Warszawa, dnia 9 lutego 2009 r. Informacja na temat najważniejszych wydarzeń na międzynarodowych rynkach finansowych - za styczeń 2009 r.

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 9 lutego 2009 r. Informacja na temat najważniejszych wydarzeń na międzynarodowych rynkach finansowych - za styczeń 2009 r Informacje dotyczące przebiegu kryzysu finansowego Kryzys finansowy W styczniu br. instytucje finansowe ujawniały szacunki wyników za IV kw r. oraz cały 2008 r. Niektóre duże globalne banki poniosły znaczne straty, wywołane przede wszystkim odpisami z tytułu utraty wartości aktywów związanych z amerykańskim rynkiem subprime, a także stratami wynikającymi z trendu spadkowego na światowych giełdach. Kontynuowane były programy pomocy publicznej, w których uwidoczniła się tendencja stawiania ich beneficjentom wymagań większych niż dotychczasowe. Analitycy dostrzegali oznaki poprawienia się płynności na rynku międzybankowym oraz rynku obligacji korporacyjnych. USA Największe amerykańskie banki opublikowały w styczniu br. wyniki za IV kw r. Citigroup wykazało w IV kw r. stratę netto w wysokości 8,29 mld USD, czyli 1,72 USD na akcję. Analitycy oczekiwali straty na poziomie 1,32 USD na akcję. Firma rozważa podział na dwie części. Jedna (Citicorp) miałaby skoncentrować się na bankowości korporacyjnej i detalicznej, natomiast druga (Citi Holdings) zajmowałaby się m.in. działalnością brokerską oraz zarządzaniem aktywami (asset management). Ponadto Citibank planuje sprzedaż bankowi Morgan Stanley za kwotę 2,7 mld USD 51% udziałów w Smith Barney, firmie brokerskiej należącej do Citigroup. Morgan Stanley będzie miał też możliwość zwiększenia swojego udziału po 3 latach oraz prawo do przejęcia pełnej kontroli nad firmą po 5 latach. Bank of America ujawnił stratę za IV kw r. w wysokości ok. 1,79 mld USD. Nie zawiera ona szacowanych na 15,3 mld USD strat Merrill Lynch, którego przejęcie formalnie zakończyło się w styczniu br. Bank rozważał wycofanie się z transakcji nabycia Merrill Lynch ze względu na spodziewane wysokie straty, ale strona rządowa zapowiedziała przyznanie Bank of America dodatkowej pomocy w przypadku, jeśli transakcja zostanie sfinalizowana zgodnie z planem. M.in. z tego względu instytucja otrzyma kolejne 20 mld USD w formie gwarancji wartości toksycznych aktywów wycenianych obecnie na ok. 118 mld USD, pochodzących w dużej mierze z Merrill Lynch. Ponadto bank w celu dokapitalizowania sprzedał akcje China Construction Bank o wartości 2,8 mld USD. 1 W opracowaniu przedstawiono m.in. informacje prasowe oraz z serwisów Reuters, Bloomberg i EMIS pozyskane w styczniu 2009 r. 1/10

2 Rząd USA rozważa stworzenie instytucji mającej przejąć od amerykańskich banków toksyczne aktywa, tzw. bad bank, co jest powrotem do pierwotnych założeń planu TARP. Bad bank byłby zarządzany przez Federal Deposit Insurance Corp. Przedsięwzięcie miałoby zostać sfinansowane m.in. ze środków przeznaczonych na plan TARP, którego koszt w tej sytuacji mógłby przekroczyć 1 bln USD, zamiast planowanej początkowo kwoty 700 mld USD. Ministerstwo Skarbu w wypadku kolejnych akcji ratunkowych będzie prawdopodobnie domagać się od banków