezpieczonego, którą może Pan/i przedłożyć u lekarza. 2. Jakie świadczenia można otrzymać, gdy Pan/i nie otrzymuje ani podstawowego świadczenia ani zasiłku na utrzymanie? Jeżeli nie otrzymuje Pan/i ani podstawowego świadczenia ani zasiłku socjalnego, to musi Pan/i najpierw sam/a ubezpieczyć się w jednym ustawowym lub prywatnym ubezpieczeniu zdrowotnym zależnie od tego, czy wcześniej był/a Pan/i pracownikiem umysłowym czy też prowadził/a własną działalność gospodarczą. W Niemczech istnieje obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli zatem Pana/i dotychczasowe dochody lub stan majątkowy były wystarczające do utrzy- 26

29 mania, ale do opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne już brakło pieniędzy do dyspozycji, to może Pan/i wyjaśnić we właściwym ratuszu dzielnicowym ( strona 45), jakie są możliwości zawarcia dla Pana/i ubezpieczenia zdrowotnego (i pielęgnacyjnego). W wyjątkowym wypadku może Pan/i także otrzymać zasiłek zdrowotny ( 47 ff SGB XII). Tu w szczególności chodzi o pokrycie kosztów leczenia. Proszę uwzględnić, że Pomoc zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. 27

30 H. Jedzenie na kółkach Osoby, które ze względu na swój wiek lub z powodu choroby nie są w stanie samodzielnie gotować, mogą być finansowo wsparte, aby opłacać Jedzenie na kółkach ( 27 a i 42 SGB XII).

31 1. Kto może złożyć wniosek o świadczenie usługi Jedzenie na kółkach? Starsze i chore osoby, które pobierają podstawowe świadczenie socjalne ( patrz rozdział B, strona 9) lub zasiłek na utrzymanie ( patrz rozdział C, strona 12) mogą korzystać z usługi Jedzenie na kółkach bez dalszej kontroli dochodów. Osoby, które potrzebują usługi Jedzenie na kółkach, ale nie pobierają żadnego podstawowego świadczenia socjalnego ani zasiłku na utrzymanie, mogą składać wniosek do właściwego ratusza dzielnicowego ( strona 45). 2. Jakie świadczenia można otrzymać? Do kosztów Jedzenia na kółkach możliwe jest przyznanie dodatku za każdy dzień. Jest on niezależny od faktycznej ceny posiłku i pokrywa tylko część kosztów. Wydatki związane ze specjalną żywnością nie będą zwracane. Jeżeli jednak specjalne pożywienie jest niezbędne ze względów zdrowotnych i to powoduje większe koszty, to do wydziału spraw socjalnych w ratuszu można składać wniosek o dodatkową zapomogę na droższą żywność ( strona 45). 3. Gdzie otrzymam Jedzenie na kółkach? W Monachium na terenie całego miasta oferują tę usługę związki stowarzyszeń charytatywnych. Obok akcji Jedzenie na kółkach niektóre związki, a zwłaszcza pewne Centra Usług dla Seniorów [Alten- und Service-Zentren (ASZ)], 29

32 zorganizowały tzw. obiady dla potrzebujących. Informacje o ASZ znajdzie Pan/i na stronie internetowej Proszę uwzględnić, że Pomoc zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostanie powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. W przypadku otrzymywania jedzenia na kółkach krewni zobowiązani do alimentacji krewnych nie muszą łożyć na ich utrzymanie. 30

33 I. Pomoc w gospodarstwie domowym Kto jeszcze nie wymaga pielęgnacji, ale ma trudności w prowadzeniu swojego domu, może do wydziału spraw socjalnych w ratuszu składać wniosek o przejęcie kosztów pomocy domowej ( 61 SGB XII).

34 1. Kto może otrzymać pomoc? Wsparcie mogą otrzymać osoby, które jeszcze nie wymagają pielęgnacji (potrzeba podstawowej pielęgnacji przez krócej niż 45 minut) potrzebują pomocy przy prowadzeniu gospodarstwa domowego (np. przy sprzątaniu mieszkania, praniu bielizny, zakupach, gotowaniu) i nie są w stanie opłacać pomocy domowej z własnych środków 2. Gdzie można składać wniosek o pomoc domową? Jeżeli zechce Pan/i złożyć wniosek o pomoc domową, to proszę zwrócić się do odpowiedniego referatu (SGB XII) we właściwym dla Pana/i ratuszu dzielnicowym ( strona 45). Czy pomoc domowa jest potrzebna, stwierdzają pracownice i pracownicy okręgowej pomocy społecznej. 3. Kto świadczy pomoc? Po tym, gdy zostanie ustalone, w jakim zakresie potrzebna jest pomoc domowa (np. trzy godziny tygodniowo), może Pan/i wybrać, czy ta pomoc ma być świadczona przez zarejestrowaną służbę oferującą usługi pielęgniarskie i w gospodarstwie domowym, czy też przez osobę prywatną. 32

