Trudności diagnostyczne u 12-letniego chłopca z zespołem obturacyjnego bezdechu sennego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Trudności diagnostyczne u 12-letniego chłopca z zespołem obturacyjnego bezdechu sennego"

Transkrypt

1 OPIS PRZYPADKU Trudności diagnostyczne u 12-letniego chłopca z zespołem obturacyjnego bezdechu sennego The diagnostic difficulties at 12-years-old boy with obstructive sleep apnea syndrome Adam J. Sybilski 1,2, Agnieszka Starska 2, Karol Król 2, Katarzyna Tolak-Omernik 2, Bolesław Samoliński 1 1 Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych, Wydział Nauki o Zdrowiu Akademii Medycznej w Warszawie 2 Oddział Chorób Dziecięcych i Noworodkowych CSK MSWiA w Warszawie t Abstract Obstructive sleep apnea in teenager The obstructive sleep apnea syndrome is diagnosed among children sale seldom and it can lead to serious systemic disorders. The authors present 12-year-old boy with obstructive sleep apnea. Conclusions. With attention on growth of obesity and the allergy at children and the youth, the obstructive sleep apnea syndrome can be in this population more and more frequent problem. Polysomnography is the best final test for diagnosis this syndrome, and its early realization in diagnostic process can shorten significantly time to recognition and to lower the cost of treatment. It despite huge value diagnostic polysomnography, was one should simultaneously turn attention, that harder execute this investigation at small and not cooperated children. In those cases, we can use just medical history and physical examination. It was one should remember always, that the episode of sleepy apnea can remind epileptic seizure. Key words: obstructive sleep apnea syndrome, children, diagnosis Adres do korespondencji: dr med. Adam J. Sybilski Oddział Chorób Dziecięcych i Noworodkowych CSK MSWiA w Warszawie ul. Wołoska 137, Warszawa tel.: faks: Adam.Sybilski@cskmswia.pl ISSN Sen 2007, Tom 7, Nr 2, XX XX Copyright 2007 Via Medica t Wstęp Zespół obturacyjnego bezdechu sennego jest niedocenianym i zbyt rzadko rozpoznawanym problemem klinicznym wśród dzieci i młodzieży. Prowadzić on może do poważnych zaburzeń ogólnoustrojowych. Ocenia się, że dotyczy około 1 3% ogółu dzieci, zaś w populacji dzieci chrapiących odsetek ten sięgać może 7 27% [1]. Z uwagi na dużą różnorodność przyczyn, objawów i powikłań (zaburzenia rozwoju, zaburzenia układu krążenia nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca zaburzenia koncentracji i trudności w nauce) pacjenci mogą wymagać opieki lekarzy różnych specjalności (pediatra, kardiolog, pulmonolog, neurolog, laryngolog, psychiatra, psycholog). t Opis przypadku Dwunastoletni chłopiec, rozwijający się prawidłowo, zgłosił się do Oddziału Chorób Dziecięcych i Noworodkowych w celu diagnostyki bezdechów sennych połączonych z utratą przytomności i drgawkami. Z wywiadu wiadomo, że w okresie 18 miesięcy dziecko przebyło 8 takich epizodów (w ostatnim kwartale co ok. 3 tygodnie), najczęściej pojawiających się nad ranem, poprzedzonych głośnym chrapaniem i utrudnionym od- 1