przekazywania udziałów w zamian za otrzymaną pomoc. Ponadto, aby zwiększyć wpływ udzielonej już pomocy publicznej na wzrost dostępności finansowania, Ministerstwo zażądało sporządzania regularnych raportów dotyczących poziomu oraz perspektyw rozwoju akcji kredytowej przez banki, które otrzymały największe kwoty wsparcia. Banki miałyby też ujawniać informacje na temat instrumentów typu MBS. Instytucje, których dotyczą nowe wymogi to Citigroup, Bank of America, JPMorgan Chase & Co., Wells Fargo & Co., Goldman Sachs Group Inc., Morgan Stanley, PNC Financial Services Group Inc., U.S. Bancorp, SunTrust Banks Inc., Capital One Financial Corp., Regions Financial Corp., Fifth Third Bancorp., BB&T Corp., Bank of New York Mellon Corp., KeyCorp, CIT Group Inc., Comerica Inc., State Street Corp., Marshall & Ilsley Corp. oraz Northern Trust Corp. General Motors ogłosił, że środki rządowe udostępnione firmie w wysokości 13,4 mld USD oraz 6 mld USD przyznane GMAC powinny uchronić koncern przed utratą płynności. Trwa proces restrukturyzacji w razie jego niepowodzenia, rząd 31 marca br. może zażądać zwrotu udzielonej pomocy. Belgia Rząd Flamandii (regionu Belgii) zamierza wesprzeć KBC kwotą 2 mld euro do końca I kw r. ze względu na odpisy na portfelu strukturyzowanych instrumentów kredytowych, które w 2008 r. osiągnęły poziom 4 mld euro. Strata netto KBC za cały 2008 r. wyniosła 2,5 mld euro. Dania Dania zamierza wesprzeć sektor bankowy kwotą ok. 18 mld USD. Rząd będzie lokować środki tak, by otrzymać stopę rocznego zwrotu z inwestycji na poziomie ok. 10%. Francja Francja potwierdziła, że udostępni bankom w celu dokapitalizowania kolejną transzę środków o wartości ok. 10,5 mld euro. Zarządy największych banków zapowiedziały, że zrzekną się premii za 2008 r. 2/10

3 BNP Paribas odnotował w IV kw r. stratę w wysokości 1,4 mld euro, głównie ze względu na straty na portfelu akcji. Całkowity wynik za ubiegły rok szacowany jest na ok. 3 mld euro. Bank otrzyma dodatkową pomoc rządową w kwocie ok. 2,55 mld euro. Societe Generale SA szacuje, że IV kw r. zamknął się wynikiem bliskim zera, a w całym 2008 r. francuski bank prawdopodobnie wykaże wynik netto na poziomie ok. 2 mld euro. Bank ma także otrzymać dalszą pomoc rządową w kwocie ok. 1,7 mld euro. Ponadto w celu redukcji kosztów zamierza połączyć swój dział asset management z podobnym działem należącym do Credit Agricole SA. Holandia ING Groep zmniejszy zatrudnienie o ok. 7 tys. osób. W 2009 r. grupa zamierza obniżyć koszty operacyjne o ok. 1 mld euro. ING skorzysta także z gwarancji rządu Holandii na większą część swojego wycenianego aktualnie na 27,7 mld euro portfela papierów wartościowych opartych o kredyty hipoteczne klasy Alt-A 2. Według szacunków grupy, strata netto za IV kw r. wyniesie ok. 3,9 mld euro. Największe straty firma poniosła na portfelu Alt-A oraz portfelu akcji. ING zamierza pozyskać dodatkowe 2-3 mld euro ze sprzedaży aktywów. Irlandia Rząd Irlandii odwołał zapowiadane wcześniej dokapitalizowanie Anglo Irish Bank kwotą 1,5 mld euro, decydując się na jego nacjonalizację ze względu na ukrywanie przez prezesa zarządu faktu zaciągania pożyczek na prywatne