Józef Janyszek. Dziesięciolecie działalności Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Józef Janyszek. Dziesięciolecie działalności Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego 1995-2005"

Transkrypt

1 Józef Janyszek Dziesięciolecie działalności Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego

2 Rysunki zamieszczone w tekście zostały sporządzone przez pracowników WCSS. Część z nich (rys. 9, 10, 11) powstała na podstawie wcześniej opracowanych schematów autorstwa W. Grzebyka i J. Janukiewicza z LUSK. Redakcja językowa i korekta: Teresa Janyszek i Irena Rutkowska - 2 -

3 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Sieci komputerowe na Politechnice Wrocławskiej - rys historyczny iędzyuczelniana Sieć Komputerowa ( ) Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa Sieć Bitnet we Wrocławiu Wieloprotokołowa sieć szkieletowa Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej i wieloprotokołowa sieć komputerowa we Wrocławiu w latach Początki Internetu we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa w latach Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa w latach Zasoby sieci WASK Zasoby sieciowe w WCSS w latach Zasoby obliczeniowe komputery dużej mocy Udział WCSS w programach badawczo-wdrożeniowych Działalność publicystyczna WCSS Uwagi końcowe wizja przyszłości Od autora

4 1. Wstęp 4 maja 1994 roku zostało podpisane porozumienie uczelni wrocławskich i wrocławskich placówek naukowo-badawczych w sprawie uczestnictwa w budowie i przyszłego korzystania z Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej oraz z komputerów dużej mocy obliczeniowej. W tym celu zarządzeniem Rektora Politechniki Wrocławskiej z dnia 21 grudnia 1994 roku zostało powołane Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe (WCSS). Jako samodzielna jednostka Centrum praktycznie rozpoczęło działalność 1 lipca 1995 roku. Większość jego kadry stanowiła grupa osób, która zajmowała się eksploatacją tzw. zasobów centralnych w Centrum Informatycznym Politechniki. Wcześniej grupa ta pracowała w Ośrodku Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej, a niektórzy członkowie tego zespołu pracowali jeszcze w Centrum Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej (początek lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku). WCSS rozpoczęło działalność od eksploatacji już istniejącej, budowanej i zarządzanej od 1993 roku przez Instytut Telekomunikacji, Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej (WASK) wraz z zasobami sieciowymi przejętymi z Centrum Informatycznego Politechniki Wrocławskiej. W grudniu 1995 roku w WCSS wdrożono do eksploatacji komputer dużej mocy obliczeniowej. Był to superkomputer SP2 firmy IB znajdujący się nawet (krótko) na liście TOP500 największych superkomputerów zainstalowanych w świecie. Głównymi zadaniami postawionymi przed WCSS była eksploatacja i rozwój WASK wraz z zasobami oraz eksploatacja i rozwój komputerów dużej mocy (KD). Jak już wspomniano, rozpoczynając swoją działalność WCSS bazowało na już istniejącej miejskiej sieci komputerowej WASK wraz z zasobami oraz istniejącej kadrze. A zatem dokumentując dziesięciolecie działalności WCSS nie można ograniczyć się tylko do lat , ponieważ nie jest to jednostka budowana od podstaw. Dlatego też przed udokumentowaniem jego dziesięcioletniej działalności warto przywołać wcześniejsze przedsięwzięcia, które doprowadziły do powstania Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej i Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego. Prace nad sieciami komputerowymi na Politechnice Wrocławskiej (PWr.) rozpoczęto na przełomie lat 1970/80 w ramach budowy iędzyuczelnianej Sieci Komputerowej. W drugiej połowie lat 80. Politechnika Wrocławska koordynowała w ramach Centralnego Projektu Badawczo-Rozwojowego (CPBR 8.13) budowę Krajowej Akademickiej Sieci Komputerowej. Początek lat 90. to sieci Bitnet/EARN i Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK). Ta ostatnia pełniła rolę krajowej sieci szkieletowej. Również w tym okresie przeprowadzono - 4 -

5 pierwsze eksperymenty z siecią Internet. Przed siecią WASK powstała, chociaż dość krótko funkcjonowała samodzielnie, sieć kampusowa Politechniki Wrocławskiej (PWrnet), która później stała się częścią WASK. Wszystkie te przedsięwzięcia zostały udokumentowane w pierwszej części opracowania Sieci komputerowe na Politechnice Wrocławskiej - rys historyczny. Następne części opracowania są poświęcone sieci WASK w dwóch przedziałach czasowych, tj. w latach i Oddzielny rozdział przeznaczono na opis zasobów WASK w rozbiciu na zasoby sieciowe i obliczeniowe. Jeden z ostatnich rozdziałów poświęcono kadrze WCSS, gdzie zamieszczono spis wszystkich osób zatrudnionych w nim od momentu jego powołania do 30 czerwca 2005 roku. Ostatni rozdział poświęcono wizji przyszłości, w którym wskazano kierunek, w jakim powinny rozwijać się komputery dużej mocy i Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa. 2. Sieci komputerowe na Politechnice Wrocławskiej - rys historyczny W tej części publikacji zostaną przedstawione wszystkie przedsięwzięcia z zakresu budowy sieci SK, KASK, Bitnet, NASK, Internet, jakie miały miejsce przed powstaniem Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego iędzyuczelniana Sieć Komputerowa ( ) Prace nad koncepcją budowy sieci komputerowej rozpoczęły się pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, po wdrożeniu do eksploatacji kilku komputerowych systemów wielodostępnych, tj. komputerów ze zdalnymi terminalami podłączonymi do nich liniami telefonicznymi. Były to komputery ODRA 1325 i ODRA 1305 z systemami operacyjnymi INIOP i OP. Wdrożono je do eksploatacji w ramach programu budowy Wieloabonenckiego Systemu Cyfrowego (WASC). Sieci komputerowe miały być następnym etapem rozwoju infrastruktury informatycznej Politechniki Wrocławskiej. Idea budowy sieci komputerowej opierała się na założeniu, że komputery obliczeniowe lub komputery z bazami danych będą podłączone do węzłów sieci poprzez tzw. procesory czołowe, do których z kolei miały być podłączone terminale. Użytkownik takiej sieci miał możliwość pracy z systemem lokalnym (podobnie jak w przypadku systemu wielodostępnego) lub zdalnym (np. zlokalizowanym w innym ośrodku obliczeniowym). Opierając się na takich założeniach powstał projekt iędzyuczelnianej Sieci Komputerowej (SK) wspierany finansowo przez ówczesne inisterstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w ramach tzw. Problemu Resortowego - 5 -

6 RI-14 Rozwój komputeryzacji szkół wyższych koordynowanego przez Politechnikę Wrocławską. Konfigurację pilotowej SK uruchomionej w 1984 roku pokazuje rys. 1. FEP S3 ALS11 UAL01 ODRA 1325 AD305 ODRA 1305 z GEO3 ALS11 PX 305 Warszawa ALS11 S3 ALS11 UAL01 ODRA 1325 AD305 ODRA 1305 z GEO3 ALS11 PX 305 Wrocław ADL11 ERA 60 ADL11 UAL01 ODRA 1325 AD305 ODRA 1305 z GEO3 PX 305 Gliwice Rys. 1. Konfiguracja pilotowej iędzyuczelnianej Sieci Komputerowej rok Sieć ta spinała 3 komputery Odra 1305 pracujące pod systemem operacyjnym GEO3/OP zlokalizowane w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN (Warszawa, Pałac Kultury i Nauki), w Ośrodku Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej (Wrocław, pl. Grunwaldzki 9) - 6 -

7 i w Ośrodku Elektronicznej Techniki Obliczeniowej Politechniki Śląskiej (Gliwice, ul. Pstrowskiego obecnie ul. Akademicka). Komputery obliczeniowe włączone były do sieci poprzez procesory czołowe - komputery Odra 1325 (ang. nazwa Front End Processor - FEP), do których podłączone były urządzenia telekomunikacyjne, tj. multipleksor PX325 i terminale DZ180 KSRE (drukarki mozaikowe). Komputery obliczeniowe i czołowe były połączone między sobą adapterami międzykanałowymi (AD305). Węzły sieci stanowiły minikomputery S3 lub ERA60 (rosyjski lub polski odpowiednik amerykańskiego minikomputera PDP11) wyposażone w adaptery ALS11 lub ADL11, umożliwiające składanie połączeń między węzłami i między węzłami a procesorami czołowymi poprzez dzierżawione linie telefoniczne i modemy. Procesor czołowy też musiał być wyposażony w adapter UAL01 umożliwiający dołączenie linii telefonicznej poprzez modem do kanału znakowego (kanał wolny) komputera Odra Węzły sieci wraz z liniami telekomunikacyjnymi stanowiły tzw. podsieć telekomunikacyjną zbudowaną z wykorzystaniem protokołu X25. aksymalna prędkość transmisji między węzłami i węzłami a procesorami czołowymi wynosiła 9600 b/s, a w rzeczywistości ze względu na stan linii i urządzeń, w większości przypadków prędkość ta była ograniczona do 2400 b/s. Początkowo zakładano, że sieć będzie działała w trójkącie Wrocław Warszawa Gliwice. Jednak ze względu na stan łączy na odcinku między Katowicami a Gliwicami nie udało się uzyskać łącza dzierżawionego w relacji Gliwice Warszawa. Należy zaznaczyć, że linie dzierżawione udało się uzyskać dopiero w 1983 roku (ówczesne władze bardzo podejrzliwie podchodziły do takich przedsięwzięć). Do tego czasu próby prowadzono z wykorzystaniem linii telefonicznych komutowanych. Z pomocą dwóch telefonów na każdym końcu linii składano oddzielnie tor nadawczy i odbiorczy. Próby można było przeprowadzać, ze względu na niższy poziom zakłóceń, tylko w godzinach wieczornych, ale i tak maksymalny czas poprawnej pracy tak złożonego łącza nie przekraczał 1,5 godziny. Początkowo SK była siecią jednorodną (homogeniczną), gdyż komputerami obliczeniowymi były komputery Odra Pod koniec 1985 roku rozpoczęto próby z dołączeniem do sieci komputera R-32 (polski odpowiednik amerykańskiego komputera IB360) i koncentratora terminali zbudowanego na Politechnice Poznańskiej (Poznań, pl. arii Skłodowskiej-Curie). Rozbudowano też podsieć telekomunikacyjną o dodatkowy węzeł zlokalizowany na Uniwersytecie Warszawskim (Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście). Nie udało się uzyskać łącza stałego między Poznaniem a Wrocławiem, próby prowadzono więc tylko z wykorzystaniem łącz komutowanych. Konfigurację SK z tego okresu pokazuje rys

8 ERA 60 Węzeł ASK ADL 11 ALS 11 S3 Węzeł 2 ADL 11 ADAPTER P. CZ. UAL 01 ODRA 1325 KO ODRA 1305 UW PX... IPI PAN T T P. CZ. ADAPTER ODRA 1325 UAL 01 ADAPTER UAL 01 P. CZ. ODRA 1325 KO ODRA 1305 PX... PWR ALS 11 PX... PWR T T S3 Węzeł 1 T T KT S 4 ALS 11 P. CZ. EC 8371 KO R 32 PP DH 11p... T ERA 7905 T E... E PWR LEGENDA ERA 60 Węzeł 3 ADL 11 ADAPTER UAL 01 P. CZ. ODRA 1325 KO ODRA 1305 S3 minikomputer S-3 S4 - minikomputer S-4 ERA 60 - minikomputer ERA 60 KO komputer obliczeniowy P.CZ. procesor czołowy ALS 11 adapter ALS 11 ADL 11 adapter ADL 11 KT koncentrator terminali PX multipleksor PX 325 DH 11p multipleksor DH 11p modem EC 8013 E monitor ekranowy EC7910 T terminal DZ 180 KSRE lub mikrokomputer z emulatorem DZ 80 KSRE IPI PAN Instytut Podstaw Informatyki PAN w Warszawie PWR - Politechnika Wrocławska PŚL Politechnika Śląska w Gliwicach PP - Politechnika Poznańska UW Uniwersytet Warszawski T PX... T PŚL Rys. 2. Docelowa konfiguracja iędzyuczelnianej Sieci Komputerowej 1986 rok - 8 -

