Rozmowa z Pawłem Wilkowieckim, członkiem zarządu, dyrektorem Departamentu Inwestycji Nordea PTE.

Transkrypt

1 Rozmowa z Pawłem Wilkowieckim, członkiem zarządu, dyrektorem Departamentu Inwestycji Nordea PTE. Planowane zmiany w prawie o OFE mają wprowadzić subfundusze dopasowane strategią do wieku oszczędzających. Czy zarządzanie trzema funduszami będzie dużo trudniejsze niż jednym? Na pewno będzie trochę trudniej. Portfele funduszy będą miały różną dynamikę. Subfundusze A i C będą startować bowiem z niskimi aktywami i dzięki temu będzie można nimi zarządzać dużo bardziej dynamicznie. Choćby bardziej agresywnie zaangażować się w małe spółki giełdowe. Dzisiaj, nawet jeżeli kupimy duży udział w małej spółce, to i tak w portfelu to są promile. Po wejściu w życie zmian stopa zwrotu subfunduszu A będzie mogła w znacznym stopniu zależeć od małych spółek. Później bardzo istotne będzie zaangażowanie subfunduszu A na rynkach zagranicznych. Inwestycje poza Polską i dywersyfikacja portfeli są zresztą nieuchronne. Rząd planuje zwiększenie z 5 proc. do co najmniej 15 proc. udziału inwestycji zagranicznych. To oznacza, że mniej wydacie na polskie obligacje czy akcje. Tak. I będzie to miało implikacje dla krajowego rynku. Dywersyfikacja międzynarodowa portfela jest jednak korzystna dla przyszłych emerytów. Które kraje wydają się najbardziej atrakcyjne do inwestowania poza Polską? 1 / 9

2 Gospodarki, które dynamicznie się rozwijają, czyli azjatyckie. W długiej perspektywie te kraje będą notować wyższy wzrost niż rozwinięte. Najbardziej wzrostowe w długim terminie są gospodarka chińska, kraje dalekowschodniej Azji i Indie. Dziś możecie inwestować w Azji? W tej chwili mamy ograniczenie do krajów OECD i państw, z którymi Polska ma umowy o wzajemnym popieraniu inwestycji. I to się zmieni? Powinno się zmienić. Rozważane jest zdjęcie tych ograniczeń. Znacie się na inwestowaniu w Azji? Jesteśmy członkiem silnej grupy finansowej i nie będzie problemu, żeby wiedzę w tym zakresie zbudować. Rozmawiamy o dalekiej perspektywie, zwiększenie inwestycji poza Polską ma być możliwe od 2012 r. Niekoniecznie od samego początku będziemy agresywnym graczem na rynkach międzynarodowych. Zaczniemy od inwestycji indeksowych, a z czasem będą one bardziej śmiałe. 2 / 9

3 Dziś aktywa funduszy emerytalnych są ulokowane w kilku dużych spółkach, głównie z branży bankowej i energetycznej. Jak rozumiem, zmiany w prawie pozwolą to zmienić proc. portfela akcji ulokowanych jest dziś w ośmiu największych spółkach. Rzeczywiście, gdy zaczną działać subfundusze A, w początkowym okresie, tzn. roku czy dwóch lat, będzie istniała możliwość zainwestowania dużej części portfela akcji w zupełnie inne spółki. W późniejszym okresie, kiedy aktywa subfunduszu będą liczone w miliardach, portfel ponownie będzie skoncentrowany w dużych spółkach. Czy zmiana benchmarku wewnętrznego na zewnętrzny zwiększy konkurencję między funduszami? Konkurencja już istnieje. Nie spodziewam się, by zmiana benchmarku spowodowała, że różnice w wynikach osiąganych przez fundusze się zmienią. Będą na podobnym poziomie. Zatem co zmieni nowy benchmark? Zmieni się to, że przez cały czas będziemy znać jego skład. Benchmark zewnętrzny jest precyzyjnie określonym portfelem. W tej chwili naszym benchmarkiem jest średni wynik konkurentów, który jest ulotny i w danym momencie nie wiadomo, jak wygląda. Nowy benchmark będzie miał implikacje dla strategii inwestycyjnej. 3 / 9

4 Przykłady? W maju 2007 r. udział akcji w portfelach OFE wynosił prawie 40 proc., a pod koniec 2008 r. spadł do ok. 20 proc. Alokacja zmniejszyła się, co było efektem spadku cen akcji. Dotyczyło to wszystkich OFE i w rezultacie odchylenie od benchmarku się nie zmieniło. Przy benchmarku zewnętrznym tak duży spadek cen akcji spowodowałby znaczący wzrost odchylenia od benchmarku i całkiem inne zachowanie zarządzających portfelami. Nie sądzę, aby zdecydowali się na odchylenie od benchmarku o 15 pkt proc. W czasie ostatniej bessy fundusze kupowały akcje. Gdyby istniał benchmark zewnętrzny, kupowałyby ich jeszcze więcej. To oznacza też, że w czasie bessy klienci będą ponosić dużo większe straty. Przejściowo tak. W dłuższej perspektywie akcje dają jednak wyższe stopy zwrotu niż inne instrumenty finansowe, w krótkiej zaś wahania wyników będą znacznie większe. Obawiam się zresztą tego, jak politycy będą reagować na rezultaty subfunduszy A w okresach gorszej koniunktury giełdowej. A czy nie jest tak, że zmniejszy się też liczba funduszy, które będą osiągać wyniki lepsze od benchmarku? Statystyki pokazują, że mniej niż 50 proc. funduszy inwestycyjnych pokonuje benchmark. 4 / 9

