Wprzódy w morzu wyschnie woda, Nim tu u nas będzie zgoda

Transkrypt

1 Wprzódy w morzu wyschnie woda, Nim tu u nas będzie zgoda Przyporządkuj podane działania Cześnikowi i Rejentowi, a następnie umieść je w tabeli w odpowiedniej kolejności. Działania Cześnika Działania Rejenta Piszeskargęnasąsiada. Przymusowo żeni Wacława z Klarą. Rozkazuje swoim ludziom odpędzić mularzy od muru. Wyzywa sąsiada na pojedynek. Przybywa do domu sąsiada, który spóźnił się na pojedynek. Namawia narzeczoną sąsiada, aby złamała dane słowo i została żoną jego syna. Wynajmuje mularzy do naprawy muru dzielącego zamek. Wysyła Papkina, aby pozyskał dla niego rękę Podstoliny.

2 Cześnik i Kapulet podobni czy różni? Uporządkuj informacje o Cześniku i Kapulecie. Na arkuszu brystolu narysuj tabelę według wzoru. Następnie wklej informacje we właściwychrubrykach. Cześnik Maciej Raptusiewicz Kapulet PREZENTACJA POSTACI MŁODOŚĆ BOHATERA BOHATER JAKO OPIEKUN MŁODEJ DZIEWCZYNY GOŚCINNOŚĆ POGODZENIE SIĘ Z WROGIEM INNE CECHY POSTACI W młodości aktywny uczestnik życia politycznego i konfederacji barskiej. Dobry w walce na szable: W całym już powiecie pokarbował szlachcie nosy. Bohater tragedii Romeo i Julia napisanej przez Williama Szekspira. Potrafi opanować swą zawziętość. Pierwszy wyciąga rękę do zgody z sąsiadem: Mocium panie, z nami zgoda. W młodości uczestnik balów i zabaw. Mówił do swego brata: Dla nas dwóch czasy pląsów już minęły.

3 Polski szlachcic mieszkający w zamku, którego drugą połowę zajmuje Rejent Milczek. Stary kawaler, opiekun Klary swojejbratanicy. Człowiek w podeszłym wieku, chorujący na podagrę, reumatyzm, a po nadużyciu alkoholu na kurcz żołądka. Apodyktyczny nie znosi sprzeciwu. Gdy służący ośmiela się zwrócić mu uwagę na niestosowność jego zachowania, odpowiada: Wasze byłeś, jesteś rurą; Jak rozkażę, tak się stanie. Nie dba o szczęście swej podopiecznej, traktuje ją przedmiotowo. Wydaje ją za mąż, aby dokuczyć znienawidzonemu sąsiadowi. Tylko przypadek sprawia, że w ten sposób czyni ją szczęśliwą. Mimo podeszłego wieku nie stroni od walki. Gdy, wchodząc na miejski plac, słyszy krzyki, woła: Co to za hałas? Podajcie mi długi Mój miecz! hej! Zachłanny zamierza się ożenić dla majątku. Nie interesuje go osobowość przyszłej żony, tylko stan jej posiadania. Gdy przegląda dokumenty, mówi sam do siebie: Piękne dobra w każdym względzie: Lasy gleba wyśmienita Dobrą żoną pewnie będzie Co za czynsze! To kobieta! Trzy folwarki...

4 Szanuje święte prawo gościnności. Gdy w domu pojawia się jego największy wróg, w pierwszej chwili chwyta za szablę, ale po krótkiej walce z samym sobą mówi: Nie wódź mnie na pokuszenie, Ojców moich wielki Boże! Wszak, gdy wstąpił w progi moje, Włos mu z głowy spaść nie może Nie znosi sprzeciwu. Gdy córka ośmiela mu się sprzeciwić, grozi jej wyrzuceniem z domu i wykrzykuje: Ty blednico! Ty tłumoku! Szanuje święte prawo gościnności. Gdy na balu pojawia się syn jego największego wroga, powstrzymuje Tybalta przed zaatakowaniem go, mówiąc: Nie chciałbym za nic w świecie w moim domu czynić mu krzywdy. Uspokój się zatem, miły synowcze. Bohater komedii Zemsta autorstwa Aleksandra Fredry. Zamożny mieszkaniec Werony skłócony z Montekim. Pan domu, człowiek żonaty, ojciec czternastoletniej Julii. Chce uczynić swoją podopieczną szczęśliwą. Szczęście pojmuje jednak inaczej niż ona. Dla niego jest ono małżeństwem z bogatym hrabią. Z uczuciami dziewczyny nie liczy się w ogóle. Porywczy i nieprzewidywalny w chwilach złości. Podczas kłótni z sąsiadem woła do służącego: Hej! Gerwazy! daj gwintówkę! Niechaj strącę tę makówkę!.

