Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 341[05].Z1.02

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Cezary Adam Nowek Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 341[05].Z1.02 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006

2 Recenzenci: mgr Barbara Stebnik-Wlaźlak mgr Barbara Cymańska-Garbowska Opracowanie redakcyjne: Cezary Adam Nowek Konsultacja: mgr inż. Piotr Ziembicki Korekta: Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[05].Z1.02,,rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik obsługi turystycznej. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania Produkty markowe turystyki polskiej Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Marka turystyki biznesowej Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Marka turystyki miejskiej i kulturowej Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Marka turystyki aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Marka turystyki na terenach wiejskich Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Marka turystyki przygranicznej i tranzytowej Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Strategia rozwoju polskich produktów turystycznych Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów 5. Sprawdzian osiągnięć Literatura

4 1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat produktów markowych turystyki polskiej, obszarów, działania poszczególnych marek oraz strategii rozwoju polskich produktów turystycznych. Ważne jest, abyś umiał identyfikować produkty markowe i odróżniać je od innych produktów turystycznych. Zwróć uwagę na określanie poszczególnych marek turystyki: biznesowej, miejskiej i kulturowej, aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej, terenów wiejskich, przygranicznej i tranzytowej. Poradnik zapozna Cię z definicjami produktu turystycznego i marki, określi rodzaje produktów turystycznych, które mogą funkcjonować w otoczeniu turystycznym. Technik obsługi turystycznej pragnący pracować zawodowo w turystyce musi rozumieć proces tworzenia i znaczenie produktów markowych polskiej turystyki dla promocji regionu i Polski. Znajomość strategii rozwoju polskich produktów turystycznych na szczeblu krajowym, regionalnym, lokalnym, to możliwość realizacji z wyprzedzeniem strategii organizatora turystyki. Poradnik wskaże Ci najbardziej istotne zagadnienia związane z rozpoznawaniem polskich markowych produktów turystycznych tak, aby ich opanowanie stanowiło solidne podstawy do rozumienia i praktycznego stosowania informacji zawartych w następnych rozdziałach. Poradnik ten zawiera: 1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wskazana literatura oraz inne źródła informacji będą pomocne w poszerzeniu wiedzy. Zaproponowane ćwiczenia zawierają: wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do ich realizacji, pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia, sprawdzian teoretyczny, sprawdzian umiejętności praktycznych. 4. Przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej. Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał albo nie. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po realizacji materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej. Jednostka modułowa: Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych, której treści teraz poznasz jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z treścią modułu Podstawy Turystyki schemat 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. 3

5 Moduł 341[05].Z1 Podstawy turystyki 341[05].Z1.01 Charakteryzowanie ruchu turystycznego 341[05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki 341[05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne Schemat Układ jednostek modułowych 4

6 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych powinieneś umieć: rozróżniać podstawowe pojęcia z zakresu turystyki, rozróżniać funkcje i dysfunkcje turystyki, stosować zasady turystycznego kodeksu etycznego, charakteryzować atrakcje turystyczne Polski, charakteryzować rodzaje i formy turystyki, rozpoznawać potrzeby człowieka w/g Maslowa i potrzeby turystyczne, stosować komputer w pracy biurowej, stosować różne metody i środki w porozumiewaniu się, organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, dobierać dokumenty niezbędne do sporządzenia oferty turystycznej, stosować zasady prezentacji, korzystać z różnych źródeł informacji. 5

7 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć: określić produkty markowe turystyki polskiej, scharakteryzować obszary działania markowych produktów turystycznych, określić cechy markowych produktów turystycznych, dokonać analizy turystyki miejskiej i kulturowej, dokonać analizy turystyki na terenach wiejskich, rozpoznać możliwości planowania turystyki biznesowej, scharakteryzować turystykę przygraniczną i tranzytową, wskazać mocne i słabe strony produktów markowych turystyki polskiej, scharakteryzować strategię rozwoju polskich produktów turystycznych. 6

8 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Produkty markowe turystyki polskiej Materiał nauczania Na rynku usług turystycznych spotykamy pojęcie produkt turystyczny jako kategorię ekonomiczną. Jedna z jego wielu definicji brzmi: Produkt turystyczny jest mieszanką trzech składników: atrakcji i infrastruktury turystycznej w miejscu docelowym oraz dostępności do nich. Z uwagi na złożoność produktu turystycznego przedstawia się uproszczoną klasyfikację: produkt turystyczny- rzecz, może funkcjonować samodzielnie lub zazwyczaj jest dodatkiem do innych produktów. Przykłady mapy, multimedialne plany miast, przewodniki, pamiątki; produkt turystyczny usługa, obejmuje pojedynczą usługę turystyczną np. hotelarską, gastronomiczną, transportową, przewodnictwo turystyczne ; produkt turystyczny wydarzenie, charakteryzujące się dużą spójnością tematyczną, organizacyjną oraz konkretnym umiejscowieniem w czasie i przestrzeni. Typowa dla tego produktu jest niecodzienność, wyjątkowość niekiedy cykliczność. Produkt turystyczny - wydarzenie może istnieć samodzielnie, może też być częścią składową produktu turystycznego imprezy lub produktu turystycznego miejsca. Przykłady: Jarmark Świętego Dominika w Gdańsku, Międzynarodowe Targi Chleba w Jaworze, Festiwal Wikingów na Wolinie, Dymarki Świętokrzyskie; produkt turystyczny impreza, składa się z zestawu kilku usług lub usług i dóbr materialnych (rzeczy), oferowanych przez organizatorów turystyki. Przykłady: Wśród Żubrów 7-dniowa wycieczka po Puszczy Białowieskiej, Gra terenowa w poszukiwaniu skarbów Inków Nidzica - Czorsztyn, Wędrówka ścieżkami edukacyjnymi Biebrzańskiego Parku Narodowego; produkt turystyczny obiekt, charakteryzujący się występowaniem jednej głównej atrakcji (usługi) i dodatkowo kilku usług towarzyszących skupionych w jednym miejscu (obiekcie) mającym z punktu widzenia kartograficznego charakter punktowy (muzeum, zabytek, centrum konferencyjne, hotel, pomnik przyrody, jaskinia). Przykłady: zamek krzyżacki w Malborku, dąb Bartek w Zagnańsku, jaskinia Raj k/kielc, zamek w Krasiczynie, kopalnia soli w Wieliczce, twierdza morska Świnoujście ; produkt turystyczny szlak, składa się z wielu miejsc lub obiektów związanych z pewną nadrzędną ideą, połączonych ze sobą wytyczoną, zwykle oznakowaną trasą oraz z różnorodnej infrastruktury turystycznej, zlokalizowanej wzdłuż szlaku. Przykłady: Szlak Orlich Gniazd, Podlaski Szlak Bociani, Centralny Szlak Rowerowy Roztocza; produkt turystyczny obszar (region, powiat, miejscowość, park narodowy itd.). Mianem tym określamy wewnętrznie złożony zbiór elementów wyróżnionych ze względu na swoją konkretną lokalizację w przestrzeni, charakteryzujący się walorami turystycznymi. Produkt turystyczny obszar jest związany z określonym terytorium. Dokonuje się tutaj podziału na: lokalny produkt turystyczny obszar, pojedyncza miejscowość, gmina, związki gmin, powiat, park krajobrazowy, park narodowy. Przykłady: Kazimierz nad Wisłą, Krynica Zdrój, Białowieski Park Narodowy; 7