cele od Banku przez okres 8 lat. Japonia Bank Japonii zamierza rozpocząć nabywanie korporacyjnych papierów wartościowych w celu zwiększenia dostępności finansowania działalności przedsiębiorstw. Japońska instytucja finansowa Nomura Holdings zamierza obniżyć płace zarządu oraz sprzedać część aktywów ze względu na stratę w kwartale kończącym się 31 grudnia 2008 r. na poziomie ok. 3,8 mld USD. Analitycy uważają, że do aktualnych problemów spółki przyczyniło się przejęcie części aktywów Lehman Brothers wraz z personelu, które zwiększyło koszty, a nie zaczęło jeszcze przynosić odpowiednich dochodów. Mitsubishi UFJ Financial Group oświadczył, że w kwartale kończącym się 31 grudnia 2008 r. zaksięguję stratę w wysokości 3,2 mld USD na portfelu akcyjnym, co może spowodować powstanie straty netto. 2 Alt-A to klasa kredytów hipotecznych uznawana za mniej ryzykowną od subprime, ale bardziej niż prime. 3/10

4 Kanada Kanadyjskie banki, Toronto-Dominion Bank i National Bank of Canada, wyemitują akcje preferencyjne w celu dokapitalizowania, o wartości odpowiednio 300 mln CAD oraz 200 mln CAD. Ponadto Royal Bank of Canada i Bank of Nova Scotia zamierzają wyemitować akcje preferencyjne o wartości 250 mln CAD każdy, generujące przychód odsetkowy w wysokości 6,25% rocznie. Niemcy Niemiecki Hypo Real Estate poinformował, że otrzyma dodatkowe gwarancje od rządu na kwotę ok. 12 mld euro oraz prowadzi rozmowy na temat dalszej pomocy. Deutsche Bank wykazał w IV kw r. stratę w wysokości ok. 4,8 mld euro ze względu na straty na portfelu akcji oraz pochodnych instrumentów kredytowych. Firma stara się aktualnie o rewizję warunków odkupienia Deutsche Postbank od Deutsche Post, którego cena akcji w ostatnim okresie wyraźnie spadła. Obecna umowa zakłada, że za udział w wysokości 29,75% Deutsche Bank zapłaci 2,79 mld euro. Commerzbank otrzyma 10 mld euro pomocy od rządu Niemiec, m.in. w związku z planowaną transakcją zakupu banku Dresdner od grupy Allianz. Za 1,8 mld euro rząd zakupi akcje, na resztę kwoty udzieli pożyczki. W zamian otrzyma 25% udziałów + 1 akcję w Commerzbanku po przejęciu Dresdnera. Ponadto Allianz ma przed sprzedażą dokapitalizować Dresdner kwotą 1,45 mld euro, odkupując od banku część aktywów zagrożonych utratą wartości. Dodatkowo Allianz pożyczy Dresdnerowi 750 mln euro. Allianz będzie posiadał po przejęciu 14% udziałów Commerzbanku. Norwegia Rząd Norwegii rozważa dokapitalizowanie banków kwotą ok mld USD. Szwajcaria UBS zamierza kontynuować redukcje zatrudnienia. Bank od początku kryzysu płynności zlikwidowała już 9 tys. miejsc pracy. Ponadto rozważa ona sprzedaż działów zajmujących się nieruchomościami, sekurytyzacją oraz egzotycznymi produktami strukturyzowanymi. Do stycznia br. UBS przyjął pomoc rządową w kwocie ok. 59,2 mld USD. Wielka Brytania Premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown upoważnił Bank Anglii do rozpoczęcia od lutego br. programu mającego na celu wsparcie płynności przedsiębiorstw przez nabywanie m.in. korporacyjnych papierów wartościowych do kwoty ok. 50 mld funtów. Program będzie sfinansowany przez emisje skarbowych papierów wartościowych. Rząd przeznaczy też dodatkowe 100 mld funtów na udzielane za opłatą gwarancje wartości toksycznych aktywów znajdujących się 4/10

