RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Tarnów Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 2/48

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach od 20 lutego do 5 marca 2014 r. przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w którego skład weszli: Agnieszka Juśko, Andrzej Witkowski. Badaniem objęto uczniów (ankiety i wywiad grupowy - 10), rodziców (ankieta - 81 i wywiad grupowy - 8) i nauczycieli (ankieta 50, wywiad grupowy 11, wywiad z uczącymi w jednej klasie - 21). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, grupowy z przedstawicielem organu prowadzącego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także 6 obserwacji lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. 3/48

4 Obraz szkoły im. Hetmana Jana Tarnowskiego jest placówką wchodzącą wraz z Gimnazjum Dwujęzycznym im. Błogosławionej Kingi w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących Numer 2 w Tarnowie. Szkoła jest placówką z wieloletnią tradycją, spełnia bardzo ważną rolę w ofercie edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych miasta Tarnowa. Szkoła jest jedyną publiczna szkołą w Małopolsce z możliwością zdawania matury międzynarodowej. Działania szkoły efektywnie przygotowują do dalszego kształcenia i służą rozwojowi uczniów. Uczniowie szkoły uzyskują znaczące sukcesy. Na szczególną uwagę zasługują konkursy o zasięgu europejskim. Uczniowie zajmują czołowe miejsca w Konkursie Zarządzania Firmą Virtual Business Challenge organizowanym Menedżerskim przez Junior organizowanym Achievement przez Young Uniwersytet Enterprise, Ekonomiczny jak również w Krakowie w Ogólnopolskim Konkursie i Ogólnopolskim Konkursie Zarządzania Firmą JA TITAN. Ponadto w roku 2013 uczniowie zdobyli 2 miejsce w Konkursie Zarządzanie Projektami organizowanym przez Wyższą Szkołę Europejską im. ks. J. Tischnera w Krakowie oraz pierwsze miejsce w Tarnowskiej Lidze Debatanckiej. Szkoła współpracuje ze wieloma wyższymi uczelniami i instytucjami działającymi na rzecz edukacji, czego owocem są liczne działania nowatorskie oraz udział w różnorodnych projektach edukacyjnych, w tym w projekcie Comenius Szkoła podejmuje liczne działania edukacyjne mając na względzie potrzeby uczniów i oczekiwania środowiska. W ramach matury międzynarodowej uczniowie sami planują swoją ścieżkę rozwoju, wybierają przedmioty realizowane w zakresie podstawowym i rozszerzonym. Innym rozwiązaniem edukacyjnym było utworzenie Studium Menadżerskiego we współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie. Ponadto szkoła uczestniczy w pilotażu programu Małopolska Chmura Edukacyjna. Program opiera się na współpracy z wyższymi uczelniami i służy rozwijaniu kompetencji kluczowych określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Szkoła stwarza uczniom możliwość rozwijania zdolności i zainteresowań poprzez udział w olimpiadach, konkursach, zawodach sportowych, lokalnych projektach edukacyjnych, w tym promowaniu tematyki bezpieczeństwa, w akcjach charytatywnych, wolontariacie oraz we współorganizowaniu życia szkoły i klasy. Uczniowie poprzez samorząd szkolny i samorządy klasowe mają możliwość wypowiadania się w sprawach szkoły. W ostatnim okresie wzrosła rola samorządu w wypracowywaniu decyzji ogólnoszkolnych. Uczniowie uczestniczą w działaniach podejmowanych w ramach samorządności uczniowskiej, imprezach szkolnych, konkursach i zawodach oraz ich współorganizowaniu. Efektem działań samorządowych młodzieży jest kształtowanie postaw odpowiedzialności za siebie i za szkołę, postaw społecznych, nabywanie umiejętności organizacyjnych i działania w grupie oraz na forum publicznym, integracja społeczności klasowych. Szkoła zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego swoim uczniom. Podejmowane działania w tym zakresie są powszechne i skuteczne, o czym świadczą opinie przedstawiciele społeczności szkolnej i partnerów szkoły. 4/48

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Hetman Jan Tarnowski Typ placówki Liceum ogólnokształcące Miejscowość Tarnów Ulica Mickiewicza Numer 16 Kod pocztowy Urząd pocztowy Tarnów Telefon Fax Www Regon Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 522 Oddziały 16 Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4.00 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 9.16 Województwo MAŁOPOLSKIE Powiat Tarnów Gmina Tarnów Typ gminy gmina miejska 5/48

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się A Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) 6/48