9 SK oferowała usługi takie jak komunikacja między terminalami, zdalne uruchamianie zadań z dowolnego terminala na dowolnym komputerze, przesyłanie plików między dowolnymi komputerami obliczeniowymi włączonymi do sieci. Warto też odnotować pierwsze próby budowy i wykorzystania baz danych w SK. Oddział Automatyzacji Przetwarzania Informacji Naukowej Biblioteki Głównej i OINT Politechniki Wrocławskiej opracował system umożliwiający wyszukiwanie informacji w trybie on-line. System znany był pod nazwą IDOL (Informacje Dokumentacyjne On-Line). Korzystając z tego systemu w sieci SK wyszukiwano informacje w bazie bibliograficznej INSPEC i bazie SEBAN (baza zawierała dane o publikowanych pracach naukowych pracowników Politechniki Wrocławskiej). Ze względu na niewielką przestrzeń dyskową (Ośrodek Obliczeniowy Politechniki Wrocławskiej dysponował przestrzenią dyskową o łącznej pojemności 160 B!!!) wyszukiwanie w bazie INSPEC ograniczono do jednej sekcji tematycznej C (komputery i sterowanie), a okres wyszukiwania do dwóch lat (lata ) Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa Osiągnięcia uzyskane w czasie budowy SK komponenty sprzętowo-programowe niezbędne do budowy sieci komputerowej oraz doświadczona kadra realizatorów stanowiły podstawę nowego programu budowy sieci komputerowej o zasięgu krajowym. W 1986 roku rozpoczęto prace nad Centralnym Programem Badawczo-Rozwojowym Nr 8.13 Budowa Krajowej Akademickiej Sieci Komputerowej, rozwój metod i środków informatycznych w procesach nauczania i badaniach naukowych. Program ten, podobnie jak prace nad SK, był koordynowany przez Politechnikę Wrocławską. Głównym jego celem było zbudowanie sześciu, a później ośmiu sieci regionalnych i połączenie ich w sieć krajową. Planowano zbudować Akademickie Sieci Komputerowe na terenach Górnego Śląska (GASK), Krakowa (ASK), Torunia (PASK), Poznania (WASK), Warszawy (SASK), Wrocławia (DASK), a następnie Szczecina (ZASK) i Lublina (LASK). W pierwszym i drugim etapie miały być zbudowane sieci regionalne, które w trzecim etapie miały być połączone w sieć krajową. We Wrocławiu, ze względu na posiadane łącza stałe do Warszawy i Gliwic, budowę krajowej sieci rozpoczęto wcześniej. Wrocławska (Dolnośląska) Akademicka Sieć Komputerowa DASK składała się z jednego węzła zbudowanego na bazie minikomputera era 60 oraz pięciu komputerów obliczeniowych zlokalizowanych w Centrum Obliczeniowym Uniwersytetu Wrocławskiego, Ośrodku Informatyki PKP, Ośrodku Obliczeniowym Akademii Ekonomicznej i Ośrodku Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej

10 W trzecim etapie budowy DASK planowano też włączenie komputera R-61 z ZETO Wrocław. Wszystkie komputery były podłączone do węzłów sieci liniami telefonicznymi dzierżawionymi od PPTiT (poprzednika TP SA). Konfigurację DASK pokazuje rys. 3. W etapie tym przewidziano również zastąpienie komputera R-32 komputerem R-34. DASK oferowała podobne usługi jak SK, a mianowicie: transfer zadań i zbiorów, wirtualny terminal (możliwość łączenia się z dowolnego terminala z dowolnym komputerem obliczeniowym). Zasoby DASK miały być posadowione głównie na komputerze R-34 wyposażonym w 16 dysków o pojemności 317 B każdy. Zasoby te stanowił katalog Biblioteki Głównej Politechniki Wrocławskiej i jedna z baz bibliograficznych. Zakończeniem trzeciego etapu budowy KASK miało być połączenie wszystkich sieci regionalnych w sieć krajową. W rzeczywistości, mimo zgody ówczesnego inisterstwa Łączności, nie udało się złożyć połączeń dodatkowych poza istniejącymi z okresu realizacji SK. Dla przykładu połączenia Wrocław Poznań nie złożono, gdyż nie znaleziono pary przewodów na odcinku centrala Północ centrala PWr zapewniającej odpowiednią jakość transmisji (dla szybkości 2400 b/s!!!). Na początku 1990 roku pojawiła się możliwość włączenia Polski do sieci Bitnet. Bitnet to sieć komputerów IB powstała poprzez połączenie komputerów urządzeniami telekomunikacyjnymi. W Europie Zachodniej, w każdym kraju, istniały węzły krajowe: DKEARN, SEARN, DEARN, itp. połączone między sobą. Do węzłów krajowych podłączone były węzły regionalne. ożliwość włączenia Polski do sieci Bitnet stała się przyczyną wstrzymania budowy KASK

11 . CENTRU OBLICZENIOWE UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO ODRA 1325 ODRA ODRA 1325 ODRA OŚRODEK INFORATYKI DOKP EC 8371 R - 32 AKADEIA EKONOICZNA 5 1 ERA 60 WĘZEŁ 4... WARSZAWA GLIWICE ODRA 1325 ODRA EC EC 8371 R - 61 ZETO WROCŁAW (III etap) OŚRODEK OBLICZENIOWY POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ R - 32 Rys. 3. Dolnośląska Akademicka Sieć Komputerowa 1990 rok

12 2.3. Sieć Bitnet we Wrocławiu Polskie wyższe uczelnie do sieci Bitnet zostały włączone w wyniku zmian politycznych, jakie dokonały się w Europie Środkowo-Wschodniej na początku lat 90. ubiegłego wieku. 16 lutego 1990 roku zostały zdjęte restrykcje COCO na transfer technologii komputerowych do Polski i innych krajów tego regionu, a tym samym została wyrażona zgoda na włączenie polskich uczelni do sieci Bitnet. W tym celu należało zbudować węzeł krajowy PLEARN połączony z węzłem krajowym państwa sąsiedniego, a następnie zbudować węzły regionalne. Węzeł krajowy sieci Bitnet/EARN (nazwę EARN European Academic Research Network nosiła europejska część sieci Bitnet) uruchomiono 17 lipca 1990 roku o godzinie Węzeł ten był połączony z węzłem krajowym w Kopenhadze (DKEARN). Pierwszy węzeł regionalny PLWRTU11 został uruchomiony w Ośrodku Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej 25 października 1990 roku o godzinie W roku następnym zostały uruchomione węzły sieci EARN na Uniwersytecie Wrocławskim PLWRUW11 i Akademii Ekonomicznej PLWRAE51. Konfigurację sieci Bitnet/EARN we Wrocławiu z grudnia 1991 roku przedstawia rys. 4. IB 3090 IB 3705 DKEARN (DANIA) IB 3705 IB 3705 IB 4341 IB 4341 EC 1834 PLWRUW11 PLWRTU11 PLWRAE51 Rys. 4. Komfiguracja sieci Bitnet/EARN we Wrocławiu 1991 rok Zanim we Wrocławiu powstał węzeł sieci Bitnet/EARN pracownicy Politechniki Wrocławskiej mieli już możliwość korzystania z usługi poczty elektronicznej. Dzięki uprzejmości dyrektora Centrum Obliczeniowego (UNI-C) w Kopenhadze Frode Greisena, Ośrodek Obliczeniowy PWr

13 otrzymał skrzynkę pocztową o adresie unipol1@vm.uni-c.dk (kopia listu prof. Frode Greisena w załączeniu). Poprzez nią pracownicy mieli możliwość komunikowania się z całym światem. Informację, do kogo list ma być dostarczony, lub od kogo pochodzi, umieszczano w polu Subject. Listy przeznaczone do wysłania pracownicy Politechniki dostarczali na dyskietkach do Ośrodka Obliczeniowego, a odebrane listy otrzymywali wydrukowane na papierze. Wykorzystując komputer PC XT z modemem (szybkość b/s) i telefoniczne linie komutowane codziennie wysyłano i odbierano paczki listów. Wysyłając list tą drogą pracownik już na drugi dzień mógł otrzymać odpowiedź. Seanse łączności między Wrocławiem a Kopenhagą były nawiązywane we wczesnych godzinach rannych. W późniejszych godzinach transmisja danych po liniach komutowanych była niemożliwa ze względu na występujące zakłócenia. Usługa ta była prowadzona przez Ośrodek od stycznia do grudnia 1990 roku. W WCSS pracują jeszcze osoby, które tę usługę realizowały. Po uruchomieniu węzła sieci Bitnet/EARN każdy z użytkowników posiadał własne konto, które sam osobiście obsługiwał. W grudniu 1991 roku z usługi poczty korzystało już około 700 użytkowników. Wielu też korzystało z innych usług, takich jak przesyłanie plików (ftp) i listy dystrybucyjno-dyskusyjne (LIST SERV). Eksploatacja sieci Bitnet/EARN nie odbywała się bez problemów. Wynikały one przede wszystkim ze złej jakości telefonicznej linii dzierżawionej w relacji Wrocław Warszawa. Często występowały przerwy w transmisji danych na tym odcinku. Najdłuższa z nich trwała około tygodnia. Spowodowało to zatrzymanie kilku tysięcy listów w Warszawie, które zostały zrzucone na taśmy magnetyczne. Po wznowieniu transmisji przesłanie zaległych listów wraz z bieżącymi, przy bardzo małej szybkości przesyłania, trwałoby kilka tygodni. Znaleziono inny sposób. Taśmy z listami po prostu przewieziono do Wrocławia pociągiem (Ekspres Odra). Był to chyba jedyny zanotowany w świecie przypadek przesyłania poczty elektronicznej koleją szynową!!! Szybki rozwój sieci Bitnet/EARN we Wrocławiu wynikał przede wszystkim z tego, że miasto dysponowało infrastrukturą telekomunikacyjną zbudowaną w ramach projektu CBDR 8.13 KASK. Istniała linia dzierżawiona w relacji Wrocław Warszawa (Pałac Kultury), którą przedłużono na Krakowskie Przedmieście (Uniwersytet) oraz linie lokalne: Politechnika Uniwersytet, Politechnika Akademia Ekonomiczna. Pracowali też w PWr ludzie posiadający doświadczenia z zakresu telekomunikacji i informatyki. Problemem było zdobycie odpowiednich komputerów. Po zniesieniu ograniczeń COCO można było na Zachodzie nabyć wycofywane z eksploatacji komputery. W ten sposób w 1990 roku trafił na Politechnikę Wrocławską komputer typu mainframe IB 4341 i stał się drugim, po warszawskim, węzłem sieci Bitnet/EARN w Polsce

14 2.4. Wieloprotokołowa sieć szkieletowa Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej i wieloprotokołowa sieć komputerowa we Wrocławiu w latach W latach Ośrodek Obliczeniowy, będący częścią Centrum Informatycznego PWr, udostępniał sieć komputerową, której wydzielone fragmenty pracowały w 4 różnych protokołach. Poszczególne części tej sieci połączone były łączami typu Ethernet (kabel współosiowy). Sieć ta posiadała więc 4 różne styki z zewnętrznymi sieciami krajowymi. I tak w czasie realizacji projektów SK i KASK powstał fragment, który wykorzystywał protokoł X25. W latach dobudowano części związane z sieciami Bitnet/EARN i DECNET. Eksperymenty z siecią Internet też wymagały wydzielonego sprzętu. Aby zapewnić medium transmisyjne na obszarze kraju tym wymienionym i praktycznie niezależnym sieciom zespół koordynacyjny NASK, działąjący wtedy przy Uniwersytecie Warszawskim, zbudował krajową sieć szkieletową. W tym celu istniejące linie telekomunikacyjne podzielono na cztery niezależne tory, wykorzystując do tego czteroportowe multipleksery statystyczne (D 400, D 404, C 504 firmy EOTEC). Konfigurację tej sieci pokazuje rys. 5. Większość linii telekomunikacyjnych Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej miała przepustowość 9,6 kb/s. Wyjątek stanowiły łącza zagraniczne oraz łącza do Warszawy z Krakowa, Poznania i Wrocławia o przepustowości 64 kb/s (dzierżawione z firmy TELBANK obecnie EXATEL). Na przełomie lat 1992/1993 bezpośrednio do sieci szkieletowej NASK było włączonych kilkanaście ośrodków akademickich w kraju, w tym ośrodek akademicki we Wrocławiu. Konfigurację regionalnej sieci we Wrocławiu, zwanej też siecią dolnośląską (nazwa pochodzi z czasów realizacji projektu KASK Dolnośląska Akademicka Sieć Komputerowa) pokazuje rys. 6. Wrocławska sieć komputerowa, w odróżnieniu od pozostałych sieci regionalnych, posiadała własne wyjścia zagraniczne we fragmencie wykorzystującym protokoł X25. Było to łącze w relacji Wrocław Berlin o przepustowości 9,6 kb/s dające bezpośredni dostęp do zasobów niemieckiej naukowej sieci komputerowej DFN (Deutsche Forschungsnetz). Połączenie to zbudowano w ramach projektu finansowanego przez Unię Europejską, którego efektem miała być łączność komputerowa dla Euroregionu NYSA, zwanego wtedy czarnym trójkątem