2 SEN 2007, Tom 7, Nr 2 dychaniem, przebiegających z drgawkami (z relacji rodziców obejmującymi tułów) i zaburzeniami świadomości (problemy z wybudzeniem). Po wybudzeniu musiał oddać mocz. Objawom tym towarzyszyły dolegliwości gastryczne: wzdęcie brzucha w godzinach wieczornych, odbijania w trakcie epizodu i oddawanie cuchnących gazów. Następnego dnia chłopiec był zmęczony. Początek choroby rodzice wiążą z sytuacjami stresowymi w szkole, wystąpieniem skórnej reakcji alergicznej na tatuaż i 10-kilogramowym zwiększeniem masy ciała podczas wakacji w 2005 roku oraz malowaniem pokoju chłopca (3 dni przed pierwszym bezdechem). Według rodziców epizody bezdechów bezpośrednio poprzedzone były dużymi wysiłkami fizycznymi, ciężkostrawnymi posiłkami lub bólami kręgosłupa. Chłopiec był wielokrotnie hospitalizowany z powodu bezdechów. Z odchyleń w badaniu przedmiotowym stwierdzono jedynie otyłość (wzrost 159 cm 50 centyl, masa ciała 65 kg 97 centyl; wskaźnik masy ciała [BMI, body mass index] 25,71). W badaniu neurologicznym nie wykazano cech ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Obraz dna oczu był prawidłowy. Wykonane badania laboratoryjne (morfologia z rozmazem, koagulogram, jonogram, badania biochemiczne, wskaźniki stanu zapalnego, hormony tarczycy, tomografię kmputerową [CT, computed tomography], CK-MB, badanie ogólne moczu) i gazometria mieściły się w granicach normy, wystąpiły jedynie niewielkie zaburzenia lipidowe. W EKG wykazano utrwalony blok prawej odnogi pęczka Hisa. W badaniu holterowskim nie stwierdzono pauz patologicznych, arytmii komorowej, bloku przedsionkowo-komorowego. W badaniach ECHO i rezonansie magnetycznym (MRI, magnetic resonanse imaging) serca nie wykazano odchyleń od normy (wykluczono arytmogenną dysplazję prawej komory, zespół Brugadów). Badanie RTG odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa obraz prawidłowy. Zapis EEG był prawidłowy, bez cech charakterystycznych dla padaczki. Wynik CT głowy był prawidłowy. Na tej podstawie wykluczono padaczkę. W badaniu USG tętnic szyjnych i kręgowych przepływ obustronnie prawidłowy. Spirometria w granicach normy. W badaniu laryngologicznym (z fiberoskopią) stwierdzono przerost migdałka gardłowego, dość wąskie gardło z obficie rozpulchnioną śluzówką, mogące upośledzać pasaż powietrza. W CT zatok stwierdzono niewielkie zgrubienia w lewej zatoce szczękowej, kompleksy ujściowo-przewodowe drożne, przerost migdałka gardłowego. Pacjent był konsultowany przez psychologa stwierdzono wysoki poziom rozwoju poznawczego, podwyższoną neurotyczność powodującą obniżoną odporność na stres i frustrację, trudności w skupieniu uwagi. W wykonanym badaniu polisomnograficznym wykazano występowanie 5 epizodów bezdechu obturacyjnego, 14 epizodów bezdechu centralnego i 10 epizodów bezdechu mieszanego oraz 6 epizodów spłyconego oddychania i 35 epizodów desaturacji, co potwierdziło występowanie zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. W październiku 2006 roku wykonano adenotomię oraz z uwagi na podejrzenie refluksu żołądkowo-przełykowego do leczenia włączono omeprazol, witaminę B6, magnez, uzyskując niewielkie ustąpienie objawów klinicznych. Przy przyjęciu (luty 2007 r.) na Oddział Chorób Dziecięcych i Noworodkowych z odchyleń w badaniu przedmiotowym stwierdzono jedynie lekko zaczerwienione gardło. Wykonano 24-godzinną ph-metrię przełyku, w której wykazano istotny refluks żołądkowo-przełykowy, nasilony zwłaszcza w godzinach porannych. Oznaczono IgE całkowite (wynik w normie) oraz IgE specyficzne miano dla alergenów drzew, ryb w klasie 0, dla alergenów traw, pleśni, białka mleka krowiego, kakao, mięsa indyczego i wieprzowego w klasie 1, miano dla alergenów białka jaja kurzego oraz pierza w klasie 2. Wykonane testy skórne wykazały silną alergię na siarczan niklu (+++), parafenylenodwuaminę (+/++) oraz chlorek kobaltu (+). W gastroskopii stwierdzono przepuklinę rozworu przełykowego przepony, bez objawów zapalenia błony śluzowej przełyku. Zalecono redukcję masy ciała, eliminację czynników alergizujących (modyfikacja diety, wymiana poduszki z pierzem, ograniczenie narażenia na kontakt z niklem, zmiana pokoju) oraz czynników sprzyjających refluksowi (dieta lekkostrawna, ostatni posiłek 3 godziny przed snem, wysokie ułożenie głowy w czasie snu). Zastosowano pantoprazol w dawce 1 20 mg oraz loratydynę 1 10 mg. Podczas 4-miesięcznej obserwacji nie stwierdzono żadnego epizodu bezdechu sennego, ustąpiło chrapanie oraz niespokojny sen. W badaniu kontrolnym stwierdzono redukcję masy ciała o 5 kg, połączoną z przyspieszeniem wzrostu, zmniejszenie nasilenia objawów dyspeptycznych (zgaga, odbijania, wzdęcia brzucha). W trakcie leczenia pacjent był konsultowany przez lekarza rodzinnego z powodu alergicznego nieżytu nosa oraz alergicznego zapalenia spojówek okresowo włączono budesonid w aerozolu do nosa oraz krople do oczu (olopatadyna), uzyskując ustąpienie kataru oraz zaczerwienienia i podrażnienia spojówek. Ponadto rodzice zauważyli u chłopca wzrost aktywności fizycznej, poprawę nastroju oraz lepszy wypoczynek nocny. t Omówienie Obturacyjny bezdech senny jest stanem zablokowania przepływu powietrza przez gardło podczas snu powstającym mimo zachowanej aktywności mięśni wdechowych, prowadzącym do zmniejszenia utlenowania krwi [2]. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci są: przerost tkanki limfatycznej gardła (najczęstsza przyczyna, a nasilenie 2

