HAPPY EASTER WESOŁEGO ALLELUJA!

Transkrypt

1 6501 Lansing Ave. Cleveland, OH eland.org POLISH-AMERICAN March 2013, No. 3/128 Marzec 2013, Nr 3/128 WESOŁEGO ALLELUJA! HAPPY EASTER yczenia Radosnych wiąt Wielkanocnych wypełnionych nadzieją budzącej się do życia wiosny i wiarą w sens życia, pogody w sercu i rado ci płynącej z faktu Zmartwychwstania Pańskiego oraz smacznego więconego w gronie najbliższych osób szczerze życzy It's wonderful to see the signs of Easter time and spring... It's wonderful to know the joy a time like this can bring... And it's wonderful to have someone who means as much as you To think about and care about and send these wishes to!!! Redakcja oraz Zarząd Polsko-Amerykańskiego Centrum Kultury w Cleveland Editorial Board, Board, Polish-American Cultural Center in Cleveland

2 Mistrz i uczeń Page 2 Nie wszystkie zajęcia miały charakter Czesław Miłosz i Richard Lourie literaturoznawczy. Zwłaszcza Miłosz przekazywał studentom potrzebne przyszłym pisarzom zasady i cnoty. Podkre lał warto ć szczerych i swobodnych Jesienią 1960 roku do University of California w wypowiedzi i nie ukrywanie normalnych Berkeley zgłosił się dwudziestoletni młodzieniec, ludzkich emocji. Mówił także, jak trochę rozczochrany, nieco niechlujnie ważna jest prawda i jak wielką ubrany, podobnie jak jego koledzy warto ć ma słowo pisane. hołdujący zasadzie abnegacji. Przybył Wspólna praca Miłosza z z zamiarem studiowania na wydziale Lourie rozpoczęła się pod koniec języków i literatury słowiańskiej. pierwszego roku studiów. Mistrz i Jakże różnili się ci studenci od uczeń siadali w pięknym, stylowym wykładowcy Czesława Miłosza, gabinecie profesora i całymi reprezentującego wyszukany szyk oraz godzinami zatapiali się w dumę człowieka, posiadającego tłumaczeniach poezji i prozy autorów wiedzę i do wiadczenie życiowe. rosyjskich i polskich, nie wyłączając Grono wykładowców uniwersytetu rzecz jasna twórczo ci własnej. Czas stanowiło dziwny konglomerat. Byli upływał na szukaniu odpowiednich w ród nich rosyjscy intelektuali ci, słów, analizowaniu znaczeń, a węgierscy poeci, uchod cy, jak Czesław Miłosz ( ) wszystko przebiegało w atmosferze Czesław Miłosz. oparów kawy i dymu papierosów. Już podczas pierwszego semestru, Dążyli do uzyskania najlepszej formy. przy ocenie samodzielnych prac studenckich Miłosz Pierwszym przełożonym przez Richard Lourie otworzył jeden z wielu zeszytów i zaczął omawiać na angielski tytułem był "Mój wiek" Miłosza. jego tre ć. Stwierdził z zadowoleniem, że temat Tłumaczowi wydawało się, że ten rodzaj pracy opracowany jest ciekawie i jasno, jednak autor najbardziej mu odpowiada, że zawładnął jego wykazał typowy dla Amerykanów brak wyczucia sercem. W 1969 roku, przed komisją uniwersytecką, historycznego. Zeszyt należał do Richard Lourie, której Czesław Miłosz był członkiem, Richard który słysząc te słowa płonął ze wstydu. Jednak nie przedstawił tezy swojej rozprawy doktorskiej. Na zniechęcił się, a postanowił zrobić wszystko, aby otrzymanie tytułu doktora pracował na posią ć to wyczucie historyczne. Zaczął intensywnie uniwersytecie jeszcze kilka lat. Porzucił tę pracę dla uczyć się rosyjskiego i polskiego, gdyż chciał czytać branży filmowej. Jednak i tu nie pozostał zbyt w oryginałach omawianą na seminariach literaturę. długo. I oto w 1980 roku Czesław Miłosz otrzymuje Uniwersyteckie wieczory literackie odbywały Nagrodę Nobla, a jego były uczeń towarzyszy mu w się w atmosferze wielkiego ożywienia. Cudzoziemcy licznych spotkaniach autorskich. czytali swoje utwory w różnych językach lub Tymczasem z Polski dochodzą wiadomo ci o kiepskich przekładach, a wszystko służyło powstaniu niezależnego od władz, pierwszego wzajemnemu poznaniu się, odkryciu talentów i masowego związku zawodowego w krajach indywidualnych możliwo ci. Miłosza zafascynowała socjalistycznych Solidarno ć oraz działalno ci jego osobowo ć Lourie, jego zapał i pracowito ć, a przywódcy Lecha Wałęsy. Za namową Miłosza dodatkowo fakt, że ojciec jego, tak jak Miłosz, Richard Lourie leci do Polski. Na terenie Stoczni urodził się na Litwie.