5 w posiadaniu banków. W zamian banki będą prawnie zobowiązane do zwiększania akcji kredytowej. Royal Bank of Scotland szacuje, że w 2008 r. stracił ponad 20 mld funtów, co stanowi największa stratę, jaką kiedykolwiek odnotowała brytyjska spółka. Spowodowana ona była m.in. odpisami kwoty wartości niematerialnych i prawnych związanych z przejęciem ABN Amro, odpisami z tytułu utraty wartości instrumentów kredytowych, stratami na udzielonych pożyczkach oraz stratami spowodowanymi przez upadek funduszu Bernarda Madoffa. Skarb Państwa zamierza zwiększyć swój udział w RBS z 58% do 70%, dokonując konwersji posiadanych akcji preferencyjnych na akcje zwykłe. Firma formalnie zobowiązała się do zwiększenia środków dostępnych dla brytyjskich kredytobiorców o przynajmniej 6 mld funtów w zamian za udzielenie przez rząd gwarancji wartości toksycznych aktywów banku. Ponadto RBS pracuje nad planem restrukturyzacyjnym. Rząd Wielkiej Brytanii otrzymał za dokapitalizowanie kwotą ok. 17 mld funtów banku Lloyds TSB, udziały w wysokości 43,4% w Lloyds Banking Group, podmiocie utworzonym po połączeniu Lloyds TSB oraz Halifax Bank of Scotland. Brytyjski bank Barclays ogłosił, że nie będzie potrzebował pomocy rządowej ze względu na wysokie dochody osiągniete w 2008 r. Według wstępnych szacunków, mimo odpisów związanych z rynkiem subprime na kwotę ok. 8 mld funtów, w ubiegłym roku firma uzyskała wynik przed opodatkowaniem na poziomie ok. 5,3 mld funtów. 5/10

6 2. Wybrane informacje o wydarzeniach w otoczeniu makroekonomicznym Gospodarka światowa Według najnowszej prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego globalny PKB wzrośnie w 2009 r. o 0,5% (w listopadzie 2008 r. prognozowano wzrost o 2,2%). PKB w Stanach Zjednoczonych ma zmniejszyć się o 1,6% (wcześniej prognozowano spadek o 0,7%), natomiast PKB w strefie euro obniży się o 2% (poprzednia prognoza 0,5%). Ponadto według Międzynarodowej Organizacji Pracy przy ONZ na skutek kryzysu gospodarczego w 2009 r. pracę straci ok. 30 mln osób, a globalna stopa bezrobocia wzrośnie do 6,5% (w 2007 r. wynosiła 5,7%, a w 2008 r. 6%). W najgorszym scenariuszu pracę stracić może nawet 51 mln osób, a stopa bezrobocia może wzrosnąć do 7,1%. Według danych Agencji Reutera w IV kwartale 2008 r. w wiodących koncernach produkcyjnych pracę straciło 435 tys. osób, natomiast w sektorze bankowym i ubezpieczeniowym ok. 100 tys. osób. Najmocniejsze redukcje dotknęły firmy z Europy i Ameryki Północnej. W całym 2008 r. liczba miejsc pracy w Stanach Zjednoczonych zmniejszyła się o 2,6 mln (najwięcej od końca II wojny światowej). Zdaniem ekspertów Conference Board w 2009 r. gospodarka USA może stracić kolejne 2 mln miejsc pracy. Spowolnienie gospodarcze widoczne jest także na rynku budowlanym. Liczba rozpoczętych budów nowych domów zmniejszyła się w grudniu 2008 r. aż o 15,5% wobec listopada 2008 r. (analitycy oczekiwali spadku o 2,4%). Według firmy badawczej Financial Forecast Centem sprzedaż detaliczna w USA spadająca już od kilku miesięcy w kolejnych będzie kontynuowała niekorzystny trend. W