Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

Transkrypt

1 IBM DB2 Universal Database Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych Wersja 8 SC

2

3 IBM DB2 Universal Database Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych Wersja 8 SC

4 Przed skorzystaniem z tych informacji i opisywanych przez nie produktów należy przeczytać informacje ogólne, które zawiera rozdział Uwagi. Niniejszy dokument zawiera informacje dotyczące produktów firmy IBM. Są one prezentowane zgodnie z warunkami umowy licencyjnej i są chronione prawem. Informacje zawarte w tej publikacji nie zawierają żadnych gwarancji dotyczących opisywanych produktów i żadnych zapisanych w niej stwierdzeń nie należy interpretować jako takich gwarancji. Publikacje firmy IBM można zamówić poprzez stronę WWW lub u lokalnego przedstawiciela firmy IBM. v v Aby zamówić książki poprzez stronę WWW, należy skorzystać ze strony IBM Publications Center pod adresem Aby znaleźć najbliższego lokalnego przedstawiciela firmy IBM, należy skorzystać z informacji umieszczonych na stronie IBM Directory of Worldwide Contacts pod adresem Aby zamówić książki DB2 w firmie IBM w Stanach Zjednoczonych lub Kanadzie, należy zadzwonić do działu DB2 Marketing and Sales pod numer IBM-4YOU ( ). Wysłanie informacji do firmy IBM daje jej prawo do ich używania i dystrybucji w dowolny sposób, jaki uzna za właściwy, bez żadnych zobowiązań wobec ich nadawcy. Copyright International Business Machines Corporation Wszelkie prawa zastrzeżone.

5 Spis treści Informacje o tym podręczniku v Dla kogo przeznaczony jest ten podręcznik?... v Jak zorganizowana jest ta książka vi Przed przystąpieniem do pracy z interfejsem graficznym vi Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 1 Hierarchia obiektów bazy danych Systemy Instancje Bazy danych Grupy partycji bazy danych Obszary tabel Dane długie Obiekty DB Menedżer bazy danych Katalogi Pakiety Aliasy Uprawnienia kompleksowe Komponenty wpływające na wydajność Pule buforów Parametry konfiguracyjne Elementy danych Zmienne rejestru Rozproszone bazy danych Replikacja Systemy stowarzyszone Rozdział 2. Nawigacja w graficznym interfejsie użytkownika Wyjaśnienie podstawowych zasad korzystania z graficznego interfejsu użytkownika Rozdział 3. Narzędzia graficzne DB Centrum sterowania Wywoływanie narzędzi Widok zarządzania pamięcią masową Obiekty podlegające administrowaniu Zdalne administrowanie obiektami w Centrum sterowania Systemy stowarzyszone w Centrum sterowania 26 Obiekty systemów z/os i OS/390 w Centrum sterowania Centrum replikacji Centrum administrowania satelitami Centrum hurtowni danych Centrum komend Centrum zadań Centrum katalogu informacyjnego Centrum kontroli poprawności Kronika Centrum licencji Centrum projektowania Centrum informacyjne Wizualizator pamięci Spatial Extender Asysta SQL Visual Explain Plan dostępu Wykres planu dostępu Asysta podczas konfigurowania Menedżer transakcji wątpliwych Narzędzia w sieci 57 Centrum komend w sieci 57 Centrum kontroli poprawności w sieci WWW 58 Rozdział 4. Korzystanie z narzędzi Tworzenie kopii zapasowej i odtwarzanie Tworzenie kopii zapasowej Odtwarzanie Pierwsze sporządzanie kopii zapasowej otwartej bazy danych Odtwarzanie bazy danych Poprawność bazy danych Reagowanie na alerty Replikacja Replikowanie danych Dodatek A. Informacje techniczne dotyczące programu DB2 Universal Database Informacje techniczne dotyczące programu DB2 Universal Database - przegląd Pakiety poprawek do dokumentacji DB Kategorie informacji technicznych dotyczących programu DB Drukowanie książek z biblioteki DB2 w formacie pliku PDF Zamawianie drukowanych książek z biblioteki DB2 82 Copyright IBM Corp iii

6 Dostęp do pomocy elektronicznej Znajdowanie tematów w Centrum informacyjnym DB2 z poziomu przeglądarki Znajdowanie tematów w Centrum informacyjnym DB2 z poziomu narzędzi administracyjnych Wyświetlanie dokumentacji technicznej bezpośrednio z dysku CD-ROM o nazwie DB2 HTML Documentation Aktualizowanie dokumentacji HTML zainstalowanej na komputerze Kopiowanie plików z dysku CD-ROM z dokumentacją HTML programu DB2 na serwer 90 Rozwiązywanie problemów z przeszukiwaniem dokumentacji programu DB2 w przeglądarce Netscape 4.x Przeszukiwanie dokumentacji programu DB Informacje online dotyczące rozwiązywania problemów z programem DB Ułatwienia dostępu Wprowadzanie danych i nawigacja za pomocą klawiatury Przystępny ekran Alternatywna sygnalizacja zdarzeń Zgodność z rozwiązaniami technicznymi dla niepełnosprawnych Dokumentacja w przystępnym formacie Kursy na temat programu DB Centrum informacyjne DB2 obsługiwane z poziomu przeglądarki Dodatek B. Uwagi Znaki towarowe Indeks Kontakt z firmą IBM Informacje o produkcie iv Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