35 4. Ile pieniędzy otrzymuje się na pomoce domowe? Zależy to od tego, jak wiele pomocy Pan/i potrzebuje i kto ją świadczy. Jeżeli są zatrudnione zarejestrowane służby świadczące takie usługi, to istnieją stałe kwoty ryczałtowe jako podstawa do wyliczeń. Przy zatrudnieniu osób prywatnych jest ustalona stawka godzinowa. Obecnie wynosi ona ok. 13. Od niej należy odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne, jak i podatek. Wypłata nie następuje dla bliskich osób (np. członków rodziny). 5. Jak te pieniądze są wypłacane? Zwykle służby świadczące usługi pielęgnacyjne i w gospodarstwie domowym rozliczają swoje koszty bezpośrednio z dzielnicowym ratuszem. Proszę uwzględnić, że Pomoc zostaje przyznana od tego dnia, w którym o Pana/i potrzebie uzyskania pomocy zostaje powiadomiona instytucja udzielająca pomocy społecznej. 33

36 J. Przywrócenie godziwych warunków mieszkaniowych Tę pomoc mogą otrzymać np. osoby, których mieszkanie znajduje się w stanie silnego zaniedbania i które nie są w stanie samodzielnie przywrócić godziwych warunków mieszkaniowych.

37 1. Kto może skorzystać z tej pomocy? Mieszkanki i mieszkańcy Monachium, którzy są bezradni i nie radzą sobie z oceną swojej sytuacji mieszkaniowej oraz nie mają takiego otoczenia społecznego, które może ich motywować do odśmiecania. 2. Jak można tę pomoc otrzymać? Często pracownice i pracownicy Okręgowej Pomocy Społecznej [Bezirkssozialarbeit (BSA)] rozpoznają tę szczególną sytuację. Są oni zatrudnieni w ratuszu dzielnicowym i podejmują konieczne kroki. Odśmiecanie jest przeprowadzane pod opieką społecznopedagogiczną, aby towarzyszyć dotkniętym osobom w tej obciążającej dla nich sytuacji. 3. Jakie świadczenia można otrzymać? Ta pomoc jest możliwa zarówno w ramach wynajmu, jak i w przypadku własności mieszkania. Przy koniecznym odśmiecaniu z reguły przeprowadza się także kompleksowe gruntowne czyszczenie. Jeżeli konieczne są naprawy lub nowe meble jako następstwo zapuszczenia, to również one mogą być opłacone. 4. Szczególny przypadek Ta pomoc jest zapewniona niezależnie od dochodów i stanu majątkowego. Krewni zobowiązani do alimentacji nie muszą łożyć na utrzymanie tych osób. 35

38 K. Pomoc przy zadłużeniu i niewypłacalności Poradnia dla Dłużników miasta Monachium [Schuldnerberatung der Stadt München] oferuje pomoc w pokonywaniu problemów finansowych ( 11 SGB XII). Jest ona służbą świadczącą całościowe poradnictwo i poszukuje razem z Państwem odpowiednich, indywidualnych rozwiązań.

39 1. Kto może udać się do Poradni dla Dłużników? Wszystkie mieszkanki i mieszkańcy Monachium z problemami finansowymi, którzy potrzebują pomocy z powodu zaciągniętych długów i nadmiernego zadłużenia. 2. Co oferuje Poradnia dla Dłużników? Otrzyma Pan/i pomoc i poradę między innymi przy ustalaniu sytuacji osobistej i materialnej materialnego zabezpieczenia egzystencji planowaniu budżetu i prowadzeniu domu wyjaśnieniu kwestii prawnych podjęciu środków ochrony dłużnika (założenie konta chronionego przed zajęciem przez komornika) uregulowaniu długów poprzez pozasądową ugodę z wierzycielami długów uregulowaniu długów w postępowaniu sądowym dotyczącym niewypłacalności Uwaga Środki pieniężne nie mogą tu być udostępnione. 3. Jakie są koszty? Usługi Poradni dla Dłużników są bezpłatne. Oczywiście podlega ona ustawowemu obowiązkowi zachowania tajemnicy służbowej. 37

40 4. Do kogo należy się zwrócić? Aby rozpocząć korzystanie z poradnictwa dla dłużników, proszę zwrócić się do właściwego dla Pana/i ratusza dzielnicowego ( strona 45) i uzgodnić termin pierwszej krótkiej porady. Do dyspozycji Państwa jest także gorąca linia telefoniczna: od poniedziałku do czwartku w godz w piątek w godz Uhr pod numerem: 089 / Przy długach z powodu zalegania z opłatami czynszu i groźbie utraty mieszkania: Proszę natychmiast nawiązać kontakt ze specjalistyczną placówką ds. zwalczania bezdomności we właściwym ratuszu dzielnicowym ( strona 45). 38