15 Sztokholm Koszalin Gdañsk Olsztyn Szczecin Bydgoszcz Toruñ Bia³ystok Poznañ Warszawa Bia³a Podlaska Berlin Zielona Góra ódÿ Lublin Jelenia Góra Wroc³aw Radom Katowice Oœrodki przy³¹czone do sieci POLPAK ¹cze telefoniczne 9,6 kb/s Gliwice Bielsko Bia³a Kraków Rzeszów Nowy S¹cz ¹cze cyfrowe 64 kb/s PX statystyczny czteroportowy Wiedeñ Opracowanie graficzne:mgr Teresa Janyszek - WCSS Rys. 5. Kręgosłupowa sieć NASK 1991 rok

16 AE WROCŁAW UW WARSZAWA BITNET / EARN UWr WROCŁAW PAD PAD IB 4341 P12 IB 3705 IB 3725 EC 8371 IB 3705 WĘZEŁ X25 NASK... WĘZEŁ X25 DFN DFN - Berlin PP Poznań I15PWr BTI IB 3232 PŚl. Gliwice UW Warszawa AE Wrocław UWr Wrocław X 25 POLPAK BG PWr Wrocław Ruter 100 T T SUN SPARC 2 µvax DELTA 800 (VAX 750)... Bud. D2 Bud. A1 Bud. C3 PP Poznań PŚl. Gliwice AE Wrocław Decnet CISCO AGS+ AR Wrocław UWr Wrocław UW Warszawa (Internet) PR UW Warszawa T T PC Unix PC Unix PC Ruter KA9Q... PC Ruter KA9Q PC Serwer PC Eicon PC PC T Novell Rys. 6. Konfiguracja regionalnej sieci we Wrocławiu 1993 rok

17 2.5. Początki Internetu we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku Eksperymenty z siecią Internet rozpoczęto po zbudowaniu wieloprotokołowej sieci szkieletowej NASK. Węzeł tej sieci znajdował się w Ośrodku Obliczeniowym Politechniki Wrocławskiej (obecne pomieszczenie 101/4 w budynku D2 Wrocławskiego Centrum Sieciowo- Superkomputerowego). W skład węzła sieci NASK wchodził multiplekser statystyczny, który linię telefoniczną dzierżawioną w relacji Wrocław - Warszawa dzielił na 4 niezależne kanały. Jeden z kanałów został przeznaczony na sieć Internet. Pierwszy fragment sieci Internet na Politechnice i prawdopodobnie na Dolnym Śląsku zbudowano wykorzystując istniejący gruby kabel współosiowy sieci Ethernet. Składał się on z rutera (komputer PC z programem KA9Q), dwóch serwerów (komputery PC z systemem BSD (Unix)) oraz trzech stacji roboczych. Konfigurację pierwszego wrocławskiego fragmentu sieci (grudzień 1991 r.) pokazuje rys. 7. ultiplekser statystyczny 9,6 kb/s (SLIP) KA9Q PC PC 386 (Unix) PC 386 (DOS) Kabel współosiowy (Ethernet) PC 386 (Unix) PC 386 (DOS) PC 386 (DOS) Rys. 7. Konfiguracja pilotowej sieci Internet we Wrocławiu 1991 rok Jeden z serwerów był serwerem nazw domenowych (DNS) a drugi serwerem usług internetowych (poczta elektroniczna i przesyłanie plików). Sieć ta wykorzystywała własną klasę adresów, którą Ośrodek Obliczeniowy otrzymał od centrum zarządzania siecią działającym przy Departamencie Obrony USA. Pismo informujące o przydzieleniu klasy adresowej B ( ) pokazuje rys

18 Rys. 8. Dokument przyznania klasy adresowej B dla Wrocławia Pokazana na rysunku 7 konfiguracja sieci Internet nie miała jeszcze większego znaczenia praktycznego. Użytkownicy z Politechniki Wrocławskiej i innych uczelni korzystali głównie z sieci EARN. Przełom nastąpił z chwilą rozbudowy węzła sieci NASK o ruter +AGS, co nastąpiło w listopadzie 1992 roku. Wcześniej uzyskano nowe łącze (dzierżawione z firmy TELBANK) o przepustowości 64 kb/s do transmisji danych między Wrocławiem a Warszawą. Dało to możliwość włączenia komputera IB 4341 do sieci Internet. Skrzynki pocztowe użytkowników tego komputera mogły występować pod adresem uzyt@plwrtu11 lub uzyt@plwrtu11.bitnet

19 Ruter ASG+ pełnił również rolę węzła sieci uczelnianej Politechniki Wrocławskiej. W 1993 roku rozbudowano go o interfejsy FDDI i wraz z dwoma innymi ruterami AGS+ tworzył uczelnianą sieć komputerową, która następnie przekształciła się we Wrocławską Akademicką Sieć Komputerową. Istotnym faktem w pierwszej fazie rozwoju Internetu we Wrocławiu było przeniesienie węzła NASK z pomieszczeń Centrum Informatycznego (Ośrodka) do budynku TP SA przy ulicy Bernardyńskiej 4, gdyż udało się wydzierżawić łącze o przepustowości 2 b/s dla realizacji połączenia między węzłami we Wrocławiu i Warszawie. Umiejscowienie węzła w budynku TP SA dało możliwość podłączenia do niego abonentów pozaakademickich (we Wrocławiu) i rozbudowy sieci Internet w miastach Dolnego Śląska. W pierwszej kolejności uruchomiono nowe węzły sieci NASK w ówczesnych wojewódzkich miastach Dolnego Śląska, tj. Jeleniej Górze, Wałbrzychu i Legnicy. W sierpniu 1995 roku TP SA wyraziła zgodę na instalację węzła NASK w Jeleniej Górze, a we wrześniu w Legnicy i Wałbrzychu. W Jeleniej Górze i Legnicy do węzłów NASK podłączono filie wrocławskich uczelni, szkoły, zakłady pracy. W 1996 roku odnotowano dalszy rozwój sieci NASK na Dolnym Śląsku. Powstały kolejne jej węzły w Dzierżoniowie (Zespół Szkół Radiotechnicznych), w Świdnicy (Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych), w Bielawie (Urząd iasta), w Bolesławcu (Zespół Szkół Elektronicznych), w Kłodzku (Firma Netgate). W tym okresie do każdego węzła sieci NASK było podłączonych od kilku do kilkunastu abonentów. W wyniku tych działań podjętych w latach NASK posiadała na Dolnym Śląsku najlepiej rozwiniętą infrastrukturę. Do węzła sieci NASK we Wrocławiu w latach włączono również sieci abonentów akademickich w Opolu i Zielonej Górze. W pierwszym etapie były to połączenia poprzez sieć X25, a później zbudowano połączenia w ramach sieci Internet. Wczesny kontakt z Internetem z pewnością przyśpieszył decyzję tych środowisk w sprawie budowy własnych sieci metropolitalnych. 3. Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa powstała w wyniku uruchomienia i utrzymania (specjalne programy) miejskich akademickich sieci komputerowych przez Komitet Badań Naukowych (KBN). W efekcie tego programu na terenie kraju zbudowano 21 miejskich sieci komputerowych. Budowę WASK do końca 2000 roku prowadził Instytut Telekomunikacji i Akustyki Politechniki Wrocławskiej a potrzebne środki zapewniał KBN, natomiast od 2001 roku jej modernizację i rozbudowę prowadziło Wrocławskie Centrum Sieciowo- Superkomputerowe głównie ze środków własnych pochodzących z odpisów amortyzacyjnych

20 3.1. Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa w latach Budowę WASK rozpoczęto w 1993 roku na bazie sieci szkieletowej Politechniki Wrocławskiej (PWrnet). Sieć ta, składająca się z trzech węzłów (ruterów AGS+, z czego jeden, do którego dokupiono interfejs FDDI, był własnością NASK), łączyła trzy budynki Politechniki (Gmach Główny A1 oraz budynki C1 i D2). Węzły połączone były kablami światłowodowymi o przekroju 18J14G50. Uroczystego otwarcia tej sieci dokonał J Rektor Politechniki Wrocławskiej 30 września 1993 roku. Również w tym samym roku oddano do eksploatacji kolejny fragment sieci WASK. Obok istniejących już 3 węzłów PWrnet, WASK miał 3 dodatkowe węzły zlokalizowane w obiektach Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademii Rolniczej i Politechniki Wrocławskiej (Wydział Architektury). Konfigurację tej sieci pokazuje rys. 9. Oprócz użytkowników z Politechniki Wrocławskiej, z sieci korzystali również użytkownicy z Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademii Rolniczej i Akademii edycznej. WASK dołączona była do krajowej kręgosłupowej sieci NASK łączami o przepustowości 64 Kb/s. Aktem wspierającym dalszą budowę WASK było porozumienie uczelni wrocławskich i wrocławskich placówek naukowo-badawczych w sprawie uczestnictwa w budowie i przyszłym korzystaniu z Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej oraz z komputerów dużej mocy. Porozumienie to podpisano 4 maja 1994 roku (tekst porozumienia w załączeniu). Swoje podpisy pod nim złożyło 10 rektorów wrocławskich uczelni, 2 przedstawicieli PAN oraz Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Konfigurację WASK z końca 1994 roku pokazuje rys. 10. W tym czasie sieć składała się z dwóch pętli FDDI o przepustowości 100 b/s oraz jednego przełącznika AT, a zarządzana była przez Laboratorium Utrzymania Sieci Komputerowych (LUSK) zlokalizowane przy Instytucie Telekomunikacji i Akustyki. W tym samym czasie węzeł NASK przeniesiono z pomieszczeń Centrum Informatycznego do pomieszczeń Telekomunikacji Polskiej (przy ul. Bernardyńskiej), co dało możliwość zwiększenia prędkości przesyłania informacji między NASK i WASK do 2 b/s. Zasoby sieciowe WASK stanowiły komputery zlokalizowane w Centrum Informatycznym. W grudniu 1994 roku, jak już wcześniej nadmieniono, powołano do życia Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe (w organizacji), które zajęło się zarządzaniem WASK oraz rozbudową jej zasobów sieciowych i obliczeniowych w latach następnych

21 UCZELNIANA SIEĆ KOPUTEROWA UNIWERSYTETU WR. ~120 komputerów Instytut atematyki Instytut Chemii pl. Grunwaldzki Uniwersytet Wr. Centrala Telefoniczna pl. Nankera FO Repeater TCP/IP, IPX/SPX, DECnet Ethernet 10 b/s UCZELNIANA SIEĆ KOPUTEROWA AKAD. ROLNICZEJ Budynek Geodezji i elioracji pl. Grunwaldzki ~160 komputerów AKADEIA EDYCZNA ul. Chałubińskiego C4000 C4000 TCP/IP, IPX/SPX, DECnet Ethernet 10 b/s FO Repeater FDDI 100 b/s AGS+ CISCO WORKS Politechnika Wr. Wydział Architektury ul. B. Prusa 64 kb/s D-2 Wrocław C-4 TCP/IP, IPX/SPX, DECnet Ethernet 10 b/s C4000 Warszawa Ethernet 10 b/s TCP/IP, IPX/SPX, DECnet A-1 SIEĆ SZKIELETOWA NASK AGS+ AGS+ UCZELNIANA SIEĆ KOPUTEROWA POLITECHNIKI WR. ~800 komputerów Rys. 9. Konfiguracja sieci WASK 1993 rok

22 C7000 5,1 km szpital.wask.wroc.pl AE2 AGS+ NASK AGS+ ekonom.wask.wroc.pl UWr8 C4000 WCT A2 uni.wask.wroc.pl 4,9 km 6,0 km fizyk.wask.wroc.pl C7010 nask.wask.wroc.pl bg.wask.wroc.pl UWr1 10 b/s C m UWr2 3,5 km info.wask.wroc.pl Koncentrator FDDI 520 m C4000 C m C7000 UWr10 UWr7 wct.wask.wroc.pl WCT 7,0 km 3,8 km C7000 UWr4 piasek.wask.wroc.pl FDDI pętla jednomodowa fddi_b.wask.wroc.pl A m 600 m AGS+ 3,4 km archi.wask.wroc.pl 1600 m 1500 m FDDI pętla główna fddi_a.wask.wroc.pl 155 b/s C4000 PWr m matchem.wask.wroc.pl UWr6 wschod.wask.wroc.pl AT atm.wask.wroc.pl AGS+ medyk.wask.wroc.pl PWr6 AT Switch 2,3 km wazniak.wask.wroc.pl PWr1 C4000 SW1 Rys. 10. Konfiguracja sieci WASK 1994 rok PWr3 A1 Koncentrator FDDI 1100 m C4000 AR2 centrum.wask.wroc.pl 350 m 155 b/s 20 m C7010 C b/s 1400 m PWr3 6,5 km 1300 m rolnik.wask.wroc.pl PWr2 elek.wask.wroc.pl C4000 PWr7 Ethernet -CSS css.wask.wroc.pl term1.wask.wroc.pl student.wask.wroc.pl cs1.wask.wroc.pl wask.wask.wroc.pl Ethernet -LUSK lusk.wask.wroc.pl CISCO WORKS lusk.wask.wroc.pl