7 Informacje o tym podręczniku Rozwój współczesnej informatyki wkracza już w erę szerokopasmowego dostępu do Internetu, który wymaga stosowania nowych narzędzi, będących w stanie sprostać takim wyzwaniom, jak stale rosnące ilości danych, gwałtowny przyrost liczby użytkowników, konieczność zapewnienia znakomitej wydajności i współpraca z aplikacjami następnej generacji. Wzrosły wymagania dotyczące przepustowości systemu informatycznego. Wzrosły też wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Zapanowały też nowe standardy, jeśli chodzi o łatwość obsługi. Naprzeciw tym potrzebom wychodzi zestaw graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych dostarczanych w pakiecie DB2 Universal Database. Narzędzia graficzne DB2 służą do wykonywania takich zadań, jak zarządzanie bazą danych, monitorowanie poprawności pracy systemu i planowanie harmonogramu zadań. Prezentacja informacji w postaci hierarchicznej struktury drzewa ułatwia pracę z obiektami bazy danych, optymalizację zapytań i nadzór nad realizacją zadań. W tym podręczniku poruszono zagadnienia związane z przechowywaniem danych i dostępem do nich oraz z administracją bazy danych przy użyciu narzędzi graficznych DB2 pod kątem optymalizacji wydajności. Informacje na temat obsługi programu DB2 za pośrednictwem tekstowego wiersza poleceń zawierają następujące podręczniki: Command Reference i SQL Reference, Volume 1. Dla kogo przeznaczony jest ten podręcznik? Podręcznik ten przeznaczony jest dla użytkowników, którzy mogli mieć już styczność z innymi systemami baz danych, lecz nie mają doświadczenia w pracy z programem DB2. Skorzystają z niego też doświadczeni administratorzy DB2, poszukujący informacji na temat nowych funkcji i ulepszeń w graficznych narzędziach pakietu DB2 Universal Database wersja 8. Opracowano go także z myślą o użytkownikach korzystających na co dzień z wiersza komend, których zawarte tu informacje mogą zachęcić do pracy z niektórymi z narzędzi graficznych. Narzędzie graficzne jest to program wyposażony w graficzny interfejs użytkownika. Rolą interfejsu graficznego jest uproszczenie korzystania z programu. Dobrze zaprojektowany interfejs graficzny może uwolnić użytkownika od konieczności opanowania złożonego języka poleceń. W pakiecie DB2 zawarto ponad piętnaście narzędzi graficznych, ułatwiających efektywną obsługę programu. Doświadczeni użytkownicy otrzymują nowe i ulepszone narzędzia do administrowania środowiskiem DB2. Na przykład nowe Centrum kontroli poprawności automatycznie zgłasza najważniejsze problemy związane z wydajnością i przydziałem zasobów i przedstawia zalecenia pozwalające te problemy rozwiązać. Copyright IBM Corp v

8 Użytkowników korzystających na co dzień z wiersza komend zachęca się do wypróbowania narzędzi graficznych. Do zalet interfejsu graficznego można z pewnością zaliczyć możliwość wyświetlania komend SQL generowanych przez narzędzia. Uwaga: Zawartość przykładowych okien dialogowych przedstawionych w tej książce może nie odpowiadać w pełni wyglądowi okien na ekranie komputera, ponieważ kompozycja okien zależy od środowiska. Na przykład nazwy systemowe zależą od nazwy komputera, na którym zainstalowany jest program DB2. Jak zorganizowana jest ta książka W tym podręczniku opisano sposób posługiwania się narzędziami graficznymi DB2. Wyjaśniono też, dlaczego w danej sytuacji warto skorzystać z określonego narzędzia lub zestawu narzędzi. Nacisk położono na zaprezentowanie najważniejszych strategii posługiwania się narzędziami graficznymi przy wykonywaniu zadań spotykanych w praktyce. Wskazówki nie mają postaci szczegółowych, krokowych procedur. Ich celem jest zachęcenie użytkownika do samodzielnego, aktywnego zapoznania się z narzędziami graficznymi. Przy poznawaniu tych programów użyteczny będzie obszerny system pomocy online. Rozdział 1, Pojęcia dotyczące programu DB2 na stronie 1 zawiera opis podstawowych koncepcji systemu DB2 i wyjaśnienie najważniejszych pojęć z zakresu baz danych, które w kontekście oprogramowania DB2 mogą mieć znaczenie odbiegające od typowego. Nie należy tu szukać definicji zwykłych, podstawowych terminów. Rozdział ten pomoże nowo upieczonym użytkownikom DB2 w zapoznaniu się z charakterystycznym dla tego programu słownictwem. Rozdział 2, Nawigacja w graficznym interfejsie użytkownika na stronie 15 zawiera podstawowe informacje na temat nawigacji po graficznym interfejsie DB2. Opisano tu sposób posługiwania się menu, widokami i filtrami. Wyjaśniono także różnice między oknami dialogowymi, kreatorami i wyrzutniami. Rozdział 3, Narzędzia graficzne DB2 na stronie 21 zawiera przegląd dostępnych narzędzi administracyjnych i programistycznych DB2 wraz z sugestiami co do ich praktycznego wykorzystania. Rozdział 4, Korzystanie z narzędzi na stronie 61 zawiera przykłady efektywnego zastosowania narzędzi graficznych w sytuacjach spotykanych w codziennej praktyce. Przed przystąpieniem do pracy z interfejsem graficznym Aby zapewnić prawidłowe działanie narzędzi administracyjnych takich jak Centrum sterowania, należy włączyć tryb ekranu o rozdzielczości przynajmniej 800 na 600 pikseli z paletą przynajmniej 32 kolorów. vi Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

9 Do prawidłowego działania narzędzi graficznych wymagane jest przynajmniej 256 MB dostępnej pamięci. Na komputerach AIX 5L do korzystania z narzędzi graficznych konieczna jest poprawka AIX APAR IY Informacje o tym podręczniku vii

10 viii Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

11 Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 DB2 Universal Database jest systemem zarządzania relacyjnych baz danych (RDBMS), który umożliwia tworzenie relacyjnych baz danych i administrowanie nimi za pomocą instrukcji języka SQL (Structured Query Language) wprowadzanych wprost przez użytkownika lub za pośrednictwem odpowiednich aplikacji. Pod tym względem program ten przypomina wiele innych systemów klasy RDBMS dostępnych na rynku. Jednak, tak jak język angielski, którym posługują się Australijczycy, różni się od języka będącego w użyciu w Stanach Zjednoczonych, w programie DB2 używany jest nieco odmienny dialekt niż w innych produktach klasy RDBMS. W tym rozdziale opisano pojęcia właściwe programowi DB2 i wyjaśniono terminy, które w kontekście tego programu mają znaczenie nieco inne od powszechnie przyjętego. Wskazano tu także narzędzia nadające się do wykorzystania przy pracy z danym obiektem i właściwe w odpowiedniej sytuacji zadania. Nie należy tu szukać definicji zwykłych, podstawowych terminów. Hierarchia obiektów bazy danych Rys. 1 na stronie 2 przedstawia hierarchię obiektów bazy danych obowiązującą w programie DB2. Copyright IBM Corp

12 Rysunek 1. Hierarchia obiektów bazy danych Systemy Obiektem położonym najwyżej w hierarchii obiektów DB2 jest system. System odpowiada instalacji programu DB2. System może obejmować jedną lub więcej instancji DB2, z których każda może zarządzać jedną lub większą liczbą baz danych. Bazy danych mogą być partycjonowane, a ich obszary tabel mogą rezydować w grupach partycji bazy danych. Obszary tabel natomiast służą do przechowywania danych zawartych w tabelach. 2 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

