Kronika Mazowiecka. Marszałek dziękuje rolnikom. Teletransmisja w ratownictwie medycznym. Konwent Marszałków Województw RP na Mazowszu

Transkrypt

1 Kronika Mazowiecka PISMO SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO NR 9 (91) 2010 ROK ISSN X Marszałek dziękuje rolnikom Teletransmisja w ratownictwie medycznym Konwent Marszałków Województw RP na Mazowszu

2 KRONIKA MAZOWIECKA XLIV posiedzenie Sejmiku Województwa Mazowieckiego 1 Mazowsze odrabia straty 3 W Komisjach 4 Transplantologia głos samorządu w trudnej sprawie 7 Marszałek dziękuje rolnikom 8 List Adama Struzika, Marszałka Województwa Mazowieckiego 10 Konwent Marszałków Województw RP na Mazowszu 12 O przyszłości polityki spójności 14 Dzieło życia 15 Obywatel świata z Mazowsza. Cyprian Kamil Norwid 16 Kierunki rozwoju Mazowsza w badaniach 19 Osa, hetman i zielone Mazowsze 20 Oddech dla aglomeracji warszawskiej. Chojnowski Park Krajobrazowy 22 Na grzyby z głową i atlasem 25 Inwestycje na Mazowszu 28 Nowa odsłona MCKiS 32 Treblinka miejsce pamięci 33 Czy wiesz, że 33 Protokół dyplomatyczny 34 Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie ul. Jagiellońska Warszawa tel faks kronika.mazowiecka@mazovia.pl Redaguje Zespół w składzie: Redaktor Naczelna Elwira Kasprzak Redaktorzy Magdalena Lewandowska Justyna Michniewicz Urszula Sabak Elżbieta Tomaszewska Projekt graficzny: Robert P. Stachowicz Skład komputerowy: QLCO. Agencja Reklamowa tel Druk: GOLDFINGER. Fabryka Innowacyjnych Rozwiązań Łatwiejszy kredyt dla mazowieckich przedsiębiorców 35 Teletransmisja w ratownictwie medycznym 36 Nowoczesne rozwiązania w szpitalach 38 Ratownicy z Mazowsza najlepsi! 39 Mazowsze zmienia się dla wszystkich 40 Pomocna dłoń w edukacji 42 Zawsze bezpiecznie na drodze 44 W trosce o najbliższe otoczenie 48 Odpady w cenie 51 Kulturalne MAZOWSZE 54 Ogólnopolska inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa w Żyrardowie 57 Kulturalne podsumowania 58 Mazowiecki klucz do kultury 60 Ławeczka Pana Roberta Bartołda 62 Muzeum w mieszkaniu 62 Multimedialna ścieżka Chopina w Radomiu 63 Niodzie, nas niodzie kochany 64 Polski chleb tradycja ze smakiem 64 Pierścień księżny i średniowieczni rycerze 65 Projekty unijne wyznaczają szlak turystyczny na Mazowszu 66 Mapę wykonało: Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego w Warszawie Al. Jerozolimskie Warszawa tel Nakład: egz. Samorząd Województwa Mazowieckiego i Kronika Mazowiecka w internecie: Zdjęcie na okładce: Żniwa 2010 fot. arch. QLCO W skrócie 68 Marszałek gościem Miasta Gwiazd 69 Redakcja zastrzega sobie możliwość skracania nadesłanych materiałów.

3 XLIV sesja Sejmiku Województwa Mazowieckiego 6 września Radni Województwa Mazowieckiego apelują do Minister Zdrowia i prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia o zwiększenie poziomu planowanego finansowania świadczeń medycznych w 2011 roku dla Mazowsza. Finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej Sejmik przyjął stanowisko w sprawie finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w 2011 r. przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz współpracy podmiotów odpowiedzialnych za zapewnienie opieki zdrowotnej mieszkańcom województwa mazowieckiego. Narodowy Fundusz Zdrowia zaplanował na 2011 r. dla Mazowsza 8,356 mln zł na świadczenia medyczne, co stanowi 95 proc. tegorocznego planu. Po protestach podwyższono zaplanowaną kwotę o 406 mln zł (do poziomu z 2010 r.). Nie rozwiązuje to jednak problemu, ze względu na wzrost kosztów funkcjonowania placówek oraz wynagrodzeń dla pielęgniarek i położnych. W ciągu ostatnich lat Samorząd Województwa Mazowieckiego poniósł ogromne nakłady na rozwój służby zdrowia. Istnieje ryzyko niewykorzystania zakupionych urządzeń podkreślił członek zarządu Waldemar Roszkiewicz. Na posiedzenie przybył przedstawiciel Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, zastępca dyrektora Mirosław Jeleniewski. Zaapelował o pomoc w zmianie algorytmu naliczania środków dla oddziałów NFZ. Nowy algorytm wprowadzony został rozporządzeniem Minister Zdrowia, mimo jak podkreślił marszałek Adam Struzik negatywnej opinii sejmowej Komisji Zdrowia. Gdyby obowiązywał dotychczasowy, Mazowsze otrzymałoby ponad 500 mln zł więcej niż w 2010 r. Dlatego też zaapelował o przyjęcie stanowiska i w trybie pilnym opracowanie takiego algorytmu, który dzieliłby sprawiedliwie środki finansowe NFZ na poszczególne regiony. Fundusze strukturalne Radni wystosowali stanowisko dotyczące modyfikacji podziału województwa mazowieckiego na jednostki statystyczne (niezbędne w systemie pomocowym Unii Europejskiej). Przy obecnym wskaźniku PKB na mieszkańca Mazowsze przekroczyłoby próg zarezerwowany dla regionów najuboższych (75 proc. PKB na mieszkańca) i nie otrzymałoby w nowym okresie finansowania środków pomocowych na rozwój regionalny. Wskaźnik ten jest bowiem sztucznie zawyżany przez Warszawę (166 proc. średniej UE). Województwo poza stolicą cechuje z kolei niski poziom rozwoju 48 proc. Sejmik proponuje podział całego województwa dla celów statystycznych na dwie nowe jednostki i rekomenduje wyodrębnić m.st. Warszawę i pozostałą część Mazowsza. Zyskałby na tym cały region, a Warszawa korzystałaby ze środków przeznaczonych na wzrost konkurencyjności. W podobnej sytuacji zaznaczył radny Marcin Święcicki była prężnie rozwijająca się Irlandia, której udało się przeprowadzić taki podział i korzystać z funduszy na rozwój regionalny na obszarach najmniej rozwiniętych. 1 Fot. Iwona Dybowska Nawet w przerwie obrad Sejmiku nie ustawały rozmowy związane ze służbą zdrowia Projekty międzynarodowe Sejmik wyraził zgodę na udział Samorządu Województwa Mazowieckiego w międzynarodowym projekcie Rail Baltica Growth Corridor, realizowanym w ramach europejskiego programu Region Morza Bałtyckiego Partnerzy projektu stworzą nowe możliwości dla rozwoju swoich miast i regionów, poprzez połączenie centrów biznesowych z północno-zachodnią Rosją i Europą Zachodnią. Projekt zakłada budowę transeuropejskiego korytarza NR 9 (91) 2010 ROK