3 Page 3 Gdańskiej rozmawia z robotnikami oraz samym Wałęsą. Ogląda pomnik poległych w roku 1970 stoczniowców, usytuowany tuż przed bramą obiektu. Rozpoznaje znajomy fragment wiersza wyryty w dolnej czę ci monumentu: Który skrzywdziłe człowieka prostego miechem nad krzywdą jego wybuchając (...) Utwór kończy się zapowiedzią zguby dla tyranów. Rado ć z budzącej się wolno ci trwała krótko, gdyż po miesiącu wprowadzono w Polsce stan wojenny i aresztowano działaczy Solidarno ci. Zdawało się, że wszystko upadło. Teraz mistrz i dojrzały już uczeń powrócili znowu do przekładów, pracując nad zbiorem esejów "Widzenia nad Zatoką San Żrancisco" oraz piętnastoma innymi tytułami z literatury polskiej i rosyjskiej. Te miliony przetransponowanych słów z trzech języków wyczerpało tłumaczy, tym bardziej, że obydwaj pisali także nowe rzeczy. Nastąpiło rozstanie, jednak pozostały kontakty na zjazdach literackich i spotkania rodzinne. Richard został nawet ojcem chrzestnym wnuczki Miłosza. Noblista osiadł w Krakowie. Ostatni raz widzieli sie w 2002 roku. Zjedli wspaniałą kolację w restauracji Wierzynka przy Rynku Krakowskim. Rozmowom i wspomnieniom minionych lat nie było końca. Jeszcze w dniu wylotu do Stanów Richard postanowił zobaczyć, choć na krótko, człowieka, który ukształtował go na pisarza i tłumacza. Wsiadł do taksówki i zadysponował: Na ulicę Bogusławskiego do Miłosza. Zatrzymali się przed domem. Licznik wykazał opłatę 18 złotych. Kierowca zażądał piętnastu. Zaskoczony pasażer zapytał, dlaczego ma zapłacić niepełną kwotę. Je li jedzie się do Miłosza, to płaci się mniej. Oto, jak sława ma wiele różnych odmian, trudnych do przewidzenia. Okładka książki Richard Lourie W mieszkaniu noblisty atmosfera była do ć nerwowa. Przeskakiwali z tematu na temat w trzech różnych językach. Gospodarza szczególnie bawił rosyjski, jakim posługiwał się go ć. Czas nagle się skurczył. Obaj objęli się i tak trwali jaki czas. Wiedzieli, że żegnają się na zawsze. Nagle Miłosz, opanowując wzruszenie powiedział co, co wyrażało głębokie uczucie i nadzwyczajną wię intelektualną. I tym razem udało mu się znale ć sformułowanie prawie doskonałe. Przyja ń ta przetrwała 40 lat. Na półkach księgarskich w Polsce można znale ć trzy książki Richard Lourie: "Autobiografia Stalina", "Drapieżca polowanie na diabła" oraz "Grawitacja zero". Elżbieta Ulanowska English text will be in the next

4 Historia Polski odżywa co wiosnę w moim ogrodzie Clematis (pnącze ogrodowe, powojnik) to wieloletnia, li ciasta, długowieczna winoro l. Jeżeli chodzi o piękno ć kolorów, czy fantastyczne kwiaty, lub pełen wdzięku rozwój, niczego nie można porównać do clematis, królowej kwiecistych winoro li ozdabiających krajobraz. Każdy ogrodnik zajmujący się kwiatami powinien zaznać przyjemno ci hodując clematis, i tysiące na całym wiecie są wzbogaceni poprzez clematis, które są rodzone, hodowane, krzyżowane i eksportowane przez Polskę jednego z czołowych krajów na wiecie w produkcji clematis. Oto niektóre gatunki clematis ożywiające mój ogród: Emilia Plater, Westerplatte, Monte Cassino, Warszawska Nike, Jan Paweł II, Polish Spirit, i Kardynał Wyszyński. Istnieje wiele innych gatunków clematis, które stworzono w Polsce, takie jak Królowa Jadwiga, Błękitny Anioł, Dzieci Warszawy, Żryderyk Chopin, Jerzy Popiełuszko, Mazowsze, i Bieszczady rozumiecie chyba o co chodzi. W jaki sposób te piękne kwiaty, z tak stosownymi nazwami polskich historycznych osobisto ci i wydarzeń mogły się znale ć w ogrodach Ameryki i całego wiata? To piękno, wytrzymało ć na trudne warunki i nazwy tych ro lin zawdzięczamy polskiemu patriocie, który je kultywował bratu Stefanowi Żranczakowi, warszawskiemu jezuicie. Jego zainteresowanie tą ro liną zrodziło się, kiedy zaobserwował te atrakcyjne samosiejki w ozdobnym ogrodzie oddanym pod jego opiekę. Zwrócił on szczególną uwagę na kolor i formę kwiatów, na ich okres rozkwitania, odporno ć na przymrozki i choroby, i tak jak poprzednio słynny zakonnik, Grzegorz Mendel, który wiek wcze niej zajmował się genetyką ro lin, wybierał po latach obserwacji tylko te najlepsze i najurodziwsze. Aby móc krzewić wybrane sadzonki bez wiedzy ówczesnych władz