miejskiej, zatrzymuj¹ siê tu nawet pracownicy firm maj¹cych

Transkrypt

1 Czy parkomaty stan¹ przy ulicy Górnej? Czy strefa p³atnego parkowania w Bytowie znów siê powiêkszy? Chc¹ tego handlarze z ul. Sikorskiego i czêœæ jej mieszkañców. To, czy przy ulicy Górnej w Bytowie stan¹ parkomaty, zale eæ bêdzie od burmistrza. (Nie)s³awna szarpanina To mia³a byæ zwyczajna, rutynowa kontrola prêdkoœci. Sta³a siê newsem na skalê kraju. Wszystko za spraw¹ wideo, na którym widaæ nieporadnoœæ bytowskich policjantów. W sieci umieœci³ je mê czyzna, którego funkcjonariusze d³ugo nie mogli poskromiæ. Œrodê bytowscy stró e prawa zapamiêtaj¹ na d³ugo. O nieporadnym zatrzymaniu 48-letniego kierowcy, obywatela Niemiec, a huczy w mediach. Jeden z bytowiaków napisa³ nawet tekst piosenki opisuj¹cej zdarzenie. Telefony urywaj¹ siê te na komendzie. Nie tylko dziennikarze ogólnopolskich mediów, ale te przypadkowe osoby próbuj¹ dowiedzieæ siê prawdy lub podzieliæ uwagami dzwoni¹c bezpoœrednio do rzecznika bytowskiej komendy i szukaj¹c kontaktu z komendantem. M.T. Dokoñczenie na str. 9 Studnia odkrywa tajemnice Na dziedziñcu bytowskiego zamku znów pojawili siê archeolodzy. Bytowiacy Kamil Kajkowski i Pawe³ Szczepanik kopali w starej studni. Co prawda przed laty prace prowadzi³ w niej dr Antoni Paw³owski, ale teraz m³odzi archeolodzy siêgnêli jeszcze g³êbiej, wydobywaj¹c na œwiat³o dzienne kolejne stare przedmioty. Choæ na pe³n¹ analizê wykopalisk bêdziemy musieli jeszcze trochê poczekaæ, wstêpne wyniki daj¹ wiele do myœlenia, m.in. o pocz¹tkach Bytowa. P.D. Wiêcej na str. 15 Badania bytowskich archeologów powinny poszerzyæ wiedzê o historii naszego miasta. G³ównym powodem, dla którego handlarze zwrócili siê w tej sprawie do w³adz miasta, jest troska o klientów. - Teraz w zasadzie nie maj¹ gdzie parkowaæ. Dla nas to problem, poniewa jeœli klient nie ma gdzie zaparkowaæ, pojedzie dalej - mówi Andrzej Olczyk, w³aœciciel zak³adu us³ugowego IT Olczyk. Podobnego zdania s¹ inni w³aœciciele sklepów. - Szczerze mówi¹c to przy ul. Górnej miejsca nie ma nawet dla nas. Gdy przyje d amy do pracy i chcemy zostawiæ gdzieœ auto nie ma na to szans t³umaczy wspó³w³aœcicielka zak³adu optycznego przy ul. Sikorskiego, Lucyna D¹browska. K³opoty postojowe maj¹ równie osoby, którym na parkingu przy ul. Górnej wyznaczono specjalne miejsca. Najczêœciej dotyczy to Nowej Apteki Ducha Œw. i samych mieszkañców. Mimo e stoj¹ tam znaki informuj¹ce o rezerwacji, czêœæ kierowców w ogóle nie zwraca na nie uwagi. Jak powiedzia³ nam jeden z pracowników sklepów przy ul. Œród- miejskiej, zatrzymuj¹ siê tu nawet pracownicy firm maj¹cych siedziby kilka ulic dalej. - Ulicê Górn¹ ju wczeœniej wpisano do uchwa³y o strefie p³atnych parkingów. Od strony prawnej wszystko jest wiêc za³atwione. Ale decyzja o tym, czy akurat w tym miejscu strefa siê pojawi, nale y do burmistrza t³umaczy Izabela Trojañska, kierownik wydzia³u inwestycji i infrastruktury Urzêdu Miejskiego w Bytowie. M.T. Dokoñczenie na str. 7

2 2 AKTUALNOŒCI Karty dla du ych rodzin ju wkrótce Od kilku dni rodziny z trojgiem i wiêcej dzieci z gminy Bytów mog¹ sk³adaæ wnioski o wydanie Karty Du ej Rodziny. Dziêki niej bêd¹ mog³y liczyæ na zni ki, m.in. na basenie czy w muzeum. Projekt skierowany jest do rodzin maj¹cych przynajmniej troje dzieci. Póki co mog¹ korzystaæ ze zni ek na korzystanie z basenu, przy p³atnoœciach za zajêcia w Bytowskim Centrum Kultury, a tak e za wstêp do Muzeum Zachodniokaszubskiego. Do programu w³¹czaj¹ siê te prywatni przedsiêbiorcy, którzy rodzinom wielodzietnym chc¹ zaproponowaæ rabaty przy korzystaniu z ich us³ug. - To dwa gabinety stomatologiczne i apteka. Ich nazwy podamy po podpisaniu z przedsiêbiorcami stosownych u- Rowerowa pêtla ze stacyjk¹ 27 km d³ugoœci bêdzie mia³a nowa œcie ka rowerowa prowadz¹ca przez gminê Ko³czyg³owy. Utwardzenie i oznaczenie tras z budow¹ stacyjki w Jezierzu poch³onie ponad 450 tys. z³. Trasa prowadz¹ca m.in. przez Ko³czyg³owy, Jezierze, Wierszyno, Dar kowo i Ga³¹Ÿniê Wielk¹ to kolejny projekt Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Ko³czyg³owy, który zyska³ dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. - Poprowadzimy œcie kê po ciekawych i malowniczych terenach. O- znaczymy j¹ tabliczkami informacyjnymi i kierunkowskazami. Czêœæ nawierzchni szlaku zostanie dodatkowo utwardzona t³uczniem - mówi wiceprezes ko³czyg³owskiego stowarzyszenia, Rafa³ Stoltman. Jednym z g³ównych elementów nowej trasy bêdzie stacyjka rowerowa. - Zlokalizowaliœmy j¹ na gminnej parceli przy stawie w Jezierzu. Znajd¹ siê tam m.in. stojak na rowery, drewniana altana, miejsce na grill, k³adka nad wod¹ oraz stanowisko do ³owienia ryb. Ca³oœæ oœwietli lampa solarna - mówi R. Stoltman. Wniosek czeka jeszcze na formaln¹ weryfikacjê w Urzêdzie Marsza³kowskim. - Chcemy, aby ca³a infrastruktura by³a gotowa na przysz³oroczne wakacje - mówi wiceprezes stowarzyszenia. D³u ej trzeba bêdzie poczekaæ na realizacjê dwóch kolejnych projektów, które równie zyska³y dofinansowanie Fundacji Partnerstwo Dorzecze S³upi. - Chodzi o dwa place rekreacyjne. Za blisko 70 tys. z³ zagospodarujemy teren przy sali wiejskiej w Jezierzu. Powstanie m.in. miejsce na ognisko, boisko do siatkówki z pi³kochwytami, wytyczymy œcie ki utwardzone kamiennym brukiem z ³awkami do odpoczynku. Teren zyska te drewniane ogrodzenie i lampy solarne - zapowiada R. Stoltman. Podobne prace przeprowadzone zostan¹ w Barnowcu, z tym e koszt tej czêœci projektu to 50 tys. z³. - Zagospodarujemy gminn¹ parcelê po drugiej stronie drogi powiatowej. Chodzi o teren, na którym w tym roku stanê³y drewniane altany ze strzech¹ - mówi R. Stoltman. W.R. Zdob¹dŸ markê dla produktu Ma pomóc w promocji. Marka zielone Serce Pomorza znów jest do wziêcia. Do konkursu o certyfikat marki lokalnej Zielone Serce Pomorza, Fundacja Partnerstwo Dorzecze S³upi zaprasza ju po raz pi¹ty. Warunkiem uczestnictwa jest zg³oszenie swojego pomys³u do w biurze fundacji w Krzyni. Do zmagañ o certyfikat mo na zg³osiæ charakterystyczne dla naszego regionu produkty, które s¹ wytwarzane w sposób niemasowy, przyjazny dla œrodowiska, z surowców lokalnie dostêpnych. Marka Zielone Serce Pomorza mów - mówi kierowniczka wydzia- ³u organizacyjnego i spraw spo³ecznych Urzêdu Miejskiego w Bytowie, Ewa Kulaszewicz. Wszelkie informacje dla zainteresowanych dostêpne s¹ w specjalnej zak³adce Karta Du ej Rodziny na - Wiele osób interesuje siê tym tematem, dzwoni¹, dopytuj¹, pobieraj¹ wnioski, ale póki co jeszcze aden nie wp³yn¹³. Chcielibyœmy, aby od listopada program ruszy³ - dodaje E. Kulaszewicz. Wydanie karty jest bezp³atne. przyznawana bêdzie w kilku kategoriach: produkty spo ywcze, nalewki, wyroby rêkodzielnicze i rzemieœlnicze, us³ugi turystyczne, lokalne imprezy. Autorzy wyró nionych pomys³ów bêd¹ mogli liczyæ na bezp³atn¹ promocjê swoich produktów, us³ug i inicjatyw pod wspóln¹ mark¹ o nazwie Zielone Serce Pomorza. Szczegó³owe informacje dostêpne s¹ na stronach oraz W GMINIE KO CZYG OWY Bêdzie wiêcej gabinetów i kardiolog z Trójmiasta Od pocz¹tku paÿdziernika mieszkañcy gminy Ko³czyg³owy maj¹ lepszy dostêp do opieki zdrowotnej. W Gminnym Oœrodku Zdrowia pracê rozpocz¹³ nowy lekarz, a do koñca roku gabinety przenios¹ siê do nowego budynku. Po odejœciu na emeryturê Jerzego Olczaka, który przez lata prowadzi³ praktykê w Ko³czyg³owach, jedynym lekarzem obs³uguj¹cym pacjentów na terenie gminy Ko³czyg³owy by³ Adam Potocki z ubna. Nic wiêc dziwnego, e kolejki przed gabinetami lekarskimi w Ko³czyg³owach i ubnie wyd³u- a³y siê. - Z pocz¹tkiem paÿdziernika podpisa³em umowê z Jerzym Kaczmarkiem, lekarzem specjalist¹ chorób wewnêtrznych z Gdyni. Bêdzie przyjmowa³ pacjentów w Ko³czyg³owach w ramach ubezpieczenia. Ja równie bêdê tu przyje - SAMORZ DOWCY Z GMINY KOŒCIERZYNA Podpatrywali tuchomian Samorz¹dowcy z wiejskiej gminy Koœcierzyna odwiedzili Tuchomie. Ogl¹dali, podpatrywali i szukali rozwi¹zañ dla siebie. - Takie wizyty s¹ potrzebne. Sami niedawno odwiedziliœmy samorz¹d w Bornem Sulinowie, zwiedzaj¹c przy okazji pobliskie muzeum PGR-u, które prowadzi bardzo energiczna i przedsiêbiorcza pani so³tys. To doskona³a okazja do zbierania pomys³ów, które mo na przenieœæ na w³asny grunt - mówi wójt Tuchomia Jerzy Lewi Kiedrowski. Wójt wiejskiej gminy Koœcierzyna, wspólnie z radnymi i d a³ dwa razy w tygodniu. Dziêki temu wiêcej czasu poœwiêcê swoim pacjentom z ubna - mówi A. Potocki. Jeszcze w tym tygodniu og³oszone zostan¹ dok³adne godziny pracy Gminnego Oœrodka Zdrowia. Niebawem jednak gabinety zmieni¹ adres. - Zakoñczy³y siê prace w nowym budynku Gminnego Oœrodka Zdrowia. Obiekt przeszed³ ju czêœæ wymaganych przegl¹dów i odbiorów technicznych. Mamy na razie problem z przy- ³¹czem energetycznym, na które czekamy od maja. Liczê jednak, e do listopada wszystko uda nam siê dopi¹æ i bêdzie mo na rozpocz¹æ przeprowadzkê gabinetów lekarskich - mówi Arkadiusz Kukliñski z Urzêdu Gminy Ko³czyg³owy. - Czekamy na to z niecierpliwoœci¹. Stary budynek nie spe³nia wymagañ sanepidu i Narodowego Funduszu Zdrowia. Po zmianie miejsca bêdziemy mieli do dyspozycji gabinet zabiegowy i osobne pomieszczenie do szczepieñ. Zyskamy te dodatkowy gabinet, który wydzier- awimy lekarzom specjalistom, w tym kardiologowi, których œci¹gniemy z Trójmiasta. Jest szansa, e w ramach ubezpieczenia od przysz³ego roku bêd¹ przyjmowali pacjentów dwa razy do roku -zapowiada A. Potocki. W.R. so³tysami spotka³ siê z przedstawicielami tuchomskiego samorz¹du. Pozna³ m.in. zasady funkcjonowania funduszy so³eckich i zwiedzi³ okolicê, ogl¹daj¹c gminne inwestycje zrealizowane z udzia- ³em œrodków unijnych. - Wizyta w Tuchomiu nie jest przypadkowa. Dobrze oceniamy efekty pracy tego samorz¹du. G³ównie za spraw¹ aktywnych organizacji pozarz¹dowych i stowarzyszeñ, wielu inwestycji realizowanych przy wsparciu funduszy so³eckich oraz bogatej infrastruktury rekreacyjnej prawie w ka dej miejscowoœci. Gmina Tuchomie jest znacznie mniejsza od naszej, bo liczymy blisko 15 tys. mieszkañców [Tuchomie ma ok. 4 tys. mieszkañców - przyp. red.], jednak s¹dzê, e wiele rozwi¹zañ uda siê zaszczepiæ na naszym gruncie. Jeszcze w tym miesi¹cu spotkamy siê z samorz¹dowcami i podsumujemy ca³¹ wizytê - mówi wójt gminy Koœcierzyna, Grzegorz Piechowski. W.R. Wójt wiejskiej gminy Koœcierzyna, Grzegorz Piechowski (po lewej), spotka³ siê z przedstawicielami tuchomskiego samorz¹du.

3 AKTUALNOŒCI 3 MIKOROWO (GM. CZARNA D BRÓWKA) Boisko, plac zabaw i pla a G³ównie z myœl¹ o sporcie i rekreacji w Mikorowie zostanie wydane prawie 900 tys. z³. - Najwa niejsz¹ z inwestycji we wsi jest najpewniej boisko o sztucznej nawierzchni. Drugiego tak kolorowego obiektu w powiecie chyba nie ma - mówi wójt gminy Czarna D¹brówka, Jan Klasa. Prace zakoñczy³y siê kilka dni temu. P³yta ma wymiary 22 na 44 m. Mo na na niej graæ w pi³kê rêczn¹, koszykow¹, siatkówkê i tenisa ziemnego. Jednoczeœnie powsta³ plac zabaw o nawierzchni trawiastej, na której stanê³y huœtawki, drabinki, przejœcia rurowe i slalom. Wokó³ zbudowano te œcie ki spacerowe, przy których postawiono ³awki i kosze na œmieci. Pojawi³a siê równie drewniana altanka z miejscem na ognisko i murowanym grillem. Nie zapomniano te o toaletach. W otoczeniu posadzono krzewy, a resztê nawierzchni obsiano traw¹. Inwestycj¹ wart¹ nieca³e 635 tys. z³. zajmowa³a siê warszawska firma Skanska. Budowê dofinansowano w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Nowy chodnik przy drodze gminnej biegn¹cej przez Mikorowo powsta³ jeszcze w ubieg³ym miesi¹cu. Prace przy nim wykona³ Zak³ad Gospodarku Komunalnej z Czarnej D¹brówki. ¹cznie po³o ono 30 mb kostki na szerokoœci 1,5 m. Przy okazji wykonano dwa zjazdy do posesji. Ca³oœæ kosztowa³a ponad 10 tys. z³, z czego 3 tys. z³ do³o ono z funduszu so³eckiego wsi. Mieszkañcy Mikorowa czekaj¹ obecnie na now¹ pla ê nad jeziorem Mikorowo i ci¹g pieszorowerowy. - To pierwszy etap prac. Za nieco ponad 251 tys. z³ równie warszawska Skanska zagospodaruje teren nad jeziorem, wykona dwa zjazdy z drogi asfaltowej z miejscami postojowymi i ponad 300 m œcie ki rowerowej - mówi Agnieszka Ciszewska zajmuj¹ca siê pozyskiwaniem œrodków zewnêtrznych w Urzêdzie Gminy Czarna D¹brówka. Na pla y powstanie boisko do gry, pomost p³ywaj¹cy, altanka z miejscem na ognisko i grillem. Przy okazji pojawi siê oœwietlenie i stojaki na rowery. Prace maj¹ siê zakoñczyæ nie póÿniej ni M.T. Boisko w Mikorowie, podobnie jak reszta gotowej i przygotowywanej infrastruktury, jest ogólnodostêpne. W KO CZYG OWACH Wójt z³o y³ doniesienie Bytowska Prokuratura Rejonowa prowadzi postêpowanie w sprawie naruszenia nietykalnoœci wójta gminy Ko³czyg³owy, Wac³awa Koz³owskiego. Jak siê nieoficjalnie dowiedzieliœmy, do incydentu dosz³o kilka dni temu przy jednej z posesji w Ko³czyg³owach. Wac³aw Koz³owski, przechadzaj¹c siê tamtêdy, mia³ zwróciæ siê do w³aœciciela nieruchomoœci. W trakcie rozmowy miêdzy mê czyznami dosz³o do o- strej wymiany zdañ, a potem szarpaniny. Na miejsce przyjecha³y radiowóz i karetka pogotowia. Wójt o zdarzeniu powiadomi³ bytowsk¹ W TRZEBIATKOWEJ (GMINA TUCHOMIE) Koñcz¹ œwietlicê Trzebiatkowscy ochotnicy najpierw sami wyremontowali pomieszczenie przy remizie, a potem zdobyli 25 tys. z³ unijnego wsparcia na wyposa enie i zagospodarowanie jej otoczenia. Na pomys³ remontu i zagospodarowania na w³asne potrzeby dawnego pomieszczenia socjalnego przy remizie w Trzebiatkowej cz³onkowie tamtejszej OSP wpadli ponad rok temu. - Nasza sala wiejska jest bardzo du a. Potrzebowaliœmy czegoœ bardziej kameralnego, gdzie moglibyœmy siê spotkaæ, porozmawiaæ i postawiæ w³asne trofea zdobyte w zawodach po arniczych - mówi Andrzej Wnuk Lipiñski, kierowca Ochotniczej Stra- y Po arnej w Trzebiatkowej. W ubieg³ym roku we w³asnym zakresie w dawnym mieszkaniu wymienili okna i drzwi, wybudowali kominek, wygospodarowali miejsce na ³azienkê oraz wymienili instalacjê elektryczn¹. Gdy zakoñczy³y siê prace budowlane, przysz³a kolej na wyposa enie. Z pomoc¹ przyszli mieszkañcy Trzebiatkowej, przeznaczaj¹c na stra- ack¹ œwietlicê 9 tys. z³ z funduszu prokuraturê. - Przyznajê, wp³ynê³o takie zawiadomienie, ale póki co nie mogê ujawniaæ szczegó³ów. Mogê jedynie powiedzieæ, e postêpowanie prowadzone jest w sprawie, a nie przeciwko jakiejœ osobie - mówi prokurator rejonowy w Bytowie, Ryszard Krzemianowski. Z wójtem nie uda³o nam siê skontaktowaæ, bo od ponad tygodnia przebywa na zwolnieniu. Do sprawy wrócimy. so³eckiego. Plany by³y jednak znacznie szersze, dlatego wyst¹pili o unijne wsparcie do Fundacji Partnerstwo Dorzecze S³upi. Projekt opiewa³ na 41 tys. z³ i zak³ada³ m.in. zakup namiotu z napisem OSP Trzebiatkowa, aparatu fotograficznego oraz utwardzenie kostk¹ betonow¹ 200 m 2 placu przed remiz¹. - W projekcie zawarliœmy te zagospodarowanie aneksu kuchennego z wyposa eniem m.in. w p³ytê grzewcz¹ i lodówkê oraz zakup telewizora, kompletu sto³ów i krzese³ dla 30 osób -wymienia A. Wnuk Lipiñski. Projekt zakoñczy siê w paÿdzierniku. Wiêkszoœæ zakupów ju zrobiono. W tym tygodniu ruszy³y prace brukarskie. - Liczymy, e powstanie miejsce spotkañ, z którego chêtnie bêd¹ korzystali nie tylko stra acy, ale równie inni mieszkañcy wsi. Uroczyste otwarcie planujemy wiosn¹ - mówi stra ak. W.R. W GMINIE LIPNICA Zrewitalizuj¹ Borzyszkowy Polbrukowe alejki obsadzone ozdobn¹ zieleni¹, drewniane altany z ³awkami do odpoczynku i huœtawki dla dzieci. W przysz³ym roku Gmina Lipnica wyda na zagospodarowanie centrum Borzyszkowych 120 tys. z³. - Dostaliœmy informacjê, e nasz wniosek o dofinansowanie rewitalizacji Borzyszkowych zyska³ akceptacjê i z Lokalnej Grupy Rybackiej Morenka otrzymamy 80 tys. z³ unijnego wsparcia - mówi wójt Lipnicy, Andrzej Lemañczyk. Jeszcze w tym roku dokumentacja przejdzie weryfikacjê w Urzêdzie Marsza³kowskim w Gdañsku. - Liczymy, e do grudnia uda nam siê podpisaæ umowê i wiosn¹ rozpisaæ przetarg na wykonawcê. Zaraz potem rusz¹ prace. Chcemy zagospodarowaæ œrodek wsi. Na parceli wokó³ dawnej szko³y powstan¹ alejki spacerowe z ³awkami. Doposa ymy w dodatkowe urz¹dzenia istniej¹cy plac zabaw. Na dzia³ce stan¹ te drewniane zadaszenia oraz ogrodzenie - zapowiada A. Lemañczyk. Mieszkañcy Borzyszkowych ju mog¹ korzystaæ z placu rekreacyjnego nad miejscowym jeziorem. Jego zagospodarowanie zakoñczy- ³o siê niedawno. - Wczeœniej powsta³o tam boisko do siatkówki i koszykówki. Dostawiliœmy równie drewnian¹ wiatê, a niedawno ozdobnymi gazonami wzmocniliœmy skarpê - mówi A. Lemañczyk. W.R. Po³o enie kostki brukowej przy siedzibie OSP w Trzebiatkowej to jeden z ostatnich elementów jej zagospodarowania.