23 Proces organizacji WCSS zakończono w lipcu 1995 roku. Większość jego kadry wywodziła się z Centrum Informatycznego Politechniki Wrocławskiej z zespołu zajmującego się eksploatacją tzw. zasobów centralnych Politechniki Wrocławskiej. Z Centrum Informatycznego przejęto też część pomieszczeń wraz z zainstalowanym tam sprzętem (serwery usług sieciowych, stacje robocze, drukarka sieciowa, urządzenia poligraficzne). Pomieszczenia technologiczne zostały poddane gruntownemu remontowi; między innymi wymieniono podłogi, podwieszono sufity, zmodernizowano system zasilania, zainstalowany centralny zasilacz awaryjny (UPS 15KVA), urządzenia klimatyzacyjne (3 szafy). Remont pomieszczeń prowadzony był bez przerw w eksploatacji WASK i jej zasobów sieciowych. Po jego zakończeniu we wrześniu 1995 roku w WCSS zainstalowano pierwszy komputer dużej mocy superkomputer SP2 firmy IB, który nawet przez krótki okres znajdował się na liście 500 największych superkomputerów świata. Konfigurację sieci z końca 1995 roku pokazuje rys. 11. W roku 1995, oprócz nowych podłączeń do sieci, rozbudowano podsieć kręgosłupową wykorzystującą protokoł AT (przełącznik AT-LS100 oraz przełączniki ethernetowe C500). Dało to możliwość przesyłania informacji między wybranymi urządzeniami z prędkością 155 b/s. Dzięki rozbudowie łącz światłowodowych w południowej części Wrocławia w 1996 roku połączono dwie pętle FDDI w jedną. Wyposażono też podsieć AT w przełączniki LS1010 dające możliwość składania łącz o przepustowości 622 b/s. W tym samym roku 4 węzły WASK, dwa na Politechnice Wrocławskiej i po jednym na Uniwersytecie Wrocławskim i Akademii Ekonomicznej, wyposażono w urządzenia zapewniające dostęp do WASK liniami telefonicznymi komutowanymi. W 1997 roku zakończono budowę sieci kręgosłupowej. Podsieć AT rozbudowano o jeszcze jeden przełącznik LS1010, zamieniając jednocześnie dwa przełączniki LS100 na przełączniki LS1010. Odnotowania wymagają jeszcze dwa istotne wydarzenia z 1997 roku. W obawie przed powodzią, która w lipcu tegoż roku dotknęła Wrocław, został zlikwidowany węzeł fizyk w budynku Uniwersytetu Wrocławskiego przy pl. aksa Borna. I rzeczywiście, następnego dnia po jego rozmontowaniu, pomieszczenie zostało zalane wodą (w czasie powodzi rozmontowane zostały jeszcze 2 węzły: w Gmachu Głównym Politechniki i w budynku Akademii Rolniczej przy pl. Grunwaldzkim na szczęście woda do tych obiektów nie dotarła). Węzeł ten później nie został już odtworzony, a budynek przy pl. aksa Borna został podłączony do węzła znajdującego się w Gmachu Głównym Uniwersytetu (pl. Uniwersytecki 1)

24 C7000 ekonom (AE1) C7000 AGS+ bg (UWr8) FDDI b/s wschod (A3) NASK AGS+ wroc-gw (WCT) C b/s C7000 uni (UWr1) wc1 (WCT) C4000 C7000 matchem (UWr5) C7010 fizyk (UWr2) FDDI b/s C4000 szpital (A3) 100 b/s WS-C1100 C4000 info (UWr10) 100 b/s 100 b/s WS-C1100 C4000 piasek (UWr7) AGS+ archi (PWr5) C4000 AGS+ rolnik (AR2) SUN1000 sun1000 (PWr2) HP 9000 C kb/s 10 b/s 10 b/s 155 b/s C5000 SUN2 155 b/s SW2 (PWr2) 100 b/s LS100 IB POWER PARALLEL SYSTE SP2 155 b/s CISCO WORKS lusk (PWr3) 155 b/s 155 b/s LS100 centrum (PWr2) 10 b/s C7010 elek (PWr3) wazniak (PWr1) (PWr3) 100 b/s 100 b/s C4000 C4000 student (PWr7) medyk (A1) 155 b/s C5000 wask (PWr2) 10 b/s WCSS FDDI 100 b/s 10 b/s IB RS6000 SW1 (PWr3) 155 b/s (PWr1) C5000 IB RS6000 Wrocławskie Centrum Sieciowo - Superkomputerowe (AR2) Rys. 11. Konfiguracja sieci WASK 1995 rok

25 C4000 piasek (UWr) 100 b/s C4000 szpital (A) C7010 FDDI 100 b/s C4000 Info (UWr) WS-C1100 fizyk (UWr) C4000 SIEĆ TELEFONICZNA NASK POLPAK-T C2511 C2511 C7507 C b/s swiatowid (WCT) SIEĆ TELEFONICZNA AGS+ bg (UWr) C7010 magnes (PAN) C7000 ekonom (AE) 155 b/s 512 kb/s 10 b/s uni (UWr) C4000 GigaPOL C5000 wct (WCT) 155 b/s leopold-swe1 (UWr) LS1010 ekonom-atm (AE) C2924 C Gb/s LS1010 uni-atm (UWr) 155 b/s ekonom-swe1 (AE) matchem-atm (UWr) matchem (UWr) C b/s 622 b/s C b/s Zasoby KD 155 b/s LS1010 branib-swe1 (PWST) 155 b/s centrum-swe4 155 b/s 1 Gb/s C2924 plastyk-swe1 (ASP) C7507 zoo-atm (UWr) Stacja zarządzania 100 b/s centrum (PWr) 155 b/s AT C5000 rolnik-swe1 (AR) C5000 C3200 zoologia-swe1 (UWr) 155 b/s 155/622 b/s 155 b/s C7000 ASX1000 LS b/s 155 b/s 34 b/s WCSS 155 b/s centrum-atm (PWr) centrum-swe1 (PWr) 622 b/s Zasoby sieciowe C2924 student-swe1 (PWr) 155 b/s LS b/s Zasoby sieciowe POL34 10 b/s 155 b/s wazniak-atm (PWr) 622 b/s LS1010 elek-atm (PWr) 155 b/s 155 b/s C7000 C2511 C5000 elek (PWr) archi (PWr) C b/s wschod-swe1 (A) wazniak-swe1 (PWr) SIEĆ TELEFONICZNA AGS+ wazniak (PWr) C7000 wschod (A) 10 b/s C2511 SIEĆ TELEFONICZNA Opracowanie grafczne: mgr Teresa Janyszek - WCSS Rys. 12. Konfiguracja sieci WASK 2000 rok

26 W związku z powodzią, w sytuacji, gdy nie działały telefony i poczta tradycyjna, warto podkreślić przydatność Internetu jako niezawodnego źródła informacji, co zostało docenione przez wielu użytkowników z całego świata. W tym samym roku WASK uzyskała dodatkowe połączenie ze światem zewnętrznym za pomocą łącza o przepustowości 2 b/s do sieci POL34 (sieć eksperymentalna między Poznaniem, Łodzią i Gdańskiem, która w następnych latach przerodziła się w krajową sieć kręgosłupową). W latach rozwój sieci kręgosłupowej WASK był już niewielki. W 1998 roku rozbudowano podsieć AT o 1 przełącznik LS1010 zainstalowany w węźle na Akademii Ekonomicznej. Z kolei w lipcu następnego roku oddano do eksploatacji nowe łącze do sieci POL34 o przepustowości 34 b/s wykorzystujące protokoł AT. Do złożenia tego łącza zakupiono przełącznik ASX1000. Od tego momentu łącze do sieci POL34 staje się głównym łączem na styku WASK ze światem zewnętrznym, a łącze do NASK pełni rolę łącza zapasowego. Konfiguracja WASK z grudnia 2000 roku pokazana jest na rys. 12. Od roku 1997 WASK posiadała łącze eksperymentalne do sieci TPNET, początkowo o przepustowości 2 b/s, w 1998 roku 10 b/s, a w latach b/s. Łącze to służyło do wymiany ruchu między sieciami WASK i TPNET we Wrocławiu. W końcowym okresie jego funkcjonowania wymiana ruchu między sieciami odbywała się zgodnie z protokołem BGP (łącze zostało zlikwidowane w 2004 roku) Wrocławska Akademicka Sieć Komputerowa w latach Finansowanie programu budowy sieci WASK, głównie ze środków KBN, zakończono w roku Ostatnie środki przeznaczono na budowę systemu monitoringu węzłów, w których zainstalowano urządzenia aktywne, takie jak rutery, przełączniki AT, Ethernet, systemy awaryjnego zasilania, przełącznice światłowodowe. W chwili zakończenia programu WASK była połączona ze światem zewnętrznym dwoma łączami o przepustowości 512 kb/s (NASK) i 155 b/s (POL34/155). Urządzeniami brzegowymi sieci były przełącznik AT (Fore ASX 1000) i ruter Cisco W latach następnych rozwój WASK był finansowany głównie ze środków własnych WCSS, pochodzących z odpisów amortyzacyjnych. W 2002 roku w sieci WASK zwiększono przepustowość łącza ze światem zewnętrznym (z 155 b/s) do 622 b/s (jednocześnie zrezygnowano z łącza do sieci NASK) oraz rozpoczęto proces jej modernizacji polegający na zastąpieniu pętli FDDI pętlami GigabitEthernet. odernizację WASK kontynuowano w 2003 roku. W rezultacie pętlę FDDI (100 b/s) zastąpiono sześcioma pętlami gigabitowymi

27 (1000 b/s) oraz zainstalowano nowy ruter brzegowy 10 firmy Juniper, pozostawiając podsieć AT. W tym samym roku również we Wrocławiu uruchomiono węzeł sieci PIONIER składający się z rutera brzegowego Juniper 5 i przełącznika typu Ethernet z portami o przepustowości 1/10 Gb/s, będący fragmentem krajowej sieci szkieletowej środowiska akademickiego. Dzięki temu WASK uzyskała 2 łącza ze światem zewnętrznym o przepustowości 1 Gb/s każdy. Konfigurację sieci z końca 2003 roku pokazuje rys

28 Rys. 13. Konfiguracja sieci WASK 2003 rok

29 W 2004 roku zainstalowano dodatkowy ruter brzegowy Juniper 7i. Oba rutery brzegowe zostały wyposażone w specjalne karty pozwalające na monitorowanie ruchu w sieci poprzez zapisywanie nagłówków pakietów, w których są zawarte informacje o wielkości pakietów. Konfigurację WASK z początku 2005 roku pokazuje rys Zasoby sieci WASK W sieci WASK występują dwa rodzaje zasobów, a mianowicie zasoby sieciowe (serwery usług sieciowych) i zasoby obliczeniowe (komputery dużej mocy) Zasoby sieciowe w WCSS w latach Pierwszym serwerem usług sieciowych był komputer SUN Sparc 1000 zakupiony w roku 1993 przez Centrum Informatyczne. W początkowym okresie pełnił on tylko rolę serwera poczty elektronicznej. Później pojawiły się na nim inne usługi takie jak: serwer serwisu informacyjnego gopher, serwer WWW wraz z opcją W3cache (chwilowe przechowywanie stron najczęściej odwiedzanych), serwer nowości sieciowych. W 1996 roku zainstalowano kolejny serwer usług sieciowych HP 9000 K200. Komputer ten był wykorzystywany głównie jako serwer środowiskowy stron WWW, serwer dla list dyskusyjnych, a także jako serwer serwisu informacyjnego X500 dla wszystkich uczelni wrocławskich oprócz Akademii Ekonomicznej, która posiadała własny serwer. W 1997 roku zainstalowano następny komputer- Origin 200, który był wykorzystywany jako serwer udostępniania plików (ftp). W owym czasie serwer ten wykorzystywał aż 18 GB przestrzeni dyskowej. W 1998 roku serwery usług sieciowych wzbogacono o jeszcze jeden komputer SUN Ultra 30, który początkowo służył także do obliczeń (obliczenia z wykorzystaniem pakietu Abaqus). Jednak jego głównym przeznaczeniem było udostępnianie usług multimedialnych. W tym samym roku zakupiono serwer SUN Netra dla świadczenia usług użytkownikom pozaakademickim (poczta elektroniczna, strony WWW). W roku następnym stan serwerów powiększył się o komputer SUN Enterpise 4500, który przejął część usług serwera SUN Sparc 1000, między innymi serwis WWW z opcją W3cache, serwis nowości sieciowych (Netnews) i serwis udostępniania plików z komputera Origin 200. Jak na ówczesne czasy komputer ten posiadał bardzo rozbudowaną pamięć operacyjną (4 GB) i pamięć dyskową (256 GB) i jest eksploatowany w WCSS aż do chwili obecnej