4 KRONIKA MAZOWIECKA 2 Co Pani sądzi o zaplanowanym przez NFZ poziomie finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w 2011 r. dla Mazowsza? Radna Agnieszka Beata Górska Pozostawienie finansowa nia świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ na tym samym poziomie, co w 2010 r. jest poważnym błędem, a co za tym idzie powoduje dalsze zadłużanie się jednostek służby zdrowia. W związku z tym, dobrym posunięciem Sejmiku jest opracowanie nowego algorytmu, według którego finansowanie będzie naliczane w inny sposób. Jestem członkiem Rady Społecznej WSS w Radomiu i wiem, w jakiej sytuacji znajduje się ta jednostka. Sądzę, iż większość szpitali jest w takim stanie lub jeszcze gorszym. Nas, jako WSS Radom, w dużym stopniu przed dziurami budżetowymi ratują nadwykonania, o które jednak przychodzi nam walczyć bardzo mocno i długo. Radna Dorota Grochala Zaplanowane środki są absolutnie niewystarczające. Zgoda na to, co jest proponowane, czyli zmniejszenie prawie o 5 proc. planu finansowego, spowoduje paraliż usług medycznych w 2011 r. Usługi te nie będą mogły być zakontraktowane, nowoczesny sprzęt medyczny oraz nowo powstałe oddziały nie będą odpowiednio wykorzystane. Jako radna apeluję do Ministra Zdrowia i prezesa NFZ o podwyższenie kwoty środków na sfinansowanie świadczeń zdrowotnych na Mazowszu. W przypadku gdybyśmy się zgodzili na to, co jest dziś proponowane, duża część chorych nie uzyska pomocy medycznej. Radna Urszula Uranowska-Muszyńska Wszyscy zdajemy sobie sprawę z niewystarczającego poziomu finansowania opieki zdrowotnej. Tym bardziej niepokoi możliwość spadku zakontraktowanych przez NFZ świadczeń w 2011 r. i równocześnie pogorszenie ich dostępności dla pacjentów. Uważam, że każda próba i każdy sposób podwyższenia kwoty środków w planie finansowym NFZ, przeznaczonych na świadczenia zdrowotne dla mieszkańców Mazowsza, jest godny poparcia. transportowego, m.in. linii kolejowej Rail Baltica, która połączy Europę przez Berlin i Warszawę z krajami nadbałtyckimi. Radni zgodzili się również na uczestnictwo w międzynarodowym projekcie Poprawa zdolności innowacyjnych w europejskich klastrach chemicznych, realizowanym w ramach Programu Współpracy Międzyregionalnej INTERREG IVC. (Więcej na ten temat na str. 4). Budżet Radni przyjęli projekt uchwały w sprawie zmian budżetu województwa na 2010 r. Zmniejszeniu uległ plan dochodów z tytułu udziału województwa mazowieckiego w podatku od osób prawnych o blisko 40 mln zł. Po zmianach plan dochodów wynosi prawie mln zł. Moje Boisko Orlik 2012 Ze względu na trudną sytuację finansową Samorządu Województwa Mazowieckiego, radni zgodzili się na odstąpienie od udzielenia pomocy finansowej w 2010 r. na program Moje Boisko Orlik Szpital SOLEC Sejmik pozytywnie zaopiniował propozycję m.st. Warszawy, dotyczącą przekształcenia Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej SOLEC na zakład niepubliczny, działający na zasadzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zasięg działania zakładu obejmuje znaczną część województwa, dlatego konieczna jest opinia Sejmiku Województwa Mazowieckiego. Szpital SOLEC zagwarantuje pełną dostępność do świadczeń realizowanych obecnie przez SPZOZ SOLEC. Do Komisji Strategii Rozwoju Regionalnego i Zagospodarowania Przestrzennego skierowano projekt uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych za okres 1 stycznia 30 czerwca 2010 r. Radni przyjęli ponadto projekty uchwał: w sprawie zmian w statucie Muzeum Kolejnictwa w Warszawie w sprawie terminów zakończenia okresów zbiorów poszczególnych gatunków roślin uprawnych na terenie województwa mazowieckiego, dla celów zachowania uprawnień odszkodowawczych za szkody łowieckie, obowiązujących w 2010 r. zmieniającej uchwałę w sprawie udzielenia poręczenia długoterminowego kredytu bankowego zaciąganego przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lecznica Centrum w Warszawie w sprawie wydelegowania przedstawicieli Sejmiku do Rady Społecznej działającej przy Szpitalu Kolejowym im. dr. n. med. W. Roeflera w Pruszkowie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w sprawie wydelegowania przedstawicieli Sejmiku do Rady Społecznej działającej przy Mazowieckim Centrum Leczenia Chorób Płuc i Gruźlicy w Otwocku w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie w sprawie zawarcia aneksu do Porozumienia między Województwem Mazowieckim (Rzeczpospolita Polska) a Państwową Administracją Obwodu Kijowskiego (Ukraina) o współpracy międzyregionalnej

5 Intensywne prace pod czujnym okiem wiceprzewodniczącej Sejmiku Bożenny Pacholczak w sprawie zmian w składzie Rady Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia oraz zmieniająca uchwałę w sprawie powołania Rady Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie wyboru przedstawicieli Sejmiku Województwa Mazowieckiego do Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego w sprawie przekazania gminie Gostynin, w formie pomocy rzeczowej, drewna pozyskanego z wyciętych drzew w ramach utrzymania zieleni przydrożnej i poprawy bezpieczeństwa ruchu kołowego i pieszego dróg wojewódzkich Rejonu Drogowego Gostynin Płock w sprawie likwidacji zakładów budżetowych pod nazwą Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli z siedzibą w Warszawie i Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie, w celu przekształcenia w jednostkę budżetową w sprawie skargi p. Elżbiety Śledzik i p. Grzegorza Gugały na bezczynność Marszałka Województwa Mazowieckiego skargę uznano za bezzasadną. OPRACOWAŁA JUSTYNA MICHNIEWICZ Fot. Iwona Dybowska 3 Mazowsze odrabia straty Tylko w ostatnim kwartale Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych wypłaciła beneficjentom RPO WM 426,2 mln unijnej dotacji. To ponad 30-krotnie więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku i ponad 2-krotnie więcej niż w pierwszym kwartale bieżącego roku. Najnowsze statystyki wykorzystania środków unijnych w regionie pokazują, że Mazowsze wyraźnie przyspieszyło, przesuwając się w krajowych statystykach. Wykorzystanie alokacji w okresie jest wciąż najniższe, chociaż różnica w stosunku do pozostałych województw sukcesywnie się zmniejsza. Wysokość wydatków kwalifikowanych we wnioskach o płatność i w deklaracjach zatwierdzanych przez Instytucję Certyfikującą plasuje region na dobrym, szóstym miejscu. Mazowsze jest liderem ilości i wartości projektów. Statystyki potwierdzają, że wydatkowanie funduszy w regionie znacznie wzrosło. Świadczą o tym chociażby zawarte umowy oraz wysokość wypłat dla beneficjentów z ostatniego kwartału. Marcin Kierwiński, wicemarszałek odpowiedzialny za fundusze europejskie w regionie powiedział: Zawieramy kolejne umowy z beneficjentami. Przekazujemy płatności i staramy się jak najszybciej nadrobić straty w stosunku do pozostałych województw. Ostatnie miesiące pokazują, że jest lepiej, ale przed nami jeszcze dużo pracy, żeby utrzymać obecną tendencję. Środki finansowe w regionalnym programie do 2013 r. zostały już zaangażowane w 95 proc. Spełniliśmy zasadę n+3. Z pewnością Mazowszu nie grozi utrata unijnych pieniędzy. Od początku roku na Mazowszu zawarto 435 umów na kwotę dofinansowania ponad 2 mld zł. Tylko w ostatnim kwartale beneficjentom RPO WM wypłacono 426,2 mln zł. To dwukrotnie więcej niż do końca ubiegłego roku. Wówczas od początku uruchomienia programu zawarto ponad 270 umów, a beneficjentom wypłacono łącznie 277 mln zł. ZESPÓŁ PRASOWY MJWPU NR 9 (91) 2010 ROK