4 4 AKTUALNOŒCI ARESZTOWANIE OBCOKRAJOWCÓW Po kradzie y chcieli uciec za granicê Zabrali auto i komputer jednego z bytowskich przedsiêbiorców, po czym ruszyli w sin¹ dal. Dziêki wspólnej akcji policjantów i s³u by granicznej uda³o siê ich zatrzymaæ przy polsko-ukraiñskiej granicy. - Przedsiêbiorca poinformowa³ o kradzie y samochodu i laptopa, której dokonaæ mieli jego pracownicy obcokrajowcy. Z informacji, jakie zebrali kryminalni, wynika- ³o, e 23-latek i jego 27-letnia partnerka chc¹ opuœciæ teren Polski i zbli aj¹ siê do granicy. Para podró owa³a busem, samochód pokrzywdzonego zostawiaj¹c wczeœniej na dworcu w Bytowie - wyjaœnia oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie, Micha³ Gawroñski. Mundurowi przekazali informacje funkcjonariuszom stra y granicznej, którzy zatrzymali obcokrajowców przed granic¹ z Ukrain¹. We wtorek zatrzymanych przes³uchali policjanci z Zamoœcia. Œledczy przedstawili im zarzuty kradzie y laptopa oraz krótkotrwa³ego u ycia pojazdu. - Po przes³uchaniu i zastosowaniu tymczasowego zajêcia mienia po 1,1 tys. z³, podejrzani zostali zwolnieni. O ich dalszym losie zadecyduje s¹d. Mundurowi odzyskali skradzionego laptopa - dodaje M. Gawroñski. Za kradzie i krótkotrwa³e u ycie pojazdu grozi kara pozbawienia wolnoœci do 5 lat. W GMINIE STUDZIENICE Z nabitym sztucerem i promilami we krwi 63-letni myœliwy z gminy Studzienice mo e po egnaæ siê ze swoj¹ pasj¹. Pijany z na³adowan¹ broni¹ wpad³ w rêce policji. We wtorek wczesnym wieczorem jeden z bytowskich policjantów w asyœcie pracownika s³u by leœnej patrolowa³ teren w okolicach Przewozu (gm. Studzienice). Mundurowy zatrzyma³ do rutynowej kontroli osobowe auto. W trakcie sprawdzania dokumentów kierowcy zauwa y³, e siedz¹cy obok niego pasa er ma broñ i co gorsza nie jest trzeÿwy. Nie pomyli³ siê. 63-latek wydmucha³ w alkomat prawie 3 promile! W trakcie kontroli okaza³o siê równie, e broñ, któr¹ trzyma³, by³a na³adowana. - Zatrzymaliœmy mu j¹ i o zdarzeniu poinformowaliœmy wydzia³ postêpowania administracyjnego przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Gdañsku, który zajmuje siê wydawaniem pozwoleñ na posiadanie broni. 63-latek najpewniej je straci - mówi oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie, Micha³ Gawroñski. NA BYTOWSKICH DROGACH Dachowa³a w rowie Dwie osoby trafi³y do szpitala po wypadku w okolicach Œwierkówka (gm. Bytów). Przyczyn¹ kraksy by³a prawdopodobnie nadmierna prêdkoœæ. Do wypadku dosz³o w sobotni ranek na drodze wojewódzkiej z Bytowa w kierunku Borzytuchomia. Ze wstêpnych ustaleñ policji wynika, e kieruj¹ca Seatem najprawdopodobniej nie dostosowa³a prêdkoœci do warunków drogowych. - Zjecha³a na prawe pobocze, a nastêpnie do rowu, po czym samochód przewróci³ siê na dach. Kieruj¹ca by³a trzeÿwa - wyjaœnia oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie. Kieruj¹ca i pasa erka zosta³y przewiezione do szpitala. Ich yciu nic nie grozi. Funkcjonariusze wyjaœniaj¹ okolicznoœci zdarzenia. WYROK DLA 40-LATKA S¹d skaza³ go za gwa³ty i molestowanie córki Na 3,5 roku wiêzienia i 6 lat zakazu zbli ania siê do pokrzywdzonej skaza³ s³upski s¹d bytowiaka, który przez kilka miesiêcy mia³ wykorzystywaæ seksualnie swoj¹ 15-letni¹ córkê. Sprawa ujrza³a œwiat³o dzienne w listopadzie ubieg³ego roku, kiedy 15-latka opowiedzia³a kole ance o tym, co robi jej ojciec. Zaniepokojona przyjació³ka powiadomi³a o tym wychowawczyniê, a ta pedagoga szkolnego. Dziêki ich interwencji 40-letni mieszkaniec podbytowskiej wsi zosta³ zatrzymany. Bytowska prokuratura rejonowa o- skar y³a mê czyznê o wielokrotne gwa³ty na 15-letniej córce. Do przestêpstw seksualnych dochodzi³o od W wypadku ranne zosta³y dwie osoby. stycznia 2012 r., kiedy dziewczyna skoñczy³a 15 lat. W czasie œledztwa mê czyzna czêœciowo przyzna³ siê do zarzutów. Grozi³o mu od 3 do 15 lat wiêzienia. Sprawa trafi³a na wokandê S¹du Okrêgowego w S³upsku. Ze wzglêdu na dobro pokrzywdzonej toczy³a siê za zamkniêtymi drzwiami. Jawny by³ tylko wyrok, który og³oszono we wtorek S¹d skaza³ oskar onego na 3,5 roku wiêzienia oraz orzek³ wobec niego nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzon¹ na szeœæ lat. Wyrok nie jest prawomocny. Po jego og³oszeniu mê czyzna zosta³ wyprowadzony w kajdankach, co oznacza, e nadal pozostanie w areszcie. Na razie nie wiadomo, czy prokuratura bêdzie siê odwo³ywaæ. - Wnioskowaliœmy o 4 lata pozbawienia wolnoœci i 6 lat zakazu mieszkania z pokrzywdzon¹. Teraz czekamy na dostarczenie nam wyroku na piœmie. Wtedy zdecydujemy, czy bêdziemy siê odwo³ywaæ - mówi prokurator rejonowy w Bytowie, Ryszard Krzemianowski. KRONIKI rano w okolicach Jutrzenki (gm. Borzytuchom) kierowca Skody potr¹ci³ dzika, który wbieg³ na jezdniê rano przy rondzie Solidarnoœci w Bytowie kieruj¹ca Skod¹ potr¹ci³a 13-latka, który przechodzi³ przez przejœcie dla pieszych. Policjanci wyjaœniaj¹ okolicznoœci zdarzenia przed po³udniem policjanci zostali poinformowani o zderzeniu siê Citroena i Peugeota na ul. Sienkiewicza w Bytowie. Wstêpne ustalenia mundurowych wskazuj¹, e podczas wymijania kierowca Peugeota najprawdopodobniej nie zachowa³ szczególnej ostro noœci i doprowadzi³ do zderzenia bocznego pojazdów. Funkcjonariusze wyjaœniaj¹ okolicznoœci kolizji w po³udnie na ul. S³onecznej w Bytowie kierowca Volkswagena, cofaj¹c, uderzy³ w Toyotê. W zdarzeniu nikt nie ucierpia³. Sprawca zosta³ ukarany mandatem w wysokoœci 200 z³ wieczorem na drodze K³¹czno-Rynszt (gm. Studzienice) podczas wymijania zderzy³y siê bocznie Volkswagen i Peugeot. Po kolizji kierowca Volkswagena, nie zatrzymuj¹c siê, odjecha³. Policjanci wyjaœniaj¹ okolicznoœci zdarzenia rano na ul. Mieros³awskiego w Bytowie kierowca Fiata najprawdopodobniej nie dostosowa³ prêdkoœci do warunków drogowych, straci³ panowanie nad pojazdem i uderzy³ w barierê ochronn¹. Mê czyzna by³ trzeÿwy. Za pope³nione wykroczenie zosta³ ukarany 500-z³otowym mandatem w po³udnie pracownicy jednego z bytowskich sklepów poinformowali policjantów o ujêciu sprawcy kradzie y. Mê czyzna za pope³nione wykroczenie zosta³ ukarany 100-z³otowym mandatem kryminalni z Bytowa ustalili sprawcê kradzie y roweru. Jednoœlad zosta³ odzyskany w trakcie przeszukania. Mieszkaniec Bytowa w najbli szym czasie zostanie przes³uchany i us³yszy zarzut kradzie y. Grozi mu kara pozbawienia wolnoœci do 5 lat rano w Barnowie (gm. Ko³czyg³owy) policjanci kontrolowali Fiata. Okaza³o siê, e kierowca jest nietrzeÿwy. 44-letni mê czyzna w organizmie mia³ 0,6 promila alkoholu. Zatrzymano mu prawo jazdy. W najbli szym czasie za swoje zachowanie odpowie przed s¹dem. Za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeÿwoœci mê czyÿnie grozi kara pozbawienia wolnoœci do 2 lat w Ko³czyg³owach mundurowi ujawnili nietrzeÿwego kierowcê Daewoo. 50-latek w organizmie mia³ ponad 0,6 promila alkoholu. Mê - czyzna ju straci³ prawo jazdy. Za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeÿwoœci grozi kara pozbawienia wolnoœci do 2 lat rano w Zapceniu (gm. Lipnica) policjanci zatrzymali do kontroli motorowerzystê. 34-letni kierowca jednoœladu by³ nietrzeÿwy. Mê czyzna w organizmie mia³ ponad 1,2 promila alkoholu. Za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeÿwoœci grozi mu kara pozbawienia wolnoœci do 2 lat w po³udnie na drodze Bytów-Niezabyszewo kierowca Volkswagena nie zachowa³ bezpiecznej odleg³oœci od poprzedzaj¹cego pojazdu i uderzy³ w ty³ radiowozu policyjnego. 23-letni sprawca kolizji przyj¹³ 200 z³ mandatu rano na drodze Kamieñc (gm. Borzytuchom) - Barnowo (gm. Ko³czyg³owy) kieruj¹ca Seatem chcia³a omin¹æ lisa, który wbieg³ na jezdniê. Kobieta straci³a panowanie nad pojazdem i wjecha³a do rowu. 34-latka zosta³a przewieziona do szpitala. Jej yciu nic nie grozi. Policjanci wyjaœniaj¹ okolicznoœci kolizji w po³udnie na drodze Bytów-Niezabyszewo dosz³o do zderzenia koparki z motorowerem. Operator koparko-³adowarki, zawracaj¹c, najprawdopodobniej nie zachowa³ szczególnej ostro noœci i ty³em uderzy³ w kieruj¹c¹ motorowerem. Kobieta ma z³amany palec. Kieruj¹cy byli trzeÿwi. *** przy ul. Drzyma³y w Bytowie pali³ siê kontener na œmieci w Struszewie (gm. Borzytuchom) stra acy zabezpieczali niewypa³ pochodz¹cy prawdopodobnie z czasów II wojny œwiatowej na drodze Ugoszcz-Studzienice stra acy usuwali z drogi plamê oleju zagra aj¹c¹ przeje d aj¹cym samochodom.

5 ZABRA CÓRKÊ DO MIASTKA Chcia³ pokazaæ, e zale y mu na dziecku W ubieg³ym tygodniu z budynku Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie uprowadzono 13-miesiêczne dziecko na co dzieñ znajduj¹ce siê pod opiek¹ rodziny zastêpczej. NA KRAJÓWCE Pracownicy PCPR poinformowali policjê o zajœciu w œrodê ok. godz Natychmiast rozpoczêto dzia³ania operacyjne. Po nieca³ych dwóch godzinach ustalono, gdzie znajduje siê dziecko. Okaza³o siê, e 13-miesiêczna dziewczynka przebywa w mieszkaniu swojego ojca w Miastku. Pomocna w poszukiwaniach by³a jego konkubina - mówi Micha³ Gawroñski, oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie. Zdaniem policji ojciec dziecka, który zabra³ dziewczynkê z bytowskiego PCPR-u, nie by³ agresywny. - Gdy pojawiliœmy siê u niego w mieszkaniu, trzyma³ córeczkê na rêkach. Dziecko by³o spokojne, nie p³aka³o. Odda³ je bez adnych k³opotów - wyjaœnia M. Gawroñski. Przed przekazaniem 13-miesiêcznej dziewczynki rodzicom zastêpczym zbada³ j¹ lekarz, stwierdzaj¹c, e nic jej siê nie sta³o. Jak siê okazuje, dziecko w budynku PCPR znajdowa³o siê pod wy- ³¹czn¹ opiek¹ ojca. - Decyzj¹ s¹du w S³upsku zarz¹dzono mu mo liwoœæ widzeñ, jeœli dobrze pamiêtam, raz AKTUALNOŒCI 5 w tygodniu. W ich trakcie nie musz¹ byæ obecni nasi pracownicy. To konkretne spotkanie odby³o siê w budynku PCPR tylko dlatego, e tak dogadali siê rodzice zastêpczy i ojciec dziecka. 13-miesiêczna dziewczynka mia³a byæ pod opiek¹ tego pana przez 2 godziny - t³umaczy Wojciech Kwaœniewski, dyrektor bytowskiego PCPR. Z tego, co uda³o nam siê ustaliæ, ojciec dziecka poprzez uprowadzenie chcia³ pokazaæ, e mu na nim zale y. Jednak grozi mu za to nawet do 3 lat pozbawienia wolnoœci. - W tym przypadku ma zastosowanie artyku³ 211 kodeksu karnego. Sprawê skierujemy do s¹du w najbli szym czasie - mówi oficer prasowy KPP w Bytowie. M.T. Nie by³ to pierwszy raz 1,8 promila alkoholu w wydychanym powietrzu mia³ kierowca, który wjecha³ Hond¹ do rowu. Jak siê okaza³o, na sumieniu mia³ o wiele wiêcej w nocy bytowscy policjanci zostali poinformowani, e w ¹kiem (gm. Studzienice) kierowca Hondy wjecha³ do rowu. Samochodem kierowa³ 27-latek. Mê - czyznê zbadano na zawartoœæ alkoholu w organizmie. Okaza³o siê, e w wydychanym powietrzu ma 1,8 promila! Jakby tego by³o ma³o, 27-latek dodatkowo posiada s¹dowy zakaz kierowania pojazdami mechanicznymi. - Po zakoñczonym postêpowaniu sprawa trafi do s¹du. Za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeÿwoœci w czasie obowi¹zywania zakazu kierowania pojazdami grozi kara pozbawienia wolnoœci do 5 lat - mówi oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie, Micha³ Gawroñski. Jeszcze o wiatrakach w gminie Tuchomie Inwestor zaplanowa³ zastosowanie turbiny o mocy 2,5 MW, wysokoœci wie y ok. 100 m i rozpiêtoœci skrzyde³ ok. 50 m - wyjaœnia rzecznik prasowy Agrowindu, spó³ki planuj¹cej postawienie 33 elektrowni wiatrowych na terenie gmin Borzytuchom i Tuchomie. To reakcja firmy na nasz tekst. W poprzednim wydaniu Kuriera w artykule pt. Nie dla wiatraków informowaliœmy o liœcie podpisanym przez 112 mieszkañców m.in. Ciemna, Trzebiatkowej i Mas³owic Trzebiatkowskich, którzy przeciwstawiaj¹ siê planowanej budowie fermy wiatrowej w pobli u ich domów. Przypomnijmy, e jeszcze w ubieg³ym roku Rada Gminy Tuchomie przyjê³a miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które pozwoli³y na budowê wiatraków w tej okolicy. Na tej podstawie firma Agrowind wyst¹pi³a do Regionalnego Dyrektora Ochrony Œrodowiska w Gdañsku z wnioskiem o wydanie decyzji o œrodowiskowych uwarunkowaniach dla 33 si³owni. Klaudia Matyjaszewska, rzecznik prasowy Agrowindu, w liœcie przes³anym w tym tygodniu do naszej redakcji wyjaœnia szczegó³y przedsiêwziêcia: ( ) Ca³kowita wysokoœæ budowli (czyli wie y z gondol¹ i œmig³em) nie mo e przekraczaæ 180 m, a moc znamionowa pojedynczej elektrowni wiatrowej nie mo e byæ wiêksza ni 3 MW. Inwestor zaplanowa³ zastosowanie turbiny o mocy 2,5 MW, wysokoœci wie y ok. 100 m i rozpiêtoœci skrzyde³ ok. 50 m. Niemniej jednak jest jeszcze za wczeœnie, aby dok³adnie okreœliæ wy ej wymienione parametry. ( ) Zdaniem inwestora najbardziej optymalnym rozwi¹zaniem jest zastosowanie turbiny o mocy 2,5 MW, która, przy pe³nym obci¹ eniu, wytwarza 2500 kw, co w praktyce o- znacza, e jedna si³ownia wiatrowa mog³aby teoretycznie zasiliæ ok gospodarstw domowych, a to wszystko za pomoc¹ ekologicznego i odnawialnego Ÿród³a energii, jakim jest wiatr. Spó³ka otrzyma³a warunki przy³¹czenia do sieci elektroenergetycznej na ca³kowit¹ moc 100 MW, a wiêc w chwili obecnej pozosta³a jeszcze rezerwa oko³o 20%, któr¹ docelowo bêdzie nale a³o wype³niæ, aby dostarczyæ do operatora sieci moc zgodn¹ z wydanymi warunkami przy³¹czenia. ( ) Firma Agrowind, dzia³aj¹c zgodnie z polskim prawem, zleci³a wykonanie specjalistycznych analiz i badañ, w tym monitoringu ornitologicznego i chiropterologicznego oraz inwentaryzacji przyrodniczej terenu inwestycji. Wspomniane badania bêd¹ przedmiotem oceny organu odpowiedzialnego za wydanie decyzji o- raz organu opiniuj¹cego w trakcie oceny oddzia³ywania inwestycji na œrodowisko - czytamy w wiadomoœci od rzeczniczki Agrowind sp. z o.o. W.R.

6 6 AKTUALNOŒCI UNIJNE DOP ATY Wyp³aty maj¹ byæ wczeœniej ARiMR rozpoczê³a wydawanie decyzji w sprawie dop³at unijnych dla rolników. Tak jak w ubieg³ym roku na konta ok. 3,5 tys. posiadaczy gospodarstw w powiecie bytowskim trafi w sumie 80 mln z³. Pracownicy powiatowego biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Bytowie rozpoczêli od decyzji na unijne wsparcie za gospodarowanie na gruntach o niekorzystnych warunkach tzw. onw. Stawka za 1 ha jak przed rokiem wynosi 179 z³ za grunty w strefie I (czêœæ gmin Ko³czyg³owy i Borzytuchom) i 264 tys. z³ za strefê II (wiêkszoœæ obszaru powiatu). - Wydaliœmy ju 2/3 decyzji na onw. Przygotowujemy kolejne. Pierwsze wyp³aty rozpoczn¹ siê po mówi W³adys³awa angowska, kierownik powiatowego biura ARiMR. D³u ej na pieni¹dze bêdzie musia³o poczekaæ ok. 300 rolników. W tylu przypadkach pracownicy Agencji musz¹ najpierw zweryfikowaæ ró nicê miêdzy powierzchni¹ podan¹ we wnioskach a rzeczywist¹. - Tak jak przed rokiem decyzji nie przesy³amy poczt¹. Pisemn¹ informacjê otrzymaj¹ jedynie ci, którzy pierwszy raz podejmuj¹ zobowi¹zanie na 5 lat o- raz rolnicy, których wnioski zawieraj¹ b³êdy. W takich przypadkach wzywamy do ich wyjaœnieñ - mówi W. angowska. Jeszcze w tym roku pieniêdzy na swoich kontach z tytu³u onw mo e spodziewaæ siê 70% u ytkowników rolniczych gruntów. Chocia Agencja zapowiada, e wyp³aty dokonane zostan¹ wczeœniej, ostateczny ich termin mija dopiero r. Do tego czasu rolnicy z naszego powiatu z tytu³u gospodarowania w trudnych warunkach ³¹cznie otrzymaj¹ rekompensatê w kwocie 11 mln z³. Z Bytowa do centrali w Warszawie wys³ano te listê pierwszych 70 zleceñ p³atnoœci z tytu³u dzia³añ rolnoœrodowiskowych. - Jesteœmy w trakcie przygotowywania kolejnych 200 decyzji. Nasze biuro wci¹ jest liderem w województwie pomorskim w liczbie przyjêtych wniosków rolnoœrodowiskowych. W tym roku przyjêliœmy ich w sumie Dziêki temu do rolników z naszego powiatu trafi dodatkowe 17 mln z³ m.in. za stosowanie poplonów, miêdzyplonów i prowadzenie gospodarstw ekologicznych - mówi W. angowska. Nie ruszy³o jeszcze wydawanie decyzji o wyp³acie dop³at obszarowych. Wci¹ do koñca nie wiadomo, ile rolnicy otrzymaj¹ w ich ramach, bo te co roku uzale nione s¹ od kursu euro. - Nie mo emy na razie rozpocz¹æ wydawania decyzji, bo rozporz¹dzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi to jedynie projekt. Jak tylko bêdzie podstawa prawna, rozpoczniemy naliczanie dop³at obszarowych - t³umaczy kierownik ARiMR. W projekcie dokumentu ustala siê stawkê na ten rok na 4,23 z³ za 1 euro. To dobra informacja dla rolników, bo to ponad 10 groszy wiêcej ni w ubieg³ym roku. Nieoficjalnie wiadomo, e wyp³ata obszarówki mo e ruszyæ od pocz¹tku grudnia. Na konta rolników z tego tytu³u trafi ponad 50 mln z³. W.R.

