Ustawa o pracy na morzu - regulacje prawne dotyczące uprawnień do kierowania marynarzy do pracy na statkach

Transkrypt

1 Ustawa o pracy na morzu - regulacje prawne dotyczące uprawnień do kierowania marynarzy do pracy na statkach Agnieszka Michalak-Pochylska Wydział Żeglugi Morskiej i Portów Departament Gospodarki Morskiej Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej agnieszka.michalak@mgm.gov.pl Gdańsk, r.

2 Kwestie dotyczące zatrudnienia na statkach morskich są uregulowane w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. poz. 1569). Ustawa reguluje dwie podstawowe kategorie spraw: I. Warunki pracy i życia marynarzy na statkach morskich podnoszących polską banderę. II. Pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach morskich zarówno polskich, jak i obcych.

3 Rozdział 3 ustawy o pracy na morzu - Pośrednictwo pracy Art. 16: Pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach obejmuje: - pomoc osobom zainteresowanym podjęciem pracy na statku oraz - pomoc armatorom w poszukiwaniu odpowiednich kandydatów do pracy na statku.

4 Konwencja MLC Art. 2 ust. 1 lit h: nabór marynarzy i służby pośrednictwa pracy oznaczają każdą osobę, spółkę, instytucję, agencję lub inną organizację, w sektorze publicznym lub prywatnym, która zajmuje się: - naborem marynarzy w imieniu armatorów lub - kierowaniem marynarzy do armatorów Seafarer recruitment and placement service means any person, company, institution, agency or other organization, in the public or the private sector, which is engaged in recruiting seafarers on behalf of shipowners or placing seafarers with shipowners.

5 Ustawa o pracy na morzu Pośrednictwo pracy prowadzą: - agencje zatrudnienia, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149, z późn. zm.), oraz - powiatowe urzędy pracy (przez poinformowanie marynarzy/armatorów o agencjach zatrudnienia).

6 Ustawa o pracy na morzu Agencja zatrudnienia świadczy usługi pośrednictwa pracy po uzyskaniu od dyrektora urzędu morskiego właściwego dla jej siedziby dokumentu uprawniającego do kierowania marynarzy do pracy na statkach. Dyrektor urzędu morskiego wydaje, na wniosek agencji zatrudnienia, ww. dokument, na podstawie pozytywnych wyników audytu wstępnego przeprowadzonego przez wyznaczonych audytorów, posiadających wiedzę z zakresu zagadnień objętych Konwencją MLC, oraz kwalifikacje i doświadczenie w zakresie prowadzenia audytów. W dokumencie ustala się okres jego ważności. Zgodnie z ustaleniami Rady Koordynacyjnej Dyrektorów Urzędów Morskich, dokumenty uprawniające do kierowania marynarzy do pracy na statkach wydawane są na okres 2 lat.

7 Ustawa o pracy na morzu Dyrektor urzędu morskiego może przeprowadzić audyt dodatkowy, w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że działanie agencji zatrudnienia nie jest zgodne z ustawą lub wymaganiami określonymi w Konwencji MLC.

8 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 6 ust 4 - Agencjami zatrudnienia są podmioty wpisane do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, świadczące usługi w zakresie: - pośrednictwa pracy, - pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, - poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego lub pracy tymczasowej. Rejestr prowadzi marszałek województwa właściwy dla siedziby agencji. Marszałek województwa wydaje certyfikat o dokonaniu wpisu podmiotu do rejestru, uprawniający do świadczenia usług. Posiadanie certyfikatu jest obowiązkowe. Wydanie certyfikatu podlega opłacie w wysokości 200 zł.

9 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy W poprzednim stanie prawnym podmiot po raz pierwszy wpisany do rejestru posługiwał się przez okres roku tzw. certyfikatem wstępnym. Obecnie bezterminowo.

10 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Wymogi wpisu złożenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, oświadczenia następującej treści: "Oświadczam, że: 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru są kompletne i zgodne z prawdą; 2) znane mi są i spełniam warunki prowadzenia agencji zatrudnienia odpowiednio w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej określone w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy."