3 Adam J. Sybilski i wsp., Obturacyjny bezdech senny u 12-latka SEN Tabela 1. Kryteria diagnostyczne zespołu obturacyjnego bezdechu sennego [3] I. Nadmierna senność w ciągu dnia niespowodowana innymi czynnikami II. Dwa lub więcej z poniższych niespowodowane innymi czynnikami: przerwy w oddychaniu podczas snu powtarzające się wybudzenia podczas snu częste zmiany pozycji ciała podczas snu sen niedający wypoczynku, poranne zmęczenie, poranne bóle głowy zmęczenie w ciągu dnia, trudności w uczeniu się zaburzenia koncentracji uwagi, nadpobudliwość, wiąże się z zespołu nadpobudliwości i deficytu uwagi zaburzenia rozwoju, między innymi wzrostu III. Objawy polisomnograficzne Do objawów towarzyszących należą: chrapanie, zaburzenia świadomości, nykturia, odbijanie, wymioty obturacyjnego bezdechu sennego nie wiąże się z wielkością migdałków), otyłość, nieprawidłowości twarzoczaszki (np. niedorozwój żuchwy), zaburzenia drożności nosa, zaburzenia endokrynologiczne (np. niedoczynność tarczycy, akromegalia), refluks żołądkowo-przełykowy oraz alergia [3 5]. U opisywanego przez autorów artykułu pacjenta wystąpiły 4 z wymienionych czynników etiopatogenetycznych: przerost tkanki limfatycznej, otyłość, refluks żołądkowo-przełykowy, alergia. Rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego stawia się na podstawie danych z wywiadu, badania przedmiotowego i badań dodatkowych. Kryteria rozpoznania obturacyjnego bezdechu sennego przedstawiono w tabeli 1. Badanie podmiotowe, będące istotną częścią rozpoznania, jest obarczone występowaniem około 30% wyników fałszywie ujemnych [3]. Niezwykle istotne jest badanie otolaryngologiczne oceniające drożność górnych dróg oddechowych, wielkość migdałków, obecność blokady nosa (potwierdzone badaniami dodatkowymi: endoskopowe górnych dróg oddechowych, rynomanometria, rynometria akustyczna). Badania obrazowe głowy i szyi (RTG, CT, MRI) mogą wnieść dodatkowe dane o etiologii zespołu [3]. Jednak złotym standardem o wartości rozstrzygającej w rozpoznawaniu obturacyjnego bezdechu sennego jest polisomnografia (najlepiej połączona z phmetrią przełyku) [6]. Na jej podstawie rozpoznanie zespołu stawia się przy obecności 5 lub więcej epizodów bezdechu obturacyjnego (> 10 sek/h snu) lub 30 epizodów podczas 6-godzinnego snu, którym towarzyszy zmniejszenie saturacji o więcej niż 3% i/lub wybudzenie się ze snu [3]. Objawy podmiotowe i przedmiotowe u przedstawionego pacjenta były charakterystyczne dla obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci, jednak z powodu towarzyszących bezdechom drgawek na początku zastosowano szczegółową diagnostykę neurologiczną (kilkukrotne badanie EEG, CT mózgu, USG tętnic szyjnych), wykluczając padaczkę. Wydaje się więc, że opisywane przez rodziców drgawki mogły być silnymi skurczami mięśni oddechowych przeciwstawiającymi się dużemu oporowi w drogach oddechowych [4]. Należy jednak pamiętać, że padaczka może być przyczyną obturacyjnego bezdechu sennego. Następnie, z uwagi na małą dostępność badania polisomnograficznego w Polsce, zdecydowano się na przeprowadzenie diagnostyki laryngologicznej i adenotomię, uzyskując niewielkie ustąpienie objawów klinicznych. Jednak niepowodzenia w leczeniu tą metodą mogą wiązać się z otyłością nawet 20% pacjentów znajduje się w grupie ryzyka resztkowego obturacyjnego bezdechu sennego [3]. W celu wykluczenia astmy oskrzelowej wykonano spirometrię, której wynik był prawidłowy. Duże znaczenie diagnostyczne miały wykonane w ostatniej kolejności badania: gastroskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, 24-godzinna ph-metria przełyku, 24-godzinna pulsoksymetria oraz testy alergiczne, które pozwoliły uwidocznić wieloczynnikowe podłoże obturacyjnego bezdechu sennego u przedstawionego pacjenta. Diagnostyka różnicowa obturacyjnego bezdechu sennego obejmuje choroby neurologiczne, układu oddechowego, układu nerwowo-mięśniowego, przewodu pokarmowego, zaburzenia przemiany materii, zespoły czaszkowo-twarzowe oraz psychogenne, co przedstawiono w tabeli 2. Rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci i wykrycie jego etiologii wymaga działań terapeutycznych. Najważniejsze jest leczenie przyczynowe. W pierwszej kolejności należy rozważyć wskazania do tonsilektomii i/lub tonsilotomii i/lub adenotomii, czyli chirurgicznego usunięcia powiększonych migdałków, będących mechaniczną przyczyną obturacji [3, 6]. U dzieci operowanych z powodu przerostu układu chłonnego gardła zabieg adenotonsilektomii jest skuteczny w 85-procentach, natomiast dzieci poddane wybiórczej adenotomii mogą w późniejszym czasie wymagać dodatkowego zabiegu tonsilektomii. Dzieci z rodzinnym wywiadem zaburzeń snu oraz dzieci z otyłością są w grupie ryzyka wystąpienia resztkowego obturacyjnego bezdechu sennego po zabiegu tonsilektomii/adenotomii. Nawrót objawów po leczeniu operacyjnym dotyczyć może 20% dzieci i występuje po zabiegu częściej niż by się spodziewano [3]. Inne techniki leczenia chirurgicznego obejmują zabiegi uwulopalatopha- 3