6 KRONIKA MAZOWIECKA 4 Fot. arch. PPP-T Komisja Promocji Województwa Mazowieckiego i Współpracy Zagranicznej 26 sierpnia Poprawa zdolności innowacyjnych w europejskich klastrach chemicznych (ChemClust) to program zatwierdzony do realizacji w ramach Programu współpracy międzyregionalnej INTERREG IVC (w ramach drugiego naboru wniosków). Komisja otrzymała informację, że udział naszego województwa w tym programie został już zatwierdzony przez Komitet Monitorujący Programu INTERREG IVC. Zostanie on zrealizowany w ramach Priorytetu 1. Innowacje i gospodarka oparta na wiedzy, w którym będziemy uczestniczyć wraz z dziesięcioma partnerami z siedmiu europejskich krajów, m.in. z Niemiec Ministerstwo Gospodarki i Pracy Saksonii- Anhalt, Ministerstwo Gospodarki, Rzemiosła i Energii Nadrenii Północnej Westfalii oraz Stowarzyszenie ds. Rozwoju Brunsbuettel, Hiszpanii Agencja Rozwoju Regionalnego Asturii, Republiki Czeskiej, Wielkiej Brytanii Dystrykt Cheshire West Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny and Chester oraz Region Tees Valley, Włoch Prowincja Novara oraz z Niderlandów Prowincja Limburgia. Celem projektu jest poprawa efektywności polityk rozwoju regionalnego w dziedzinie innowacji i tworzenia klastrów w sektorze chemicznym poprzez współpracę międzyregionalną i wymianę dobrych praktyk. Projekt ma być zrealizowany do końca 2012 r. Jego łączny budżet na dziesięciu partnerów wynosi euro. Na województwo mazowieckie przypadnie euro. Większość tej kwoty, tj. 85 proc., pochodzić będzie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a pozostałe środki finansowe, czyli euro, z budżetu województwa. Z chwilą, gdy Sejmik wyrazi na to zgodę, zostaną podjęte działania zmierzające do pełnoprawnego partnerstwa Samorządu Województwa Mazowieckiego w tym projekcie. Klaster przemysłowy (z ang. cluster) to przestrzennie skoncentrowana grupa przedsiębiorstw, instytucji i organizacji powiązanych siecią pionowych i poziomych zależności, gdzie przedsiębiorstwa konkurują, ale jednocześnie współpracują ze sobą dla rozwoju gospodarki. Przykładem wielokierunkowych efektów synergii gospodarczych, tworzonych w klastrach jest Dolina Krzemowa w USA, w której rozwój przemysłu technologii informatycznych przyciągnął i nadal przyciąga najlepszych informatyków z całego świata. Zlokalizowane tam przedsiębiorstwa informatyczne coraz bardziej powiększają swoją przewagę wobec konkurencji. Klastry powstają głównie na terenach o zorganizowanym i określonym profilu działalności, np. IT, chemia, logistyka. Dzięki możliwości podejmowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych klaster jawi się jako doskonałe miejsce do znalezienia odpowiedniego partnera w biznesie, do produkowania komponentów, półproduktów, często wysoko przetworzonych materiałów do dalszego wykorzystania. Miasto Płock jeat idealnym miejscem dla funkcjonowania takiego typu organizmu gospodarczego. I to z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze obecności PKN ORLEN S.A., jednej z największych korporacji przemysłu naftowego w Europie Środkowo-Wschodniej, zajmującej się przerobem ropy naftowej na benzyny bezołowiowe, olej napędowy, olej opałowy, paliwo lotnicze, tworzywa sztuczne

7 i wyroby petrochemiczne. Po drugie zaś z uwagi na funkcjonowanie Płockiego Parku Przemysłowo- -Technologicznego, czyli obszaru inwestycyjnego utworzonego dla biznesu i lokowania inwestycji, gdzie nauka, badania i wiedza wykorzystywane są do rozwoju nowoczesnej technologii, co przekłada się na rozwój przemysłu, a tym samym na tworzenie nowych miejsc pracy. Współistnienie tych dwóch ośrodków stwarza idealne warunki do ulokowania właśnie tu klastra chemicznego. Profil wyjściowy Płockiego Parku Przemysłowo- -Technologicznego daje możliwość efektywnego i modelowego wręcz rozwoju klastra. Sąsiedztwo zakładu produkcyjnego PKN ORLEN S.A. oraz baza surowcowa i produktowa, jaką zapewnia Grupa ORLEN, doskonale stymuluje rozwój gospodarczy firm operujących w branży chemicznej. Park w Płocku, jako pierwszy park w kraju, podpisał porozumienie partnerskie z Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych o wspólnych działaniach na rzecz utworzenia w Płocku klastra chemicznego. W czerwcu podpisany został list intencyjny z Shanghai Chemical Industry Park, który jest zainteresowany działaniami w obszarze chemii, a więc wpisuje się w naturalny profil płockiego parku, definiowany poprzez działalność PKN ORLEN S.A., Bassel Orlen Polyolefins czy PCC Rokita. Należy zaznaczyć, że obecnie oferta inwestycyjna Płockiego Parku Przemysłowo-Technologicznego to ok. 130 ha skomunikowanych gruntów inwestycyjnych wyposażonych w niezbędną infrastrukturę techniczną gotowych do zainwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawdzonym przykładem już istniejącego klastra chemicznego jest doskonale funkcjonujący klaster znajdujący się u niemieckich sąsiadów, w którym mają siedzibę BASSFA, Bayer oraz wiele innych firm sektora chemicznego, m.in. brytyjskich, szwajcarskich, austriackich. Przemysł chemiczny to jedna z najważniejszych gałęzi przemysłu przetwórczego. Uważany jest za najbardziej produktywną gałąź przemysłu, której rozwój może przyczynić się do zakończenia kryzysu światowego. Decyzja o udziale Mazowsza w programie jest ważna przyszłościowa. Płock bowiem, będąc najważniejszym ośrodkiem przemysłu rafineryjnego i petrochemicznego w kraju, może stać się stolicą polskiej chemii. 5 Komisja Środowiska 2 września Skutki tegorocznych powodzi dla mazowieckiej przyrody. Ten ciekawy i na czasie temat przybliżyła komisji Anna Ronikier- Dolańska, Wojewódzki Konserwator Przyrody, która przybyła na zaproszenie Marka Papugi, przewodniczącego komisji. Ocena skutków powodzi dla przyrody oraz odpowiedzialność za ten fakt, z punktu widzenia konserwatora przyrody, znacznie różni się od wiadomości podawanych w mediach. Ponadnormalne wylewy rzek to częste zjawisko występujące cyklicznie. I o tym należy pamiętać przy podejmowaniu wielu ważnych decyzji. I nie dziwić się ekologom walczącym o łęgi, które okazały się niezbędne w takich sytuacjach. Ktoś musi być winny No i znaleziono winowajcę bobra. To żart, uważa konserwator przyrody tragiczny dla tych zwierząt. Do histerii przyczyniły się media. Należy przypomnieć, że bóbr, największy europejski gryzoń, zupełnie wyginął po wojnie. W Europie zostało w sumie sto sztuk na terenie Suwalszczyzny oraz Białorusi. Na bazie tych osobników rozpoczęto reintrodukcję gatunku. Bóbr winowajca Pod silną presją społeczną, wręcz histerią, zostały wydane zgody na odstrzał tych zwierząt w całym kraju. Na szczęście wielu myśliwych odmówiło i w sumie odstrzelono 57 osobników. To bezsensowne, nieskuteczne i krótkotrwałe. Bobry i tak nadrobią straty w liczebności potomstwa, tym bardziej że w wyniku powodzi straciły nowe pokolenie. Większość mazowieckich cieków jest zasiedlona przez te zwierzęta, żyją Fot. arch. MZPK NR 9 (91) 2010 ROK

