ANALIZA RYZYKA STARZENIA DEMOGRAFICZNEGO WYBRANYCH MIAST W POLSCE
|
|
- Jadwiga Matysiak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Grażyna Trzpiot Anna Ojrzyńka Uniwerytet Ekonomiczny w Katowicach ANALIZA RYZYKA STARZENIA DEMOGRAFICZNEGO WYBRANYCH MIAST W POLSCE Wtęp Starzenie ię populacji to pochodna przede wzytkim dwóch czynników: wzrotu przeciętnej długości życia oraz padku płodności kobiet. Tempo tych przemian jet zróżnicowane regionalnie w zależności od zeregu czynników dodatkowych: migracji wewnętrznych i zagranicznych, polityki ocjalnej wpływającej na podejmowanie decyzji o zakładaniu rodzin, tylu życia, modelu rodziny czy wzorców kariery zawodowej. W 2011 r. odetek ludności w wieku 60/65 lat i więcej wynoił około 17,3%, natomiat odetek ludności młodej (0-14 lat) 15,1%. Sytematyczny wzrot udziału oób tarzych w populacji Polki wiąże ię z wieloma konekwencjami dla gopodarki kraju, w zczególności z ukceywnym zmniejzaniem ię liczby oób aktywnych zawodowo oraz wzrotem nakładów z budżetu pańtwa na ytem rent i emerytur oraz inne formy wparcia i opieki dla oób tarzych oferowane w zakreie polityki ocjalnej pańtwa. Celem artykułu jet analiza przetrzennego zróżnicowania dynamiki i zaawanowania tarzenia ię populacji wybranych miat Polki. Ujęcie przetrzenne pozwala dotrzec niejednorodność w trukturze ludności pozczególnych miat oraz w przebiegu przemian demograficznych. Wyznaczone wkaźniki tarzenia ię demograficznego oraz wkaźnik elektywności napływu do miat ludzi powyżej 50 roku życia pozwolą ocenić lukę demograficzną potrzeganą jako ryzyko funkcjonowania w zdrowiu w wybranych miatach w Polce.
2 236 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka 1. Metodologia badania tarzenia ię połeczeńtwa Wśród protych miar zaawanowania tarości w danym momencie czau kalendarzowego można wymienić wpółczynnik tarości demograficznej. Jet on wkaźnikiem truktury pokazującym udział frakcji traktowanej jako tarzej w całej populacji [Cieślak 1992,. 106]: L W = (1) Log gdzie: L liczebność tarzej części zbiorowości, np. kobiet w wieku 60 lat i mężczyzn w wieku 65 lat i więcej, L og liczebność całej populacji. Natomiat wśród najczęściej toowanych miar, bazujących na ilościowych relacjach pomiędzy grupami wieku, można wymienić indek tarości demograficznej i wpółczynnik obciążenia demograficznego oobami tarzymi. Indek tarości demograficznej I t jet ilorazem liczby oób w tarzym wieku L przez liczbę dzieci (0-14 lat) L m w tej amej populacji [Długoz 1998,. 19]: L I t = (2) Lm Jak wiadomo, im wartość tego wkaźnika jet wyżza, tym połeczeńtwo jet tarze, gdyż więcej ludności tarzej przypada na określoną populację ludzi młodych. Z kolei wpółczynnik obciążenia demograficznego W od oobami tarzymi jet relacją pomiędzy liczebnością ubpopulacji oób tarzych L i liczebnością ubpopulacji pozotałych oób dorołych L d żyjących w badanej populacji (np. w wieku 15-59/64 lata) [Cieślak 1992,. 106]: L W od = (3) Ld Natomiat do oceny zmian w proceie tarzenia ię połeczeńtwa w określonym przedziale czau można wykorzytać zaproponowany przez Z. Długoza wkaźnik tarzenia ię demograficznego (W d ) [Długoz 1998,. 19]: [ U U ] + [ U U ] W d ( 0 14) t (0 14) t+ n ( > 65) t+ n ( > 65) t = (4)
3 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 237 gdzie: U 0 14)t U 0 14) t+ n ( udział ludności w wieku 0-14 lat na początku badanego okreu, ( udział ludności w wieku 0-14 lat na koniec badanego okreu, U (> 65)t udział ludności w wieku 65 lat i więcej na początku badanego okreu, U > 65) t+ n ( udział ludności w wieku 65 lat i więcej na koniec badanego okreu. Im wartości wkaźnika W d będą niżze od 0, tym w więkzym topniu będziemy mieli do czynienia z odmładzaniem ię połeczeńtwa, natomiat im wkaźnik ten będzie wyżzy od 0, tym tarzenie ię ludności będzie dynamiczniejze. 2. Metodologia badania migracji wewnętrznych ludności Charakterytyczną cechą zjawika migracji jet elektywność. W zerokim rozumieniu przejawem elektywności jet zróżnicowanie wpływu określonych cech populacji na kłonność do zaitnienia pewnego zjawika. W badaniu jako miarę kłonności wykorzytano Wpółczynnik Selektywności Migracji (WSM) [Cieślak 1992,. 248] zaadaptowany do opiu przepływów ludności wybranych miat Polki w wieku 50 lat i więcej. Definicja miernika jet natępująca: MV = i PV = i WSM M P V = i = (5) PV = i P gdzie: V zmienna, ze względu na którą badamy elektywność zjawika (np. płeć, obecne i poprzednie miejce zamiezkania), i kategoria zmiennej V, dla której jet liczona wartość wpółczynnika (np. kobiety, miato), WSM = wpółczynnik elektywności ze względu na zmienną V dla kategorii i, V i V i M = liczebność podpopulacji badanej należącej do kategorii i oraz zmiennej V, M liczebność podpopulacji badanej ogółem, P = liczebność populacji badanej należąca do kategorii i oraz zmiennej V, V i P całkowita liczebność populacji badanej.
4 238 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka Wpółczynnik ten może przyjmować wartości z zakreu [ 1; + ]. Wartości dodatnie świadczą o wytępowaniu dodatniej elektywności, tym wyżzej, im wyżza wartość wpółczynnika. Oznacza to, że w danym zjawiku uczetniczy więcej jednotek danej kategorii niż wynikałoby to z ich proporcji w całej populacji [Mioduzewka 2008,. 16]. Mówimy, że zjawiko elektywności nie wytępuje, gdy wartości omawianego wpółczynnika wynozą zero lub ą blikie zeru. WSM może również połużyć do określenia, które z badanych cech ilniej elekcjonują podpopulację z danego obzaru. 3. Metodologia badania trwania życia w zdrowiu Koncepcja oczekiwanej długości życia w zdrowiu zotała opracowana początkowo w celu oceny, czy dłużzy cza trwania życia jet związany z wydłużeniem ię czau życia w dobrym zdrowiu, czy też w złym. Zatem konieczne tało ię określenie relacji między trwaniem życia a trwaniem życia w zdrowiu, nazywanej luką zdrowotną. Miarami pozwalającymi na określenie lat życia przeżytych w pełnym zdrowiu oraz lat przeżytych z pewnymi dyfunkcjami i nieprawnością jako równoważnik tych pierwzych ą m.in.: oczekiwana długość życia bez nieprawności oraz oczekiwana długość życia korygowana nieprawnością. Miary te należą do grupy wkaźników nazywanych umarycznymi miarami tanu zdrowia. Oczekiwana długość życia bez nieprawności (Diability Free Life Epectancy DFLE) zotała zaproponowana jako jeden ze wkaźników monitorujących tan zdrowia w krajach europejkich. Od 2004 r. wkaźniki te ą publikowane pod nazwą lata życia w zdrowiu (Healthy Life Year HLY) i ą opracowywane przez Eurotat dla krajów Unii Europejkiej [Wróblewka 2008, ]. Metoda ta zakłada, że: DFLE YWD = ω i= YWD l i (6) = L 1 prev ) (7) ( gdzie: YWD liczba lat życia bez nieprawności w wieku, l liczba oób dożywających wieku ukończonych lat, L liczba lat życia przeżytych w wieku na podtawie tablic trwania życia, prev czętość wytępowania nieprawności w tanie zdrowia.