4 SEN 2007, Tom 7, Nr 2 Tabela 2. Różnicowanie zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. Wskazania do wykonania polisomnografii [3] Choroby neurologiczne i układu oddechowego Zespół centralnego bezdechu sennego, zespół bezdechu obturacyjnego i spłyconego oddychania podczas snu, zespół hypowentylacji pęcherzykowej, nocne zaostrzenia astmy oskrzelowej, przewlekła choroba płuc (dysplazja oskrzelowopłucna), przewlekłe oporne na leczenie infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, restrykcyjne choroby płuc, zaburzenia rozwojowe układu oddechowego (np. deformacje klatki piersiowej kyphoscoliosis) Choroby układu krążenia Wrodzone wady serca, zaburzenia rytmu serca, kardiomiopatie Choroby układu nerwowo-mięśniowego i psychogenne Nocna epilepsja, dyssomnie, parasomnie, stany pourazowe, choroby nerwowo-mięśniowe i neurodegeneracyjne, choroby genetyczne z obniżeniem napięcia mięśniowego (zespół Prader-Willi), moczenie nocne, zaburzenia zachowania (np. hiperaktywność lub nadmierna senność dzienna), zaburzenia uwagi i deficyty sprawności (np. koncentracji) Choroby przewodu pokarmowego i zaburzenia przemiany materii Wsteczny odpływ żołądkowo-przełykowy, mukowiscydoza, mukopolisacharydozy, choroby endokrynologiczne przebiegające z zaburzeniami snu (akromegalia, niedoczynność tarczycy) Zespoły czaszkowo-twarzowe Wrodzone niedorozwoje żuchwy (mikrognatia, retrognatia), zespół Pierre-Robin, zespół Downa, zespół Crouzona, pourazowe zahamowanie rozwoju żuchwy Zespół nagłej śmierci niemowlęcia (SIDS, sudden infant death syndrome) Niemowlęta z grupy ryzyka wystąpienia zespołu SIDS: z rodzin obciążonych zgonem rodzeństwa z objawami klinicznymi zaburzeń oddychania (zespół ALTE, apparent life threatening event) ryngoplastyki (UPPP), uwulektomii, epiglottoplastyki, wysunięcia żuchwy, zmniejszenia języka i stosowane są głównie u dorosłych. Niezwykle istotna jest redukcja masy ciała, leczenie alergii i refluksu żołądkowo-przełykowego. Metody leczenia zachowawczego u dzieci to steroidoterapia (systemowa i miejscowa), suplementacja tlenem oraz nieinwazyjna wentylacja (CPAP, continuous positive airway pressure ) [3, 5, 6]. W przypadku opisanego pacjenta adenotomia nie przyniosła istotnej redukcji objawów. Również włączenie do leczenia tylko inhibitorów pompy protonowej okazało się niewystarczające. Pełną poprawę kliniczną uzyskano poprzez wielokierunkowe leczenie przyczynowe: eliminacja czynników alergizujących, leczenie przeciwalergiczne, leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego oraz redukcję masy ciała. Z przedstawionego przypadku wyłania się kilka wniosków: z uwagi na epidemię otyłości i alergii u dzieci i młodzieży obturacyjny bezdech senny może być coraz częstszym problemem w tej populacji; obturacyjny bezdech senny jest chorobą wieloczynnikową prowadzącą do różnych powikłań ogólnoustrojowych, a jej leczenie jest złożone i wymaga współpracy lekarzy różnych specjalności; polisomnografia jest najlepszym badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu obturacyjnego bezdechu sennego, jej wczesne wykonanie w procesie diagnostycznym może znacząco skrócić czas do rozpoznania i obniżyć koszt leczenia. Mimo ogromnej wartości diagnostycznej polisomnografii należy jednocześnie zwrócić uwagę, że trudniej wykonać to badanie u małych, niewspółpracujących dzieci i dlatego w niektórych przypadkach można ograniczyć się do badania przedmiotowego i podmiotowego. Należy zawsze pamiętać, że epizod bezdechu sennego może przypominać napad padaczkowy. t Streszczenie Obturacyjny bezdech senny u 12-latka Zespół obturacyjnego bezdechu sennego jest zbyt rzadko rozpoznawany wśród dzieci i młodzieży, a może prowadzić do poważnych zaburzeń ogólnoustrojowych. Autorzy przedstawiają 12-letniego chłopca diagnozowanego i leczonego z powodu obturacyjnego bezdechu sennego. Wnioski. Z uwagi na wzrost otyłości i alergii u dzieci i młodzieży obturacyjny bezdech senny może być coraz częstszym problemem w tej populacji. Polisomnografia jest najlepszym badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu obturacyjnego bezdechu sennego, a jej wczesne wykonanie w procesie diagnostycznym może znacząco skrócić czas do rozpoznania i obniżyć koszt leczenia. Mimo ogromnej wartości diagnostycznej polisomnografii należy jednocześnie zwrócić uwagę, że trudniej 4