9 regionalny produkt turystyczny obszar, charakteryzuje się znacznie większym terytorium od lokalnego produktu turystycznego. Przykłady: Kraina Wielkich Jezior, Bieszczady, Kurpie, Podhale; krajowy produkt turystyczny obszar, cały kraj Polska; kontynentalny produkt turystyczny obszar, kilka sąsiadujących państw. Przykłady: Szlak Bursztynowy, Szlak Gotycki. Mając określone produkty turystyczne w Polsce lub możliwości ich stworzenia, słusznie założono, że jedynie rozwój produktów turystycznych odpowiadających popytowi na rynkach krajowym i zagranicznym umożliwi osiągnięcie korzyści przede wszystkim ekonomicznych. To popyt a nie podaż określa dalszy rozwój produktu. Na rynkach rozwinęło się pojęcie produktu markowego. Przy zakupach ludzie z różnych grup społecznych przedkładają w zasadzie produkty markowe nad produkty nieznanego pochodzenia. Marki Coca-Cola. Levis, McDonalds, Sony, Mercedes są ponadnarodowe. Czym jest marka? Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Marketingowego: marka to nazwa, termin, symbol, wzór lub ich kombinacja, stworzona w celu identyfikacji dóbr i usług sprzedawcy lub ich grupy i wyróżnienia ich spośród konkurencji. Do podstawowych elementów identyfikacji należą: znak graficzny (logo, znak marki) uproszczony, graficzny obraz przedstawiający za pomocą myślowego skrótu najbardziej istotne cechy produktu lub firmy w celu jego identyfikacji i wyróżnienia spośród konkurencji; nazwa słowne określenie produktu, firmy; slogan sentencja słowna, wywołująca skojarzenie z produktem, firmą; dźwięk motyw akustyczny, fraza muzyczna, sygnał wywoławczy stosowany w celu lepszej percepcji logo i nazwy produktu lub firmy. W Polsce tworzenie produktów markowych w turystyce jest zjawiskiem stosunkowo nowym. W 1997 roku Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki przyjął dokument Strategia rozwoju krajowego produktu turystycznego Polski. Jego głównymi przesłaniami było: sprostanie konkurencji na rynku międzynarodowym, utrzymanie popytu na turystykę krajową, mimo rosnącej konkurencji międzynarodowej. Sformułowano potrzebę stworzenia silnych produktów markowych polskiej turystyki. Proces tworzenia produktów markowych był ukierunkowany na współpracę branży turystycznej z instytucjami rządowymi oraz organami samorządu lokalnego. Działania w tym zakresie oparto na czterech podstawowych założeniach: koncentracja środków na tych produktach turystycznych, które mają największą szansę na odniesienie sukcesu oraz koordynacja działań na rzecz tworzenia produktów markowych w powiązaniu z innymi programami rozwoju regionalnego, ustalenie ściśle zdefiniowanych tożsamości produktów, umożliwiające odpowiednie ukierunkowanie działań marketingowych, nawiązanie współpracy władz państwowych i samorządowych z sektorem prywatnym i wspólne działanie na rzecz przyciągania niezbędnych inwestycji, zapewnienie właściwie przygotowanej informacji dla potencjalnych inwestorów określającej w sposób precyzyjny priorytetowe sektory rozwoju produktu. Tworzenie produktów markowych jest w założeniu działaniem rynkowym, co oznacza, że pierwsze pytania stawiane przy rozważaniu szans produktu brzmiały: Gdzie znajduje się odpowiedni dla tego produktu rynek? oraz Kto zechce go kupić i czy ma odpowiednie środki?. Dlatego też tworzenie produktu markowego jest czymś więcej niż prostym połączeniem elementów materialnych i programowych oferty turystycznej, takich jak: hotele, atrakcje turystyczne, organizacja, kadra,, informacja turystyczna itp. 8

