ODSŁONIĘCIE W ŁĘŻYCY KOŁO ZIELONEJ GÓRY POMNIKA OFIAR LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WS

Transkrypt

1 ODSŁONIĘCIE W ŁĘŻYCY KOŁO ZIELONEJ GÓRY POMNIKA OFIAR LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WS WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY Maria Jazownik ODSŁONIĘCIE W ŁĘŻYCY KOŁO ZIELONEJ GÓRY POMNIKA OFIAR LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WSCHODNICH 14 października br. w miejscowości Łężyca, położonej ok. 3 km od Zielonej Góry, odbyły się uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika wzniesionego w hołdzie ofiarom ludobójstwa dokonanego w latach przez OUN-UPA w Gniłowodach (dawny powiat podhajecki, województwo tarnopolskie) oraz w innych miejscowościach na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Na czterech obeliskach upamiętnione zostały nazwiska 60 osób, pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów, a także umieszczone zostały okolicznościowe inskrypcje. Napis główny głosi: Przebaczyć można, zapomnieć nigdy! W HOŁDZIE OFIAROM LUDOBÓJSTWA DOKONANEGO W LATACH PRZEZ OUN-UPA 1 / 7

2 W GNIŁOWODACH ORAZ INNYCH MIEJSCOWOŚCIACH NA KRESACH WSCHODNICH II RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ŁĘŻYCA 2009 Inskrypcji tej towarzyszy fragment biblijny: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie J 11,25, a także słynne słowa generała Józefa Hallera: Prosimy Boga, by z tej krwi ofiarnej nie powstał już żaden krwawy czy ognisty mściciel, lecz by Bóg Sam Mściciel w miłosierdziu swoim połączył bratnie narody w serdecznym uścisku przebaczenia. Pomnik stanął na placu przed kościołem pw. Matki Bożej Fatimskiej w Łężycy. Jest to kościół filialny Parafii pw. Św. Wojciecha w Czerwieńsku, której proboszczem jest ks. Paweł Konieczny. Uroczystości zostały przygotowane przez Komitet Budowy w Łężycy Pomnika Upamiętniającego Ofiary Ludobójstwa Dokonanego na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej pod przewodnictwem p. Czesława Laski. Uczestniczyli w nich dawni mieszkańcy Kresów Wschodnich (w szczególności Gniłowód) oraz ich potomkowie, a także zaproszeni Goście. Byli wśród nich m.in.: ks. Dziekan Andrzej Ignatowicz reprezentujący ks. dra Biskupa Ordynariusza Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Stefana Regmunta, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, p. Stanisław Srokowski wrocławski pisarz, autor powieści i opowiadań o tematyce kresowej, p. Szczepan Siekierka Prezes Stowarzyszenia Upamiętnienia Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, p. Łucja Czyrska Prezes Zarządu Zielonogórskiego Oddziału Związku Sybiraków, p. Władysław Starczewski Prezes Lubuskiej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych Okręgu Zielonogórskiego, p. Jan Tarnowski Prezes Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Zielonej Górze, p. 2 / 7

3 Stanisław Iwan senator RP, p. Jerzy Materna poseł na Sejm RP, p. Andrzej Świder Dyrektor Urzędu Marszałkowskiego, p. Krzysztof Wesołowski Pełnomocnik Marszałka Województwa Lubuskiego ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, p. Krzysztof Sroczyński Przewodniczący Rady Powiatu Zielonogórskiego, p. Kazimierz Łatwiński Radny Rady Miasta Zielona Góra, p. Mariusz Zalewski Wójt Gminy Zielona Góra. W gronie Gości znalazły się także poczty sztandarowe Lubuskiej Rodziny Katyńskiej, Związku Sybiraków, Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Komendy Chorągwi ZHP, Szkół Gminy Zielona Góra. Uroczystości rozpoczęły się w kościele pw. Matki Bożej Fatimskiej koncertem pieśni religijnych i patriotycznych w wykonaniu zespołu muzycznego Pohulanka pod kierownictwem p. Romana Garbacika. Ten wielokrotnie nagradzany na przeglądach i festiwalach pieśni kresowych zespół działa w ramach Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Zielonej Górze. Po koncercie zgromadzeni w kościele wysłuchali przygotowanej przez miejscową młodzież recytacji wierszy. Szczególnie podniośle i przejmująco zabrzmiały m.in. słowa wiersza Przesłanie Pana Cogito, autorstwa urodzonego we Lwowie Zbigniewa Herberta: Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu po złote runo nicości twoją ostatnią nagrodę idź wyprostowany wśród tych co na kolanach wśród odwróconych plecami i obalonych w proch ocalałeś nie po to aby żyć masz mało czasu trzeba dać świadectwo 3 / 7