listopadzie 2008 r. sprzedaż detaliczna spadła o 1,8% m/m (wobec 1,4% spadku prognozowanego przez analityków), natomiast w grudniu 2008 r. o 2,7% m/m (przewidywano spadek o -1,2% m/m). Ponadto produkcja przemysłowa spadła w grudniu 2008 r. o 2,0% m/m wobec oczekiwanego spadku o 1,0% m/m. Nadal napływają niekorzystne informacje dotyczące gospodarki strefy euro. Według Eurostatu zamówienia w przemyśle strefy euro spadły w listopadzie 2008 r. o 26,2% r/r, wobec oczekiwanego przez analityków spadku o 18,8% r/r. Produkcja przemysłowa strefy euro spadła o 7,7% r/r oraz 1,6% m/m (analitycy przewidywali spadek o 6,0% r/r oraz 1,8% m/m). Stopa bezrobocia w strefie euro wzrosła w listopadzie 2008 r. o 0,1 p.p. do 7,8%. 6/10

7 Decyzje wybranych banków centralnych w sprawie zmian stóp procentowych W styczniu 2009 r. m.in. następujące banki centralne podjęły decyzję w sprawie obniżek podstawowych stóp procentowych: Europejski Bank Centralny o 50 p.b. do 2,0%, Bank Anglii o 50 p.b. do 1,5%, Narodowy Bank Polski o 75 p.b. do 4,25%, bank centralny Węgier o 50 p.b. do 9,5%. 8% Podstawowe stopy procentowe 8% Stopy inflacji 6% 4% 2% 0% XI.07 XII.07 I.08 II.08 III.08 IV.08 V.08 VI.08 VII.08 VIII.08 IX.08 X.08 XI.08 XII.08 4,25% I.09 2,00% 1,50% 0,50% 0,25% Polska W. Brytania Strefa euro Szwajcaria USA 6% 4% 2% 0% XI.07 XII.07 I.08 II.08 III.08 IV.08 V.08 VI.08 VII.08 VIII.08 IX.08 X.08 XI.08 XII.08 3,30% 3,10% 1,60% 0,30% 0,10% Polska W. Brytania Strefa euro Szwajcaria USA Źródło: Eurostat i strony www banków centralnych; opracowanie własne; * oficjalna stopa Fed określona została jako przedział od 0,00% do 0,25%; ** stopa inflacji dla W. Brytanii za grudzień 2008 r. wg danych UK Statistics Authority. Ceny ropy naftowej Na początku stycznia br. zaobserwowano wzrost cen ropy naftowej, który był efektem nasilenia się konfliktu zbrojnego na Bliskim Wschodzie. W analizowanym okresie najwyższy poziom cen ropy odnotowano 6 stycznia br. 49,06 USD za baryłkę. W kolejnych dniach, m.in. ze względu na globalne spowolnienie gospodarcze i brak popytu, ceny ropy podlegały wahaniom (najniższy poziom 39,6 USD osiągnęły 20 stycznia br.). W analizowanym okresie cena baryłki Brent wzrosła o 9,99%, tj. z 39,83 USD na koniec 2008 r. do 43,81 USD na 29 stycznia br. Mimo komunikatu Arabii Saudyjskiej o ograniczeniu dostaw tego surowca prognoza jego cen nie uległa istotnej zmianie. 150 Cena ropy naftowej Brent (w USD za baryłkę) 90 Mediana prognoz średniorocznych cen ropy naftowej Brent według ankiet Reuters (w USD za baryłkę) ,00 85, ,00 75, sty-2008 lut-2008 mar-2008 kwi-2008 maj-2008 cze-2008 lip-2008 sie-2008 wrz-2008 paź-2008 lis-2008 gru-2008 sty ,45 Ankieta Reuters Ankieta Reuters Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Reuters 7/10