13 Instancje Listą systemów zarządza się za pośrednictwem Centrum sterowania. Tam zarejestrowane są informacje potrzebne do skomunikowania się z każdym z systemów, takie jak adres sieciowy, system operacyjny i protokół komunikacyjny. Dostępne możliwości obejmują: v dodanie systemu za pomocą Asysty podczas konfigurowania, v dodanie systemu do Centrum sterowania, v usunięcie systemu za pomocą Asysty podczas konfigurowania, v usunięcie systemu z Centrum sterowania. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum sterowania na stronie 22 v Instancje na stronie 3 v Grupy partycji bazy danych na stronie 5 v Obszary tabel na stronie 5 Instancja jest logicznie wydzielonym środowiskiem menedżera bazy danych, w którym katalogowane są bazy danych i ustawiane parametry konfiguracyjne. Możliwe jest tworzenie wielu instancji na jednym serwerze fizycznym, przy czym każda z instancji tworzy odrębne środowisko serwera bazy danych. Dysponując wieloma instancjami, można: v Używać jednej instancji jako środowiska programistycznego, a drugiej jako środowiska produkcyjnego. v Dopasować instancję dokładnie do potrzeb określonego środowiska. v Ograniczyć dostęp do newralgicznych informacji. v Kontrolować przydzielanie uprawnień SYSADM, SYSCTRL i SYSMAINT względem poszczególnych instancji. v Zoptymalizować konfigurację menedżera bazy danych dla każdej instancji. v Ograniczyć niekorzystne skutki ewentualnej awarii instancji. W razie błędu w działaniu instancji jego efekty wpłyną wyłącznie na tę jedną, a nie na pozostałe instancje. Pozostałe instancje mogą nadal funkcjonować normalnie. Utrzymanie systemu z wieloma instancjami stwarza pewne dodatkowe wymagania: v Potrzebne są dodatkowe zasoby systemowe (pamięć wirtualna i miejsce na dysku) dla każdej instancji. v Konieczne jest wykonywanie dodatkowych czynności administracyjnych. W systemach z rodziny Windows należy zadbać o to, by nazwa żadnej instancji nie była identyczna z nazwą usługi. Dostępne możliwości obejmują: v dodawanie instancji za pomocą Centrum sterowania lub Asysty podczas konfigurowania, Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 3

14 Bazy danych v usuwanie instancji za pomocą Centrum sterowania lub Asysty podczas konfigurowania, v konfigurowanie instancji za pomocą Centrum sterowania lub Asysty podczas konfigurowania. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum sterowania na stronie 22 v Systemy na stronie 2 v Menedżer bazy danych na stronie 7 v Parametry konfiguracyjne na stronie 11 Relacyjna baza danych zawiera dane dostępne w postaci zbioru tabel. Pojedyncza tabela składa się z ustalonej liczby kolumn i dowolnej liczby wierszy. Dane w obrębie tabeli są ze sobą logicznie powiązane, a między tabelami można zdefiniować związki. Dane można przeglądać i wykonywać na nich operacje według zasad matematycznych i za pomocą operacji nazywanych relacjami (na przykład INSERT, SELECT i UPDATE). Baza danych, oprócz danych, zawiera także opis jej własnej struktury. Baza zawiera zestaw tabel katalogu systemowego, opisujących logiczną i fizyczną strukturę danych, plik konfiguracyjny z wartościami parametrów bazy danych oraz protokół odtwarzania, w którym stale rejestrowane są transakcje bieżące i podlegające archiwizacji. Bazy danych mogą rezydować lokalnie lub zdalnie. Lokalna baza danych fizycznie znajduje się na używanej stacji roboczej, natomiast baza danych na innym komputerze jest określana mianem zdalnej. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności: v tworzenie bazy danych za pomocą Centrum sterowania, v dodawanie bazy danych za pomocą Centrum sterowania lub Asysty podczas konfigurowania, v usuwanie bazy danych z pomocą Centrum sterowania, v tworzenie kopii zapasowej bazy danych za pomocą Centrum sterowania, v odtwarzanie bazy danych za pomocą Centrum sterowania, v konfigurowanie bazy danych za pomocą Centrum sterowania, v nawiązywanie połączenia z bazą danych za pomocą Centrum sterowania, v monitorowanie bazy danych za pomocą monitora zdarzeń, v monitorowanie poprawności pracy bazy danych za pomocą Centrum kontroli poprawności. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum sterowania na stronie 22 4 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

15 v Centrum kontroli poprawności na stronie 40 v Parametry konfiguracyjne na stronie 11 v Katalogi na stronie 7 Grupy partycji bazy danych W środowisku z pojedynczą partycją grupa partycji bazy danych istnieje, lecz jest niewidoczna. Struktura, jaką jest grupa partycji, ma zdecydowanie większe znaczenie w środowiskach z wieloma partycjami. Grupa partycji bazy danych (nazywana w poprzednich wersjach grupą węzłów) jest to nazwany zbiór partycji należących do jednej bazy danych. Baza danych może obejmować pojedynczą partycję na jednym serwerze lub wiele partycji umieszczonych na wielu serwerach. Każda partycja bazy danych ma własne dane użytkowników, indeksy, pliki konfiguracyjne i protokoły transakcji. Grupa partycji może zawierać tylko jedną z partycji lub obejmować wszystkie partycje składające się na bazę danych. Ze względu na wygodę użycia w każdej nowej partycjonowanej bazie danych tworzona jest domyślna grupa zawierająca wszystkie partycje. Z każdą tworzoną lub modyfikowaną grupą partycji kojarzona jest mapa partycjonowania. Wraz z kluczem partycjonowania i algorytmem mieszającym, mapa partycjonowania jest używana przez menedżera bazy danych do ustalenia, w której partycji z danej grupy ma zostać zapisany określony wiersz danych. Za pomocą Centrum sterowania można wykonywać następujące operacje: v tworzyć grupy partycji bazy danych, v dodawać partycje bazy danych do istniejącej grupy, v usuwać partycje bazy danych z grupy partycji, v dokonywać redystrybucji danych tabel w obrębie grupy partycji. Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Menedżer bazy danych na stronie 7 v Obszary tabel na stronie 5 v Bazy danych na stronie 4 Obszary tabel Przestrzeń fizyczna w bazie danych jest podzielona na zbiór obszarów tabel. Każdy obszar tabel składa się ze zbioru kontenerów, z których każdy jest fizycznie przydzieloną pamięcią masową (na przykład katalogiem, plikiem fizycznym lub urządzeniem, takim jak dysk twardy). System stara się równomiernie rozkładać dane we wszystkich kontenerach obszarów tabel. Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 5

