OCENA PRZEBIEGU PRYWATYZACJI MAJĄTKU SKARBU PAŃSTWA W 2004 ROKU

Transkrypt

1 MINISTERSTWO SKARBU PAŃSTWA OCENA PRZEBIEGU PRYWATYZACJI MAJĄTKU SKARBU PAŃSTWA W 2004 ROKU Warszawa, 14 kwietnia 2005 r.

2 Spis treści str. 1. Podstawy prawne Założenia i cele prywatyzacji Warunki realizacji celów prywatyzacji Zasoby majątku państwowego Regulacje prawne Metody realizacji prywatyzacji Komercjalizacja Prywatyzacja pośrednia (kapitałowa) Nieodpłatne udostępnianie akcji/udziałów Skarbu Państwa uprawnionym pracownikom, rolnikom i rybakom Pomoc publiczna Prywatyzacja bezpośrednia Narodowe Fundusze Inwestycyjne Pakiety mniejszościowe akcji/udziałów Prywatyzacja realizowana przez inne niż MSP organy państwowe Prywatyzacja mienia rolnego Skarbu Państwa Prywatyzacja mienia wojskowego Skarbu Państwa Udział Ministerstwa Skarbu Państwa w realizacji zobowiązań ustawowych Rekompensaty Reforma ubezpieczeń społecznych Reprywatyzacja Działania promocyjno-informacyjne Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowanie...28 Załączniki: 1. Przebieg procesów przekształceń własnościowych wg stanu na dzień r. 2. Przychody z prywatyzacji uzyskane w latach Wykaz spółek, w których zbyto akcje/udziały należące do Skarbu Państwa w 2004 r. Opracowano w Departamencie Analiz i Prognoz Ministerstwa Skarbu Państwa 2

3 1. Podstawy prawne Obowiązek opracowania oceny przebiegu prywatyzacji majątku Skarbu Państwa wynika z dwóch ustaw: - ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.) zgodnie z którą (art. 103 ust 2 pkt 3) ocena przebiegu prywatyzacji majątku Skarbu Państwa wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa przedkładana jest przez Radę Ministrów - Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli. - ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz. 493, z późn. zm.) na podstawie której (art. 2) Minister Skarbu Państwa ma obowiązek przygotowania i przedkładania Radzie Ministrów sprawozdania z realizacji kierunków prywatyzacji. Przedstawiany dokument oparty został na danych liczbowych Ministerstwa Skarbu Państwa i prezentuje uwarunkowania prywatyzacji, główne programy i metody jej realizacji, a także informacje o przychodach z prywatyzacji i kierunkach ich przeznaczenia. 2. Założenia i cele prywatyzacji Podstawowym celem polityki prywatyzacyjnej państwa była, zgodnie z założeniami zawartymi w Kierunkach prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2004 r., korzystna sprzedaż wybranych spółek i składników majątku Skarbu Państwa, która powinna zapewnić osiągnięcie zaplanowanych w ustawie budżetowej na 2004 rok przychodów z prywatyzacji, zwiększyć dynamikę przekształceń własnościowych w polskiej gospodarce oraz poprawić konkurencyjność spółek i sektorów. Zaplanowane na 2004 rok przychody z prywatyzacji zostały po raz pierwszy od kilku lat przekroczone (o ponad 16% w ujęciu brutto) co oznacza przyspieszenie procesów prywatyzacyjnych. Jednocześnie przeprowadzenie znaczących ofert publicznych w dużym stopniu przyczyniło się do rozwoju rynku kapitałowego. Ponadto, w 2004 roku zostały wdrożone nowe zasady nadzoru właścicielskiego. Dokument Zasady nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz innymi państwowymi osobami prawnymi, który wszedł w życie mocą Zarządzenia Ministra Skarbu Państwa (19 kwietnia 2004 r.) stanowi pierwszy krok w kierunku ujednolicenia reguł sprawowania nadzoru właścicielskiego nad podmiotami z udziałem kapitałowym państwa. Wzmocnienie nadzoru właścicielskiego pozwoli na poszerzenie wiedzy o spółce, co przyczyni się do podwyższenia jej wartości, a w konsekwencji umożliwi korzystniejszą prywatyzację. 3

4 3. Warunki realizacji celów prywatyzacji 3.1 Zasoby majątku państwowego Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa opracowywane corocznie w Ministerstwie Skarbu Państwa stanowi, między innymi, podstawę do podejmowania kierunkowych decyzji w zakresie gospodarowania mieniem Skarbu Państwa. Łączna wartość składników majątku Skarbu Państwa w podmiotach gospodarczych na dzień 31 grudnia 2003 r. wynosiła ok. 110 mld zł. Składały się na nią akcje i udziały o wartości ponad 98 mld zł oraz majątek przedsiębiorstw i banków państwowych o wartości ponad 11 mld zł. Ogółem wartość akcji i udziałów Skarbu Państwa wynosi 98,2 mld zł, w tym: w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa (kapitał własny) 74,3 mld zł w spółkach publicznych 6,6 mld zł w pozostałych spółkach 17,3 mld zł. Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa miał wartość ok. 18 mld zł., w tym: - szacunkowa wartość rynkowa gruntów Zasobu WRSP wynosiła ok. 12 mld zł (wartość w cenach ewidencyjnych 6,7 mld zł), - wartość netto pozostałych składników majątku ZWRSP - 6,3 mld zł. Największą wartość mają akcje spółek Skarbu Państwa prowadzących działalność w branży energetycznej, przemyśle naftowo-gazowym, przemyśle chemicznym, transporcie kolejowym i banki. 3.2 Regulacje prawne Podejmowane w Ministerstwie Skarbu Państwa w 2004 roku prace legislacyjne miały na celu przede wszystkim usprawnienie procesów przekształceń własnościowych, gospodarki mieniem Skarbu Państwa. Kontynuowane były także prace związane z reprywatyzacją. W 2004 roku przygotowano m. in.: 1. Ustawę o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, uchwaloną w dniu 25 listopada 2004 r. 2. Projekt ustawy o prawie do rekompensaty za przejęte przez Państwo nieruchomości, niektóre inne składniki mienia oraz rzeczy zabytkowe. Projekt ustawy w dniu 15 lutego został przyjęty przez Radę Ministrów i w dniu 8 marca 2005 r. skierowany do pierwszego czytania w Sejmie. 3. Projekt ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, której pierwsze czytanie w Sejmie odbyło się w dniu 4 listopada 2004 r. 4. Projekt ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w podmiotach prawnych należących do państwowego i samorządowego sektora publicznego rozpatrzona przez Komitet Rady Ministrów w dniu 20 stycznia 2005 r. 4