komunistycznych zaangażował Page 4 wielkiego angielskiego hodowcę clematis do uprawy jego odmian na rynku wiatowym pod warunkiem, że ro liny te utrzymają ich Polskie nazwy, nadane przez niego. yczeniem brata Stefana było, aby jego szczepionki rozsławiały imię Polski i jej osiągnięcia na całym wiecie. Dzięki niemu miliony ludzi ma okazję poznać jaką rolę spełniła polska armia pod Monte Cassino i na Westerplatte, czy kim była Emilia Plater. Co za wspaniały bodziec do zainteresowania historią Polski! Pomimo tego, że brat Stefan stworzył największą ilo ć gatunków clematis spo ród żyjących hodowców, to ich jako ć, a nie ilo ć, jest jego nadzwyczajnym osiągnięciem. Po 1985 roku nie ma książki o winoro lach czy clematis, która by nie wspomniała o jednym z jego gatunków. Prasa po więciła mu wiele artykułów, za niektóre z jego gatunków uzyskały uznane nagrody międzynarodowe, medale i honorowe wyróżnienia. Czwartego marca 2009 roku, brat Stefan Żranczak został odznaczony przez prezydenta Polski, Lecha Kaczyńskiego, Komandorskim Krzyżem Odrodzenia Polski za nadzwyczajne osiągnięcia na polu hodowli ro lin ozdobnych i zasługi w rozwijaniu międzynarodowego ogrodnictwa. Ogromne pola clematis na przedmie ciach Warszawy, z których clematis wysyłane są na wiat, powinny być obiektem każdej wycieczki. Byli my uprzywilejowani być oprowadzanymi przez wła cicieli jednej z czołowych szkółek w Polsce przez rzędy wspaniałych clematis. Ich entuzjazm na temat pięknych krzyżówek brata Stefana był inspirujący. Szkółki w Ohio także posiadają te piękno ci z Polski. Można zasięgnąć więcej informacji o clematis na stronie internetowej: utrzymanej na poziomie zawodowym. Polska clematis może także przypomnieć każdej wiosny historię ojczystego kraju. Piękną. Wytrwałą. Wieczystą. Taką jak ten kraj, z którego przybyła. David Hammes Przetłumaczył Joseph Hart

5 Polish History Comes Alive in My Garden Each Spring Clematis are perennial, deciduous, longlived climbing vines. Żor beautiful colors, or extravagance of blooms, and a graceful growing habit, nothing compares with clematis, the queen of flowering vines as they enhance the landscape. Every flower gardener should know the pleasure of growing clematis, and thousands around the world are enriched by clematis that are born, bred, hybridized and exported by Poland one of the world s leaders in clematis production. These are a few of the Polish clematis that enliven my garden: Emilia Plater, Westerplatte, Monte Cassino, Warszawska Nike, Jan Paweł II, Polish Spirit, and Kardynał Wyszyński. There are many, many other clematis of Polish origin, such as Królowa Jadwiga, Błękitny Anioł, Dzieci Warszawy, Żryderyk Chopin, Jerzy Popieluszko, Mazowsze, and Bieszczady well, you get the idea. How would these beautiful flowers, so aptly named after Polish historical personages and events find their way into America s gardens and all over the world? We owe the beauty, hardiness and names of these plants to the Polish patriot who cultivated them Brother Stefan Żranczak of the Jesuit College in Warsaw. His interest in breeding clematis awoke when he observed attractive self-sown seedlings in the ornamental garden entrusted to him. He paid particular attention to the color, shape and form of the flowers, their blooming period, frosthardiness, resistance to diseases, and like the other famous botanist monk involved in plant genetics a century earlier, Gregor Mendel, he deliberately selected only the best and brightest after years of observation. In order to propagate the selected seedlings without the knowledge of the stifling communist authorities, he made arrangements with a major Page 5 English clematis grower to introduce his cultivars to the international market with the strict stipulation that the plant retain the Polish name he gave it. Brother Stefan wanted his clematis cultivars to contribute to promoting Poland and its achievements to the world. As a result, millions of people have the opportunity to find out what role the Polish army played in the battles of Monte Cassino and Westerplatte, or who Emilia Plater was. What a beautiful incentive to learn more about Polish