7 DOKOÑCZENIE ZE STR. 1 Czy parkomaty stan¹ przy ulicy Górnej? Nowa przystañ do zimy Mo na powiedzieæ, e rozst¹pi³y siê czarne chmury nad S³oneczn¹ Przystani¹ w Studzienicach. Jest szansa, e uda siê znaleÿæ wykonawcê, który do koñca roku zagospodaruje brzeg tamtejszego jeziora. Wart ponad 600 tys. z³ projekt S³oneczna Przystañ jeszcze w ubieg³ym tygodniu sta³ pod znakiem zapytania. Og³oszony w sierpniu przetarg zosta³ ostatecznie uniewa niony. Oferty znacznie przekracza³y wstêpny kosztorys opiewaj¹cy na nieco ponad 300 tys. z³. Szanse na rozstrzygniêcie daje kolejny konkurs, którego oferty otworzono w tym tygodniu. - Najtañsza propozycja firmy Hydro-In z Mieszkañcy bloku przy ul. Kochanowskiego zwracaj¹ uwagê, e strefa przy ul. Ogrodowej czêsto œwieci pustkami. Wicka wynosi 295 tys. z³. Jesteœmy w trakcie sprawdzania dokumentów. Je eli nie bêdzie zastrze eñ, o- ferta spe³ni nasze wymagania i bêdziemy mogli podpisaæ umowê - mówi Maciej Pluto Prondziñski z Urzêdu Gminy Studzienice. Prace budowlane nad jeziorem maj¹ siê zakoñczyæ do Niebawem og³osimy przetarg na drug¹ czêœæ, czyli zakup sprzêtu. Termin na jej zakoñczenie mija AKTUALNOŒCI 7 Nie wszystkim pomys³ siê podoba, m.in. mieszkañcom bloku stoj¹cego powy ej ul. Górnej. - Dlaczego i po co u nas takie coœ mia³oby siê pojawiæ? Ju teraz jest tu ciasno - sprzeciwiaj¹ siê zapytani przez nas mieszkañcy bloku. Boj¹ siê, e parkomaty pojawi¹ siê równie tu przy ich budynku, choæ wjazd pod ich drzwi nie prowadzi z ul. Górnej, ale z ul. Pochy³ej. Jednak wszyscy jako adres zamieszkania maj¹ ul. Górn¹. Tymczasem w innej czêœci miasta mieszkañcy protestuj¹ z powodu ju istniej¹cej strefy. Chodzi o blok przy ul. Kochanowskiego nr 12. Jego lokatorzy chc¹, by strefa zniknê³a z ul. Ogrodowej, przynajmniej od skrzy owania z ul. Szerok¹ do ul. Stobnickiej. - W zasadzie przez wiêkszoœæ dnia p³atne miejsca s¹ wolne. A z drugiej strony przy naszym bloku nie ma jak siê ruszyæ. Zastawione s¹ chodniki i ka de wolne miejsce. Skar ¹ siê na to te ludzie wywo ¹cy œmieci. Czêsto zdarza siê, e nie maj¹ jak wykrêciæ, wyjechaæ. Usuniêcie chocia czêœci strefy mo e coœ by zmieni³o i u nas zrobi³oby siê luÿniej - t³umaczy mieszkanka bloku przy ul. Kochanowskiego. Do sprawy wrócimy. M.T. Do koñca stycznia musimy rozliczyæ te ca³y projekt - mówi M. Pluto Prondziñski. Przypomnijmy, e projekt obejmuje modernizacjê gminnego k¹pieliska w Studzienicach, budowê nowego pomostu, wiaty na sprzêt p³ywaj¹cy i innej infrastruktury, która ma u- miliæ wypoczynek na œwie ym powietrzu. Blisko po³owê kosztów ma poch³on¹æ drugi etap inwestycji, czyli m.in. zakup sprzêtu p³ywaj¹cego i organizacja warsztatów dla dzieci i m³odzie y. Projekt zosta³ dofinansowany kwot¹ blisko pó³ mln z³ przez Lokaln¹ Grupê Ryback¹ Pojezierze Bytowskie. W.R. Antonia Schandorff pójdzie do szko³y Prawdopodobnie w Szkole Podstawowej nr 2 w Bytowie uczyæ siê bêdzie 13-latka, która wraz z rodzin¹ ukry³a siê pod Bytowem. W pi¹tek w ratuszu odby³o siê spotkanie burmistrza Bytowa z rodzin¹ Schandorffów oraz Wojciechem Pomorskim, prezesem Polskiego Stowarzyszenia Przeciw Dyskryminacji Dzieci w Niemczech. Ojciec Antonii, który razem z ni¹ i on¹ uciek³ do Polski przed Jugendamtem (niemieckim urzêdem ds. dzieci i m³odzie y), chce, by dziewczynka zamiast siedzieæ w domu chodzi³a do szko³y. Ratusz wstêpnie wyrazi³ na to zgodê. Niemiecka rodzina mieszka teraz niedaleko Pomyska Wielkiego. Nie d³u ej ni w ci¹gu miesi¹ca zamierza siê jednak przeprowadziæ. Dlatego 13-latka prawdopodobnie uczyæ siê bêdzie w Szkole Podstawowej nr 2. - Z tego, co siê dowiedzieliœmy, wynika, e w³aœnie rejon tej szko³y obejmie dziecko. Zanim jednak 13-latka trafi do placówki, przejdzie intensywny kurs jêzyka polskiego. Byæ mo e zacznie siê on ju w przysz³ym tygodniu - mówi Andrzej Hrycyna, kierownik wydzia³u edukacji i promocji Urzêdu Miejskiego w Bytowie. - Nastêpnie dziewczynkê sprawdzimy pod wzglêdem jej wiedzy i zdecydujemy, do której klasy pójdzie. Z tego, co mówi¹ rodzice, choæ nie maj¹ na to dowodów w postaci dokumentów, skoñczy³a 5 klasê. Ale jest w takim wieku, e powinna pójœæ ju nawet do gimnazjum. Zreszt¹ to siê dopiero oka e. Rodzice Antonii zapowiedzieli, e te siê bêd¹ uczyæ naszego jêzyka, by j¹ wspomóc - wyjaœnia A. Hrycyna. Przypadek rodziny Schandorffów i proœbê o mo liwoœæ chodzenia do szko³y sprawdza jeszcze Kuratorium Oœwiaty w Gdañsku. M.T. Kajakiem po Kamienicy 20 km dziewiczego szlaku kajakowego po Kamienicy ma byæ kolejn¹ atrakcj¹ turystyczn¹ w gminie Tuchomie. Kamienica w swoim górnym odcinku jest wyj¹tkowo urokliw¹ rzek¹. Rzeka Kamienica ju dziœ przyci¹ga amatorów turystyki kajakowej, którzy preferuj¹ trudne przeprawy, spokój i nietkniêt¹ ludzk¹ rêk¹ przyrodê. Tuchomie chce stworzyæ ze swojej rzeki kolejny produkt. - Na pocz¹tku miesi¹ca bra³em udzia³ w spotkaniu poœwiêconym pomys³owi Urzêdu Marsza³kowskiego o stworzeniu 160 km szlaków kajakowych na rzekach Pomorza. Do mo - na by³o deklarowaæ odcinki, które gminy w przysz³oœci chc¹ zagospodarowaæ. W ramach programu wykonana zostanie dokumentacja techniczna, która w przysz³oœci pozwoli ubiegaæ siê o unijne fundusze na stworzenie szlaków z infrastruktur¹. To zadanie priorytetowe wpisane do Regionalnego Programu Operacyjnego, dlatego zarezerwowane zostan¹ na to specjalne œrodki - mówi wójt Tuchomia, Jerzy Lewi Kiedrowski. Nowy szlak przetnie gminê Tuchomie, od jeziora Kamieniczno w Ciemnie do Modrzejewa. - Pierwszy 10-kilometrowy odcinek od jeziora jest p³ytki, przez to latem trudniejszy. Bardziej popularna wydaje siê trasa z Tuchomia do Modrzejewa. Na jej koñcu, w miejscu starego m³yna, planujemy postawiæ przystañ kajakow¹ z prawdziwego zdarzenia z ca³¹ infrastruktur¹ niezbêdn¹ dla kajakarzy. Bêdziemy na to ubiegaæ siê o œrodki unijne - zapowiada J. Lewi Kiedrowski. W.R.

8 AKTUALNOŒCI 9 DOKOÑCZENIE ZE STR. 1 (Nie)s³awna szarpanina KONTROLA I POŒCIG Wszystko zaczê³o siê w œrodê 2.10., gdy policyjna kamera w nieoznakowanej Skodzie Octavii zarejestrowa³a kierowcê, który przekroczy³ prêdkoœæ o 19 km/h. Samochód przyspiesza³, wyje - d aj¹c z Bytowa w stronê Udorpia w okolicach stacji Shell. -Policjanci natychmiast na dach auta za³o yli koguta i ruszyli za kierowc¹. Jad¹c, ca³y czas dawali znaki, by zjecha³ na pobocze. Za przekroczenie prêdkoœci grozi³o mu tylko 100 z³ mandatu. Nie dosta³by nawet punktów karnych, poniewa ma niemieckie prawo jazdy - mówi Micha³ Gawroñski, oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Bytowie. 48-letni kierowca Audi doœæ d³ugo nie zje d a³ na pobocze. - Gdyby myœla³, e policjanci jad¹ za kimœ innym, powinien by³ i tak zjechaæ na bok, by umo liwiæ im przejazd i dalszy poœcig. Tego jednak nie zrobi³ - wyjaœnia oficer prasowy. W koñcu jednak Audi zatrzyma³o siê w Udorpiu. - Ale mê - czyzna nie zjecha³ na boczn¹ drogê, na co wskazywali mu funkcjonariusze. Sami, wje d aj¹c na ni¹, zrobili mu miejsce, by móg³ zatrzymaæ siê obok nich. Ten jednak stan¹³ samochodem na drodze. Kiedy funkcjonariusze wydali mu polecenie do zatrzymania pojazdu w bezpiecznym miejscu, ten stwierdzi³, e s¹ przebierañcami i gwa³townie ruszy³ z miejsca - t³umaczy M. Gawroñski. Policjanci wrócili do radiowozu i ruszyli w poœcig. - Niestety, stracili uciekiniera z oczu. Jechali drog¹ przez kilka kilometrów z prêdkoœci¹ km/h i jeszcze nie mogli go dogoniæ. Tu pojawia siê pytanie: jak szybko musia³ jechaæ œcigany? -zastanawia siê policjant. Inaczej sprawê przedstawia kieruj¹cy Audi. - Jad¹c w stronê Lipnicy, na drodze za Udorpiem razem z on¹ zauwa yliœmy samochód z tzw. kogutem na dachu i tak jak u nas w Berlinie zwolni³em i zje d aj¹c na pobocze, ust¹pi- ³em przejazd temu autu. Funkcjonariusze zatrzymali mój samochód na polnej drodze niedaleko drukarni za Udorpiem. Para policjantów, nie przedstawiaj¹c siê, nie podaj¹c przyczyny zatrzymania oraz nie ¹daj¹c W momencie zamkniêcia tego numeru wideo z zatrzymania 48-latka umieszczone w internecie mia³o ponad 1,2 mln wejœæ. adnych dokumentów, poinformowa³a, e zostaliœmy zatrzymani do kontroli nakazuj¹c, bym wjecha³ w tê w poln¹ drogê. Policjanci poruszali siê nieoznakowanym radiowozem. Mia³em uchylone szyby z myœl¹ przekazania dokumentów, ale pani policjantka podesz³a i próbowa³a otworzyæ drzwi. Samochód posiada automatyczn¹ blokadê, wiêc próba ich otwarcia siê nie powiod³a. Zauwa y³em, jak siêgnê³a po broñ, wiêc w obawie o rodzinê odjecha³em - wyjaœnia w specjalnym oœwiadczeniu, które zamieœci³ w internecie. PRÓBA ZATRZYMANIA 48-latka dogoniono dopiero przed Rekowem. - Planowa³em zatrzymaæ siê w Rekowie, jednak na usiln¹ proœbê zestresowanej ony zjecha³em tam, gdzie chcia³a, poniewa niedaleko by- ³y budynki mieszkalne - t³umaczy w oœwiadczeniu kierowca Audi. - Zatrzyma³ siê na jednej z odchodz¹cych w lewo dróg i czeka³ na to, a œcigaj¹cy go radiowóz przejedzie. Nasi funkcjonariusze jednak wczeœniej zauwa yli jego auto. W pierwszym momencie wjechali w z³¹ drogê, ale wycofali i wrócili we w³aœciwe miejsce. Obywatel Niemiec próbowa³ jeszcze wtedy uciekaæ - mówi rzecznik komendy i opowiada dalej: - Nasi policjanci zajechali mu drogê. Wysiedli z auta i gdy dochodzili do kierowcy ten rzuci³ siê w stronê swojego samochodu. Nasza funkcjonariuszka zagrodzi³a mu drogê, a policjant stan¹³ za 48-latkiem. W tym momencie mê czyzna u- derzy³ g³ow¹ policjantkê i funkcjonariusza. Zaczê³a siê szarpanina - t³umaczy M. Gawroñski. WIDEO W INTERNECIE Dalsz¹ czêœæ interwencji mo - na obejrzeæ na nieco ponad 4-minutowym filmiku, który pojawi³ siê w serwisie youtube.com w pi¹tek Umieœci³ go tam zatrzymany przez policjantów 48-latek. Akcjê rejestrowa³ syn mê czyzny. W materiale widaæ wyraÿnie, w jak nieporadny sposób policjanci próbowali zatrzymaæ kierowcê. Na ros³ego mê - czyznê nie dzia³a³y ich chwyty ani nawet gaz pieprzowy, którym przy okazji potraktowano jego onê. - Powiedzia³em, e na ziemiê, na piach nie bêdê siê k³ad³. Policjant siedzia³ mi na szyi, a ja wreszcie da³em siê zakuæ w kajdanki, bo widzia³em, e to nie ma sensu. Dalej skakaliby dooko³a. Gdy tak le a³em policjantka kilka razy uderzy³a mnie pa³k¹. Pyta³em, dlaczego mnie bije i ka e tarzaæ siê w piasku. Niestety, tego ju nikt nie nagrywa³. Syna nie by³o. Szkoda, e nie schowa³ siê za drzewem i równie tego nie nagrywa³. Mówi³em te, by uwa ali, bo mam chory krêgos³up. Nie chcieli tego s³yszeæ. Dobrze, e nic gorszego siê nie sta³o - opisuje wydarzenie mê czyzna. Funkcjonariuszom w koñcu uda³o siê na³o yæ kajdanki kierowcy Audi i przewieÿæ go na komendê. Zamiast gro ¹cych mu na pocz¹tku 100 z³ ostatecznie dosta³ 1 tys. z³ grzywny. - Zabezpieczyliœmy te kolejne 5 tys. z³ na poczet przysz³ych grzywien za stawianie biernego oporu funkcjonariuszom, ucieczkê z miejsca zdarzenia i naruszenie nietykalnoœci policjantów -mówi M. Gawroñski. - Jeœli chodzi o poddanie siê dobrowolnie karze, to by³em zmuszony, to uczyniæ, poniewa nastêpnego dnia musia³em wróciæ do kraju. Dlatego zastanawia³em siê, dlaczego nie mia³em prawa jako obcokrajowiec wp³acenia kaucji na poczet kary, a sprawa mog³aby odbyæ siê w s¹dzie... Po poddaniu siê dobrowolnej karze jestem uznany za winnego. Dziwi mnie równie to, e policja w Bytowie nie udostêpni³a materia³ów z videorejestratora. Musz¹ je posiadaæ - t³umaczy kierowca Audi. PO FILMIE O sprawie naprawdê g³oœno zrobi³o siê dopiero w weekend. W niedzielê po po³udniu wideo z akcji obejrzano ju ponad 200 tys. razy. Temat trafi³ na czo- ³ówki gazet i do mediów. Nieporadnoœæ policji do tej pory krytykuj¹ i wyœmiewaj¹ nie tylko internauci. - Choæ akcja ostatecznie zakoñczy³a siê pomyœlnie, to przyznajê, e policjanci pope³nili b³êdy. Mieli stan¹æ autem tak, by kierowca nie móg³ u- ciec. Faktycznie nie byli te w stanie sobie z nim poradziæ. W przypadku policjanta jest to wynikiem braku doœwiadczenia. Na ulicy pracuje dopiero od pó³ roku - mówi M. Gawroñski, dodaj¹c: - policjanci zawsze mogli u yæ np. pa³ki czy innych œrodków przymusu bezpoœredniego. Tu jednak nie by³o takiej potrzeby. Zareagowali stosownie do sytuacji. onie mê czyzny te prysnêli gazem po twarzy, poniewa po stronie, po której znajdowa³a siê kobieta, nasza funkcjonariuszka mia³a broñ. Istnia³o podejrzenie, e kobieta chce uderzyæ policjantkê. Mog- ³aby te zrobiæ coœ gorszego. ZAPOWIADAJ KONTROLÊ Jak siê dowiedzieliœmy, wewnêtrzne dochodzenie w bytowskiej komendzie potrwa miesi¹c. - Zleci³ je nasz komendant. Przeanalizujemy tê sprawê i ju teraz mogê powiedzieæ, e naszych funkcjonariuszy czekaj¹ dodatkowe szkolenia z dzia³ania w terenie m.in. w³aœnie z radzenia sobie z zatrzymywaniem osób. Jestem z wykszta³cenia instruktorem, wiêc czêœæ zajêæ poprowadzê sam. Do pomocy mam te dostaæ jeszcze jednego policjanta, który zostanie do tego specjalnie przeszkolony - zapowiada M. Gawroñski. Wiadomo, e funkcjonariuszka, która bra³a udzia³ w akcji, na pocz¹tku roku zosta³a przeniesiona do Bytowa z posterunku w Ugoszczy (gm. Studzienice). Wtedy skar yli siê na ni¹ i innych policjantów mieszkañcy, którzy dostawali mandaty m.in. za jazdê ci¹gnikiem pod wp³ywem alkoholu. Jednak nie bêdzie to mia³o wp³ywu na ostateczne rozwi¹zanie sprawy kierowcy Audi. - To by³a szersza sprawa i nie dotyczy³a tylko tej pani. Tam karano mandatami te ludzi, którzy zak³ócali ciszê nocn¹ itd. Tak naprawdê pozbyæ siê ich z posterunku chcia³o tylko kilku mieszkañców. Te g³osy jednak by³y tak silne, e faktycznie policjantów przeniesiono - t³umaczy M. Gawroñski. M.T.