8 KRONIKA MAZOWIECKA 6 Fot. arch. UMWM nawet w Warszawie, na brzegach Wisły. To jest problem, ale do rozwiązania. Można na przykład zabezpieczać wały siatkami, na odcinkach, na których zwierzęta bytują. Bóbr jest zwierzęciem ziemnowodnym i musi mieć dostęp do wody. Gdyby wały były odsunięte od rzeki, nie byłoby tego problemu. Bobry tak naprawdę robią za nas ogromną pracę (za darmo), odwracając melioracyjne osuszenie terenu, pozytywnie wpływając na małą retencję wód, a w dodatku robią to zgodnie ze sztuką inżynierską. Przewodniczący komisji Marek Papuga A może my sami? Straty w przyrodzie byłyby znacznie mniejsze, gdyby nie ludzie. To my odpowiadamy w dużej mierze za katastrofy ekologiczne. Brak planów zagospodarowania przestrzeni umożliwia budowanie na terenach zalewowych (wszyscy chcą mieszkać blisko wody). Gminy chętnie sprzedają takie tereny pod budownictwo bo to zasila budżet. Mimo katastroficznych strat powstałych w wyniku tegorocznej powodzi, wpłynęły dziesiątki podań o zgodę na budowę na terenach narażonych na zalanie, po sam brzeg cieków wodnych powiedziała pani konserwator. Na pytanie, czy państwo nie boją się skutków odpowiadano, że powódź jest raz na wiele lat, może się nie powtórzy. Rada Ochrony Przyrody wysunęła postulaty, w których m.in. podnoszone są kwestie: gospodarowania wodami; w granicach administracyjnych to się nie sprawdza; powinno się gospodarować wodami na obszarze całej zlewni wałów; dają tylko złudzenie ochrony przed powodzią, budowane coraz bliżej rzek zachęcają do zabudowy mieszkalnej retencji; należy wspierać retencję naturalną, dokonać waloryzacji terenów; konieczna jest weryfikacja budowy dużych zbiorników zabezpieczeń przeciwpowodziowych; trzeba rozważyć skuteczność ich stosowania. Kraje zachodnie, mające uregulowane rzeki, nie uchroniły się przed powodzią. Rozbierane są betonowe koryta, a nawet zapory. Na własne życzenie przegrywamy batalie z przyrodą, zauważył Marek Papuga. Musimy ją zrozumieć i dostosować się do niej, nie odwrotnie. Przyroda da sobie radę bez nas. Zamiast budować drogie zbiorniki retencyjne, wystarczy zostawić tzw. suche zbiorniki, czyli tereny zalewowe. Wystarczyłoby otwarcie przed miastami wałów. Radny Jan Osiej zauważył, że w Dobrzykowie przyroda upomniała się o swoje o stary nurt. W takim wypadku, podkreślił z mocą przewodniczący komisji, powinien być bezwzględny przepis, który w sytuacji strat spowodowanych przez powódź na takich zabudowanych terenach, nie będzie obciążał budżetu państwa podatników, a tylko właścicieli domów. Komisję interesowały straty w pogłowiu zwierząt. Były naprawdę ogromne. Zginęło bardzo dużo małych kręgowców i całe wylęgi ptaków gniazdujących na brzegach rzek czy wyspach. Na szczęście, ptaki takie są długowieczne i jest szansa, że odbudują populację (danymi o stratach wśród dzików, saren, jeleni itd. dysponują leśnicy). Komisja uznała, że trzeba wystąpić do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o wsparcie finansowe na introdukcję poszczególnych gatunków zwierząt. Środki powinny być kierowane do zarządu lasów, nie do kół łowieckich. Zalew Zegrzyński W ubiegłym roku na powierzchnię Zalewu Zegrzyńskiego wypłynęło 86 ton martwych ryb. Był to efekt przyduchy. Teraz na odtworzenie narybku potrzeba minimum pięciu lat. Zalew, ulubione miejsce wypoczynku letniego i zimowego (bojery), zostanie otoczony opieką. Do Urzędu Marszałkowskiego wpłynął na początku bieżącego roku wniosek powiatu legionowskiego o wpisanie na listę inwestycji unijnych projektu pt. Zintegrowany monitoring wód i zlewni Jeziora Zegrzyńskiego. Po ocenie może on zostać umieszczony w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych. Samorząd województwa został wpisany jako potencjalny partner tego projektu. Uzupełnieniem tego przedsięwzięcia będzie projekt naukowo-badawczy dotyczący metod polowych określania jakości wód powierzchniowych z wykorzystaniem informacji satelitarnych oraz pomiaru in-situ*, realizowany we współpracy przez Politechnikę Warszawską wraz z partnerami szwajcarskimi. Sfinansowany w całości będzie przez rząd Szwajcarii. OPRACOWAŁA ELŻBIETA TOMASZEWSKA * Termin `in situ oznacza: w naturalnym, prawidłowym, pierwotnym miejscu, położeniu.

9 Transplantologia głos samorządu w trudnej sprawie Jednym z najistotniejszych zagadnień, zarówno społecznych, jak i medycznych, coraz częściej podejmowanym na forum ogólnopolskim, jest przeszczep narządów. To skuteczna, bezpieczna, a czasami wręcz jedyna metoda ratowania życia pacjenta. Tymczasem na Mazowszu wykonuje się nadal znacznie mniej przeszczepów niż w innych województwach. ściśle określona współpraca rządu, samorządowców, lekarzy i dyrektorów szpitali. Został powołany również zespół, do zadań którego należy m.in. rozwinięcie programu przeszczepiania nerek od dawców rodzinnych, promowanie wiedzy z zakresu pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów w zakładach opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Mazowieckiego. Przede wszystkim jednak zespół ma pracować na rzecz zwiększenia liczby dokonywanych przeszczepów na terenie naszego regionu. Ponadto w szpitalach pojawią się członkowie zespołu ds. wdrażania programu, których zadaniem jest m.in. i ojciec rozumiem, jak niełatwa i bolesna jest to decyzja, jednak będąc lekarzem, wiem, że niesie także nadzieję tym, którzy żyją i czekają na pomoc i powrót do zdrowia. Ważna jest również świadomość, że sami możemy przyczynić się do ocalenia życia tym najbardziej potrzebującym. Warto zdecydować się na posiadanie przy sobie świadectwa wyrażenia naszej zgody na darowanie komuś naszych narządów. Jest ono szczególnie ważne, gdyż upraszcza procedury, które wymagają, by w takich przypadkach sprawdzać, czy nazwisko potencjalnego dawcy nie widnieje w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów (co oznacza brak zgody na usuwanie organów po śmierci). 7 Transplantologia jest nieodłącznym elementem współczesnej medycyny, a jej rozwój zależy od świadomości potencjalnych dawców, czyli nas wszystkich. Dlatego nasz samorząd włącza się w przedsięwzięcia mające na celu uświadomienie społeczeństwu, jak ważną rolę może odegrać odpowiedzialna decyzja każdego obywatela, zwłaszcza gdy w grę wchodzi ocalenie ludzkiego istnienia. Działania te stają się tym ważniejsze, że co roku przybywa pacjentów na listach osób oczekujących na przeszczep. Samorząd Województwa Mazowieckiego przystąpił do ważnego programu Partnerstwo dla Transplantacji w Województwie Mazowieckim. Inicjatywa ta jest programem szeroko zakrojonych działań na rzecz zwiększenia liczby dokonywanych przeszczepów. Mam nadzieję, że akcja ta zyska społeczne poparcie. Pomóc mają w tym działania edukacyjne oraz monitorowanie dostępności organów do przeszczepu w placówkach objętych programem partnerstwa. Lekarze wezmą również udział w szkoleniach, które wskażą im, w jaki sposób rozmawiać z rodzinami, aby przekonać je do decyzji przekazania narządów po śmierci bliskiej im osoby. Jest to rozmowa niezwykle trudna, może najtrudniejsza, związana zawsze z ogromnymi emocjami. Jako mąż Nie zapominajmy też zadbać o własne bezpieczeństwo. Wpiszmy w swój telefon komórkowy numer pod nazwą ICE (In Case of Emergency), która wskazuje osobę do kontaktu w sytuacjach zagrożenia życia. Ratownicy, dzwoniąc pod ten numer z naszej komórki, będą wiedzieć, że skontaktowali się z kimś, kto udzieli W umożliwieniu przeszczepu narządu, a tym samym ocaleniu komuś życia może pomóc tzw. oświadczenie woli, w którym deklarujemy chęć oddania swoich organów do przeszczepu w krytycznej sytuacji. informacji koniecznych do ratowania naszego zdrowia: grupę krwi, przebyte choroby, przyjmowane leki. ADAM STRUZIK MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Od 1 do 31 sierpnia odbyło się 8 posiedzeń Zarządu Województwa Mazowieckiego, na których podjęto 222 uchwał. Uchwały Zarządu Województwa Mazowieckiego dostępne są na stronie internetowej Samorządu Województwa Mazowieckiego. NR 9 (91) 2010 ROK

10 KRONIKA MAZOWIECKA 8 Marszałek dziękuje rolnikom Pochylam się nad Waszymi spracowanymi rękami, dziękuję za wszystko, co robicie dla Mazowsza, dla Polski mówił do rolników Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik podczas uroczystych obchodów Święta Plonów. Na wspólnym celebrowaniu Dożynek Województwa Mazowieckiego, Diecezji Płockiej i Powiatu Sierpeckiego 22 sierpnia na terenie Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu spotkali się m.in. parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych, lokalni producenci rolni, regionalni przetwórcy oraz mieszkańcy Mazowsza. Uroczystości w sierpeckim muzeum zainaugurował przemarsz barwnego korowodu dożynkowego. Głównym punktem była msza święta dziękczynna koncelebrowana pod przewodnictwem Biskupa Płockiego Piotra Libery. Poświęcone zostały wieńce i chleby dożynkowe, a przedstawiciele samorządu województwa uhonorowali delegacje wieńcowe pamiątkowymi statuetkami. Ceremonię dzielenia chlebem rozpoczęli Starostowie Dożynek Marta Kaczorowska i Wojciech Wilamowski słowami Oto trud naszej ziemi dzielcie nim sprawiedliwie, składając chleb upieczony z tegorocznego ziarna na ręce Marszałka Wojewódz-