5 Ciekawostka Zemsta powstała w czasach, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Aleksander Fredro mieszkał na terenie zaboru rosyjskiego. Gdy Aleksander Fredro pisał swoją komedię, wyraz zemsta często używany był w kontekście zemsta na wrogu. Aby nie budzić tego typu skojarzeń u marzących o niepodległości Polakach, carska cenzura nakazała rozszerzyćtytuł: Zemsta za mur graniczny. Informacja dodatkowa przeczytaj! Zawieranie małżeństw w dawnej Polsce Miłość i małżeństwo Trudno stwierdzić, jaką rolę w zawieraniu małżeństw odgrywała miłość. Decydujący głos należał do rodziców, którzy mogli, ale nie musieli liczyć się ze zdaniem córki czy syna. Dopiero w 2. poł. XVIII w. i to tylko w niektórychśrodowiskachzaczęto zwracać większą uwagę na uczucia i wzajemną sympatię młodych, co jednak nie znaczy, że miłość nie miała żadnego znaczenia. Starano się przynajmniej stwarzać wrażenie, że podstawą mariażu było uczucie, o czym świadczą choćby listy miłosne, pisane zgodnie z obowiązującymwówczas konwenansem, często jednak nie pozwalające na odczytanie prawdziwego stanu uczuć piszącego. [...] W domu dziewczyny na wydaniu Istniało wiele zwyczajów i obrzędów związanych z zawieraniem małżeństw i swataniem. Domy, w których mieszkały panny na wydaniu, oznaczano, malując ściany w białe cętki, zawieszając w oknach lub na specjalnych tyczkach wianki, a czasem koło od wozu. Dziewczęta hodowały w ogródkach i doniczkachwiecznie zielone rośliny: rozmaryn, rutę, lawendę, mirt, z których później robiły wianki będące częścią tradycyjnego stroju. W niektórych rejonach wysypywano podwórze przed domami piaskiem w różne wzory. Szlachta wieszała przed dworkami kilimy i kobierce. ROZMARYN LAWENDA Zgoda i odmowa Małżeństwa zazwyczaj kojarzyli rodzice. Zabiegi o pannę zawsze rozpoczynał kawaler. We wszystkich stanach ogromną rolę odgrywali swaci. Funkcję tę mogli pełnić tylko ludzie posiadający odpowiednią pozycję w danym środowisku i odznaczający się obyciem towarzyskim, gdyż człowiek zamożny i szanowany oraz wymowny i wesoły potrafił wpłynąć na pozytywną decyzję rodziców wybranki. Swat rozpoczynał zwykłą rozmowę, w trakcie której wyjawiał cel swej wizyty. Zwyczaj nakazywał, aby rodzice dziewczyny początkowo odmawiali i targowali się. W określonymmomencie wołano samą zainteresowaną, która powinna wtedy okazać zaskoczenie i zawstydzenie. Jej zgoda była zresztą tylko formalnością. Na wsi wypicie przyniesionejprzez swata wódki oznaczało, iż konkurentzostał przyjęty. W środowiskach możnych konkury bywały bardziej skomplikowane. Kawalerowie pozowali na amantów, obdarowywali kosztownymi prezentami, wynajmowali kapele do wygrywania serenad pod oknami wybranki. Odpowiedź odmowną dawano w sposób delikatny i symboliczny, tak by w żaden sposób nie obrazić kawalera ani swata. Oznaką odmowy był wieniec grochowy zawieszonyw pokoju bądź podrzuconykonkurentowi. Analogicznąfunkcję pełniła podana na wieczerzy czarna polewka (czernina). RUTA MIRT Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, praca zbiorowa pod red. Andrzeja Chwalby, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s (tytuł tekstu i śródtytuły pochodzą od autorek zadań)