5 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 239 Tak więc metoda ta opiera ię na dwóch miarach: czętości wytępowania niepełnoprawności w populacji w określonym wieku oraz umieralności. HLY oblicza ię na podtawie tablic umieralności i indywidualnie potrzeganej niepełnoprawności określanej z użyciem tandardowych kwetionariuzy wywiadu. Natomiat miarą używaną przez Światową Organizację Zdrowia jet oczekiwana długość życia korygowana nieprawnością (Diability-adjuted Life Epectancy DALE). W celu obliczenia DALE, od oczekiwanej długości życia odejmuje ię liczbę lat życia utraconych w wyniku jakiejkolwiek nieprawności (umę wzytkich utraconych lat pełnego zdrowia): DALE = ω i= YLH l i (8) YLH = L w D = L ( 1 dw D ) (9) gdzie: YLH liczba lat przeżytych w zdrowiu w wieku, i L liczba lat życia przeżytych w wieku na podtawie tablic trwania życia, D czętość wytępowania nieprawności, gdzie D = 1, poziom nieprawności, gdzie = 0 oznacza brak nieprawności, w waga tanu zdrowia przypiana nieprawności ( w = 1 dw ), gdzie tan dobrego zdrowia określa w = 1 lub dw = 0. W 2001 r. wkaźnik DALE zatąpiono wkaźnikiem oczekiwanej długości życia korygowanej ze względu na tan zdrowia (Healthy Life Epectancy HALE). Wkaźnik HALE mówi o przeżywalności w różnych tanach zdrowia, a więc nie tylko w pełnym zdrowiu. W związku z tym charakteryzuje go duża zmienność w czaie oraz różnice pomiędzy krajami w zakreie danych dotyczących tanu zdrowia [Gromulka, Wyocki, Goryńki 2008]. Jet zacowany przez WHO na podtawie danych o umieralności (oczekiwanego trwania życia według wieku i tatytyki zgonów według przyczyn) oraz danych epidemiologicznych dotyczących zapadalności i chorobowości [Wróblewka 2008]. Na podtawie danych dotyczących światowego obciążenia zdrowotnego (Global Burden Dieae) zacuje ię nailenie zachorowań ze względu na płeć i przedziały wiekowe dla każdego kraju. Metoda obliczania DALE/HALE jet bar- i i i
6 240 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka dziej zaawanowana i złożona niż metoda obliczania HLY i w związku z trudniej jet zebrać kompletne dane potrzebne do obliczeń. tym 4. Analiza empiryczna Badanie tarzenia ięę połeczeńtwa przeprowadzono dla wybranych miat Polki, tj.: Gdańka, Katowic, Krakowa, Poznania, Warzawy i Wrocławia. Ana- przeprowadzono na podtawie danych Głównego Urzędu Statytycznego na te- lizę poziomu zaawanowania tego proceu oraz zachodzących w czaie zmian mat tanu i truktury ludności w latach Z kolei informacje o rozmia- rach i trukturze migracji wewnętrznych dotyczą 2011 r. Podtawą analizy empi- Statytycznego, a także baza danych oraz publikacje przygotowywane przez rycznej trwania życia w zdrowiu były dane zaczerpnięte z Europejkiego Sytem Światową Organizację Zdrowia (WHO). Celem dokładniejzegoo uchwycenia trendów w otatnim dwudzietopięcioleciu, w którym zachodziły dość znaczące zmiany w proceie tarzenia ię ludności Polki, podjęto próbę wykorzytania wkaźnika tarzenia ię demograficznego (W d ). Połu- dla miat i wi wkaźnik tarzenia (odmładzania) ię ludności Polki ogółem (ry. gując ię rocznymi zmianam tego wkaźnika, w przekroju lat , obliczono 1). Ry. 1. Roczne zmiany wkaźnika tarzenia ię demograficznego ludności Polki w punktach procentowych Cykliczność wielkości wkaźników W d w miatach i na terenach wiejkich pokrywa ię z tym, że wielkości wkaźnika w całym okreie badania dla miat była wyżza niż na terenach wiejkich. Dodatkowo przyjmując 1989 r. za począ- ię tek okreu badania, a r. za koniec, można zauważyć, że proce tarzenia ludności był znacznie dynamiczniejzy w miatach niż na wi (tabela 1).
7 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 241 Wkaźnik tarzenia ię demograficznego ludności Polki w latach w punktach procentowych ogółem 10,00 Wkaźnik tarzenia ię demograficznego miato wieś 17,16 10,42 Tabela 1 Dalza część badaniaa charakteryzuje proce tarzenia ię ludności w wybra- nych miatach Polki. W najprotzy poób poziom tarości określono oblicza- jąc udział najtarzej grupy wiekowej w ogóle populacji w 2011 r. (ry. 2). Naj- i Warzawy (27%). Potwierdzają to również obliczone wartości tego wpół- czynnika oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Stan zaawanowania tarości demo- graficznej był wyżzy dla kobiet niż dla mężczyzn, głównie ze względu na róż- wyżzym odetkiem ludności tarzej charakteryzowali ię miezkańcy Katowic nice wynikające z przeciętnej długości trwania życia według płci. Ry. 2. Wpółczynnik tarości demograficznej wybranych miat w 2011 r. Stoowanie jednej wartości, w tym przypadku udziału najtarzej grupy wieku, do oceny tanu proceu tarzenia ię nie zawze jet adekwatne do rze- czywitości, gdyż w pełni nie oddaje ytuacji demograficznej na badanym ob- liczbowych, tj. indek tarości demograficznej i wpółczynnik obciążenia demo- graficznego oobami tarzymi. Najwyżzy poziom zaawanowania proceu tarzenia ię ludności, mierzony obciążeniem grupy najmłodzej grupą najtarzą, ma miejce w Katowicach (ry. 3), zarze. Dlatego wykorzytano również mierniki bazujące na dwóch kryteriach a udział kobiet w wieku 60 lat i więcej tanowi 252% liczby kobiet w wieku 0-14 lat. Wartość tego indeku dla kobiet miezkających w Gdańku wynoi 214%. Znacznie mniej rozwinięty proce tarzenia dotyczy ubpopulacji mężczyzn. Spo- śród wybranych miat wartość tego indeku jet najwyżza również w Katowicach
8 242 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka Ry. 3. Indek tarości demograficznej wybranych miat w 2011 r. (112%), a najniżza w Gdańku (90%). Zatoowany indek jednocześnie uwzględ- nił ytuację w najmłodzej grupie wieku, determinowaną poziomem urodzeń. Dodatkowo dla wybranych miat Polki wyznaczono relację pomiędzy li- czebnością ludności tarzej (w wieku 60/65 lat i więcej) a liczebnością pozota- łych oób dorołych żyjących w badanej populacji, tj. w wieku 15-59/64 lat. Wyniki przedtawiono na ry. 4. Najwyżze obciążenie ludnością tarzą ludno- najmniej zaawanowany proce tarzenia ię dotyczył miezkańców Krakowa. ści w wieku produkcyjnym dotyczyło w 2011 r. Warzawy i Katowic. Natomiat Ry. 4. Wpółczynnik obciążenia demograficznego oobami tarzymi wybranych miat w 2011 r. Dotychcza obliczone mierniki były toowane do określenia zaawanowa- nia tarości w danym momencie czau kalendarzowego, czyli w 2011 r. Do określenia zmian w proceie tarzenia ię wybranych miat Polki w latach wykorzytano wkaźnik tarzenia ię demograficznego, a wyniki przedtawiono na ry. 5-7.
