Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pana posła Dariusza Piontkowskiego, nr SPS /14, z dnia 29 stycznia 2014 r.

Transkrypt

1 Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pana posła Dariusza Piontkowskiego, nr SPS /14, z dnia 29 stycznia 2014 r. w sprawie niewykorzystywania transportu kolejowego w województwie podlaskim uprzejmie przekazuję następujące informacje. Ad 1 3. Zmniejszenie pracy przewozowej w transporcie pasażerskim i towarowym występuje w skali całego kraju. Jedną z przyczyn tej sytuacji są liczne prace modernizacyjne prowadzone na sieci kolejowej PKP Polskie Linie Kolejowe SA. Celem prowadzonych inwestycji jest podniesienie standardu podróżowania koleją, jednakże przejściowym skutkiem prowadzonych działań jest spadek przepustowości linii kolejowych. W efekcie wydłużenia się czasów przejazdu następuje odpływ części podróżnych, co powoduje zmniejszenie przychodów ze sprzedaży biletów i w konsekwencji może prowadzić do redukowania liczby połączeń przez przewoźników. Do tej pory województwo podlaskie odczuwało te zmiany w ograniczonym stopniu, natomiast w związku z rozpoczęciem modernizacji linii kolejowej E75 Rail Baltica oraz innymi planowanymi inwestycjami pojawienie się długotrwałych utrudnień w ruchu pociągów jest nieuniknione. Ad 4. Inwestycje infrastrukturalne na liniach kolejowych określone zostały w Wieloletnim Programie Inwestycji Kolejowych do roku 2015 przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 5 listopada 2013 r. Program ten obejmuje 140 projektów, na co w latach trzeba było wydać ok. 24,9 mld zł. Wykonanie programu jest podstawowym celem działalności PKP PLK SA w najbliższych latach, a z uwagi na zakres przewidywanych interwencji jednym z głównych priorytetów gospodarczych kraju. W zakresie inwestycji na obszarze województwa podlaskiego program obejmie między innymi projekty: modernizacja linii kolejowej E 75 Rail Baltica Warszawa Białystok granica z Litwą, etap I: odcinek Warszawa Rembertów Zielonka Tłuszcz (Sadowne) (PO IiŚ nr ); poprawa bezpieczeństwa i likwidacja zagrożeń eksploatacyjnych na przejazdach kolejowych, etap I (PO IiŚ nr );

2 modernizacja linii E 75 na odcinku Sadowne Białystok wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów Sadowne prace przygotowawcze (dokumentacja projektowa i materiały przetargowe) (PO IiŚ nr ); poprawa bezpieczeństwa i likwidacja zagrożeń eksploatacyjnych na przejazdach kolejowych, etap II (PO IiŚ nr ); modernizacja linii kolejowej E75 Rail Baltica Warszawa Białystok granica z Litwą, etap I: odcinek Warszawa Rembertów Zielonka Tłuszcz (Sadowne) prace przygotowawcze (PO IiŚ nr ); prace przygotowawcze dla wybranych projektów perspektywy (budżet państwa). Jednocześnie w trakcie procedury konsultacji społecznych znajduje się dokument implementacyjny do Strategii rozwoju transport do 2020 (z perspektywą do 2030 r.) określający cele operacyjne do realizacji w latach w obszarze transportu drogowego, kolejowego, morskiego i wodnego śródlądowego przy wykorzystaniu środków funduszy UE. W oparciu o ustalone cele operacyjne oraz planowane rezultaty opracowano zestaw kryteriów wyboru projektów, które posłużyły do sporządzenia rankingu inwestycji drogowych, kolejowych, morskich i wodnych śródlądowych do dofinansowania ze środków funduszy UE, w tym środków Funduszu Spójności (FS), środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz środków instrumentu Łącząc Europę (CEF). Wśród projektów kolejowych w województwie podlaskim podlegających analizie znajdują się następujące projekty (wylistowanie zgodne z rankingiem wersji dokumentu implementacyjnego z grudnia 2013 r.): prace na linii E75 na odcinku Sadowne Białystok wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów Sadowne (środki CEF); prace na linii kolejowej nr 6 na odcinku Białystok Sokółka Kuźnica Białostocka (granica państwa) środki FS; prace na linii kolejowej E75 na odcinku Białystok Suwałki Trakiszki (granica państwa) środki CEF;

