Edytory tekstowe. Technologie informacyjne. dr Dorota Pawluś. Katedra Geomechaniki Budownictwa i Geotechniki Wydział Górnictwa i Geoinżynierii

Transkrypt

1 Edytory tekstowe Technologie informacyjne dr Dorota Pawluś Katedra Geomechaniki Budownictwa i Geotechniki Wydział Górnictwa i Geoinżynierii

2 Pismo Pismo - system znaków służący do utrwalenia języka lub zastąpienia języka mówionego przez pisany. (Encyklopedia Popularna PWN). Pismo jest to przekazywanie myśli za pomocą znaków pisarskich. Dokument - każdy przedmiot materialny wyrażający myśl ludzką, służący do udowodnienia jakiegoś twierdzenia. (Encyklopedia Popularna PWN).

3 ZASADY PISANIA TEKSTÓW

4 Ogólne zasady pisania tekstów Na końcu linii tekstu nie może pozostać słowo mniej niż trzy-czteroznakowe. Nie wolno więc pozostawiać spójników oraz wyrazów typu "lub", "ale" na końcu wiersza tekstu. Należy przenieść je do następnej linii przez związanie z następnym wyrazem spacją nierozdzielającą (tzw. twarda spacja) [Crtl]+[Shift]+[spacja]. Nie rozdzielamy między wiersze tekstu imion i nazwisk oraz temu podobnych wyrażeń. W wierszu nie może być mniej niż siedem znaków. Zwłaszcza w ostatnim wierszu akapitu. Akapit nie może być podzielony między strony tak, aby jedna linia była samotna na stronie. Edytory z reguły same pilnują takiego sformatowania, ale warto pamiętać o ustawieniu tej możliwości. Pierwsza strona tekstu nie ma numeru, (pusty nagłówek lub pusta stopka). Zwykle unikamy jednoczesnego stosowania na stronach tekstu nagłówka i stopki. Ostatnio jednak staje się popularne umieszczanie autora i tytułu w nagłówku a numerów strony w stopce (każda kserowana strona zawiera informację o tytule i autorze).

5 Ogólne zasady pisania tekstów Przed znakami typu kropka, przecinek, dwukropek, średnik nie ma spacji. Po nich musi wystąpić spacja. Nawias oraz cudzysłów otwierający przed nimi jest spacja, po nich nie ma. Zamykające odwrotnie. Tam, gdzie stykają się dwa znaki decyduje pierwszy z rozpoczynających albo ostatni z zamykających. Znak rozdzielający nie jest myślnikiem. Konstantynopolitańczykowianeczka- Istambulanka (bez spacji!) ale "tak albo nie" (po obu stronach znaku " " spacje!). Dzieląc wyrazy między wiersze tekstu zastanawiamy się nad znaczeniem zbitek sylab (np. szcza-wiowy). W pismach wysyłanych do innych np. firm nie stosujemy wyróżnień ani czcionką (typem lub krojem) ani dużymi literami (KRZYK!). Wyróżnienie stosujemy w tekstach do czytania publicznie, notatkach i ogłoszeniach.

6 Pliki bez formatowania zawierają tylko tekst zapisany za pomocą znaków edytory tekstu: notatnik, context, notepad++ przykłady: tekst ASCII/Unicode: *.txt pliki źródłowe programów: *.c, *.h, *.cc, *.cpp, dane: *.csv pliki graficzne: *.dxf opis stron WWW: *.html. *.css, *.js

7 Pliki bez formatowania - edytory

8 Pliki formatowane oprócz tekstu posiadają informacje o sposobie formatowania tekstu, wyglądu strony procesory tekstu Przykłady: WYSWIG (What You See Is What You Get) MS Word, OO Writer, AbiWord DTP (Desktop Publishing) TeX, LaTeX, Adobe InDesign, QuarkXPress *.doc, *rtf, *.odf *.pdf, *.tex

9 Edytory tekstu TAG TAG polski edytor tekstu na PC, pracujący w trybie graficznym w systemie MS DOS. Powstał w 1988 r., producentem była firma InfoService z Gdańska. Autorami programu byli Artur Duszewski, Tomasz Kosiński, Jarosław Milczek i Grzegorz Wąsowski. Był pierwszym masowo używanym polskim programem biurowym. W połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku został ostatecznie wyparty z rynku przez spolszczony Microsoft Word. Wersja 3.16 z roku 1996 była ostatnią.

10 Edytory tekstu LaTeX

11 MS Word - historia Pierwotnie stworzony przez Richarda Brodie dla komputerów PC z systemem DOS w roku Kolejne wersje powstawały dla Macintosha (1984), SCO UNIX i Windows (1989). Pierwotnie samodzielny program, stał się później częścią pakietu biurowego Microsoft Office.