5 Ustawa zmierza do uchylenia tzw. ustawy kominowej i oparcia wynagrodzeń o reguły rynkowe. Wydane zostały także następujące Rozporządzenia Rady Ministrów: 1. w sprawie warunków spłaty należności za korzystanie z przedsiębiorstwa (Dz.U. Nr 269, poz. 2667), 2. w sprawie szkoleń i egzaminów dla kandydatów na członków rad nadzorczych spółek, w których Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem (Dz.U. Nr 198, poz. 2038), 3. w sprawie zakresu, szczegółowych zasad i trybu kontroli przeprowadzanej przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 140, poz. 1478), 4. w sprawie zasad i trybu gospodarowania składnikami majątku ruchomego powierzonego jednostkom budżetowym, zakładom budżetowym, gospodarstwom pomocniczym (Dz.U. Nr 191, poz. 1957), 5. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu analizy spółki oraz przedsiębiorstwa państwowego, sposobu jej zlecania, opracowania, zasad odbioru i finansowania oraz warunków, w razie spełnienia których można odstąpić od opracowania analizy (Dz.U. Nr 261, poz. 2599), 6. w sprawie szczegółowego trybu zbywania akcji Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 286, poz. 2871), 7. w sprawie sposobu finansowania zbywania akcji oraz formy i warunków zapłaty za akcje nabywane od Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 269, poz. 2666), 8. w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży przedsiębiorstwa (Dz.U. Nr 277, poz. 2744), 9. w sprawie programu prywatyzacji Krajowej Spółki Cukrowej oraz trybu zbywania akcji tej spółki plantatorom buraków cukrowych oraz pracownikom (Dz.U. Nr 264, poz. 2628), 10. w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Dz.U.z 2005 r. Nr 15, poz. 123) a także Rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa z dnia 20 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej Agencji Nieruchomości Rolnych oraz gospodarki finansowej Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 187, poz. 1942). Jednocześnie podjęte zostały inicjatywy legislacyjne dotyczące: a) udziału jednostek samorządu terytorialnego w prywatyzacji części majątku Skarbu Państwa, mające na celu przyspieszenie komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, wypracowanie odpowiednich procedur, prowadzących do wygaszenia przedsiębiorstwa państwowego (działającego na podstawie ustawy z dnia 25 września 1981 o przedsiębiorstwie państwowym) jako formy prowadzenia działalności gospodarczej do końca 2006 r. (w tym nowa forma przekształcenia - komercjalizacja w celu komunalizacji), przez zamieszczenie propozycji 5

6 zmian przepisów ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji w Stanowisku Rządu do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Opracowane przez Ministerstwo Skarbu Państwa stanowisko Rządu zostało w dniu 2 lutego 2005 r. rozpatrzone przez Radę Ministrów i przekazane do Sejmu. b) zachowania kontroli państwa w poszczególnych dziedzinach gospodarki narodowej. Opracowany przez MSP projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego, po przyjęciu przez Radę Ministrów został przekazany do Sejmu w dniu 28 grudnia 2004 r. 4. Metody realizacji prywatyzacji 4.1. Komercjalizacja W 2004 roku skomercjalizowane zostały 23 przedsiębiorstwa państwowe, dla których w przypadku 6 przedsiębiorstw organem założycielskim był Minister Skarbu Państwa, a dla 17 przedsiębiorstw wojewodowie. 4.2 Prywatyzacja pośrednia (kapitałowa) W Kierunkach prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2004 r. planowano objąć procesem prywatyzacji pośredniej ok. 100 spółek z udziałem Skarbu Państwa. W 2004 roku sprzedane zostały pakiety akcji/udziałów w 130 spółkach, z czego rozpoczęto prywatyzację w 10 i kontynuowano w 120 (patrz zał. nr 1). Rozpoczęcie prywatyzacji Minister Skarbu Państwa rozpoczął sprzedaż akcji w 10 spółkach: PKO BP S.A., Zespół Elektrociepłowni Poznańskich S.A., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne S.A., Przedsiębiorstwo Energetyczne Systemy Ciepłownicze S.A. w Częstochowie, Kieleckie Kopalnie Kwarcytu w Wiśniówce S.A., FMU TAGOR Tarnowskie Góry, Polskie Huty Stali S.A., Wolsztyńska Fabryka Okuć WOLMET S.A., Fabryka Maszyn Budowlanych FAMABA w Głogowie S.A., OPTEX S.A. w Opocznie. Kontynuacja prywatyzacji Kontynuowana była sprzedaż akcji/udziałów w 120 spółkach, w tym także w spółkach uczestniczących w programie NFI. 6

7 Prywatyzacja pośrednia w poszczególnych branżach przedstawiała się następująco: Sektor bankowy i ubezpieczeniowy Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. Od 11 października do 9 listopada 2004 r. odbyła się oferta publiczna akcji PKO BP S.A. Skarb Państwa zbył w ofercie publicznej 377 mln akcji serii C. Dodatkowo 8 mln akcji przeznaczono na akcje premiowe. Cena w ofercie została ustalona na 20,50 zł. Przychody z prywatyzacji banku (z uwzględnieniem akcji premiowych oraz dyskonta dla inwestorów indywidualnych) wyniosły 7,6 mld zł. Skarb Państwa posiada obecnie łącznie 623 mln akcji banku, co stanowi 62,3% kapitału zakładowego i 62,3% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu tej spółki. Prywatyzacja PKO BP S.A. została przez rynek oceniona jako udana. Kurs PKO BP S.A. na otwarciu wyniósł 23,20 zł (13,17% więcej od ceny sprzedaży akcji). Potem notowania systematycznie rosły, aby na zamknięciu osiągnąć poziom 24,50 zł, co daje 19,51% wzrost. Zysk inwestorów indywidualnych, którzy nabyli akcje PKO BP S.A. z 4% lub 2% dyskontem wyniósł w dniu debiutu odpowiednio 17,8% albo 15,4%. Otwarcie notowań PKO BP S.A. przyniosło rekord obrotów akcjami pojedynczej spółki na sesji - wyniosły one 680 mln zł. Dzięki ofercie PKO BP S.A. został pobity historyczny rekord, jeśli chodzi o sesyjne obroty akcjami na całej giełdzie, który dotychczas wynosił 1,11 mld zł. W ciągu sesji obroty osiągnęły wartość 2,8 mld zł. W ciągu jednej sesji kapitalizacja banku wzrosła o 4 mld zł, licząc od ceny emisyjnej 20,5 zł. Rynkowa wartość całej spółki wyniosła 24,5 mld zł. PKO BP S.A. jest drugą, po TP S.A., pod względem kapitalizacji spółką na warszawskiej giełdzie. Akcje banku stanowią ponad 10% łącznej kapitalizacji rynku. Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. W BGŻ S.A. kontynuowany jest program naprawczy i restrukturyzacyjny. Komisja Nadzoru Bankowego uchwałą z dnia 9 czerwca 2004r. nr 74/KNB/04 zobowiązała akcjonariuszy BGŻ S.A. do zwiększenia kapitałów własnych banku o 0,5 mld zł w terminie do 30 listopada 2004r. oraz kolejne 0,5 mld zł w terminie do 30 czerwca 2005r. Dążąc do realizacji zaleceń KNB, w dniu 28 maja 2004r. akcjonariusze banku podjęli uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego BGŻ S.A. w drodze emisji akcji serii E skierowanej do inwestorów zewnętrznych. Zarząd Banku, po przeprowadzeniu negocjacji wyłonił potencjalnych inwestorów: Rabobank International Holding B. V. i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. W dniu 22 listopada 2004r. BGŻ S.A. zawarł umowę objęcia akcji z wyżej wymienionymi inwestorami, na mocy której objęli oni odpowiednio 5,6 mln oraz 5,1 mln sztuk akcji banku. Jednocześnie Rabobank objął akcje znajdujące się w posiadaniu Banków Zrzeszających oraz niektórych banków spółdzielczych. Po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału zakładowego BGŻ S.A. w dniu 2 grudnia 2004r., udział Skarbu Państwa w Banku zmniejszył się z 69,71% do 49,48 %. 7