10 Pierwszym zasadniczym działaniem na tej drodze było zorganizowanie współpracy osób i instytucji, które tworzyć będą konkretny produkt markowy. Dlatego strategia rozwoju krajowego produktu turystycznego Polski zakładała zatrudnienie Menedżerów Produktów Markowych, których najważniejszym zadaniem było zorganizowanie sieci obiektów turystycznych i przedsiębiorstw wspólnie działających na rzecz tworzenia produktu markowego oraz, przy ich współpracy, kanałów dystrybucji na rynkach krajowych i zagranicznych. Określono dziedziny turystyki w Polsce, o najwyższym potencjale, przewidziane do tworzenia produktów markowych w najbliższej przyszłości, uwzględniające aktualny popyt na ofertę turystyczną oraz istniejące potencjalne zasoby i możliwości. Są to: turystyka biznesowa obejmująca kongresy, wystawy (targi) oraz podróże motywacyjne. Cechą charakterystyczną tej formy turystyki jest to, że klientami są przedsiębiorstwa i instytucje; turystyka w miastach i turystyka kulturowa obejmująca trasy objazdowe, indywidualne krótkie pobyty w miastach, imprezy kulturalne oraz zwiedzanie muzeów i zabytków historycznych; turystyka na terenach wiejskich obejmująca wszelkie formy turystyki, w tym pobyt w gospodarstwach rolnych, imprezy folklorystyczne, rzemiosło ludowe, także ekoturystykę, zwiedzanie parków narodowych oraz rezerwatów przyrody; turystyka rekreacyjna, aktywna i specjalistyczna obejmująca szeroki zakres rekreacji przy wykorzystywaniu walorów środowiska naturalnego, imprezy specjalistyczne. Obejmuje ona także tradycyjne pobyty wypoczynkowe nad morzem, nad jeziorami i w innych regionach, także w uzdrowiskach i sanatoriach wykorzystujących naturalne warunki lecznicze oraz uwzględniające wszystkie rodzaje specjalistycznych zainteresowań, takie jak na przykład turystyka etniczna; turystyka przygraniczna i tranzytowa, obejmująca jednodniową turystykę przygraniczną w celu robienia zakupów, wzięcia udziału w imprezach lub krótkie wizyty. Wiąże się ona z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury usytuowanej wzdłuż głównych tras tranzytowych oraz w obrębie 50-kilometrowej strefy przygranicznej. W 1999 roku Sejm uchwalił ustawę o Polskiej Organizacji Turystycznej w wyniku czego POT przejęła zadania związane z promocją Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie, z zapewnieniem funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie oraz inicjowaniem i wspomaganiem planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej. Polska Organizacja Turystyczna przygotowała organizacyjnie i prowadzi od 2003 roku konkurs na najlepszy produkt turystyczny. Konkurs ma na celu wybranie najbardziej atrakcyjnych, nowatorskich i przyjaznych dla turystów produktów turystycznych oraz ich popularyzację, a także wspieranie inicjatyw regionalnych i lokalnych, których efektem jest tworzenie produktów turystycznych. Najlepsze produkty są wyróżnione Certyfikatem POT-u w danym roku /edycji/ konkursu. Funkcjonuje także Bank Produktów Turystycznych, którego celem jest: wzorcowa ogólnopolska baza produktów turystycznych w/g następujących kategorii: turystyka aktywna, turystyka miejska i kulturowa, ekoturystyka, turystyka wypoczynkowa i zdrowotna, turystyka biznesowa, turystyka transgraniczna, większa dostępność informacji turystycznej o istniejących w Polsce produktach turystycznych, zwiększenie motywacji do kreowania nowych pomysłów na atrakcyjny produkt turystyczny, poprawa jakości i atrakcyjności już istniejących produktów turystycznych, promocja najlepszych produktów za granicą. 9

11 Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Co nazywamy produktem turystycznym? 2. Czy produkt turystyczny rzecz może funkcjonować samodzielnie? 3. Jakie usługi obejmuje produkt turystyczny - usługa? 4. Jak powinien być skonstruowany produkt turystyczny wydarzenie? 5. Z ilu części składa się produkt turystyczny - impreza? 6. Jaką rolę odgrywa główna atrakcja w produkcie turystycznym obiekcie? 7. Na czym polega organizacja produktu turystycznego - szlaku? 8. Jakie produkty turystyczne obejmuje określone terytorium? 9. Czym jest marka? 10. Z ilu elementów identyfikacyjnych składa się marka? 11. W jakich dziedzinach turystyki w Polsce przewidziano tworzenie produktów markowych? 12. Jaka organizacja odpowiada za promocję Polski, jako kraju atrakcyjnego turystycznie? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 W oparciu o klasyfikację produktu turystycznego przedstawionego w materiale nauczania zaprezentuj po dwa przykłady produktu turystycznego z Twojego regionu, w każdej kategorii. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt , 2) zapoznać się z inną literaturą tematu, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 4) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Wybierz dwa produkty markowe świadczone ( produkowane ) w Twoim regionie. Na ich przykładach dokonaj analizy elementów identyfikujących markę. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt oraz dostępną literaturą, 2) zapoznać się z wybranymi produktami markowymi, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 10

12 4) przeanalizować podaną sytuację i możliwości jej rozwiązania, 5) zastosować się do polecenia, 6) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym programowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3 Pracując w grupach 3-osobowych dokonaj wyboru trzech polskich markowych produktów turystycznych z obszarów turystycznych niżej przedstawionych. Zaprezentuj produkty. Na czym polega ich markowość? Grupa I - turystyka biznesowa, Grupa II - turystyka miejsca i kulturowa, Grupa III - turystyka na terenach wiejskich, Grupa IV - turystyka aktywna,rekreacyjna i specjalistyczna, Grupa V - turystyka przygraniczna i tranzytowa. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt oraz dostępną literaturą, 2) zapoznać się z wybranymi markowymi produktami turystycznymi, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 4) przeanalizować podaną sytuację i możliwości jej rozwiązania, 5) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura z rozdziału Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz: 1) podać definicje produktów turystycznych. 2) scharakteryzować rodzaje produktów turystycznych. 3) przedstawić rożne produkty turystyczne obszaru. 4) podać definicje marki. 5) wymienić elementy identyfikujące markę. 6) scharakteryzować działanie Banku Produktów Turystycznych Polskiej organizacji Turystycznej. 11

13 7) wymienić obszary tworzenia produktów markowych. 8) podać organizację odpowiedzialną za promowania Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie. 9) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu. 12