5 Dodatkowe przychody z opłaty za dobre wyniki będzie wam zatem trudniej uzyskać? Będzie to ambitne zadanie. Powiedział pan, że dziś już istnieje konkurencja między funduszami. Z drugiej strony zarzuca się OFE, że właśnie słabo ze sobą konkurują. Nie zgadzam się z opinią, że OFE nie konkurują. Każdemu PTE bardzo zależy na wysokiej pozycji jego funduszu w rankingach. Skąd więc przekonanie, że OFE nie konkurują? Nie działa efekt stadny? Być może wynika to z niewielkich różnic w stopach zwrotu funduszy emerytalnych. OFE inwestują głównie na rynku krajowym, w te same papiery wartościowe i z tego powodu różnice są niewielkie. OFE nie obserwują konkurentów, aby ich naśladować, tylko by wiedzieć, ile kupić akcji, aby być w odpowiednim stopniu przeważonym lub niedoważonym i w ten sposób uplasować się wyżej w rankingach. Jeśli np. jestem przekonany, że KGHM to jest bardzo dobra inwestycja, to muszę mieć więcej akcji tej spółki niż konkurencja. Dlatego OFE tak uważnie analizują raporty półroczne, roczne, miesięczną alokację w akcje, informacje o walnych zgromadzeniach i o przekroczeniach progu 5 proc. głosów w spółkach. 5 / 9

6 Powstanie subfunduszy spowoduje wzrost zatrudnienia w departamentach zarządzania? Będą one większe. Obecnie przelew nawet 20 mln zł z ZUS nie wymaga istotnej korekty struktury portfela. W subfunduszu A w pierwszym okresie utrzymanie alokacji będzie bardzo istotne. Kilka milionów złotych, które do niego wpłynie, dramatycznie zmieni strukturę aktywów i trzeba będzie szybko działać. To będzie całkiem inny charakter pracy. Po dwóch, trzech latach sytuacja się ustabilizuje. Popyt na akcje ze strony funduszy mocno wzrośnie? Ten wzrost będzie zależeć od ostatecznych szczegółów rozwiązań oraz decyzji osób w średnim wieku, które będą mieć możliwość wyboru: pozostać w subfunduszu B lub przejść do subfunduszu A. Mam nadzieję, że przyjęte rozwiązania nie spowodują bańki na giełdzie. W propozycjach zwraca się na to uwagę. Subfundusze mają ruszyć w 2012 r. Czy obecne portfele trzeba będzie do tej zmiany przygotować? Sądzę, że zarządzający portfelami, już pół roku wcześniej podejmując decyzje inwestycyjne, będą mieć na uwadze, że zmieni się benchmark, który będzie oparty na indeksie WIG. 6 / 9

7 Porozmawiajmy o bieżącej sytuacji na giełdzie. Do końca roku nie należy się spodziewać już tak dużych prywatyzacji jak kilka miesięcy temu. Rynek czeka jednak jeszcze debiut GPW, Multikina czy wejście nowych spółek z branży deweloperskiej. To mogą się okazać ciekawe propozycje dla funduszy? Dopóki nie zobaczymy prospektów, trudno cokolwiek powiedzieć. To powszechnie znane spółki. Wydaje się, że ich akcje znajdą nabywców. Jest pan spokojny o wyniki funduszy emerytalnych do końca roku? Drugie dno już nam nie grozi ani w gospodarce, ani na rynkach kapitałowych. Nic nie wskazuje na to, żebyśmy ten rok zakończyli na minusie, raczej to będzie całkiem przyzwoity zysk. W dużej mierze wypracowany dzięki obligacjom. Trend wzrostu ich cen utrzyma się w kolejnych miesiącach? Obligacje długoterminowe pozwoliły zarobić nawet 10 proc., krótsze papiery przyniosły wyraźnie niższą stopę zwrotu. Dobrym notowaniom polskich obligacji sprzyjały spadki rentowności obligacji na rynkach rozwiniętych i niska inflacja. W samym sierpniu długie obligacje podrożały o 4 proc. Spodziewam się, że w najbliższych miesiącach ceny polskich obligacji utrzymają się. 7 / 9

8 A jak zachowa się giełda? Giełda porusza się w rytm nastrojów światowych, które ostatnio są dobre. Indeksy przekroczyły już kwietniowe szczyty. W ostatnim okresie nasza giełda zachowuje się zresztą lepiej od wielu rynków światowych. Jedno wydarzenie może zmienić sytuację na rynku. Największym czynnikiem ryzyka byłby problem podobny do tego, który wystąpił w Grecji, który może się pojawić w Irlandii lub Portugalii. To mogłoby spowodować wzrost awersji do ryzyka i zdecydowanie gorsze zachowanie rynków. W tej chwili inwestorzy zagraniczni mają apetyt na ryzyko i stąd wynika relatywnie dobre zachowanie polskiego rynku obligacji. Korzystamy na tym, że światowy wzrost gospodarczy jest niski. Gdy gospodarka światowa przyspieszy i wszyscy ostatecznie pożegnają się z recesją, stopy procentowe i rentowność obligacji pójdą do góry. Ostatni kwartał będzie zatem dla inwestorów dobry? Okres od listopada to zwykle dobre miesiące dla giełdy. To czas dostosowania portfeli pod przyszły rok. Sprzyja to formułowaniu optymistycznych prognoz. Ja również jestem optymistą. Spodziewam się wzrostów na giełdzie. 8 / 9

9 Dziękuję za rozmowę. PARKIET 9 / 9