16 Dane długie Każda tabela jest przypisana do obszaru tabel. Dla poprawy wydajności lub w celu zachowania kopii zapasowych obszarów tabel możliwe jest przechowywanie indeksów tabeli oraz obiektów dużych w odrębnych obszarach tabel. W jednym obszarze tabel może rezydować więcej niż jedna tabela. W środowisku partycjonowanej bazy danych obszary tabel znajdują się w grupach partycji bazy danych. Przypisywanie tabel do obszarów tabel i odwzorowywanie obszarów tabel na pamięć fizyczną zapewnia pewną kontrolę nad wydajnością bazy danych. Na przykład można przydzielić najszybsze urządzenia pamięci masowej do przechowywania najczęściej używanych tabel, a dane potrzebne rzadziej umieścić na urządzeniach wolniejszych. Wyróżnia się dwa typy obszarów tabel: v Obszar tabel zarządzany przez system (SMS), w którym przydział i zarządzanie pamięcią masową zajmowaną przez tabelę pozostaje w gestii menedżera plików systemu operacyjnego. Użytkownik określa położenie plików, program DB2 nadaje im nazwy, a zarządzaniem plikami zajmuje się system plików. Wielkość kontenera jest dynamicznie dostosowywana do miejsca dostępnego na urządzeniu. v Obszar tabel zarządzany przez bazę danych (DMS), w którym zarządzanie pamięcią masową podlega menedżerowi bazy danych. W tym modelu program DB2 zarządza zbiorem urządzeń pamięci masowej. Administrator bazy danych decyduje, które urządzenia mają być używane, a program DB2 sprawuje kontrolę nad wykorzystaniem tych urządzeń. Ponadto administrator określa ilość miejsca dostępnego do przydzielenia, a program DB2 nie będzie przekraczać tak zadanego limitu. Za pomocą Centrum sterowania można wykonywać następujące operacje: v utworzyć obszar tabel, v usunąć obszar tabel, v zmienić charakterystykę obszaru tabel, v nadawać i odbierać uprawnienia względem obszaru tabel, v wyświetlać obiekty związane z obszarem tabel, v monitorować obszar tabel za pomocą monitora zdarzeń, v monitorować stan obszaru tabel za pomocą Centrum kontroli poprawności. Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Centrum kontroli poprawności na stronie 40 v Grupy partycji bazy danych na stronie 5 Dane z pól długich (typu LONG VARCHAR lub LONG VARGRAPHIC) oraz obiekty duże (typu BLOB, CLOB lub DBCLOB) są zazwyczaj przechowywane w odrębnym obiekcie tabeli w obszarze tabel. Tabele takie mają inną strukturę niż pamięć masowa przeznaczona dla danych innych typów. Wyrażenia SQL odwołujące się do danych wymienionych typów podlegają specjalnym ograniczeniom. 6 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

17 Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Obszary tabel na stronie 5 Informacje pokrewne: v Character strings w podręczniku SQL Reference, Volume 1 v Graphic strings w podręczniku SQL Reference, Volume 1 Obiekty DB2 Menedżer bazy danych Katalogi W skład menedżera bazy danych wchodzi mechanizm bazy danych oraz narzędzia ułatwiające dostęp do danych, takie jak procesor wiersza komend i interfejsy aplikacji. Mechanizm bazy danych zajmuje się zarządzaniem danymi, kontroluje do nich dostęp, generuje pakiety i zoptymalizowane ścieżki, zapewnia obsługę transakcji, czuwa nad integralnością i bezpieczeństwem danych oraz steruje przetwarzaniem równoległym. Instancja DB2 jest to logiczne środowisko menedżera bazy danych, w którym odbywa się katalogowanie baz danych i ustawianie parametrów konfiguracyjnych. Na pojedynczym serwerze można utworzyć wiele instancji menedżera bazy danych, używanych do różnych celów, na przykład w charakterze odseparowanych od siebie środowisk: testowego i użytkowego. Pliki programu DB2 fizycznie są przechowywane w jednym miejscu na wydzielonym komputerze. Są one używane wspólnie przez każdą z tworzonych instancji menedżera bazy danych, dzięki czemu nie ma konieczności przechowywania wielu kopii tych samych plików. Asysta podczas konfigurowania i Centrum sterowania pozwalają przeglądać, aktualizować i resetować parametry konfiguracyjne menedżera bazy danych. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum sterowania na stronie 22 v Instancje na stronie 3 v Parametry konfiguracyjne na stronie 11 v Pakiety na stronie 8 Katalogi są to tabele specjalnego przeznaczenia, przechowujące informacje na temat wszystkich obiektów w bazie danych. Obiektami tymi są tabele, widoki i indeksy, jak Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 7

18 Pakiety Aliasy również struktury związane z systemem ochrony, jak ograniczenia i uprawnienia na poziomie bazy danych. Tabele katalogów systemowych są tworzone jednocześnie z bazą danych. Utworzenie, modyfikacja lub usunięcie obiektu powoduje, że program DB2 wstawia, aktualizuje lub usuwa w katalogu wiersz opisujący ten obiekt oraz sposób jego powiązania z innymi obiektami. Na przykład, po utworzeniu tabeli w Centrum sterowania program DB2 dodaje wiersze w tabelach katalogu systemowego. Katalogi służą głównie do odczytu informacji, ponieważ zarządza nimi program DB2. Dane w katalogach są dostępne poprzez zwykłe zapytania SQL. Istnieje jednak zbiór widoków katalogu dopuszczających modyfikację danych. Widoki te są definiowane dla katalogów używanych do aktualizowania statystyk bazy danych. Ręczne wprowadzanie poprawek w tych widokach pozwala wpływać na optymalizator, jak również wykonywać eksperymenty na testowych bazach danych. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności: v użycie Centrum sterowania do modyfikowania w katalogu systemowym statystyk na temat danych w tabeli i indeksów tabeli, v użycie narzędzia Visual Explain do badania skutków zmian wprowadzonych ręcznie w ramach eksperymentów z optymalizatorem. Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Visual Explain na stronie 52 Pakiet jest obiektem generowanym podczas przygotowania programu. Ma on postać pojedynczego pliku zawierającego wszystkie skompilowane instrukcje i struktury sterujące SQL używane podczas wykonywania programu. Pakiet składa się z sekcji. Każda sekcja zawiera instrukcję SQL w formie skompilowanej. Mimo że każda sekcja odpowiada jednej instrukcji, nie każda instrukcja ma własną sekcję. Sekcje tworzone dla statycznego kodu SQL można porównać do związanej, lub operacyjnej, postaci instrukcji SQL. Sekcje tworzone dla dynamicznego kodu SQL można porównać do struktur sterujących z miejscami na zmienne, których wartość ustalana jest w czasie wykonywania programu. Za pomocą Centrum sterowania można nadawać i odbierać uprawnienia względem pakietu. Alias jest to alternatywna nazwa bazy danych, tabeli, widoku lub nawet innego aliasu. 8 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