12 MS Word - historia Microsoft Word jest obecnie najpopularniejszym edytorem tekstu, a podstawowy format tworzonych przez niego plików stał się standardem, który muszą obsługiwać konkurujące produkty (np. AbiWord, OpenOffice). Format DOC dla Word 97 został publicznie udokumentowany przez Microsoft, ale kolejne wersje stały się dostępne tylko dla partnerów, rządów i instytucji.

13 PRACA Z EDYTOREM TEKSTU MS Word 2010

14 Redakcja tekstu Ustawienia strony nagłówek, stopka Formatowanie tekstu czcionka, akapity style Podpisy rysunków, tabeli Spisy spis treści, spisy rysunków, tabel itd. Równania

15 Ustawienia strony

16 Ustawienia strony marginesy, papier

17 Ustawienia strony układ, numery wierszy

18 Nagłówek i stopka Pagina to element kompozycji strony zawierający numer strony publikacji. Paginy zwykłe zawierają jedynie ten numer, paginy żywe - dodatkowo też przypomnienie nazwiska autora, tytułu książki czy rozdziału. Paginą nazywamy stopkę (obszar na dole strony) i/lub nagłówek (na górze strony). Często jest odgraniczona separatorem graficznym (linią) od reszty strony. Wyjątkowo stopka i nagłówek występują razem - z reguły użycie jednego z tych elementów wyklucza użycie drugiego. Można tworzyć paginę: dla wszystkich stron jednakowo (ogólną), inne dla pierwszej strony; pierwsza strona tekstu nie powinna posiadać ani stopki ani nagłówka; nawet jeżeli je posiada - nie ma w nich numeru strony! inne dla stron parzystych ("nakrywają" określone jako ogólne); inne dla każdej ze stron (te z kolei nakrywają parzyste i ogólne);

19 Nagłówek i stopka

20 CZCIONKA

21 Czcionka, font Czcionka - (żargonowo) krój, styl i stopień pisma. Czcionka komputerowa (font) (łac. fons źrodło) cyfrowy nośnik pisma, czyli elektroniczny (komputerowy) następca czcionki drukarskiej. Font cyfrowo opisany zestaw znaków konkretnej odmiany pewnego kroju pisma. W typowych komputerowych fontach wielkość znaków, zależy od użytkownika (fonty wektorowe). Istnieją również fonty bitmapowe, w których określony jest konkretny rozmiar, w jakim powinny być używane.

22 Formaty plików czcionek Type 1 Type 1 fonty postscriptowe Opracowanie formatu 1985r. Adobe (równolegle z PostScript) Pierwotnie zastosowane w komputerach firmy Apple (w tym czasie jako pierwsze weszły na rynek z graficznym środowiskiem pracy użytkownika oraz z przystosowaną do druku w tym trybie drukarką laserową). Umożliwiało to drukowanie dowolnych kształtów liter w płynnej skali wielkości. Znaki w T1 opisane są za pomocą krzywych Beziera trzeciego stopnia tworzących kontury kształtów znaków. Fonty T1 pozwalają przekształcać litery jako obiekty graficzne zależnie od możliwości urządzeń drukujących oraz możliwości używanego oprogramowania. Fonty są zapisane w co najmniej 2 plikach: binarnym i metrycznym (*.pfb i *.pfm)

23 Formaty plików czcionek TrueType TrueType format wymyślony przez Apple Stosowany na komputerach Macintosh od 1991r., obecnie rozpowszechniony na wszystkich platformach komputerowych na równi z fontami Type 1. Jest to standard do użytku na komputerach z systemami operacyjnymi Windows Znaki w TrueType opisane są za pomocą krzywych Beziera drugiego stopnia, jednak jest to format znacznie bardziej skomplikowany technicznie. Daje za to większe możliwości szczególnie pod względem jakości wyświetlania na ekranie monitora. Jest to standardowy format na pobieranie czcionek internetowych Format pliku ma rozszerzenie.ttf

24 Formaty czcionek (fontów) OpenType OpenType (OTF) uznawany za przyszłość formatów Wspólne dzieło Adobe i Microsoft Pierwsza aplikacja obsługująca format Adobe InDesign Kodowanie znaków w Unicode Zawierają szereg nowych funkcji niedostępnych w starszych formatach, jak np. znaki alternatywne, osadzanie krojów na stronach WWW (umożliwiające wyświetlanie ich w przeglądarce na komputerze, w którym tych znakow nie ma zainstalowanych) Format pliku ma rozszerzenie.otf lub.ttf

25 Czcionka

26 Krój pisma Krój pisma zestaw znaków drukarskich (liter, znaków przestankowych i innych) o wspólnych cechach. W jego obrębie można wyróżnić jego odmiany (np. normalny, gruby, kursywa). Font Times (lub podobne) został zaprojektowany specjalnie dla gazety The Times of London i przedstawiony jej czytelnikom w roku Times New Roman Kursywa (italiki) pismo pochyłe, w edytorach jest najczęściej elektroniczną deformacją prostego kroju.