history! Although Brother Stefan has raised the largest number of clematis cultivars of all living clematis breeders, it is their quality, not their quantity that makes his achievement so remarkable. You will not find a single book published after 1985 dedicated to garden vines or clematis that would not mention one of his varieties. In addition to many articles in the press, a number of his clematis have received prestigious international awards, medals and certificates of merit. On March 4, 2009, the President of Poland, Lech Kaczyński, awarded the Commander s Cross of the Order of Polonia Restituta to Brother Stefan Żranczak in recognition of his outstanding achievements in the field of breeding of ornamental plants and of his contribution to international horticultural advancement. The extensive clematis fields outside of Warsaw from which plants are propagated for the world should be a must visit on any trip. We were privileged to be escorted through row upon row of gorgeous clematis by the owners of one of Poland s leading wholesale nurseries, whose heartfelt enthusiasm for Brother Stefan s beautiful hybrids was inspiring. Nurseries in Ohio carry these beauties from Poland and you can review everything you d like to learn about clematis on a very professional website: Polish clematis can bring your homeland s history alive every spring in your garden, too. Beautiful. Hardy. Long-lasting. Like the land they come from. David Hammes

6 Golibroda z Sewilli w Opera Circle Tę komiczną operę Gioachino Rossiniego "Cyrulik sewilski", pełną zabawnych sytuacji otwiera niezwykle melodyjna uwertura, wydaje się idealnie nawiązująca do tego, co za chwilę zobaczymy na scenie. Nikt nie podejrzewa, że tę samą muzykę Rossini wprowadził do dwóch innych swoich utworów, do "Elżbiety królowej Anglii" i "Aureliana w Palmirze". Tylko, że te dwa tytuły są z gatunku oper poważnych, a "Cyrulik" najbardziej komiczny w ród komedii. I oto widzimy, jak potężna jest siła sugestii. "Cyrulik Sewilski" powstawał w rekordowym tempie podobno w ciągu dwunastu lub czternastu dni. Dom kompozytora w tym czasie przypominał zakład dla psychicznie chorych. W pokojach leżących obok siebie pracowali librecista i kompozytor, oprawiający dzieło w rytmy i d więki. W innym pomieszczeniu kopista rozpisywał nuty na głosy i orkiestrę. Na najwyższym piętrze soli ci z zapałem uczyli się swoich partii. Rossini żył na przełomie wieków w latach Zaczął komponować przed osiemnastym rokiem życia. Ogółem w ciągu dziewiętnastu lat stworzył 38 oper i wiele innych wokalnych utworów. Ostatnim dziełem operowym był "Wilhelm Tell", w którym kompozytor wykazał nadzwyczajny talent. Napisał muzykę całkiem inną, nową, nie korzystając z poprzednich swoich motywów. Od tego czasu, w drugiej połowie życia odszedł od oper, tworząc jedynie mniejsze utwory. Ich dziwne tytuły mogą wiadczyć o złym stanie zdrowia kompozytora "Preludium konwulsyjne", "Etiuda Astmatyczna" czy "Walc torturowanych". Akcja "Cyrulika" dzieje się w hiszpańskiej Sewilli. Hrabia Almaviva kocha Rosinę, wychowankę doktora Bartolo. Tymczasem doktor, chcąc posią ć majątek dziewczyny, mimo podeszłego wieku, sam chce ją po lubić. Zamyka pannę w domu i izoluje od młodych mężczyzn, widząc w nich rywali. Do akcji włącza się Żigaro i to dzięki niemu Page 6 i zaplanowanym intrygom hrabiemu udaje się zdobyć miło ć i rękę ukochanej. Opera Circle "Golibroda z Seville" w Bohemian National Hall. Foto: Seanmichael Kvacek Opera Circle wystawiła "Cyrulika sewilskiego" w Bohemian National Hall w dniach 22 i 24 lutego Muzykę z powodzeniem realizował zespół Cleveland Women's Orchestra pod batutą Roberta Cronquista. Przedstawienie reżyserowała Dorota Sobieska, która również wykonywała rolę Rosiny. Jacek Sobieski przygotował chór i akompaniował na fortepianie do recytatywów. Ponadto, jak zwykle cała rodzina Sobieskich włączyła się w tę produkcję. W grupie solistów wystąpili: Jason Budd jako Bartolo, Matthew Miles jako hrabia Almaviva, John Gray Watson piewał partię tytułową, Timothy J. Bruno wystąpił jako Don Basilio, a rolę służącej Berty z talentem wykonała Diana Żarrell. Obejrzeli my kolejne dzieło zrealizowane przez Operę Circle, które z rado cią i uznaniem zostało przyjęte przez miło ników tego specjalnego gatunku muzyki, jakim są opery. Przedstawienie ozdobiła dwa razy zmieniana, pełna kolorów scenografia oraz stosowne stylowe kostiumy, które mogły zaspokoić najbardziej wytrawne gusty odbiorców. Do tego Dorocie Sobieskiej udało się wietnie uchwycić i wydobyć ogrom komizmu zawartego w kolejnych scenach. Należą się słowa uznania dla całego zespołu, a zwłaszcza dla Doroty Sobieskiej (Rosiny) piewającej i wyglądającej ol niewająco, o czym można się przekonać oglądając zdjęcia na Żacebook. Elżbieta Ulanowska