9 Analizza ryzyka tarzenia demograficznego 243 Ry. 5. Roczne zmiany wkaźnika tarzenia ię demograficznego ogółem wybranych miat w punktacch procentowych Roczne zmiany tego wkaźnika, w przekroju lat , obliczonee dla wybranych miat wkazu ują, iż natąpiła zmiana w zybkości zaawanow wania proceu tarzenia ię ludn ności. Dodatnie wartości tego wkaźnika w badaanym okreie (z wyjątkiem Waarzawy w 2009 r.) obliczone dla ludności ogóółem wkazują, iż rozwój proceeu tarzenia ię jet obecnie mniej dynamiczny niiż na początku okreu badania. Ry. 6. Roczne zmiany wkaźnika tarzenia ię demograficznego mężczyzn wybranych miat w punnktach procentowych Z kolei na podtawiee obliczonych wartości tego wkaźnika dla mężczzyzn można zaoberwować, iż w latach w takich miatach, jak Warzawa, Wrocław, Poznań i Gdańk, wytąpiło zjawiko odmładzania ię połeczeńtwa. Odmiennie kztałtowało ię to zjawiko w ubpopulacji kobiet. Z wyjątkkiem Warzawy oraz Katowic tempo zmian tego proceu kztałtowało ię na ttabilnym poziomie 0,6 p.p. ro ocznego wzrotu. Natomiat w Warzawie dynam mika zmian proceu tarzenia iię ludności była znacznie wyżza na początku baddane-
10 244 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka Ry. 7. Roczne zmiany wkaźnika centowych tarzenia ię demograficznego kobiet wybranych miat w punktach pro- Dodatkowo porównując zmianę w trukturze ludności według wieku po- między 1995 a 2011 r. można zauważyć, że proce tarzenia ię ludności rozwi- jał ię najzybciej w Katowicach (tabela 2). Wkaźnik tarzenia ię demograficznego wybranych miat w latach w punktach procentowych Wyzczególnienie Kraków Ogółem 10,0 Mężczyźni 9,2 Kobiety 10,6 go okreu niż obecnie. Dodatkowo można zaoberwować krótkotrwałe zjawiko odmładzania ię połeczeńtwa tego miata w 2010 r. Z kolei w Katowicach naj- bardziej dynamiczny rozwój tego proceu dotyczy lat , po których na- tąpiła tabilizacja na poziomie wzrotu o 0,8 p.p. z roku na rok. Tabela 2 Katowice Poznań Wrocław Warzawa Gdańk 14,8 10,1 9,9 6,1 11,3 14,1 8,7 8,2 5,1 9,5 15,3 11,2 11,3 6,8 12,8 Jednym z czynników dodatkowych wpływających na tempo zmian proceu tarzenia ię ludności jet zjawiko migracji. Dlatego też w dalzej części artyroku kułu dokonano oceny elektywności migracji do i z miat oób powyżej 50 życia. Na podtawie przedtawionych w tabeli 3 udziałów ludności w wieku 50 lat i więcej w napływie i odpływie z wybranych miat Polki w 2011 r. można twierdzić, iż zaawanowanie proceu tarzenia ię trumieni napływu i odpływu jet niewielkie.
11 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 245 Udział ludności 50+ Natężenie migracji ludności w wieku 50 lat i więcej w 2011 r. Tabela 3 Kraków Katowice Poznań Wrocław Warzawa Gdańk W napływie 8,6% 12,2% 10,7% 7,9% 8,0% 11,3% W odpływie 18,5% 20,5% 16,7% 19,5% 22,2% 18,3% Dodatkowo aby ocenić kłonność do migracji oób w wieku 50 lat i więcej, zotały wyznaczone wkaźniki elektywności migracji przedtawione na ry. 8 i 9. Ujemne wartości tego wkaźnika wkazują na brak kłonności migracji poza granice wojego miata oób w badanym wieku. Więkzą awerję do napływu do miat miały ooby zamiezkujące wcześniej obzary wiejkie, w zczególności dotyczy to napływu do takich miat, jak Warzawa, Wrocław i Kraków. Można również zauważyć, iż kobiety rzadziej niż mężczyźni decydowały ię na imigrację do miat. M. Warzawa M. Warzawa -0,65-0,65 M. Poznań -0,7-0,75 M. Wrocław M. Poznań -0,7-0,75 M. Wrocław -0,8-0,8-0,85-0,85 M. Katowice M. Kraków M. Katowice M. Kraków M. Gdańk ogółem z miat ze wi mężczyźni M. Gdańk kobiety Ry. 8. Wartości WSM napływu ludności w wieku 50 lat i więcej do wybranych miat w 2011 r. Ponadto ooby w wieku 50 lat i więcej nie wykazywały kłonności do emigracji z miat, a wręcz charakteryzowała je ilna awerja do opuzczenia wojego miata. Wyjątek tanowili miezkańcy Katowic, dla których awerja do emigracji nie była tak ilna, w zczególności jeżeli dotyczyła emigracji na wieś.