14 4.2. Marka turystyki biznesowej Materiał nauczania Segmentem rynku turystycznego, o dużej dynamice rozwoju jest turystyka biznesowa, którą współcześnie określa się jako podróż w celach handlowych a także w innych szeroko pojętych celach służbowych. Podczas takiej podróży jej uczestnicy podejmują w czasie wolnym działalność rekreacyjną i turystyczną [5] Do turystyki biznesowej zaliczane są formy turystyki takie jak: kongresowa i motywacyjna. Pod pojęciem i określeniem turystyka kongresowa rozumiemy kompleksową obsługę kongresów, zjazdów, sympozjów, spotkań. Jest to całkowite zabezpieczenie potrzeb bytowych i rekreacyjnych uczestników i spraw związanych z organizacją obrad. Coraz liczniejsza jest grupa osób, która podejmuje podróż w celu uczestnictwa w konferencjach, sympozjach i kongresach. W każdej konferencji z udziałem gości zagranicznych przewidziane są wycieczki krajoznawcze oraz imprezy rekreacyjne i rozrywkowe. Do obsługi tej formy turystyki, zwanej kongresową, powołuje się wyspecjalizowane działy biur podróży lub samodzielne organizacje. Turystyka ta ma zwykle charakter grupowy, krótkoterminowy i elitarny. W świecie istnieją kraje, regiony i miasta, które wyspecjalizowały się w organizacji i obsłudze tego rodzaju turystyki. Są kraje, które organizują konferencje na statkach wyruszających w specjalny rejs. Organizacja kongresów, choć nie jest turystyką sensu stricte, stanowi dziedzinę najbardziej jej pokrewną. W znacznej mierze korzysta z tej samej bazy, co klasyczny ruch turystyczny. W tym rozumieniu można organizację kongresów traktować jako jedną z gałęzi przemysłu turystycznego. Jest to dziedzina kryjąca w sobie olbrzymi potencjał ekonomiczny i dużą dynamikę rozwoju. Wpływ za jednego uczestnika, za jeden dzień udziału w kongresie jest przeszło dwukrotnie większy niż przy klasycznej turystyce pobytowej. Turystyka motywacyjna (ang. incentive tours) to rodzaj podróży, który jest nagrodą mającą jednocześnie charakter motywacyjny i integracyjny. Celem podróży, będącej nagrodą za uzyskanie pomyślnych wyników ekonomicznych, jest motywowanie pracowników do dalszej wydajnej pracy oraz przywiązanie ich do przedsiębiorstwa. Turystyka biznesowa w Polsce rozwija się zarówno dla właścicieli bazy noclegowej, jak i właścicieli wielu biur podróży - stanowi najbardziej stabilną podstawę dochodów w ciągu całego roku. Konferencje i kongresy są często jedyną szansą dla wypełnienia wielu polskich obiektów poza szczytem sezonu. Cele biznesowe, w tym udział w konferencjach, kongresach i targach, stanowią cel przyjazdu około jednej trzeciej wszystkich zagranicznych gości odwiedzających Polskę. Od 1998 roku działa Stowarzyszenie Konferencje i Kongresy w Polsce, ogólnokrajowa reprezentacja sektora turystyki biznesowej. Stowarzyszenie to powstało jako pokłosie programu pomocowego Unii Europejskiej Phare TOURIN. Głównym zadaniem Stowarzyszenia jest rozwijanie markowych produktów turystyki biznesowej, wspólny marketing, podnoszenie kwalifikacji kadr w tej dziedzinie oraz reprezentowanie interesów środowiska. Przy pomocy ekspertów Unii Europejskiej wypracowany został program rozwijania turystyki biznesowej w Polsce. Stowarzyszenie Konferencje i Kongresy w Polsce jest członkiem ICCA ( International Congress&Convention Association), Międzynarodowego Stowarzyszenia Konferencji i Kongresów, które skupia ponad 700 członków z 80 krajów świata. Zadania promocyjne w odniesieniu do turystyki biznesowej są realizowane przez Biuro Konferencji i Kongresów Polska (Convention Bureau of Poland) funkcjonujące w strukturze Polskiej Organizacji Turystycznej. 13

15 Cele Biura Konferencji i Kongresów Polska to: promowanie Polski jako kraju kongresów i podróży motywacyjnych, pozyskiwanie organizacji międzynarodowych kongresów i konferencji, rekomendowanie profesjonalnych organizatorów konferencji i podróży motywacyjnych, wydawanie katalogu produktów turystyki biznesowej, prowadzenie programu Ambasadorów Kongresów, udzielanie porad i konsultacji w zakresie turystyki biznesowej. Biura Konferencji i Kongresów funkcjonują w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Bydgoszczy. Priorytetowe produkty turystyki biznesowej na wszystkich rynkach Biura Konferencji i Kongresów to: programy incentive w Polsce, kongresy w dużych miastach Polski, konferencje w obiektach zabytkowych, pobyty weekendowe (zakwaterowanie w hotelach 4* i 5*), programy Nocnego życia (pakiety rozrywek, kluby, czas atrakcyjny dla turystów biznesowych). Ofertę produktów turystyki biznesowej prezentują: katalogi turystyki biznesowej Polskiej Organizacji Turystycznej, katalogi obiektów i usług konferencyjnych Konferencje w Polsce Meetings Management, katalogi właścicieli obiektów konferencyjnych i kongresowych Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jaki segment rynku turystycznego zajmuje turystyka biznesowa? 2. Jak dzielimy turystykę biznesową? 3. Określ pojęcie turystyki kongresowej. 4. Jakie potrzeby zaspokaja turystyka motywacyjna? 5. Jakie cele stawia sobie Stowarzyszenie Konferencje i Kongresy w Polsce? 6. Jaka organizacja międzynarodowa skupia organizatorów Konferencji i Kongresów? 7. Jakim obszarem promocji zajmuje się Biuro Konferencji i Kongresów - Polska? 8. Gdzie można znaleźć oferty produktów turystyki biznesowej w Polsce? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Sporządź katalog markowych produktów turystyki biznesowej w Twoim mieście (regionie). Scharakteryzuj trzy wybrane produkty turystyki biznesowej. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt.4.2.1, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się z inną literatura tematu, 4) wykonać zakres zgodnie z zawartym materiałem, 14

16 5) sprawdzić czy zapisałeś wszystkie zadania, 6) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura tematu. Ćwiczenie 2 Dokonaj analizy słabych i mocnych stron dwóch wybranych produktów turystyki konferencyjnej i kongresowej w Twoim mieście (regionie). Odwiedź w tym celu obiekty świadczące te usługi. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt , 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zebrać i przygotować niezbędne materiały, 4) zorganizować wycieczkę do obiektu realizującego turystykę konferencyjną i kongresową, 5) sprawdzić poprawność wykonania, 6) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, materiały promocyjne wybranych produktów turystycznych, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura tematu. Ćwiczenie 3 Pracujesz w biurze podróży /organizator turystyki/, które specjalizuje się w organizacji incentive tours. Przedsiębiorstwo produkcyjne MARO, które osiągnęło dobre wyniki ekonomiczne, zleciło zorganizowanie w kraju wyjazdu motywacyjnego i integracyjnego dla 120 pracowników na 4 dni. Przygotuj i przedstaw ofertę w postaci prezentacji multimedialnej, którą przedłożyłbyś w przedsiębiorstwie produkcyjnym MARO. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt oraz dostępną literaturą, 2) zapoznać się z organizacją incentive tours w wybranym biurze podróży, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 4) zastosować się do poleceń, 5) wykonać ćwiczenie, 15