11 twa Mazowieckiego Adama Struzika, który przekazał go jako symbol pokoju i dziękczynienia za plony uczestnikom uroczystości. Dożynki są dla wszystkich rolników czasem wyjątkowym to ukoronowanie całorocznego gospodarskiego trudu. Marszałek Adam Struzik podziękował mazowieckim rolnikom za ich pracę. Dodał, że polska wieś jest ostoją narodowej tożsamości oraz potencjałem społecznym, który należy docenić. Pracowitość, cierpliwość, upór oraz szacunek dla ziemi mazowieckich gospodarzy zasługują na najwyższe uznanie, a doroczne plony stają się symbolem dostatku wszystkich mieszkańców regionu. Przypomniał, że samorząd województwa, pamiętając o ludziach wsi, konsekwentnie dba o zrównoważony rozwój regionu, realizując szereg inicjatyw i programów z wykorzystaniem zarówno środków własnych, jak i dotacji unijnych. Podczas uroczystości najbardziej zasłużeni rolnicy otrzymali odznaki honorowe Zasłużony dla Rolnictwa, przyznawane za szczególne osiągnięcia w dziedzinie rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych. Nagrodzeni zostali także laureaci konkursów Nasze Kulinarne Dziedzictwo Smaki Regionów, Agroliga 2010 oraz Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne. Święto chleba to również wystawy płodów rolnych, kiermasze rękodzieła ludowego, degustacje produktów regionalnych oraz okoliczno- o- ściowe konkursy i koncerty. AGNIESZKA STABIŃSKA WYDZIAŁ KOMUNIKACJI KACJ ZEWNĘTRZNEJ Z NEJ 9 NR 9 (91) 2010 ROK

12 KRONIKA MAZOWIECKA 10 Szanowni Państwo, Mazowsze to nie tylko prężnie rozwijające się gospodarczo województwo, ale także region o bardzo bogatej tradycji i kulturze. Jego mieszkańcy dążą do odrodzenia poczucia regionalnej tożsamości, czego wyrazem są organizowane z taką dbałością o elementy obrzędowości Dożynki. O sile i postępie naszego województwa w dużej mierze decydują także zasoby oraz obiecujące perspektywy związane z mądrym zagospodarowaniem terenów rolniczych. Od przeszło 11 lat, dzięki efektywnej współpracy władz województwa z lokalnymi samorządami, mazowiecka wieś sukcesywnie się rozwija i umacnia swoją liczącą się pozycję wśród innych regionów Europy. Obszary wiejskie Mazowsza są źródłem dużego potencjału demograficzno-ekonomicznego, którego nie można lekceważyć, a o powodzeniu podejmowanych przedsięwzięć decyduje dialog, zrozumienie oraz wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom zwykłych ludzi. Szereg zakończonych sukcesem projektów i zaufanie, jakim mnie Państwo obdarzyliście, traktuję jako zobowiązanie do konsekwentnego wdrażania dalszych działań, służących zrównoważonemu rozwojowi naszego województwa oraz poprawie warunków i jakości życia Mazowszan. Niezwykła moc obszarów wiejskich, będących kolebką narodowej tożsamości, tkwi w kultywowaniu wartości związanych z historią, kulturą i tradycją. Mazowiecka wieś uczy nas przywiązania do fundamentalnych wartości, ale też dostarcza szereg podstawowych produktów i usług. Dlatego kroki podejmowane przez samorząd województwa tak często koncentrują się na współdziałaniu z lokalnymi władzami i budowaniu postaw wzajemnego szacunku. Mieszkańcy terenów rolniczych potrafią celnie określić i zdefiniować swoje problemy oraz wskazać sposoby ich rozwiązania. Ważne jest zacieśnianie więzi, praca nad efektywnym zdobywaniem środków finansowych oraz mobilizowanie społeczności wiejskich do udziału w planowaniu i wdrażaniu inicjatyw opartych o pojęcie wspólnego celu. Takich możliwości Samorząd Województwa Mazowieckiego upatruje w lokalnych grupach działania, funkcjonujących w ramach inicjatywy Leader, która realizuje cele Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. LGD są naszym wspólnym sukcesem, a w perspektywie gwarancją spójności podejmowanych decyzji, podniesienia jakości zarządzania oraz szansą zatrzymania na wsi ludzi młodych i kreatywnych. Nasze zaangażowanie w wykorzystanie potencjału lokalnych zasobów przekłada się także na inwestowanie środków finansowych we wszechstronny rozwój terenów rolniczych. Władze samorządowe, realizując założenia Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020, dążą przede wszystkim do wyrównania dysproporcji rozwoju regionalnego, a tym samym do zapewnienia wzrostu konkurencyjności całego Mazowsza. Stwarzamy możliwości tym instytucjom i jednostkom samorządowym, które nie posiadają wystarczającego potencjału oraz możliwości pozyskiwania środków ze źródeł zewnętrznych, w tym z programów pomocowych. Przedsięwzięciem, które zapoczątkowało wsparcie finansowe terenów najbardziej tego potrzebujących, było uruchomienie Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich. Idea PAOW, wdrażana w latach , rozpoczęła proces wspierania zadań własnych gmin i powiatów środkami budżetu województwa. W ramach podjętej współpracy, blisko 20 mln zł przeznaczył samorząd Mazowsza na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej, a kolejnych 700 tys. na rozwój oświaty w gminach wiejskich i wiejsko-miejskich. Realizacja Mazowieckiego Programu Wyrównywania Obszarów Wiejskich pozwoliła na dofinansowanie, kwotą 43 mln zł, zadań z zakresu budowy lub modernizacji sieci wodociągowej, kanalizacyjnej oraz dróg gminnych. 18 mln zł wygospodarowaliśmy na poprawę stanu dróg powiatowych w ramach Mazowieckiego Programu Wsparcia Rozwoju Powiatowej Infrastruktury Drogowej, a realizacja komponentu Edukacja Mazowieckiego Kontraktu Samorządowego umożliwiła dofinansowanie projektów kwotą ponad 8 mln zł. Pionierskim w skali kraju przedsięwzięciem, cieszącym się zainteresowaniem beneficjentów, okazało się uruchomienie w 2006 r. kompleksowego narzędzia pomocowego Samorządowego Programu Rozwoju Mazowsza. Blisko 143 mln zł przeznaczyliśmy wówczas na wdrożenie zadań służących rozwojowi i modernizacji obszarów wiejskich, a co za tym idzie poprawie spójności gospodarczej i przestrzennej Mazowsza.

13 Ważnym narzędziem finansowej pomocy gminom i powiatom naszego regionu był Samorządowy Instrument Wsparcia Rozwoju Mazowsza. Dzięki uzyskanym środkom udało nam się wyremontować i doposażyć aż 800 placówek oświatowych, wzbogacić bazę sportową w 500 obiektach na terenach wiejskich, a także wybudować lub zmodernizować ponad 1350 km dróg, 350 km sieci wodociągowej, 70 km sieci kanalizacyjnej. Powstało 16 stacji uzdatniania wody oraz liczne przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wspólnie rozdysponowaliśmy blisko 610 mln zł. W bieżącym roku mazowieccy rolnicy efektywnie korzystają z ponad 13 mln zł przyznanych w ramach Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. Dotacją objęte zostały wnioski dotyczące przede wszystkim budowy dróg, renowacji zbiorników wodnych, rekultywacji gruntów rolnych oraz zakupu sprzętu informatycznego. Nową perspektywę finansową dla mazowieckiej wsi przyniósł rok Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , finansowany przez Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, przewiduje dla polskich rolników, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i lokalnych samorządów wsparcie w wysokości 13,2 mld euro. Wdrażanie programu, poprzez działania restrukturyzacyjne i modernizacyjne, służyć ma rozwojowi potencjału ekonomiczno-społecznego, technicznego i środowiskowego oraz umacnianiu konkurencyjności terenów rolniczych. Inwestowanie zarezerwowanych kwot bezpośrednio przekłada się na wyższy standard naszego codziennego funkcjonowania. Z powodzeniem korzystamy z parkingów, chodników, oświetlenia ulicznego, szlaków rowerowych oraz pieszych, które powstały lub zostały zmodernizowane dzięki pozyskanym środkom unijnym. Zaangażowanie Samorządu Województwa Mazowieckiego i władz lokalnych w rozwój obszarów wiejskich zaowocowało także licznymi inwestycjami w bezpieczeństwo i edukację najmłodszych mieszkańców terenów rolniczych. Nasze dzieci mają coraz szerszy dostęp do reprezentujących europejski poziom świetlic, domów kultury, miejsc rekreacji, placów zabaw czy obiektów sportowych. Kontynuacja programu stwarza szansę dalszych pozytywnych zmian, dlatego władze województwa wspierają Państwa w aplikowaniu o dofinansowanie z Unii Europejskiej. Mam świadomość, że obszary wiejskie na Mazowszu stoją przed wielkim wyzwaniem, a stworzenie szans dla mieszkańców wsi w zakresie miejsc pracy i usług, przy jednoczesnym zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego to jedna z najpilniejszych potrzeb. Pamiętajmy, że niezbędnym warunkiem powodzenia wszelkiego rodzaju działań pomocowych jest aktywny w nich udział społeczności wiejskiej. Lista dotychczasowych osiągnięć, wynikających ze współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z lokalnymi władzami, jest na tyle imponująca, że powinna nas motywować do kontynuacji postępowych przedsięwzięć. Nasze doświadczenie i wypracowane przez lata zaufanie pozwalają uwierzyć w rozwój społeczeństwa świadomego swoich praw i obowiązków wobec wspólnoty lokalnej, regionalnej, a w efekcie również państwowej i europejskiej. Czując dumę z dotychczasowych osiągnięć, starajmy się w sposób możliwie najbardziej odpowiedzialny nie zaprzepaścić dotychczasowego dorobku, jak również możliwości rozwojowych, jakie się przed nami rysują. Życzę wiary w doniosłe znaczenie Państwa decyzji dla przyszłości najbliższego nam otoczenia. Państwa głos oddany w zbliżających się wyborach samorządowych udowodni, że jesteśmy członkami światłego społeczeństwa obywatelskiego, ale także może stać się gwarantem kontynuacji podjętych działań i konsekwentnego stawiania czoła dalszym wyzwaniom, służącym poprawie jakości życia wszystkich mieszkańców Mazowsza. Postawmy na ludzi aktywnych, sprawdzonych i dobrych gospodarzy, chcących pracować dla dobra naszych lokalnych wspólnot. 11 ADAM STRUZIK MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO NR 9 (91) 2010 ROK