8 Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. W sprawie PZU S.A. toczy się postępowanie arbitrażowe, zainicjowane przez Eureko B.V. na podstawie umowy między Rzeczpospolitą Polską i Królestwem Holandii o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji. W dniu 14 grudnia 2004 roku Rada Ministrów zaakceptowała zmianę strategii prywatyzacji Spółki Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, przy założeniu zachowania przez Skarb Państwa kontroli korporacyjnej nad PZU S.A., polegającej na: - zawarciu porozumienia z Eureko B.V. na warunkach określonych we wniosku Ministra Skarbu Państwa, polegających m.in. na: zastąpieniu zbycia 21 % akcji PZU S.A na rzecz Eureko B.V., zbyciem 5 % akcji PZU S.A. na rzecz Eureko B.V. i zbyciu 5 % akcji PZU S.A. na rzecz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, oraz - sprzedaży akcji PZU S.A. w ofercie publicznej w 2005 roku. W dniu 24 listopada 2004 roku Minister Skarbu Państwa ogłosił przetarg ograniczony na wybór doradcy Ministra Skarbu Państwa przy prywatyzacji PZU S.A., którego zadaniem będzie przygotowanie i przeprowadzenie sprzedaży akcji Spółki w ofercie publicznej w 2005 roku. W ramach realizacji Strategii... oferta publiczna realizowana będzie jedynie pod warunkiem zawarcia porozumienia pomiędzy Skarbem Państwa a Eureko B.V. W dniu 22 grudnia 2004 roku Minister Skarbu Państwa zaprosił do złożenia ofert następujących wykonawców: 1. Credit Suisse First Boston Sp. z o.o. i Dom Maklerski BZ WBK S.A. 2. CA IB Financial Advisers Sp. z o.o., CA IB Securities S.A. i Bank BPH S.A., 3. HSBC Investment Services (Poland) Sp. z o.o. i Bankowy Dom Maklerski Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej, 4. Citigroup Global Markets Polska Sp. z o.o. i Dom Maklerski Banku Handlowego S.A. W dniu 3 stycznia 2005 roku ww. podmioty złożyły oferty na doradztwo przy prywatyzacji PZU S.A. Rynek kapitałowy Sposób prowadzenia prywatyzacji w 2004 roku uwzględniał zmianę sytuacji na rynku finansowym gdzie z jednej strony następują przesunięcia oszczędności od prostych depozytów bankowych do lokat o charakterze inwestycyjnym, z drugiej zaś coraz częściej plasowane są oferty firm zagranicznych, które także na naszym rynku poszukują kapitału. Nowych ofert oczekują przede wszystkim Otwarte Fundusze Emerytalne. Brak takich ofert może spowodować zarówno problemy ekonomiczne jak i polityczne. Polska nie może stać się eksporterem kapitału. Po to aby ten kapitał zatrzymać, aby pracował on na rzecz firm krajowych konieczne jest kierowanie możliwie dużej liczby spółek przewidzianych do prywatyzacji na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Za tym sposobem prywatyzacji przemawia także fakt, że Giełda zapewnia jawność procedury i pełną przejrzystość. 8

9 W dniu 21 kwietnia 2004 roku Rada Ministrów przyjęła informację dotyczącą zamiaru rozpoczęcia procedury prywatyzacyjnej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Od 13 sierpnia 2004 roku w Ministerstwie Skarbu Państwa trwają prace zmierzające do wyboru doradcy Ministra Skarbu Państwa przy prywatyzacji GPW w Warszawie S.A., który zarekomenduje strategię prywatyzacji Giełdy na podstawie przeprowadzonej przez niego analizy Spółki i całego rynku kapitałowego. W zakresie prac doradcy znajdzie się również zbadanie możliwości aliansu strategicznego z inwestorem strategicznym i aliansu regionalnego giełd Europy Środkowo Wschodniej, ocena aktualnego wpływu stanu i pozycji Giełdy na stan rozwoju polskiego rynku kapitałowego oraz oszacowanie wartości Giełdy. Ministerstwo Skarbu Państwa rozpatruje różne projekty prywatyzacji GPW w Warszawie S.A., m.in.: 1. ofertę publiczną (krajową i międzynarodową), 2. zbycie osobom trzecim akcji Giełdy w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia, 3. sprzedaż akcji Giełdy zgodnie z ustawą o komercjalizacji i prywatyzacji w innych trybach niż określone w pkt. 1 i 2. Elektroenergetyka Realizowane w 2004 roku przekształcenia strukturalno-własnościowe podmiotów sektora elektroenergetycznego wynikały z przyjętego w dniu 28 stycznia 2003 r. przez Radę Ministrów Programu realizacji polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w odniesieniu do sektora elektroenergetycznego. Program ten obejmuje trzy etapy działań tj. konsolidację podmiotów sektora, restrukturyzację połączonych podmiotów oraz prywatyzację. Podsektor dystrybucji energii elektrycznej. W oparciu o doświadczenia zakończonego w 2003 r. pilotażowego programu konsolidacji 5 zakładów energetycznych tzw. Grupy P-5 kontynuowane były procesy konsolidacji zakładów energetycznych w ramach kolejnych grup dystrybucyjnych. Dokonano konsolidacji Grupy W-5 - w skład której weszło 5 zakładów energetycznych z terenu południowo-zachodniej Polski - w wyniku czego powstała Spółka EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Grupa K-7 - w skład której wchodziły zakłady energetyczne z terenu środkowej i południowej Polski - pierwszy etap procesu łączenia objął pięć zakładów energetycznych, bez spółek łódzkich (Łódzki Zakład Energetyczny S.A. oraz Zakład Energetyczny Łódź-Teren S.A.) w wyniku czego została utworzona Spółka ENION S.A. z siedzibą w Krakowie. Negatywne stanowisko w sprawie konsolidacji i odmowa udziału przedstawicieli związków zawodowych zakładów w Łodzi w pracach związanych z konsolidacją spółek Grupy K-7 zagrażające terminowej realizacji procesu łączenia, skłoniły MSP do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu konsolidacji Grupy K-7 z 9