9 AKTUALNOŒCI 11 NASZ CZYTELNIK ZWRACA UWAGÊ Zamieszczenie nie kosztuje wiele fatygi, a mo e u³atwiæ ycie - Myœl¹c o uruchomieniu w³asnej dzia³alnoœci gospodarczej, wszed³em na stronê internetow¹ Starostwa, ratusza i Urzêdu Pracy. Ale potrzebne dokumenty, które tam znalaz³em, s¹ nieaktualne, ukryte lub zwyczajnie ich nie ma - informuje jeden z naszych Czytelników. - Na stronie powiatu owszem znalaz³em dokumenty, ale przeterminowane. Widnieje tam przyk³ad jednego wniosku, ale dla... miasta sto³ecznego Warszawy. Brakuje równie druku CEiDG-1. Wystarczy go z³o yæ w urzêdzie gminy lub miejskim, a resztê za nas za³atwi¹ urzêdnicy - t³umaczy Czytelnik, dodaj¹c, e na tej samej stronie umieszczono odnoœnik przekierowuj¹cy na www Powiatowego Urzêdu Pracy. Jednak tam równie brakuje CEiDG-1. - Natomiast na stronie ratusza tylko z grubsza spojrza³em, i te go nie znalaz³em. Na pewno nie ma tego na stronie g³ównej, brakuje te linku do niego. Mo e wstawili go gdzieœ g³êbiej? Wydaje mi siê, e pomaganie w walce z bezrobociem to jedno z wa niejszych zadañ gminy. Choæ czemu siê dziwiæ, skoro nawet PUP tego nie ma? - zastanawia siê mê czyzna. Na stronie Urzêdu Miejskiego wspomniany przez Czytelnika dokument da siê znaleÿæ, ale trzeba siê trochê natrudziæ. Najpierw nale y wejœæ na Biuletyn Informacji Publicznej, potem na poradnik petenta, by nastêpnie otworzyæ zak³adkê wydzia³u spraw obywatelskich i spo³ecznych. - Faktycznie przeciêtnemu u ytkownikowi, który nie musi byæ zaznajomiony z tym, czym siê zajmuj¹ poszczególne wydzia³y, mo e byæ ciê ko go odnaleÿæ. Zastanawiam siê, gdzie i w jaki sposób mo na by ten dokument przenieœæ, by sta³ siê bardziej widoczny? Przyjrzymy siê temu i spróbujemy znaleÿæ lepsze rozwi¹zanie - t³umaczy Zenon Smantek, sekretarz bytowskiego ratusza. W Starostwie powiedziano nam najpierw, e umieszczanie dokumentów zwi¹zanych z zak³adaniem w³asnej dzia³alnoœci jest zadaniem dodatkowym i powiat mo e, ale nie musi tego robiæ. Kilka minut póÿniej jednak zmieniono zdanie. - Sprawdziliœmy tê informacjê i faktycznie dokumenty dotycz¹ce za³o enia dzia³alnoœci Po zwróceniu uwagi przez naszego Czytelnika Starostwo Powiatowe zamieœci³o na swojej stronie internetowej aktualne dokumenty. gospodarczej na naszej stronie by- ³y nieaktualne. Ju je œci¹gnêliœmy. Nastêpnego dnia pojawi siê druk CEiDG-1 - powiedzia³ nam Pawe³ Chodorowski, naczelnik wydzia³u rozwoju i spraw spo- ³ecznych Starostwa Powiatowego w Bytowie. Faktycznie, nastêpnego dnia na stronie pojawi³y siê stosowne dokumenty wraz z opisem. Na stronie PUP druku CEiDG-1 nie ma i nie bêdzie. - Zawsze mieliœmy problem z aktualnoœci¹ np. ofert pracy. Czêsto jest tak, e przedsiêbiorca ju kogoœ zatrudni³ i o tym nie informuje, a oferta nadal wisi. Natomiast jeœli chodzi o inne dokumenty, to s¹ aktualne, bo ca³y czas przyjmujemy ró nego rodzaju wnioski, co wymusza na nas ich odœwie anie. Z kolei jeœli chodzi o CEiDG-1, to nie jesteœmy instytucj¹, która akurat tym wnioskiem siê zajmuje. To obowi¹zek gminy. Mówi¹c, e ten dokument powinien byæ na naszej stronie, moglibyœmy wymyœliæ ca³¹ masê innych dokumentów, które do tego wniosku pewnie nale a³oby do³¹czyæ, czyli m.in. wniosek o wpis do Krajowego Rejestru S¹dowego. Nie mamy na to miejsca - mówi dyrektor PUP w Bytowie, Janusz Wiczkowski. Wniosek o za³o enie w³asnej firmy nie pojawi siê na www PUP te z innego powodu. Urz¹d czeka na now¹ stronê internetow¹. Jej wygl¹d i informacje w niej zawarte wed³ug J. Wiczkowskiego odgórnie okreœla ministerstwo. - Do tej pory mieliœmy w zasadzie dowolnoœæ w u- mieszczaniu treœci. Teraz wszystkie urzêdy pracy bêd¹ mia³y u- jednolicone strony w internecie. Dlatego nie wiem, czy teraz coœ modyfikowaæ, bo i tak zaraz siê zmieni - rozk³ada rêce dyrektor PUP. Na www pozosta³ych gmin z naszego powiatu z wnioskiem CEiDG-1, podobnie jak na stronie ratusza, bywa ró nie. W witrynie Urzêdu Gminy Borzytuchom go nie ma, ale wchodz¹c na BIP znajdzie siê go w g³ównym menu. Inaczej jest natomiast np. na stronie internetowej parchowskiego urzêdu. - Przyznam siê szczerze, e nie mam pojêcia, czy coœ takiego u nas jest. Powiem informatykowi, by tego poszuka³ i jeœli go mamy, przesun¹³ w jakieœ bardziej widoczne miejsce. A jeœli faktycznie dokumentu brakuje, to go jak najszybciej umieœcimy - zapewnia wójt gminy Parchowo, Andrzej Do³êbski. M.T. W BYTOWSKICH SZKO ACH Rodzice chc¹ zmian w sklepikach Kolorowe lizaki, musuj¹ce proszki, pa³ki wodne - to tylko czêœæ asortymentu, jaki mo na znaleÿæ w bytowskich szkolnych sklepikach. Rodzice bij¹ na alarm i chc¹ zmian. Asortyment szkolnego sklepiku by³ jednym z g³ównych tematów na pierwszym w tym roku szkolnym spotkaniu Rady Rodziców Szko³y Podstawowej nr 5 w Bytowie. Rodzice uczniów zwrócili uwagê, e to, co oferuje siê ich pociechom za niewielkie pieni¹dze, pozostawia wiele do yczenia. - S¹dzi³am, e szkolny sklepik poza typowymi artyku³ami papierniczymi jak zeszyty, o³ówki, d³ugopisy powinien sprzedawaæ równie kanapki, dro d ówki, owoce, soki. Bardzo siê zdziwi³am, kiedy u dziecka w plecaku znalaz³am coœ przypominaj¹ce odœwie acz do ust. Po spryskaniu wydobywa³ siê jakiœ r¹cy, musuj¹cy proszek. Na pytanie, gdzie to kupi³, odpowiedzia³, e w szkolnym sklepiku. Wtedy sprawdzi³am asortyment i okaza³o siê, e jest tam jeszcze wiele innych podobnych niespodzianek - skar y siê Bo ena Kniter, matka jednego z uczniów. Na proœbê rodziców dyrekcja szko³y spotka³a siê z ajentem szkolnego sklepiku, któremu zaproponowano zmiany w oferowanym asortymencie. - Nasz ajent jest otwarty na propozycje. Zgodzi³ siê wycofaæ czêœæ produktów o wysokim sk³adzie cukru, zw³aszcza s³odzonych kolorowych napojów, lizaków. W zamian maj¹ pojawiæ siê soki warzywne, owocowe. Obieca³ te sprzeda kanapek, ale nie Zdaniem rodziców w sklepikach szkolnych jest za du o s³odyczy. bêdzie to jakaœ bardzo szeroka o- ferta, bo pomieszczenie jest niewielkie i trzeba je bêdzie przygotowywaæ gdzie indziej - wyjaœnia dyrektor bytowskiej Szko³y Podstawowej nr 5, Jerzy Jobczyk, dodaj¹c, e ma nadziejê, i pomys³y rodziców spodobaj¹ siê równie u- czniom. W drugiej bytowskiej podstawówce równie zwracano uwagê na ten problem. - Swego czasu wypowiedzia³em wojnê chipsom i tych w szkolnym sklepiku siê ju nie znajdzie, ale dzieci przynosz¹ je sobie z domów lub kupuj¹ gdzie indziej. Moi kolejni ajenci przestrzegaj¹ zasad co do asortymentu, jednak trudno zupe³nie pozbyæ siê s³odyczy. Poza tym przyk³ad chipsów pokazuje, e jeœli nawet dzieci nie bêd¹ mia³y dostêpu do s³odkoœci na miejscu w szkole, to poradz¹ sobie w inny sposób -mówi dyrektor bytowskiej Szko³y Podstoawej nr 2, Jaros³aw Jakusz. Przy okazji doda³, e wczeœniejsze próby wprowadzenia zdrowej ywnoœci w sklepiku koñczy³y siê fiaskiem. - By³y owoce, ale dzieci w ogóle ich nie kupowa³y. Niestety, nie zawsze to, co my uwa amy za s³uszne, odpowiada najm³odszym. W tej chwili jednak sporym wziêciem ciesz¹ siê ciep³e bu³eczki i kanapki - dodaje J. Jakusz. Próbê wprowadzenia zdrowej ywnoœci podjêto swego czasu równie w Zespole Szkó³ Ekonomiczno-Rolniczych. Niestety, sprzeda œwie ych sa³atek i kolorowych kanapek by³a zbyt niska i sklepik trzeba by³o zamkn¹æ, bo jego prowadzenie okaza³o siê nieop³acalne., M.T.

10 AKTUALNOŒCI Kurier Bytowski r. 41 (1077) 13 DNA wskazuje na Sudety O tym, sk¹d pochodz¹ jod³y rosn¹ce na Kaszubach, w œwietle wyników ostatnich badañ genetycznych, rozmawiamy z nadleœniczym Nadleœnictwa Osusznica Jaros³awem Czarneckim. Kurier Bytowski : Najwy sze wzniesienia w naszym powiecie porasta m.in. jod³a. To nie jest rodzimy gatunek. Jaros³aw Czarnecki: Nie, choæ na pewno nie tak odleg³y jak np. daglezja, któr¹ przecie te u nas spotkamy. Daglezja przywêdrowa³a a z Ameryki Pó³nocnej. Tymczasem linia pó³nocnego zasiêgu jod³y przebiega ledwie ponad 200 km od nas. Podejrzewam, e zwyczajnie nie zd¹ y³a do nas dotrzeæ po ostatnim zlodowaceniu. W jej powrocie na pó³noc, po ust¹pieniu l¹dolodu, najpewniej przeszkodzi³ cz³owiek. Trudno to inaczej wyt³umaczyæ, bo na Kaszubach mamy w wielu miejscach warunki odpowiednie dla jod³y. I ona u nas dobrze roœnie, sama te potrafi siê tu wysiewaæ. Nie zmienia to faktu, e jod³y porastaj¹ce nasze wzgórza moren czo³owych zosta³y do nas przywiezione. Te pierwsze, najstarsze tak. Ale po co? W XIX w. nadal eksperymentowano z gatunkami drzew, którymi obsadzano dawne pola uprawne. Trzeba wiedzieæ, e po epoce wielkich odkryæ geograficznych, a potem wielkich kolonizacji olbrzymie po³acie Europy przesta³o siê uprawiaæ. Dotyczy³o to zw³aszcza s³abych gleb i zimniejszego klimatu. Po prostu w koloniach taniej produkowano ywnoœæ czy we³nê. Zaczêto wiêc na masow¹ skalê zalesienia i tak narodzi³o siê wspó³czesne leœnictwo. W koñcu XIX w. nauka ta by³a ju dosyæ zaawansowana. Jednoczeœnie ros³o zapotrzebowanie na drewno dla rozwijaj¹cego siê przemys³u i bu- 2-3 letnie siewki jod³y wypuszczaj¹ pierwszy boczny pêd. Leœnicy nazywaj¹ go ostrog¹. Jod³y rosn¹ u nas w drzewostanach mieszanych, najczêœciej z bukiem i sosn¹. Na zdjêciu taki las nieopodal Tuchomka. downictwa. Zwrócono wiêc uwagê m.in. na jod³ê, bo jej drewno jest lekkie i wytrzyma³e, w swoich w³aœciwoœciach podobne do œwierkowego czy sosnowego. Jednym s³owem stanowi dobre drewno konstrukcyjne. Ale jednoczeœnie posiada wysok¹ jakoœæ. Nie ma du ych sêków, krzywizn czy zbie ystoœci jak sosna, modrzew czy œwierki Zbie ystoœci? Chodzi o to, e ma mniej wiêcej ten sam obwód a do samej korony, podczas gdy inne wspomniane gatunki zwê aj¹ siê. To dlatego jod³a ma du ¹ wydajnoœæ, tzn. przy jej przecieraniu ma³o tracimy na odpady. Poza tym dosyæ szybko przyrasta, ma ma³o szkodników Jod³y, podobnie jak daglezje, kiedy rosn¹ blisko siebie, zaczynaj¹ tworzyæ jeden organizm. Poszczególne drzewa nie konkuruj¹ ze sob¹. Widaæ to, kiedy wytniemy jedno z nich - pozosta³y po nim pniak zabliÿnia siê, tworz¹c coœ na kszta³t he³mu. owadzich. Nic wiêc dziwnego, e w drugiej po³owie XIX w., czyli wtedy, kiedy intensywnie zalesiano nasze strony, ktoœ wpad³ na pomys³, by j¹ do nas œci¹gn¹æ. Ówczeœni leœnicy zauwa yli, e tu panuj¹ podobne warunki jak w górach, jest odpowiednie nachylenie, klimat, no i gleby. Œci¹gnêli wiêc jod³ê, by wzbogaciæ asortyment drzew leœnych. Wtedy te trafi³y do nas daglezja i œwierk, choæ trwaj¹ dyskusje, czy nie jest on u nas naturalny. Jednak w odró nieniu od jod³y œwierk czy sosna zuba aj¹ siedlisko, na którym rosn¹, degraduj¹ glebê. Wiadomo, sk¹d konkretnie przywieziono nasiona, z których wyros³y nasze jod³y? Z ustnych przekazów wiemy, e w koñcu XIX w. nasiona przywieziono w nasze strony w butlach po winie. Wysiewano je pod starsze sosny i buki, które tworzy³y coœ w rodzaju okapu, bo jod³a lubi wzrastaæ w cieniu. Potem te sosny i buki zosta³y wyciête. Niestety, nie wiemy, kiedy to siê sta³o. W ka dym razie w efekcie powsta³ u nas drzewostan jod³owy. Podejrzewam, e ówczeœni leœnicy mieli œwiadomoœæ, e gleby po pó³nocnej stronie moreny czo³owej s¹ lepsze ni te bardziej na po³udnie. A ten gatunek wymaga yznych siedlisk. St¹d taka ich decyzja o wyborze miejsca. Dziœ, po ostatnich badaniach genetycznych wiemy, e nasiona pochodzi³y z po³udnia ówczesnych Prus, czyli z Sudetów. A coœ wiêcej o tych badaniach? Przed kilkoma laty pobrano próbki od 460 drzew z Bieszczad i Karpat Wschodnich (Ukraina), Gór Œwiêtokrzyskich, Sudetów i z naszego terenu. DNA pochodzi³o z Starsze jod³y maj¹ charakterystyczny pokrój. Ich korona nie koñczy siê szpicem, ale jest zaokr¹glona, przypominaj¹c coœ na kszta³t bocianiego gniazda. - Mo na te powiedzieæ, e korona jod³y przypomina jej szyszkê, która równie posiada têpe zakoñczenie - mówi Jaros³aw Czarnecki. igie³. Ich wynik jednoznacznie potwierdzi³, e nasze jod³y to potomkowie jode³ sudeckich. Jaka przysz³oœæ czeka nasze jod³owe lasy? Nasze jedliny s¹ rezerwuarem nasion - w³aœnie po to utworzono Wy³¹czone Drzewostany Nasienne w Leœnictwie P³otowo. Przysz³oœæ tych drzewostanów jest wiêc pewna, poniewa s¹ one istotne nie tylko dla gospodarki leœnej, ale tak e dla œrodowiska przyrodniczego i krajobrazu. Poza tym jod³y s¹ d³ugowieczne, wiêc jeszcze d³ugo bêd¹ wa ne dla tutejszej gospodarki i œrodowiska. W miarê mo liwoœci obsadza siê tym gatunkiem nowe powierzchnie, choæ, jako e to drzewo obce, nie s¹ to imponuj¹ce area³y. G³ównym zadaniem jod³y jest i bêdzie pozytywny wp³yw na ró norodnoœæ przyrodnicz¹ naszych morenowych wzgórz. Rozmawia³ P.D.

11 AKTUALNOŒCI Kurier Bytowski r. 41 (1077) 15 TEMAT ZE STR. 1 Grubo poni ej zamkowego dziedziñca Wykopaliskami w studni na bytowskim zamku zajmowali siê archeolodzy Pawe³ Szczepanik i Kamil Kajkowski. Z tym drugim rozmawiamy o tym, co znaleziska mog¹ nam powiedzieæ o dziejach zamku i Bytowa. Kurier Bytowski : Co ciekawego znaleÿliœcie w zamkowej studni? Kamil Kajkowski: Nie by³o tu jakichœ wyj¹tkowo spektakularnych zabytków, co nie zmienia faktu, e to, co wykopaliœmy, rzuca sporo œwiat³a na temat dziejów bytowskiego zamku. Do najciekawszych odkryæ mo na zaliczyæ koœciany grzebieñ wyciêty z rogu prawdopodobnie z XV w., guzik z br¹zu, kamienn¹ kulê do bombardy z czasów potopu szwedzkiego oraz nieco drobnych zabytków metalowych - kute gwoÿdzie, ogniwo ³añcucha. Oprócz tego wykopaliœmy haki, które byæ mo e przyczepione do cembrowiny umo liwia³y zejœcie do studni. ZnaleŸliœmy równie, jak w wiêkszoœci tego rodzaju wykopaliskach, sporo fragmentów œredniowiecznej i nowo ytnej ceramiki, resztki szklanych butelek i rozdrobnione szk³o najpewniej typu witra owego. Mówi pan, e to nie s¹ spektakularne odkrycia... Mo na przypuszczaæ, e zamkowa studnia by³a doœæ czêsto czyszczona, dlatego nie ma tam zbyt wielu wa nych rzeczy. Z regu³y w studniach znajduje siê o wiele wiêcej ciekawych zabytków. Na przyk³ad ten grzebieñ. Najpewniej nie zosta³ tam wrzucony specjalnie. To bardzo luksusowy jak na owe czasy przedmiot, którego nikt nie pozby³by siê ot tak. Do studni czêsto wpada³y najró niejsze przedmioty, tu jednak nie ma ich za wiele, co mo e œwiadczyæ o tym, e dbano o to, by nie by³a zaœmiecana. Czy na podstawie tych wykopalisk mo na powiedzieæ coœ wiêcej o zamku? Jak wspomnia³em, to, co znaleÿliœmy, nie nale y do przedmiotów wyj¹tkowych. Nie licz¹ siê jednak fanty, ale to, czego dziêki wykopaliskom mo emy siê dowiedzieæ. Wed³ug badañ studni sprzed 20 lat warstwa œredniowieczna mia³a pojawiæ siê ju na g³êbokoœci 3,5 m. Dalej nie kopano. My, bêd¹c metr ni- ej, jeszcze jej nie znaleÿliœmy. Pojawi³a siê póÿniej, bo dopiero na g³êbokoœci oko³o 5-5,5 m. Podwa a to wyniki prac archeologicznych z 1993 r. Kto wie, co znaleÿlibyœmy jeszcze ni ej? Ciekawostk¹ jest te to, e do budowy cembrowiny u yto kamiennego arna z m³yna, na które natrafiliœmy we wspomnianej warstwie pochodz¹cej prawdopodobnie z XV w. Mo e to oznaczaæ, e w okolicy ju wtedy musia³ dzia³aæ m³yn - zak³adaj¹c oczywiœcie, e kamieñ nie zosta³ sprowadzony z innego miejsca, co wed³ug nas wydaje siê mniej prawdopodobne ni jego lokalne pochodzenie. To z kolei koresponduje z przeprowadzonymi kilka lat temu badaniami na ulicy Wojska Polskiego i dowodzi, e jakieœ struktury protomiejskie pojawi³y siê w Bytowie przed przybyciem Krzy aków. Zreszt¹ mówi¹ o tym Ÿród³a pisane wspominaj¹ce, e Zakon zakupi³ ziemiê wraz z jakimœ ufortyfikowanym obiektem. Badania w studni nie da³y odpowiedzi na pytanie, czy w³aœnie w miejscu dzisiejszego zamku znajdowa³a siê wczeœniejsza twierdza, któr¹ zakonnicy mieli rozbudowaæ. Mo e gdybyœmy kopali g³êbiej, dowiedzielibyœmy siê czegoœ wiêcej. Dlaczego w takim razie nie kopaliœcie ni ej? W projekcie zatwierdzonym przez konserwatora zabytków zobowi¹zaliœmy siê kopaæ tak g³êboko, jak bêdzie to mo liwe. Musieliœmy zakoñczyæ, bo po prostu baliœmy siê o nasze bezpieczeñstwo. Na g³êbokoœci 6 m zaczê³a siê pojawiaæ woda. Cembrowina, mimo e siêga jeszcze g³êbiej, stawa³a siê coraz rzadsza. Gdybyœmy zeszli ni ej, ryzykowalibyœmy osuniêcie siê kamieni. Wróæmy do znalezisk. Poza wspomnianymi przedmio- Ten koœciany grzebieñ pochodzi najprawdopodobniej z XV w. tami pojawi³o siê jeszcze trochê koœci i nic poza tym. Ten materia³ podobnie jak pozosta³e znaleziska rozeœlemy w ró ne miejsca do ekspertyzy. Dowiemy siê dok³adnie, z jakich okresów pochodz¹. Co do koœci i resztek roœlinnych, to je równie zbadamy. Dziêki temu mo e dowiemy siê te, co jedli mieszkañcy zamku lub jakie zwierzêta i roœliny y³y i ros³y tu w dawnych czasach. Kiedy mo emy siê spodziewaæ wyników? Zobowi¹zaliœmy siê je przedstawiæ w przysz³ym miesi¹cu. Jak dot¹d tylko czêœæ znalezisk wys³aliœmy do badañ. Szukamy ekspertów lub oœrodków badawczych, które zrobi¹ to szybko i w miarê tanio. Czy wykopane eksponaty trafi¹ do naszego muzeum? Na pewno kula do bombardy i koœciany grzebieñ, gdy s¹ bardzo ekspozycyjne. Jestem nie tylko archeologiem, ale i kustoszem w muzeum. Zapewniam, e czêœæ znalezisk znajdzie swoje miejsce w Baszcie M³yñskiej. A co dalej ze studni¹? Wykop wci¹ jest otwarty. Rozmawialiœmy z dyrektorem Bytowskiego Centrum Kultury. Nie bêdziemy zakopywaæ studni do poprzedniego poziomu, mimo e wczeœniej zobowi¹zaliœmy siê to zrobiæ. Uwa amy, e jest teraz o wiele ciekawsza. Ta g³êbokoœæ daje fajny efekt. O ile wiem, dalsze prace zwi¹zane ze studni¹ wi¹ ¹ siê z jej adaptacj¹ ekspozycyjn¹. A jakie s¹ wasze dalsze plany w naszym mieœcie? Warunkiem zwiêkszenia intensywnoœci prac wykopaliskowych na terenie Bytowa i okolic jest stworzenie w Muzeum Zachodniokaszubskim dzia³u archeologicznego. Robót dla archeologów jest tu bardzo du o i na wiele lat. W najbli szej mo liwej przysz³oœci chcielibyœmy zaj¹æ siê szukaniem pozosta³oœci Gdaniska, czyli wie y ostatniej obrony. Na murze kurtynowym od strony ul. Podzamcze znajduje siê wyjœcie na drewniany pomost, który wed³ug mnie do niej prowadzi³. Zreszt¹ pamiêtam, e jeszcze gdy by³em dzieckiem, czêsto bywa³em w tych okolicach i widzia³em tam resztki ceglanej konstrukcji - byæ mo e filaru podtrzymuj¹cego pomost prowadz¹cy do tej wie y. Myœlê, e warto by by³o dowiedzieæ siê, czy to prawda. To jednak tylko plany. Potrzeba pieniêdzy. Mo e spróbujemy z koleg¹ napisaæ wniosek do dyrektora BCK lub do miasta z proœb¹ o wsparcie. Natomiast na przysz³y rok planujemy napisanie monografii dotycz¹cej badañ archeologicznych w Byto- Bytowscy archeolodzy przy pracy: u góry Pawe³ Szczepanik, u do³u Kamil Kajkowski. wie prowadzonych tu do tej pory. Gdzie jeszcze pana zdaniem nale a³oby kopaæ w pobli u zamku, by znaleÿæ coœ interesuj¹cego? W zasadzie przyda³oby siê przekopaæ sam¹ fosê. Najlepiej w okolicach mostu zwodzonego od strony ul. 1 Maja. Tam nikt nigdy badañ nie prowadzi³, a czêsto bywa³o, e gdy na moœcie mija³y siê dwa wo- zy, coœ z nich spada³o. Jeœli gdzieœ znajduj¹ siê ciekawe zabytki, to na pewno tam. W ogóle ca³y zamek i jego okolice przyda³oby siê przekopaæ i sprawdziæ chocia by to, w jaki sposób ukszta³towano zamkowe wzgórze. Ale na to te potrzeba pieniêdzy. Rozmawia³ M.T. Wideo z prac oraz zdjêcia na