7 Wnioski Szkoła realizuje liczne działania o charakterze innowacyjnym i nowatorskim, co wzbogaca jej ofertę edukacyjną i wpływa na wszechstronny rozwój uczniów. Placówka współpracuje z wieloma uczelniami wyższymi, szkołami partnerskimi i instytucjami działającymi na rzecz edukacji, czego efektem jest udział uczniów w różnorodnych projektach edukacyjnych. Działania nauczycieli w zakresie organizacji procesów edukacyjnych są adekwatne do potrzeb uczniów i mają powszechny charakter. Szkoła w różnorodny sposób kształtuje u uczniów umiejętność uczenia się. Działania szkoły sprzyjają podejmowaniu przez uczniów odpowiedzialności za własny proces uczenia. Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Nauczyciele umożliwiają uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się, podejmują działania skutecznie wpływające na kształtowanie u uczniów odpowiedzialności za własny rozwój. W szkole prowadzona jest diagnoza osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Pozyskane dane są wykorzystywane w sposób celowy do planowania działań w realizacji podstawy programowej. Uwzględnia się zdiagnozowane indywidualne osiągnięcia i potrzeby edukacyjne uczniów. Nauczyciele w procesie dydaktycznym realizują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, kształtują u uczniów kluczowe kompetencje. Procesy edukacyjne są spójne z warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. W szkole stosuje się powszechnie monitorowanie i analizowanie osiągnięć uczniów. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analiz do modyfikacji metod pracy i kryteriów oceniania, indywidualizacji nauczania oraz aktywizowania i motywowania uczniów. Szkoła wyciąga wnioski z prowadzonej diagnozy osiągnięć uczniów. Podejmuje działania mające na celu podnoszenie kompetencji określonych w podstawie programowej. O skuteczności działań świadczy wzrost efektów kształcenia i wychowania oraz osiąganie przez uczniów sukcesów w konkursach, olimpiadach i zawodach. Szkoła podejmuje działania przygotowujące uczniów do podjęcia kształcenia na dalszym etapie 7/48

8 edukacyjnym i funkcjonowania w warunkach rynku pracy. Działania są odpowiednie i służą sukcesowi na wyższym etapie kształcenia lub w przyszłej pracy. Szkoła zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego swoim uczniom. Podejmowane działania w tym zakresie są powszechne i skuteczne, o czym świadczą opinie przedstawicieli społeczności szkolnej i partnerów szkoły. Uczniowie biorą udział w działaniach samorządowych, ogólnoszkolnych i klasowych, widoczne jest dzielenie się odpowiedzialnością. Część uczniów nie uczestniczy w żadnych działaniach samorządu uczniowskiego. Młodzież wspierana jest w realizacji własnych inicjatyw przez nauczycieli, co tworzy pozytywny klimat wzajemnej współpracy. Nauczyciele, uczniowie, rodzice i pracownicy szkoły współdecydują o zasadach postępowania i współżycia obowiązujących w szkole. Relacje miedzy członkami społeczności szkolnej oparte są na równości i powszechnym, wzajemnym szacunku i zaufaniu. Szkoła dokonuje analiz działań wychowawczych. Wyniki analiz są wykorzystywane przez nauczycieli i w ramach zespołów nauczycielskich do określania podejmowanych zadań lub ich modyfikowania. Praca szkoły w zakresie wychowania jest realizowana celowo i systematycznie. W szkole umożliwia się uczniom i rodzicom udział w analizie i modyfikacjach systemu oddziaływań wychowawczych. Uczniowie poprzez samorząd uczniowski i samorządy klasowe mają możliwość wypowiadania się i zgłaszania propozycji w sprawach szkoły. Rodzice współuczestniczą w planowaniu i realizacji zadań z zakresu wychowania. 8/48

9 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: A Planowanie i realizacja procesów edukacyjnych służy rozwojowi uczniów. Elementem szczególnie wyróżniającym szkołę są programy autorskie, jak również innowacyjne i nowatorskie rozwiązania stosowane w szkole. Szkoła wprowadziła program Matury Międzynarodowej International Baccalaureate. Działanie to stworzyło nową atrakcyjną ofertę edukacyjną dla uczniów. Młodzież ma przed sobą perspektywę uzyskania dyplomu uznawanego na całym świecie. Absolwenci kończący szkołę nabywają wiedzę i umiejętności przydatne w rozwoju kariery zawodowej i dorosłym życiu. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się, motywują ich do aktywnego działania i wspierają w trudnych sytuacjach. Sprzyja temu dobra organizacja procesu dydaktycznego, dobór metod i form pracy dostosowanych do potrzeb uczniów oraz równe traktowanie przez wszystkich uczących. Znajomość stawianych przed nimi celów uczenia się i formułowanych wobec nich oczekiwań, informowanie uczniów o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają im uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. 9/48

10 Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Organizacja procesów edukacyjnych jest adekwatna do potrzeb uczniów. Zadaniem ankietowanych uczniów nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienie (Rys. 2j). Większość nauczycieli potrafi zainteresować tematem lekcji (Rys.3j), a sposób prowadzenia zajęć sprzyja motywowaniu uczniów do nauki (Rys.4j). Szkoła uczy współpracy w grupie (Rys.1j). Z obserwacji wynika, że uczniowie pozytywnie oceniają sposób prowadzenia lekcji przez nauczyciela, możliwość aktywnej pracy, wykorzystanie adekwatnych pomocy dydaktycznych, w szczególności autentycznych materiałów. Uczniowie doceniają pomoc oferowaną im przez nauczyciela na lekcji. Nauczyciele wykorzystują określone metody ze względu na tematykę i cele lekcji, specyfikę grupy, w celu zwiększenia uczniowskiej aktywności, czy też ze względu na warunki techniczno- dydaktyczne. Według większości nauczycieli i uczniów obserwowane lekcje zasadniczo nie różniły się od innych zajęć tego typu. Ewentualne różnice zdaniem nauczycieli dotyczyły wykorzystanych pomocy dydaktycznych, czy też nowych rozwiązań technicznych. Większość uczniów w rozmowie po obserwacji lekcji nie zauważa różnic w prowadzeniu lekcji podczas ewaluacji zewnętrznej, a normalnymi lekcjami. Działania nauczycieli są adekwatne do potrzeb uczniów i mają charakter powszechny. Wykres 1j Wykres 2j 10/48