11 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 18h. 1. Przed dokonaniem wpisu do rejestru marszałek województwa może: 1) dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku lub oświadczeniu, o których mowa w art. 18e, 2) wezwać podmiot do dostarczenia, w wyznaczonym terminie: a) dokumentów potwierdzających dane, o których mowa w art. 18e ust. 1 pkt 1 i 3, b) zaświadczenia albo oświadczenia potwierdzającego dane, o których mowa w art. 18e ust. 1 pkt 4 i 5, oraz c) dokumentów poświadczających, że spełnia on warunki określone w art. 19 w celu stwierdzenia, czy podmiot spełnia warunki prowadzenia działalności agencji zatrudnienia.

12 Definicja pośrednictwa - art. 18 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług (jednej lub więcej) : 1) pośrednictwa pracy, polegających w szczególności na: a) udzielaniu pomocy: osobom w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych, b) pozyskiwaniu i upowszechnianiu ofert pracy, c) udzielaniu pracodawcom informacji o kandydatach do pracy, w związku ze zgłoszoną ofertą pracy, d) informowaniu kandydatów do pracy oraz pracodawców o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy, e) inicjowaniu i organizowaniu kontaktów osób poszukujących odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z pracodawcami, f) kierowaniu osób do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, o którym mowa w art. 85 ust. 2 (odbywa się na podstawie pisemnej umowy zawieranej przez te agencje z osobami kierowanymi do pracy).

13 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 18c. 1. Nie wymaga wpisu do rejestru świadczenie usług przez: 4) przedsiębiorców zagranicznych posiadających uprawnienia i prowadzących zgodnie z prawem działalność w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody świadczenia usług na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi i zamierzających świadczyć te same usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystających ze swobody świadczenia usług, o której mowa w art. 49 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

14 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 19i. 1. Przedsiębiorca zagraniczny, przed rozpoczęciem działalności w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składa marszałkowi województwa właściwemu dla miejsca świadczenia usług zawiadomienie, zawierające następujące dane: 1) nazwę państwa pochodzenia przedsiębiorcy; 2) oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego siedzibę; 3) przybliżone miejsce i termin wykonywania usług oraz rodzaj świadczonych usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku gdy niemożliwe jest określenie podstawowego miejsca wykonywania usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedsiębiorca zagraniczny składa zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, do marszałka województwa mazowieckiego.

15 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 18c. 2. Nie wymaga wpisu do rejestru: 4) gromadzenie w postaci dokumentu elektronicznego i udostępnianie informacji o wolnych i poszukiwanych miejscach pracy za pośrednictwem systemów teleinformatycznych;

16 Konwencja MLC Norma A1.4 - Nabór i pośrednictwo pracy marynarzy Tam, gdzie na terytorium Członka działają prywatne podmioty, których podstawą funkcją jest nabór i pośrednictwo pracy dla marynarzy, lub które dokonują naboru znaczącej liczby marynarzy, wymagane będzie, by podmioty takie działały wyłącznie zgodnie ze standaryzowanym systemem licencjonowania lub certyfikacji lub innych form regulacji. Art. 3 ust. 2 konwencji nr 181 MOP członek określi warunki rządzące działaniem prywatnych agencji zatrudnienia w zgodzie z systemem licencji lub certyfikatów.

17 Konwencja MLC Państwo będzie, za pomocą prawa lub innych rozwiązań, co najmniej: (a) zakazywać podmiotom świadczącym usługi naboru i pośrednictwa pracy używania środków, mechanizmów lub list zmierzających do przeszkodzenia lub odwiedzenia marynarzy od uzyskania zatrudnienia, do którego są zakwalifikowani; (b) wymagać, by żadne opłaty za nabór lub pośrednictwo pracy nie były w sposób bezpośredni lub pośredni, w całości lub w części, wnoszone przez marynarza, któremu świadczona jest usługa, za wyjątkiem kosztów otrzymania wymaganego przez prawo świadectwa zdrowia, krajowej książeczki żeglarskiej i paszportu lub innych podobnych dokumentów uprawniających do podróży, nie wliczając w to jednakże kosztów uzyskania wiz, które zostaną poniesione przez armatora; oraz