12 16 KULTURA W rocznicê urodzin Nagrody dla poetów rozdane By³ pierwszym urodzonym na Gochach, który uzyska³ tytu³ profesora. W ¹kiem, gdzie przyszed³ na œwiat, w 100 rocznicê urodzin Klemensa Zmuda Trzebiatowskiego, d³ugoletniego profesora pedagogiki Uniwersytetu Gdañskiego, ods³oniêta zostanie pami¹tkowa tablica. Klemens Zmuda Trzebiatowski urodzi³ siê r. Skoñczy³ szko³ê podstawow¹ w BrzeŸnie Szlacheckim, a nastêpnie seminarium nauczycielskie w Koœcierzynie. Studiowa³ w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Pracowa³ jako nauczyciel m.in. w Chojnicach, Kamieniu Krajeñskim, Botowie w powiecie piñskim, a tak e Lipiu, gdzie w czasie drugiej wojny œwiatowej zorganizowa³ tajne gimnazjum. By³ równie cz³onkiem Tajnej Organizacji Nauczycielskiej i Armii Krajowej. Po wojnie zaj¹³ siê organizowaniem szkolnictwa pedagogicznego w Chojnicach, Bytowie i S³upsku. Pe³ni³ m.in. funkcje inspektora, nauczyciela i dyrektora Liceów Pedagogicznych, w tym w Bytowie i S³upsku. Swoj¹ pracê jako wyk³adowca kontynuowa³ na Uniwersytecie Gdañskim. W 1977 r. uzyska³ tytu³ profesora. By³ pierwszym urodzonym na Gochach, który uzyska³ ten naukowy stopieñ. Na uroczystoœæ ods³oniêcia tablicy w 100 rocznicê urodzin wybitnego pedagoga zapraszaj¹ Fundacja Naji Gòchë, Rada Rodzin Trzebiatowskich oraz Rada So³ecka w ¹kiem. Spotkanie odbêdzie siê w sobotê o godz Rozpocznie je msza œw. w koœciele Wniebowziêcia Najœwiêtszej Maryi Panny w ¹kiem poœwiêcona pamiêci prof. Klemensa Zmuda Trzebiatowskiego oraz w intencji nauczycieli z Gochów. Nastêpnie na budynku starej szko³y ods³oniêta zostanie tablica. Tablica o tej treœci, upamiêtniaj¹ca Klemensa Zmuda Trzebiatowskiego, zawiœnie na budynku starej szko³y w ¹kiem. Jolanta Œwiderska, Wanda Majewicz-Kulon i Andrzej Szczepanik zostali nagrodzeni w konkursie, który bytowski Wers przygotowa³ dla jego cz³onków. Andrzej Szczepanik PodpowiedŸ muz W ³¹k aksamitnych bezmiarze muzyk¹ traw rozszeleszczon¹ œpi¹ muzy snem rozleniwionym na ko³drze wen¹ wype³nion¹ i choæ to jeszcze nie g³êboka noc ju widzê bladoœæ ksiê ycow¹ ju czujê tê przedziwn¹ moc i muz podpowiedÿ kolorow¹ by skryt¹ mi³oœæ wyznaæ gwiazdom pod nieba bram¹ uchylon¹ i chmurom co siê drocz¹ wiatrom gdy pêdz¹ w podró nieskoñczon¹ a kiedy podmuch na mgnienie ob³oków drzwi rozchyli na jedn¹ chwilê - na drgnienie poczujê tajemnicê chwili i bzów zapach, s³oñce i ogrody ptaka co przemknie/ w szczelinie niepewnego lotem/ jak liœæ w niepogody gdy nad ziemi¹/ zawiœnie i zginie Wyniki turnieju poetyckiego zadanego przed przerw¹ wakacyjn¹ og³oszono Przypomnijmy, nale a³o napisaæ wiersz wed³ug wybranego schematu (z wersami: W okruchach pamiêci, Z gwiazd¹ w aureoli, Jak œwiat³o nadziei ; Zanurzyæ usta (d³onie, o- czy, serce) w Ÿródle ; Aksamit zielonych (lub inny przymiotnik) ³¹k. Konkursowe teksty ocenia³ prezes Klubu Literackiego Wers - Wac³aw Pomorski, który do jury zaanga- owa³ tak e s³upskich poetów: Lechos³awa Cierniaka i Wies³awa Ciesielskiego. Zdecydowali, e w pierwszej kategorii najlepiej poradzi³a sobie Jolanta Œwiderska, w drugiej wygra³a Wanda Majewicz-Kulon, zaœ w trzeciej pierwsze miejsce zaj¹³ Andrzej Szczepanik (utwory zwyciêzców prezentujemy w ramkach). - Napisanie wiersza, w którym narzucone s¹ wersy, jest bardzo trudne. Teksty poszczególnych osób s¹ przez to do siebie podobne i nigdy nie wiadomo, komu wyjdzie najlepiej - mówi J. Œwiderska. Laureaci otrzymali od Bytowskiego Centrum Kultury po 100 z³, które mog¹ wydaæ w bytowskiej ksiêgarni Conrad. Dodatkowo wyró - niono Andrzeja Waszkiewicza za wiersz Pierwsze. Nastêpne spotkanie Wersu odbêdzie siê Bêd¹ na nim prezentowane utwory o tematyce jesiennej. I.T. Jolanta Œwiderska Amulet W okruchach pamiêci - tej nieudolnej, niedoskona³ej, naiwnej zaklête cenne dni. Cudowne chwile jak œwiat³o nadziei dodaj¹ do ycia coraz wiêcej si³... Przejrzyste d³onie, niezak³amane, nieob³udne w uœcisku splataj¹ siê. Wœród zielonych nadziei uœmiech niczym rybia ³uska szczêœcia amuletem zostaje... Wanda Majewicz-Kulon Trzy Ÿród³a Zanurzyæ oczy w Ÿródle m¹droœci Ze s³ów ksi¹g m¹drych Czerpaæ wiedzê Zanurzyæ usta w Ÿródle wiedzy Bo s³owo jest Ÿród³em m¹droœci Zanurzyæ serce w Ÿródle mi³oœci D³oñmi rozdawaæ uœmiech By œwiat zakwit³ ró ¹/ dobroci A ludzkoœæ/ mi³oœci¹/ szczêœliw¹... Lipiec 2013 r. Za mg³¹ jeszcze w tym roku Po ponad rocznej przerwie bytowiacy znów mogli obejrzeæ spektakl Samotnoœæ. M³ode aktorki z Bytowa zapraszaj¹ ju na kolejne przedstawienie. - Same wybiera³y temat, teksty i ustala³y choreografiê - mówi Aldona Gostomska przygotowuj¹ca grupê teatraln¹ w Klubie M³odzie- owym prowadzonym przez Stowarzyszenie Przyjació³ Gimnazjum nr 2 w Bytowie. Spektakl Samotnoœæ, który swoj¹ premierê mia³ w czerwcu ubieg³ego roku, wystawiono ponownie w pi¹tek w Bytowskim Centrum Kultury. Sala wype³ni³a siê po brzegi, a publicznoœæ ywo reagowa³a na przedstawienie, na koñcu nagradzaj¹c je owacjami na stoj¹co. - Jesteœmy zaskoczeni i bardzo szczêœliwi, e tyle osób przysz³o obejrzeæ spektakl - mówi A. Gostomska. Grupa teatralna przygotowuje siê tak e do nowego przedstawienia - Za mg³¹. I tym razem wybranie tematu re yserka powierzy³a m³odzie y. - Ze wzglêdu na to, e to w³aœnie aktorki decyduj¹ o œrodkach wyrazu, tekstach i scenografii, a nie bazuj¹ na gotowych scenariuszach, przygotowania trwaj¹ doœæ d³ugo - mówi A. Gostomska, dodaj¹c, e po raz kolejny spektakl bêdzie traktowa³ o rzeczach powa - nych, trudnych. Aktorki planuj¹ zaanga owaæ do niego grupê muzyczn¹, któr¹ za³o y³a Katarzyna Pêkala. Nie wiadomo jeszcze, kiedy dok³adnie Za mg³¹ zostanie wystawione, ale na pewno jeszcze w tym roku. I.T. Aktorki, które wyst¹pi³y w spektaklu, dzia³aj¹ przy Klubie M³odzie owym prowadzonym przez Stowarzyszenie Przyjació³ Gimnazjum nr 2 w Bytowie w ramach zadania publicznego zleconego i dofinansowanego przez Gminê Bytów.

13 KULTURA 17 W blasku reflektorów i dymie rac Zaczê³o siê od opowiadañ najstarszych mieszkañców Jasienia i okolic. Potem by³ wiosenny spacer, teraz widowisko w œrodku lasu. A to dopiero pocz¹tek. Teatr Brzozaki chce przypomnieæ historiê nieistniej¹cej ju stacji kolejowej. O pomyœle odnalezienia œladów dawnej stacji kolejowej Jezioro- Jasieñ (gm. Czarna D¹brówka) pisaliœmy wiosn¹. To wtedy m³odzie z Teatru Brzozaki rozpoczê³a swoje poszukiwania. - W trakcie zbierania materia³u do poprzednich projektów us³yszeliœmy, jak to pani Marta Majkowska przemyca³a w czasie wojny miêso, które dostarcza³a na stacjê kolejow¹ w Jasieniu. Ten w¹tek bardzo nas zaciekawi³ - opowiada opiekuj¹ca siê grup¹ Ewa Orzechowska. Z czasem m³odzie dotar³a do kolejnych ciekawostek zwi¹zanych z dawn¹ lini¹. Znalaz³a je m.in. w artyku³ach publikowanych w prasie, sporo pomóg³ historyk Tomasz Ostrowski oraz przedwojenny film o Bytowie. To na nim pojawia siê ujêcie, kiedy z okna poci¹gu widaæ jezioro Jasieñ. Szukaj¹c kolejnych œladów dawnej linii, wczesn¹ wiosn¹ m³odzie wybra³a siê w okolice stacji Jezioro-Jasieñ. - Z opowiadañ mieszkañców wiedzieliœmy, e to gdzieœ w pobli u Brzezinek. Pocz¹tkowo nic nam siê nie rzuci³o w oczy. Jednak kiedy dok³adniej spenetrowaliœmy teren, znaleÿliœmy kilka po³amanych ceg³ówek i fragment betonowego peronu. Rosn¹ce w œrodku lasu owocowe drzewa równie œwiadczy³y o tym, e niegdyœ musia³o tutaj wygl¹daæ inaczej - opowiada E. Orzechowska. Przez ostatnie dwa miesi¹ce m³odzi ludzie analizowali zebrany materia³. Szczegó³owo ogl¹dali przedwojenny film, zastanawiaj¹c siê, kim byli podró uj¹cy kolej¹ ludzie, co ich tutaj sprowadza³o. - W miêdzyczasie pozna³am równie pani¹, która kiedyœ mieszka³a w Baranowie i jako m³oda studentka podró- owa³a tym poci¹giem do Berlina - dodaje opiekunka grupy. W ubieg³¹ sobotê cz³onkowie Teatru Brzozaki postanowili historiê tego zapomnianego miejsca przybli yæ dzisiejszym mieszkañcom Jasienia. PóŸnym popo³udniem przed Wiejski Dom Kultury w Jasieniu zajecha³ autokar, a w nim muzyk Jaromir Szroeder, który zaprasza³ na przeja d kê. Na wyprawê do stacji Jezioro-Jasieñ zdecydowa³o siê kilkadziesi¹t osób. Na miejscu usiedli na nietypowej widowni w œrodku lasu i z uwag¹ obserwowali, co bêdzie siê dzia³o za Przygotowane przez Teatr Brzozaki widowisko to wstêp do spektaklu, który chce stworzyæ m³odzie. specjalnie przygotowanym szlabanem. Z leœnej gêstwiny zaczêli wychodziæ aktorzy nios¹cy rozmaite przedmioty zwi¹zane ze star¹ stacj¹. By³y to ceg³y, fragment okna, blaszane wiadra. Pojawi³a siê te lokomotywa... Jeden z aktorów, trzymaj¹c w rêku dwa ostro œwiêc¹ce reflektory, przesuwa³ siê po dawnym torowisku, towarzysz¹ca mu zaœ druga osoba nios³a race. Ich dym mia³ imitowaæ ten wydobywaj¹cy siê niegdyœ z kominów parowozów. Pojawi³a siê równie pasa- erka, elegancka pani, która przyjecha³a na wieœ odwiedziæ rodzinê. Sielankowy nastrój na stacji zepsu- ³y odg³osy wybuchów docieraj¹ce od strony Bytowa. - To by³a nasza w³asna koncepcja. Byæ mo e tak wygl¹da³ koniec stacji wiosn¹ 1945 r. Na razie trudno to stwierdziæ, ale widowisko jest pocz¹tkiem spektaklu, który zamierzamy przygotowaæ. Mam nadziejê, e upór mojej grupy i chêæ poznania historii swojej okolicy przybli ¹ jej losy równie innym - mówi E. Orzechowska. Po widowisku na uczestników czeka³y ciep³a kawa, herbata i ciasto. By³a te chwila na rozmowê ze starszymi mieszkañcami Jasienia, którzy zaczêli wspominaæ, jak kiedyœ wygl¹da³a nieistniej¹ca stacja. Wyró nienie za kaszëbsczé jestku Lina w czerwonej kapuœcie z urawin¹ i suszonymi œliwkami przygotowa³y uczennice bytowskiego ekonoma na VI Festiwal Potraw Kaszubskich w Ostrzycach. Pracoch³onne danie otrzyma³o wyró nienie. Reprezentacja Technikum ywienia i Us³ug Gastronomicznych z bytowskiego ekonoma kolejny raz wziê³a udzia³ w dorocznym konkursie kulinarnym w Ostrzycach (pow. kartuski). W tym roku uczniowie 8 szkó³ o profilu gastronomicznym z województwa pomorskiego spotkali siê w sobotê Ka da z dru yn chcia³a pochwaliæ siê wyj¹tkow¹ i oryginaln¹ potraw¹ kojarz¹c¹ siê z Kaszubami. Sk³adnikiem wiêkszoœci dañ by³y wiêc ryby. Uczennice Zespo³u Szkó³ Ekonomiczno-Rolniczych - Paulina Makuch, Natalia Pob³ocka i Paulina Œliwiak - przygotowa³y lina na czerwonej kapuœcie z urawin¹ i suszonymi œliwkami. - To by³a bardzo pracoch³onna potrawa. Najwiêcej czasu zabra³o przygotowanie samej ryby. Dziewczêta musia³y bowiem najpierw j¹ wypatroszyæ i oczyœciæ, a nastêpnie wyfiletowaæ - opowiadaj¹ opiekunki uczennic Sylwia Furmanek i Marzena Wnuk Lipiñska. Uczennice ekonoma (od lewej: Paulina Œliwiak, Natalia Pob³ocka i Paulina Makuch) swoj¹ potrawê przygotowywa³y blisko 3 godziny. Przygotowanie potrawy zajê³o bytowiankom prawie trzy godziny. E- fekt by³ jednak imponuj¹cy. Sma ona ryba na specjalnie przyrz¹dzonej kapuœcie w towarzystwie opiekanych ziemniaków kusi³a wygl¹dem i zapachem. - Konkurencja by³a bardzo du a, a wiêc otrzymane wyró - nienie bardzo nas ucieszy³o. Mog³yœmy spróbowaæ swoich si³ w konkursie kulinarnym, wiemy, na jakim jesteœmy poziomie, a przy okazji podpatrywa³yœmy, co robi¹ inni. Us³ysza³yœmy te wiele cennych rad od fachowców zawodowo zajmuj¹cych siê gotowaniem - opowiadaj¹ uczennice ekonoma. W nagrodê m³ode adeptki gastronomii otrzyma³y ozdobn¹ drewnian¹ ³y kê oraz nagrodê pieniê n¹, któr¹ zamierzaj¹ wydaæ na sprzêt do szkolnej pracowni. Pe³en przepis na lina z czerwon¹ kapust¹ mo na znaleÿæ na

14 18 ROZMAITOŒCI Z ryb¹ w roli g³ównej Ryba w galarecie, ³osoœ na parze, szasz³yki z dorsza, pstr¹g pieczony z zio³ami oraz faszerowany kasz¹ gryczan¹ - te i wiele innych ciekawych dañ przygotowa³y mieszkanki Jasienia w ramach warsztatów z kuchni regionalnej i cateringu. Nasi najm³odsi Od 2 do w bytowskim szpitalu urodzi³o siê 10 dzieci. Oprócz tych, które widzimy na zdjêciach, na œwiat przysz³y jeszcze 2 dziewczynki i 3 ch³opców. Oliwia, córka Ewy i Marcina Dzikich z Bytowa, ur o godz , wzrost 58 cm, waga 3750 g. Filip Mariusz, syn Katarzyny i Rados³awa Bo ków z Bytowa, ur o godz , wzrost 56 cm, waga 3400 g. Anna Maria, córka Ewy i Zbigniewa Gañskich z Go³czewa (gm. Parchowo), ur o godz , wzrost 52 cm, waga 2950 g. Sara Pawelczyk, córka Emilii i Krzysztofa z Bytowa, ur o godz , wzrost 54 cm, waga 3050 g. Córka Judyty i Jana Gliszczyñskich z Rekowa (gm. Bytów), ur o godz. 6.35, wzrost 55 cm, waga 3750 g. Na trzy sposoby do mety Mieszkanki Jasienia pod okiem fachowca uczy³y siê, jak przygotowaæ ciekawe i smaczne potrawy z ryb. - W przysz³oœci chcielibyœmy stworzyæ trawy. - Kilka razy bra³am ju u- w Jasieniu Wioskê Ryback¹. dzia³ w takich szkoleniach, ale to Miejscowoœæ przecie kojarzy siê g³ównie by³o wyj¹tkowo ciekawe. Us³yszadlatego z piêknym jeziorem i rybami, ³yœmy wiele cennych porad, które jeœli mówimy o kuchni, to mo na wykorzystywaæ na co dzieñ. powinna siê ona opieraæ w³aœnie na Teraz wiem m.in. jak ugotowaæ zupê nich. Mamy nadziejê, e w przysz³oœci rybn¹, by miêso siê nie rozsypy- ta regionalna kuchnia z ryb¹ w wa³o - opowiada Emilia Gosz, jedna roli g³ównej przyci¹gnie do nas wiêcej z uczestniczek. turystów - mówi Agnieszka Wolska Na degustacjê przygotowa³y z Gminnego Oœrodka Pomocy m.in. rybê w galarecie, ³ososia Spo³ecznej w Czarnej D¹brówce, œwie ego na parze, szasz³yki z dorsza, który by³ pomys³odawc¹ dwudniowych pstr¹ga pieczonego z zio³ami o- warsztatów kulinarnych. 2 i raz pstr¹ga faszerowanego kasz¹ w Wiejskim Domu Kultury w gryczan¹. Nie zabrak³o tak e zabielanej Jasieniu uczestniczy³y w nich 4 kobiety zupy rybnej z ryb s³odko- z Programu Aktywnoœci Lokalnej wodnych oraz zupy rybnej po wê- Klub poszukiwacza przygód. giersku. Na stole pojawi³y siê tak e Poprowadzi³a je technolog ywnoœci tartinki z ³ososiem wêdzonym i kawiorem, Stefania ¹czkowska-Malczewska. œledÿ w œmietanie i pikan- Dziêki ekspertowi panie mia³y o- tnym sosie. kazjê poszerzyæ wiedzê na temat Przepisy na dania z ryb bêdziemy ryb, ich wartoœci od ywczych oraz publikowali w kolejnych tygo- sposobu przyrz¹dzania i odpowiedniego dniach na podawania. Po kilkugodzinski.com.pldniach wyk³adach przygotowa³y po- Z wice na prezesa Ewa Œwi¹tek Brzeziñska z BrzeŸna Szlacheckiego zosta- ³a nowym szefem lipnickiego oddzia³u Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Zgodnie ze statutowym zapisem dotychczasowy przewodnicz¹cy organizacji, Andrzej Lemañczyk, nie móg³ kandydowaæ, poniewa piastowa³ to stanowisko przez ostatnie dwie kadencje. Kilkudziesiêcioosobowa grupa zrzeszeñców wybra³a wiêc na swoj¹ szefow¹ E. Œwi¹tek Brzeziñsk¹, która do tej pory zajmowa³a stanowisko wiceprezesa lipnickiego ZKP. Kaszubski triathlon to nowy pomys³ tuchomskiego GOK-u na sportow¹ rekreacjê. Pierwszy raz konkurencje rozegrano miêdzy Jeziorem D³ugim a Chotkowem. Pogoda w niedzielê by³a wrêcz wymarzona. Na Jeziorze D³ugim prawdziwa glada. Trochê chmurek, brak wiatru i temperatura nieco ponad 11 stopni Celsjusza. Jednym s³owem idealne warunki do kajakowania, biegania i jazdy na rowerze. Tego dnia w takiej w³aœnie kolejnoœci rozgrywano pierwsze zawody kaszubskiego triathlonu. Nad jeziorem stawi³o siê kilkadziesi¹t osób, spoœród których na wyruszenie w trasê zdecydowa³o siê 19 kobiet i mê czyzn. Startowali co minutê. Na wodzie musieli przebyæ 100 m do boi, a potem wróciæ na pla ê. Z niej w pó³torakilometrow¹ trasê pobiegli do T¹gowia, najpierw po bruku, a w samej wsi krótko po asfalcie. W T¹gowiu obok remizy zawodnicy przesiedli siê na rowery, by st¹d g³ównie poln¹ drog¹ pokonaæ 2,5 km do Chotkowa. Najszybszemu, Jerzemu Szrederowi, zajê³o to nieco ponad Zawodnicy kaszubskiego triathlonu p³ywali kajakiem, biegali i jeÿdzili na rowerze. 13 minut. W nagrodê otrzyma³ puchar, medal i koszulkê. Na mecie na uczestników triathlonu czeka³ te smaczny poczêstunek. - W przysz³ym roku imprezê powtórzymy. Nie wiemy jeszcze, czy w jednym miejscu, czy jako cykl o Grand Prix Kaszub - mówi jeden z pomys³odawców, Tomasz Gruba. Zawody zorganizowali GOK Tuchomie, Gmina Tuchomie, Stowarzyszenie wêdkarzy tuchomskich Lin, GKS Myœliwiec Tuchomie, Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Chotkowo i Struszewo oraz so³ectwo T¹gowie. G.P. Czekaj¹ na œpiewaj¹cych W listopadzie rusza kolejna edycja Powiatowego Festiwalu Piosenki Szkolnej w Parchowie. W tym muzycznym konkursie mog¹ wzi¹æ udzia³ soliœci - u- czniowie podstawówek i gimnazjów z naszego powiatu. Choæ w tytule jest piosenka szkolna, nie musi to byæ utwór typowo z ni¹ zwi¹zany. - Wa ne, eby s³ownictwem i tematyk¹ pasowa³ do wieku uczestnika - mówi Joanna Szroeder z Zespo³u Szkó³ w Parchowie, wspó³organizatorka festiwalu. Œpiewaj¹cy oceniani bêd¹ w kategoriach: klasy I-II, III-IV, V-VI szko³y podstawowej, a tak e I-III gimnazjum. Chêtni mog¹ siê zg³aszaæ do koñca paÿdziernika osobiœcie w ZS w Parchowie, telefonicznie pod nr , lub pisz¹c na gimsp@interia.pl. Nale y podaæ tytu³ piosenki, imiê i nazwisko, wiek oraz nazwê szko³y. Festiwal odbêdzie siê w Gminnym Oœrodku Kultury w Parchowie 8.11 o godz I.T.