5 Adam J. Sybilski i wsp., Obturacyjny bezdech senny u 12-latka SEN wykonać to badanie u małych, niewspółpracujących dzieci i dlatego w niektórych przypadkach można ograniczyć się do badania przedmiotowego i podmiotowego. Należy zawsze pamiętać, że epizod bezdechu sennego może przypominać napad padaczkowy. Słowa kluczowe: zespół obturacyjnego bezdechu sennego, dzieci, rozpoznawanie t Piśmiennictwo 1. Bower C.M., Gungor A. Pediatric obstructive sleep apnea syndrome. Otolaryngol. Clin. North. Am. 2000; 33: Szczeklik A. Choroby wewnętrzne. Medycyna Prakt. Kraków 2005; Wasilewska J., Kaczmarski M. Badanie polisomnograficzne w diagnostyce zaburzeń oddychania u dzieci. Alergia 2003; 3: Semieniuk J., Kaczmarski M., Sikor K. Refluks żołądkowo-przełykowy a nadwrażliwość pokarmowa u dzieci najmłodszych wybrane aspekty kliniczne i diagnostyczno-lecznicze Wasilewska J., Semeniuk J., Kaczmarski M. Udział refluksu żołądkowo-przełykowego w etiopatogenezie zespołu ALTE u dzieci. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2000; 4: Clinical Practice Guideline: diagnosis and management of childhood obstructive sleep apnea syndrome, section on pediatric pulmonology and subcommittee on obstructive sleep apnea syndrome. Pediatrics 2002;

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY Warszawa dnia 2014-05-08 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Badanie polisomnograficzne w diagnostyce zaburzeń oddychania u dzieci

Badanie polisomnograficzne w diagnostyce zaburzeń oddychania u dzieci Badanie polisomnograficzne w diagnostyce zaburzeń oddychania u dzieci Dr hab. n. med. Jolanta Wasilewska Prof. dr hab. n. med. Maciej Kaczmarski III Klinika Chorób Dzieci AM w Białymstoku Kierownik Kliniki:

Bardziej szczegółowo

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego, 1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i

Bardziej szczegółowo

Im szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej.

Im szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej. Przegroda nosa to część nosa wewnętrznego zbudowana z części chrzęstnej i kostnej. Jej skrzywienie powstaje na granicy styku części chrzęstnych i kostnych najczęściej jako wada wrodzona. Jeżeli skrzywienie

Bardziej szczegółowo

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych

Bardziej szczegółowo

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy Załącznik nr 13 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE DYSTONII OGNISKOWYCH I POŁOWICZEGO KURCZU TWARZY ICD-10 G24.3 - kręcz karku G24.5 - kurcz

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ 2019 Endokrynologia/ Nefrologia Obowiązujące podręczniki: 1. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H. (red.), Pediatria, wyd. I, Warszawa, PZWL, 2013. 2. Pediatria

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-P Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-G Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego

Bardziej szczegółowo

"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci  Urszula Grzybowska-Chlebowczyk "Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 12

Tyreologia opis przypadku 12 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

I. STRESZCZENIE Cele pracy:

I. STRESZCZENIE Cele pracy: I. STRESZCZENIE Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest przewlekłym procesem zapalnym, powodującym postępujące i nieodwracalne włóknienie trzustki. Choroba przebiega z okresami remisji i zaostrzeń, prowadząc

Bardziej szczegółowo

Elektryczna aktywność mózgu. Polisomnografia

Elektryczna aktywność mózgu. Polisomnografia Elektryczna aktywność mózgu Polisomnografia Badanie polisomnograficzne elektroencefalografia(eeg) rejestracja bioelektrycznej aktywności mózgu elektromiografia(emg) rejestracja napięcia mięśniowego elektrookulografia(eog)-

Bardziej szczegółowo

Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec

Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia

Bardziej szczegółowo

Przeciwdziałanie obturacyjnemu bezdechowi podczas snu

Przeciwdziałanie obturacyjnemu bezdechowi podczas snu Przeciwdziałanie obturacyjnemu bezdechowi podczas snu Prawidłowe funkcjonowanie człowieka uwarunkowane jest m. in. odpowiednio długim sypianiem i właściwym przebiegiem snu. Sen człowieka naukowcy podzielili

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka

Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka D. Ryglewicz, M. Barcikowska, A. Friedman, A. Szczudlik, G.Opala Zasadnicze elementy systemu kompleksowej

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 014/01 Kierunek studiów: Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO?

DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO? DOMOWE LECZENIE RESPIRATOREM DLA KOGO? Pacjent, który nie wymaga dalszego pobytu w szpitalu; Przewlekła niewydolność oddechowa wymagająca stosowania ciągłej lub okresowej wentylacji mechanicznej przy pomocy

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy. (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/201 Kierunek studiów: Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Gdańsk,10.10.2015 r. Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Prof. dr hab. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47 Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12

Bardziej szczegółowo

Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś

Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IPCZD, Warszawa HEN program domowego żywienia enteralnego

Bardziej szczegółowo

VIDEOMED ZAKŁAD ELEKTRONICZNY

VIDEOMED ZAKŁAD ELEKTRONICZNY y przeznaczone do diagnostyki różnych rodzajów zaburzeń snu. Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu (ICSD) opisuje różne rodzaje zaburzeń, takich jak zespół obturacyjnego lub centralnego bezdechu sennego,

Bardziej szczegółowo

Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego Harmonogram zajęć teoretycznych

Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego Harmonogram zajęć teoretycznych Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego Harmonogram zajęć teoretycznych Lp. Data Godziny Przedmiot Nazwisko i imię wykładowcy WYBRANE ASPEKTY LECZENIA CHORYCH mgr piel.renata

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 10

Tyreologia opis przypadku 10 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM

Bardziej szczegółowo

Obturacyjny Bezdech Senny (OBS) Poradnik Pacjenta

Obturacyjny Bezdech Senny (OBS) Poradnik Pacjenta Obturacyjny Bezdech Senny (OBS) Poradnik Pacjenta Robert Pływaczewski i Michał Bednarek Wprowadzenie Istotą obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) są powtarzające się wielokrotnie w czasie snu epizody zapadania

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K

Załącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K Dziennik Ustaw 7 Poz. 1938 Załącznik nr 4 WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie procedur medycznych

Zaliczenie procedur medycznych Załącznik nr 2 do Indeksu wykonanych zabiegów i procedur medycznych Zaliczenie procedur medycznych wykonanych przez lekarza w czasie staży specjalizacyjnych i kierunkowych realizowanych w ramach specjalizacji

Bardziej szczegółowo

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA Z PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO 1. Wskaż metody oceny stanu zdrowia noworodka

Bardziej szczegółowo

PAKIET POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBNY ZŁOTY PLATYNOWY BURSZTYNOWY

PAKIET POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBNY ZŁOTY PLATYNOWY BURSZTYNOWY PAKIET POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBNY ZŁOTY PLATYNOWY BURSZTYNOWY INDYWIDUALNY 65zł/mies. 80zł/mies. 120zł/mies. 200zł/mies. 300zł/mies. 65zł/mies. PARTNERSKI 130zł/mies. 160zł/mies. 240zł/mies. 400zł/mies.

Bardziej szczegółowo

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1)

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1) ... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania rok miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Płeć 1)

Bardziej szczegółowo

Otolaryngologia - opis przedmiotu

Otolaryngologia - opis przedmiotu Otolaryngologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Otolaryngologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ol Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów

Bardziej szczegółowo

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha BÓLE BRZUCHA Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Ból brzucha u dzieci ma zwykle charakter czynnościowy, co oznacza, że szczegółowe badania i analizy laboratoryjne nie wykazują żadnych odchyleń, jednak

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA

WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA lek. Małgorzata Ludzia Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawa, 23.06.2018 Plan

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY POMPEGO (ICD-10 E 74.0)

LECZENIE CHOROBY POMPEGO (ICD-10 E 74.0) Załącznik B.22. LECZENIE CHOROBY POMPEGO (ICD-10 E 74.0) WIADCZENIOBIORCY Kwalifikacji świadczeniobiorców do terapii dokonuje Zespół Koordynacyjny ds. Chorób Ultrarzadkich powoływany przez Prezesa Narodowego

Bardziej szczegółowo

Analiza wyników badań

Analiza wyników badań Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO ... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień Miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imiona i nazwisko Data urodzenia Płeć 1) dzień miesiąc

Bardziej szczegółowo

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014 Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1

Bardziej szczegółowo

KATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ

KATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO .. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