17 6) sprawdzić poprawność przygotowanej prezentacji(w razie trudności skorzystaj z pomocy nauczyciela), 7) zaprezentować wykonane ćwiczenie przeprowadzając prezentację, 8) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, rzutnik multimedialny, kartka papieru, długopis, literatura tematu. Ćwiczenie 4 Zapoznaj się z katalogiem Konferencje w Polsce. Katalog obiektów i usług konferencyjnych, Meetings Management lub innym katalogiem prezentującym usługi i obiekty konferencje w Polsce. Określ obszary działalności produktów markowych turystyki konferencyjnej w Polsce. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z wiadomościami z omawianego materiału (Materiał nauczania pkt ), 2) zapoznać się z katalogiem Konferencje w Polsce. Katalog obiektów i usług konferencyjnych lub innymi katalogami obiektów konferencyjnych, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 4) wykonać ćwiczenie, 5) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 6) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, katalogi obiektów konferencyjnych, literatura tmatu Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz: 1. wskazać obszary funkcjonowania turystyki biznesowej. 2. dokonać charakterystyki produktów turystyki kongresowej. 3. wykazać różnice pomiędzy turystyką kongresową a turystyką motywacyjną. 4. dokonać charakterystyki Biura Konferencji i Kongresów Polska. 5. wskazać mocne i słabe strony produktów turystyki konferencyjnej i kongresowej w Twoim regionie. 6. przygotować ofertę wyprawy incenitive tours. 7. wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu. 16

18 4.3. Marka turystyki miejskiej i kulturowej Materiał nauczania Przez turystykę miejską należy rozumieć turystykę, której celem jest odwiedzanie i poznawanie miasta traktowanego jako dziedzictwo kulturowe i uznawanego za niepodzielny element przestrzeni turystycznej. Motywem wyjazdów do miast uważanych za atrakcyjne z punktu widzenia turystyki miejskiej jest pragnienie znalezienia się w miejscach wymienionych przez poetów i pisarzy, przedstawionych na obrazach przez malarzy, sławnych z racji wystawionych sztuk teatralnych, znanych z okazji ważnych wydarzeń politycznych itd. Tym samym turystykę miejską można traktować jako bliską turystyce kulturalnej. Przyjęto następującą definicję turystyki kulturalnej to przemieszczanie się osób z miejsca ich stałego zamieszkania do miejsc atrakcji kulturalnych w celu zdobycia nowych informacji i doświadczeń oraz zaspokojenia własnych potrzeb.[2] Z definicji tej wynika, że turystyka kulturalna obejmuje wytwory kultury z przeszłości jak i wytwory kultury współczesnej oraz sposoby życia danych grup ludzi lub regionów, obejmuje turystykę zorientowaną na dziedzictwo kultury oraz turystykę zorientowaną na sztukę. Miastami najbardziej predysponowanymi do lokalizacji tej formy turystyki są: Warszawa, Kraków, Trójmiasto, Poznań i Wrocław, główne miasta historyczne Polski. Są one punktami wyjściowymi lub przystankami na trasie podróży, są produktem turystycznym. Miasta powinny promować swój wizerunek jako miast interesujących, rozwijających się, przyjaznych dla środowiska i bezpiecznych, do których warto przyjechać w celach turystycznych i w interesach. Turystyka miejska i kulturowa może być wspierana przez opracowanie projektów flagowych, jak: wielkie kongresy międzynarodowe, festiwale, zawody sportowe. Idea organizowania Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Polsce i na Ukrainie w 2012 roku jest zgodna z tym podejściem i winna być popierana. Kierunek oddziaływania promocyjnego to rynki krajów sąsiednich i rynek międzynarodowy, ludzie, których zainteresowania obejmują kulturalne mekki sztuki, architektury i historii, potrzebę poznawania miejsc i ludzi, samorozwój, elitarne rozrywki, zakupy towarów dobrej jakości charakterystyczne dla odwiedzanego miejsca. Chcą oni urozmaiconych doświadczeń w mieście, na obszarach wiejskich, piękna natury i to w krótkim czasie (3 7 dni). Dlatego owe doświadczenia muszą być zrozumiałe, interesujące i możliwe wtedy, kiedy turyści chcą z nich skorzystać. Muszą one tworzyć pewien rodzaj logicznego związku i ciągłości, i być zaplanowane tak, aby zadowolić zwiedzających mimo ograniczeń czasowych (np. różnej długości wizyty w muzeum, trasy oznaczone kolorami). Rozwój produktu Produkty turystyki miejskiej i kulturowej rozwijają się, gdy spełnione są warunki związane z bazą hotelową, atrakcjami, imprezami towarzyszącymi, transportem. Są to; hotele miejskie o różnych cenach. Wybór od 4 i 5 gwiazdkowych (indywidualni goście weekendowi, podróżni w interesach przedłużający pobyt), do 2 i 3 gwiazdkowych (rynek masowy wycieczek zorganizowanych) oraz kwater prywatnych (goście indywidualni, którzy pragną poznać ludzi, rodziny), hotele poza miastem, od zaadoptowanych zamków i pałaców do skromniejszego zakwaterowania przeznaczonego na krótkie masowe pobyty w pobliżu interesujących miejsc poza miastem. Trzeba pamiętać podstawową zasadę turystyki objazdowej można wysłać ludzi do hotelu trzeciej kategorii, aby pokazać im atrakcje pierwszej kategorii, ale nie można wysłać ludzi do hotelu trzeciej kategorii i pokazać im atrakcje trzeciej kategorii, 17