15 ROZMAITOŒCI 19 Prawy, piêæ, na szczyt...! Kierowca Marcin Kurlej z Bytowa i pilot Tomasz Fabczak z Lipnicy maj¹ du e szanse na zdobycie rajdowego Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów. Jednak ju teraz dwójce naszych krajanów nie stoi nic na przeszkodzie do profesjonalnego œcigania siê z najlepszymi w Polsce. RAJDOWE AUDI TATY - Bêd¹c ch³opcem, jeÿdzi³em jako pasa er z ojcem na rajdy rodzinne na orientacjê organizowane przez Automobilklub w Bytowie. To by³a dobra zabawa - wspomina Marcin Kurlej. Bytowiak, gdy tylko zdoby³ prawo jazdy, poczu³ ci¹g do szybkiej jazdy. - Wiele razy by³o to powodem moich k³opotów z drogówk¹. Przekona³em siê, e drogi publiczne nie s¹ najlepszym miejscem do œcigania siê i zacz¹³em myœleæ o rajdach. Kilka lat temu w internecie przeczyta³em o imprezie organizowanej dla amatorów. Nie mia- ³em w³asnego samochodu, wiêc zapyta³em ojca, czy mogê pojechaæ jego. Zgodzi³ siê. Tak wystartowa- ³em w swoim pierwszym rajdzie. Chocia Audi A6 z 2,5-litrowym silnikiem Diesla by³ ma³o sportowym autem, uda³o mi siê tam zaj¹æ II miejsce - opowiada 27-latek. NAJWA NIEJSZY SAMOCHÓD... Po pierwszym sportowym sukcesie apetyt na œciganie wzrós³. Trzy lata temu ze swoim koleg¹ Tomaszem Fabczakiem, równie pasjonatem sportów motorowych, stworzyli zespó³. Wspólnie wystartowali w kilku amatorskich imprezach. Na pierwsze sukcesy nie trzeba by- ³o d³ugo czekaæ. Tak po³knêli bakcyla. Postanowili sprawdziæ swoje mo liwoœci w pó³profesjonalnym cyklu rajdów w ramach Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów. Wystartowali w 2 klasie, czyli samochodów z silnikami od 1400 cm do 1600 cm. - Ni sza klasa jest zbyt wolna, a samochody wiêkszej mocy s¹ poza naszym finansowym zasiêgiem - t³umaczy M. Kurlej. Ju w pierwszym sezonie stanêli na podium w5z11rajdów rozgrywanych w ramach Pucharu. Nieoczekiwanie uplasowali siê na drugiej pozycji w klasyfikacji generalnej depcz¹c liderowi po piêtach, a stawkê zostawiaj¹c daleko z ty³u. - Nasz sukces jest tym wiêkszy, e jeÿdzimy prawie ca³kowicie fabryczn¹ Hond¹ Civic. Walczymy z zespo³em posiadaj¹cym profesjonalny rajdowy samochód i zespó³ mechaników. Nasza klasa te jest najbardziej oblegana. Podczas gdy w innych startuje po kilka za³óg, w 2 klasie konkuruje ich 25 - mówi T. Fabczak. Aby zbli yæ siê do osi¹gów pojazdów rajdowych ich Honda przesz³a drobne modyfikacje. - Zamontowaliœmy m.in. lekkie ko³o zamachowe, now¹ przepustnicê, kolektor ss¹cy oraz skrzyniê biegów z blokad¹ dyferencja³u. Nasz samochód przy pojemnoœci 1600 cm 3 osi¹gn¹³ moc ok. 180 KM. Skoñczy³em technikum mechaniczne, dlatego wiêkszoœæ rzeczy przy naszym samochodzie robiê sam -mówi M. Kurlej, który na co dzieñ pomaga w prowadzeniu rodzinnego interesu w Bytowie. M³odzi mê czyÿni przyznaj¹, e ich pasja nie nale y do najtañszych. - Kilkaset z³otych to wpisowe na rajd. Do tego dochodz¹ specjalistyczne opony, które z regu³y trzeba wymieniaæ po dwóch wyœcigach. Dla samochodu spalaj¹cego ok. 20 l na 100 km niema³e s¹ te wydatki na paliwo. Rajdy odbywaj¹ siê w ca³ej Polsce, dlatego Kierowca Marcin Kurlej z Bytowa (z prawej) i pilot Tomasz Fabczak z Lipnicy po roku startów w Pucharze Polski Automobilklubów i Klubów mog¹ siê poszczyciæ imponuj¹c¹ kolekcj¹ pucharów. Swoj¹ 180-konn¹ Hond¹ bytowiacy je d ¹ w rajdach organizowanych w ca³ej Polsce. W tym roku wezm¹ jeszcze udzia³ w Rajdzie Wielkopolskim. musimy te zgromadziæ œrodki na dojazd i transport samochodu lawet¹ - mówi T. Fabczak....I PILOT Prowadz¹cy na co dzieñ dzia³alnoœæ handlow¹ lipniczanin w weekendy zamienia siê w pilota rajdowego. Jego zadaniem jest prowadzenie kierowcy po trasie i ostrzeganie m.in. o tym, co go czeka za zakrêtem. - Na miejsce przyje d amy dzieñ przed wyœcigiem. Organizator umo liwia wszystkim za³ogom zapoznanie siê z tras¹. Podczas przejazdu nagrywamy j¹ kamer¹. PóŸniej na tej podstawie wszystko opracowujê. Aby jak najlepiej opisaæ trasê siedzê czasem nad tym do trzeciej nad ranem. Dziêki temu kierowca wie na jakim biegu wjechaæ w zakrêt, gdzie jest hopka albo jakaœ przeszkoda. Ka dy rajd sk³ada siê z trzech lub czterech odcinków specjalnych, które trzeba przejechaæ dwa lub trzy razy. Jedziemy w kaskach w samochodzie, w którym na wysokich obrotach mocno ryczy silnik. Nie staæ nas na po³¹czenie radiowe, dlatego aby kierowca mnie s³ysza³, muszê g³oœno krzyczeæ. Zdarza siê, e po ca³ym dniu tracê g³os - przyznaje T. Fabczak, który jak na amatora zaszed³ bardzo wysoko. Ju w pierwszym sezonie startów zosta³ liderem generalnej klasyfikacji pilotów. Jak mówi, nie boi siê szybkiej jazdy jako pasa er, chocia prêdkoœci, nawet na szutrze, siêgaj¹ 140 km/h. - Znamy siê z Marcinem od wielu lat, ufam mu i znam jego umiejêtnoœci - wyznaje T. Fabczak. Jak obaj twierdz¹, ich recept¹ na sukces jest w³aœnie wzajemne zaufanie. - Jazdy z pilotem trzeba siê nauczyæ. Wy³¹cza siê wtedy czêœæ wyobraÿni i nastawia na wydawane przez niego komendy. Nigdy nie zastanawiam siê nad niebezpieczeñstwami czyhaj¹cymi na poboczu jak ska³y czy drzewa. Skupiam siê tylko na drodze - mówi M. Kurlej. - Czasami zawody odbywaj¹ siê na po³udniu Polski. Po przejechaniu kilkuset kilometrów jesteœmy zmêczeni, jednak gdy stajemy na starcie, szybko o tym zapominamy i dajemy z siebie wszystko. To procentuje, bo w klasyfikacji generalnej rajdu tracimy zaledwie pó³ sekundy do za³ogi jad¹cej w wy szej klasie np. na legendarnej Lancii Delta Integrale - opowiada M. Kurlej. DO METY BEZ KLOCKA HAMULCOWEGO Bytowiacy nie maj¹ mechaników, dlatego wszystkie awarie musz¹ usuwaæ sami. - Raz zdarzy- ³o siê, e przed kolejnym odcinkiem specjalnym nie mogliœmy odpaliæ samochodu. Mieliœmy kilka minut na rozwi¹zanie problemu. Innym razem wypad³ klocek hamulcowy i rajd musieliœmy ukoñczyæ bez niego - mówi M. Kurlej. Impreza rajdowa to spore logistyczne wyzwanie dla organizatorów i egzamin dla zawodników. - Ka da za³oga dostaje kartê drogow¹. To taka biblia rajdu. Zapisuje siê w niej m.in. czas startu w kolejnych odcinkach specjalnych i trasy dojazdu do nich. Przejechanie jednego mierz¹cego 2,5 km odcinka, kiedy fotokomórka mierzy nasz czas, zajmuje ok. 1,5 min. Zaraz potem musimy drogami publicznymi dojechaæ w kolejne miejsce. Nie mo emy u ywaæ GPS-u, dlatego opieramy siê tylko na opisie w karcie drogowej dostarczonej przez organizatorów. Mamy na to kilkanaœcie minut. Za spóÿnienie naliczane s¹ kary - mówi T. Fabczak. PÊDEM PO LICENCJÊ I MARZENIA Za³odze bytowiaków do koñca sezonu zosta³y do przejechania w ramach Pucharu 2 rajdy. - Naszym celem jest zwyciêstwo w klasie. Konkurencyjna za³oga to profesjonaliœci, dlatego nie bêdzie ³atwo. Brakuje nam jednak zaledwie 5 punktów, dlatego wci¹ mamy du- e szanse. Bardzo wa ny dla nas bêdzie kolejny start w Rajdzie Wielkopolskim 26 i Jego gospodarzem jest nasz g³ówny konkurent - mówi T. Fabczak. Niezale nie od wyniku rywalizacji bytowiacy ju w tej chwili mog¹ wyst¹piæ o wydanie licencji rajdowej. - Warunkiem jest udzia³ w przynajmniej trzech zawodach i zdobycie 30 pkt. Limit uda³o nam siê wyrobiæ ju po trzech pierwszych wyœcigach. Nie wystêpujemy jednak o licencjê, bo wy³¹czy³oby to nas z rywalizacji w ramach Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów, który jest przeznaczony dla amatorów. O licencjê postaramy siê zaraz po zakoñczeniu sezonu. Umo liwi nam ona œciganie w Lidze Okrêgowej, która jest przedsionkiem do Rajdowego Pucharu Polski, w którym je d ¹ najlepsi - mówi T. Fabczak. Jednak aby konkurowaæ z profesjonalnymi zespo³ami, musz¹ zamieniæ swoj¹ Hondê na auto rajdowe z prawdziwego zdarzenia. - Najtañszy taki samochód, wyposa ony m.in. w klatkê bezpieczeñstwa, to wydatek 100 tys. z³, dlatego bêdziemy musieli rozejrzeæ siê za sponsorami - mówi M. Kurlej. Obaj przyznaj¹, e rajdy ju dziœ poch³aniaj¹ du ¹ czêœæ ich czasu. - Odbywa siê to kosztem ycia rodzinnego, dlatego tym bardziej jesteœmy wdziêczni najbli szej rodzinie, która mimo wszystko wspiera nas w naszej pasji - mówi T. Fabczak. Bytowscy rajdowcy myœl¹ te o popularyzacji sportów motorowych na Ziemi Bytowskiej. - To widowiskowy sport, który staje siê coraz bardziej popularny w Polsce. Uliczne wyœcigi œci¹gaj¹ setki kibiców. Marzymy o tym, aby taki wyœcig w ci¹gu trzech lat zorganizowaæ na Ziemi Bytowskiej. Jednak to bardzo du e logistyczne wyzwanie - dodaje T. Fabczak. W.R.

16 20 HISTORIA HISTORIE ODKURZONE Spacer wzd³u polsko-niemieckiej granicy (czêœæ 2) AUTOBUSEM DO CZARNEJ Druga ze wspomnianych relacji to zapis wra eñ z wyprawy w 1931 r. (A. Dreyfeldt, An der deutsch- -polnischen Korridorgrenze im Landkreise Stolp, Ostpommersche Heimat, 1932, nr 10, 11). Tym razem celem by³a granica polsko-niemiecka w okolicach Rokit (Gross Rakitt), o której obszernie napisa³ Alfred Dreyfeldt, znany s³upski przyrodnik, autor m.in. prac o populacji bociana bia³ego. Tekst ma przede wszystkim wymiar ideologiczny. Jest swego rodzaju manifestem wzywaj¹cym do troski o pogranicze i zachowanie jego niemieckiego charakteru. Zwraca oczywiœcie równie uwagê na polskie niebezpieczeñstwo i nies³ychane krzywdy spowodowane dyktatem wersalskim. Œrodkiem lokomocji, z którego skorzystali A. Dreyfeldt i jego towarzysze, okaza³ siê kursuj¹cy od 1925 r. autobus linii S³upsk - upawa - Rokity. Opowieœæ zaczyna siê nastêpuj¹co: (...) Do naszej nadgranicznej wêdrówki przezornie zaopatrzyliœmy siê w kompas i aktualn¹ mapê. Stawiliœmy siê pewnego niedzielnego poranka 1931 r. przed budynkiem powiatowym w S³upsku, sk¹d bia³o-niebieski autobus linii S³upsk - Rokity zabra³ nas w 1,5-godzinn¹ podró do Czarnej D¹brówki (Schwarz Damerkow) (...). Dalej nastêpuje o- pis trasy, która wiod³a pocz¹tkowo szos¹ S³upsk - Gdañsk, by nastêpnie w Nowej D¹browie obraæ kierunek na jedyny wówczas odcinek dawnego powiatu s³upskiego stanowi¹cy granicê Niemiec. Zwraca uwagê fakt, e uczestnicy wyprawy nie wybrali za cel podró y Rokit, które stanowi³y koñcowy przystanek autobusu. Postanowili sw¹ wêdrówkê zacz¹æ w Czarnej D¹brówce, czyli ok. 13 km od ówczesnej granicy. Zapewne chodzi³o o nieco dok³adniejsze przyjrzenie siê yciu na pograniczu. Ju sam pobyt w Czarnej D¹brówce dostarcza kilku ciekawych informacji: (...) Na skrzy owaniu o nastêpstwach wojny œwiatowej przypomina nam pomnik ozdobiony kwiatami i kolumnami. Te nastêpstwa to krwawi¹ce granice Niemiec. Obok pomnika umieszczono trzy tablice. Pierwsza u- mocowana na bia³o-czarnym s³upie nosi napis:»do granicy kraju za Rokitami 13 km«. Na drugiej czytamy:»droga celna do urzêdu celnego w Rokicinach«, na trzeciej umieszczonej na tzw. s³upku stoi lakoniczne»celny okrêg graniczny«. Mijamy pó³nocn¹ czêœæ Czarnej D¹brówki i przechodzimy przez wysoki most, pod którym ci¹gnie siê nitka linii kolejowej Bytów - Lêbork. Wêdrujemy dalej pod zielonym baldachimem najpiêkniejszej i najd³u szej brzozowej szosy nadgranicznego powiatu. Na po- ³udnie od drogi widoczny jest kamienny komin jerzkowickiej gorzelni, która le y w zakolu morenowego wzgórza Pietschker Berg o wysokoœci 181 m (...). Z drogi widoczne by³y zabudowania po³o onych nad jeziorem Jasieñ Zawiatów (Saviat), co autor skwitowa³ refleksj¹ o istniej¹cym tam przyjaznym zajeÿdzie z imponuj¹c¹ kolekcj¹ okazów ptactwa wodnego. Prezentujemy drug¹ czêœæ artyku³u opisuj¹cego niemieckie relacje z lat 30. dotycz¹ce ówczesnej polsko-niemieckiej granicy. STRACH PRZED PRZEKROCZENIEM LINII Kolejny etap to Otnoga (Wottnogge). Znajdowa³ siê tam urz¹d pocztowy i m³yn, ale tym, co przyku³o uwagê wêdrowców, by³ zajazd o nazwie Dom Niemiecki. Jak zauwa y³ A. Dreyfeldt: (...) Jego nazwa tutaj na pograniczu ma pe³en znaczenia podtekst ( ). Kolejne nawi¹zanie do koniecznoœci ochrony niemieckoœci tych terenów nastêpuje w chwili dotarcia do Rokit. Pojawienie siê sylwetki tamtejszego koœcio³a to pretekst do stwierdzenia, e jest to najbli- ej granicy po³o ony niemiecki koœció³ ewangelicki. Wizyta w Rokitach nieco siê przeci¹gnê³a, poniewa uczestnicy wyprawy postanowili posiliæ siê w tamtejszym zajeÿdzie Na Pla y ( Strandgasthof ): (...) Bezpoœrednio nad jeziorem wznosi siê zajazd z niespotykan¹ dla innych zajazdów z g³êbi l¹du nazw¹»na pla y«. W nim zatrzymujemy siê na krótk¹ przek¹skê i coœ do picia. Wkrótce rozwija siê rozmowa z miejscowymi, dla których goœcie ze S³upska s¹ rzadkoœci¹. Z wypowiedzi dowiadujemy siê o trudnoœciach gospodarczych wynikaj¹cych z nadgranicznego po³o enia. Dowiedzieliœmy siê, e»oni«, ci stamt¹d, zza granicy, przybywali tu wczeœniej do Rokit na zakupy lub aby potañczyæ i siê zabawiæ. Pó³g³osem i z gorycz¹ dodali, e w³adze powiatowe nie interesuj¹ siê zbyt losami nadgranicznej ludnoœci ( ). Ta rozmowa z miejscow¹ ludnoœci¹ sprowokowa³a autora do wyg³oszenia dramatycznego apelu: (...) Oczywiœcie, ale jak wielu s³upszczan wie, e ich powiat na d³ugoœci 5 km graniczy z korytarzem pomorskim? A ilu z nich znany jest ten niemiecki cypel graniczny? To kraj udrêczony narodowo, yj¹ tutaj Niemcy, którzy zas³uguj¹ na to, aby odwiedziæ ich i wspomóc w nadgranicznej samotnoœci. Czy nie mog³yby niektóre miejskie towarzystwa itp. z³o yæ wizyty w tym niemal zapomnianym kraju i wyraziæ w ten sposób solidarnoœæ z naszym udrêczonym pomorskim nadgranicznym ludem i wzmocniæ jego narodow¹ postawê, podnosz¹c na duchu? Mogliby na w³asne oczy zobaczyæ tê nadgraniczn¹ marchiê z jej surowym piêknem i kwitn¹c¹ przyrod¹ (...). Z zajazdu Na Pla y A. Dreyfeldt i jego towarzysze skierowali siê na drogê ku Nowej Hucie: (...) 600 m za drogowskazem skrêcamy w lewo na drogê gruntow¹. Z obu jej stron ci¹gn¹ siê lœni¹ce oczka b³otne z dziko romantyczn¹, wodnolubn¹ roœlinnoœci¹. Wkrótce o- Alfred Dreyfeldt z towarzyszami podró y do polsko-niemieckiej granicy korzystali z autobusu linii S³upsk - upawa - Rokity. Podczas II wojny œwiatowej w Rokicinach znajdowa³y siê stanowiska radarów FuMG 65 Würzburg - Reise (na zdjêciu jego betonowa podstawa). si¹gamy skraj lasu. Bliskoœæ granicy wywiera na nas psychologiczn¹ presjê; obawiamy siê zw³aszcza przypadkowego jej przekroczenia. Te rozterki towarzysz¹ nam do»jeziora Granicznego«. Rozci¹gaj¹cy siê krajobraz miga i faluje odcieniami rudoœci odbijanymi w tafli wody. Jego nazwa nie ma bezpoœrednich zwi¹zków z obecn¹ niemiecko-polsk¹ granic¹, chocia jego po³udniowe i po³udniowo-wschodnie krañce znajduj¹ siê w odleg³oœci 100 m od niej.»jeziorem Granicznym«nazwano je raczej dlatego, e przez jego œrodek, na osi wschód-zachód bieg³a granica pomiêdzy Ziemi¹ Bytowsk¹ i S³upsk¹ (...). SKOKAMI PRZEZ BAGNA Bêd¹c z zami³owania przyrodnikiem, autor nie pozostaje obojêtny na piêkno nadgranicznej natury: (...) Aby móc sfotografowaæ ten rajski spokój, przedzieramy siê przez nadbrze ny las i docieramy w koñcu do wody. Z g¹bczastego, torfowego pod³o a wyrastaj¹ ostro zakoñczone krzaki i unosi siê aromat czarnych jagód - przysmaku wron, pomiêdzy którymi nie brakuje te jagód niebieskich, borówek i rozmarynu skupionego przy zachodnim brzegu jeziora. Z alem opuszczamy to ostatnie niemieckie jezioro w s³upskim okrêgu nadgranicznym. Na jego pó³nocnym brzegu obieramy kierunek na wschód, tak jak poradzono nam w Rokitach. Nagle droga urywa siê œlepo poœród torfowisk i potorfowych wyrobisk. Rzut oka na mapê mówi nam, e dalsze postêpowanie w tym kierunku mo e szybko doprowadziæ do przekroczenia granicy. Z kompasem w rêku decydujemy siê na obranie kierunku pó³nocnego. Balansujemy poœród wysokich traw bagiennych, maj¹c na uwadze g³êbokie potorfowe wyrobiska i wybieramy w¹skie przejœcia miêdzy nimi. Potem brniemy przez miêkkie kêpy traw, po³yskuj¹cy szmaragdowo mech torfowy i przeskakujemy przez oczka wodne. Na pniakach ³apiemy oddech. Jedn¹ z gliniastych, podmok³ych ³¹k pokonujemy z rozbiegu. Z rozbiegu do skoku w dal pokonujemy równie szerok¹ barierê w postaci rowu melioracyjnego. Po przybagiennym polu krok po kroku zbli amy siê do rozpadaj¹cego siê folwarku Johannishof (Sobolewo), do którego wiedzie piaszczysta droga. Zdajemy sobie sprawê, e znowu jesteœmy na w³aœciwej drodze, kroczymy dalej, mijaj¹c z boku dzikie przygraniczne bagna. Widoczne i ukryte niebezpieczeñstwa pozostawiamy za sob¹. W pewnej odleg³oœci zieleni¹ brzóz po³yskuje droga celna (...). RADARY W ROKICINACH W tym miejscu mo na zrobiæ ma³¹ dygresjê i zwróciæ uwagê na coœ, czego na tym etapie swej wêdrówki w 1931 r. nie móg³ spotkaæ A. Dreyfeldt. Tak¹ szansê ma natomiast wspó³czesny wêdrowiec, pokonuj¹cy tê sam¹ trasê. Podczas II wojny œwiatowej w miejscowoœci Rokiciny (Neurakitt) znajdowa³y siê trzy stanowiska radarów FuMG 65 Würzburg - Reise. By³y to urz¹dzenia firmy Telefunken produkowane od 1941 r. Mia³y antenê o œrednicy 7,4 m i zasiêg do 70 km. Ich zadanie polega³o na wykrywaniu nieprzyjacielskich bombowców i kierowaniu ogniem artylerii przeciwlotniczej. Zbudowano ich w ca³ej Europie ok. 1,5 tys., w tym w Polsce ok Radary obs³ugiwa³a kompania rozpoznania, stanowisko nosi³o kryptonim Puma (Flugmelde-Leit Kompanie, Stellung Puma ). Cel ich umieszczenia w Rokicinach raczej nie budzi w¹tpliwoœci: mia³y ostrzegaæ o alianckich wyprawach bombowych zmierzaj¹cych nad Gdyniê. Znajdowa³a siê tam jedna z wiêkszych baz Kriegsmarine, wyspecjalizowana w modernizacji i remontach U-bootów. Po radarach pozosta³y ich betonowe podstawy. W kolejnych odcinkach zajmiemy siê dokoñczeniem relacji z wyprawy A. Dreyfeldta i opisem kontrowersji wokó³ wytyczania polsko-niemieckiej granicy w okolicach Rokit. Poka emy równie, e dla niektórych wêdrowców nawet trawa po niemieckiej stronie granicy by³a bardziej zielona. Tomasz Ostrowski