14 KRONIKA MAZOWIECKA 12 Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, gospodarz Konwentu Konwent Marszałków Województw RP na Mazowszu Przyszłość polityki spójności, Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T), projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju oraz plan działań dla Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego zdominowały obrady Konwentu Marszałków Województw RP na Mazowszu. Spotkaniu, które odbyło się 15 września w Warszawie, przewodniczył Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik. Marszałkowie sprzeciwili się wyłączeniu Europejskiego Funduszu Społecznego z instrumentów polityki spójności. Przedstawiciele województw uznali, że zmiana taka może zdemontować politykę spójności, która ma podstawowe znaczenie dla funkcjonowania Unii Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki i wicemarszałek Michał Korolko Europejskiej. W wypracowanym stanowisku, spójnym z rządowym, podkreślili, że wyłączenie Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) grozi poważnym zaburzeniem efektywności wydatkowania środków z pozostałych funduszy polityki spójności. Może także doprowadzić do zniszczenia dobrze funkcjonujących i starannie przygotowanych systemów narodowych: ochrony społecznej, usług socjalnych i wsparcia rynku pracy. Członek Zarządu Województwa Małopolskiego Marek Sowa Przedstawiciele regionów podkreślili znaczenie EFS jako instrumentu polityki rynku pracy, zatrudnienia i wykluczenia społecznego, obejmującego spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, zgodną z Traktatem Lizbońskim. Opowiedzieli się za tym, aby EFS nadal był narzędziem, za pomocą którego Unia Europejska okazuje solidarność z mieszkańcami, bez względu na miejsce Wicemarszałek Województwa Opolskiego Teresa Maria Karol Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Ignacy Jasionowski Marszałek Województwa Śląskiego Bogusław Piotr Śmigielski

15 zamieszkania, a intensywność wsparcia z funduszu powinna być zróżnicowana pomiędzy kraje i regiony, zgodnie z ich sytuacją społeczno-ekonomiczną. W bloku poświęconym tematyce Transeuropejskiej Sieci Transportowej głos zabrał Minister Infrastruktury Cezary Grabarczyk, który podziękował poszczególnym województwom za udział w konsultacjach na temat przyszłej polityki spójności w tym zakresie. Podkreślił, że budowa sieci TEN-T jest potrzebna i ważna dla Polski. Podczas spotkania przedstawione zostały propozycje modyfikacji i uzupełnienia sieci TEN-T na terytorium Polski. Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Jacek Protas Zaprezentowana, przez Juliusza Engelhardta, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury prezentacja nt. projektu działań dla rozwoju transportu kolejowego do roku 2015 stała się punktem wyjścia do dyskusji nad reformą polskiego kolejnictwa. Marszałkowie w swoim stanowisku wyrazili poparcie dla działań rządu w zakresie długofalowego programowania i planowania rozwoju sektora kolejowego oraz stworzenia stabilnej, narodowej polityki kolejowej. Przedstawiciele regionów dyskutowali również na temat planu działań Krajowej Strategii rozwoju Regionalnego : regiony, miasta, obszary wiejskie, który będzie miał odniesienie do aktualizowanych strategii rozwoju województw. Konwent Marszałków Województw RP przyjął także stanowiska w sprawie: projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, zadań polskich regionów w ramach Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, sprawowania nadzoru nad parkami krajobrazowymi i obszarami chronionego krajobrazu, interpretacji zapisów ustawowych odnośnie reżimów ochronnych obowiązujących w parkach krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu, sposobu procedowania w zakresie rozpatrywania wniosków dotyczących spraw związanych z administrowaniem parkami krajobrazowymi i obszarami chronionego krajobrazu, planów ochrony parków krajobrazowych oraz utrzymania a i polepszenia warunków lecznictwa uzdrowiskowego dzieci i młodzieży. Wicemarszałek Województwa Pomorskiego Wiesław Byczkowski AGNIESZKA STABIŃSKA WYDZIAŁ KOMUNIKACJI ZEWNETRZNEJ Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Władysław Husejko Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak Marszałek Województwa Lubuskiego Marcin Jabłoński Marszałek Województwa Podkarpackiego Zygmunt Cholewiński NR 9 (91) 2010 ROK 13

16 KRONIKA MAZOWIECKA 14 O przyszłości polityki spójności O przyszłości szansach i zagrożeniach polityki spójności po 2013 r., perspektywie finansowania ze środków UE oraz roli regionów i ich wkładzie w kształtowanie strategii europejskiej dyskutowali w Warszawie przedstawiciele Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów UE, Parlamentu Europejskiego, a także rządu i samorządu terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej. Debata odbyła się 16 września podczas obrad XIX Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw RP. Ogólnoeuropejska dyskusja na temat przyszłego kształtu i funkcji polityki spójności toczy się w kontekście prac nad budżetem UE na lata Celem regionalnej polityki jest wspieranie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju UE, a zwłaszcza zmniejszanie różnic w poziomie gospodarczym pomiędzy bogatymi i najbiedniejszymi regionami. Jest to również skuteczne narzędzie służące stabilizacji, stanowiące bezpieczne źródło finansowania. Kluczowe zadanie polityki spójności to praktyczna realizacja idei solidarności, której celem są ludzie i jakość ich życia. Uczestnicy debaty przyznali, że korzystne skutki prowadzonej polityki spójności są widoczne i odczuwalne. Efekty działania funduszy europejskich widać w całej Polsce. Suma przyznanych środków i sposób ich wykorzystania to argumenty przemawiające za tym, by politykę tę utrzymać. Polska w latach osiągnęła najlepsze wyniki ze wszystkich państw członkowskich w zakresie: wzrostu PKB, wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych, inwestycji we wszystkich sektorach gospodarki i zatrudnienia, a jednocześnie pozostaje jednym z tych państw członkowskich, których regiony wymagają w największym stopniu wsparcia w rozwoju. Unaocznia to potrzebę kontynuacji i objęcia wszystkich obszarów europejskich polityką regionalną. Kwestia ta wymaga dyskusji, zwłaszcza w świetle strategii Europa 2020, która nie uwzględnia dysproporcji społeczno-gospodarczych ani nierównomiernego rozkładu możliwości między poszczególnymi regionami i miastami lub w obrębie tego samego obszaru. Dostosowanie ogólnych i szczegółowych celów oraz założeń nowej strategii do warunków lokalnych i regionalnych stworzyłoby szansę uczynienia jej bardziej realistyczną, a przez to istotniejszą w życiu wszystkich obywateli w całej UE. Wymagałoby to również zastosowania bardziej miarodajnych, uzupełniających PKB, wskaźników rozwoju zrównoważonego. Zaproszeni goście zgodzili się, że należy koordynować i synchronizować działania oraz promować partnerstwo pomiędzy wszystkimi szczeblami administracji. Harmonijna polityka spójności przyczynia się do trwałego wzrostu gospodarczego, dlatego tak ważne jest uwzględnienie ogromnej roli samorządów terytorialnych we wdrażaniu planów rozwojowych. Dążenie do podkreślenia wymiaru terytorialnego polityki wspólnotowej i potrzeby udostępnienia polityki spójności tym regionom, które pragną wpisać swój rozwój w perspektywę europejską, powinno stać się przedmiotem porozumienia wszystkich 27 państw członkowskich. W konferencji wzięli udział m.in.: Europejski Komisarz ds. Programowania Finansowego i Budżetu Janusz Lewandowski, przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego w Parlamencie Europejskim Danuta Hübner, Minister Rozwoju Regionalnego Elżbieta Bieńkowska, przedstawiciel Komisji Europejskiej, Szef Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej Patrick Amblard, przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej w Komitecie Regionów Michael Schneider oraz przewodniczący Komisji ds. Polityki Spójności Regionalnej w Komitecie Regionów Michael Delebarre. Samorząd Województwa Mazowieckiego reprezentowali: pełniący funkcję wiceprezesa Zarządu Związku Województw RP marszałek Adam Struzik i wicemarszałek Ludwik Rakowski. IWONA DYBOWSKA WYDZIAŁ KOMUNIKACJI ZEWNĘTRZNEJ Fot. Iwona Dybowska