7 The Barber of Seville by Opera Circle This comic opera by Gioachino Rossini, full of amusing situations, starts with an unusually melodic overture ideally referring to what we will see shortly on the stage. Nobody suspects, that the same music Rossini introduces in two other of his works, in Elisabeth, Queen of England and Aureliano in Palmira. But, these two titles are from the genre of serious opera, and The Barber is the most comic from comedies. Here we see how strong the power of suggestion is. The Barber of Seville was created in a record time supposedly in twelve or fourteen days. The house of the composer during this time resembled a psychiatric institution. In the rooms adjacent to each other worked the librettist and the composer, who would furnish his work with rhythm and sound. In another room the copyist would copy the notes for voices and orchestra. On the highest floor the soloists learned their parts with exuberating enthusiasm. Rossini lived during the years He started to compose before he was eighteen. During nineteen years he created 38 operas and many other vocal works. The last operatic work was Wilhelm Tell, in which he showed an unusual talent. He wrote a completely new and different music, not using any of his previous motives. Since then, in the second part of his life, he stayed away from operas, and wrote only smaller works. Their strange titles may suggest a bad state of his health Convulsive Prelude, Asthmatic Etude, or Waltz of the Tortured. The action of The Barber of Seville occurs in the Spanish Seville. Count Almaviva loves Rosina, the ward of doctor Bartolo. Even though the doctor is old, he wants to marry her himself, in order to take control of her inheritance. He closets the marriageable girl at home, making sure she is isolated from young men, whom he sees as rivals. Comes Page 7 into action Żigaro, who helps the count to win the love of the girl and to marry her. Opera Circle staged The Barber of Seville in the Bohemian National Hall on 22 and 24 Żebruary The music was performed successfully by The Cleveland Women s Orchestra under the direction of Robert Cronquist. The opera was choreographed by Dorota Sobieski, who also performed as Rosina. Opera Circle "The Barber of Seville" Jacek Sobieski prephoto: Seanmichael Kvacek pared the chorus, and accompanied to recitatives on the piano. Also, as usually, the whole family of Sobieski took part in this production. The performing soloists were: Jason Budd as Bartolo, Matthew Miles as count Almaviva, John Gray Watson sung the title part, Timothy J. Bruno as Don Basilio, and the role of servant Berta was performed by talented Diana Żarrell. We saw another work performed by Opera Circle, received with joy and appreciation by the lovers of this special type of music, opera. The performance was adorn by full of colors scenography, changed twice, and stylish costumes, able to satisfy the most mature taste of spectators. Also, Dorota Sobieski was able to catch and expose with excellence the comic situations in the scenes of the opera. The whole team deserves words of appreciation, especially Dorota Sobieski (Rosina), who dazzled with her singing and looks. This may be seen in the pictures on Żacebook. Elżbieta Ulanowska Translated by Joseph Hart