17 28 SPORT PI KA NO NA SENIORZY II LIGA - GRUPA ZACHODNIA 11 KOLEJKA - 5/6.10. Ostrovia 1909 Ostrów Wlkp. - Gryf Orlex Wejherowo 1:0 Odra Opole - Raków Czêstochowa 4:1 Warta Poznañ - UKP Zielona Góra 2:1 B³êkitni Stargard Szcz. - MKS Kluczbork 4:0 Górnik Wa³brzych - Polonia Bytom 1:0 Zag³êbie Sosnowiec - KS Polkowice 0:0 Jarota Jarocin - Chrobry G³ogów 1:0 Drutex-Bytovia Bytów - Rozwój Katowice 0:0 Calisia Kalisz - Ruch Zdzieszowice 0:1 1. Warta Chrobry Górnik Rozwój Raków Drutex-Bytovia Polonia B³êkitni Odra Ruch Zag³êbie Ostrovia KS Polkowice Gryf Orlex UKP MKS Calisia Jarota IV LIGA POMORSKA 11 KOLEJKA - 5/6.10. Gryf S³upsk - Wierzyca Pelplin 2:1 u³awy Nowy Dwór Gd. - Olimpia Sztum 1:2 Orlêta Reda - Powiœle Dzierzgoñ 1:2 Piast Cz³uchów - Amator Kie³pino 2:2 KS Chwaszczyno - Wietcisa Skarszewy 2:0 Pogoñ Lêbork - GOSRiT Wikêd Luzino 0:2 Gryf 2009 Tczew - Anio³y Agro North Garczegorze 0:1 GKS Przodkowo - Drutex-Bytovia II Bytów 7:0 Pomezania Malbork - GKS Kolbudy 1:2 1. GKS Przodkowo Amator Powiœle GOSRiT Wikêd Anio³y Agro North KS Chwaszczyno GKS Kolbudy Wierzyca Gryf Pomezania Pogoñ Olimpia Drutex-Bytovia II u³awy Orlêta Wietcisa Gryf Piast KLASA OKRÊGOWA PRZE O ONY MECZ Czarni Czarne - Jantar Ustka 1:2 9 KOLEJKA - 5/6.10. Czarni Czarne - Diament Trzebielino 2:0 Swe Pol Link Bruskowo Wlk. - Stal Jezierzyce 1:3 MKS Debrzno - Jantar Ustka 1:1 GTS Czarna D¹brówka - Kaszubia Studzienice 1:1 Karol Pêplino - Pomorze II Potêgowo 3:0 vo (goœcie nie przyjechali) Prime Food Brda Przechlewo - Koral II Dêbnica 3:0 Rowokó³ Smo³dzino - KS Damnica 1:3 Start Miastko - Skotawia Dêbnica Kasz. 4:1 1. Jantar Czarni Start Prime Food Brda Karol Kaszubia Stal Diament KS Damnica Skotawia MKS WYNIKI - TABELE - STRZELCY - RELACJE W Borzytuchomiu prowadz¹cy w tabeli klasy A Zawisza podejmowa³ niedawnego lidera - GKS Ko³czyg³owy. Po pierwszej po³owie gospodarze prowadzili ju 2:0 po bramkach Marcina Barniaka i zdawa³o siê, e jest po meczu. Ko³czyg³owianie nie dali jednak za wygran¹. Krótko po przerwie kontaktowego gola zdoby³ Piotr Kuskowski. Choæ borzytuchomianie podwy szyli na 3:1 za spraw¹ ukasza Hinca, ostatnie s³owo nale a³o do goœci. Kontaktow¹ bramkê zdoby³ Dawid Bartków, a remis da³o GKS trafienie Bartosza Rowiñskiego 5 minut przed koñcem spotkania. 12. GTS Pomorze II Koral II Swe Pol Link Rowokó³ KLASA A - GRUPA II 7 KOLEJKA - 5/6.10. Victoria D¹brówka - Lipniczanka Lipnica 2:2 LKS ebunia - Dolina Ga³¹Ÿnia Wlk. 5:2 Orkan Gostkowo - Sokó³ Wyczechy (w 78 min, przy stanie 2:0, goœcie zeszli z boiska) Skotawa Budowo - Stegna Parchowo 2:0 SSPN Malczkowo/ upawa - Granit Kocza³a 2:1 Zawisza Borzytuchom - GKS Ko³czyg³owy 3:3 Leœnik Cewice - Myœliwiec Tuchomie 1:0 1. Zawisza Skotawa Sokó³ GKS Lipniczanka Stegna Granit Orkan SSPN Leœnik LKS ebunia Victoria Myœliwiec Dolina KLASA B - GRUPA II 5 KOLEJKA - 5/6.10. WKS No yno - Grom Nakla 0:3 Brda II/Victoria Przechlewo - Koral Maszewo 3:0 Magic Niezabyszewo - Sokó³ Kuleszewo 1:2 Urania Udorpie - Baza 44 Siemirowice prze³. (za obopóln¹ akceptacj¹ klubów mecz rozegrany zostanie wiosn¹ 2014 r., przed startem rundy rewan owej) Arkonia Pomysk Wlk. - B³êkitni Motarzyno 3:0 1. Sokó³ Grom Victoria/Brda II WKS Arkonia Magic Baza Urania Koral B³êkitni JUNIOR A POMORSKA LIGA 6 KOLEJKA - 5/6.10. Gryf S³upsk - KP Starogard Gd. 0:1 Gryf 2009 Tczew - Olimpic Skat Gdañsk 1:2 Wierzyca Pelplin - Pogoñ Lêbork 2:2 Sapa Rumia Janowo - Polonia Gdañsk 1:2 Rod³o Kwidzyn - Pomezania Malbork 1:1 Stakom Bytovia Bytów - Jantar Ustka 2:2 1:2 Mateusz Zblewski, 2:2 Mateusz Cybula W meczu z maj¹cym du e aspiracje Jantarem Ustka (graj¹ w nim zawodnicy SMS S³upsk) bytowiacy od pocz¹tku imponowali determinacj¹ i wol¹ walki, ale po 35 minutach przegrywali 0:2. Kontaktow¹ bramkê w 40 min zdoby³ Mateusz Zblewski, po rzucie wolnym poœrednim podyktowanym po zagraniu goœci do w³asnego bramkarza. Wynik na 2:2 ustali³ w 70 min Mateusz Cybula, lokuj¹c pi³kê w siatce po rzucie ro nym. - Supermecz w wykonaniu obu zespo- ³ów. Nie patrz¹c na wynik, by³ to nasz najlepszy pojedynek w ostatnich 2, 3 latach. Zagrali coœ wspania³ego, zawodnicy harowali na boisku jeden za drugiego. I to od pierwszej do ostatniej minuty - komplementuje swoich graczy Miros³aw Wojach, trener Stakom Bytovii. 1. Polonia Olimpic Skat Jantar Stakom Bytovia Pogoñ Wierzyca Gryf Sapa KP Starogard Gd Rod³o Pomezania Gryf JUNIOR C1 POMORSKA LIGA 8 KOLEJKA - 5/6.10. Chojniczanka Chojnice - Czarni Pruszcz Gd. 1:2 Ba³tyk Gdynia - Gedania Gdañsk 0:0 u³awy Nowy Dwór Gd. - Gryf 2009 Tczew 2:1 GSS Pszczó³ki - KP Starogard Gd. b.r. Or³y Tczew - AP Lechia Gdañsk 0:9 Arka Gdynia SI pauzowa³a U-2 Bytów - Gryf S³upsk 0:0 Przed sobotnim meczem U-2 z Gryfem S³upsk dosz³o do sympatycznego gestu. Znany i zas³u ony dla bytowskiej pi³ki zawodnik i trener Kazimierz Dankiewicz podarowa³ Kacprowi Filewiczowi sprzêt pi³karski firmy Adidas wraz ze s³odkoœciami. Prezent by³ wyrazem uznania dla umiejêtnoœci i gry Kacpra. Pan Kazimierz przychodzi na mecze U-2 i œledzi poczynania m³odych zawodników. Od pocz¹tku meczu zaznaczy³a siê lekka przewaga U-2, jednak nie przynosi³a ona efektów. Dwukrotnie bliski zdobycia gola by³ K. Filewicz, kiedy znalaz³ siê w sytuacji sam na sam i gdy dobija³ strza³ Krzysztofa Kropid³owskiego. K. Kropid³owski popisa³ siê jeszcze uderzeniem z 16 m, jednak bramkarz goœci ³adn¹ parad¹ wyci¹gn¹³ pi³kê zmierzaj¹c¹ do siatki. Po zmianie stron ponownie K. Filewicz móg³ uzyskaæ gola, ale nieudanie lobowa³ bramkarza. Jeszcze w doliczonym czasie bliski strzelenia bramki na wagê 3 pkt. by³ Patryk Wolski, jednak uderzeniem z pierwszej pi³ki pos³a³ j¹ nad bramk¹. - Wynik 0:0 nie krzywdzi adnej z dru- yn, bo mecz w gruncie rzeczy by³ wyrównany - podsumowuje trener A- dam Zborowski. 1. Ba³tyk AP Lechia Czarni Chojniczanka U-2 Bytów u³awy Gryf Arka SI Gedania GSS Or³y Gryf KP Starogard Gd Pi³karze U-2 stworzyli wiêcej klarownych sytuacji bramkowych od zawodników s³upskiego Gryfa, ale mecz zakoñczy³ siê bezbramkowym remisem. Mecz w Gostkowie miêdzy miejscowym Orkanem a Soko³em Wyczechy nie zosta³ dokoñczony, bo pi³karze goœci 12 minut przed koñcem zeszli z boiska i wezwali policjê, argumentuj¹c, e czuj¹ siê zagro eni. - Twierdzili, e nasz kibic wbieg³ na boisko i uderzy³ zawodnika Soko³a z g³ówki w twarz. Na szczêœcie spotkanie by³o filmowane i widaæ ca³e zajœcie. Na pewno nie uderzy³ pi³karza goœci z g³ówki, co najwy ej go pchn¹³ - mówi Dariusz Broca, prezes Orkana. Do tego momentu meczu gostkowianie prowadzili 2:0 po golach zdobytych w pierwszej po³owie. Spraw¹ zajmie siê komisja dyscyplinarna podokrêgu s³upskiego. KOBIETY III LIGA KOBIET 1 KOLEJKA - 5/6.10. Sztorm II Gdynia - Canicu³a Bytów 9:1 GKS ukowo - Olimpico Malbork 0:5 Unia Korzybie pauzowa³a TENIS STO OWY IV LIGA - GRUPA A PRZE O ONY MECZ Osada Rzucewo - ZSP Jedynka Bytów 10:3 Punkty dla ZSP Jedynki zdobyli: Wies³aw P³otek - 2, Krzysztof Babiñski. 3 KOLEJKA SL Salos Rumia - KTS-K GOSRiT Socha Meble Luzino 8:10 ZSP Jedynka Bytów - Czarni Domis³aw prze³. Myœliwiec Tuchomie - Osada Rzucewo 4:10 Punkty dla Myœliwca zdobyli: Krzysztof Baumgard - 3, Ryszard Klepaczko - 1. Wicher Wierzchucino - ATS II Ma³e Trójmiasto 9:9 Poltarex Pogoñ III Lêbork - ATS I Ma³e Trójmiasto 10:5 1. Osada 3 6: KTS-K GOSRiT 3 6: ATS I 3 4: ATS II 3 3: Wicher 3 3: Czarni 2 2: Poltarex Pogoñ 3 2: Myœliwiec 3 2: Salos 3 0: ZSP Jedynka 2 0: Dru yny ATS Rumia zmieni³y nazwê na ATS Ma³e Trójmiasto.

18 SPORT 29 WINDSURFING IV REGATY O PUCHAR JEZIORA JELEÑ Startowali w ko uchach W zawodach Bytowskiego Klubu eglarskiego wziê³o udzia³ 11 adeptów p³ywania na desce z aglem. Aura im nie sprzyja³a - by³o przenikliwie zimno, a wiatr p³ata³ figle. Ju tradycyjnie Bytowski Klub eglarski sezon letni podsumowa³ zawodami windsurfingowymi na jeziorze Jeleñ. Tym razem odby³y siê one w skromniejszej ni w poprzednich latach obsadzie na start nie zdecydowa³ siê aden z seniorów BK. W zawodach wziê³o udzia³ jedynie 11 m³odych surferów, którzy latem poznawali tajniki p³ywania na desce. - Letni kurs rozpoczê³o u nas blisko 30 dzieciaków, ale nie wszyscy go dokoñczyli. Przed zawodami wiele o- sób siê rozchorowa³o, co te mia³o ogromny wp³yw na frekwencjê. W czwartej edycji windsurfingowych zawodów na jeziorze Jeleñ wystartowa³o 11 adeptów p³ywania na desce. Niektórych chyba najzwyczajniej odstraszy³a pogoda, bo temperatura by³a niska, wiatr co rusz zmienia³ kierunek, w dodatku pada³ deszcz. Mo na powiedzieæ, e uczestnicy startowali w ekstremalnych zawodach. eby jakoœ to przetrwali, ubieraliœmy zawodników nawet w trzy pianki - mówi Maciej Mach, instruktor w BK. Ze wzglêdu na warunki pogodowe organizatorzy przygotowali nieco krótsz¹ ni przed rokiem trasê, wyznaczaj¹c pêtlê o d³ugoœci ok. 250 m - od bosmanki do k¹pieliska i z powrotem. Rywalizacjê juniorek m³odszych wygra³a Kalina Zieliñska, wœród jej rówieœników najszybszy by³ Aleksander Wejman. W kategorii juniorów triumfowali Sonia Biernat i Robert Wejman. Na spotkaniu podsumowuj¹cym wszyscy uczestnicy otrzymali medale, a zwyciêzcy puchary i nagrody rzeczowe ufundowane przez Starostwo Powiatowe i Urz¹d Miejski w Bytowie. - Jesteœmy ogromnie wdziêczni za udzielone wsparcie. Chcia³bym te szczególnie podziêkowaæ osobom zwi¹zanym z klubem za to, e bezinteresownie poœwiêcaj¹ dla nas swój czas. Niebawem, prawdopodobnie na prze³omie paÿdziernika i listopada, odbêdzie siê walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze BK. Serdecznie zapraszamy wszystkich, którzy chc¹ z nami dzieliæ pasjê do p³ywania na desce z aglem - zachêca M. Mach. D.Z. PI KA NO NA IV LIGA POMORSKA Przypomnia³ siê Gronowski Drutex-Bytovia II Bytów nie mia³a szans w konfrontacji z liderem rozgrywek. W Przodkowie uleg³a miejscowemu GKS a 0:7. GKS Przodkowo 7 DRUTEX-BYTOVIA II Bytów 0 DRUTEX-BYTOVIA II: Micha³ Szmidke - P. Toczek, T. Galikowski (80 M. Wiczkowski), K. Niedzielski, M. Pakosz, Mariusz Szmidke, B. Chojnacki (60 B. Zimon),. Chylewski, D. da Costa Bezerra, J. Karwat (88 M. Cybula),. Pietroñ (K. Król). BRAMKI: 1:0 M. Frankowski (29), 2:0 J. Gronowski (33), 3:0 M. Frankowski (56), 4:0 M. Cirkowski (70), 5:0 J. Gronowski (77 - karny), 6:0 J. Gronowski (78), 7:0 M. M³yñski (82). Pocz¹tek spotkania w Przodkowie by³ w miarê wyrównany. Bytowiacy momentami mieli nawet inicjatywê, jednak adnej z kilku klarownych okazji nie wykorzystali. W dogodnych sytuacjach pud³owali m.in. ukasz Pietroñ, Bart³omiej Chojnacki i Diego da Costa Bezerra. Gospodarze takich problemów nie mieli. W 29 min bezlitoœnie wykorzystali b³¹d Konrada Niedzielskiego, który za s³abo wycofa³ pi³kê do bramkarza, futbolówkê przej¹³ Mateusz Frankowski i wpakowa³ j¹ do pustej bramki. 4 minuty póÿniej przodkowianie prowadzili ju 2:0, gdy po rzucie wolnym w obrêbie pola karnego pi³kê do siatki skierowa³ by³y zawodnik Drutex-Bytovii, Jakub Gronowski. - Sêdzia w tym przypadku nie mia³ racji. Pi³ka odbi³a siê od Tomka Galikowskiego przypadkowo, a on uzna³, e by³o to celowe podanie do bramkarza. Zreszt¹ arbiter nad wyraz czêsto myli³ siê na nasz¹ niekorzyœæ - uwa- a trener Krzysztof Babiñski. Po przerwie bytowiacy próbowali jeszcze powalczyæ o zmianê wyniku, ale szybko ich zapa³ ostudzi³ drugi gol M. Frankowskiego w 56 min. Od tego momentu gospodarze rz¹dzili niepodzielnie. - Kompletnie zgas³ w nas duch walki. By³o po meczu - mówi K. Babiñski. By³o, ale nie dla miejscowych. W ostatnich 20 minutach pi³karze GKS Przodkowo zaaplikowali bytowiakom jeszcze 4 gole. Dwa do³o y³ J. Gronowski, kompletuj¹c hat-tricka, a listê strzelców uzupe³nili Marek Cirkowski i Maciej M³yñski. - Trudno o zgranie, jeœli sk³ad tak czêsto siê zmienia i wielu zawodników nie jest w rytmie meczowym. Rotacje w sk³adzie nie sprzyjaj¹ wynikom, ale trzeba siê z tym pogodziæ. Taka jest rola dru yny rezerw - komentuje trener Krzysztof Babiñski. D.Z. KRÓTKO spore grono zawodników z rejonu bytowskiego wziê³o u- dzia³ w XXXI Biegu Mazurka D¹browskiego w Bêdominie (pow. koœcierski). Najwy sze lokaty zajêli: dziewczynki ur. w 2007 r. i m³odsze - 5. Martyna Adamczyk - Ko³czyg³owy; dziewczêta ur. w r. (800 m) - 3. Paulina Wnuk Lipiñska, 4. Martyna Kêpa, 6. Magdalena Watral, 7. Magdalena Kuling - wszystkie ZS Ko³czyg- ³owy; juniorki ur. w r. Grupa zawodników rejonu bytowskiego na zawodach w Bêdominie. (2500 m) - 5. Monika Adamczyk - ZSER Bytów: seniorki ur. w r. (2500 m) - 3. Anna Wieczorek - Bytów; ch³opcy ur. w r. (1000 m) - 1. Jakub Struniawski, 7. Oliwier Joñczyk - wszyscy ZS Ko³czyg³owy, 8. Bartosz Paw³owski - SP 5 Bytów; m³odzicy ur. w r. (1500 m) - 2. Daniel Kryzel - ZS Ko³czyg³owy; weterani ur. w 1977 r. i starsi - 9. Jan Struniawski - Ko³czyg³owy, 10. Aleksander Kikcio - Bytów trzy dru yny z rejonu bytowskiego zagra³y w finale wojewódzkim IV Turnieju Orlika o Puchar Premiera Donalda Tuska. Dziewczêta m³odsze UKS Prometeusz Tuchomie, które zakwalifikowa³y siê na zawodach pó³fina³owych w Tuchomiu, w stawce 4 zespo³ów zajê³y 3 miejsce. Pi³karki prowadzone przez Rafa³a Wróblewskiego przegra³y z GOSRiT Luzino 1:5 i Wise³k¹ Walichnowy 1:2 oraz pokona³y SP Jezierzyce 4:0. Ch³opcy m³odsi UKS Prometeusz i ch³opcy starsi UKS Hermes ubno, którzy awansowali z turnieju pó³fina³owego w Chojnicach, przegrali po 3 mecze i zostali sklasyfikowani w swoich grupach wiekowych na miejscach grupa zawodników rejonu bytowskiego wystartowa³a w 22 Biegu Kociewskim w Starogardzie Gd. Ich wyniki na 10-kilometrowej trasie: 30. S³awomir Wierzejski - KB Goch Bytów - 37,07 min (3 miejsce w kat lat), 56. Jerzy Koz- ³owski - GTS Czarna D¹brówka - 39,20 min (3 miejsce w kat lat), 68. ukasz Gostkowski - KB Goch - 40,20 min, 183. Jan Klasa - GTS - 46,02 min. W stawce 386 biegaczy, którzy ukoñczyli zawody, triumfowa³ Kenijczyk Joshua Maingi Munywoki - 29,37 min Angelika Cichocka z Taleksu Borzytuchom zajê³a 3 miejsce w klasyfikacji kobiet w Biegnij Warszawo, dystans 10 km pokonuj¹c w 37,03 min. Tu przed ni¹, na 42 miejscu, w takim samym czasie bieg ukoñczy³ Tadeusz Zblewski z Taleksu w sali MOSiR w Bytowie 21 zawodników, w tym 3 panie, wziê³o udzia³ w II turnieju tenisa sto³owego z cyklu Grand Prix Bytowa. Najlepsi w poszczególnych kategoriach: juniorzy ur. w 1996 r. i m³odsi - 1. Krystian Tomczak, 2. Kamil Górko - obaj PMDK Miastko, 3. Piotr Spiczak Brzeziñski - Lipnica; seniorzy ur. w 1995 r. i starsi - 1. Zbigniew Kuziemkowski - ¹czyno, 2. Bartosz Niedzielski - Echo Biesowice, 3. Wies³aw P³otek - TKKF Radoœæ Bytów; kobiety open - 1. Kinga Gliniecka - Lipnica, 2. Wiktoria Scheutza - Borzyszkowy, 3. Aleksandra P³otek - LO Bytów. Kolejny turniej cyklu odbêdzie siê bytowscy kolarze œcigali siê w MTB Bike Tour Gdañsk Na trasie w Matemblewie po raz pierwszy od czasu z³amania obojczyka wystartowa³ Andrzej Kaiser z Corratec Team Bytów, w wyœcigu elity zajmuj¹c 2 miejsce za Bartoszem Banachem z Sante BSA Tour. Miejsca zawodników rejonu bytowskiego: dziewczêta do 9 lat - 5. Kamila Zieliñska; dziewczêta lat - 2. Martyna Krefta; dziewczêta lat - 1. Zofia Rzeszutek, seniorki - 1. A- leksandra Zabrocka; ch³opcy lat - 2. Kamil Zieliñski; ch³opcy lat - 1. Tomasz Rzeszutek, 2. B³a ej Wiloch - wszyscy Baszta Bytów, 3. Adrian Kaiser - Cartusia Kartuzy, 4. Krystian Kulas - Baszta; elita - 2. Andrzej Kaiser - Corratec Team Poznañ, 5. Piotr Rzeszutek - Baszta. R.N.