18 Konwencja MLC c) gwarantować, że podmioty świadczące usługi naboru i pośrednictwa pracy dla marynarzy na jego terytorium: (i) posiadają aktualny rejestr wszystkich marynarzy rekrutowanych lub skierowanych do pracy za ich pośrednictwem, który będzie dostępny do inspekcji przeprowadzonej przez właściwą władzę; (ii) dbają o to, by marynarze byli poinformowani o swoich prawach i obowiązkach wynikających z umowy o pracę przed lub w trakcie procesu zatrudnienia i by stworzono im możliwość zapoznania się z ich umowami o pracę przed i po ich podpisaniu oraz by otrzymali kopię umowy; (iii) sprawdzają, że marynarze rekrutowani lub kierowani do pracy za ich pośrednictwem są wykwalifikowani i posiadają dokumenty niezbędne do wykonywania danej pracy i że umowy o pracę zawierane przez marynarzy są zgodne ze stosownymi prawami i przepisami oraz układami zbiorowymi pracy, które stanowią część umowy o pracę;

19 Konwencja MLC (iv) upewniają się, w granicach swych możliwości, że armator dysponuje środkami zabezpieczającymi marynarzy przed pozostawieniem w obcym porcie; (v) zapoznają się i odpowiadają na wszelkie skargi dotyczące ich działalności i informują właściwą władzę o wszelkich nierozstrzygniętych skargach; (vi) ustanawiają system ochrony, na drodze ubezpieczenia lub za pomocą innego stosownego rozwiązania, które zrekompensuje marynarzom straty pieniężne, które mogą ponieść w wyniku nieskuteczności usługi naboru i pośrednictwa pracy lub niewypełnienia przez armatora zobowiązań wynikających z umowy o pracę.

20 Konwencja MLC Art. 23 ustawy o pracy na morzu: Agencja zatrudnienia jest obowiązana posiadać ubezpieczenie lub inne zabezpieczenie finansowe odpowiedzialności za szkody poniesione przez marynarzy z tytułu nieskuteczności pośrednictwa pracy lub niewypełnienia przez armatora zobowiązań wynikających z marynarskiej umowy o pracę.

21 Konwencja MLC Właściwa władza upewni się, że istnieją odpowiednie narzędzia i procedury sprawdzania zasadności skarg dotyczących działalności podmiotów świadczących usługi naboru i pośrednictwa pracy dla marynarzy, angażujące, jeśli jest to potrzebne, przedstawicieli armatorów i marynarzy. Każdy Członek będzie, w granicach możliwości, informować swoich obywateli o możliwych problemach wynikających z podjęcia pracy na statku podnoszącym banderę państwa, które nie ratyfikowało niniejszej Konwencji, dopóki nie upewni się, że stosowane są normy równoważne z ustalonymi przez niniejszą Konwencję. Rozwiązania przyjęte w tym celu przez Członka, który ratyfikował niniejszą Konwencję, nie będą sprzeczne z zasadą swobodnego przepływu pracowników wymaganą przez traktaty, których oba państwa są stronami.

22 INSPEKCJE I SKARGI Ustawa o pracy na morzu Art. 99: marynarzowi przysługuje prawo złożenia skargi do agencji zatrudnienia, za pośrednictwem której marynarz podjął pracę na statku. W przypadku gdy skarga została złożona do agencji zatrudnienia, agencja wyjaśnia skargę z armatorem statku, a w przypadku niemożności wyjaśnienia skargi, agencja zawiadamia dyrektora urzędu morskiego, jeżeli zawierała ona informacje, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 lub 3: 1) statek, którego dotyczyła oferta pracy, nie spełnia warunków, które potwierdza Deklaracja Zgodności i Morski Certyfikat Pracy albo Tymczasowy Morski Certyfikat Pracy wydane dla tego statku; 3) armator naruszył zobowiązania wynikające z marynarskiej umowy o pracę zawartej z osobą zainteresowaną podjęciem pracy na statku lub umowy zawartej z agencją zatrudnienia. Dyrektor urzędu morskiego sprawdza, w jaki sposób agencja zatrudnienia wyjaśnia skargi złożone przez marynarzy, podczas przeprowadzania audytów.

23 d) dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której prowadzenie jest uzależnione od uzyskania wpisu do tego rejestru, e) prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, f) prowadzenia działalności przez podmioty niepodlegające wpisowi do rejestru (przedsiębiorcy zagraniczni) zgodnie z warunkami określonymi w art. 19c, art. 19d, art. 19ga i art. 85 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia. Art. 18o. Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: Marszałek województwa sprawuje kontrolę w zakresie przestrzegania warunków prowadzenia agencji zatrudnienia, o których mowa w art. 19, art.19e, art. 19f UPZ. W pozostałym zakresie przestrzeganie warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określone w komentowanej ustawie kontroluje inspekcja pracy. Art. 10 ustawy o PIP: 1. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy: 3) kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania działalności oraz kontrola przestrzegania obowiązku:

24 Zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy o PIP okręgowy inspektor pracy niezwłocznie powiadamia marszałka województwa o stwierdzonych przypadkach naruszenia warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W konsekwencji marszałek województwa może wykreślić - w drodze decyzji - agencję z rejestru.