8 Drogi Czytelniku, Czy zastanawiałe się kiedy nad tym, skąd się biorą ludzie tacy jak Matka Teresa czy doktor Albert Schweitzer? Ludzie, którzy po więcają swoje życie innym, tak wrażliwi na krzywdę, nieszczę cie i ubóstwo innych? Albo, dlaczego Bill Gates czy Warren Buffet oddają fortuny na cele charytatywne? I czy można zaliczyć ich wszystkich do tej samej grupy wspaniałych ludzi? Kiedy my lę o tym, nasuwa mi się wiele pytań. Na przykład, czy patrioci przelewający swoją krew za nasze i wasze byli altruistami? Lub czy strażak narażający swoje życie, aby kogo nieznanego uratować, jest altruistą? Przecież płacą mu za to Niedawno widziałem w telewizji program o statku miłosierdzia, płynącym od jednego portu afrykańskiego do innego, pełnym lekarzy i pielęgniarek, pomagających chorym, którym nikt nie chce lub nie może pomóc. Mało tego, nie tylko pomagają, często ryzykując swoim zdrowiem, ale sami dopłacają, aby brać udział w tej akcji. Więc jak to jest z tym altruizmem czy filantropią? Zacznijmy od filantropii. Po raz pierwszy słowo filantropia pojawiło się w greckim dramacie o Prometeuszu, około 460 pne. Według mitu Prometeusz, który był Tytanem, sprzeciwił się woli Zeusa, króla bogów, i uratował prymitywnych, pierwotnych ludzi, dając im dwa życiodajne prezenty: ogień, symbolizujący wszechstronną wiedzę, i nadzieję, czyli optymizm. Uczynił to z powodu swojej miło ci do ludzko ci philanthropos tropos. Ogień i nadzieja były nierozłączne mając ogień ludzie mogli być optymistami, mając nadzieję, mogli używać ognia, aby poprawić swoje warunki bytowania. Starożytna grecka kultura rozwinęła dalej zrozumienie filantropii, tworząc tak zwaną formę klasyczną filantropii: miło ć tego, co ludzkie jest nieodzowną cechą i celem ludzko ci jej kultury i cywilizacji. Grecka kultura zaadaptowała taką definicję filantropii jako ideał edukacji, której celem miało być dążenie do doskonało ci. Podobnie podeszła do filantropii kultura rzymska, tłumacząc ją na łacinę jako humanitas. Stała się ona podstawą studiów humanistycznych (w tym sensie studiów o ludzko ci). Ten klasyczny pogląd zaniknął z upadkiem Rzymu i został przywrócony w okresie Renesansu, stając się istotnym walorem O wiecenia. Adaptując definicję Page 8 filantropii do czasów bardziej współczesnych, można ją okre lić jako prywatne inicjatywy dla dobra publicznego z akcentem na jako ć życia. W Ameryce XX i XXI wieku charakter filantropii zmienił się poprzez powstanie prywatnych gigantycznych fundacji filantropijnych takich jak Żord, Carnegie, Gates i Buffet, i wiele innych.. Zbieranie funduszy wymaga teraz urzędników, księgowych, prawników, jednym słowem całej warstwy społecznej, która żyje z filantropii. Nie ulega jednak wątpliwo ci, że dzięki dotacjom tych fundacji może się utrzymywać i rozwijać wiele instytucji kulturalnych i naukowych, już nie mówiąc o bardziej ziemskich domach dla ubogich, szpitalach, czy szkołach. Jeżeli chodzi o altruizm, sprawa jest bardziej skomplikowana. Termin altruizm stworzony został w XIX wieku przez francuskiego filozofa Augusta Comte. W prostych słowach altruizm oznacza dbanie o dobro innych ludzi i pomaganie innym. Altruizm jest podstawową cechą wszystkich ważniejszych religii, chociaż szczegóły jego urzeczywistnienia do ć często się różnią. Bardzo wcze nie rozpoczęła się dyskusja nad tym, czy możliwy jest całkowicie bezinteresowny altruizm. Nie ma tu miejsca na szczegóły tej dyskusji, mogę jednak przytoczyć wyniki niektórych ciekawszych badań naukowych przeprowadzonych w ostatnich latach. W jednym z tych badań naukowcy stwierdzili, że pewna czę ć mózgu zachowuje się inaczej u altruistów, a inaczej u egoistów. W innym stwierdzono, że zachowanie altruistyczne związane jest bardziej z poglądami człowieka na wiat. Stwierdzono także, że altruizm w formie woluntaryzmu wpływa pozytywnie na poczucie szczę cia i zdrowie, szczególnie u ludzi starszych. Przykładów na altruistyczne zachowanie nie musimy szukać daleko, wystarczy trochę bliżej popatrzeć na działalno ć naszego PACC. Pozwolę sobie jeszcze wspomnieć tutaj o książce Anny Applebaum elazna kurtyna. Opisuje ona tam, jak działaczki Ligii Kobiet, założonej w Polsce w 1913 roku, uratowały niezliczoną ilo ć kobiet i dzieci na dworcu kolejowym w Łodzi w 1945 roku, dostarczając im żywno ć, lekarstwa, koce i pomoc pielęgniarek. Uczyniły to same z siebie, bez nakazów czy zapłaty. Chwała im wszystkim Z szacunkiem, Alex S.