11 Wykres 3j Wykres 4j Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Szkoła kształtuje umiejętność uczenia się w różnorodny sposób. Następuje to poprzez zastosowanie odpowiednich metod wprowadzania materiału, odwołanie do wcześniej nabytych umiejętności, ukierunkowanie działań uczniów, wskazywanie na różne możliwości rozwiązania problemu, umożliwienie pracy indywidualnej, a następnie grupowej analizy, zastosowanie form pracy sprzyjających uczeniu się od siebie, dobór odpowiednich ćwiczeń dających możliwość wypowiedzi i wymiany poglądów, a tym samym czerpanie inspiracji z wypowiedzi innych uczniów. Z obserwacji lekcji wynika, iż nauczyciele stwarzają uczniom możliwości do wyrażenia swojego zdania na tematy poruszane na lekcji, z czego skorzystała większość uczniów. Uczniowie mieli również możliwość podejmowania indywidualnych decyzji w procesie uczenia się, poszukiwania różnych rozwiązań, jak i podsumowania lekcji. Uczniowie deklarują, iż potrafią samodzielnie się uczyć (Rys.3j), co jest między innymi wynikiem działań większości nauczycieli (Rys.2j). Jednak większość ankietowanych uczniów wskazuje na brak refleksji nad wynikami procesu dydaktycznego (Rys.1j). Działania nauczycieli w zakresie kształtowania u uczniów umiejętności uczenia się są adekwatne i mają powszechny charakter. 11/48

12 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 12/48

13 Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Szkoła stwarza atmosferę sprzyjająca uczeniu. Na wszystkich obserwowanych lekcjach uczniowie odnosili się do siebie przyjaźnie, jak również wzajemne relacje miedzy uczniami, a nauczycielami były życzliwe. Na lekcjach wystąpiły sytuacje, w których uczniowie wyrażali swoje opinie i podejmowali inicjatywy, wobec których nauczyciele wyrażali aprobatę, uwagi uczniów wykorzystali w pracy na lekcji. Stwarzano uczniom możliwość do wykorzystania popełnionych błędów w procesie uczenia się, nauczyciel pozwalał uczniom samodzielnie dochodzić do rozwiązania problemu, przy błędnych odpowiedziach uczniów naprowadzał, poprawiał, wykorzystywał pozaszkolne doświadczenia uczniów, dawał indywidualne wskazówki. Do stworzenia pozytywnej atmosfery uczenia się przyczyniają się też działania pracowników niepedagogicznych, którzy dbają o życzliwą atmosferę, służą pomocą, wpływają na kształtowanie bezpieczeństwa w szkole. Dane dotyczące odpowiedniej atmosfery uczenia się potwierdzają w ankietach rodzice (Rys.1 j-4 j) oraz uczniowie (Rys. 6 j-9 j). Uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie (Rys.7j), wzajemnie sobie pomagają (rys.8 j). Uczniowie w mniemaniu rodziców są szanowani (Rys. 3j) traktowani równo (Rys.4j), lubią chodzić do szkoły (Rys. 2j). Zdanie uczniów w perspektywie jednego dnia w odniesieniu do przekazywania przez nauczycieli wskazówek pomagających uczniom w nauce ilustruje rysunek (Rys.5 j). Wobec pozytywnych opinii większości respondentów i powszechności działań nauczycieli w tym zakresie obszar badawczy zostaje spełniony. Wykres 1j Wykres 2j 13/48

14 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j 14/48

15 Wykres 7j Wykres 8j Wykres 9j 15/48

16 Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Większość ankietowanych uczniów deklaruje znajomość celów lekcji (Rys.1j) oraz formułowanych wobec nich oczekiwań (Rys. 2j- 3j.). Obserwacje lekcji potwierdzają również, że nauczyciele stwarzają uczniom możliwość poznania celów lekcji, upewniają się, czy uczniowie rozumieją te cele, nawiązuję do nich w trakcie lekcji. U większości nauczycieli działania te mają charakter powszechny. Wykres 1j Wykres 2j 16/48

17 Wykres 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia i wspierają w trudnych sytuacjach. Zdaniem większości rodziców nauczyciele okazują również wiarę w możliwości uczniów i przekazują pozytywną informację zwrotną (Rys.2 j i 5 j). Większość uczniów wskazuje na wsparcie ze strony nauczycieli (Rys.3 j), pozytywnie wyraża się na temat zajęć (Rys.4 j). W realizacji procesu dydaktycznego pomaga uczniom: wykorzystanie pomocy dydaktycznych (media, autentyczne materiały), sposób przekaz tematu przez nauczyciela i jego aktywność, wybór określonych form pracy ze szczególnym wskazaniem na pracę w grupach i w parach, atmosfera stwarzana przez nauczyciela, jak również integracja działań klasy i motywacja do pracy poprzez uświadomienie przydatności zdobytej wiedzy w praktyce. Zdaniem nauczycieli uczniowie po otrzymaniu informacji zwrotnej są zmotywowani do pracy (Rys.1 j). Rezultaty powszechnego motywowania i wspierania uczniów potwierdza obserwacja większości lekcji. 17/48