25 SOLVIT to system, w ramach którego urzędy administracji państwowej w krajach UE oraz w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii pomagają w rozwiązywaniu problemów wynikających z błędnego stosowania przepisów unijnych. Korzystanie z usług SOLVIT-u jest bezpłatne.

26 Kary - art. 111 ustawy o pracy na morzu 1. Kto, prowadząc agencję zatrudnienia: 1) nie odstępuje od realizacji oferty pracy na statku, składanej przez armatora, w przypadku braku dołączonych do oferty pracy dokumentów, o których mowa w art. 20 ust. 2, 2) nie odstępuje od realizacji oferty pracy na statku, w przypadku uzyskania informacji, o których mowa w art. 24 ust. 1, 3) świadczy usługi pośrednictwa pracy bez dokumentu uprawniającego do kierowania marynarzy do pracy na statkach, wydanego przez właściwego dyrektora urzędu morskiego, 4) nie posiada ubezpieczenia lub innego zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności za szkody poniesione przez marynarzy z tytułu nieskuteczności pośrednictwa pracy lub niewypełnienia przez armatora zobowiązań wynikających z marynarskiej umowy o pracę - podlega karze grzywny od 1000 zł do zł.

27 Kary - art. 111 ustawy o pracy na morzu 2. Tej samej karze podlega ten, kto prowadząc pośrednictwo pracy pobrał bezpośrednio lub pośrednio od osoby poszukującej pracy na statku opłatę za czynności związane z pośrednictwem pracy oraz ten, kto nie zapewnił, aby osoba poszukująca pracy na statku nie ponosiła kosztów bezpośrednio związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, w tym kosztów dojazdu na statek i powrotu do miejsca repatriacji wskazanego w marynarskiej umowie o pracę, wydania wizy, badań lekarskich oraz tłumaczenia dokumentów.

28 Art. 117 ustawy o pracy na morzu 2. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art , następuje na podstawie wniosku pochodzącego od dyrektora urzędu morskiego lub od inspektora pracy, w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395, z późn. zm.). W postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a w przypadku, o którym mowa w art. 9 1 Kodeksu wykroczeń do zł. Wysokość kary określona w ustawie o pracy wynosi od 1000 do zł, zatem niedopuszczalny jest mandat, a jedynie wniosek o ukaranie do sądu sąd rejonowy (wydział karny).

29 Propozycja zmiany ustawy o pracy na morzu agencje zatrudnienia: Przy ustalaniu właściwości dyrektora urzędu morskiego, stosuje się odpowiednio przepisy art. 17 ust. 1a i 1b ustawy o bezpieczeństwie morskim (stacje atestacji).

30 Art a. Dla stacji atestacji, o których mowa w ust. 1, mających siedzibę na obszarze województw: 1) zachodniopomorskiego lub pomorskiego, w powiatach: kołobrzeskim, świdwińskim, drawskim, wałeckim, koszalińskim, sławieńskim, szczecineckim, białogardzkim, słupskim, bytowskim, człuchowskim, lęborskim oraz chojnickim właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku; 2) zachodniopomorskiego, w powiatach: świnoujskim, polickim, gryfińskim, kamieńskim, gryfickim, goleniowskim, stargardzkim, pyrzyckim, myśliborskim, choszczeńskim, łobeskim oraz szczecińskim właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie; 3) pomorskiego, w powiatach: puckim, wejherowskim, kartuskim, kościerskim, gdańskim, starogardzkim, tczewskim, kwidzyńskim, malborskim, sztumskim, nowodworskim, gdyńskim oraz sopockim właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni. 1b. Dla stacji atestacji, o których mowa w ust. 1, mających siedzibę na obszarze województw: 1) warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, podlaskiego, lubelskiego oraz podkarpackiego właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni; 2) kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, śląskiego, świętokrzyskiego oraz małopolskiego właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku; 3) lubuskiego, wielkopolskiego, opolskiego, dolnośląskiego właściwym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie.

31 Dziękuję za uwagę