9 Dear Reader, Have you ever think about this: where people like Mother Theresa or Dr. Albert Schweitzer come from? People, who sacrifice their life for others, people so sensitive to injustice, misery, and poverty of others? Or, why Bill Gates and Warren Buffet give away their fortunes to charities? And, can we put all of them into a group of wonderful human beings? When I think about it, I ask myself many questions. Żor example, were the patriots altruists when they shed their blood for ours and yours? Or, is the fireman an altruist, risking his life to save someone unknown? After all, he is getting paid for it Not too long ago I have seen a TV program about a mercy ship, going from one African port to another, full of doctors and nurses, helping sick people, whom nobody helps or cannot help. Not only they are helping, often risking their health, but they also pay, in order to participate in this endeavor. So how is it with this altruism or philanthropy? Let s start with philanthropy. The word philanthropy appeared for the first time in a Greek drama about Prometheus, about 460 BC. According to the myth, Prometheus, a Titan, defied the will of Zeus, the king of gods, and saved the primitive protohumans by giving them two life-enhancing gifts: fire, symbolizing broad knowledge, and hope, in other words optimism. He did this because of his love for humanity philanthropos tropos. Żire and hope were inseparable with fire humans could be optimistic, having hope they could use fire to improve their living conditions. The ancient Greek culture further developed the understanding of philanthropy creating a so-called classical form of philanthropy: the love of what is human is an integral part and aim of humanity its culture and civilization. The Greek culture adapted this definition as an ideal of education, striving for excellence. The Roman culture approached this concept in a similar way, translating it to Latin as humanitas. Humanitas became then a core of liberal education, studia humanitatis (in those sense studies of humanity). This classical view disappeared with the fall of Rome, and was revived during the Renaissance, becoming a key factor during the period of Enlightment. Adapting the definition of Page 9 philanthropy to more modern times we can define it as private initiatives for public good focusing on quality of life. In the USA of the XX and XXI centuries the character of philanthropy changed with the creation of such gigantic philanthropic foundations as Żord, Carnegie, Gates and Buffet, and many others. The collection of funds requires now clerks, accountants, lawyers, in one word, a social class making a living from philanthropy. There is no doubt that many cultural and scientific institutions can exist and develop, thanks to donations from these foundations, not to mention more basics like houses for the poor, hospitals, or schools. When it comes to altruism, the issue is much more complicated. The term altruism was created in the XIX century by a Żrench philosopher Auguste Comte. In simple words the meaning of altruism is caring about the welfare of other people and acting to help them. Altruism is the basic characteristic of all major religions, even though the details of how it is realized differ from one to another. A discussion whether it is possible to have a completely unselfish altruism started very early. There is no room here for the details of this discussion, but I can report some results of scientific experiments performed in recent years. In one of these experiments scientists have found, that a certain part of brain behaves differently for altruistic and selfish people. In another experiment researchers found that altruistic behavior may be more related to how people view the world. It was also observed, that altruism in the form of volunteerism has a positive effect on the feeling of being happy and healthy, especially in older adults. We do not have to look far for examples of altruistic behaviorś it is enough to look a little closer at the activities of our PACC. I shall also mention here a book of Anne Applebaum The Iron Curtain. She describes there how the members of Women s League, founded in Poland in1913, saved in a train station in Lodz in 1945 an uncounted number of women and children supplying them with food, medicine, blankets and help from nurses. They did it themselvesś no one ordered them or paid them. Glory to all of them Respectfully, Alex S.