18 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 18/48

19 Wykres 5j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Nauczyciele udzielają uczniom informacji zwrotnej, podają wskazówki do dalszej pracy, co wynika z obserwacji lekcji. Poszczególne wykresy ilustrują pozytywne zdanie rodziców (Rys.1 j) i uczniów na temat zasad oceniania panujących w placówce. W szkole obowiązują jasne zasady oceniania (Rys.7 j). Większość nauczycieli (Rys.2 j) stosuje się do tych zasad i uzasadnia postawione stopnie (Rys.3 j) oraz rozmawia z uczniami o ich postępach w nauce (Rys.4 j). Większość ankietowanych uczniów wskazuje jednak, iż nauczyciele nie rozmawiają z nimi o przyczynach ewentualnych trudności w nauce (Rys.5 j) oraz czynnikach wpływających na uzyskiwane wyniki (Rys.6 j). Z obserwacji lekcji wynika, iż uczniowie otrzymują informację zwrotną dotyczącą efektów swojej pracy. Informacja ta wpływa na proces uczenia się, wspomaga proces edukacyjny, motywuje do dalszej pracy, wskazuje na konieczność poprawy, skłania uczniów do refleksji. Odczucia uczniów dotyczące oceniania odzwierciedla wykres (1 w.) wskazujący na motywującą rolę oceny. Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się, planować ich indywidualny rozwój i ma charakter powszechny. 19/48

20 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 20/48

21 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j 21/48

22 Wykres 1w Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Szkoła stwarza uczniom możliwości powiązania różnych dziedzin wiedzy. Na wszystkich obserwowanych lekcjach odnotowano możliwości odwołania się do doświadczeń pozaszkolnych, wydarzeń w Polsce i na świecie, do wiedzy przedmiotowej oraz wiedzy z innych przedmiotów. Wykorzystywano wiedzę matematyczną, wiedzę z zakresu geografii, ekonomii, umiejętność kategoryzowania i sortowania danych, odwoływano się do praw fizycznych, doświadczeń ze środków masowej komunikacji, do aktualnych wydarzeń, sytuacji w Europie, praktycznych działań. Nauczyciele na obserwowanych lekcjach poruszali zagadnienia z innych przedmiotów: z historii, matematyki, chemii, fizyki, biologii, geografii, języka polskiego, ekonomii. W szkole realizowane są liczne działania o charakterze międzyprzedmiotowym. Nauczyciele okazują związki z wydarzeniami na świecie i w regionie. Wskazują na konkretne postawy i sytuacje, na znaczenie zdobytej wiedzy i umiejętności w przyszłym, dorosłym życiu, na wyższym etapie edukacyjnym. W szkole organizowane są wyjścia i wycieczki wspierające realizację procesu edukacyjnego i wychowawczego, projekty o charakterze interdyscyplinarnym. Uczniowie wysoko oceniają zdobytą wiedzę jako przydatną w codziennym życiu (Rys.2 j) i wskazują na częstą możliwość wykorzystania swojej wiedzy zdobytej poza szkołą na lekcjach (Rys.1j). Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. 22/48

23 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój Nauczyciele umożliwiają uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Dotyczy to: tematyki lekcji, metod pracy na lekcji, sposobu oceniania, tematów testów, sprawdzianów oraz wyboru zajęć pozalekcyjnych (Rys.1j- 3j.). Uczniowie informują w ankiecie, że w dniu ankietowania mieli wpływ na: atmosferę w klasie, w mniejszym stopniu na omawiane tematy i treści oraz sposoby uczenia się (Rys.1w). Zdaniem uczniów ich wyniki w nauce najbardziej zależą przede wszystkim od: ich zaangażowania, czasu jaki poświęcają na naukę, atmosfery w klasie, osobistych uzdolnień, jak i pracy nauczycieli (Rys. 2w). W opinii uczniów większość nauczycieli (Rys. 4j) zachęca ich do wymyślania i realizowania własnych pomysłów. Na wszystkich obserwowanych lekcjach nauczyciele dali uczniom możliwość zastanowienia się, czego nauczyli się na lekcji i rozmawiali z uczniami na temat przebiegu lekcji. Na większości lekcji umożliwiono także uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się, m. in. poprzez proponowanie uczniom nauki dodatkowych umiejętności, konsultację z uczniami przebiegu lekcji, umożliwienie wyboru lidera grupy i sposobu prezentacji efektów swojej pracy, wyboru określonego sposobu pracy, dostosowanie pracy do tempa uczniów, jak i stwarzanie możliwości do wypowiedzi i dyskusji. Powyższe działania wpływają skutecznie na kształtowanie u uczniów odpowiedzialności za własny rozwój. 23/48