19 Aliasy baz danych Aliasy baz danych są to lokalnie obowiązujące synonimy lokalnych i zdalnych baz danych. Utworzenie bazy danych na serwerze DB2 nie jest możliwe, jeśli na tym samym serwerze istnieje już baza danych o identycznej nazwie. Jednak klient DB2 może mieć połączenia z dwiema różnymi bazami danych o identycznych nazwach znajdujących się na różnych serwerach, pod warunkiem że każda z nich będzie miała własny alias. Nazwy aliasów muszą być unikalne w obrębie systemowej kartoteki baz danych, w którym przechowywane są wszystkie aliasy związane z określoną instancją menedżera bazy danych. W razie niepodania aliasu przy tworzeniu nowej bazy danych domyślnie nadawany jest jej alias identyczny z nazwą. Utworzenie aliasu bazy danych jest możliwe podczas jej dodawania przy użyciu Asysty podczas konfigurowania lub Centrum sterowania. Aliasy związane z tabelami Aliasy związane z tabelami różnią się pod pewnymi względami od aliasów baz danych. Przypisanie aliasu bazie danych pozwala uniknąć potencjalnych problemów z podłączaniem klientów w środowiskach, w których na różnych serwerach znajdują się bazy danych o jednakowych nazwach. Użycie aliasu tabeli lub widoku pozwala odwoływać się do obiektu pośrednio, dzięki czemu instrukcja SQL może mieć postać niezależną od rzeczywistej nazwy tego obiektu. Użycie aliasu w instrukcji SQL jest równoważne użyciu nazwy obiektu. Zaleta posługiwania się aliasem zamiast nazwy polega na łatwości, za jaką można podmienić obiekt, do którego alias się odnosi. Programy odwołujące się do aliasów mogą być stosowane wobec różnych obiektów bez potrzeby wprowadzania zmian w kodzie programu. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności: v utworzenie aliasu tabeli lub widoku za pomocą Centrum sterowania, v usunięcie aliasu tabeli lub widoku za pomocą Centrum sterowania, v wyświetlenie związków między aliasami tabel i widoków za pomocą Centrum sterowania. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum sterowania na stronie 22 Uprawnienia kompleksowe Uprawnienia kompleksowe to metoda grupowania uprawnień indywidualnych i zarazem sposób kontrolowania tego, kto będzie miał prawo do modyfikowania i obsługi instancji, baz danych i obiektów w bazie danych. Użytkownik może mieć uprawnienia Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 9

20 administratora, czyli komplet uprawnień względem zbioru obiektów bazy danych, albo uprawnienia systemowe, które zapewniają pełną kontrolę nad systemem, lecz nie umożliwiają dostępu do danych. SYSADM to najwyższy poziom uprawnień administracyjnych. Zawiera on wszystkie uprawnienia względem wszystkich baz danych w obrębie danej instancji DB2, jak również prawo do nadawania i odbierania wszystkich innych uprawnień. DBADM jest są uprawnienia administracyjne do określonej bazy danych. Zapewniają one dostęp i możliwość modyfikowania wszystkich obiektów w obrębie odpowiedniej bazy danych. Użytkownik z uprawnieniami DBADM może nadawać i odbierać uprawnienia względem odpowiedniej bazy danych, jednak nie może nadawać ani odbierać uprawnienia DBADM. SYSCTRL są to uprawnienia zezwalające na kontrolę nad zasobami używanymi przez menedżera bazy danych (na przykład umożliwiające, tworzenie i usuwanie baz danych). Uprawnienia te nie zapewniają dostępu do danych w tych bazach. SYSMAINT są to uprawnienia umożliwiające wykonywanie czynności związanych z konserwacją systemu, takich jak uruchamianie i zatrzymywanie serwera DB2 lub sporządzanie kopii zapasowych i odtwarzanie baz danych. Uprawnienia te nie dają dostępu do danych w bazach. LOAD są to uprawnienia na poziomie bazy danych, które w połączeniu z uprawnieniem INSERT względem tabeli pozwala użytkownikowi ładować dane do tabeli. Uprawnienia odnoszące się do bazy danych są przechowywane w katalogach bazy danych natomiast uprawnienia systemowe są przechowywane w pliku konfiguracyjnym menedżera bazy danych danej instancji. Do nadawania i odbierania uprawnień na poziomie bazy danych można używać Centrum sterowania. Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Instancje na stronie 3 Komponenty wpływające na wydajność Wydajność jest miarą sprawności systemu pod określonym obciążeniem. Wydajność mierzy się: czasem odpowiedzi systemu, przepustowością i dostępnością. W tej sekcji opisano wybrane komponenty systemu DB2 wpływające na wydajność. 10 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

21 Pule buforów Pula buforów jest to obszar pamięci, do którego wczytywane są strony bazy danych. Tam też są poddawane modyfikacjom i przechowywane w trakcie przetwarzania. Pule buforów służą poprawie wydajności bazy danych. Jeśli aktualnie potrzebna strona danych znajduje się akurat w puli buforów, dostęp do strony przebiega znacznie szybciej niż przy jej bezpośrednim odczytywaniu z dysku. Menedżer bazy danych dysponuje agentami, których zadania polegają na pobieraniu stron danych z dysku i umieszczaniu ich w puli buforów (operacja preselekcji) oraz na zapisywaniu zmodyfikowanych danych z puli buforów z powrotem na dysku (procesy czyszczące). Operacje odczytu i zapisu stron danych na dysku są nazywane operacjami wejścia/wyjścia (I/O). Unikanie okresu oczekiwania, nieodłącznie towarzyszącego operacjom wejścia/wyjścia, jest główną metodą poprawy wydajności bazy danych. Wydajność ta zależy od konfiguracji puli buforów i menedżera bazy danych, jak również agentów skojarzonych z pulą buforów. Korzystając z języka SQL i parametrów konfiguracyjnych, można kontrolować wielkość puli, liczbę procesów preselekcji i czyszczących, które wprowadzają i usuwają strony danych z puli, wielkość stron danych oraz liczbę stron danych możliwych do przeniesienia za jednym razem. Baza danych musi zawsze mieć przynajmniej jedną pulę buforów. Program DB2 tworzy domyślną pulę buforów (IBMDEFAULTBP), której można używać w postaci domyślnej lub dostosować do własnych wymagań. Za pomocą Centrum sterowania można wykonywać następujące operacje: v utworzyć pulę buforów, v modyfikować pulę buforów, v usunąć pulę buforów (z wyjątkiem puli domyślnej). Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Menedżer bazy danych na stronie 7 v Parametry konfiguracyjne na stronie 11 Parametry konfiguracyjne Parametry konfiguracyjne mają wpływ na sposób funkcjonowania bazy danych lub menedżera bazy danych. Przechowywane są w plikach konfiguracyjnych. Plik konfiguracyjny menedżera bazy danych jest tworzony w momencie utworzenia instancji DB2. Zawarte w nim parametry wpływają na zasoby systemu na poziomie instancji, niezależnie od baz danych wchodzących w skład tej instancji. Ustawienia wielu spośród tych parametrów mogą być zmieniane z systemowej wartości domyślnej na inną w celu poprawy wydajności lub zwiększenia mocy obliczeniowej, zależnie od konfiguracji systemu. Parametry konfiguracyjne menedżera bazy danych są obecne na Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 11