10 Page 10 W Centrum i okolicach Niedziela 24 marca, 12:30 PM Sobota 27 kwietnia, 6 PM Piątek 3 maja, 7 PM Niedziela 5 maja Sobota 13 lipca, 3 PM więconka w Centrum Reverse Raffle w Centrum Obchody więta 3 Maja w Centrum Po więcenie pomnika Mickiewicza w Cultural Gardens, uroczysto ć ponownego odsłonięcia pomnika Ko ciuszki i obchodów więta 3 Maja Piknik Centrum przy ko ciele w. Sawy Social and Cultural Events at the Center & Slavic Village Sunday, March 24, 12:30 PM Saturday, April 27, 6 PM Żriday, May 3, 7 PM Sunday, May 5 więconka at the PACC Reverse Raffle at the PACC Reception on the occasion of Polish Constitution Day Dedication of Mickiewicz Monument at the Cultural Gardens, Rededication of Kosciuszko Monument and the Observance of Polish Constitution Day Picnic, St. Sava Broadview Heights Saturday, July 13, 3 PM Serdecznie zapraszamy na OBIADY do Please join us for SUNDAY LUNCHEONS Sponsored by Polsko-Amerykańskiego Centrum Kultury The Polish-American 6501 Lansing Ave, Cleveland, OH 6501 Lansing Ave, Cleveland, OH Cultural Center (Na rogu E. 65 i Lansing Ave.) (Corner E. 65th Str & Lansing Ave) tel.: W każdą niedzielę 11 AM - 1:30 PM tel: Every Sunday 11 AM - 1:30 PM $11.00 dla dorosłych $6.00 dla dzieci szkolnych $11.00 adults $6.00 school children Take-outs available Jedzenie dostępne na wynos

11 Page 11 OUR SPONSORS Komorowski Funeral Home: 4105 East 71 St, tel lub 2258 Professor St., tel Golubski Funeral Home: 6500 Żullerton Ave, tel lub 5986 Ridge Rd., tel (mówimy po polsku) Sokolowski s University Inn 1201 University Road, Cleveland, Ohio 44113, tel Private parties, showers, weddings, business lunches, cafeteria services Fowler Electric Co. Eugene Trela, tel Krakow Deli 5767 Ridge Rd Parma, OH 44129, tel Polish Store with great assortment of Polish meats and imported goods Health Merit Co. Health Care System Dr. Michał Klymiuk-Wieczerski, President, 3878 East 71 Street, Cleveland, tel The Original Mattress Factory Ronald Trzcinski, tel Architectural Rendering Kuba Wisniewski, tel Heights Drapery Co. Alina Czernec, tel Opera Circle Dorota i Jacek Sobieski, tel Polish Radio Program Eugenia Stolarczyk WERE 1490 AM, Sun. 9:00 10:00 AM WCPN 90.3 ŻM, Sun. 9:00 10 PM Polish Radio Program Memories of Poland, Anna Klik i Monika Sochecki WCSB 89.3 ŻM, Sat. 12:30 2:00 PM Evelyn & Jerry Jablonski Insurance Agency, Notary Public, TOEŻL, translations, tutoring (all subjects, all levels)ś 5437 State Rd, Parma, OH and Alexander Rd, Walton Hills, OH tel lub Third Federal Savings and Loans Marc A. Stefanski, Chairman and CEO, tel

12 Polish-American Cultural Center 6501 Lansing Avenue Cleveland, OH NONPROFIT ORG. U.S. Postage Paid Cleveland, OH Permit No. 165 MOJ OGRÓD MY GARDEN (więcej na stronach 4 i 5) (more on pages 4 and 5) F O R U M CLEVELAND, OH LANSING AVENUE - Phone/fax forumpacc@yahoo.com, Publisher: Polish-American Cultural Center. Fr. Jerzy Kusy - Editor in Chief ( ), Stanislaw Kwiatkowski - Editor in Chief Emeritus, Dariusz Wojno - Managing Editor, Editorial Contributors: Eugeniusz Bak, Alexandra Hart, Joseph Hart, Katarzyna Karelus, Sean Martin, Halina Mazurak, Malgorzata Oleksy, Ryszard Romaniuk, Elzbieta Ulanowski, Zofia Wisniewski, Agata Wojno.