19 30 SPORT PI KA NO NA KLASA OKRÊGOWA Fatalna kontuzja Kapiego Pierwsze derby Ziemi Bytowskiej w okrêgówce pomiêdzy GTS Czarna D¹brówka a Kaszubi¹ Studzienice przynios³y remis 1:1. Pechowo mecz zakoñczy³ siê dla napastnika goœci Bart³omieja Kapiszki, który w zderzeniu z bramkarzem dozna³ z³amania obu koœci podudzia. GTS Czarna D¹brówka 1 KASZUBIA Studzienice 1 GTS: F. Gawin - D. Sobisz, G. Lejk II, Piotr Szczegielniak, M. Biernat, M. Ciep³uch, W. Rusiecki (65. Lejk), J. Gralak, G. Lejk I, P. Toporek, P. Celep (60 K. Jakubowski). KASZUBIA: J. Pela - T. Zaborowski, J. Du³ak, M. Stoltman, S. Piêta, M. Chirk, K. Kreft (89 J. Kapiszka), W. Werra (63 M. Zieman), M. Borzyszkowski, A. Rzepiñski, B. Kapiszka (74 K. Bartelik). BRAMKI: 0:1 M. Stoltman (82-karny), 1:1 Piotr Szczegielniak (87-karny). Przez wiêkszoœæ meczu w Czarnej D¹brówce na boisku niewiele dzia³o siê interesuj¹cego. O- wszem, sporo walki, zaciêtoœci w grze, nieco nerwowoœci i pretensji do arbitrów, ale ma³o ³adnych akcji, sytuacji podbramkowych, celnych strza³ów. Wszystko zmieni³o siê w 74 min. Kaszubia wyprowadzi³a pi³kê z w³asnej po- ³owy i z lewego skrzyd³a na œrodek pola karnego do Bart³omieja Tu po koñcowym gwizdku sêdziego Bart³omiej Kapiszka z Kaszubii Studzienice ze z³aman¹ nog¹ zosta³ odwieziony do szpitala w S³upsku. Kapiszki zagra³ Artur Rzepiñski. W wybornej sytuacji napastnik goœci zderzy³ siê z interweniuj¹cym bramkarzem GTS, Filipem Gawinem i na noszach opuœci³ boisko. Przerwa w grze trwa³a 8 minut. Arbiter, który pocz¹tkowo uzna³, e wejœcie by³o czyste, o- statecznie pokaza³ golkiperowi GTS ó³t¹ kartkê i podyktowa³ rzut karny. Wzburzy³o to pi³karzy gospodarzy, uwa aj¹cych, e sêdzia zmieni³ decyzjê, gdy zobaczy³, jak groÿnej kontuzji dozna³ zawodnik dru yny ze Studzienic. Innego zdania byli gracze Kaszubii, którzy uwa ali, e bramkarz GTS powinien zobaczyæ czerwon¹ kartkê. Karnego na bramkê zamieni³ Marcin Stoltman. Gospodarze rzucili siê do ataków. W 87 min w kot- ³owaninie podbramkowej bramkarz Kaszubii interweniowa³ pod lini¹ KOMENTARZ TRENERÓW Ludwik Gostomski, trener Kaszubii: - Ani oni, ani my nie mieliœmy za wiele dogodnych o- kazji bramkowych. W tej sytuacji myœlê, e wynik jest sprawiedliwy. Gdyby bramkarz GTS otrzyma³ czerwon¹ kartkê, a powinien, pewnie mecz skoñczy³by siê innym rozstrzygniêciem. Tadeusz Gralak, trener GTS: - Typowe derby, wiele walki na ca³ej d³ugoœci i szerokoœci boiska. Wynik sprawiedliwy. Mecz by³by inaczej odbierany, gdyby nie zdarzenie z 74 min. pola karnego, podcinaj¹c Grzegorza Lejka I (starszego). Sêdzia wskaza³ na wapno. Jedenastkê pewnym strza³em wykorzysta³ kapitan Piotr Szczegielniak, wyrównuj¹c stan rywalizacji na 1:1. Sêdzia z powodu przerwy w grze doliczy³ kilka minut, ale adnej ze stron nie uda³o siê ju strzeliæ decyduj¹cej o zwyciêstwie bramki. Gdy mecz dobieg³ koñca, po B. Kapiszkê przyjecha³a karetka pogotowia i zawioz³a go do szpitala w S³upsku. Zawodnik ma z³amane obie koœci podudzia: strza³kow¹ i piszczelow¹, tu pod kolanem. Tego samego dnia w nocy skêcono mu nogê œrubami. Dwa dni póÿniej wróci³ do domu. - Na pewno bêdê porusza³ siê o kulach przez pó³ roku. Potem lekarz zadecyduje, czy ju mogê chodziæ bez nich. Na boisko najwczeœniej wrócê za pó³tora roku - mówi 20-letni pi³karz. Pytany o feralne zdarzenie odpowiada: - To by³ przypadek. Takie rzeczy w sporcie siê zdarzaj¹. Nie mam pretensji do bramkarza. B.M. Wiêcej zdjêæ na PI KA NO NA TURNIEJ NA KONIEC LATA W KO CZYG OWACH Zabawa dla 200 dzieciaków W stawce 7 dru yn 9-10-latków zwyciê y³ Lider Miastko. Spoœród 10 ekip z³o onych z zawodników letnich najlepszy okaza³ siê drugi zespó³ U-2 Bytów. Zanim m³odzi pi³karze rozpoczêli zmagania w turnieju Na koniec lata, odebrali nagrody i wyró nienia za wiosenn¹ edycjê M³odej Ligi Orlikowej. W œrodowe popo³udnie w Ko³czyg³owach na turniej przygotowany przez miejscowy UKS Orze³ i ULKS U-2 Bytów stawi³o siê 17 dru yn, rywalizuj¹cych w dwóch kategoriach wiekowych - ur. w r. i ur. w r. Mecze odbywa³y siê a na trzech boiskach. Dwóch wydzielonych na p³ycie gminnego boiska pi³karskiego oraz na przyszkolnym Orliku. - ¹cznie bawi³o siê u nas a 200 dzieciaków. Dru yn by³o sporo, bowiem na turniej zapraszaliœmy u- czestników wiosennej edycji M³odej Ligi Orlikowej. Chcieliœmy jednoczeœnie podsumowaæ i nagrodziæ najlepsze zespo³y tych rozgrywek - mówi Artur Kalinowski, jeden z organizatorów turnieju. W starszej grupie wiekowej 10 dru yn na pocz¹tek rywalizowa³o w grupach, z których po dwie najlepsze zapewnia³y sobie awans do pó³fina³ów. W pierwszym z nich U-2 II Bytów pokona³ 1:0 Prometeusza Tuchomie. W drugim Lider Miastko takim samym rezultatem ogra³ Zryw Parchowo. W finale w regulaminowym czasie gry gole nie pad³y i zwyciêzcê musia³y wy- ³oniæ rzuty karne. Lepiej wykonywali je bytowiacy prowadzeni przez Cezarego Ko³akowskiego, wygrywaj¹c 3:1. Trzecie miejsce zajêli pi³karze Prometeusza po wygranej 1:0 ze Zrywem. W m³odszej kategorii 7 dru yn rozgrywa³o swoje spotkania systemem ka dy z ka dym. Zwyciêstwo przypad³o Liderowi Miastko, który z 6 spotkañ na swoj¹ korzyœæ rozstrzygn¹³ 4, raz zremisowa³ i raz przegra³. O jeden punkt mniej zgromadzili pi³karze U-2 I Bytów prowadzeni przez A. Kalinowskiego, na trzeciej pozycji uplasowa³ siê Prometeusz Tuchomie. Turniejem organizatorzy nie tylko po egnali lato i podsumowali wiosenn¹ edycjê MLO. Sondowali tak e, jakie dru yny chc¹ zg³osiæ siê do jej jesiennej ods³ony MLO, która ma wystartowaæ ju w przysz³ym tygodniu. Tak jak to by³o wczeœniej, rozgrywki odbywaæ siê bêd¹ na boiskach uczestników, we wtorki i œrody. Jeœli pogoda dopisze, na œwie ym powietrzu, jeœli nie, w hali. Tym razem jednak w MLO zagraj¹ dru yny w dwóch kategoriach, a nie, jak to by³o poprzednio, w trzech. - Nie przygotowujemy ligi dla najm³odszych adeptów futbolu (ch³opcy ur. w 2005 i m³odsi), bo trudno znaleÿæ chêtne do gry dru yny. Nie wszêdzie prowadzi siê szkolenie w tak m³odych grupach. Na pewno jednak nie zapominamy o tych najm³odszych pi³karzach. W planach mamy organizacjê dla nich jednodniowych turniejów -zapewnia A. Kalinowski. D.Z.

20 SPORT 31 PI KA NO NA II LIGA - GRUPA ZACHODNIA Punkty stracone bezpowrotnie Drutex-Bytovia Bytów jedynie bezbramkowo zremisowa³a z Rozwojem Katowice. Mimo to podskoczy³a w tabeli o jedno miejsce, bowiem pora ki dozna³a Polonia Bytom. Drutex-Bytovia i Rozwój nie stworzy³y atrakcyjnego widowiska. Obie dru yny d³ugo walczy³y g³ównie o zdominowanie œrodka pola, czêsto zbyt agresywnie, przez co gra by³a rwana, a sytuacji podbramkowych niewiele. Niez³ej w 9 min nie wykorzysta³ Janusz Surdykowski, który po podaniu Mateusza Michalskiego z kilkunastu metrów pos³a³ pi³kê minimalnie nad poprzeczk¹. Bramkarza Rozwoju próbowa³ te zaskoczyæ Micha³ Pietroñ, ale i on w 22 min strzeli³ niecelnie. W kolejnej akcji efektownym szczupakiem g³ówkowa³ z bliska ukasz Kowalski, jednak pi³ka po koÿle przesz³a tu o- WIDZIANE Z BOISKA Adrian Wróblewski, pi³karz Drutex-Bytovii: - Mecz by³ wyrównany z lekkim wskazaniem na nas. Uwa am, e mieliœmy wiêcej okazji do zdobycia gola. Remis absolutnie nas nie zadowala, bo to kolejna strata punktów, a my nie mo emy sobie na to pozwoliæ, jeœli chcemy biæ siê o awans. Bezwzglêdnie musimy punktowaæ w kolejnych spotkaniach. Mateusz Oszmaniec, bramkarz Drutex-Bytovii: - D³ugo analizowaliœmy grê dru yny z Katowic i byliœmy przygotowani na jej nietypowe rozwi¹zania przy wykonywaniu sta³ych fragmentów gry. Z perspektywy bramki w defensywie spisaliœmy siê dobrze. Gorzej by³o w ataku, bo aden nasz strza³ nie by³ skierowany w œwiat³o bramki. Jest nad czym pracowaæ. Mam nadziejê, e z kolejnym meczem rozpocznie siê nasza dobra passa. Z POMECZOWEJ KONFERENCJI Dietmar Brehmer, trener Rozwoju: - Mecz móg³ siê podobaæ. Wa ne by³o dla mnie zaanga- owanie zawodników, bo graliœmy na trudnym terenie. Wiadomo, e Drutex-Bytovia to, obok Chrobrego, g³ówny kandydat do awansu. Mieliœmy swoje sytuacje, ale nie uda³o nam siê zdobyæ bramki. Ten jeden punkt bardzo cenimy. Plan taktyczny zak³ada³, by od 60 minuty podejœæ wy ej, ale podœwiadomie siê cofnêliœmy, bo coœ z ty³u g³owy mówi³o, e remis to dobry rezultat. Pawe³ Janas, trener Drutex-Bytovii: - Zgadzam siê z trenerem w ocenie tego spotkania. Zarówno Rozwój, jak i nasz zespó³ gra³ pi³k¹. Minus dla kibiców taki, e nie zobaczyli bramek. Nic nie uda³o nam siê strzeliæ, ale z drugiej strony nic te nie straciliœmy. A mamy tych straconych goli ju 11, co dla naszej dru yny jest niedopuszczalne. Dziœ widaæ by³o poprawê w grze obronnej, jednak czegoœ zabrak³o z przodu. To nasz drugi mecz w sezonie, w którym nie uda³o nam siê zdobyæ bramki. bok s³upka. Dru yna z Katowic na bytowsk¹ bramkê uderza³a rzadziej, ale strzeg¹cy jej Mateusz O- szmaniec na brak pracy nie móg³ narzekaæ. Pi³karze Rozwoju najwiêcej zamieszania robili przy sta- ³ych fragmentach gry, dos³ownie zamykaj¹c golkipera i obroñców Drutex-Bytovii w ich bramce. Na szczêœcie bytowscy defensorzy spisywali siê bez zarzutu. GroŸnie pod bytowsk¹ bramk¹ by³o te w 33 min, gdy z pi³k¹ w pole karne wpad³ aktywny Sebastian Gielza. Najskuteczniejszy napastnik dru- yny z Katowic z kilkunastu metrów uderzy³ jednak tu nad spojeniem s³upka z poprzeczk¹. Tak e pocz¹tek drugiej po³owy nale a³ do pi³karzy goœci. Znów da³ o sobie znaæ S. Gielza, ³adnie wypuszczaj¹c na czyst¹ pozycjê ukasza Winiarczyka, który w wybornej sytuacji nie trafi³ w bramkê. W rewan u kapitaln¹ akcj¹ popisali siê bytowiacy. Lew¹ flank¹ pomkn¹³ w kierunku linii koñcowej Robert Hirsz i wycofa³ na 5 metr, gdzie znalaz³ siê i bez namys³u uderzy³ J. Surdykowski, lecz i tym razem nie trafi³ w œwiat³o bramki. Odwa na wymiana ciosów ju na pocz¹tku zdawa³a siê zapowiadaæ ciekaw¹ drug¹ ods³onê, tymczasem w dalszej fazie meczu na boisku dzia³o siê niewiele. Goœcie powoli zaczynali ju myœleæ o obronie remisu, bytowiacy atakowali, ale bez polotu i przede wszystkim pomys³u na rozmontowanie szczelnej defensywy przeciwnika. Gdy ju w 75 min blok obronny zespo³u z Katowic rozerwa³ szybkim dryblingiem M. Michalski, to m³odemu skrzyd³owemu zabrak³o precyzji i pos³a³ pi³kê o centymetry od s³upka. W ostatnim kwadransie napór Drutex-Bytovii znacz¹co wzrós³, ale dopiero w ostatnich minutach prze³o y³o siê to na okazjê do zmiany wyniku. Najlepsza by³a po dalekim wyrzucie z autu Wojciecha Wilczyñskiego. Najwy ej w polu karnym wyskoczy³ Micha³ Pietroñ, lecz po jego strzale g³ow¹ futbolówka minimalnie minê³a bramkê. Dla Drutex-Bytovii by³ to ju pi¹ty tej jesieni mecz zakoñczony remisem. Bytowiacy, mimo straty punktów, awansowali w tabeli o jedno miejsce, bowiem wyprzedzaj¹ca ich Polonia Bytom przegra³a 0:1 z Górnikiem Wa³brzych. Sensacj¹ 11 kolejki by³a pierwsza w tym sezonie pora ka Chrobrego G³ogów, który w Jarocinie uleg³ 0:1 miejscowemu Jarocie. D.Z. Wiêcej zdjêæ na Wygrana z Rozwojem Katowice by³a w zasiêgu bytowskiej dru yny. Jednak ju pi¹ty raz w tym sezonie zespó³ Paw³a Janasa musia³ zadowoliæ siê podzia³em punktów. DRUTEX SPONSOREM CZARNYCH KOSZUL Firma Drutex bêdzie wspieraæ Poloniê Warszawa. Umowa ze sto³ecznym klubem, który w poprzednim sezonie wystêpowa³ w ekstraklasie, a bie ¹cy rozpocz¹³ w IV lidze (z powodu zaleg³oœci finansowych Polonia nie otrzyma³a licencji na grê na najwy szym szczeblu), ma obowi¹zywaæ do koñca sezonu. - Nie jest to sponsoring na ogromn¹ skalê, ale chcieliœmy wesprzeæ klub z tak wielkimi tradycjami i bogat¹ histori¹ w jego odbudowie. Widzimy tu podobieñstwa z Drutex-Bytovi¹, któr¹ równie budowaliœmy od IV ligi. Do tego graj¹ u nas zawodnicy, maj¹cy w swoim CV wystêpy w Polonii, jak choæby Jakub Cesarek i Mateusz Michalski, czy te bêd¹cy u nas wczeœniej Pawe³ Tyburski - mówi Rafa³ Gierszewski, przedstawiciel sponsora w Drutex-Bytovii. SPORTOWY TYDZIEÑ Sobota godz Lipniczanka Lipnica - Myœliwiec Tuchomie. Niedziela godz w sali sportowej Szko³y Podstawowej nr 2 w Bytowie odbêd¹ siê pierwsze mecze nowej edycji Bytowskiej A- matorskiej Ligi Pi³ki Siatkowej. Niedziela godz Canicu³a Bytów - GKS ukowo (III liga kobiet); godz GKS Ko³czyg³owy - Leœnik Cewice; godz Victoria D¹brówka - LKS ebunia, WKS No yno - Brda II/Victoria Przechlewo; godz Drutex-Bytovia II Bytów - Pomezania Malbork, Kaszubia Studzienice - Karol Pêplino, Stegna Parchowo - SSPN Malczkowo/ upawa, Grom Nakla - B³êkitni Motarzyno; godz Dolina-Speranda Ga³¹Ÿnia Wlk. - Orkan Gostkowo (boisko w Ko³czyg³owach). Œroda godz na terenach leœnych przy szkole w Jasieniu rozpoczn¹ siê II biegi prze- ³ajowe XVII edycji Grand Prix Czarnej D¹brówki w szkole w Tuchomiu rozegrano fina³y powiatowe Igrzysk M³odzie y Szkolnej i Gimnazjady w szachach. W jedynym meczu w kategorii szkó³ podstawowych dru yna SP 5 Bytów w sk³adzie Jakub Janta Lipiñski, Mateusz Jarzembiñski, Micha³ Jarzembiñski i Wiktoria Szreder pokona³a SP Tuchomie 3:1. Natomiast w kategorii gimnazjalnej zespó³ G Tuchomie wygra³ z G Lipnica 4:0. W dru ynie gospodarzy grali: Micha³ Œwi¹tek Brzeziñski, Marek ukasik, Aleksander Czapiewski i Kinga Krywiak. Zwyciêskie zespo³y awansowa³y do pó³fina³ów wojewódzkich.