19 dobrej jakości restauracje serwujące polską i europejską kuchnię, zlokalizowane w bliskiej odległości od turystycznej bazy noclegowej i atrakcji turystycznych, imprezy absolutnie kluczowe dla turystyki miejskiej, które są naturalnymi przedłużaczami sezonu. Poza istniejącymi imprezami i festiwalami, powinny być planowane imprezy, które mogą być włączane do programów przez zagranicznych touroperatorów. Obejmują one imprezy tematyczne (jazz, koncerty pop, festiwale filmowe) i wystawy (według artystów, okresu, wnętrza, rzemiosła, architektury, dziedzictwa kulturalnego, które są interesujące dla turystów pochodzenia polskiego). Wymaga to planowania na poziomie krajowym oraz ścisłej koordynacji z promotorami imprez i agentami w innych krajach europejskich, tak aby umieścić Polskę w kalendarzu imprez, promocja podstawowych, żelaznych tras po Polsce dla grup i turystów indywidualnych z zagranicy na międzynarodowych targach turystycznych oraz przez polskie ośrodki informacji turystycznej za granicą, rozwój inwestycji (państwowych, samorządowych) pozwalających na polepszenie stanu technicznego budynków i budowli publicznych, pomników i obiektów muzealnych, obiektów sakralnych, generalnie wizerunku miast, przydatność i dostosowanie atrakcji turystycznych dla gości zagranicznych wraz z usługami informacyjnymi, godziny otwarcia kluczowych atrakcji, z punktu widzenia potrzeb turystów (rozwój inicjatyw typu nocne darmowe zwiedzanie), turystyczny transport miejski powinien zapewniać łatwy, z góry opłacony dostęp do autobusów i tramwajów (specjalne karty dla turystów, taryfy weekendowe) oraz taksówek. Wybrane, funkcjonujące cyklicznie lub stale produkty markowe turystyki miejskiej i kulturalnej, które uzyskały w tej kategorii Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej w latach : Przykłady produktów turystyki miejskiej: Jarmark Świętego Dominika - Certyfikat POT 2004 jego tradycja sięga XII w.; to największa w Polsce i jedna z największych w Europie impreza plenerowa o charakterze handlowo kulturalno rozrywkowym; trwa 16 dni; Organizator: Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A. Lato Muz Wszelakich - Certyfikat POT 2005 impreza cykliczna trwająca dwa miesiące letnie, podczas których odbywają się koncerty, spektakle na scenach i ulicach, wystawy, wernisaże plastyczne, spotkania ze sztuką ludową; Organizator: Zielonogórski Ośrodek Kultury. Międzynarodowe Targi Chleba - Certyfikat POT 2003 pokazują proces powstawania pieczywa z odwołaniem się do tradycji religijnych i ludowych różnych narodów; Organizator: Stowarzyszenie Międzynarodowe Targi Chleba. Olsztyńskie Lato Artystyczne - Certyfikat POT 2005 najdłuższy, ponad trzymiesięczny, festiwal w kraju; po raz pierwszy organizowany w 1996r. zaprasza miłośników muzyki, widowisk teatralnych i kabaretowych, festynów; Organizator: Miejski Ośrodek Kultury w Olsztynie. Muzeum Zamojskich w Kozłówce - Certyfikat POT 2004 zespół pałacowy z I połowy XVII w.; atrakcje turystyczne: Pałac Zamojskich, galeria sztuki socrealizmu, powozownia, ogród pałacowy, szlak rowerowy Kozłówka Lublin prowadzący przez Kozłowiecki Park Narodowy; Organizator: Muzeum Zamojskich w Kozłówce. 18

20 Ulica Piotrkowska Letni Salon Łodzi - Certyfikat POT 2005 układ architektoniczny dawnej ulicy Łodzi z XIX w. z jej atrakcjami turystycznymi, ciągiem handlowym i kuchniami świata; Organizator: Urząd Miasta Łodzi. Zamek w Gniewie - "Lato na Zamku w Gniewie" - Certyfikat POT 2003 cykliczna oferta turystyczna Zamku w Gniewie obejmująca trzy główne imprezy kalendarzowe, poszerzona o Żywy Dziedziniec - warsztaty dawnych rzemieślników, strzelnicę zamkową, katownię, oraz kolonie tematyczne Letnia Szkoła Magii ; Organizator: Zamek w Gniewie. Zabytkowy Kompleks Pocysterski - Pelplin - Certyfikat POT 2003 zespół zabytków zachowany w niezmienionym stanie od XIV w.; uzupełnieniem kompleksu jest Muzeum Diecezjalne oraz baza hotelowo gastronomiczna; Organizator: Kuria Diecezjalna Pelplińska. Zabrze - miasto turystyki przemysłowej - Certyfikat POT 2003 na terenie miasta znajduje się wiele cennych obiektów związanych z przemysłem górniczym; do najcenniejszych należą skanseny Królowa Luiza i Guido ; uzupełnieniem atrakcji są zbiory jedynego w Polsce Muzeum Górnictwa Węglowego; Organizator: Urząd Miejski w Zabrzu. Przykłady produktów turystyki kulturowej: Dymarki Świętokrzyskie - Certyfikat POT 2003 impreza ogólnopolska, organizowana od 1967 roku, której idea jest ściśle związana z datowanym na czasy starożytne, rozwojem w regionie świętokrzyskim przemysłu górniczego i hutniczego; naukowo - poglądowej stronie przedsięwzięcia towarzyszą: pokaz starożytnej metalurgii żelaza - prezentacja uzbrojenia i życia codziennego legionistów rzymskich - kiermasze twórców ludowych (rzeźbiarz, garncarzy, malarzy); Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Nowej Słupi. Tydzień Kultury Beskidzkiej - Certyfikat POT 2004 największa impreza folklorystyczna w Polsce, o charakterze międzynarodowym, z ponad 40 letnią tradycją; obok imprez folkowych także targi sztuki ludowej, koncerty, wystawy tematyczne; Organizator: Ośrodek Kultury w Bielsku Białej. Festiwal Kultury Żydowskiej - Certyfikat POT 2003 odbywa się w dzielnicy Krakowa Kazimierz, jedyny tego rodzaju festiwal w Europie, propagujący kulturę żydowską poprzez organizację koncertów muzyki żydowskiej, spektakli teatralnych, wystaw, warsztatów śpiewu, tańca, kaligrafii, kuchni żydowskiej itp.; Organizator: Stowarzyszenie Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie. Festiwal Misteria Paschalia w Krakowie - Certyfikat POT 2004 muzyka związana z okresem Wielkiego Tygodnia i Wielkanocą.; trwa 4 dni, od Wielkiego Piątku do Poniedziałku Wielkanocnego; Organizator: Biuro Kraków Festiwal Filmowy Era Nowe Horyzonty w Cieszynie - Certyfikat POT 2005 w programie festiwalu obok pokazów kina artystycznego z całego świata, znajdują się również koncerty muzyki filmowej, klubowej i jazzowej, spektakle teatralne, wystawy sztuki współczesnej oraz projekty specjalne; Organizator: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty Warszawa. Festiwal Wikingów - Certyfikat POT