10 wyłączeniem ww. łódzkich zakładów energetycznych (Grupa Ł-2). Zostały one objęte wspólnym, odrębnym procesem konsolidacji. W wyniku podpisania w dniu 21 grudnia 2004 roku porozumienia pomiędzy MSP i reprezentacją związków zawodowych ZE Łódź Teren S.A., termin konsolidacji został przesunięty do czasu przyjęcia przez Radę Ministrów korekty Programu realizacji polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w odniesieniu do sektora elektroenergetycznego. Grupa L-6 - w skład grupy wchodzi 6 zakładów energetycznych z terenu wschodniej Polski (tzw. ściana wschodnia ). Walne zgromadzenia spółek Grupy L-6 wyraziły zgodę na zawiązanie spółki pn. Wschodnia Grupa Energetyczna S.A. z siedzibą w Lublinie. Dalsze prace konsolidacyjne kontynuowane będą w roku Grupa G-8 w skład grupy wchodziło 8 zakładów energetycznych z terenu północnej i środkowej Polski S.A. W dniu 17 marca 2004 r. Minister Skarbu Państwa odstąpił od rokowań w sprawie prywatyzacji spółek Grupy G-8. Zgodnie z ww. Programem... spółki tej grupy zostały objęte konsolidacją, w wyniku czego powstał Koncern Energetyczny ENERGA S.A. w Gdańsku. Podsektor wytwarzania energii elektrycznej BOT - Program zakładał powołanie spółki w formie struktury holdingowej, będącej gwarantem bezpieczeństwa energetycznego kraju, składającej się z pięciu podmiotów tj.: Elektrowni Bełchatów, Opole i Turów oraz Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów i Turów. W dniu 9 marca 2004 r. w/w spółki podpisały akt zawiązania spółki BOT Górnictwo i Energetyka S.A. z siedzibą w Łodzi. W czerwcu nastąpiło podwyższenie kapitału zakładowego Spółki BOT Górnictwo i Energetyka S.A., które zostało pokryte aportem w formie wniesienia przez Skarb Państwa większościowych pakietów akcji tj. po 69 % pięciu spółek wchodzących w skład Grupy BOT. Rejestracja podwyższonego kapitału zakładowego Spółki BOT Górnictwo i Energetyka S.A. nastąpiła we wrześniu. Południowy Koncern Energetyczny S.A. - Program.. zakładał konieczność wzmocnienia kapitałowego i rynkowego PKE S.A. poprzez włączenie Zespołu Elektrociepłowni Bytom S.A., Elektrociepłowni Zabrze S.A., Elektrociepłowni Tychy S.A. oraz Elektrowni Stalowa Wola S.A. Wykonane analizy ww. przedsiębiorstw energetycznych wykazały, że ze względu na bardzo trudną sytuację finansową spółek przewidzianych do połączenia nie jest wskazana ich pełna inkorporacja, gdyż taka forma pogorszyłaby wyniki ekonomiczno finansowe PKE S.A. i mogłaby uniemożliwić prywatyzację spółki w trybie oferty publicznej. Trwają prace nad docelową strukturą Spółki. Podsektor przesyłu Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. - uwzględniając dyrektywy Unii Europejskiej oraz mając na uwadze przedłużający się termin rozwiązania problemu likwidacji kontraktów długoterminowych PSE S.A. opracowały Strategię pozwalającą na realizację kierunków restrukturyzacji działalności spółki zapisanych w Programie. 10

11 Zgodnie z dyrektywą 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie wspólnych zasad dla wewnętrznego rynku energii elektrycznej, uchylającą dyrektywę 96/92/WE oraz przyjętą strategią, PSE S.A. powołały Spółkę PSE - Operator S.A., która będzie narodowym Operatorem Systemu Przesyłowego. Nastąpiło również wniesienie do PSE S.A. 69 % akcji należących do Skarbu Państwa w Elektrociepłowni Gorzów S.A. W grudniu 2004 roku Walne Zgromadzenie PSE S.A. podjęło uchwałę dotyczącą podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Zakończono prywatyzację Zespołu Elektrociepłowni Poznańskich S.A. oraz Przedsiębiorstwa Energetycznego Systemów Ciepłowniczych S.A. w Częstochowie. Kontynuowane były wcześniej rozpoczęte projekty: Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny S.A. w Gliwicach i Zespół Elektrociepłowni Wybrzeże S.A. (zbycie kolejnych pakietów akcji). W odniesieniu do spółek takich, jak np.: Elektrociepłownia Zduńska Wola S.A., ZPR Energetyki Jedlicze Sp. z o.o. czy WPEC Legnica S.A. nastąpiło przesunięcie w realizacji projektów na rok Przyczyną niezrealizowania projektów prywatyzacyjnych - takich podmiotów, jak: Zespół Elektrowni Ostrołęka S.A., Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz S.A., Zespół Elektrowni Dolna Odra S.A. czy Elektrownia Kozienice S.A. było słabe zainteresowanie inwestorów, natomiast w przypadku: Przedsiębiorstwa Energetycznego Megawat S.A. przyczyną były problemy finansowe Spółki, Elektrowni Chorzów S.A. - odstąpiono od rokowań z powodu słabej jakości ofert, Ciepłowni Łańcut - wydłużenie terminu wydzielenia spółki. Ponadto, w celu dostosowania programu restrukturyzacji i prywatyzacji sektora elektroenergetycznego do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, w tym dostosowania do dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, opracowany został projekt dokumentu pn. Korekta programu realizacji polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w odniesieniu do sektora elektroenergetycznego. Prace nad przyjęciem tego dokumentu przez Radę Ministrów prowadzone będą w 2005 roku. Sektor górnictwa węgla kamiennego 27 kwietnia 2004r. Rada Ministrów przyjęła opracowany przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy program pn Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach oraz strategia na lata Integralną część tego programu stanowi Strategia prywatyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego - przyjęta przez Radę Ministrów 20 grudnia 2004r. Określa ona kierunki i możliwości prywatyzacji jednostek górnictwa węgla kamiennego, ze wskazaniem oferty publicznej, jako preferowanej formy prywatyzacji spółek spełniających wymogi niezbędne do wprowadzenia akcji do obrotu publicznego. Ww. program przewiduje: powiązanie kapitałowe Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. z koksowniami w drodze utworzenia grupy węglowo-koksowej poprzez wniesienie, w formie 11

12 aportu, akcji spółek: Kombinat Koksochemiczny Zabrze S.A. i Zakłady Koksownicze Wałbrzych S.A. oraz należących do Skarbu Państwa udziałów w Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. do Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., trwałe powiązanie Węglokoks S.A z producentami węgla, wybór ścieżki prywatyzacji Katowickiego Holdingu Węglowego S.A., podjęcie działań pozwalających na uruchomienie prywatyzacji pozostałych podmiotów sektora: Kompanii Węglowej S.A., Kopalni Węgla Kamiennego Budryk S.A. oraz Lubelskiego Węgla Bogdanka S.A. Planowana na 2004 r. konsolidacja podmiotów otoczenia górnictwa została zrealizowana z wyprzedzeniem. We wrześniu 2003 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki Fabryka Automatyki i Hydrauliki GEORYT S.A. z siedzibą w Krakowie podjęło uchwałę w sprawie połączenia Spółki FAH GEORYT S.A. oraz Spółki PROMOTOR INVESTMENT Sp. z o.o. w drodze zawiązania nowej Spółki GeorytFinanse-PromotorInvestment S.A. z siedzibą w Krakowie. W lutym 2004 r. Skarb Państwa zbył pakiet akcji Spółki GeorytFinanse-PromotorInvestment S.A., otrzymany w wyniku połączenia w zamian za akcje FAH GEORYT S.A. Z dniem 1 lutego 2004 r. rozpoczęła działalność jednoosobowa spółka Skarbu Państwa Zakłady Górniczo-Hutnicze Bolesław S.A. z siedzibą w Bukownie, utworzona w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego. Sektor gazowy W 2004 roku znowelizowano rządowy Program restrukturyzacji i prywatyzacji Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.. Bezpośrednią przyczyną aktualizacji Programu była konieczność uwzględnienia zapisów przyjętej przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej Dyrektywy Gazowej (nr 2003/55/WE, która weszła w życie 4 sierpnia 2003 r.) dotyczącej wspólnych zasad wewnętrznego rynku gazu. Postanowienia ww. Dyrektywy wprowadziły m.in. obowiązek prawnego wyodrębnienia Operatorów Systemów Przesyłowych (OSP), najpóźniej od dnia 1 lipca 2004 roku oraz Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD), najpóźniej od dnia 1 lipca 2007 roku. W ramach realizacji postanowień Dyrektywy, w kwietniu 2004 r. została zawiązana spółka, ze 100% kapitałem PGNiG S.A., o nazwie PGNiG-Przesył Sp. z o.o., która rozpoczęła działalność z dniem 1 lipca 2004 r. W zakresie działań prywatyzacyjnych znowelizowany Program przewiduje przeprowadzenie prywatyzacji PGNiG S.A. poprzez: emisję dodatkowych akcji spółki PGNiG S.A. przez podwyższenie kapitału zakładowego w ramach przeprowadzenia publicznej oferty tych akcji i ich wprowadzenia do obrotu publicznego na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, w terminie do 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia notowań akcji wyemitowanych w ramach podwyższenia kapitału zakładowego, zaoferowanie mniejszościowego pakietu akcji PGNiG S.A. należących do Skarbu Państwa. 12