30 Rys. 14. Konfiguracja sieci WASK 2005 rok

31 W 1999 roku na serwerze usług multimedialnych zainstalowano oprogramowanie Real server (open source) pozwalające na transmisję obrazu telewizyjnego i głosu w sieci Internet. W następnym roku na tym serwerze uruchomiono serwis pogawędek internetowych (IRC). W roku 2001 rozbudowano pamięć dyskową komputera SUN 4500 Enterprise, dzięki czemu udało się poprawić jakość usług internetowych. W tym samym roku ze środków Unii Europejskich zakupiono serwer SUN 250, na którym umiejscowiono nową bazę informacyjnoadresową, działającą według protokołu LDAP. Prace nad wdrożeniem bazy LDAP prowadzono w ramach projektu celowego koordynowanego przez Uniwersytet im. ikołaja Kopernika w Toruniu. W tym też roku rozpoczęto prace nad wdrożeniem usług certyfikacyjnych w ramach V Programu Ramowego Komisji Europejskiej (projekt NASTEC). Baza LDAP jest wykorzystywana między innymi do publikacji certyfikatów kluczy publicznych użytkowników do chwili obecnej. W roku 2002, po dziewięciu latach ciągłej eksploatacji, podjęto decyzję o wycofaniu komputera SUN Sparc Zastąpiono go nowym serwerem SUN Fire 880. Zbudowano na nim dla pracowników Politechniki Wrocławskiej nowy zintegrowany system poczty elektronicznej z funkcjami antywirusowymi i antyspamowymi. Serwer ten korzystał z oprogramowania typu open-source. W 2003 roku uruchomiono bliźniaczy system zintegrowanej poczty elektronicznej dla studentów Politechniki Wrocławskiej. W drugim systemie zainstalowano jednak oprogramowanie firmowe SUN One. Oba systemy połączono macierzami, co dało możliwość szybkiej rekonfiguracji systemu w przypadku awarii. W tym samym celu w 2004 roku ujednolicono również oprogramowanie na obu serwerach instalując oprogramowanie SUN One. W tym samym roku, po zakończeniu eksploatacji serwisu IRC, uruchomiono nowy bardziej zaawansowany technologicznie komunikator Jabber. Baza sprzętowa przeznaczona do świadczenia usług sieciowych w 2005 roku nie uległa zmianie. Dokonano natomiast wielu zmian jakościowych, między innymi uruchomiono na wydzielonym komputerze serwery wirtualne, udoskonalono system przekierowywania poczty, itp. Działa też system archiwizacji, dzięki któremu dane z serwerów sieciowych są raz dziennie składowane i przechowywane przez okres od dwóch miesięcy do roku, w zależności od ich klasy. O systemie archiwizacji czytelnik znajdzie więcej informacji w dalszej części publikacji

32 4.2. Zasoby obliczeniowe komputery dużej mocy Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe jest jednym z pięciu ośrodków w kraju, w którym zainstalowano komputery dużej mocy. Podobne centra istnieją jeszcze w Warszawie (IC), Krakowie (Cyfronet), Poznaniu (PCSS) i Gdańsku (TASK). Pierwszy komputer obliczeniowy tego typu został zainstalowany niemal równocześnie z rozpoczęciem działalności przez WCSS. Był nim 15 procesorowy komputer SP2 firmy IB (14 Power2-66 Hz, 1 Power2 77 Hz, pamięć operacyjna B, B, pamięć dyskowa 14 1 GB, 4 4,5 GB). W porównaniu do współczesnych wydajność procesorów z jakich zbudowany był superkomputer SP2 była niemal 1000 razy mniejsza. Jednak zasługiwał on na miano superkomputera, gdyż w 1995 roku znajdował się na liście TOP500 (482 pozycja) największych komputerów świata. Komputer ten wykorzystywał oprogramowanie aplikacyjne, które stanowiły pakiety takie jak; Gaussian, atlab, aple, Reduce, Abaqus. W pierwszym kwartale 1996 roku w WCSS zainstalowano system archiwizacji. Składał się on z robota taśmowego ATL 2640 (200 taśm magnetycznych o pojemności 10 GB każda), sterownika (serwer HP 9000 K200) i oprogramowania UniTree. Po modernizacji w 2000 roku robot taśmowy jest eksploatowany do dnia dzisiejszego. W 1996 roku zainstalowano też komputer firmy SGI Onyx RE (czteroprocesorowy R Hz) będący silną stacją graficzną i jednocześnie służący do obliczeń komputerowych. Jego oprogramowanie aplikacyjne stanowiły pakiety: SI (obecnie znany pod nazwą Accelrys), Gaussian, atlab, AVS. Z powodu uszkodzenia płyty głównej został wycofany z eksploatacji w 2005 roku. Jeszcze w tym samym 1996 roku rozbudowano system archiwizacji o robot dysków magnetooptycznych HP Jukebox 165 o pojemności ~ 165 GB (128 dysków 1,3 GB). W roku następnym zainstalowano w WCSS kolejny komputer firmy SGI Origin 2000 (8 procesorów R Hz) z pakietami aplikacyjnymi Gaussian i GAESS. W 1998 roku rozwój bazy sprzętowej KD był niewielki. Wprowadzono do eksploatacji tylko komputer SUN Ultra 30, na którym posadowiono pakiet oprogramowania Abaqus. Pełnił on jednocześnie rolę serwera graficznego. Dokonano też kilku zmian poprawiających między innymi bezpieczeństwo komputerów dużej mocy i przepustowość systemu archiwizacji poprzez wymianę sterownika, jakim był serwer HP 9000 K200 na serwer Origin 200, który dysponował większą przestrzenią dyskową. Zwiększono również pamięć operacyjną komputera Onyx RE do pojemności 1,256 GB. Rok następny, czyli 1999 przyniósł rozbudowę komputera Origin 2000 o dalszych 16 procesorów (łącznie 24 procesory) i rozszerzenie jego pamięci do 4 GB

33 Znacząca rozbudowa zasobów KD nastąpiła w 2000 roku. Zwiększono ilość procesorów komputera SGI Origin 2000 do 32 oraz jego pamięć operacyjną do 6 GB. Zmodernizowano również system archiwizacyjny dodając nowy robot dysków magnetooptycznych o pojemności 660 GB oraz wymieniono w robocie taśmowym urządzenia do zapisu i odczytu taśm magnetycznych i zwiększono liczbę taśm do 264. Dało to możliwość używania taśm o pojemności 35 GB (poprzednio tylko 10 GB). Z powodu malejącego zainteresowania użytkowników wykorzystaniem komputera SP2 przeprowadzono jego modyfikację wyłączając część węzłów, a uzyskane z nich elementy przeznaczono na rozbudowę pozostałych. Zabieg ten przedłużył czas życia tego komputera o jeden rok. W roku 2001 w sprzęcie KD nie nastąpiły znaczące zmiany. Rozbudowano tylko pamięć dyskową komputera Origin 2000 do łącznej pojemności 426 GB. Pozostałe planowane inwestycje, ze względu na przedłużające się procedury przetargowe, zrealizowano dopiero w pierwszym kwartale 2002 roku. Zakupiono i zainstalowano wtedy nowy komputer ES40 firmy Compaq (4 procesory 833 Hz, 8 GB pamięci operacyjnej, 240 GB pamięci dyskowej) oraz zbudowano własnymi siłami klaster PC składający się z serwera plików i 9 węzłów. W systemie archiwizacji, w robocie taśm magnetycznych, kontynuowano wymianę taśm o pojemności 10 Gb na taśmy o pojemności 35 GB. W roku 2003 dokonano ostatniej modernizacji komputera Origin 2000, wymieniając 16 płyt procesorowych z zegarem 195 Hz na płyty z zegarem 300 Hz oraz rozszerzono jego pamięć operacyjną do 32 GB. W tym czasie rozbudowano też klaster PC o dalszych 20 węzłów oraz zmodernizowano system archiwizacji wymieniając serwer Origin 200 na serwer SUN Fire 880. Wymieniono również ostatnią partię taśm magnetycznych w robocie taśmowym ATL 2640, w wyniku czego pojemność robota wzrosła do ~ 10 TB. Z początkiem 2004 roku rozpoczęto badania nad możliwością budowy klastrów z węzłów z procesorami 64 bitowymi (Itanium 2). W tym celu zakupiono dwa węzły z dwoma procesorami każdy, przeznaczone do montażu w szafach. W połowie tegoż roku rozpoczęto realizację Projektu Celowego Budowa krajowego klastra linuksowego, koordynowanego przez Politechnikę Częstochowską, w którym WCSS bierze udział (obecnie projekt jest w fazie wdrożeniowej). W ramach tego projektu zainstalowano w WCSS klaster składający się z 13 węzłów (2 procesory Itanium w każdym węźle). Podobne klastry znajdują się u pozostałych uczestników projektu, wszystkie połączone są w całość łączami o przepustowości 1 Gb/s. W 2004 roku WCSS otrzymało znaczną dotację z inisterstwa Nauki i Informatyzacji na rozbudowę komputerów dużej mocy. Z dotacji tej zakupiono elementy do budowy klastra z procesorami 64 bitowymi, serwer graficzny Tezro firmy SGI (4 procesory IPS

Składowanie, archiwizacja i obliczenia modelowe dla monitorowania środowiska Morza Bałtyckiego

Składowanie, archiwizacja i obliczenia modelowe dla monitorowania środowiska Morza Bałtyckiego Składowanie, archiwizacja i obliczenia modelowe dla monitorowania środowiska Morza Bałtyckiego Rafał Tylman 1, Bogusław Śmiech 1, Marcin Wichorowski 2, Jacek Wyrwiński 2 1 CI TASK Politechnika Gdańska,

Bardziej szczegółowo

Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym).

Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym). Sieci komputerowe Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym). Zadania sieci - wspólne korzystanie z plików i programów - współdzielenie

Bardziej szczegółowo

PI-12 01/12. podłączonych do innych komputerów, komputerach. wspólnej bazie. ! Współużytkowanie drukarek, ploterów czy modemów

PI-12 01/12. podłączonych do innych komputerów, komputerach. wspólnej bazie. ! Współużytkowanie drukarek, ploterów czy modemów PI-12 01/12 Dostęp do jak największej ilości danych przez jak największa liczbę użytkowników. Połączenie komputerów zwiększenie zasobów i możliwość korzystania z nich przez wielu użytkowników jednocześnie.

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE. Podstawowe wiadomości

SIECI KOMPUTEROWE. Podstawowe wiadomości SIECI KOMPUTEROWE Podstawowe wiadomości Co to jest sieć komputerowa? Sieć komputerowa jest to zespół urządzeń przetwarzających dane, które mogą wymieniać między sobą informacje za pośrednictwem mediów

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych Podział ze względu na obszar Sieci osobiste PAN (Personal Area Network) sieci o zasięgu kilku metrów wykorzystywane np. do bezprzewodowego połączenia telefonu

Bardziej szczegółowo

156.17.4.13. Adres IP

156.17.4.13. Adres IP Adres IP 156.17.4.13. Adres komputera w sieci Internet. Każdy komputer przyłączony do sieci ma inny adres IP. Adres ten jest liczbą, która w postaci binarnej zajmuje 4 bajty, czyli 32 bity. W postaci dziesiętnej

Bardziej szczegółowo

CENNIK USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH

CENNIK USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH CENNIK USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH SZYBKI INTERNET DLA FIRM * Rodzaje Usługi: Szybki Internet dla Firm 512k Szybki Internet dla Firm 1M Szybki Internet dla Firm 2M Szybki Internet dla Firm 4M Szybki Internet

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura PL-LAB2020

Infrastruktura PL-LAB2020 Infrastruktura 2020 Bartosz Belter (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe) Seminarium 2020, Warszawa, 23.03.2017 Rozproszona infrastruktura 2020 Rozproszona infrastruktura 2020 (2) Sieć szkieletowa

Bardziej szczegółowo

Program szkolenia KURS SPD i PD Administrator szkolnej pracowni internetowej Kurs MD1 Kurs MD2 Kurs MD3 (dla szkół ponadgimnazjalnych)

Program szkolenia KURS SPD i PD Administrator szkolnej pracowni internetowej Kurs MD1 Kurs MD2 Kurs MD3 (dla szkół ponadgimnazjalnych) Miejsce prowadzenia szkolenia Program szkolenia KURS SPD i PD Administrator pracowni internetowej Kurs MD1 Kurs MD2 Kurs MD3 (dla szkół ponadgimnazjalnych) Pracownie komputerowe znajdujące się w wyznaczonych

Bardziej szczegółowo

System multimedialny Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny.