8 3. Wydarzenia na światowych rynkach finansowych 3 Rynek walutowy W analizowanym okresie kurs EUR/USD uległ obniżeniu o 6,53% do 1,3067. Ponadto euro nieznacznie wzmocniło się w stosunku do franka szwajcarskiego (o 0,15%), straciło natomiast w stosunku do jena 7,35%. Kurs EUR/USD (prawa skala) oraz USD/CHF (lewa skala) Kurs EUR/JPY (lewa skala) oraz EUR/CHF (prawa skala) 1,18 1,16 1,14 1,12 1,10 1,08 1,06 1,04 1,02 1,00 EUR/USD USD/CHF 1,42 1,40 1,38 1,36 1,34 1,32 1,30 1,28 1,26 1,24 1, EUR/CHF EUR/JPY 1,52 1,51 1,50 1,49 1,48 1,47 1,46 1,45 1,44 Źródło: Reuters Rynek stopy procentowej W styczniu br. dochodowość obligacji amerykańskich wzrosła na całej długości krzywej rentowność 2-letnich obligacji amerykańskich o ok. 11,03 p.b. do 0,8790%, natomiast 5- i 10-letnich odpowiednio o: 13,80 p.b. i 20,35 p.b. do 1,6944% i 2,6766%. Rentowność 2-letnich obligacji skarbowych Niemiec zmniejszyła się o 18,80 p.b. do 1,5720%, a obligacji 5- i 10-letnich wzrosła o: 13,10 p.b. i 27,60 p.b. do 2,4430% i 3,2200%. 3,50 Rentow ność obligacji USA 3,50 Rentow ność obligacji niemieckich 3,00 3,00 2,50 2,50 % 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 30/12/ /01/2009 Źródło: Reuters Rynek kapitałowy 2Y 5Y 10Y 03/01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/2009 % 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 29/12/ /12/2008 2Y 5Y 10Y 02/01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/2009 Między innymi na skutek niekorzystnych danych makroekonomicznych oraz obniżenia prognoz tegorocznych wyników przez wiele spółek giełdowych (głównie z sektora bankowego np. Citigroup, JP Morgan i Bank of America) w styczniu br. wszystkie główne indeksy giełdowe uległy obniżeniu: Dow Jones o 4,57%, NIKKEI 225 o 6,87%, DAX o 6,06% oraz FTSE o 2,22%. Pod koniec stycznia br. nastąpiło odwrócenie trendu spadkowego (21 stycznia br. Dow 3 W opracowaniu zaprezentowano dane finansowe pozyskane do dnia 29 stycznia br. 8/10

9 Jones wzrósł o 3,51%), na który miała wpływ m.in. informacja o zamiarze utworzenia państwowego banku w USA, tzw. bad banku, który skupiłby toksyczne aktywa od innych instytucji finansowych, emitując na ten cel obligacje zabezpieczone przez amerykański rząd. Wykresy indeksów giełdowych w styczniu 2009 r. DOW JONES NIKKEI /12/ /12/ /12/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /12/ /12/ /12/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/2009 DAX FTSE /12/ /12/ /12/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /12/ /12/ /12/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/ /01/2009 Źródło: Reuters *** Kolejny miesiąc pokazał, że mimo pewnej stabilizacji na rynkach finansowych, uzyskanej w dużej mierze dzięki trwającym interwencjom rządowym, nadal istnieje duża niepewność co do rzeczywistej wartości aktywów globalnych banków. Według najnowszych prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego, straty banków związane z kryzysem na rynku subprime mogą osiągnąć poziom nawet 2,2 bln USD. Jeszcze w październiku 2008 r. MFW spodziewało się kwoty 1,4 bln USD. Fundusz szacuje, że do stycznia br. sektor bankowy odnotował dopiero ok. 50% spodziewanych strat. MFW uważa, że banki będą potrzebowały jeszcze ok. 500 mld USD środków na dokapitalizowanie ze względu na utratę wartości ich aktywów. Instytucja dostrzega też zwiększający się wpływ problemów sektora finansowego na globalną gospodarkę, ujawniający się nie tylko poprzez brak dostępności kredytu dla przedsiębiorstw, ale też przez rosnący poziom zadłużenia państw oferujących pomoc publiczną. Restrukturyzacja sektora bankowego pociąga za sobą m.in. utratę miejsc pracy. 9/10