24 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 24/48

25 Wykres 1w 25/48

26 Wykres 2w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Większość nauczycieli prowadzi działania umożliwiające uczniom uczenie się od siebie nawzajem. Z perspektywy pracy szkoły wynika, że uczniowie pracują w grupach lub parach na znacznej części lekcji (Rys.1j). Natomiast z perspektywy danego dnia wnioskować można, że sytuacja ta nie odnosi się do większości zajęć (Rys.2j). Ankietowani nauczyciele zadeklarowali stosowanie różnorodnych form pracy (praca w parach, grupach), jak również dyskusji, projektów, prezentacji, debaty jako sposobów wykorzystujących wzajemne uczenie się uczniów (Rys.1o). Duża grupa uczniów na żadnej lekcji nie wykonuje zadań wymyślonych przez siebie (Rys.2j). Na wszystkich obserwowanych lekcjach nauczyciele tworzyli uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem. Odbywało się to przede wszystkim poprzez: umożliwienie różnych form pracy, dobór grup o różnicowanym poziomie umiejętności, prezentację osiągnięć pracy grup, wzajemne uzupełnianie wypowiedzi, czy też ich korektę. 26/48

27 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 27/48

28 Wykres 1o 28/48

29 Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Wszyscy nauczyciele oraz dyrektor szkoły potwierdzają fakt prowadzenia w szkole działań nowatorskich i innowacyjnych. Dyrektor wymienia wprowadzenie programu "Matury Międzynarodowej" oraz pilotażowego programu "Małopolska wykorzystanie wywiadówki środków partnerskie Chmura Edukacyjna". dydaktycznych, (Rys.1w). Nauczyciele nowatorskie Nauczyciele wskazują elementy uznają wyżej na nowatorskie komunikacji wymienione z uczniami elementy metody pracy, i rodzicami, za tz. nowatorskie pod względem technologicznym, podkreślają wykorzystanie technologii informacyjno- komunikacyjnych oraz wskazują na polepszenie komunikacji między rodzicami, uczniami i nauczycielami (wywiadówki partnerskie). Partnerzy wymienili również ich zdaniem nowatorskie działania szkoły: wdrażanie programów autorskich, współorganizowanie różnorodnych uroczystości, realizację programu profilaktycznego Unikaj zagrożeń, działalność "Studuim Menadżerskiego", bractwa im. J. Tarnowskiego, współpracę z uczelniami wyższymi (UE, AGH, UJ, PWSZ), udział w projekcie edukacyjnym TCE pod patronatem Urzędu Marszałkowskiego, jak również pilotażowym projekcie "Małopolska Chmura Edukacyjna", aktywne uczestnictwo w Tarnowskiej Lidze Debatanckiej. Stosowane przez szkołę rozwiązania nowatorskie znacznie wpływają na rozwój uczniów. Poprzez powyższe działania uczniowie nabywają wiedzę międzyprzedmiotową, pogłębiają wiedzę z różnych dziedzin, uczą się samodzielności, terminowości i odpowiedzialności za siebie. Ponadto nabywają umiejętności pracy naukowej, pozyskania i wykorzystania różnorodnych źródeł informacji, kształtują empatię, otwartość na inne kultury i sprzyjają aktywności uczniowskiej w środowisku. Wobec innowacyjnych programów zgłoszonych do Kuratorium Oświaty w Krakowie, jak i licznych przykładów dobrych praktyk powyższy obszar ocenia się bardzo wysoko. Wykres 1j 29/48

30 Wykres 1o 30/48

31 Wykres 1w 31/48

32 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Diagnoza osiągnięć uczniów jest wykorzystywana w sposób celowy i uwzględnia indywidualne osiągnięcia i potrzeby edukacyjne uczniów do planowania działań w realizacji podstawy programowej. Nauczyciele kształtują u uczniów kompetencje kluczowe w sposób spójny z podstawą programową. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analiz osiągnięć uczniów do modyfikacji metod pracy, indywidualizacji nauczania, aktywizowania i motywowania uczniów, oceniania osiągnięć. Szkoła podejmuje działania mające na celu podnoszenie kompetencji określonych w podstawie programowej, które są skuteczne i zapewniają wzrost efektów pedagogicznych. Działania są odpowiednie i wspierają młodzież w podejmowaniu kształcenia na dalszym etapie edukacyjnym i funkcjonowaniu w warunkach rynku pracy. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Dokonuje się analiz wyników egzaminu gimnazjalnego, m.in. w skali standardowej dziewiątki w odniesieniu do poszczególnych klas i uczniów. Formułuje się wnioski dotyczące realizacji podstawy programowej, w tym realizowanej zakresie rozszerzonym z uwzględnieniem konkretnych przedmiotów odpowiednio dla danych klas. Wychowawcy klas dokonują również analiz innych osiągnięć uczniowskich, zainteresowań i zdolności. Wiedza zdobyta na podstawie tych działań umożliwia planowanie pracy pedagogicznej z uczniami, zarówno w odniesieniu do całych klas, jak i poszczególnych uczniów. Wymienione działania są nakierowane na cel, którym jest optymalne wykorzystanie osiągnięć gimnazjalnych uczniów w perspektywie realizowanej podstawy programowej na etapie szkoły ponadgimnazjalnej. Podejmowane działania jednocześnie uwzględniają indywidualne osiągnięcia i potrzeby edukacyjne każdego ucznia. 32/48