12 246 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka M. Warzawa -0,25 M. Warzawa -0,35 M. Poznań -0,31-0,37-0,43-0,49 M. Wrocław M. Poznań -0,4-0,45-0,5 M. Wrocław -0,55-0,55 M. Katowice M. Kraków M. Katowice M. Kraków M. Gdańk ogółem do miat na wieś mężczyźni M. Gdańk kobiety Ry. 9. Wartości WSM odpływu ludności w wieku 50 lat i więcej z wybranych miat w 2011 r. Podobnie jak w przypadku napływu do miat, tak i w przypadku odpływu z miat kobiety zdecydowanie mocniej nie wykazywały kłonności do migracji niż mężczyźni. Wydłużony okre dalzego trwania życia, obok padku płodności, tanowi powzechną przyczynę tarzenia ię ludności. Oczekiwana długość życia w Polce w 2010 r. wynioła 80,7 lat dla kobiet i 72,1 lat dla mężczyzn. Ważne zdaje ię być pytanie, czy dłużzy cza trwania życia jet związany z wydłużeniem ię czau życia w dobrym zdrowiu. Odpowiedź na nie mogą dać obliczone umaryczne miary tanu zdrowia. W 2010 r. długość trwania życia w zdrowiu (HLY) w Polce wynioła 62,3 i 58,5 lat odpowiednio dla kobiet i mężczyzn. Porównując oczekiwane lata życia w zdrowiu z przeciętnym dalzym trwaniem życia, możemy twierdzić, iż w badanym roku 77,2% lat życia kobiet i 81,14% lat życia mężczyzn w Polce mija bez negatywnych ocen tanu zdrowia. HLY w latach 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 58,0 56,0 54,0 88% 86% 84% 82% 80% 78% 76% 74% 72% mężczyźni kobiety % LE mężczyźni %LE kobiety HLY jako % LE Ry. 10. Oczekiwane lata życia w zdrowiu HLY oraz udział oczekiwanych lat życia w zdrowiu w oczekiwanej długości trwania życia
13 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 247 Porównując 2002 r. z 2010 możemy twierdzić, iż oczekiwana liczba lat życia w zdrowiu Polek zmniejzyła ię o 6,6 lat. Tym amym udział lat życia w zdrowiu w tounku do przeciętnego dalzego trwania życia Polek obniżył ię z poziomu 88,4% w 2002 r. do 77,2% w 2010 r. Oznacza to, iż wzrotowi oczekiwanego trwania życia kobiet w Polce nie towarzyzy wzrot (a nietety padek) lat przeżytych w zdrowiu. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż procentowe udziały HLY w oczekiwanej długości życia kobiet ą niżze niż mężczyzn. Przyczyną takiej relacji może być m.in. dłużze oczekiwane trwanie życia kobiet. Odnotowano również padek lat życia w zdrowiu mężczyzn, porównując 2002 r. do Na podtawie danych o umieralności oraz danych epidemiologicznych dotyczących zapadalności i chorobowości zotała ozacowana przez Światową Organizację Zdrowia oczekiwana długość życia korygowana o tan zdrowia DALE/HALE (ry. 11). DALE w latach % 90% 88% 86% 84% 82% 80% 78% 76% mężczyźni kobiety % LE mężczyźni %LE kobiety DALE jako % LE Ry. 11. Oczekiwana długość życia korygowana ze względu na zdrowie DALE/HALE oraz jej udział w oczekiwanej długości trwania życia W przypadku kobiet najniżzą wartość DALE/HALE odnotowano w 2001 r. W kolejnych latach możemy zauważyć poprawę w poziomie tego wkaźnika. Natomiat w przypadku mężczyzn z roku na rok oberwujemy poprawę oczekiwanej długości lat życia korygowanych ze względu na tan zdrowia. Analizując udział procentowy DALE/HALE w oczekiwanej długości życia kobiet od 2001 r., możemy zauważyć delikatny trend wzrotowy, co oznacza zybzy wzrot wartości DALE/HALE w porównaniu ze wzrotem oczekiwanego trwania życia.
14 248 Grażyna Trzpiot, Anna Ojrzyńka Zakończenie Cechą charakterytyczną truktury wieku populacji Polki jet falowanie wyżów i niżów demograficznych, co przekłada ię na pewną zmienność w czaie przedtawionych wkaźników. Jednakże niezależnie od perturbacji powodowanych pofałdowaną trukturą wieku można uznać, że przebieg proceu demograficznego tarzenia ie populacji Polki ma charakter ytematyczny. Zjawiko to jet ilniej odczuwalne na obzarach miejkich niż wiejkich. Z roku na rok jet oberwowany rozwój tego proceu w badanych miatach Polki. Najbardziej zaawanowany proce tarzenia ię ludności jet widoczny w Katowicach. Z kolei zdecydowanie mniejzą dynamiką charakteryzuje ię to zjawiko w Warzawie, gdzie można było oberwować krótkookreowe odmładzanie ię połeczeńtwa tego miata. Ponadto tarzenie ię ludności ilniej dotyczy ubpopulacji kobiet niż mężczyzn. Jednakże na przebieg tarzenia ię ludności badanych miat nieznaczny wpływ miały migracje wewnętrzne ludności w wieku 50 lat i więcej. Co więcej, ubpopulacja ta wykazywała w 2011 r. brak kłonności do ruchu wędrówkowego, a zczególnie wyraźnie jet to zaznaczone w przypadku kobiet. Na podtawie lat życia w zdrowiu obliczonych za pomocą amooceny tanu zdrowia możemy wniokować, iż ryzyko luki zdrowotnej w otatnich latach ię zwiękza. Do odwrotnych wnioków można dojść, analizując oczekiwaną długość życia korygowaną o tan zdrowia. Na podtawie tej miary można twierdzić, iż w otatnich latach zaoberwowano, iż relacja trwania życia oraz trwania życia w zdrowiu utrzymuje ię na niezmienionym poziomie, a nawet w otatnim roku udział lat przeżytych w zdrowiu do ogółu lat życia ię zwiękzył. Tak więc zmniejzyło ię ryzyko luki zdrowotnej. Problem z porównywalnością umarycznych miar tanu zdrowia wynika z faktu, że ą one kombinacją oczekiwanego trwania życia oraz życia w określonych tanach zdrowia, które mogą być różnie definiowane. Nie bez znaczenia jet to, że ozacowania tych miar pochodzą z różnych baz danych i ą obliczane dla różnych okreów. Bibliografia Cieślak M., 1992: Demografia. Metody analizy i prognozowania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warzawa. Cieślak M., 2004: Pomiar proceu tarzenia ię. Studia Demograficzne, nr 2/146. Długoz Z., 1998: Próba określania zmian tarości demograficznej Polki w ujęciu przetrzennym. Wiadomości Statytyczne, nr 3.
15 Analiza ryzyka tarzenia demograficznego 249 Gromulka L., Wyocki M.J, Goryńki P., 2008: Lata przeżyte w zdrowiu (Healthy Life Year, HLY) zalecany przez Unię Europejką yntetyczny wkaźnik ytuacji zdrowotnej ludności. Przegląd Epidemiologiczny, 62(4). Holzer J., 2003: Demografia. Polkie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warzawa. Mioduzewka M., 2008: Najnowze migracje z Polki w świetle danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. OBM WNE UW, Warzawa. Wróblewka W., 2008: Sumaryczne miary tanu zdrowia populacji. Studia Demograficzne, (1-2). RISK ANALYSIS OF DEMOGRAPHIC AGING IN SELECTED POLAND CITIES Summary In the paper work we will take tudy of the occurrence of demographic aging rik. We will ue population tudy carried out in 2011, and the method of analyi of demographic and regional indicator. We will begin with etting the rate of demographic aging and the electivity inde influ to urban people over the age of 50, and then move on to ae the demographic gap perceived a functioning in health rik in elected citie in Poland.
PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską
Bardziej szczegółowoSTARZENIE SIĘ MIAST AGLOMERACJI ŚLĄSKIEJ
Anna Ojrzyńska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach STARZENIE SIĘ MIAST AGLOMERACJI ŚLĄSKIEJ Wprowadzenie Demograficzne spojrzenie na proces starzenia się populacji pozwala ocenić zarówno stopień zaawansowania
Bardziej szczegółowoWPŁYW OSZCZĘDNOŚCI W STRATACH ENERGII NA DOBÓR TRANSFORMATORÓW ROZDZIELCZYCH SN/nn
Elżbieta Niewiedział, Ryzard Niewiedział Wyżza Szkoła Kadr Menedżerkich w Koninie WPŁYW OSZCZĘDNOŚCI W STRATACH ENERGII NA DOBÓR TRANSFORMATORÓW ROZDZIELCZYCH SN/nn Strezczenie: W referacie przedtawiono
Bardziej szczegółowoStatystyczna analiza danych
Statytyka. v.0.9 egz mgr inf nietacj Statytyczna analiza danych Statytyka opiowa Szereg zczegółowy proty monotoniczny ciąg danych i ) n uzykanych np. w trakcie pomiaru lub za pomocą ankiety. Przykłady
Bardziej szczegółowoPrognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku
Prognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku Stanisława Górecka Robert Szmytkie Samorządowa Jednostka Organizacyjna Województwa Dolnośląskiego 1 UWAGI WSTĘPNE Prognoza została
Bardziej szczegółowoSTAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU
STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W końcu 2007 r. liczba ludności województwa świętokrzyskiego wyniosła 1275,6 tys. osób, co odpowiadało
Bardziej szczegółowoZmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r.
Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r. "Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych Seminarium SGH Małgorzata Waligórska Główny Urząd Statystyczny Warszawa,
Bardziej szczegółowoZmiany w liczbie ludności w Polsce w latach
Zmiany w liczbie ludności w Polsce w latach 1946-2010 Tabela 1 Stan w dniu 31 XII Ludność w tys. Zmiany przyrost, ubytek w okresie tendencje w tys. w % 1946 23 640 - - - - 1966 31 811 1946-1966 rosnąca
Bardziej szczegółowoPANORAMA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE ORAZ BERLIN I BRANDENBURGIA
Urząd Statystyczny w Zielonej Górze 65-534 Zielona Góra, ul. Spokojna 1 www.stat.gov.pl/zg PANORAMA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE ORAZ BERLIN I BRANDENBURGIA Opracowała: Zuzanna Sikora Lubuski Ośrodek
Bardziej szczegółowoSTARZENIE SIĘ LUDNOŚCI JAKO DETERMINANTA SPADKU NATĘŻENIA MIGRACJI NA STAŁE W POLSCE
Małgorzata Podogrodzka Szkoła Główna Handlowa w Warszawie STARZENIE SIĘ LUDNOŚCI JAKO DETERMINANTA SPADKU NATĘŻENIA MIGRACJI NA STAŁE W POLSCE Wprowadzenie Obserwowane od początku lat 90. zmiany w liczbie
Bardziej szczegółowoRuchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie
1 W 2009 r. terytorium województwa lubuskiego, Brandenburgii i Berlina, stanowiące część polsko-niemieckiego obszaru transgranicznego zamieszkiwało 7,0 mln osób. W ciągu niemal dekady liczba ludności w
Bardziej szczegółowoOcena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny
Dr Krzysztof Szwarc Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Gdańsk 2011 Po transformacji gospodarczej nastąpiły w Polsce diametralne zmiany
Bardziej szczegółowoPROGNOZA DEMOGRAFICZNA DO 2035 ROKU DLA MIASTA POZNANIA
PROGNOZA DEMOGRAFICZNA DO 2035 ROKU DLA MIASTA POZNANIA W dniu 11 lipca 2011 roku Główny Urząd Statystyczny opublikował prognozę demograficzną na lata 2011-2035, obejmującą powiaty i miasta na prawach
Bardziej szczegółowoDemografia Liczba, rozmieszczenie i struktura ludności
Demografia Liczba, rozmieszczenie i struktura ludności Materiały dydaktyczne Opracowano na podst. J. Holzer, Demografia, Warszawa 2003. Podstawowe czynniki determinujące rozmieszczenie ludności 1. Czynniki
Bardziej szczegółowoŚLĄSKI PRZEGLĄD STATYSTYCZNY
Polkie Towarzytwo Statytyczne Oddział we Wrocławiu Sileian Statitical Review Wydawnictwo Uniwerytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2013 RADA NAUKOWA Walenty Otaiewicz, Tadeuz Bednarki, Ivan Belko,
Bardziej szczegółowoPrognozy demograficzne
Prognozy demograficzne Zadaniem prognoz demograficznych jest ustalenie przyszłego stanu i struktury ludności zarówno dla całego kraju jak i jego regionów. Jednostkami badania które dotyczą prognozy mogą
Bardziej szczegółowoPotencjał demograficzny
Daniela Szymańska, Jadwiga Biegańska Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Geografii, Gagarina 9, 87-100 Toruń dostępne na: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rl_charakter_obszar_wiejskich_w_2008.pdf
Bardziej szczegółowoMaksymalny błąd oszacowania prędkości pojazdów uczestniczących w wypadkach drogowych wyznaczonej różnymi metodami
BIULETYN WAT VOL LV, NR 3, 2006 Makymalny błąd ozacowania prędkości pojazdów uczetniczących w wypadkach drogowych wyznaczonej różnymi metodami BOLESŁAW PANKIEWICZ, STANISŁAW WAŚKO* Wojkowa Akademia Techniczna,
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 2. Tablice trwania życia. (life tables)
Ćwiczenia 2 Tablice trwania życia (life tables) Rodzaje tablic: kohortowa (wzdłużna), która obrazuje rzeczywisty proces wymierania wybranej generacji, przekrojowa, która przedstawia hipotetyczny proces
Bardziej szczegółowoEwolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy
Rządowa Rada Ludnościowa Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy Zbigniew Strzelecki Janusz Witkowski Warszawa 1. 10. 2009 r. Od przyspieszonego rozwoju do ubytku liczby ludności spowolnienie
Bardziej szczegółowoPrognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku
Prognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku dr Stanisława Górecka dr Robert Szmytkie Uniwersytet Wrocławski Prognoza demograficzna to przewidywanie przyszłej liczby i struktury
Bardziej szczegółowo176 Wstȩp do statystyki matematycznej = 0, 346. uczelni zdaje wszystkie egzaminy w pierwszym terminie.