10 Pozytywnym zjawiskiem jest zmniejszenie się spreadu pomiędzy denominowanymi w USD stopami LIBOR 3M oraz OIS 3M. Powrót tego wskaźnika do poziomów z początku września 2008 r. wskazuje na uspokojenie sytuacji na rynkach finansowych i poprawę płynności, po fali problemów obserwowanej w ciągu ostatnich 4 miesięcy. Analitycy z Barclays Capital uważają, że także aktualna sytuacja na amerykańskim rynku obligacji korporacyjnych wskazuje na zwiększenie popytu. Spread LIBOR 3M - OIS 3M 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 02/01/ /01/ /02/ /02/ /03/ /04/ /04/ /05/ /06/ /06/ /07/ /07/ /08/ /09/ /09/2007 LIBOR 3M - OIS 3M 09/10/ /10/ /11/ /12/ /12/ /01/ /01/ /02/2008 Tygodniowa średnia ruchoma 06/03/ /03/ /04/ /05/ /05/ /06/ /06/ /07/ /08/ /08/ /09/ /09/ /10/ /11/ /11/ /12/ /01/ /01/2009 Ze względu na duże znaczenie instytucji finansowych (szczególnie banków oraz towarzystw ubezpieczeniowych) dla systemu finansowego poszczególnych krajów oraz całego świata, rządy będą prawdopodobnie dokonywać kolejnych interwencji w celu niedopuszczenia do upadłości tych instytucji. Kolejnymi ofiarami kryzysu mogą stać się natomiast fundusze hedgingowe, które według szacunków firmy Eurekahedge straciły w 2008 r. ok. 350 mld USD. Analitycy wskazują też, że bessa na światowych giełdach może mieć negatywne konsekwencje dla firm private-equity według raportu Boston Consulting Group, nawet 40 spośród 100 największych firm tego typu może upaść do 2011 r. 10/10

11 Ratingi największych banków - stan na 31 stycznia 2009 r. BANK LT Bank Deposits Financial Strength Outlook* Fitch LT Issuer Default Outlook* Rating ABN AMRO Bank N.V. Aa2 B- RUR AA- STA Banco Santander SA Aa1 B STA AA NEG Bank of America, N.A. Aa2 B- NEG A+ STA Bank of Scotland plc Aa1 B RUR AA- STA Barclays Bank plc Aa1 B RUR AA- STA BNP Paribas SA Aa1 B NEG AA STA Calyon Aa1 C RUR AA- STA Citibank, N.A. Aa3 C- RUR A+ STA Commerzbank AG Aa3 C STA (m) A STA Crédit Agricole SA Aa1 B RUR AA- STA Credit Suisse Aa1 B NEG AA- NEG Deutsche Bank AG Aa1 B NEG AA- NEG Fortis Bank S.A./N.V. A1 C- RUR A+ POS HSBC Bank plc Aa1 B STA AA NEG Industrial & Commercial Bank of China Limited A1 D- STA (m) A STA ING Bank NV Aa3 C+ STA (m) AA- STA Intesa Sanpaolo SpA Aa2 B- STA AA- STA JPMorgan Chase Bank, N.A. Aa1 B STA AA- STA Rabobank Nederland Aaa B+ STA AA+ STA Société Générale Aa2 B- STA (m) AA- STA Sumitomo Mitsui Banking Corporation Aa2 C STA A+ STA The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ Ltd Aa2 C NEG A+ STA The Royal Bank of Scotland plc Aa3 C- NEG AA- STA UBS AG Aa2 B- STA A+ STA UniCredit SpA Aa3 C+ STA (m) A+ NEG Wachovia Bank, N.A. Aa1 B NEG AA STA * STA - perspektywa stabilna, przy czym (m) - wskazuje na to, iż niektóre oceniane czynniki charakteryzowały się różnorodnym kierunkiem zmian POS - perspektywa pozytywna NEG - perspektywa negatywna RUR - rating w trakcie przeglądu Pogorszenie - w ujęciu miesięcznym Poprawa - w ujęciu miesięcznym Moody's Załącznik nr 1 1/2