33 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji określonych w zalecanych warunkach i sposobach realizacji podstawy programowej, ustalonych dla poszczególnych przedmiotów nauczania. Wskazują na to ankietowani nauczyciele i wyniki obserwowanych lekcji (Tab. 1). Nauczyciele kształtują na wszystkich lub większości zajęć umiejętność rozumienia wykorzystania i przetwarzania tekstów (rys. 1j), jak również myślenie naukowe (rys. 2j) i matematyczne (rys. 3j), podobnie umiejętność pracy zespołowej (rys. 4j), a także umiejętność odkrywania przez uczniów swoich talentów (rys. 5j). Umiejętność komunikowania się w języku ojczystym na wszystkich lekcjach kształtuje 66 % nauczycieli (rys. 8j). Na co najmniej połowie i więcej zajęć nauczyciele (87,4 %) kształtują umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi (rys. 7j). Nauczyciele powszechnie kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (rys. 6j). Realizacja procesów edukacyjnych jest spójna z zalecanymi warunkami i sposobem realizacji podstawy programowej. Wykres 1j Wykres 2j 33/48

34 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j 34/48

35 Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? (7653) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 6/0 100 / 0 2 myślenie matematyczne 3/3 50 / 50 3 myślenie naukowe 2/ / umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, 4/ / / / 66.7 zarówno w mowie, jak i piśmie 5 umiejętność posługiwania informacyjno-komunikacyjnymi, się w nowoczesnymi tym także dla technologiami wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 2/ / odkrywanie swoich zainteresowań i przygotowanie do dalszej edukacji 3/3 50 / 50 8 umiejętność pracy zespołowej 6/0 100 / 0 35/48

36 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów (Rys. 1w). Stosują powszechnie różnorodne sposoby oceniania osiągnięć uczniów. Sprawdzają zadania, które wykonują uczniowie, sprawdzają czy uczniowie zrozumieli omawiane kwestie. Nauczyciele wykorzystują narzędzia diagnostyczne, zbierają informacje zwrotne od uczniów, stwarzają możliwość zadawania pytań. Wyniki obserwacji zajęć (Tab. 1) potwierdzają stosowanie przez nauczycieli sposobów monitorowania w zakresie nabywania wiedzy i umiejętności przez uczniów podczas lekcji. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analiz osiągnięć uczniów (Rys. 1o). Modyfikują zakres wprowadzanego materiału i metody pracy, indywidualizują proces nauczania, zwracają uwagę na zagadnienia sprawiające uczniom trudności, aktywizują i motywują uczniów, modyfikują kryteria oceniania. Wykres 1o 36/48

37 Wykres 1w 37/48

38 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 5/ / sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 4/ / zadaje pytania 5/ / prosi uczniów o podsumowanie 4/ / wykorzystuje techniki badawcze 0/6 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 1/ / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 5/ / inne, jakie? 0/6 0 / 100 Obszar badania: przyczyniają się Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Szkoła podejmuje działania wynikające z wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów. Mając na względzie potrzeby uczniów i oczekiwania środowiska wprowadzono maturę międzynarodową, głównie dla uczniów, którzy ukończyli gimnazjum dwujęzyczne. Uczniowie sami planują swoją ścieżkę rozwoju, wybierają przedmioty realizowane w zakresie podstawowym i rozszerzonym. Innym rozwiązaniem edukacyjnym było utworzenie studium menadżerskiego, klas menedżerskich, jako efektu wieloletniej współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie. Oferta została obecnie rozszerzona na pozostałych uczniów. Prowadzone są zajęcia pozalekcyjne, na których doskonali się kompetencje ekonomiczne, uczniowie uczestniczą w ogólnopolskich grach menadżerskich i decyzyjnych. Uczniowie odnoszą sukcesy, zajmują aktualnie 3 miejsce w rankingu, niektórzy absolwenci podejmują studia ekonomiczne. Mając na względzie wzrost osiągnięć edukacyjnych uczniów szkoła wprowadziła zajęcia pozalekcyjne z przedmiotów maturalnych. Ponadto szkoła uczestniczy w pilotażu programu Małopolska Chmura Edukacyjna. Program opiera się na współpracy z wyższymi uczelniami i służy rozwijaniu kompetencji w zakresie przedsiębiorczości, informatyki i matematyki. Podobnie udział w zajęciach Małopolskiej Nocy Naukowców rozwija zainteresowania uczniów z przedmiotów przyrodniczych i historii. Szkoła stwarza uczniom możliwość rozwijania zdolności i zainteresowań poprzez udział w olimpiadach, konkursach, zawodach sportowych, lokalnych projektach edukacyjnych, w tym promowaniu tematyki bezpieczeństwa, w akcjach charytatywnych, wolontariacie oraz we współorganizowaniu życia szkoły i klasy. Uczniowie wykazują zadowolenie ze swoich osiągnięć. Podejmowane przez nauczycieli działania wynikające z diagnozy osiągnięć uczniów są skuteczne, na co wskazuje wzrost poziomu zdawalności egzaminów. Obserwowana jest dodatnia EWD, szkoła znajduje się w obszarze szkół sukcesu. Wyniki matur utrzymują się na wysokim poziomie. Wynik matury międzynarodowej w roku 2013 osiągnął 29 punktów na 45 możliwych, 38/48