41 L. Opieka prawna Choroba i potrzeba pielęgnacji mogą prowadzić do tego, że własne sprawy nie mogą już dłużej być samodzielnie regulowane. W takim przypadku istnieje np. możliwość ustanowienia zaufanej osoby, która może podejmować decyzje w Pana/i imieniu. Wydział ds. Opieki stolicy landu Monachium [Betreuungsstelle der Landeshauptstadt München] pozostaje do dyspozycji, jeśli ma Pan/i związane z tym pytania.

42 1. Kto może korzystać z pomocy Wydziału ds. Opieki? Wszystkie mieszkanki i mieszkańcy Monachium, którzy z różnych powodów nie są już w stanie samodzielnie prowadzić swoich spraw lub chcą w porę zadbać o to, aby ich sprawy były uregulowane. Także krewni lub pozostałe bliskie osoby mogą otrzymać poradę. 2. Jakie zadania ma Wydział ds. Opieki? Wydział ds. Opieki ma m. in. następujące ustawowe zadania do wypełnienia: Porady dla interesantów i ich krewnych we wszystkich kwestiach opieki prawnej i innych form pomocy społecznej w celu uniknięcia potrzeby opieki prawnej Współdziałanie przy wyjaśnieniu, czy konieczna jest opieka prawna, poprzez ustalenie stanu faktycznego i opinie biegłych dla sądu opiekuńczego Porady dla obywatelek i obywateli w zakresie tematyki pełnomocnictwa z rozporządzeniem dotyczącym opieki, jak i rozporządzenia dotyczącego opieki oraz dyspozycji pacjenta (oświadczenia woli pacjenta) Uwierzytelnianie dokumentów Porady i informacje dla zawodowych i honorowych opiekunek i opiekunów co do ich zadań 40

43 3. Gdzie znajdą Państwo Wydział ds. Opieki? Jeżeli mają Państwo pytania związane z wymienionymi tematami, to proszę zwrócić się do Poradnia dla dłużników/osób niewypłacalnych, Wydział Opieki i Specjalistyczna Placówka do Walki z Ubóstwem Schuldner- / Insolvenzberatung, Betreuungsstelle und Fachstelle Armutsbekämpfung Mathildenstraße 3 a München Tel.: 089 / Fax: 089 / betreuungsstelle.soz@muenchen.de 4. Jakie powstają koszty? Porady są bezpłatne, uwierzytelnienie dokumentu kosztuje 10,00 euro. Wartościowe informacje i internetowy dostęp do pożytecznych broszur i formularzy otrzymają Państwo na stronie: 41

44 M. Specjalna legitymacja w Monachium [München-Pass] dobrowolne świadczenie miasta Monachium München-Pass oferuje osobom ze stałym miejscem zamieszkania w Monachium liczne bonifikaty w placówkach miejskich i nie tylko w nich.

45 1. Kto może otrzymać München-Pass? Otrzymują go mieszkanki i mieszkańcy Monachium, którzy pobierają podstawowe świadczenie dla poszukujących pracy (zasiłek dla bezrobotnych II bądź zasiłek socjalny) z Jobcenter München otrzymują zasiłek na utrzymanie bądź podstawowe świadczenie z tytułu starości i niepełnosprawności, lub też otrzymują świadczenia zgodnie z ustawą o świadczeniach dla ubiegających się o azyl albo odbywają dobrowolnie w ramach zastępczej służby wojskowej tzw. rok pracy społecznej lub na rzecz ekologii [Freiwilliges soziales bzw. ökologisches Jahr] i których dochody nie wykraczają ponad ustalony limit dochodów (Bedarfssatz) dla uzyskania zasiłku na utrzymanie. Także granica wysokości wyznaczonego majątku nie może być przekroczona. 2. Jakie istnieją bonifikaty? Możliwe są ulgi różnej wysokości przy odwiedzinach na pływalni, w salach sportowych w muzeach, przy zwiedzaniu budowli w kinach, ogrodach zoologicznych w uniwersytetach ludowych, teatrach jak i zniżki w MVV [sieci komunikacji miejskiej w Monachium] 3. Gdzie otrzymają Państwo München-Pass? Kto pobiera podstawowe świadczenie lub zasiłek na utrzymanie, ten zwraca się do właściwego referatu ds. SGB XII w 43