21 cykliczna, masowa, międzynarodowa impreza o charakterze edukacyjno - historycznym organizowana od 10 lat; Atrakcje: repliki łodzi wikingów, repliki wczesnośredniowiecznych namiotów, pokazy walk i inscenizacje bitew, prezentacje rzemiosł i rękodzieła historycznego, możliwość uczestnictwa turystów w różnego rodzaju zabawach, grach i konkursach typu sprawnościowego; Organizator: Burmistrz Wolina, Ośrodek Kultury Miasta i Gminy Wolin, Stowarzyszenie Słowian i Wikingów Wolin Jomsborg Mineta. Inscenizacja Bitwy Pod Grunwaldem - Certyfikat POT 2004 inscenizacja bitwy, gry i zabawy rycerskie, stoiska rzemieślników, obóz rycerski, imprezy muzyczne i sprawnościowe; Organizator: Fundacja Grunwald. Jantarowy Kasztel - Certyfikat POT 2003 średniowieczna warownia leśna zbudowana z kamienia polnego; wyposażona w salę rycersko - biesiadną, cztery apartamenty, dwie komnaty rycerskie i kapliczkę; położona jest na skraju Krajobrazowego Parku Narwiańskiego; Organizator: Jantarowy Kasztel. Kurozwęki - pałac, bizony i arabskie konie - Certyfikat POT 2003 kompleksowy produkt agroturystyczno - rekreacyjny z XIX parkiem i zamkiem z XIV wieku; dużą atrakcję stanowi jedyne w Polsce stado bizonów amerykańskich oraz wizyty w miejscowej stadninie koni czystej krwi arabskiej; w Kurozwękach można także zwiedzić zabytkowy Zespół Klasztorny Kanoników Regularnych; Organizator: Jean Martin Popiel. Kuźnice Koneckie - Certyfikat POT 2004 impreza plenerowa, której celem jest prezentacja unikalnych zabytków techniki m.in. zabytkowej kuźni wodnej, zabytkowej walcowni i gwoździarni; częścią składową są pokazy ginących zawodów (kowalstwo, tkactwo, garncarstwo), występy zespołów ludowych i folkowych, wystawy artystów; Organizator: Starostwo Powiatowe w Końskich. Przystanek Woodstosk - Certyfikat POT 2003 dwudniowy koncert skierowany szczególnie do młodych ludzi; Organizator: Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Wycieczka tematyczna po Słowińskim Parku Narodowym - przygoda, historia i przyroda. - Certyfikat POT 2004 przejazd Kolejką Bajkową, rejs ekologicznym statkiem, zwiedzanie wyrzutni hitlerowskiej oraz zabudowań z II wojny światowej, wstęp do Słowińskiego Parku Narodowego, zwiedzanie obiektów Polskiego Instytutu Lotnictwa; Organizator: Serwis Turystyczny STAMIR. Wakacyjny Festiwal Gwiazd Promenada Gwiazd w Międzyzdrojach - Certyfikat POT 2004 liczne koncerty, spektakle, wystawy, projekcje i spotkania; impreza skupia polskich artystów, gwiazdy filmu, teatru, estrady, przedstawicieli świata polityki i biznesu; Organizator: Festiwal Dla 8,5 ul. Grzesiuka 2/6, Warszawa. Szlak Naftowy - Certyfikat POT 2005 miejsca związane z narodzinami i historią przemysłu naftowego, trasy dla zmotoryzowanych bądź pętle dla turystyki pieszej czy rowerowej; Organizator: Lokalna Organizacja Turystyczna Beskid Niski w Krośnie. Świnoujście twierdza na wyspach - Certyfikat POT 2005 fortyfikacje i umocnienia obronne z XIX i XX wieku; wystawy sztuki, koncerty muzyki klasycznej i nowoczesnej, kino pod gwiazdami, tańce z ogniem, walki i widowiska historyczne; 20

22 Organizator: Urząd Miasta Świnoujścia. Skansen Rzeki Pilicy "Muzeum bez kapci" - Certyfikat POT 2005 powstaje od 2000 roku i jest pierwszym w Polsce muzeum na wolnym powietrzu poświęconym rzece; przyrodę i historię rzeki oraz przestrzeń kulturową, jaką ona wytworzyła, można poznawać wszystkimi zmysłami wzrokiem, słuchem, dotykiem i smakiem; Organizator: Skansen Rzeki Pilicy w Tomaszowie Mazowieckim. Kanał Augustowski-Szlak Piastowski - Certyfikat POT 2005 rejs statkiem trasą, którą płynął papież Jan Paweł II w 1999 roku ze zwiedzaniem Sanktuarium Maryjnego w Studzienicznej; Organizator: Skarb Państwa. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej. Warszawa Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jaki jest cel turystyki miejskiej? 2. Jakie są motywy uprawiane przez turystów turystyki kulturalnej? 3. Wymień jakie miasta polskie są najbardziej predysponowane do lokalizacji turystyki miejskiej i kulturowej? 4. Jakie usługi składają się na produkt turystyki miejskiej i kulturowej? 5. Na czym polega kluczowe znaczenie imprezy dla turystyki miejskiej? 6. Przedstaw warunki rozwoju produktów turystyki miejskiej i kulturowej? 7. Jaka jest rola jednostek samorządu terytorialnego w rozwoju produktu markowego turystyki miejskiej i kulturowej? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Biuro podróży Amadeus którego jesteś pracownikiem otrzymało zlecenie na organizację jednodniowej wycieczki po Twoim mieście (regionie).scharakteryzuj najistotniejsze produkty turystyki miejskiej w opracowanej ofercie. Dokonaj prezentacji programu całej wycieczki. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt , 2) zapoznać się z literaturą prezentującą atrakcje Twojego miasta (regionu), 3) odwiedzić atrakcje Twojego miasta (regionu), 4) wykonać ćwiczenie, 5) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 6) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura tematu. 21

23 Ćwiczenie 2 Wybierz trzy produkty turystyczne, które można zakwalifikować do turystyki kulturowej, organizowane (funkcjonujące) w Twoim mieście (regionie). Dokonaj prezentacji tych produktów i omów promowanie produktów na rynku krajowym (ewentualnie zagranicznym). Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt , 2) zapoznać się z kalendarzem imprez kulturalnych w Twoim mieście(regionie), 3) zapoznać się z materiałami promocyjnymi Twojego miasta(regionu), 4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 5) zastosować się do poleceń, 6) wykonać ćwiczenie, 7) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 8) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, materiały promocyjne miasta(regionu), kartka papieru, długopis, literatura tematu. Ćwiczenie 3 W grupach 4 osobowych dokonaj analizy turystyki miejskiej i kulturowej w Twoim mieście. Które produkty zaliczyłbyś do produktów markowych. W jaki sposób turystyka miejska i kulturowa jest promowana przez władze miasta, inne organizacje, stowarzyszenie na rynku krajowym (ewentualnie zagranicznym)? Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania pkt , 2) zapoznać się z materiałami promocyjnymi Twojego miasta, 3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 5) wykonać ćwiczenie, 6) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. Wyposażenie stanowiska pracy: komputer wraz z niezbędnym oprogramowaniem i podłączeniem do internetu, drukarka, kartka papieru, długopis, literatura tematu. 22

24 Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz: 1) scharakteryzować turystykę miejską. 2) wymienić cechy turystyki kulturalne. 3) określić warunki rozwoju turystyki miejskiej i kulturalnej 4) opisać wkład władz samorządowych w rozwój produktów turystycznych turystyki miejskiej w twoim mieście. 5) wymienić przykłady produktów turystyki miejskiej i kulturowej. 6) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia. 7) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu. 23