12 Ratingi legenda: LT Bank Deposits (Moody s): Oceny od Aaa (najwyższa) do Caa (najniższa), dodatkowe oceny (1, 2, 3) mogą być dodawane do ratingów od Aa do Caa, przy czym 1 to ocena najwyższa w danej kategorii, a 3 najniższa w danej kategorii. LT Issuer Default Rating (Fitch): Oceny od AAA (najwyższa) do D (najniższa), dodatkowe oceny (+/-) dodawane ratingom od AA do CCC służą różnicowaniu ocen w danej kategorii. Wg kategorii Fitch ratingi od AAA do BBB to tzw. klasy inwestycyjne, a od BB do D klasy spekulacyjne. Opis ratingów nadanych 25 największym instytucjom finansowym. Aaa Banki z tym ratingiem wykazują dla depozytów wyjątkowo wysoką wiarygodność i niski poziom ryzyka. Wprawdzie wiarygodność kredytowa tych banków może się zmienić, istnieje jednak niskie prawdopodobieństwo naruszenia silnej pozycji banku. Oceny wg metodologii Moody s Aa (1-3) A (1-3) Banki z tym ratingiem wykazują dla depozytów bardzo dobrą wiarygodność, ale są oceniane niżej niż Aaa, bowiem wrażliwość na ryzyko długoterminowe wydaje się nieco większa. Margines zabezpieczenia może nie być tak duży jak w przypadku banków Aaa, bądź zmienność czynników zabezpieczających może wykazywać większą amplitudę. Banki z tym ratingiem wykazują dla depozytów dobrą wiarygodność, aczkolwiek mogą występować czynniki świadczące o potencjalnych trudnościach w długiej perspektywie. Oceny wg metodologii Fitch AA (+/-) A(+/-) Banki z tym ratingiem charakteryzuje bardzo wysoka jakość kredytowa oraz bardzo niskie ryzyko kredytowe. Banki te mają bardzo wysoką zdolność do spłaty zobowiązań finansowych, która nie jest uzależniona od zmiany okoliczności lub warunków gospodarczych. Banki z tym ratingiem charakteryzuje wysoka jakość kredytowa oraz niskie ryzyko kredytowe. Zdolność do spłaty zobowiązań finansowych przez te Banki uważana jest za wysoką, jednak może być ona bardziej wrażliwa na zmiany okoliczności lub warunków gospodarczych niż w przypadku wyższych ocen. Financial Strength (Moody s): Ratingi od A (najwyższa) do E (najniższa) dodatkowe oceny (+/-) służą różnicowaniu ocen w danej kategorii. Opis ratingów nadanych 25 największym instytucjom finansowym. A(-) Bank posiada bardzo mocną wewnętrzną siłę finansową. Zazwyczaj jest to instytucja z wysoko cenionymi wartościami biznesowymi, mocnymi fundamentami finansowymi, działająca w bardzo przewidywalnym i stabilnym otoczeniu. B (+/-) Bank posiada mocną wewnętrzną siłę finansową. Zazwyczaj jest to instytucja z cennymi wartościami biznesowymi, dobrymi fundamentami finansowymi, działająca w przewidywalnym i stabilnym otoczeniu. Oceny wg C (+/-) Bank posiada adekwatną wewnętrzną siłę finansową. Zazwyczaj jest to instytucja z bardziej ograniczonymi, ale nadal cennymi metodologii wartościami biznesowymi, fundamentami finansowymi dającymi się zaakceptować w przewidywalnym i stabilnym otoczeniu bądź też z Moody s dobrymi fundamentami finansowymi w mniej przewidywalnym i mniej stabilnym otoczeniu. D (+/-) Bank posiada słabą wewnętrzną siłę finansową, potencjalnie może wymagać wsparcia zewnętrznego. Instytucje te mogą być ograniczone przynajmniej jednym z czynników: słabymi wartościami biznesowymi, fundamentami finansowymi wykazującymi słabości w co najmniej jednym aspekcie lub nieprzewidywalnym i niestabilnym otoczeniem. 2/2