Ordynator. lek. Ewa Sahaj. Z-ca ordynatora. lek. Irena Rybczak. Pielęgniarka oddziałowa. Wojtyna Joanna. ordynator

Ordynator. lek. Ewa Sahaj. Z-ca ordynatora. lek. Irena Rybczak. Pielęgniarka oddziałowa. Wojtyna Joanna. ordynator Oddział Dziecięcy Ordynator lek. Ewa Sahaj Z-ca ordynatora lek. Irena Rybczak Pielęgniarka oddziałowa Wojtyna Joanna Telefony : ordynator 77 408 79 20 dyżurka lekarska 77 408 79 21 dyżurka pielęgniarska

Bardziej szczegółowo

Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA CHORÓB ULTRARZADKICH

Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA CHORÓB ULTRARZADKICH Załącznik nr 7 do zarządzenia nr./2014/dgl Prezesa NFZ z dnia.. 2014 r. Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 27/2012/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 maja 2012 Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII

3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII 3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, charakteryzującą się nawracającymi atakami duszności, kaszlu i świszczącego oddechu, których częstotliwość

Bardziej szczegółowo

10. Zmiany elektrokardiograficzne

10. Zmiany elektrokardiograficzne 10. Zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowyh 309 Zanim zaczniesz, przejrzyj streszczenie tego rozdziału na s. 340 342. zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowych

Bardziej szczegółowo

WARUNKI KONKURSU. w okresie od r. do r. w następujących zakresach:

WARUNKI KONKURSU. w okresie od r. do r. w następujących zakresach: Kraków, dnia 12 grudnia 2016 r. WARUNKI KONKURSU na udzielanie świadczeń zdrowotnych: w okresie od 01.01.2017 r. do 31.12.2017 r. w następujących zakresach: 1. koordynacja pracy (lekarz kierujący) w Zakładzie

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Data badania dzień miesiąc rok Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok

Bardziej szczegółowo

Minister Zdrowia PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ

Minister Zdrowia PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ AKCEPTUJĘ Minister Zdrowia Minister Zdrowia PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ Krajowy Program Zmniejszania Umieralności z Powodu Przewlekłych Chorób Płuc Poprzez Tworzenie sal Nieinwazyjnej Wentylacji Mechanicznej

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY

Bardziej szczegółowo

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna

Bardziej szczegółowo

Co leczy akupunktura?

Co leczy akupunktura? Co leczy akupunktura? Akupunktura posiada bardzo szeroki zakres wskazań ukierunkowanych na przyniesienie ulgi choremu - często też okazuje się nie tylko tańsza, ale również bardziej skuteczna od stosowania

Bardziej szczegółowo

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03 SUBSTANCJA CZYNNA (INN) GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) PODMIOT ODPOWIEDZIALNY NAZWA HANDLOWA PRODUKTU LECZNICZEGO, KTÓREGO DOTYCZY PLAN ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna:

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Propedeutyka chorób wewnętrznych Kod

Bardziej szczegółowo

Samokształcenie (Sk) Zajęcia praktyczne (W) (Ć) (L) (S) (Zp) laboratoryjne III 30 35 15 3

Samokształcenie (Sk) Zajęcia praktyczne (W) (Ć) (L) (S) (Zp) laboratoryjne III 30 35 15 3 Kod przedmiotu: IOZRM-L-3k18-2012-S Pozycja planu: B18 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane Nazwa przedmiotu Kierunek studiów Poziom studiów Profil studiów Forma studiów Specjalność - Jednostka

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Pediatria w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek

Bardziej szczegółowo

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a

WNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a WNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a I.1 IMIE I NAZWISKO:... 2. ADRES:.. 3.PESEL: 4. Telefon. II.1. Proszę o przyjęcie mnie na pobyt komercyjny w Niepublicznym

Bardziej szczegółowo

WARIANTY POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBRNY ZŁOTY PLATYNOWY

WARIANTY POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBRNY ZŁOTY PLATYNOWY RODZAJ ŚWIADCZENIA: WARIANTY POMARAŃCZOWY NIEBIESKI SREBRNY ZŁOTY PLATYNOWY 24h Infolinia Medyczna Podstawowe Informacje Medyczne Koordynacja Leczenia Na Terenie Kraju Serwis SMS Potwierdzenie Terminu

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia zaburzeń oddychania w czasie snu

Epidemiologia zaburzeń oddychania w czasie snu Epidemiologia zaburzeń oddychania w czasie snu Jakub Radliński Zakład Fizjopatologii Układu Oddechowego Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc Oddział terenowy im. Jana i Ireny Rudników w Rabce - Zdroju Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

NFZ. 30 czerwca 2017 r. Warsztaty Efektywna współpraca zawodów medycznych jako klucz do sukcesu w profilaktyce otyłości