13 Sektor paliwowo-naftowy W 2004 roku, w związku z realizacją podstawowych celów strategicznych Programu restrukturyzacji i prywatyzacji sektora naftowego prowadzone były intensywne działania zmierzające do zabezpieczenia struktury logistycznej sektora, m.in. poprzez działania wobec PPPP Naftoport Sp. z o.o. jako jednego z kluczowych elementów tej struktury, celem zwiększenia udziału PERN S.A. w strukturze właścicielskiej spółki. Została wypracowana koncepcja zmiany struktury właścicielskiej PPPP Naftoport Sp. z o.o. oraz przygotowane zostały projekty dokumentów niezbędnych w procesie przejęcia kontroli przez PERN (jeden udział spółki pozostanie własnością Skarbu Państwa) nad Naftoportem. W efekcie prowadzonych działań w lutym 2005 zostały zakończone negocjacje cenowe. Rady Nadzorcze spółek będących udziałowcami Naftoportu Sp. z o.o. zatwierdziły warunki transakcji zbycia udziałów w Naftoporcie. W dniu 3 lutego 2004 roku Minister Skarbu Państwa podjął decyzję dotyczącą utworzenia koncernu naftowego Grupy LOTOS, obejmującego Rafinerie Południowe (Czechowice, Jasło, Glimar) i Petrobaltic. Na podstawie art.33 ust.3 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji Rada Ministrów wyraziła zgodę na inny niż publiczny tryb zbycia akcji Rafinerii Południowych i Petrobaltic przez ich wniesienie do Nafty Polskiej S.A. w zamian za objęcie w tej spółce przez Skarb Państwa akcji w podwyższonym kapitale zakładowym celem wniesienia przez Naftę Polską S.A. ww. akcji (łącznie z należącymi do Nafty Polskiej S.A. akcjami spółek Rafinerii Południowych) do spółki Grupa LOTOS S.A. Dnia 26 kwietnia 2004 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Nafty Polskiej S.A., podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego (oraz zmian w Statucie Spółki Nafta Polska S.A.) poprzez wniesienie aportów w postaci akcji spółek Rafinerii Południowych (Glimar, Jasło, Czechowice) i Petrobaltic, w drodze emisji akcji, przez dotychczasowego akcjonariusza Spółki, Skarb Państwa. Rejestracja podwyższenia kapitału nastąpiła w czerwcu 2004 roku. Nafta Polska kontynuowała prace związane z prywatyzacją Spółki. Podpisana została umowa z doradcą prywatyzacyjnym BRE Corporate Finance, powołano Komitet Sterujący procesem konsolidacji i prywatyzacji Grupy Lotos S.A., rozpoczęto prace nad analizami przedprywatyzacyjnymi. Sektor chemii ciężkiej W 2004 roku prowadzone były prace związane z realizacją Strategii restrukturyzacji i prywatyzacji Sektora Wielkiej Syntezy Chemicznej w następujących obszarach: - opracowania planów naprawczych oraz restrukturyzacji spółek WSCH, - przygotowania podmiotów sektora WSCH do absorpcji funduszy Unii Europejskiej, - dostosowania podmiotów sektora WSCH do przepisów prawnych UE w zakresie ochrony środowiska, - przygotowania spółek do restrukturyzacji finansowej, 13

14 - opracowania koncepcji realizacji strategii w wariancie podstawowym. Rekomendowany w Strategii wariant podstawowy nie został zrealizowany z następujących powodów: - braku środków publicznych na jego finansowanie (szacowane koszty utworzenia spółki melaminowo-nawozowej wynosiły ok. 680 mln. zł), - braku akceptacji społecznej (związki zawodowe opowiadają się za indywidualną ścieżką restrukturyzacji i prywatyzacji Zakładów Azotowych Puławy S.A. oraz Zakładów Chemicznych Police S.A.), - braku aktywów płynnych, będących w dyspozycji Ministra Skarbu Państwa, które mogłyby zostać przeznaczone na finansowanie wielu programów rządowych, w tym strategii chemicznej, - ograniczonych możliwości formalno-prawnych udzielenia pomocy publicznej po akcesji Polski do Unii Europejskiej, w tym ograniczenia w przepływach kapitału pomiędzy podmiotami sektora publicznego. Celem przyspieszenia procesów przekształceń własnościowych i prywatyzacji podmiotów WSCh podjęta została decyzja dotycząca indywidualnych ścieżek restrukturyzacji i prywatyzacji spółek. W dniu 9 listopada 2004 r. Rada Ministrów, na podstawie wniosku Ministra Skarbu Państwa, wyraziła zgodę na wniesienie do Nafty Polskiej S.A. akcji Podmiotów WSCh. Przedmiotowy wniosek w treści uzasadnienia obejmuje dokument pt. Rekomendacja ścieżki realizacji Strategii restrukturyzacji i prywatyzacji Sektora Wielkiej Syntezy Chemicznej. Po przyjęciu przez Radę Ministrów informacji o sposobach realizacji strategii i wyrażeniu zgody na wniesienie pakietów akcji spółek WSCh do Nafty Polskiej S.A., Minister Skarbu Państwa, działając jako Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Nafty Polskiej S.A. w dniu 26 listopada 2004 r. zobowiązał Spółkę do niezwłocznej realizacji działań opisanych w Rekomendacji. Ostateczny i wiążący tryb prywatyzacji Podmiotów WSCh zostanie ustalony po sporządzeniu wszystkich analiz przewidzianych przepisami prawa. Sektor hutniczy Podjęte przez Rząd Polski zobowiązania w zakresie przemysłu stalowego zawarte są m.in. w Traktacie o Przystąpieniu Protokół nr 8 W sprawie restrukturyzacji polskiego hutnictwa żelaza i stali jak również w przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 10 stycznia 2003r. dokumencie pt. Restrukturyzacja i rozwój hutnictwa żelaza i stali w Polsce do roku 2006 (zaktualizowany w dniu 25 marca 2003r.). Podstawowym celem programu jest zapewnienie stabilnego i ekonomicznie efektywnego (w warunkach konkurencyjnych) funkcjonowania sektora stalowego. W dniu 27 października 2003r. została podpisana warunkowa umowa sprzedaży części akcji Polskie Huty Stali S.A. pomiędzy Ministrem Skarbu Państwa a brytyjsko hinduskim koncernem LNM Holdings N.V. Przeniesienie praw własności akcji nastąpiło dnia 5 marca 2004r. Ministerstwo Skarbu Państwa monitoruje wykonanie zobowiązań wynikających z umowy prywatyzacyjnej. Spółka Polskie Huty Stali S.A (następnie Ispat Polska Stal S.A., obecnie od 17 lutego 2005 r. Mittal Steel Poland S.A.) skupia ok. 70% potencjału 14