22 serwerach i klientach. Parametry dostępne na kliencie stanowią podzbiór zestawu parametrów, które można definiować na serwerze. Plik konfiguracyjny bazy danych jest tworzony w momencie utworzenia bazy danych i przechowywany razem z nią. Każda baza danych ma osobny plik konfiguracyjny, a w środowisku partycjonowanym własny plik ma każda partycja bazy danych. Parametry zapisane w pliku określają między innymi ilość zasobów przydzielanych na potrzeby bazy danych. Wartości wielu parametrów mogą być zmieniane w celu poprawy wydajności lub zwiększenia zdolności przetwarzania. Wymagane mogą być różne zmiany, zależnie od charakteru operacji na bazie danych. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności: v Przeglądanie, aktualizowanie i resetowanie parametrów konfiguracyjnych menedżera bazy danych na serwerze za pomocą Asysty podczas konfigurowania lub Centrum sterowania. v Przeglądanie, aktualizowanie i resetowanie parametrów konfiguracyjnych menedżera bazy danych na kliencie za pomocą Asysty podczas konfigurowania lub Centrum sterowania. v Przeglądanie, aktualizowanie i resetowanie parametrów konfiguracyjnych bazy danych za pomocą Centrum sterowania. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Centrum komend na stronie 35 v Centrum sterowania na stronie 22 v Instancje na stronie 3 v Menedżer bazy danych na stronie 7 Elementy danych Elementy danych służą do przechowywania informacji na temat działania i wydajności menedżera bazy danych oraz korzystających z niego aplikacji. Informacje te mogą być użyteczne przy strojeniu parametrów wpływających na wydajność i przy diagnozowaniu problemów. Można sporządzić bieżące obrazy stanu aktywności menedżera bazy danych w odniesieniu do określonego obiektu lub grupy obiektów. Ponadto można gromadzić informacje dotyczące zdarzeń przejściowych, które są trudne do monitorowania przy użyciu obrazów stanu, jak zakleszczenia lub zakończenia transakcji. Do pracy z elementami danych służą monitory zdarzeń w Centrum sterowania. Pojęcia pokrewne: v Centrum sterowania na stronie 22 v Menedżer bazy danych na stronie 7 12 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

23 Zmienne rejestru Zmienne rejestru służą do definiowania środowiska pracy programu DB2. Zmienne te są przechowywane w rejestrach profili programu DB2. Istnieją dwa poziomy zmiennych rejestru: Globalne Ustawienia takich zmiennych dotyczą całego systemu. Instancji Ustawienia tych zmiennych odnoszą się do określonej instancji. Wartości zdefiniowane dla instancji mają wyższy priorytet niż ustawienia na poziomie globalnym. Istnieją cztery rejestry profili: v Rejestr profili na poziomie instancji DB2. Większość zmiennych DB2 umieszczanych jest w tym rejestrze. Tu przechowywane są ustawienia zmiennych dotyczące określonej instancji. Wartości zdefiniowane na tym poziomie mają wyższy priorytet od ustawień obowiązujących globalnie. v Rejestr profili DB2 na poziomie globalnym. Jeśli dana zmienna dla instancji nie ma ustalonej wartości, to jej wartość jest odczytywana z tego rejestru. Ustawienia w tym rejestrze obowiązują dla całego komputera. W programie DB2 UDB Enterprise Server Edition (ESE) profil o poziomie globalnym istnieje na każdym komputerze. v Rejestr profili DB2 na poziomie węzła instancji. Rejestr na tym poziomie zawiera ustawienia zmiennych odnoszące się do serwera partycji (węzła) w partycjonowanym środowisku bazy danych. Wartości zdefiniowane na tym poziomie mają wyższy priorytet od ustawień na poziomach instancji i globalnym. v Rejestr profilu instancji DB2. Ten rejestr zawiera listę wszystkich nazw instancji rozpoznawanych przez system. W środowisku, w którym używany jest protokół LDAP, zmienne rejestrów profili DB2 mogą być ustawiane na poziomie użytkownika, dzięki czemu użytkownik zyskuje możliwość konfigurowania własnego środowiska DB2. Do pracy ze zmiennymi rejestrów na poziomie globalnym i instancji można użyć Asysty podczas konfigurowania. Pojęcia pokrewne: v Asysta podczas konfigurowania na stronie 55 v Instancje na stronie 3 Rozproszone bazy danych W tej sekcji opisano niektóre z możliwości programu DB2 związane z obsługą rozproszonych baz danych Rozdział 1. Pojęcia dotyczące programu DB2 13

24 Replikacja Replikacja jest to proces utrzymywania określonego zestawu danych w więcej niż jednym miejscu jednocześnie. Polega on na przenoszeniu określonych zmian z jednego miejsca (źródła) w inne (cel) i synchronizowaniu danych w obu położeniach. Źródło i cel replikacji mogą znajdować się na serwerach logicznych (takich jak baza danych DB2, podsystem DB2 for z/os and OS/390 albo grupa współużytkowania danych) rezydujących na jednym komputerze lub na różnych komputerach w sieci rozproszonej. Właściwa konfiguracja środowiska replikacji zależy od wymaganego harmonogramu modyfikacji danych i sposobu obsługi transakcji. Do administrowania środowiskiem replikacji służy Centrum replikacji. Pojęcia pokrewne: v Centrum replikacji na stronie 30 Zadania pokrewne: v Replikowanie danych na stronie 67 v Setting up for replication w podręczniku Replication Guide and Reference Systemy stowarzyszone System stowarzyszony DB2 jest to specjalny typ systemu zarządzania rozproszonych baz danych. Składnikami systemu stowarzyszonego są: instancja DB2 działająca jako serwer, baza danych służąca jako stowarzyszona baza danych, przynajmniej jedno źródło danych oraz użytkownicy i aplikacje będące klientami, korzystające ze stowarzyszonej bazy danych i do źródeł danych. Dzięki funkcjom systemu stowarzyszonego możliwe jest wysyłanie żądań rozproszonych do wielu źródeł danych w ramach pojedynczej instrukcji SQL. Z perspektywy użytkowników i aplikacji-klientów źródła danych jawią się jako pojedyncza, zbiorcza baza danych pod kontrolą programu DB2. Ze źródłami danych użytkownicy i aplikacje komunikują się za pośrednictwem stowarzyszonej bazy danych na serwerze stowarzyszonym. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności: v konfigurowanie systemu stowarzyszonego za pomocą Centrum sterowania, v konfigurowanie źródeł danych za pomocą Centrum komend. Pojęcia pokrewne: v Centrum komend na stronie 35 v Instancje na stronie 3 v Systemy stowarzyszone w Centrum sterowania na stronie 26 v Federated systems w podręczniku Federated Systems Guide 14 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