46 dzielnicowym ratuszu ( strona 45) Osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych II (SGB II) informują się w informacji właściwego ratusza dzielnicowego Osoby z niewielkimi dochodami informują się również w Infothek właściwego ratusza dzielnicowego [SBH] Kto otrzymuje świadczenia na podstawie ustawy o świadczeniach dla ubiegających się o azyl, ten zwraca się do Urzędu ds. Mieszkaniowych i Migracji ( strona 48) Osoby bezdomne otrzymują München-Pass w Centralnej Pomocy dla Bezdomnych w Urzędzie ds. Mieszkaniowych i Migracji ( strona 48) 4. Co muszą Państwo mieć ze sobą przy składaniu wniosku? Decyzję o świadczeniach przyznanych na podstawie SGB XII, SGB II lub ustawy o świadczeniach dla ubiegających się o azyl albo zaświadczenia o dochodach, stanie majątkowym i wysokości czynszu lub zaświadczenie o odbywaniu zastępczej służby wojskowej, roku dobrowolnej pracy społecznej lub na rzecz ochrony środowiska München-Pass jest wystawiany osobno dla każdego członka rodziny. Z tego względu potrzebne jest zdjęcie każdej osoby. Krewni zobowiązani do alimentacji nie muszą łożyć na utrzymanie osób, którym zostaje wystawiony München-Pass. Aktualne informacje o München-Pass znajdą Państwo na stronie internetowej 44

47 N. Adresy Do jakiego ratusza dzielnicowego może Pan/i się zwrócić zależy od Pana/i miejsca zamieszkania. Wszystkie ratusze dzielnicowe są pozbawione barier, dostępne dla niepełnosprawnych. Sozialbürgerhaus Berg am Laim-Trudering-Riem (Berg am Laim, Trudering-Riem) Streitfeldstraße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-btr.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Laim-Schwanthalerhöhe (Laim, Schwanthalerhöhe) Dillwächterstraße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-ls.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Mitte (Altstadt-Lehel, Ludwigsvorstadt-Isarvorstadt, Maxvorstadt) Schwanthalerstraße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-mitte.soz@muenchen.de 45

48 Sozialbürgerhaus Neuhausen-Moosach (Neuhausen-Nymphenburg, Moosach) Ehrenbreitsteiner Straße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-nm.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Nord (Milbertshofen-Am Hart, Feldmoching-Hasenbergl) Knorrstraße München Infothek: Tel.: 089 / und Fax: 089 / , i sbh-nord.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Pasing (Pasing-Obermenzing, Aubing-Lochhausen-Langwied, Allach-Untermenzing) Landsberger Straße München Infothek: Tel. 089 / Fax: 089 / sbh-pasing.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Plinganserstraße (Thalkirchen-Obersendling-, Forstenried-Fürstenried-Solln, Hadern) Plinganserstraße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-pli.soz@muenchen.de 46

49 Sozialbürgerhaus Schwabing-Freimann (Schwabing-West, Schwabing-Freimann) Heidemannstr München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-sf.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Orleansplatz (Au-Haidhausen, Bogenhausen) Orleansplatz München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-orl.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Sendling-Westpark (Sendling, Sendling-Westpark) Meindlstraße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-sw.soz@muenchen.de Sozialbürgerhaus Ramersdorf-Perlach) (Ramersdorf-Perlach) Thomas-Dehler-Straße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-rp.soz@muenchen.de 47

50 Sozialbürgerhaus Giesing-Harlaching (Obergiesing-Fasangarten, Untergiesing-Harlaching) Werner-Schlierf-Straße München Infothek: Tel.: 089 / Fax: 089 / sbh-gh.soz@muenchen.de Jobcenter München jest zintegrowane z ratuszami dzielnicowymi. Informacje o ratuszach dzielnicowych i numery telefonów Jobcenters otrzymają Państwo na stronie internetowej Informacja telefoniczna (ogólne informacje): 089 / Urząd ds. Mieszkaniowych i Migracji [Amt für Wohnen und Migration] Dział pomocy materialnej [Fachbereich wirtschaftliche Hilfen] Świadczenia przyznawane na podstawie ustawy o świadczeniach dla ubiegających się o azyl [Leistungen nach dem Asylbewerberleistungsgesetz] Franziskanerstraße München Tel.: 089 / Urząd ds. Mieszkaniowych i Migracji [Amt für Wohnen und Migration] Wydział centralnej pomocy dla bezdomnych [Abteilung zentrale Wohnungslosenhilfe (ZEW)] Franziskanerstraße München Tel.: 089 / Fax: 089 /

51 Adres źródła, gdzie można zamówić broszurę Landeshauptstadt München Sozialreferat Amt für Soziale Sicherung Orleansplatz München Telefon: 089 / oder Fax: 089 / sozialesicherung.soz@muenchen.de Internet: Tę broszurę można pobrać ze strony internetowej:

52