System multimedialny Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny. System multimedialny Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny. Rozwój infrastruktury Muzeum celem uatrakcyjnienia oferty turystycznej o kulturalnej (Etap I).

Bardziej szczegółowo

Na podstawie 6 ust. 1 oraz 10 ust. 1 Regulaminu Organizacyjnego ACK Cyfronet AGH z dnia 28 kwietnia 2005 roku zarządzam co następuje:

Na podstawie 6 ust. 1 oraz 10 ust. 1 Regulaminu Organizacyjnego ACK Cyfronet AGH z dnia 28 kwietnia 2005 roku zarządzam co następuje: ACK-DN-021-1-20/15 Zarządzenie nr 20/2015 Dyrektora ACK Cyfronet AGH z dnia 30 grudnia 2015 roku w sprawie ważniejszych zadań Działu Sieci Komputerowych, Sekcji Komputerów Dużej Mocy, Działu Użytkowników

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE REKTOR

UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE REKTOR UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE REKTOR Zarządzenie Nr 36/2006 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 18 września 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego

Bardziej szczegółowo

Usługi przechowywania danych KMD/PLATON-U4 dla bibliotek cyfrowych. Maciej Brzeźniak, Norbert Meyer, Rafał Mikołajczak, Maciej Stroiński

Usługi przechowywania danych KMD/PLATON-U4 dla bibliotek cyfrowych. Maciej Brzeźniak, Norbert Meyer, Rafał Mikołajczak, Maciej Stroiński Usługi przechowywania danych KMD/PLATON-U4 dla bibliotek cyfrowych Maciej Brzeźniak, Norbert Meyer, Rafał Mikołajczak, Maciej Stroiński PLATON-U4 Plan prezentacji KMD/PLATON-U4: Motywacje, cel, założenia

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu Centrum Sieci Komputerowych zwane dalej CSK jest jednostką pozawydziałową Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu utworzoną

Bardziej szczegółowo

Wymagania dotyczące łączy: należy zapewnić redundancję łączy w połączeniach pomiędzy routerami Uruchmić protokół routingu RIP v.2

Wymagania dotyczące łączy: należy zapewnić redundancję łączy w połączeniach pomiędzy routerami Uruchmić protokół routingu RIP v.2 Sławomir Wawrzyniak 236425 PROJEKT SIECI KOMPUTEROWEJ Specyfikacja: Wykupiona pula adresów IP: 165.178.144.0/20 Dostawca dostarcza usługę DNS Łącze do ISP: 1Gbit ethernet Wymagania dotyczące podsieci:

Bardziej szczegółowo

Sieć PIONIER i sieci miejskie Warsztaty

Sieć PIONIER i sieci miejskie Warsztaty Sieć PIONIER i sieci miejskie Warsztaty Usługa powszechnej archiwizacji Marek Bazyly, PCSS Zbigniew Sender PŚk Historia powstania Konsorcjum PIONIER (1) 1991 Naukowa Akademicka Sied Komputerowa Organizacja

Bardziej szczegółowo

Działanie komputera i sieci komputerowej.

Działanie komputera i sieci komputerowej. Działanie komputera i sieci komputerowej. Gdy włączymy komputer wykonuje on kilka czynności, niezbędnych do rozpoczęcia właściwej pracy. Gdy włączamy komputer 1. Włączenie zasilania 2. Uruchamia

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zamawiający. Przedmiot zapytania ofertowego. Warszawa, dnia r.

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zamawiający. Przedmiot zapytania ofertowego. Warszawa, dnia r. Warszawa, dnia 2.0.205 r. ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z realizacją przez ARTEK Artur Żochowski, projektu pn.: Modernizacja i rozbudowa systemu informatycznego przedsiębiorstwa ARTEK w celu integracji

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 1.8 do PFU Serwery wraz z system do tworzenia kopii zapasowych i archiwizacji danych - wyposażenie serwerowni

ZAŁĄCZNIK NR 1.8 do PFU Serwery wraz z system do tworzenia kopii zapasowych i archiwizacji danych - wyposażenie serwerowni ZAŁĄCZNIK NR 1.8 do PFU Serwery wraz z system do tworzenia kopii zapasowych i archiwizacji danych - wyposażenie serwerowni 1. Serwer główny 1 szt. Komponent Obudowa Płyta główna Wydajność Pamięć RAM Karta

Bardziej szczegółowo

Nowe aplikacje i usługi w środowisku Grid

Nowe aplikacje i usługi w środowisku Grid Nowe aplikacje i usługi w środowisku Grid Wstęp Pojęcie GRID Aplikacje/Usługi Laboratorium Wirtualne Krajowy Magazyn Danych Zastosowanie Skala i zasięg Użytkownik końcowy Uwarunkowania ekonomiczne Laboratorium

Bardziej szczegółowo

Tytuł: Instrukcja obsługi Modułu Komunikacji internetowej MKi-sm TK / 3001 / 016 / 002. Wersja wykonania : wersja oprogramowania v.1.

Tytuł: Instrukcja obsługi Modułu Komunikacji internetowej MKi-sm TK / 3001 / 016 / 002. Wersja wykonania : wersja oprogramowania v.1. Zakład Elektronicznych Urządzeń Pomiarowych POZYTON sp. z o. o. 42-200 Częstochowa ul. Staszica 8 p o z y t o n tel. : (034) 361-38-32, 366-44-95, 364-88-82, 364-87-50, 364-87-82, 364-87-62 tel./fax: (034)

Bardziej szczegółowo

Zapytanie Ofertowe. Osobą udzielającą wyjaśnień w sprawie niniejszego zamówienia jest Zbigniew Gawrych (tel. 605 221 260).

Zapytanie Ofertowe. Osobą udzielającą wyjaśnień w sprawie niniejszego zamówienia jest Zbigniew Gawrych (tel. 605 221 260). Globitel Sp. z o.o. Zapytanie Ofertowe 07.05.2012 Do Wszystkich Zainteresowanych W związku z realizacją projektu pn. "Budowa systemu wymiany danych klasy B2B integrującego współpracę spółki Globitel z

Bardziej szczegółowo

NOWY OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

NOWY OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA NOWY OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 4 do SIWZ/ załącznik do umowy Przedmiotem zamówienia jest dostawa 2 serwerów, licencji oprogramowania wirtualizacyjnego wraz z konsolą zarządzającą

Bardziej szczegółowo

UTP 10/100/1000BASE-F

UTP 10/100/1000BASE-F Regulamin Uczelnianej Sieci Komputerowej Akademii Morskiej w Gdyni (wersja 4) (wprowadzony zarządzeniem nr 10 Rektora AMG z dnia 12.12.2006r., zmiany z zarządzeniu nr 3 z dnia 26.01.2010r. oraz nr 9 z

Bardziej szczegółowo

Stacja robocza TYP1A Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2. Monitor LCD 21.3 Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2. Zasilacz awaryjny UPS Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2

Stacja robocza TYP1A Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2. Monitor LCD 21.3 Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2. Zasilacz awaryjny UPS Zał. 8.1, pkt. 1.1) 2 Załącznik nr 7 do SIWZ nr TA/ZP-4/2007 Formularz cenowy oferowanego sprzętu GRUPA 1 (Szczegółowa specyfikacja w Załączniku nr 8.1) Stacje robocze przetwarzania graficznego wysokiej wydajności z monitorem

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu. 1. Sieć komputerowa 2. Rodzaje sieci 3. Topologie sieci 4. Karta sieciowa 5. Protokoły używane w sieciach LAN 6.

Plan wykładu. 1. Sieć komputerowa 2. Rodzaje sieci 3. Topologie sieci 4. Karta sieciowa 5. Protokoły używane w sieciach LAN 6. Plan wykładu 1. Sieć komputerowa 2. Rodzaje sieci 3. Topologie sieci 4. Karta sieciowa 5. Protokoły używane w sieciach LAN 6. Modem analogowy Sieć komputerowa Siecią komputerową nazywa się grupę komputerów

Bardziej szczegółowo

microplc Sposoby monitoringu instalacji technologicznych przy pomocy sterownika

microplc Sposoby monitoringu instalacji technologicznych przy pomocy sterownika Sposoby monitoringu instalacji technologicznych przy pomocy sterownika microplc 1 1.WSTĘP 3 2.Łączność za pośrednictwem internetu 4 3.Łączność za pośrednictwem bezprzewodowej sieci WI-FI 5 4.Łączność za

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 11/2006 REKTORA AKADEMII PODLASKIEJ

ZARZĄDZENIE Nr 11/2006 REKTORA AKADEMII PODLASKIEJ ZARZĄDZENIE Nr 11/2006 REKTORA AKADEMII PODLASKIEJ z dnia 1 lutego 2006 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu Akademickiej Sieci Komputerowej Na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej

Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej Sieć klient-serwer Zadaniem serwera w sieci klient-serwer jest: przechowywanie plików i programów systemu operacyjnego; przechowywanie programów

Bardziej szczegółowo

charakterystyka, rodzaje, topologia autor: T. Petkowicz Instytut Pedagogiki KUL 1

charakterystyka, rodzaje, topologia autor: T. Petkowicz Instytut Pedagogiki KUL 1 Sieci komputerowe charakterystyka, rodzaje, topologia autor: T. Petkowicz Instytut Pedagogiki KUL 1 Definicja sieci komputerowej. Sieć jest to zespół urządzeń transmisyjnych (karta sieciowa, koncentrator,

Bardziej szczegółowo

27/13 ZAŁĄCZNIK NR 4 DO SIWZ. 1 Serwery przetwarzania danych. 1.1 Serwery. dostawa, rozmieszczenie i zainstalowanie 2. serwerów przetwarzania danych.

27/13 ZAŁĄCZNIK NR 4 DO SIWZ. 1 Serwery przetwarzania danych. 1.1 Serwery. dostawa, rozmieszczenie i zainstalowanie 2. serwerów przetwarzania danych. 1 Serwery przetwarzania danych 1.1 Serwery dostawa, rozmieszczenie i zainstalowanie 2. serwerów przetwarzania danych. 1 1.2 Konsola zarządzająca serwerami dostawa, rozmieszczenie i zainstalowanie 1. konsoli

Bardziej szczegółowo

PREMIUM BIZNES. 1000 1540zł 110zł za 1 Mb/s Na czas nieokreślony Od 9 14 Mbit/s

PREMIUM BIZNES. 1000 1540zł 110zł za 1 Mb/s Na czas nieokreślony Od 9 14 Mbit/s Internet dla klientów biznesowych: PREMIUM BIZNES PAKIET Umowa Prędkość Internetu Prędkość Intranetu Opłata aktywacyjna Instalacja WiFi, oparta o klienckie urządzenie radiowe 5GHz (opcja) Instalacja ethernet,

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OPIS TECHNICZNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 4 do SIWZ/ załącznik do umowy Przedmiotem zamówienia jest dostawa 2 serwerów, licencji oprogramowania wirtualizacyjnego wraz z konsolą zarządzającą oraz

Bardziej szczegółowo

Niezawodne usługi outsourcingowe na przykładzie usług kampusowych i Krajowego Magazynu Danych w sieci PIONIER

Niezawodne usługi outsourcingowe na przykładzie usług kampusowych i Krajowego Magazynu Danych w sieci PIONIER Niezawodne usługi outsourcingowe na przykładzie usług kampusowych i Krajowego Magazynu Danych w sieci PIONIER Prof. Roman Wyrzykowski, Politechnika Częstochowska Rafał Mikołajczak, Marek Zawadzki Poznańskie