NFZ. 30 czerwca 2017 r. Warsztaty Efektywna współpraca zawodów medycznych jako klucz do sukcesu w profilaktyce otyłości NFZ 30 czerwca 2017 r. Warsztaty Efektywna współpraca zawodów medycznych jako klucz do sukcesu w profilaktyce otyłości Weryfikacja założeń modelu opieki koordynowanej POZ. Skoncentrowanie działań zespołu

Bardziej szczegółowo

Przewlekłe serce płucne czy (nadal) istnieje i jak postępować. Anna Fijałkowska Zakład Kardiologii, Instytut Matki i Dziecka

Przewlekłe serce płucne czy (nadal) istnieje i jak postępować. Anna Fijałkowska Zakład Kardiologii, Instytut Matki i Dziecka Przewlekłe serce płucne czy (nadal) istnieje i jak postępować Anna Fijałkowska Zakład Kardiologii, Instytut Matki i Dziecka Serce płucne jest to zespół objawów spowodowanych nadciśnieniem płucnym, wywołanym

Bardziej szczegółowo

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV)

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV) Nieinwazyjna wentylacja Nonivasive ventilation (NV) Rodzaje NV NV wentylacja objętościowa, objętościowo-zmienna (CMV) NPPV wentylacja ciśnieniowa np. CPAP, BiPAP, PSV NPV np. żelazne płuca poncho NPPV

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Regulaminu Programu Akamedik przyjętego Uchwałą Zarządu Scanmed Multimedis S.A. nr 1/2015/09/11 z dn. 11.09.2015

Załącznik nr 1 do Regulaminu Programu Akamedik przyjętego Uchwałą Zarządu Scanmed Multimedis S.A. nr 1/2015/09/11 z dn. 11.09.2015 Załącznik nr 1 do Regulaminu Programu Akamedik przyjętego Uchwałą Zarządu Scanmed Multimedis S.A. nr 1/2015/09/11 z dn. 11.09.2015 I. Warunki realizacji Programu Akamedik w Krakowie 1. Uczestnik Programu

Bardziej szczegółowo

Olimpijska oferta. Bezpieczna Aktywność Sportowa

Olimpijska oferta. Bezpieczna Aktywność Sportowa Olimpijska oferta Bezpieczna Aktywność Sportowa W ramach Olimpijskiej Oferty Pacjenci abonamentowi LUX MED w wieku od 6 do 65 lat mogą skorzystać z usług z zakresu. Konsultacje lekarzy w zakresie Pacjent

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Podstawy Fizjoterapii Klinicznej w Pediatrii. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

SYLABUS. Podstawy Fizjoterapii Klinicznej w Pediatrii. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów SYLABUS Nazwa przedmiotu Podstawy Fizjoterapii Klinicznej w Pediatrii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia

Bardziej szczegółowo

Draft programu Sympozjum Alergii na Pokarmy 2015

Draft programu Sympozjum Alergii na Pokarmy 2015 20.03.2015 Piątek GODZ. 12.50 13.00 GODZ. 13.00 14.30 Ceremonia Inauguracyjna Sesja Inauguracyjna Alergia pokarmowa w 2015 roku co dalej? 1. Czy rzeczywiście nastąpił wzrost alergii pokarmowych, 13.00-13.30

Bardziej szczegółowo

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć

Bardziej szczegółowo

SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.

SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. OTOLARYNGOLOGIA DZIECIĘCA Kod modułu LK.3.F.003 I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - diabetologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-D Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

Wejście w życie: 24 grudnia 2013 r., 1 stycznia 2014 r.

Wejście w życie: 24 grudnia 2013 r., 1 stycznia 2014 r. Świadczenia gwarantowane z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej. Dz.U.2015.1658 t.j. z dnia 2015.10.21 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 21 października 2015

Bardziej szczegółowo

Chirurgia Bariatryczna

Chirurgia Bariatryczna Chirurgia Bariatryczna Częstość występowania otyłości zwiększa się na całym świecie w alarmującym tempie i ma rozmiar globalnej epidemii zarówno w rozwiniętych, jak i rozwijających się krajach. Według

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Propedeutyka onkologii

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Propedeutyka onkologii S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Propedeutyka onkologii Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny

Bardziej szczegółowo

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Centralny Szpital Kliniczny

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Centralny Szpital Kliniczny Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Dysphagia in the intensive care unit: epidemiology, mechanisms, and clinical management. Critical Care 2019, marzec Systematyczny

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

TREŚCI MERYTORYCZNE PRAKTYK ZAWODOWYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA. rok II semestr III

TREŚCI MERYTORYCZNE PRAKTYK ZAWODOWYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA. rok II semestr III TREŚCI MERYTORYCZNE PRAKTYK ZAWODOWYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA rok II semestr III rok akademicki 2012/2013 PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA PRAKTYKI ZAWODOWE (40 godzin sem II + 80 godzin sem III)

Bardziej szczegółowo

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych

Bardziej szczegółowo