15 produkcyjnego polskiego przemysłu hutniczego. Mittal Steel Poland S.A. wchodzi w skład Mittal Steel Company N.V., która została utworzona z połączenia Ispat International N.V. oraz LNM Holdings N.V. Zgodnie z art. 41 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali (Dz.U. Nr 111, poz z późn. zm.) nadzór nad realizacją restrukturyzacji branży sprawuje Minister właściwy do spraw gospodarki. Mittal Steel Poland S.A. (jak również huty znajdujące się w sektorze) jest zobowiązana do dnia 31 grudnia 2010 r. przekazywać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki informacje dotyczące przebiegu procesu ich restrukturyzacji, za pośrednictwem podmiotu monitorującego przebieg restrukturyzacji. Minister właściwy do spraw gospodarki składa Radzie Ministrów roczne sprawozdania z realizacji restrukturyzacji w terminie określonym przez Radę Ministrów. Na podstawie ustawy o pomocy publicznej dla podmiotów o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy i wydanej na jej podstawie decyzji Prezesa Agencji Rozwoju Przemysłu S.A prowadzono restrukturyzację Huty Częstochowa S.A. Proces ten jest ściśle związany z procedurą zbywania przez Hutę jej wybranych aktywów. W 2004 r. Komisja Europejska wszczęła postępowanie wyjaśniające w kwestii udzielenia pomocy publicznej Hucie Częstochowa S.A. Strona polska stoi na stanowisku (ostatnie pismo do Komisji Europejskiej zostało przesłane dnia 29 listopada 2004 r.), iż konstrukcja przyjętej restrukturyzacji Huty Częstochowa S.A. spełnia kryteria starannego inwestora prywatnego i przedstawiła swoje argumenty na przedstawione stronie polskiej zarzuty ze strony Komisji Europejskiej. Według Kierunków prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2004 roku celem polityki właścicielskiej Ministra Skarbu Państwa w 2004 roku było wsparcie procesów konsolidacji produktowej hut żelaza i stali, tj. m.in. producentów rur i wyrobów ze stali jakościowej. Program Restrukturyzacja i rozwój hutnictwa żelaza i stali... przewidywał w tej dziedzinie przeprowadzenie konsolidacji zarówno producentów rur, jak też konsolidację producentów stali jakościowych. Pomimo zawartych w Programie zapisów dotyczących konsolidacji, w ocenie MSP sytuacja organizacyjno-prawna oraz finansowa podmiotów wymienionych w Programie, nie umożliwiła prowadzenia takich działań. W Kierunkach... został zamieszczony zapis, zgodnie z którym Skarb Państwa miał prowadzić restrukturyzację polskiego sektora hutnictwa metali nieżelaznych polegającej m.in. na skonsolidowaniu aktywności związanej z przetwórstwem aluminium i miedzi wokół dwóch spółek giełdowych, w których znaczącym akcjonariuszem jest Skarb Państwa KGHM Polska Miedź S.A. i Impexmetal S.A. Z uwagi na fakt, że w 2004 r. prowadzony był proces prywatyzacji spółki Impexmetal S.A., powyższe działania nie były realizowane. Sektor cukrowniczy Na podstawie ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym Rada Ministrów w dniu 30 listopada 2004 roku wydała rozporządzenie w sprawie programu prywatyzacji Krajowej 15

16 Spółki Cukrowej oraz trybu zbywania akcji tej spółki plantatorom buraków cukrowych oraz pracownikom (Dz.U. z 2004 r. Nr 264, poz. 2628). W rozporządzeniu określono: - program prywatyzacji Krajowej Spółki Cukrowej S.A., - tryb zbywania akcji KSC S.A. wyłącznie plantatorom buraków cukrowych, związanym umowami kontraktacji z tą spółką oraz jej pracownikami, - sposób zapłaty za akcje KSC S.A., dokonywanej w ratach. W 2004 roku prowadzone były prace restrukturyzacyjne. Celem obniżenia kosztów produkcji poprzez optymalizację niewykorzystanych mocy produkcyjnych, w ramach działań restrukturyzacyjnych, w latach w 7 cukrowniach zaprzestano produkcji cukru. Jednocześnie wdrażany jest program modernizacyjny, którego celem jest poprawa konkurencyjności Krajowej Spółki Cukrowej S.A. W ramach restrukturyzacji wdrażany jest także program osłon socjalnych i zagospodarowania zbędnego majątku w sposób umożliwiający powstawanie nowych miejsc pracy poza cukrownictwem. Zgodnie z przepisami przywołanego wyżej Rozporządzenia Rady Ministrów program prywatyzacji Krajowej Spółki Cukrowej S.A. wdrożony będzie w 2005 roku. Sektor spirytusowy Zgodnie z Programem prywatyzacji majątku Skarbu Państwa do roku 2006 wszystkie przedsiębiorstwa sektora spirytusowego zostaną sprywatyzowane. W 2004 roku w Ministerstwie Skarbu Państwa kontynuowane były rozpoczęte w latach poprzednich procesy przekształceń własnościowych podmiotów sektora. Kontynuowany był proces sprzedaży akcji spółki WYBOROWA S.A. w Poznaniu (poprzednia nazwa Poznańskie Zakłady Przemysłu Spirytusowego Polmos S.A.). W dniu 15 października 2004 roku Rada Ministrów zaakceptowała wniosek Ministra Skarbu Państwa o zmianę strategii prywatyzacji Polmosu Białystok S.A. Zmieniona strategia zakłada wprowadzenie akcji spółki do publicznego obrotu a także równoczesne zbycie pakietu min. 51% inwestorowi strategicznemu w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia do rokowań. W grudniu 2004 roku zostało opublikowane zaproszenie do rokowań w sprawie zakupu akcji Przedsiębiorstwa Polmos Białystok S.A. z siedzibą w Białymstoku. Minister Skarbu Państwa w styczniu 2005 roku podpisał prospekt emisyjny spółki. Planowane prywatyzacje Polmosów w Józefowie, Bielsku Białej i Toruniu nie zostały zrealizowane m. in. z powodu otrzymania niesatysfakcjonujących ofert. Sektor obronny W dniu 14 maja 2002 r. Rada Ministrów przyjęła Strategię przekształceń strukturalnych przemysłowego potencjału obronnego w latach Dokument wyznaczył kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora obronnego. 16