25 Rozdział 2. Nawigacja w graficznym interfejsie użytkownika Narzędzia z graficznym interfejsem użytkownika ułatwiają pracę, pod warunkiem opanowania przez użytkownika zasad obsługi interfejsu. W tym rozdziale opisane zostały podstawowe reguły korzystania z elementów interfejsu graficznego. Wyjaśnienie podstawowych zasad korzystania z graficznego interfejsu użytkownika Poniżej przedstawiono wybór podstawowych pojęć związanych z graficznym interfejsem użytkownika. Menu Start: Menu Start jest punktem wyjścia przy korzystaniu z graficznych narzędzi administracyjnych w środowiskach Windows. Z menu Start należy wybrać opcje IBM DB2 > Narzędzia administracji ogólnej > Centrum sterowania. Za pomocą menu Start można uruchamiać także inne centra i programy narzędziowe, jak Kronika, Centrum replikacji lub Centrum zadań oraz wybierać narzędzia wiersza komend, narzędzia programistyczne, narzędzia monitorujące i Centrum informacyjne. W systemie operacyjnym Linux w celu uruchomienia graficznych narzędzi administracyjnych należy otworzyć folder IBM DB2 na pulpicie Gnome lub KDE, a następnie wybrać pozycję Centrum sterowania. W systemach z rodziny UNIX należy wprowadzić komendę db2cc w wierszu komend. Okna: Okna są to panele, które po otwarciu umożliwiają wprowadzanie informacji związanych z przewidzianą do wykonania czynnością. Informacje te można na przykład wpisywać w polach okna. W interfejsie programu DB2 pola, których wypełnienie jest wymagane, są wyróżnione grubą, czerwoną ramką. Notatniki: Notatnik służą do porządkowania danych w logicznie powiązane grupy w sytuacjach, gdy informacji jest za dużo, by zmieściły się na jednej stronie. Powstające tym sposobem strony są uporządkowane przy użyciu zakładek, których nazwy opisują zawartość stron. Kreatorzy: Copyright IBM Corp

26 Kreatorzy stanowią integralną część narzędzi administracyjnych. Ich rola polega na udzieleniu użytkownikowi szczegółowej pomocy przy wykonywaniu kolejnych etapów określonego zadania. Aby uruchomić kreatora, w oknie Centrum sterowania należy wybrać opcję Narzędzia > Kreatorzy. Otwarte zostanie okno Kreatorzy. W oknie tym należy wybrać właściwego kreatora. Następnie należy wskazać obiekt, którego ma dotyczyć działanie kreatora, i postępować zgodnie z instrukcjami, aby wykonać zadanie. Na pierwszym ekranie każdego kreatora znajduje się krótkie omówienie wykonywanego zadania z uwzględnieniem poszczególnych etapów, opis kolejnych stron kreatora oraz warunków, które muszą być spełnione na wstępie. Pozostałe strony kreatora mogą zawierać odsyłacze do informacji uzupełniających, które mogą być pomocne w lepszym zrozumieniu funkcji kreatora. Za pośrednictwem jednego kreatora można uruchamiać innych kreatorów, okna i notatniki. Doradcy: Doradcy stanowią integralną część narzędzi administracyjnych. Pomagają one przy wykonywaniu bardziej złożonych zadań, na przykład związanych ze strojeniem parametrów i optymalizacją wydajności, przez gromadzenie informacji i generowanie zaleceń dotyczących możliwości, które użytkownik mógł przeoczyć. Zalecenie wygenerowane przez doradcę można przyjąć lub odrzucić. Doradców można uruchamiać za pośrednictwem interfejsu graficznego, jak również poprzez aplikacyjne interfejsy programowe lub z wiersza komend. Aby uruchomić doradcę, w oknie Centrum sterowania należy wybrać opcję Narzędzia > Kreatorzy. Otwarte zostanie okno Kreatorzy. Należy w nim wybrać właściwego doradcę. Następnie należy wskazać obiekt, którego ma dotyczyć działanie doradcy, i postępować zgodnie z instrukcjami, aby wykonać zadanie. W oknach doradcy dostępne są odsyłacze do informacji uzupełniających, które mogą pomóc w lepszym zrozumieniu jego działania. Wyrzutnie: Wyrzutnie stanowią integralną część narzędzi administracyjnych. Pomagają one w wykonywaniu zadań o dużym stopniu złożoności, pozwalając etapowo uruchamiać zadania szczegółowe w prawidłowym porządku. Wyrzutnie mogą powodować uruchamianie kreatorów lub otwieranie innych okien związanych z określonym zadaniem. Aby uruchomić wyrzutnię, w oknie Centrum sterowania należy wybrać opcję Narzędzia > Kreatorzy. Otwarte zostanie okno Kreatorzy. Należy w nim wybrać odpowiednią wyrzutnię. Następnie należy wskazać obiekt, którego ma dotyczyć działanie wyrzutni, i postępować zgodnie z instrukcjami, aby wykonać zadanie. Strony wyrzutni mogą zawierać odsyłacze do informacji uzupełniających, pomocnych w lepszym zrozumieniu działania wyrzutni. Paski menu: 16 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