176 Wtȩp do tatytyki matematycznej trści wynika że H o : p 1 przeciwko hipotezie H 3 1: p< 1. Aby zweryfikować tȩ 3 hipotezȩ zatujemy tet dla frekwencji. Wtedy z ob 45 1 150 3 1 3 2 3 150 0 346. Tymczaem
Bardziej szczegółowoKobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Szczecin 2012 Obserwatorium Integracji Społecznej, Projekt
Bardziej szczegółowoKO OF Szczecin:
55OF D KO OF Szczecin: www.of.zc.pl L OLMPADA FZYZNA (005/006). Stopień, zadanie doświadczalne D Źródło: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej A. Wymołek; Fizyka w Szkole nr 3, 006. Autor: Nazwa zadania:
Bardziej szczegółowoSyntetyczne miary reprodukcji ludności
Syntetyczne miary reprodukcji ludności Wprowadzenie Reprodukcja ludności (population reproduction) jest to odtwarzanie (w czasie) liczby i struktury ludności pod wpływem ruchu naturalnego i ruchu wędrówkowego.
Bardziej szczegółowoStruktura demograficzna powiatu
Struktura demograficzna powiatu Gminą o największej ilości mieszkańców w Powiecie Lubelskim są Niemce posiadająca według stanu na dzień 31.12.29 r. ponad 17 tysięcy mieszkańców, co stanowi 12% populacji
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 30.05.2017 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 84676 67 Internet:
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 29.05.2015 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15, 22 464 23 12 faks
Bardziej szczegółowoZakres badań demograficznych
Zakres badań demograficznych wskaźnik rodności wskaźnik dzietności RUCH NATURALNY STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI wskaźniki umieralności wskaźniki zgonów przeciętny dalszy czas trwania życia wskaźnik małżeństw
Bardziej szczegółowoTendencje zmian umieralności w populacji Łodzi ze szczególnym uwzględnieniem grupy wiekowej lata
Irena Maniecka-Bryła Uniwersytet Medyczny w Łodzi Marek Bryła Łódzki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Irena Szymańska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Tendencje zmian umieralności w populacji
Bardziej szczegółowoProfesor Edward Rosset
W WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ 1997 ZAKŁAD DEMOGRAFII UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO Profesor Edward Rosset demograf i statystyk - w setną rocznicę urodzin Materiały na Konferencję Jubileuszow ą Łódź,
Bardziej szczegółowoPrognozy demograficzne
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Prognozy demograficzne Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny w Lublinie
Bardziej szczegółowoSyntetyczne miary reprodukcji ludności
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego
Bardziej szczegółowoMierniki w ochronie zdrowia
Mierniki w ochronie zdrowia doc. dr Zofia Skrzypczak Podyplomowe Studia Menadżerskie Zarządzanie w podmiotach leczniczych w dobie przekształceń własnościowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT. Syntetyczne miary reprodukcji ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Irena E. Kotowska dr Katarzyna Kocot-Górecka dr Magdalena Muszyńska mgr Wojciech Łątkowski Wykład: poniedziałki, godz.15.20-17.00, sala 211, budynek A Zajęcia w laboratorium komputerowym:
Bardziej szczegółowoRAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU W LATACH 2004 2013
RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU W LATACH 2004 2013 Opracowanie przygotowane dla: Urzędu Miejskiego w Białymstoku Autor opracowania: dr nauk o zdrowiu Agnieszka Genowska 2015 1 Spis treści
Bardziej szczegółowoModel oceny systemu remontu techniki brygady zmechanizowanej w działaniach bojowych
Bi u l e t y n WAT Vo l. LX, Nr 2, 20 Model oceny ytemu remontu techniki brygady zmechanizowanej w działaniach bojowych Marian Brzezińki Wojkowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Katedra Logityki,
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Prognozy demograficzne Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE
Bardziej szczegółowo410 Metody ilościowe w ekonomii
Studia i Prace WNEiZ US nr 45/2 2016 DOI:10.18276/sip.2016.45/2-32 Małgorzata Podogrodzka* Szkoła Główna Handlowa Starość demograficzna w Polsce. Ujęcie przestrzenne Streszczenie W ocenie stopnia zaawansowania
Bardziej szczegółowoStatystyka społeczna Redakcja naukowa Tomasz Panek
Statystyka społeczna Redakcja naukowa Podręcznik obejmuje wiedzę o badaniach zjawisk społecznych jako źródło wiedzy dla różnych instytucji publicznych. Zostały w nim przedstawione metody analizy ilościowej
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Informacja sygnalna Data opracowania 30.05.2014 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15, 22 464 23 12 faks 22 846 76
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Irena E. Kotowska dr Katarzyna Kocot-Górecka, dr Magdalena Muszyńska mgr Wojciech Łątkowski Wykład: czwartek, godz.11.40-13.20, aula IV Zajęcia w laboratorium komputerowym budynek S: grupa
Bardziej szczegółowoŹródło danych statystycznych i definicji. Uwagi ogólne
Dział 1 DEMOGRAFIA - 13 - Źródło danych statystycznych i definicji 1. Tablice wynikowe opracowane w latach 1999 2011 przez Główny Urząd Statystyczny w Warszawie udostępnił Urząd Statystyczny w Bydgoszczy.
Bardziej szczegółowoHenryk Kowgier * Uniwersytet Szczeciński
studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 42, t. 1 DOI: 10.18276/sip.2015.42/1-14 Henryk Kowgier * Uniwersytet Szczeciński DEMOGRAFIA MIAST POLSKICH W LATACH 1989 2013 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoSytuacja demograficzna Poznania na tle aglomeracji poznańskiej oraz największych miast w 2016 r.
Sytuacja demograficzna Poznania na tle aglomeracji poznańkiej oraz najwiękzych miat w 216 r. Opracowanie merytoryczne: Lezek Łodyga Wydział Rozwoju Miata Urzędu Miata Poznania Autor zdjęcia z okładki:
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoCzynniki wpływające na aktywność zawodową osób starszych. Analiza ekonometryczna
Czynniki wpływające na aktywność zawodową osób starszych Analiza ekonometryczna Problemy Polska należy do krajów o najmłodszym wieku wycofania się z rynku pracy Aktywność zawodowa osób starszych w Polsce
Bardziej szczegółowoKOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO STATYSTYCZNA ANALIZA ZMIAN LICZBY HOTELI W POLSCE W LATACH 1995-2004
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 429 EKONOMICZNE PROBLEMY TURYSTYKI NR 7 2006 RAFAŁ CZYŻYCKI, MARCIN HUNDERT, RAFAŁ KLÓSKA STATYSTYCZNA ANALIZA ZMIAN LICZBY HOTELI W POLSCE W LATACH 1995-2004
Bardziej szczegółowoStan i ruch naturalny ludności. w województwie zachodniopomorskim w 2016 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Stan i ruch naturalny ludności w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, maj 2017 Stan i struktura ludności W województwie zachodniopomorskim
Bardziej szczegółowoWykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru
Wykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru Dlaczego demografia? Rozumienie pojęć z zakresu demografii, wiedza o zjawiskach demograficznych jest istotna, ponieważ: żyjemy w czasach,
Bardziej szczegółowo2. Rozmiary migracji wewnętrznych ludności starszej w roku 2002 na tle ruchu wędrówkowego w Polsce w latach dziewięćdziesiątych
DOROTA KAŁUŻA JOANNA DAMIŃSKA Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna w Łodzi MIGRACJE WEWNĘTRZNE LUDZI W STARSZYM WIEKU 1 1. Wstęp Migracje są jednym z czynników demograficznych mającym wpływ na proces
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 2. Tablice trwania życia. (life tables)
Ćwiczenia 2 Tablice trwania życia (life tables) 1. Historia 2. Zasady budowy przekrojowych tablic trwania życia 3. Parametr e(0): zróżnicowanie według płci, zmiany w czasie e(0) w Polsce 4. Przykłady alternatywnych
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Irena E. Kotowska dr Katarzyna Kocot-Górecka, dr Magdalena Muszyńska dr Paweł Strzelecki, mgr Wojciech Łątkowski Wykład: piątek, godz.11.40-13.20, aula III Zajęcia w laboratorium komputerowym
Bardziej szczegółowoSKURCZ WTRYSKOWY WYPRASEK NAPEŁNIONYCH
Tranfer inovácií 22/2012 2012 SKURCZ WTRYSKOWY WYPRASEK NAPEŁNIONYCH Dr inż. Tomaz Jachowicz litechnika Lubelka, Wydział Mechaniczny, Katedra Proceów limerowych. lka, 20-618 Lublin, Nadbytrzycka 36. e-mail:
Bardziej szczegółowoInstytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa. Irena E.Kotowska. Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego?
Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa Irena E.Kotowska Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego? Ekonomia w Muzeum Warszawa, 2.04.2012 Przemiany struktur wieku ludności w Polsce
Bardziej szczegółowoANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO. 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego Analiza opracowana na podstawie publikacji GUS, Departamentu Badań Demograficznych
Bardziej szczegółowoSPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74
Pracownia Dydaktyki Fizyki i Atronoii, Uniwerytet Szczecińki SPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74 Sprężyna jet przeznaczona do badania ruchu drgającego protego (haronicznego) na lekcji fizyki w liceu
Bardziej szczegółowoSTAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM ssttaann w ddnni iuu 3300 VII 22001155 rrookkuu Lublin, luty 2016 r. STAN LUDNOŚCI W końcu czerwca
Bardziej szczegółowoW A R S Z A W A
W A R S Z A W A 2 0 3 0 PRACA ANALIZA NA POTRZEBY OPRACOWANIA DIAGNOZY STRATEGICZNEJ Urząd m.st. Warszawy sierpień 2016 Opracowanie przygotowane na potrzeby aktualizacji Strategii Rozwoju m.st. Warszawy
Bardziej szczegółowoTesty dotyczące wartości oczekiwanej (1 próbka).
ZASADY TESTOWANIA HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH. TESTY DOTYCZĄCE WARTOŚCI OCZEKIWANEJ Przez hipotezę tatytyczną rozumiemy, najogólniej mówiąc, pewną wypowiedź na temat rozkładu intereującej na cechy. Hipotezy
Bardziej szczegółowoPłodność i urodzenia nastolatek
Demografia i Gerontologia Społeczna Biuletyn Informacyjny 2011, Nr 4 Piotr Szukalski Instytut Socjologii Uniwersytet Łódzki pies@uni.lodz.pl Płodność i urodzenia nastolatek W potocznej opinii kwestia wczesnego
Bardziej szczegółowoKomitet Nauk Demograficznych PAN
Komitet Nauk Demograficznych PAN Ewolucja badań procesów ludnościowych oraz relacji między demografią a naukami ekonomicznymi Irena E.Kotowska, Jolanta Kurkiewicz Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a
Bardziej szczegółowoRaport o zdrowiu mieszkańców Miasta Krakowa i jego uwarunkowaniach
Raport o zdrowiu mieszkańców Miasta Krakowa i jego uwarunkowaniach Urząd Miasta Krakowa Kraków, 2015 Opracowanie: IBMed Sp. z o.o. ul. Emaus 14a 30 201 Kraków Na zlecenie: Biura ds. Ochrony Zdrowia Urzędu
Bardziej szczegółowoSTAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM stan w dniu 30 VI 2017 roku
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM stan w dniu 30 VI 2017 roku Lublin, październik 2017 r. STAN LUDNOŚCI Według danych szacunkowych w
Bardziej szczegółowoMałgorzata Kołpak-Kowalczuk. Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach
Małgorzata Kołpak-Kowalczuk Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach 2007-2012 Streszczenie Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ ROZDZIELANIA MIESZANINY ZIARNIAKÓW ZBÓŻ I ORZESZKÓW GRYKI W TRYJERZE Z WGŁĘBIENIAMI KIESZONKOWYMI
Inżynieria Rolnicza 6(115)/009 SKUTECZNOŚĆ ROZDZIELANIA MIESZANINY ZIARNIAKÓW ZBÓŻ I ORZESZKÓW GRYKI W TRYJERZE Z WGŁĘBIENIAMI KIESZONKOWYMI Zdziław Kaliniewicz Katedra Mazyn Roboczych i Proceów Separacji,
Bardziej szczegółowoKRZYSZTOF PIASECKI * EFEKT SYNERGII KAPITAŁU W ARYTMETYCE FINANSOWEJ 1. PROBLEM BADAWCZY. Słowa kluczowe:
KRZYSZTOF PIASECKI * EFEKT SYNERGII KAPITAŁU W ARYTMETYCE FINANSOWEJ Słowa kluczowe: Wartość przyzła, Wartość bieżąca, Synergia kapitału Strezczenie: W pracy implementowano warunek ynergii kapitału do
Bardziej szczegółowoProcesy demograficzne współczesnego świata
WYKŁAD 4 Procesy demograficzne współczesnego świata WYKŁAD 4: Małżeńskość podstawowe pojęcia tworzenie i rozpad rodziny podstawowe mierniki zawierania małżeństw i rozwodów wzorzec małżeńskości homogeniczność
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA ZRÓŻNICOWANIA WYBRANYCH PROCESÓW DEMOGRAFICZNYCH W REGIONACH POLSKI
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 290 2016 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Informatyki i Komunikacji Katedra Demografii i Statystyki
Bardziej szczegółowo3. Wojewódzkie zróżnicowanie zatrudnienia w ochronie zdrowia w latach Opis danych statystycznych
3. Wojewódzkie zróżnicowanie zatrudnienia w ochronie zdrowia w latach 1995-2005 3.1. Opis danych statystycznych Badanie zmian w potencjale opieki zdrowotnej można przeprowadzić w oparciu o dane dotyczące
Bardziej szczegółowoDEMOGRAFIA KATOWIC. 1. Liczba ludności. Katowice, dnia lipca 2014 r. SO-IV KP
Katowice, dnia lipca 2014 r. SO-IV.0644.67. 2014.KP DEMOGRAFIA KATOWIC 1. Liczba ludności Według stanu na dzień 30.06.2013 r. liczba osób zameldowanych w Katowicach na stały lub wynosiła 298 558, natomiast
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://krakow.stat.gov.pl Opracowanie sygnalne Nr 5 Data opracowania -
Bardziej szczegółowoprognoz demograficznych
Niniejszą informację opracowano na podstawie prognozy ludności faktycznej do 2035 r. dla powiatów oraz miast na prawach powiatu opublikowanej przez Główny Urząd Statystyczny w lipcu 2011 r. Prognoza powiatowa
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA. Ćwiczenie A2. Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyny metodą dynamiczną.