17 Dzieło życia Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida Dzieło życia przyznana została Antoniemu Witowi, wybitnemu dyrygentowi, za całokształt pracy artystycznej. Antoni Wit Jest jednym z najwybitniejszych dyrygentów Europy. Jego dorobek na trwałe zapisał się w historii muzyki polskiej, płyty sprzedają się w milionowych nakładach i zdobywają prestiżowe nagrody, a orkiestry pod jego batutą przeżywają okres rozkwitu. Antoni Wit urodził się w 1944 r. w Krakowie. Tam, w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, studiował dyrygenturę u Henryka Czyża i kompozycję u Krzysztofa Pendereckiego, równocześnie kończąc studia na Wydziale Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wiedzę muzyczną pogłębiał w Paryżu u Nadii Boulanger, najważniejszej postaci w dziedzinie pedagogiki muzycznej XX wieku. Drzwi do międzynarodowej kariery otworzyło artyście zdobycie II Nagrody na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Herberta von Karajana w Berlinie w 1971 r. Od blisko dekady związany jest z Mazowszem, piastując dwie ważne funkcje dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Narodowej oraz wykładowcy na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Maestro przygotował setki niezwykle wartościowych koncertów, prawdziwych kreacji artystycznych. Główną domeną działalności Antoniego Wita są utwory symfoniczne, ale jako wielki artysta z łatwością odnosi sukcesy również w innych dziedzinach, np. dziełach operowych. Przykładem może być wielki sukces przygotowanych przez niego premier Cyrulika sewilskiego, Traviaty i Balu maskowego dla Teatru Wielkiego, Aidy i Konsula dla teatru operowego w Malmö czy premiery Halki wystawianej pod jego dyrekcją w Tokio i Trieście. Dorobek artystyczny Antoniego Wita ma wymiar historyczny należy on do nielicznego grona artystów na świecie, których płyty sprzedano w milionowych nakładach. Nagrał ponad 150 krążków o łącznym nakładzie ponad trzech milionów egzemplarzy. W dowód uznania dla jego dokonań w dziedzinie fonografii Maestro otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia. Do tych najbardziej znanych należy zaliczyć Diapazon d Or oraz Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie (1983 r.) za nagranie kompletu koncertów fortepianowych Prokofiewa, sześciokrotną nominację do nagrody Grammy oraz czterokrotne zdobycie Fryderyków. Krytycy przyznali mu dwukrotnie Orfeusza za najlepsze wykonania utworów polskich, podczas Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Jest posiadaczem Diamentowej Batuty, czyli nagrody przyznawanej przez Polskie Radio za wybitne kreacje artystyczne, rozsławianie muzyki polskiej w kraju i za granicą oraz przybliżanie jej milionom słuchaczy na całym świecie. W styczniu 2010 r. otrzymał nagrodę Fundacji im. Karola Szymanowskiego za wybitne kreacje artystyczne rozsławiające muzykę Karola Szymanowskiego w kraju i na świecie. Antoni Wit prowadzi równocześnie działalność pedagogiczną jest profesorem dyrygentury Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie. Jego studenci zdobywają najwyższe laury na polskich i międzynarodowych konkursach muzycznych, świetnie też funkcjonują na światowym rynku dyrygenckim. BBC Magazine umieszcza dokonania Antoniego Wita w lidze Karajana, doceniając dyrygenta za wielką wrażliwość i niuanse interpretacyjne. OPRACOWAŁA ELŻBIETA TOMASZEWSKA Fot. arch. Filharmonii Narodowej w Warszawie 15 NR 9 (91) 2010 ROK

18 KRONIKA MAZOWIECKA 16 Fot. Elżbieta Tomaszewska Obywatel świata z Mazowsza. Cyprian Kamil Norwid Najświetniejszy z synów Mazowsza przez całe dziesięciolecia nie zajmował należnego mu miejsca w życiu duchowym narodu, chociaż uznawany jest za czwartego wieszcza. Dopiero 2001 r., ogłoszony Rokiem Norwidowskim, uświadomił wielu Polakom, że to artysta znany od lat na całym świecie, tłumaczony na francuski, angielski, portugalski, włoski i rosyjski; geniusz, który wyrósł na mazowieckiej ziemi. Od tego czasu pamięć o Norwidzie utrwala się na Mazowszu, również dzięki temu, że od 2002 r. poeta jest patronem nagrody przyznawanej przez nasz samorząd wybitnym twórcom kultury. Na szczęście grupa miłośników twórczości Cypriana Norwida stale rośnie. Organizowane są, bez specjalnych okazji, rozmaite spotkania, konkursy i wiele innych imprez przybliżających geniusz tego poety i myśliciela kolejnym pokoleniom. Wszystkie te działania W 2006 r. stanął pomnik poety w Łazienkach Królewskich w Warszawie stanowią ogromny wkład w rozwój kultury. Wiele lat temu o Norwidzie przypomniał Czesław Niemen w utworze Bema pamięci żałobny rapsod. Nucąc: Czemu cieniu odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz czy wieją, wieją proporce i zawiewają na siebie, nie każdy z nas wie, że wyśpiewuje słowa Norwida. Postać poety przywoływał również papież Jan Paweł II, który nazywał go jednym z największych chrześcijańskich myślicieli Europy. Nowe pokolenie Niezbadanym fenomenem jest rosnące zainteresowanie młodych ludzi jego poezją i zachwyt nad nią. Prace nad twórczością Norwida prowadzą dziś nie tylko ośrodki i zespoły badawcze, ale i szkoły jego imienia. A jest ich wiele. Na Mazowszu znajdują się m.in. w Dąbrówce, Łochowie, Ostrołęce, Radzyminie, Strachówce, Warszawie, Wołominie, Wyszkowie, jak również w wielu innych miastach Polski, np.: Kielcach, Koninie, Koszalinie, Krasnymstawie, Sosnowcu, Stargardzie Szczecińskim czy Zamościu. Spotkania przedstawicieli szkół norwidowskich z okazji 180. rocznicy urodzin i 120. rocznicy śmierci wspólnego patrona, m.in. na uroczystościach w Paryżu, zainicjowały stworzenie Federacji Ponadgimnazjalnych Szkół Imienia Norwida. Przystąpiło do niej dziewięć liceów znajdujących się w Białymstoku, Częstochowie, Jeleniej Górze, Mońkach, Warszawie, Ostrowcu Świętokrzyskim, Bydgoszczy i Nowym Mieście Lubawskim. Tak naprawdę nie jest istotne to, gdzie znajdują się te szkoły, ważne, że wszystkie propagują twórczość swojego patrona i w bardzo rozmaity sposób o nim przypominają innym. I tak np.: w Szkole Podstawowej w Warszawie od 10 lat przyznawana jest nagroda im. Norwida dla wybitnie uzdolnionego ucznia. Organizowane są ponadto konkursy recytatorskie poezji autorstwa Norwida i samych uczniów. Młodzież bierze także udział w konkursach pozaszkolnych związanych z patronem szkoły. W II LO w Radzyminie znajduje się Norwidowska Kawiarenka Literacka, w której odbywają się konkursy recytatorskie, sesje, spotkania z norwidologami, a w każdą rocznicę urodzin i śmierci patrona młodzież uczestniczy w uroczystej mszy świętej w kościele w Dąbrówce. Uczniowie organizują koncerty norwidowskie i rajdy do miejscowości związanych z Norwidem. Podobnie Fot. arch. Biblioteki Publicznej Powiatowej i Miejskiej w Pruszkowie