27 Pasek menu jest to specjalny panel w górnej części okna. Na pasku menu znajdują się opcje, których kliknięcie powoduje otwieranie menu rozwijanych. Z menu rozwijanych można wybierać zawarte w nich opcje. Na pasku menu zebrane są opcje odpowiadające czynnościom wpływającym na obiekty Centrum używanym w danej chwili. Na przykład elementy menu w ramach pozycji Centrum sterowania wywołują czynności mające wpływ na całe Centrum sterowania. Elementy menu w ramach pozycji Wybrane są dynamicznie podmieniane, tak aby w danej chwili obejmowały czynności mające zastosowanie do obiektów obecnie wybranych w panelu zawartości. Elementy menu w ramach pozycji Edycja wywołują operacje na obiektach znajdujących się w panelu zawartości. Elementy menu w ramach pozycji Widok umożliwiają wybór sposobu wyświetlania obiektów w panelu zawartości. Elementy menu w ramach pozycji Pomoc służą do wyświetlania treści pomocy oraz do uruchamiania Centrum informacyjnego i kursów. Paski narzędzi: Paski narzędzi są to panele zawierające ikony, które odpowiadają możliwym do wykonania czynnościom. Paski narzędzi znajdują się poniżej paska menu. Aby uzyskać skrócony opis narzędzia, należy ustawić wskaźnik myszy nad odpowiednią ikoną. Wyświetlona zostanie etykieta z krótkim opisem przeznaczenia ikony. Paski narzędzi zapewniają szybki dostęp do potrzebnych funkcji. Funkcje można także wybierać z menu Widok. Pasek narzędzi panelu zawartości znajduje się pod panelem zawartości. Pozwala on dopasować informacje wyświetlane w tym panelu do indywidualnych wymagań. Drzewa obiektów: Drzewa obiektów służą do prezentacji obiektów systemowych i obiektów bazy danych w postaci graficznej. Drzewa wyświetlane są zwykle w lewym panelu nawigacyjnym. Obrazują one związki hierarchiczne między obiektami i pozwalają wybierać obiekty, na których mają być wykonywane czynności. Rozwijając gałęzie drzewa, można wyświetlać obiekty zawarte w wybranym obiekcie. Obiekty na niższym poziomie hierarchii są przedstawiane w postaci folderów poniżej obiektu nadrzędnego. Każdy z folderów odpowiada innemu typowi obiektów. Kiedy drzewo obiektów jest zwinięte, foldery zawarte w obiektach nie są widoczne. Rozdział 2. Nawigacja w graficznym interfejsie użytkownika 17

28 W drzewie obiektów wymienione są obiekty z lokalnej stacji roboczej oraz ze wszystkich systemów zdalnych, z którymi system lokalny może nawiązywać połączenia. Niektóre z obiektów, jak tabele i widoki, nie zawierają już obiektów niższego rzędu i tym samym znajdują się na najniższym poziomie hierarchii drzewa. Po zaznaczeniu jednego z obiektów w drzewie obiekty zawarte w wybranym obiekcie zostają wyświetlone w panelu zawartości. Aby wykonać czynność na obiekcie, należy kliknąć obiekt prawym przyciskiem myszy, w celu wyświetlenia menu podręcznego z listą dostępnych czynności. Alternatywnym sposobem wykonywania czynności na obiekcie jest zaznaczenie obiektu, kliknięcie menu Wybrane i wybranie opcji z menu. Panel zawartości (widok szczegółów): Panel zawartości jest nazywany także widokiem szczegółów. Pozwala on prezentować duże ilości złożonych danych w formacie tabeli. W Centrum sterowania można tworzyć i zapisywać niestandardowe widoki. Należy w tym celu wybrać opcję Widok na pasku narzędzi u dołu panelu zawartości. Za pomocą listy rozwijanej Widok można filtrować, sortować i modyfikować kolumny oraz zapisywać widoki jako domyślne lub pod inną nazwą. Jest to sposób na grupowanie najistotniejszych elementów i zapisywania ich na przyszłość. Ułatwione jest także grupowanie wierszy zawierających jednakową wartość w określonej kolumnie. Etykietki: Etykietka jest to okno podręczne, wyświetlane po naciśnięciu klawisza F1, gdy jedno z pól sterujących w oknie lub notatniku jest aktywne. Etykietki są także wyświetlane w wyniku przytrzymania wskaźnika myszy nad polem sterującym w oknie lub notatniku. Etykietki zawierają opis odpowiedniego pola sterującego. Mogą ponadto zawierać wykaz ograniczeń i wymagań lub instrukcje. Włączenie lub wyłączenie wyświetlania etykietek jest możliwe za pośrednictwem opcji na stronie Ogólne w notatniku Ustawienia narzędzi. Aby włączyć lub wyłączyć etykietki dla Asysty podczas konfigurowania, należy skorzystać z opcji Wyświetlaj etykietki w menu Pomoc w programie Asysta podczas konfigurowania. Pola obowiązkowe: Pola obowiązkowe są to pola, które muszą zawierać wpis. Wyróżnia je gruba, czerwona ramka. Ramka ta znika po wypełnieniu pola. Filtrowanie: Filtrowanie pozwala pracować z podzbiorem obiektów wyświetlonych w Centrum sterowania. Filtrowanie może odbywać się na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na utworzeniu niestandardowego widoku obiektów, które powinny być obecne w panelu zawartości Centrum sterowania. Aby wybrać zbiór obiektów, należy kliknąć prawym przyciskiem myszy folder w drzewie obiektów i wybrać z menu podręcznego opcje Filtr 18 Podręcznik graficznych narzędzi administracyjnych i programistycznych

29 > Utwórz. Otwarty zostanie notatnik Filtr, pozwalający wybrać kolumny, które będą uwzględnione w nowym widoku. Po utworzeniu filtrowanego widoku obiektów w panelu zawartości poniżej filtrowanego obiektu w drzewie pojawia się ikona filtru, przypominająca o jego istnieniu. Aby usunąć filtr i wyświetlić w panelu zawartości wszystkie obiekty, należy kliknąć obiekt prawym przyciskiem myszy i wybrać opcje Filtr > Usuń. Widok uzyskany w wyniku odfiltrowania obiektów w panelu zawartości można w dalszym ciągu modyfikować, wybierając ikonę filtru na pasku narzędzi w dolnej części panelu zawartości. Otwarte zostanie okno Filtr zawierające kolumny, które można filtrować. Podając informacje w notatniku Filtr, należy określić, które kolumny mają być widoczne. Aby włączyć filtr, należy zaznaczyć pole wyboru Włącz filtr. Pomoc: Pomoc jest dostępna za pośrednictwem ikon na pasku narzędzi lub za pośrednictwem menu Pomoc. powoduje wyświetlenie pomocy pomagającej w rozpoczęciu pracy z Centrum sterowania. powoduje otwarcie Centrum informacyjnego, w którym można wyszukiwać pomoc dotyczącą określonych zadań, komend oraz informacje ogólne w bibliotece DB2. W menu Pomoc dostępne są opcje powodujące wyświetlenie indeksu pomocy online i informacji ogólnych na temat Centrum sterowania i klawiatury. Menu zawiera ponadto listę kursów dostarczanych z programem DB2. Rozdział 2. Nawigacja w graficznym interfejsie użytkownika 19