4 bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy Wielkie wrażenie wywarły także słowa wiersza Kazimierza Józefa Węgrzyna, zatytułowanego P olski Chrystus. Ofiarom ludobójstwa ukraińskiego : dźwigamy w spadku tę okrutną pamięć jak w nagiej piersi pulsujące serce chociaż tę pamięć chcą zadeptać dzisiaj kłamcy i tchórze...zdrajcy i szydercy... / / 4 / 7

5 to Polski Chrystus na krzyżu Historii w polskiej pamięci wciąż nie pogrzebany wbity w Golgotę na Wołyńskiej Ziemi podnosi w niebo swe straszliwe rany Następnie rozpoczęła się msza św. Koncelebrowali ją: ks. Dziekan Andrzej Ignatowicz, ks. Proboszcz Paweł Konieczny oraz ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, który wygłosił homilię, akcentując, że tylko przez prawdę prowadzi droga do pojednania polsko-ukraińskiego. Uczestni cy nabożeństwa modlili się za pomordowanych i ocalałych z pogromów Kresowian oraz za ich potomków dziś żyjących w Polsce, na dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej i rozproszonych po całym świecie. Modlili się także o dar pokoju dla wszystkich narodów na całej ziemi, a szczególnie dla narodu polskiego i ukraińskiego. Po mszy św. wszyscy zgromadzeni udali się w okolice Krzyża Niepodległości, upamiętniającego siedemdziesiątą rocznicę restytucji państwa polskiego, a wzniesionego w roku 1988 staraniem ks. dra Henryka Nowika, dawnego proboszcza parafii w Czerwieńsku. Właśnie w pobliżu Krzyża stanął pomnik upamiętniający ofiary ludobójstwa na Kresach. Okolicznościowe przemówienia wygłosili m.in.: p. Andrzej Świder Dyrektor Urzędu Marszałkowskiego, p. Stanisław Iwan senator RP, p. Szczepan Siekierka Prezes Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów. Następnie p. Czesław Laska odczytał imiona i nazwiska osób wymienionych na tablicach. Niektóre nazwiska wielokrotnie się powtarzały, ponieważ ukraińscy nacjonaliści wymordowali całe rodziny, np. z Gniłowód rodzinę Bokłów, Maczugów, Mazurków, Niedźwieckich, Olszewskich, a z Bednarowa rodzinę Starczewskich. Wśród ofiar byli zarówno mężczyźni w sile wieku, jak też kobiety, dzieci (także niemowlęta) i starcy, a także dwaj księża katoliccy, ks. Michał Kucab z Bednarowa w powiecie stanisławowskim i ks. Marian Dziamarski z miejscowości Nowosiółka-Bekerów w powiecie podhajeckim. 5 / 7

6 Nastąpił uroczysty moment odsłonięcia pomnika, którego dokonali ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski oraz p. Romana Michałowska, osierocona w dzieciństwie przez oboje rodziców, zamordowanych przez banderowców. Po poświęceniu pomnika przez ks. Dziekana Andrzeja Ignatowicza pod czterema obeliskami złożono wieńce i wiązanki kwiatów oraz zapalono znicze. Uroczystości zakończyły się spotkaniem dawnych mieszkańców Gniłowód oraz innych miejscowości kresowych z zaproszonymi Gośćmi. W czasie spotkania odbyła się promocja książek p. Stanisława Srokowskiego (Nienawiść i Ukraiński kochanek) oraz ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego ( rzemilczane ludobójstwo na Kresach ). Była to też znakomita okazja do nawiązania lub odnowienia kontaktów między gniłowodzianami oraz ich potomkami, żyjącymi dziś w Łężycy oraz w województwie szczecińskim, a także poza granicami Polski, a przybyłymi z dalekich stron na uroczystość upamiętniającą okrutną i tragiczną śmierć ich krewnych. P Nad Odrą 2009, nr 11-12, s / 7

7 7 / 7