Bardziej szczegółowo

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego. Plan wykładu Pojęcie magistrali i jej struktura Architektura pamięciowo-centryczna Architektura szynowa Architektury wieloszynowe Współczesne architektury z połączeniami punkt-punkt Magistrala Magistrala

Bardziej szczegółowo

5R]G]LDï %LEOLRJUDğD Skorowidz

5R]G]LDï %LEOLRJUDğD Skorowidz ...5 7 7 9 9 14 17 17 20 23 23 25 26 34 36 40 51 51 53 54 54 55 56 57 57 59 62 67 78 83 121 154 172 183 188 195 202 214... Skorowidz.... 4 Podręcznik Kwalifikacja E.13. Projektowanie lokalnych sieci komputerowych

Bardziej szczegółowo

w sprawie wprowadzenia Regulaminu uczelnianej sieci komputerowej Uniwersytetu Gdańskiego

w sprawie wprowadzenia Regulaminu uczelnianej sieci komputerowej Uniwersytetu Gdańskiego Zarządzenie nr 29/R/03 Rektora Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 5 września 2003 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu uczelnianej sieci komputerowej Uniwersytetu Gdańskiego 1 Wprowadza się Regulamin uczelnianej

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Podstawy Informatyki Inżynieria Ciepła, I rok Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Topologie sieci magistrali pierścienia gwiazdy siatki Zalety: małe użycie kabla Magistrala brak dodatkowych urządzeń

Bardziej szczegółowo

High Performance Computers in Cyfronet. Andrzej Oziębło Zakopane, marzec 2009

High Performance Computers in Cyfronet. Andrzej Oziębło Zakopane, marzec 2009 High Performance Computers in Cyfronet Andrzej Oziębło Zakopane, marzec 2009 Plan Podział komputerów dużej mocy Podstawowe informacje użytkowe Opis poszczególnych komputerów Systemy składowania danych

Bardziej szczegółowo

Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie "między-sieć") ogólnoświatowa sieć komputerowa, określana również jako sieć sieci.

Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie między-sieć) ogólnoświatowa sieć komputerowa, określana również jako sieć sieci. Historia internetu Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie "między-sieć") ogólnoświatowa sieć komputerowa, określana również jako sieć sieci. W znaczeniu informatycznym Internet to przestrzeń

Bardziej szczegółowo

1. Sieć komputerowa to medium umożliwiające połączenie dwóch lub więcej komputerów w celu wzajemnego komunikowania się.

1. Sieć komputerowa to medium umożliwiające połączenie dwóch lub więcej komputerów w celu wzajemnego komunikowania się. i sieci komputerowe Szymon Wilk Sieć komputerowa 1 1. Sieć komputerowa to medium umożliwiające połączenie dwóch lub więcej komputerów w celu wzajemnego komunikowania się. i sieci komputerowe Szymon Wilk

Bardziej szczegółowo

System komputerowy. Sprzęt. System komputerowy. Oprogramowanie

System komputerowy. Sprzęt. System komputerowy. Oprogramowanie System komputerowy System komputerowy (ang. computer system) to układ współdziałaniadwóch składowych: sprzętu komputerowegooraz oprogramowania, działających coraz częściej również w ramach sieci komputerowej.

Bardziej szczegółowo

Rodzaje, budowa i funkcje urządzeń sieciowych

Rodzaje, budowa i funkcje urządzeń sieciowych Rodzaje, budowa i funkcje urządzeń sieciowych Urządzenia sieciowe modemy, karty sieciowe, urządzenia wzmacniające, koncentratory, mosty, przełączniki, punkty dostępowe, routery, bramy sieciowe, bramki

Bardziej szczegółowo

Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP

Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP Artur Binczewski, Bartosz Gajda, Wiktor Procyk, Robert Szuman Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe Adam Grzech, Jan Kwiatkowski, Krzysztof Chudzik Politechnika

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 13/08 Rektora-Komendanta Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. z dnia 27 marca 2008 r.

ZARZĄDZENIE NR 13/08 Rektora-Komendanta Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. z dnia 27 marca 2008 r. ZARZĄDZENIE NR 13/08 Rektora-Komendanta Szkoły Głównej Służby Pożarniczej z dnia 27 marca 2008 r. w sprawie ustalenia Regulaminu sieci komputerowej SGSP Na podstawie 16 Regulaminu organizacyjnego SGSP,

Bardziej szczegółowo

Koncepcja wirtualnej pracowni GIS w oparciu o oprogramowanie open source

Koncepcja wirtualnej pracowni GIS w oparciu o oprogramowanie open source Koncepcja wirtualnej pracowni GIS w oparciu o oprogramowanie open source Dr inż. Michał Bednarczyk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Katedra Geodezji

Bardziej szczegółowo

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol/Internet Protocol) protokół kontroli transmisji. Pakiet najbardziej rozpowszechnionych protokołów komunikacyjnych współczesnych

Bardziej szczegółowo

9. Internet. Konfiguracja połączenia z Internetem

9. Internet. Konfiguracja połączenia z Internetem 9. Internet Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na bezpieczne podłączenie komputera (lub całej sieci lokalnej) do Internetu. Firma Microsoft nie zrezygnowała z umieszczania w systemie przeglądarki

Bardziej szczegółowo

Serwer faksowy Vidicode. kompletne rozwiązanie do komunikacji faksowej dla każdego przedsiębiorstwa

Serwer faksowy Vidicode. kompletne rozwiązanie do komunikacji faksowej dla każdego przedsiębiorstwa Serwer faksowy Vidicode kompletne rozwiązanie do komunikacji faksowej dla każdego przedsiębiorstwa Czym jest serwer faksowy Vidicode? Serwer faksowy Vidicode to urządzenie pozwalające na połączenie sieci

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr Z1. AE/ZP-27-68/14 Wymagane i oferowane paramtery techniczne. Oferowane paramtery przedmiotu zamówienia podać zakres/wartość, opisać

Załącznik nr Z1. AE/ZP-27-68/14 Wymagane i oferowane paramtery techniczne. Oferowane paramtery przedmiotu zamówienia podać zakres/wartość, opisać AE/ZP-27-68/14 Wymagane i oferowane paramtery techniczne Załącznik nr Z1 Lp. 1. Wymagane parametry przedmiotu zamówienia Serwer, biblioteka taśmowa Wszystkie wymienione niżej elementy / pozycje muszą być

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN SIECI KOMPUTEROWEJ POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

REGULAMIN SIECI KOMPUTEROWEJ POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Załącznik do Zarządzenia nr 90/16/17 REGULAMIN SIECI KOMPUTEROWEJ POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 1 Użyte w Regulaminie określenia oznaczają: 1) Uczelnia Politechnikę Śląską, 2) jednostka jednostki organizacyjne

Bardziej szczegółowo

Opis Przedmiotu Zamówienia

Opis Przedmiotu Zamówienia Opis Przedmiotu Zamówienia Załącznik do SWIZ Stanie się załącznikiem do umowy Przedmiotem zamówienia jest usługa podniesienia bezpieczeństwa, wydajności i przepustowości środowiska sprzętowo - programowego

Bardziej szczegółowo

OPIS WARUNKÓW TECHNICZNYCH. Część I

OPIS WARUNKÓW TECHNICZNYCH. Część I OPIS WARUNKÓW TECHNICZNYCH Część I ZAŁĄCZNIK Nr 3 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia Administrowanie, konserwację, i serwis sprzętu informatycznego pracującego w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Numer sprawy: DGA/16/09 Załącznik A do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Przedmiot zamówienia: wyłonienie wykonawcy w zakresie zakupu i dostawy systemu komputerowego z oprogramowaniem, instalacją

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5

SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5 SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5 dr inż. Michał Sajkowski Instytut Informatyki PP pok. 227G PON PAN, Wieniawskiego 17/19 Michal.Sajkowski@cs.put.poznan.pl tel. +48 (61) 8

Bardziej szczegółowo

1. W ramach zamówienia Wykonawca dostarczy, zainstaluje oraz skonfiguruje sprzęt i oprogramowanie wyszczególnione poniżej:

1. W ramach zamówienia Wykonawca dostarczy, zainstaluje oraz skonfiguruje sprzęt i oprogramowanie wyszczególnione poniżej: Załącznik nr. do SIWZ Z A K R E S I L O Ś C I O W Y P R Z E D M I O T U Z A M Ó W I E N I A - S P E C Y F I K A C J A I L O Ś C I O W A S P R Z Ę T U K O M P U T E R O W E G O I O P R O G R A M O W A N

Bardziej szczegółowo

Projekt eduroam. Tomasz Wolniewicz. UCI UMK w Toruniu

Projekt eduroam. Tomasz Wolniewicz. UCI UMK w Toruniu Projekt eduroam Tomasz Wolniewicz UCI UMK w Toruniu Seminarium NASK 15.11.2007 Włączam urządzenie i jestem w sieci Pracownik i student instytucji biorącej udział w eduroam uzyska dostęp do sieci na terenie

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu Centrum Sieci Komputerowych zwane dalej CSK jest jednostką pozawydziałową Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu utworzoną

Bardziej szczegółowo

Wyszczególnienie tytułu opłaty. Instalacja Łącza, na którym świadczona będzie usługa dostęp do Internetu DSL tp 2.

Wyszczególnienie tytułu opłaty. Instalacja Łącza, na którym świadczona będzie usługa dostęp do Internetu DSL tp 2. cennik dostęp do internetu DSL tp Tabela 1 Opłaty instalacyjne Wyszczególnienie tytułu opłaty Podatek z podatkiem 1. Instalacja usługi dostęp do Internetu DSL TP dla wszystkich opcji modem podstawowy.

Bardziej szczegółowo

Minimalny zakres danych podlegających inwentaryzacji

Minimalny zakres danych podlegających inwentaryzacji Załącznik nr 1 do OPZ Minimalny zakres danych podlegających inwentaryzacji Dane ogólne Wykonawca zobowiązany jest do określenia następujących danych określających jednostkę: - nazwa jednostki, - adres

Bardziej szczegółowo

Kod produktu: MP-W7100A-RS232

Kod produktu: MP-W7100A-RS232 KONWERTER RS232 - TCP/IP ETHERNET NA BAZIE W7100A FIRMY WIZNET MP-W7100A-RS232 jest gotowym do zastosowania konwerterem standardu RS232 na TCP/IP Ethernet (serwer portu szeregowego). Umożliwia bezpośrednie

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA im. Stanisława Staszica w Pile Załącznik do Zarządzenia Nr 9/15 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile z dnia 27 lutego 2015 r. REGULAMIN

Bardziej szczegółowo

Seria wielofunkcyjnych serwerów sieciowych USB

Seria wielofunkcyjnych serwerów sieciowych USB Seria wielofunkcyjnych serwerów sieciowych USB Przewodnik szybkiej instalacji Wstęp Niniejszy dokument opisuje kroki instalacji i konfiguracji wielofunkcyjnego serwera sieciowego jako serwera urządzenia

Bardziej szczegółowo

1. Instalacja jednostanowiskowa...3 2. Instalacja sieciowa...4 3. Instalacja w środowisku rozproszonym...5 4. Dodatkowe zalecenia...