39 a średnia ocen wynosiła 4,8 w 7-stopniowej skali. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła podejmuje działania przygotowujące uczniów do kolejnych etapów kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy. Organizując proces edukacyjny zapewnia uczniom rozwijanie umiejętności przydatne na studiach wyższych, umiejętność wdrażania się w akademicki tok uczenia się, rozwiązywania problemów, planowania, gospodarowania własnym czasem. Uczestnicząc w programach edukacyjnych uczniowie nabywają umiejętności interpersonalne, autoprezentacji i prezentacji, współdziałania z innymi, pracy w grupie, uczenia się od innych, występowania w sprawach innych osób, rozwijają umiejętności artystyczne. Młodzież nabywa umiejętności językowe, poznaje kulturę innych krajów, uczy się demokratycznych zasad współżycia. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętności przydatne na rynku pracy. Szkoła organizuje doradztwo zawodowe, kształtuje postawy menadżerskie, uczy przedsiębiorczości, decyzyjności, zarządzania firmą, samodzielność myślenia i działania, wykorzystywania technologii komunikacyjnej i informatycznej. 39/48

40 Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B Szkoła zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego swoim uczniom. Podejmowane działania w tym zakresie są powszechne i skuteczne. Świadczą o tym opinie przedstawicieli społeczności szkolnej i partnerów szkoły. Uczniowie biorą udział w działaniach samorządowych, ich inicjatywy są wspierane przez nauczycieli, co tworzy pozytywny klimat wzajemnej współpracy. Relacje miedzy członkami społeczności szkolnej oparte są na równości i powszechnym, wzajemnym szacunku i zaufaniu. Szkoła dokonuje analiz działań wychowawczych, które realizowane są celowo i systematycznie. W szkole umożliwia się uczniom i rodzicom udział w modyfikacjach systemu oddziaływań wychowawczych. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Uczniowie czują się zdecydowanie bezpiecznie na lekcjach (Rys. 1j), na przerwach (Rys. 2j) i po zajęciach (Rys. 3j). Jednocześnie wskazują na pojedyncze przypadki zniszczeń (Rys. 4j), kradzieży (Rys. 5j), wymuszania (Rys. 6j), agresji fizycznej (Rys. 11j), słownej (Rys. 7j) i pozasłownej (Rys. 8j), agresji za pośrednictwem internetu lub telefonu (Rys. 10j). Miał miejsce przypadek wykluczenia z grupy (Rys. 9j). Na poziom bezpieczeństwa ma wpływ monitoring oraz dyżury nauczycieli, obecność pracowników niepedagogicznych i portiera oraz obserwacja otoczenia szkoły. Ponadto szkoła uzyskała w ramach prewencji Policji Certyfikat Bezpieczeństwa. Straż Miejska zabezpiecza miejsca imprez i uroczystości szkolnych. W opinii pozostałych partnerów szkoły wyższych uczelni, instytucji kultury, organu samorządowego młodzież ma zapewnione bezpieczeństwo poza szkołą. Uczniowie uczestniczący w projektach edukacyjnych, podczas wycieczek i wyjazdów, są bezpiecznie prowadzeni, nauczyciele prawidłowo wywiązują się z obowiązku opieki nad uczniami. 40/48

41 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 41/48

42 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 42/48

43 Wykres 9j Wykres 10j Wykres 11j 43/48

44 Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie szkoły uczestniczą w działaniach podejmowanych w ramach samorządności uczniowskiej (rys. 1w). Uczestniczą w imprezach szkolnych, konkursach i zawodach (68,4 %), w współorganizowaniu imprez szkolnych, konkursów i zawodów (40,0 %), w pracach samorządu (11,0 %). Równocześnie 25,8 % ankietowanych nie uczestniczy w żadnych działaniach samorządu uczniowskiego. Nauczyciele wspierają młodzież w działaniach samorządowych. Inicjatywy uczniów podejmowane na terenie klasy i szkoły są realizowane wspólnie z wychowawcą klasy i innymi nauczycielami. Działania polegają na organizowaniu uroczystości szkolnych, spotkań, ognisk integracyjnych, imprez środowiskowych, prowadzeniu akcji charytatywnych, społecznościowych, w tym w ramach wolontariatu. Wspierane są inicjatywy, zainteresowania i zdolności indywidualne uczniów. Efektem działań samorządowych młodzieży jest kształtowanie postaw odpowiedzialności za siebie i za szkołę, postaw społecznych, nabywanie umiejętności organizacyjnych i działania w grupie oraz na forum publicznym, integracja społeczności klasowych. Wykres 1w 44/48