19 Fot. arch. Biblioteki Publicznej Powiatowej i Miejskiej w Pruszkowie Fot. Józef Kapaon Antologie nagrodzonych i wyróżnionych poetów lub wiersze laureatów są publikowane w postaci bardzo ładnie wydawanych tomików dzieje się w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Łochowie. XXIV LO w Warszawie konsekwentnie, od blisko 40 lat, organizuje uroczystości inspirowane twórczością patrona. Od 1992 r. dużym zainteresowaniem cieszą się Dni Norwidowskie, w ramach których mają miejsce: sesje naukowe (z pracownikami naukowymi Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego), warsztaty z aktorami teatrów warszawskich, spotkania z twórcami kultury, wieczory poezji (również śpiewanej), widowiska teatralne oraz liczne konkursy wiedzy o poecie, recytacji i inne. Od dwóch lat organizowana jest akcja Czytanie Norwida, Kościół pw. Świętej Trójcy w Sulejowie, gdzie brali ślub rodzice Cypriana Norwida. Zdjęcie z imprezy plenerowej Vademecum-w korowodzie weselnym rodziców Norwida", organizowanej przez Zespół Szkół im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strachówce podczas której zaproszeni goście czytają i komentują wybrane fragmenty tekstów poety. Liceum współpracuje z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Sejmikiem Województwa Mazowieckiego, Instytutem Dziedzictwa Narodowego. Co ciekawe, absolwentem tego liceum jest obecny Prezydent RP. Patronem Liceum w Łochowie nie jest wprawdzie Norwid, ale ziemia norwidowska zobowiązuje. W szkole organizowane są konkursy poezji śpiewanej, raz w roku wydawana jest gazeta poświęcona poecie, a każdego roku we wrześniu młodzież wyrusza na Rowerowy Rajd Norwidowski. We wsi Strachówka działa szkoła, która pragnie zachwycić dzieci i dorosłych pięknem i mądrością poezji czwartego wieszcza. Uczy się w niej młodzież dumna, że mieszka na norwidowskiej ziemi. Chcemy tak pracować by się zmartwychwstało. By Norwid, Polska i Europa byli z nas dumni mówią o sobie. Dlatego też pełna nazwa tej placówki to Zespół Szkół im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej. Dworek, w którym urodził się Cyprian K. Norwid To tylko kilka przykładów. Należy tu również wspomnieć o misji Pruszkowskiej Książnicy, która organizuje Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. C.K. Norwida, adresowany do wszystkich poetów zrzeszonych i wolnych ptaków. Jedynym warunkiem uczestnictwa w konkursie jest nadesłanie na adres biblioteki trzech wierszy w języku polskim dwóch o tematyce dowolnej oraz jednego najważniejszego poświęconego Norwidowi, jego twórczości bądź tą twórczością zainspirowanego. Już po pierwszej edycji konkurs przestał być ogólnopolskim zaczęły napływać wiersze z całej Europy, a nawet z innych kontynentów. W jury konkursu zasiedli zaś najznakomitsi poeci i norwidolodzy. Fot. Tadeusz Sasin 17 NR 9 (91) 2010 ROK

20 KRONIKA MAZOWIECKA 18 Fot. arch. Biblioteki Publicznej Powiatowej i Miejskiej w Pruszkowie Norwidolodzy i pasjonaci Poezja Norwida, oryginalny język pełen neologizmów, malarstwo oraz historia życia artysty, to przedmiot badań norwidologów. Zajmują się tym: Pracownia Słownika Języka Cypriana Norwida przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, którą kierowała wcześniej prof. Jadwiga Puzynina, a obecnie dr Tomasz Korpysz, zasiadający w składzie jury wielu konkursów norwidowskich Zakład Badań nad Twórczością C. Norwida przy KUL, zajmujący się m.in. gromadzeniem archiwum materiałowego oraz organizacją ogólnopolskiego sympozjum Colloquia Norwidiana. Pracami kieruje dr hab. Józef Fer Pracownia Kalendarza Życia i Twórczości C.K. Norwida na poznańskim uniwersytecie, którą kieruje prof. dr Zofia Trojanowiczowa Fundacja Norwidowska w Lublinie, której celem jest inicjowanie oraz popieranie działalności naukowej, wydawniczej i popularyzatorskiej, zmierzającej do lepszego poznania i upowszechnienia twórczości Cypriana Norwida. Kieruje nią prof. Stefan Sawicki. Jest jeszcze wiele nowych śladów do zbadania, chociażby odnalezione w ostatnich latach listy i rysunki Norwida. Pasja to coś, czego wielu z nas brakuje. Zawsze jest godna podziwu. Dlatego warte zapamiętania są nazwiska pasjonatów, osób nadzwyczajnych, kochających i promujących twórczość Norwida, wprowadzających młodzież w świat jego poezji. To m.in.: Tadeusz Bulik, wójt gminy Dąbrówka, założyciel Dąbróweckiego Stowarzyszenia Ścieżkami Norwida *, współorganizator konkursu poetyckiego i majowych plenerów malarskich związanych z postacią poety, a organizowanych przez gminne centrum kultury Tadeusz Sasin, założyciel Społecznego Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej, organizujący m.in. wystawy poświęcone poecie Wiedza o Norwidzie w telegraficznym skrócie. Te fakty muszą znać uczestnicy I etapu konkursów wiedzy o poecie. Dzieciństwo i młodość spędził na Mazowszu. W Warszawie ukończył studia plastyczne i wyjechał do Paryża, by kontynuować naukę. Był nie tylko poetą i filozofem, lecz także malarzem, grafikiem i rysownikiem. Jego wielką nieszczęśliwą miłością była Maria Kalergis, hrabianka, polska pianistka, bywalczyni europejskich salonów. Podążał jej śladem przez całą Europę. Był również w Nowym Yorku (jako jedyny polski romantyk), gdzie pracował jako grafik. W Paryżu poznał Słowackiego, Chopina i Mickiewicza. Przyjaźnił się z polską felietonistką Zofią Węgierską. Nie miał w życiu szczęścia, był niedoceniany. Utrzymywał się z prac dorywczych. Żył w biedzie. Umarł, mając 62 lata, w przytułku dla bezdomnych, w Domu św. Kazimierza na przedmieściach Paryża. Część jego notatek została spalona. Pochowano go w zbiorowej mogile na cmentarzu Montmorency ***. Symboliczną ziemię z jego grobu przywieziono w 2001 r. do Polski i umieszczono w Krypcie Wieszczów Narodowych w Katedrze na Wawelu. Państwo Kapaon ze Strachówki (nauczyciele), organizatorzy spotkania z naukowcami i dorocznej imprezy plenerowej pn. Wesele rodziców Norwida Małgorzata Szeja z Łochowa, nauczycielka, niezwykle zaangażowana we wszelkie norwidowskie przedsięwzięcia. Do grona pasjonatów należy zaliczyć grupę studentów polonistyki UW, którzy zafascynowani poetą założyli dwa lata temu Warszawskie Koło Norwidologiczne. Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie Dla darów Nieba... Tęskno mi, Panie ** Te słowa to nie tylko tęsknota poety za Polską, ale za Mazowszem, gdzie spędził całą młodość, zanim wyjechał do Francji, by dalej się kształcić. Miejsca jego dzieciństwa to dwór Hilarii Sobieskiej w Strachówce, w którym poznali się rodzice Cypriana Norwida i gdzie przyszli na świat jego brat i siostra. Poeta urodził się we wsi Głuchy, a ochrzczony został w kościele w Dąbrówce. Długa lista miejsc związanych z artystą obejmuje m.in.: Dębinki, Łochów, Korytnicę, Mińsk Mazowiecki, Niegów, Rybienko, Sulejów, Wólkę Kozłowską, Warszawę i Zabrodzie. W każdym utworze Norwida można znaleźć piękne i mądre słowa. Na przykład takie: Z rzeczy świata tego zostaną tylko dwie, dwie tylko: poezja i dobro... i więcej nic... * OPRACOWAŁA ELŻBIETA TOMASZEWSKA * W 2005 r. Stowarzyszenie wydało ciekawą książkę pt. Wspomnienie miejsc dzieciństwa i młodości Cypriana Norwida. ** Moja piosnka (II) *** Na tym cmentarzu pochowani są również inni wielcy Polacy: Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Olga Poznańska i Tadeusz Makowski.