17 Konsolidacja Znacznie zaawansowano proces tworzenia grupy lotniczoradioelektronicznej, której podmiotem dominującym jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Minister Skarbu Państwa wniósł na podwyższenie kapitału zakładowego ARP S.A. akcje/udziały Skarbu Państwa pięciu spółek obronnych. W zamian Skarb Państwa objął akcje w podwyższonym kapitale zakładowym ARP S.A. Aktualnie realizowane jest wniesienie resztowych pakietów akcji Skarbu Państwa dwóch spółek: PZL-Świdnik S.A (0,002%) i Kombinatu PZL-Hydral S.A. (24,45%), których wcześniejsze wniesienie było prawnie niemożliwe. Na końcowym etapie znajduje się proces konsolidacji w ramach grupy amunicyjno-rakietowo-pancernej skupionej wokół BUMAR Sp. z o.o. Dotychczas Minister Skarbu Państwa wniósł na podwyższenie kapitału zakładowego BUMAR Sp. z o.o. akcje/udziały siedmiu spółek obronnych. Do wniesienia pozostały cztery podmioty, które przechodzą proces głębokiej wewnętrznej restrukturyzacji. Należą do nich: Zakłady Mechaniczne PZL- Wola S.A., Zakłady Mechaniczne BUMAR-ŁABĘDY S.A., Zakłady Metalowe Mesko S.A. oraz Zakłady Chemiczne Nitro-Chem S.A.. Opóźnienie związane z wnoszeniem ww. spółek wynika ze złożoności realizowanych procesów restrukturyzacji (spółki znajdowały się w trudnej sytuacji ekonomicznej i przed wniesieniem do grupy wymagały poprawy kondycji finansowej oraz zwiększenia wartości aportowej). Wnoszony jest również mniejszościowy pakiet akcji Skarbu Państwa WSK PZL-Warszawa II S.A. (40,58%), które zostały wyemitowane w związku z podwyższeniem kapitału ze środków pomocy publicznej. Aktualnie opracowywana jest modyfikacja Strategii przekształceń strukturalnych przemysłu potencjału obronnego w latach Prywatyzacja Kontynuowane były rozpoczęte w poprzednich latach procesy prywatyzacyjne spółek sektora obronnego. Większość z nich nie została jednak dotychczas sfinalizowana. Analiza przebiegu procesów prywatyzacyjnych spółek sektora wskazuje następujące czynniki, które utrudniały realizację procesu prywatyzacji: nikłe zainteresowanie inwestorów udziałem w prywatyzacji większości spółek obronnych, brak właściwego przygotowania spółek do przeprowadzenia procesu prywatyzacji (nieuregulowane stany prawne, nie przeprowadzona restrukturyzacja organizacyjna, finansowa oraz zatrudnienia, słaba kondycja ekonomiczna), brak zaangażowania zarządów spółek w realizację procesów prywatyzacyjnych, małe zainteresowanie firm doradczych udziałem w procesach prywatyzacyjnych, 17

18 ograniczone grono firm doradczych posiadających świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego oraz wydłużone procedury uzyskania certyfikatu, opracowanie i realizowanie przez zarządy spółek pozornych i krótkowzrocznych programów naprawczych, mających jedynie na celu wykorzystanie istniejących oddłużeniowych regulacji prawnych. Sektor farmaceutyczny W ramach realizacji postanowień programu pn. Działania Ministra Skarbu Państwa w celu realizacji programu restrukturyzacji i prywatyzacji sektora farmaceutycznego w dniu 16 kwietnia 2004 roku Minister Skarbu Państwa zawiązał Polski Holding Farmaceutyczny S.A. z siedzibą w Pabianicach, w którym Skarb Państwa objął 100% akcji. Spółka została zarejestrowana 1 lipca 2004 r. Na pokrycie kapitału zakładowego zostało wniesionych 80% akcji spółek: Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. oraz Pabianickie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. W drugim etapie Minister Skarbu Państwa wniósł na kapitał zakładowy Holdingu w postaci aportu 69% akcji spółki Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. W grudniu 2004 roku została podpisana, w wyniku realizacji programu rządowego, trójstronna umowa społeczna pomiędzy związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników Warszawskich Zakładów Farmaceutycznych Polfa S.A., Pabianickich Zakładów Farmaceutycznych Polfa S.A., Tarchomińskich Zakładów Farmaceutycznych Polfa S.A., ww. spółkami oraz Polskim Holdingiem Farmaceutycznym S.A. W spółkach należących do PHF S.A. prowadzone są obecnie procesy restrukturyzacyjne, w tym restrukturyzacja sfery produktowej. W Kierunkach prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2004 r. przewidywana była kontynuacja procesu prywatyzacji Grodziskich Zakładów Farmaceutycznych Polfa Sp. z o.o. w Grodzisku Mazowieckim. Jednak z uwagi na złą sytuację ekonomiczno-finansową spółki proces prywatyzacji w 2004 roku nie był kontynuowany. Sektor uzdrowisk W 2004 r. przygotowywane były dwa rządowe projekty ustaw: 1. o uzdrowiskach, lecznictwie uzdrowiskowym oraz o zmianie niektórych ustaw - przez Ministra Zdrowia, 2. o uzdrowiskach i gminach uzdrowiskowych - przez Ministra Gospodarki i Pracy. W Sejmie trwają prace nad poselskim projektem ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym i uzdrowiskach, który w art. 48 przewiduje, że Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakładów lecznictwa uzdrowiskowego prowadzonych w formie jednoosobowych spółek SP utworzonych w wyniku komercjalizacji uzdrowiskowych przedsiębiorstw państwowych, które nie będą podlegać prywatyzacji. 18

19 Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 r. Sprawozdaniem z prac Międzyresortowego Zespołu ds. Aktywizacji Społeczno- Gospodarczej Uzdrowisk, koncepcja prywatyzacji spółek uzdrowiskowych przewiduje docelowo pozostawienie w domenie własności Skarbu Państwa grupy 9-10 największych spółek, które zostaną wyłączone z procesu prywatyzacji. Sektor transportu W 2004 roku Ministerstwo Infrastruktury opracowało, przyjętą przez Radę Ministrów w dniu 22 lutego 2005 roku, Strategię restrukturyzacji i prywatyzacji Grupy PKP S.A.. Minister Skarbu Państwa sprawuje funkcje właścicielskie wobec 59 spółek powstałych w wyniku komercjalizacji lub prywatyzacji bezpośredniej Przedsiębiorstw Komunikacji Samochodowej. W 2004 roku kontynuowane były, rozpoczęte w latach wcześniejszych procesy prywatyzacyjne spółek PKS w Przemyślu oraz w Zielonej Górze. Ogłoszony w 2003 roku pierwszy przetarg na wybór doradcy Ministra Skarbu Państwa w procesie prywatyzacji Przedsiębiorstw Komunikacji Samochodowej: w Dębicy, Rzeszowie, Jarosławiu, Stalowej Woli i Krośnie z przyczyn formalnych został unieważniony. W lutym 2004 roku został ogłoszony drugi przetarg na wybór doradcy Ministra Skarbu Państwa. Obecnie przygotowywane są analizy przedprywatyzacyjne. Ogłoszone pierwsze zaproszenie do rokowań w sprawie zakupu 85% akcji Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej i Spedycji Oświęcim S.A. zostało unieważnione z powodu niesatysfakcjonującej oferty. W odpowiedzi na ponowne zaproszenie do rokowań nie wpłynęła żadna oferta wiążąca, zaproszenie zostało unieważnione, w związku z powyższym dalsze prace związane z prywatyzacją PKSiS Oświęcim S.A. zostały przesunięte na rok W Kierunkach prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2004 r. zapisano, iż przepisy znowelizowanej w dniu 27 kwietnia 2002 roku ustawy o Polskim Rejestrze Statków umożliwią sprzedaż akcji spółki Polski Rejestr Statków S.A. Jednakże w 2004 roku prywatyzacja ta nie doszła do skutku. Sektor wydawnictw i poligrafii W 2004 r. przeprowadzona została konsolidacja Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. i Drukarni Skarbowej S.A. Połączenie spółek nastąpiło w dniu 27 maja 2004 r. Połączenie to zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 23 czerwca 2004 r. W wyniku transakcji zawartej 28 października 2004 r., Skarb Państwa zbył w trybie oferty publicznej 85% akcji spółki Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne S.A. z siedzibą w Warszawie. Skarbowi Państwa pozostały jedynie akcje spółki przeznaczone do nieodpłatnego udostępnienia pracownikom. Planowane w 2004 roku prywatyzacje spółek sektora poligraficznego: Drukarni Narodowej S.A., Drukarni Poznańskiej S.A., Olsztyńskich Zakładów Graficznych Ozgraf S.A. oraz Białostockich Zakładów Graficznych S.A. zostały 19