1. Instalacja jednostanowiskowa...3 2. Instalacja sieciowa...4 3. Instalacja w środowisku rozproszonym...5 4. Dodatkowe zalecenia... SYBILLA WYMAGANIA TECHNICZNE 1. Instalacja jednostanowiskowa...3 2. Instalacja sieciowa...4 3. Instalacja w środowisku rozproszonym...5 4. Dodatkowe zalecenia...6 1998 2005 TELEPORT.PL WYMAGANIA TECHNICZNE

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA 1. Serwer Typ I 5 sztuk. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 5 do SIWZ Element konfiguracji Wymagania minimalne Obudowa Serwer o wysokości maksymalnie 2U do zamontowania w 19 szafie typu RACK wraz

Bardziej szczegółowo

WLAN bezpieczne sieci radiowe 01

WLAN bezpieczne sieci radiowe 01 WLAN bezpieczne sieci radiowe 01 ostatnim czasie ogromną popularność zdobywają sieci bezprzewodowe. Zapewniają dużą wygodę w dostępie użytkowników do zasobów W informatycznych. Jednak implementacja sieci

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN SIECI KOMPUTEROWEJ BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie

REGULAMIN SIECI KOMPUTEROWEJ BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie REGULAMIN Załącznik do zarządzenia nr 23 Rektora ZUT z dnia 29 marca 2012 r. SIECI KOMPUTEROWEJ BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie 1. Regulamin sieci komputerowej

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie i zabezpieczenie danych w zewnętrznym DATA CENTER

Przetwarzanie i zabezpieczenie danych w zewnętrznym DATA CENTER Przetwarzanie i zabezpieczenie danych w zewnętrznym DATA CENTER Gdańsk, 27-28 września 2012 r. Krzysztof Pytliński Zakład Teleinformatyki Kontekst Data Center jako usługa zewnętrzna, zaspokajająca potrzeby

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SIECI KOMPUTEROWYCH (compnet.et.put.poznan.pl)

LABORATORIUM SIECI KOMPUTEROWYCH (compnet.et.put.poznan.pl) Wydział Elektroniki i Telekomunikacji POLITECHNIKA POZNAŃSKA fax: (+48 61) 665 25 72 ul. Piotrowo 3a, 60-965 Poznań tel: (+48 61) 665 22 93 LABORATORIUM SIECI KOMPUTEROWYCH (compnet.et.put.poznan.pl) Sieci

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura pomiarowo badawcza

Infrastruktura pomiarowo badawcza Temat statutowy: Klimat lokalny i konsekwencje oddziaływania na środowisko, obejmujący m.in. badania w zakresie: - ocena ilościowa i jakościowa chemizmu opadów i osadów atmosferycznych ze szczególnym uwzględnieniem

Bardziej szczegółowo

OFERTA ABONAMENTOWA OBSŁUGI INFORMATYCZNEJ

OFERTA ABONAMENTOWA OBSŁUGI INFORMATYCZNEJ OFERTA ABONAMENTOWA OBSŁUGI INFORMATYCZNEJ INTAR sp. z o.o. Al. Korfantego 105/224 40-142 Katowice biuro@intar-it.pl USŁUGA ABONAMENTOWEJ OBSŁUGI INFORMATYCZNEJ Mając podpisaną umowę abonamentową z INTAR

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE PODZIAŁY SIECI KOMPUTEROWYCH

PODSTAWOWE PODZIAŁY SIECI KOMPUTEROWYCH PODSTAWOWE PODZIAŁY SIECI KOMPUTEROWYCH Pojęcie sieci komputerowych Sieć komputerowa jest to zbiór niezależnych komputerów połączonych ze sobą. Mówimy, że dwa komputery są ze sobą połączone, jeśli mogą

Bardziej szczegółowo

HYDRO-ECO-SYSTEM. Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii

HYDRO-ECO-SYSTEM. Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii HYDRO-ECO-SYSTEM Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii e-flownet portal Internetowy monitoring pompowni ścieków Monitoring może obejmować wszystkie obiekty komunalne: Monitoring

Bardziej szczegółowo

Opis Przedmiotu Zamówienia

Opis Przedmiotu Zamówienia Główny Urząd Geodezji i Kartografii Cześć I Opis Przedmiotu Zamówienia Dostawa serwera typu rack i pakietu licencji na oprogramowanie 1 1. Przedmiot zamówienia 1. Przedmiot zamówienia obejmuje dostawę

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny. Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej. Sieci i Aplikacje TCP/IP. Ćwiczenie nr 1

Wydział Elektryczny. Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej. Sieci i Aplikacje TCP/IP. Ćwiczenie nr 1 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Telekomunikacji i Aparatury Elektronicznej Sieci i Aplikacje TCP/IP Ćwiczenie nr 1 Temat: Badanie podstawowych parametrów sieci w małym biurze lub domu

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 Do Umowy nr z dnia. . Wymagania techniczne sieci komputerowej.

Załącznik nr 1 Do Umowy nr z dnia. . Wymagania techniczne sieci komputerowej. Załącznik nr 1 Do Umowy nr z dnia.. Wymagania techniczne sieci komputerowej. 1. Sieć komputerowa spełnia następujące wymagania techniczne: a) Prędkość przesyłu danych wewnątrz sieci min. 100 Mbps b) Działanie

Bardziej szczegółowo

Uczelnianej Sieci Komputerowej

Uczelnianej Sieci Komputerowej Załącznik nr 1. (do Regulaminu Organizacyjnego Akademickiego Centrum Informatyki ATH) Regulamin użytkowania Uczelnianej Sieci Komputerowej Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej 1. Definicje

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Wstęp

Sieci komputerowe. Wstęp Sieci komputerowe Wstęp Sieć komputerowa to grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład: korzystania ze wspólnych urządzeń

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu REGULAMIN Centrum Sieci Komputerowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu 1. Centrum Sieci Komputerowych zwane dalej CSK, jest jednostką pozawydziałową Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu utworzoną

Bardziej szczegółowo

Protokół powykonawczy

Protokół powykonawczy Warszawa, 23.03.2011 Protokół powykonawczy 1. Komputery PC a. Komputer - Serwer1 IP: 192.168.5.3 Brak antywirusa Instalacja darmowego antywirusowego ClamAV, instalacja najnowszych sygnatur wirusów, Skanowanie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA SYSTEMEM INFORMATYCZNYM 20

INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA SYSTEMEM INFORMATYCZNYM 20 INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA SYSTEMEM INFORMATYCZNYM 20 6. INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA SYSTEMEM INFORMATYCZNYM I. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU 1. System ma charakter hybrydowy, złożony i rozległy. 2. System informatyczny

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Administrowanie szkolną siecią komputerową. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl

Wykład I. Administrowanie szkolną siecią komputerową. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl Administrowanie szkolną siecią komputerową dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl Wykład I 1 Tematyka wykładu: Co to jest sieć komputerowa? Usługi w sieciach komputerowych Zasięg sieci Topologie

Bardziej szczegółowo

NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI

NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI asix Połączenie sieciowe z wykorzystaniem VPN Pomoc techniczna Dok. Nr PLP0014 Wersja: 16-04-2009 ASKOM i asix to zastrzeżone znaki firmy ASKOM Sp. z o. o., Gliwice.

Bardziej szczegółowo

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych

Bardziej szczegółowo

2. Informacje dodatkowe: Uczniowie podczas zajęć dodatkowych mogą ukończyć kurs CISCO i uzyskać certyfikat IT Essentials.

2. Informacje dodatkowe: Uczniowie podczas zajęć dodatkowych mogą ukończyć kurs CISCO i uzyskać certyfikat IT Essentials. 1. Technik teleinformatyk to zawód dla osób z pasją i zainteresowaniami z dziedziny najnowszych technologii informatycznych, umożliwiający ciągłe dokształcanie się w nowoczesnym, zmieniającym się świecie

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 1 do SIWZ Przedmiotem Zamówienia, jest dostawa, instalacja infrastruktury IT: serwerów, macierzy, urządzeń sieciowych oraz pozostałego sprzętu IT, wraz z oprogramowaniem

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do panelu administracyjnego. do zarządzania kontem FTP WebAs. www.poczta.greenlemon.pl

Instrukcja do panelu administracyjnego. do zarządzania kontem FTP WebAs. www.poczta.greenlemon.pl Instrukcja do panelu administracyjnego do zarządzania kontem FTP WebAs www.poczta.greenlemon.pl Opracowanie: Agencja Mediów Interaktywnych GREEN LEMON Spis treści 1.Wstęp 2.Konfiguracja 3.Konto FTP 4.Domeny

Bardziej szczegółowo

DigiPoint Karta katalogowa DS 5.00

DigiPoint Karta katalogowa DS 5.00 1/5 f ggggg sterownik programowalny z wyświetlaczem LCD 2/5 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA Sterowniki są zaawansowanymi technologicznie swobodnie programowalnymi kontrolerami przeznaczonymi do sterowani oświetleniem,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do wzoru umowy protokół odbioru. 1. Infrastruktura wspólna dla serwerów blade szt.

Załącznik nr 2 do wzoru umowy protokół odbioru. 1. Infrastruktura wspólna dla serwerów blade szt. Załącznik nr 2 do wzoru umowy protokół odbioru PROTOKÓŁ ODBIORU 1. Niniejszy protokół został sporządzony w dniu... w obecności przedstawicieli Gminy Lublin, ul. Okopowa 11, 20-022 Lublin zwanej dalej Zamawiającym:

Bardziej szczegółowo

cennik us ugi dostęp do Internetu DSL tp świadczonej przez Telekomunikację Polską S.A.

cennik us ugi dostęp do Internetu DSL tp świadczonej przez Telekomunikację Polską S.A. cennik us ugi dostęp do Internetu DSL tp świadczonej przez Telekomunikację Polską S.A. Tabela 1. Opłaty instalacyjne. Poz. PKWiU Wyszczególnienie tytułu opłaty Instalacja usługi dostęp do Internetu DSL

Bardziej szczegółowo

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Plan prezentacji 1. Cel projektu 2. Cechy systemu 3. Budowa systemu: Agent

Bardziej szczegółowo

TM-47.1-2 PROGRAM TERMINALA RS232 DLA MULTIPLEKSERA 8XRS232 / ETHERNET 10BASE-T

TM-47.1-2 PROGRAM TERMINALA RS232 DLA MULTIPLEKSERA 8XRS232 / ETHERNET 10BASE-T LANEX S.A. ul. Ceramiczna 8 20-150 Lublin tel. (081) 444 10 11 tel/fax. (081) 740 35 70 TM-47.1-2 PROGRAM TERMINALA RS232 DLA MULTIPLEKSERA 8XRS232 / ETHERNET 10BASE-T LANEX S.A., ul.ceramiczna 8, 20-150

Bardziej szczegółowo

Procedura wdrożeniowa program MERKURY QUATTRO wer. 1.0

Procedura wdrożeniowa program MERKURY QUATTRO wer. 1.0 Syriusz sp. z o.o. Rzeszów, 2009 Procedura wdrożeniowa program MERKURY QUATTRO wer. 1.0 POSTANOWIENIA OGÓLNE Minimalna, sugerowana ilość godzin wdrożenia programu to: bez przenoszenia danych 8 godzin +

Bardziej szczegółowo

Prezentacja wstępna. Warsztaty Usługa powszechnej archiwizacji. Norbert Meyer, PCSS

Prezentacja wstępna. Warsztaty Usługa powszechnej archiwizacji. Norbert Meyer, PCSS Prezentacja wstępna Warsztaty Usługa powszechnej archiwizacji Norbert Meyer, PCSS PLATON-U4 Plan prezentacji Projekt PLATON 5 usług wspólnych Usługa powszechnej archiwizacji (U4) Cechy Krajowego Magazynu

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Chmur obliczeniowych. Paweł Świątek, Łukasz Falas, Patryk Schauer, Radosław Adamkiewicz

Laboratorium Chmur obliczeniowych. Paweł Świątek, Łukasz Falas, Patryk Schauer, Radosław Adamkiewicz Laboratorium Chmur obliczeniowych Paweł Świątek, Łukasz Falas, Patryk Schauer, Radosław Adamkiewicz Agenda SANTOS Lab laboratorium badawcze Zagadnienia badawcze Infrastruktura SANTOS Lab Zasoby laboratorium

Bardziej szczegółowo

10 lat Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN historia, stan aktualny i perspektywy rozwoju

10 lat Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN historia, stan aktualny i perspektywy rozwoju 10 lat Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN historia, stan aktualny i perspektywy rozwoju dr inż. Janusz Baranowski, Centrum Komputerowe Uniwersytetu Zielonogórskiego PLAN PREZENTACJI Rys

Bardziej szczegółowo

Podstawy sieci komputerowych. Technologia Informacyjna Lekcja 19

Podstawy sieci komputerowych. Technologia Informacyjna Lekcja 19 Podstawy sieci komputerowych Technologia Informacyjna Lekcja 19 Po co łączy się komputery w sieć? Przede wszystkim do wymiany danych, Wspólne korzystanie z udostępnionych baz danych, gier, czy Internetu

Bardziej szczegółowo

Polska-Wrocław: Usługi informatyczne: konsultacyjne, opracowywania oprogramowania, internetowe i wsparcia 2018/S Ogłoszenie o zamówieniu

Polska-Wrocław: Usługi informatyczne: konsultacyjne, opracowywania oprogramowania, internetowe i wsparcia 2018/S Ogłoszenie o zamówieniu 1 / 6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:13771-2018:text:pl:html -Wrocław: Usługi informatyczne: konsultacyjne, opracowywania oprogramowania, internetowe i wsparcia

Bardziej szczegółowo

Podstawy Techniki Komputerowej. Temat: BIOS

Podstawy Techniki Komputerowej. Temat: BIOS Podstawy Techniki Komputerowej Temat: BIOS BIOS ( Basic Input/Output System podstawowy system wejścia-wyjścia) zapisany w pamięci stałej zestaw podstawowych procedur pośredniczących pomiędzy systemem operacyjnym

Bardziej szczegółowo