INSRUKCJA Ćwiczenie A Wyznaczanie wpółczynnia prężytości prężyny metodą dynamiczną. Przed zapoznaniem ię z intrucją i przytąpieniem do wyonania ćwiczenia należy zapoznać ię z natępującymi zagadnieniami:
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Statystyka i demografia Struktury ludności według cech demograficznych społeczno zawodowych Mieczysław Kowerski PROJEKT DOFINANSOWANY ZE
Bardziej szczegółowoAnaliza korespondencji
Analiza korespondencji Kiedy stosujemy? 2 W wielu badaniach mamy do czynienia ze zmiennymi jakościowymi (nominalne i porządkowe) typu np.: płeć, wykształcenie, status palenia. Punktem wyjścia do analizy
Bardziej szczegółowoPrognozowanie naprężeń w przewodach linii elektroenergetycznych napowietrznych na terenach objętych szkodami górniczymi
dr hab. inż. PIOTR GAWOR, prof. Pol. Śl. dr inż. SERGIUSZ BORON Katedra Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląkiej Prognozowanie naprężeń w przewodach linii
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Bardziej szczegółowoO giełdzie inaczej. Cel ćwiczenia
Fundacja Młodzieżowej Przediębiorczości Minitertwo Skarbu Pańtwa wiedza o połeczeńtwie podtawy przediębiorczości lekcje do dypozycji wychowawcy przedmioty ekonomiczne 35 minut Cel ćwiczenia Wyjaśnienie
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Sytuacja na mazowieckim rynku pracy wyróżnia się pozytywnie na tle kraju. Kobiety rzadziej uczestniczą w rynku pracy niż mężczyźni
Bardziej szczegółowoStruktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia
Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia Struktura ludności wg płci i wieku Stanowi podstawę większości analiz demograficznych, determinuje w poważnym stopniu kształtowanie
Bardziej szczegółowoSTAN, RUCH NATURALNY I WĘDRÓWKOWY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2014 ROKU.
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, maj 2015 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl STAN, RUCH NATURALNY
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju demograficznego
Perspektywy rozwoju demograficznego Czy liczba urodzeń w Polsce musi spadać? Seminarium otwarte organizowane przez GUS Lucyna Nowak Departament Badań Demograficznych Źródła informacji wykorzystywanych
Bardziej szczegółowoMateriały do wykładu 4 ze Statystyki
Materiały do wykładu 4 ze Statytyki CHARAKTERYSTYKI LICZBOWE STRUKTURY ZBIOROWOŚCI (dok.) 1. miary położeia - wykład 2 2. miary zmieości (dyperji, rozprozeia) - wykład 3 3. miary aymetrii (kośości) 4.
Bardziej szczegółowoStatystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat
WOJEWODA MAZOWIECKI URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE INFORMACJA PRASOWA, 25 września 2013 r. Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat Mniejsze bezrobocie i krótszy czas
Bardziej szczegółowoEpidemiologia opisowa. Małgorzata Kowalska Katedra i Zakład Epidemiologii ŚUM Katowice 2015
Epidemiologia opisowa Małgorzata Kowalska Katedra i Zakład Epidemiologii ŚUM Katowice 2015 ZDROWIE TO DOBROSTAN FIZYCZNY, UMYSŁOWY I SPOŁECZNY / definicja wg WHO, 1948 / Uwarunkowania genetyczne Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem gospodarczym. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Powiązanie rozwoju gospodarczego i zmian w poziomie ludności
Bardziej szczegółowoStarzenie się populacji. Anna Nicińska
Starzenie się populacji Anna Nicińska Plan zajęć 1. Starzenie się indywidualne 2. Starzenie się populacji 3. Mierniki starości populacji 4. Konsekwencje ekonomiczne (i społeczne) 5. Analiza treści i dyskusja
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU
URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, marzec 2013 r. Kontakt: e-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 3. Współczynnik przyrostu naturalnego. Koncepcja ludności zastojowej i ustabilizowanej. Prawo Lotki.
Ćwiczenia 3 Współczynnik przyrostu naturalnego. Koncepcja ludności zastojowej i ustabilizowanej. Prawo Lotki. Współczynnik przyrostu naturalnego r = U t Z t L t gdzie: U t - urodzenia w roku t Z t - zgony
Bardziej szczegółowoYTUACJA KOBIET SNA MAZOWIECKIM RYNKU PRACY
YTUACJA KOBIET SNA MAZOWIECKIM RYNKU PRACY 1. Aktywność ekonomiczna 1.1. Współczynnik aktywności zawodowej 2012 r. (dane średnioroczne) MAZOWSZE 60,2 % 52,6% 68,8% POLSKA 55,9% 48,1% 64,3% Analiza powyższych
Bardziej szczegółowoOPTYMALNE WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW ROLNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE. Stanisław Zając*, Dariusz Kusz"
ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, SERIA G, T. 97, z. 3, 010 OPTYMALNE WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW ROLNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE Staniław Zając*, Dariuz Kuz" 'Zakład Rolnictwa i Rozwoju Obzarów Wiejkich Pańtwowej Wyżzej
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie dławieniowe-szeregowe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego
Intrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie dławieniowe-zeregowe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego Wtęp teoretyczny Prędkość ilnika hydrotatycznego lub iłownika zależy od kierowanego do niego
Bardziej szczegółowoRAPORT O ZDROWIU MIESZKAŃCÓW MIASTA KRAKOWA I JEGO UWARUNKOWANIACH
RAPORT O ZDROWIU MIESZKAŃCÓW MIASTA KRAKOWA I JEGO UWARUNKOWANIACH URZĄD MIASTA KRAKOWA Kraków, 2017 Opracowanie: IBMed Sp. z o.o. ul. Retoryka3/2 31-108 Kraków Na zlecenie: Biura ds. Ochrony Zdrowia Urzędu
Bardziej szczegółowoŹródło danych statystycznych i definicji. Uwagi ogólne
1. DEMOGRAFIA - 13 - Źródło danych statystycznych i definicji 1. Tabulogramy opracowane w latach 1999 2005 przez Główny Urząd Statystyczny w Warszawie udostępnił Urząd Statystyczny w Bydgoszczy z Oddziałami
Bardziej szczegółowoSZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ W ARKUSZU I. Zadania zamknięte. Zadania otwarte
SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ W ARKUSZU I Jeżeli zdający rozwiąże zadanie inną, merytorycznie poprawną metodą, to za rozwiązanie otrzymuje makymalną liczbę punktów. Zadania zamknięte
Bardziej szczegółowoStan i struktura demograficzna ludności (NSP-2011)
Stan i struktura demograficzna ludności (NSP-2011) STAN I STRUKTURA DEMOGRAFICZNA LUDNOŚCI (NSP-2011). 1. LUDNOŚĆLudność faktycznie zamieszkała (ludność faktyczna). obejmuje następujące grupy: 1.1 Osoby
Bardziej szczegółowoRuch wędrówkowy ludności
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Ruch wędrówkowy ludności Statystyka i demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny
Bardziej szczegółowo