27 Rodzaje krojów podział 1 Kroje jednoelementowe wszystkie kroje pisma, w których litery są zbudowane z kresek tej samej grubości. Przykłady: Arial, Tahoma. Arial Tahoma Kroje dwuelementowe znaki w tych krojach mogą różnić się szerokością, np. wszystkie pionowe są innej szerokości niż poziome. Przykłady: Clarendon, Times New Roman Clarendon

28 Rodzaje krojów podział 2 Pismo szeryfowe Szeryfy to ozdobne, krótkie kreski stosowane w wielu krojach pisma do zwiększenia dekoracyjności danego fontu. Najczęściej są to poziome kreski będące stopkami liter, ale mogą występować również w innych miejscach znaków. AaBbHh Pismo bezszeryfowe fonty nie mające szeryfów (sans serif). AaBbHh

29 Rodzaje krojów podział 3 Kroje stałe (nieproporcjonalne) znak zajmuje dokładnie tyle samo miejsca. Courier New Kroje proporcjonalne ilość miejsca przeznaczonego na każdą literę zależy od jej szerokości. Times New Roman

30 Stopień pisma Stopień pisma wysokość pisma wyrażona zazwyczaj w punktach typograficznych (1 p. = 0,376 mm). Inną jednostką jest cycero, mający 12 punktów (4,513 mm). Ostatnio często stosowany jest zwykły milimetr. Przy wyborze właściwej wielkości czcionki należy trzymać się zasady: normalny tekst może mieć wielkość od 9 do 12 punktów, na nagłówki (tytuł) używamy czcionki o wielkości 14 punktów i więcej a na odsyłacze i przypisy 6 punktów.

31 Czcionka Zaawansowane Kerning regulowanie odległości pomiędzy konkretnymi parami znaków w danym kroju pisma i jego odmianie. Jest to jeden ze sposobów regulacji świateł międzyliterowych.

32 AKAPIT

33 Akapit AKAPIT - merytorycznie - fragment tekstu stanowiący całość pod względem treści, wyodrębniony graficznie. Formalnie jest obszar tekstu ograniczony dwoma wciśnięciami klawisza [Enter]. [Enter] kończy poprzedni akapit i zaczyna bieżący. Ukazanie ukrytych symboli formatowania

34 Akapit Wcięcia i odstępy Wcięcia Odstępy

35 Akapit Wcięcia i odstępy Interlinia Odstęp międzywierszowy odległość pomiędzy podstawowymi liniami pisma w dwóch sąsiednich wierszach. Interlinia odległość między sąsiednimi wierszami tekstu liczona jako odstęp pomiędzy dolną linią pisma w wierszu górnym i górną linią pisma w wierszu dolnym. dla długich wierszy niezbędna jest większa interlinia wiersze powinny być tak oddalone, aby górne i dolne końce liter nie stykały się wzajemnie kroje szeryfowe (np. Times) potrzebują większej, a bezszeryfowe (np. Arial) mniejszej interlinii

36 Akapit Wcięcia i odstępy Specjalne Pierwszy wiersz Wysunięcie

37 Akapit Podział wiersza i strony szewc (sierota) samotny pierwszy wiersz akapitu ostatni na dole łamu bękart samotny ostatni wiersz akapitu pierwszy na górze łamu wdowa krótki wyraz lub końcówka przeniesionego wyrazu w wierszu końcowym

38 Akapit Tabulatory

39 TABELE

40 Tabele

41 Zamiana tekstu na tabele

42 Narzędzia tabel projektowanie, układ

43 Właściwości tabeli

44 Tabela - podpis

45 RÓWNANIA

46 Równania

47 Równania

48 OBRAZY

49 Wstawianie obrazów

50 Obrazy układ, formatowanie

51 Wstawianie podpisów do rysunków

52 STYLE

53 Style

54 Style nagłówkowe

55 Automatyczne numerowanie nagłówków

56 Widok konspektu

57 Spis treści

58 Podpisy spis ilustracji, odsyłacz

59 Przypisy dolny, końcowy

60 Recenzja komentarze

61 Recenzja śledzenie zmian

62 Tematy wystąpień Informatyka w zarządzaniu GPS Technologia RFID Systemy MEMS Robotyzacja prac budowlanych Laboratorium wirtualne e-learning