25 4.4. Marka turystyki aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej Matriał nauczania Nazwę turystyka aktywna używa się do określenia tych form uprawiania turystyki, które nie są biernym, pasywnym uczestnictwem w turystyce podróżnej, które nie polegają wyłącznie na spacerach, plażowaniu i biesiadowaniu. Turystyka aktywna jest rodzajem turystyki, w której głównym lub ważnym elementem wyjazdu niezależnie od czasu trwania działalności turystycznej jest podejmowanie szczególnych form aktywności rekreacyjnej lub hobbystycznej. Turystą aktywnym jest więc osoba, która udaje się poza miejsce zamieszkania dla podjęcia rekreacji ruchowej w wybranych dyscyplinach turystycznych lub sportowych. Działalność ta może przybrać postać zajęć hobbystycznych ukierunkowanych na rozwój sprawności fizycznej i intelektualnej. W turystyce aktywnej w miejsce hasła zachęcającego do podroży 3xS (sun, sea, sand słońce, morze, piasek) promuje się 3xE ( entertaiment, excitement, education rozrywka, podniecenie, edukacja). Turystyka aktywna to inne możliwości, odmienne od szablonowych form turystyki masowej obciążonej licznymi dysfunkcjami. Jest to turystyka oparta na motywach krajoznawczych, uprawiana w małych, często nieformalnych grupach, także indywidualna, turystyka trudna, wymagająca gruntownego przygotowania, odporności psychicznej, wysiłku umysłowego i fizycznego. Dla takich form aktywności jak: górskie wspinaczki, nurkowanie, żeglarstwo znaleziono określenie ryzykowna rekreacja, czy plenerowa przygodowa rekreacja. Określono w ten sposób niekonsumpcyjną aktywność rekreacyjną, odbywającą się w ośrodkach plenerowych, zawierające elementy ryzyka świadomie podejmowane przez turystę. Do podstawowych zajęć rekreacji plenerowej zalicza się: kajakarstwo, lotniarstwo, marsze długodystansowe, baloniarstwo żeglarstwo, nurkowanie swobodne, tramping, trekking, wspinaczkę górską, wędrówki rowerowe, marsze na orientacje narciarstwo biegowe i turystyczne-śladowe, narciarstwo wodne, wspinaczkę po skałach, survival, narciarstwo ekstremalne. Wymieniony indeks nie jest zamknięty i wraz z rozwojem pomysłów i wyzwań, które stawiają sobie turyści mamy do czynienia z turystyką ekstremalną i niekonwencjonalną (ski-alipinizm, kanioning, rafting itd.). 24

26 Aby produkt turystyki aktywnej spełniał wymagania klienta musi posiadać następujące cechy: atrakcyjny teren, czysty ekologicznie, krajobraz nie przekształcony przez człowieka i charakteryzujący się wysokimi walorami naturalnymi, infrastruktura umożliwia realizację form turystyki aktywnej (trasy naziemne i szlaki piesze dobrze oznakowane, na wodzie zagospodarowane przystanie, wytyczone nartostrady, czynne wypożyczalnie sprzętu itd.), dogodny, dobrze oznakowany dojazd z parkingami i zapleczem sanitarnym, rozwinięta promocja i informacja o miejscach, gdzie można uprawiać turystykę aktywną, rozwinięte usługi towarzyszące (noclegowe, gastronomiczne, handlowe itd.). Turystyka rekreacyjna to przede wszystkim tradycyjna turystyka rekreacyjno-wypoczynkowa wykorzystująca walory środowiska naturalnego góry, jeziora i morze. Turystyka ta sama w sobie może sprawiać przyjemność i być źródłem radości życia. Jej rozwój jest konieczny z ekonomicznego punktu widzenia do odnowy oraz utrzymania sił fizycznych i psychicznych człowieka wydatkowanych w czasie pracy, a także poza nią. Rozwijane są centra wypoczynkowe, których podstawowym kierunkiem oddziaływania promocyjnego jest rynek masowy, zorientowany na wczasy rodzinne, z naciskiem na możliwości spędzenia czasu dla każdego : zabawa, pełna organizacja, spokój (brak kłopotów), możliwość aktywności ruchowej itd. Do najpopularniejszych miejscowości traktowanych jako markowy produkt turystycznych można zaliczyć m.in. Zakopane, Wisłę, Karpacz, Szklarską Porębę, Mikołajki, Ruciane-Nida, Giżycko, Jastrzębią Górę, Łebę, Ustkę, Kołobrzeg, Międzyzdroje. Każda z wymienionych miejscowości i otaczający je obszar wypoczynkowy jest sam w sobie celem podróży pod względem typów bazy noclegowej, możliwości spędzenia czasu, programów wycieczek regionalnych opartych głównie na walorach naturalnych (góry, jeziora, plaża). Dalszy rozwój produktów turystycznych związanych z turystyką rekreacyjno-wypoczynkową będzie postępował przy spełnieniu m.in. warunków: oferowane jest zakwaterowanie wszystkich typów, włączając w to domy wakacyjne, dzięki którym powstaje podstawowa populacja sezonowych mieszkańców, realizowana jest staranna kontrola zagospodarowania przestrzennego i dbałość o główne walory naturalne, postępuje rozwój możliwości spędzania wolnego czasu (parki rozrywki, ośrodki zajęć dla dzieci, koncerty na wolnym powietrzu, zawody sportowe, tematyczne festiwale itp.), infrastruktura turystyczna dostosowana do populacji turystów i ich wymagań, prowadzone są działania marketingowe na rynku krajowym i rynkach międzynarodowych. Do turystyki, rekreacyjnej zaliczymy turystykę uzdrowiskową. Obejmuje ona rehabilitację poszpitalną, leczenie chorób przewlekłych i uzdrowiskową profilaktykę leczniczą. Uzdrowiska prowadzą swoją działalność w oparciu o wykorzystanie miejscowych warunków naturalnych: klimatu, walorów przyrodniczych, naturalnych zasobów wód leczniczych, gazów i borowin. Wykorzystuje się też leczniczy wpływ morza. W uzdrowiskach oprócz sanatoriów, szpitali, prewentoriów zlokalizowane są zakłady przyrodolecznicze, pijalnie wód leczniczych, inhalatoria, parki rehabilitacyjne i parki uzdrowiskowe. Produktem turystyki uzdrowiskowej są wszystkie dobra i usługi, które można nabyć w miejscowościach uzdrowiskowych, i które umożliwiają oraz uprzyjemniają pobyt kuracjuszom. 25