45 Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Zdaniem nauczycieli w szkole obowiązują takie wartości, jak: poszanowanie mienia i własności, uczciwość, kultura słowa, odpowiedzialność za słowa i postępowanie, równość wszystkich, patriotyzm. Zdaniem pracowników szkoły od uczniów oczekuje się kultury osobistej, szacunku, poszanowania mienia szkoły, wymaga się dyscypliny, zaangażowania na rzecz szkoły, w akcje samorządu uczniowskiego. Na obserwowanych lekcjach widoczne jest, że nauczyciel i uczniowie dbają o przestrzeganie przyjętych w szkole zasad. Nauczyciel poprzez osobisty przykład, kształtuje pożądane społecznie postawy. Wzajemne relacje oparte są na powszechnym szacunku, zaufaniu i równości. Uczniowie poza zajęciami mogą zwrócić się ze swoimi problemami i rozmawiać z nauczycielami i pedagogiem szkolnym. Rozmowy dotyczą norm obowiązujących w szkole, zachowania podczas wyjść, wycieczek, obowiązującego stroju uczniowskiego. Rozmawia się także o dobrym zachowaniu, szacunku do innych, o podejściu do nauki, obowiązkowości, solidności, systematyczności, poszanowaniu mienia szkoły, aktywnym uczestnictwie w życiu szkoły. Jednocześnie zdanie uczniów, co do wpływu na zasady zachowania obowiązujące w szkole jest podzielone (Rys. 5j). Rodzice w większości są zdania, że mają wpływ na to, jakich zachowań oczekuje się od ich dziecka (Rys. 1j), jak również na zasady obowiązujące w klasie (Rys. 2j). Rodzice podkreślają możliwość interweniowania w obsadę kadrową, co spotkało się w jednym przypadku z pozytywną reakcją szkoły. W rozmowach indywidualnych z nauczycielami zgłaszają problemy związane z sytuacją edukacyjną ich dzieci, m.in. w zakresie motywowania do nauki oraz uzgadniania wspólnych działań wychowawczych. W ankiecie rodzice potwierdzają, że mają możliwość współdecydowania w ważnych sprawach szkolnych (Rys. 3j), niemniej tylko 44.3 % uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły (Rys. 4j). Wykres 1j Wykres 2j 45/48

46 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j 46/48

47 Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb Analizy całokształtu działań wychowawczych dokonuje zespół wychowawczy dwa razy w roku. Analizy dotyczą wychowania i profilaktyki, problemów wychowawczych i sposobów ich rozwiązywania. Na ich podstawie wypracowywane są wnioski i zadania do realizacji. Wychowawcy na zebraniach klasowych z rodzicami dokonują systematycznych analiz sytuacji wychowawczej w danej klasie. Ponadto wychowawcy klas, pedagog, psycholog szkolny, zespół d/s frekwencji dokonują analiz bieżących spraw wychowawczych. Analizie poddawane są wyniki ankiet adaptacyjnych, m.in. na temat zagrożeń i eurosieroctwa. Prowadzona jest ewaluacji wewnętrzna przestrzegania norm społecznych; ankiety, rozmowy. Wypracowane na podstawie analiz wnioski służą określeniu podejmowanych działań wychowawczych lub ich modyfikacji. Wprowadzono program naprawczy dot. poprawy frekwencji. Na zajęciach wychowawczych poruszane są zagadnienia dotyczące tematyki cyberprzemocy, wprowadzono zakaz robienia i publikowania na terenie szkoły zdjęć i filmów o treściach obraźliwych, wdrożono zasady szybkiego reagowania na takie przypadki. Prowadzone są działanie profilaktyczne, przeciwdziałania przemocy, uzależnieniom, agresji. Przypomina się uczniom zasady zachowania obowiązujące w szkole. Efektem modyfikacji działań wychowawczych jest tzw. wywiadówka partnerska z udziałem wychowawcy, ucznia i rodzica. Modyfikacji corocznie poddaje się program wychowawczy i program profilaktyki oraz zasady oceniania uczniów. Działania wychowawcze podejmowane przez szkołę są systematyczne i w razie potrzeb modyfikowane. Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice W szkole umożliwia się uczniom i rodzicom udział w analizie i modyfikacjach systemu oddziaływań wychowawczych. Uczniowie poprzez samorząd uczniowski i samorządy klasowe mają możliwość wypowiadania się w sprawach szkoły. W ostatnim okresie wzrosła rola samorządu w wypracowywaniu decyzji ogólnoszkolnych. W porozumieniu z młodzieżą zamieniono system punktowy oceny zachowania na opisowy, uzgodniono regulamin w sprawie dnia bez pytania oraz premiowania klasy o najwyższej frekwencji. Z uczniami dyskutuje się plan działań wychowawczych, ustala dni otwarte szkoły, treść materiałów promujących, składy osobowe delegacji do udziału w uroczystościach szkolnych, formy pomocy dla dzieci z domów dziecka, akcje charytatywne, zbiórki, kiermasze. Młodzież przygotowuje i organizuje imprezy szkolne, uroczystości wg własnego pomysłu, inicjuje akcje obywatelskie, bierze udział w dekorowaniu szkoły. Rodzice współuczestniczą w planowaniu i realizacji zadań z zakresu wychowania i profilaktyki, bezpieczeństwa w szkole. Konsultowane są decyzje dotyczące oddziaływań wychowawczych, sposoby dbania o właściwe zachowanie uczniów w szkole i poza nią, a także wobec siebie i innych osób, kształtowania nawyków przestrzegania prawa szkolnego, reagowania wspólnie na przejawy niewłaściwych zachowań. Uwzględniane są sugestie rodziców na temat doradztwa zawodowego, międzynarodowej, organizacji organizowaniu uroczystości pobytu i imprez młodzieży szkolnych. z innych krajów, Rodzice biorą uczestniczą udział, jako w wymianie opiekunowie w wycieczkach i wyjazdach, współorganizują życie klasy i szkoły. 47/48

48 Raport sporządzili Andrzej Witkowski Agnieszka Juśko Kurator Oświaty:... 48/48