20 przesunięte na rok 2005 ze względu na zbyt małe zainteresowanie inwestorów. Obecnie trwa procedura wyboru doradcy prywatyzacyjnego dla ww. podmiotów z wyjątkiem Drukarni Narodowej S.A., dla której planowana jest sprzedaż w trybie zaproszenia do rokowań. Jednostki badawczo-rozwojowe W Polsce działa około 200 jednostek o statusie jednostki badawczorozwojowej (JBR), z czego niemal połowa jest nadzorowana przez Ministra Gospodarki i Pracy (pozostałe podlegają nadzorowi innych resortów). Podstawy prawne funkcjonowania sektora JBR określają przepisy ustawy z dnia 25 lipca 1985r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 33 poz.388 z późn. zm.). Informacje uzyskane z ministerstw sprawujących funkcje nadzoru nad JBR potwierdzają niewielki zakres prowadzonych prac związanych z przekształceniami własnościowymi w jednostkach badawczo-rozwojowych. Ministerstwo Gospodarki i Pracy, (które sprawuje funkcję organu nadzorczego dla ponad 100 JBR) zwraca uwagę na liczne trudności w skutecznym przeprowadzeniu procesów restrukturyzacji. Są to m.in.: - nieuregulowane stosunki prawno-własnościowe w wielu jednostkach, co uniemożliwia przeprowadzenie procesu prywatyzacji bezpośredniej, - brak w budżecie Ministerstwa środków finansowych na przeprowadzenie wymaganych prawem analiz przedprywatyzacyjnych JBR o złej kondycji finansowej przygotowywanych do prywatyzacji bezpośredniej poprzez sprzedaż lub wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, - brak możliwości udzielenia przez organ sprawujący nad JBR nadzór wsparcia finansowego na przeprowadzenie restrukturyzacji zatrudnienia (odprawy) czy restrukturyzacji majątkowej (np. wymiana wyeksploatowanej aparatury badawczej), - niedobór środków budżetowych na pokrycie zobowiązań likwidowanych JBR, co uniemożliwia przeprowadzenie czy dokończenie już rozpoczętych procesów likwidacji, - opór organów zarządzających wobec działań komercjalizacyjnych czy prywatyzacyjnych w związku z groźbą utraty statusu małego lub średniego przedsiębiorcy (związanych z przywilejami przy korzystaniu z finansowania z unijnych funduszy pomocowych) oraz innych szczególnych uprawnień związanych ze statusem JBR Nieodpłatne udostępnianie akcji/udziałów Skarbu Państwa uprawnionym pracownikom, rolnikom i rybakom. Z prawa do nieodpłatnego nabycia akcji korzystają uprawnione osoby, które spełniają kryteria zdefiniowane w art. 2 pkt. 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. Nr 171, poz tekst jednolity z 2002 r.) oraz w terminie 6 miesięcy od wpisania spółki do rejestru złożą pisemne oświadczenie o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji. 20

21 Do końca 2004 roku procedury te realizowane były w spółkach. Ogółem osobom uprawnionym udostępnionych zostało 449,8 mln szt. akcji/udziałów o wartości nominalnej 3 090,3 mln zł. W całym 2004 roku uprawnionych nabyło 54,5 mln szt. akcji o łącznej wartości nominalnej 194, 9 mln zł. Kontynuowany był także proces nieodpłatnego udostępniania akcji uprawnionym pracownikom i plantatorom sektora cukrowego. W 23 cukrowniach włączonych do Krajowej Spółki Cukrowej S.A. zbywanie akcji rozpoczęło się od dnia 30 września 2004 r. dla pracowników a od dnia 28 października 2004 r. dla plantatorów. W cukrowniach Gryfice, Kluczewo i Pruszcz nieodpłatne udostępnianie akcji Krajowej Spółki Cukrowej S.A. rozpocznie się w 2005 roku. W pozostałych cukrowniach proces nieodpłatnego udostępniania akcji uprawnionym pracownikom i plantatorom jest kontynuowany lub dobiega końca (za wyjątkiem cukrowni postawionych w stan upadłości lub likwidacji). Łącznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2004 r uprawnionych plantatorów nabyło 79,2 mln szt. akcji o łącznej wartości nominalnej 79, 2 mln zł. oraz uprawnionych pracowników nabyło 126,7 mln szt. akcji o łącznej wartości nominalnej 126,7 mln zł. Z tego w 2004 r. dla uprawnionych plantatorów udostępniono 28,1 mln szt. akcji o łącznej wartości nominalnej 28,1 mln zł oraz dla uprawnionych pracowników udostępniono 72,4 mln szt. akcji o łącznej wartości nominalnej 72,4 mln zł. Nieodpłatne zbywanie akcji cukrowni uprawnionym pracownikom i plantatorom może być kontynuowane do 31 lipca 2008 r. tj. w okresie dziesięciu lat od powstania prawa, po tym terminie roszczenie o nieodpłatne nabycie akcji cukrowni ulegnie przedawnieniu Pomoc publiczna W 2004 roku z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców (art. 56 ust. 1 pkt 2 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji) pomoc na restrukturyzację otrzymało 14 przedsiębiorców, z tego 2 przedsiębiorców tj. ZZN w Mielcu Sp. z o.o. i PAP S.A. otrzymało pomoc w dwóch formach (dokapitalizowanie i dotacja), na łączną kwotę 189,1 mln zł. Ponadto w związku z realizacją zadań z zakresu prywatyzacji bezpośredniej Minister Skarbu Państwa udziela pomocy publicznej m. in. w formie wcześniejszego przeniesienia własności przedsiębiorstwa, odroczenia terminu lub rozłożenia na raty płatności, umorzenia należnych od przedsiębiorcy świadczeń pieniężnych. Pomoc w ramach niniejszego programu polega na pomniejszeniu świadczeń przypadających od przedsiębiorcy na rzecz budżetu państwa. Wartość, wyrażona w ekwiwalencie dotacji netto (EDN), udzielonej przez Ministra Skarbu Państwa pomocy przedsiębiorcom w ramach tego programu w 2004 roku wyniosła 33,2 mln zł. 21