3 prace na liniach kolejowych nr 31, 32, 52 na odcinku Białystok Hajnówka Czeremcha (projekty makroregionalne ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia ); prace na linii kolejowej nr 31 na odcinku gr. województwa Czeremcha (projekty makroregionalne ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia ). Nadal trwają prace nad uszczegółowieniem podziału środków finansowych przeznaczonych na transport kolejowy w perspektywie UE Dodatkowo trwają prace na linii PKP PLK SA marszałek województwa podlaskiego nad przygotowaniem inwestycji kolejowych, które mogłyby zostać sfinansowane w ramach RPO Województwa Podlaskiego Ad 5. Minister właściwy do spraw transportu nie dysponuje narzędziami umożliwiającymi dotowanie kolejowych przewozów pasażerskich, których ustawowymi organizatorami są samorządy województw. Wyjątkiem jest dotacja przedmiotowa przeznaczona na wyrównanie przewoźnikom kolejowym utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów, która w roku 2014 wynosi tys. zł. Ad 6 i 7. Lepsze wykorzystanie linii kolejowych zostanie umożliwione dzięki realizacji inwestycji na liniach 32 i 52 wymienionych w projekcie dokumentu implementacyjnego. Nie planuje się natomiast poprawy stanu infrastruktury linii kolejowych nr 37 Białystok Zubki Białostockie i nr 43 Czeremcha Wysokolitowsk. Pragnę również podkreślić, że minister właściwy do spraw transportu jako organizator kolejowych przewozów pasażerskich o charakterze międzywojewódzkim i międzynarodowych nie przewiduje dofinansowania pociągów na liniach nr 32, 37, 43 i 52. Ze względu na lokalny charakter tych linii nie zostały one wymienione jako element sieci międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozów pasażerskich w rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 9 października 2012 r. w sprawie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w zakresie sieci komunikacyjnej w

4 międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym, tzw. planie transportowym. Ad 8. Relacja Białystok Sestokai ma charakter międzynarodowy, dlatego też nie jest ujęta w zawartej na lata między ministrem infrastruktury a PKP InterCity SA umowie ramowej o świadczenie usług publicznych w zakresie międzywojewódzkich kolejowych przewozów pasażerskich. Umowa ta obejmuje tylko przewozy krajowe, zaś analogiczna umowa wieloletnia dotycząca przewozów międzynarodowych nie została zawarta. W umowie ramowej jako jeden z kilku projektów inwestycyjnych PKP InterCity SA planowanych do realizacji został uwzględniony projekt pn. Zakup 10 nowych lokomotyw spalinowych do ruchu pasażerskiego dofinansowany ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i środowisko na lata Zakupiony tabor, o którym mowa w interpelacji, będzie skierowany do obsługi tras objętych ww. umową, co znalazło również odzwierciedlenie w dokumentacji aplikacyjnej o środki UE. Zgodnie z ustalonymi zasadami uwzględniającymi obowiązujące przepisy dotyczące pomocy publicznej o dofinansowanie w ramach PO IiŚ ubiegać się mogą takie inwestycje taborowe, w przypadku których zakupiony lub zmodernizowany tabor będzie wykorzystywany tylko do obsługi połączeń objętych umową o świadczenie usług publicznych. W przeciwnym razie poziom dofinansowania ze strony UE byłby znacząco niższy. Ad 9. Z punktu widzenia stanu infrastruktury nie ma przeszkód formalnych dla przywrócenia ruchu zarówno pasażerskiego, jak i towarowego na liniach kolejowych nr 36 Łapy Sokoły Ostrołęka i nr 49 Śniadowo Łomża. Niemniej z uwagi na nikłe zainteresowanie ze strony przewoźników kolejowych wykorzystywaniem tych tras przez wiele lat nie podejmowano istotnych inwestycji dla poprawy stanu tych linii, skutkiem czego ich parametry zostały obniżone. Sytuacja taka nie sprzyja wznowieniu przewozów, nie ma natomiast przesłanek do stwierdzenia, iż rewitalizacja przedmiotowych linii spowodowałaby uruchomienie regularnych przewozów.

5 Powyższe trasy nie zostały określone w planie transportowym jako element sieci przewozów międzywojewódzkich i międzynarodowych dofinansowanych przez ministra właściwego ds. transportu. Dlatego też interwencje w sprawie ewentualnego uruchomienia połączeń na tych odcinkach należy kierować do marszałka województwa podlaskiego, który zgodnie z art. 7 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U z 2011 r. Nr 5, poz. 13, z późn. zm.) wykonuje zadania organizatora publicznego transportu zbiorowego na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich. Z kolei w przypadku relacji wykraczających poza obszar województwa podlaskiego, np. na trasie Ostrołęka Śniadowo, organizatorem przewozów może być również marszałek województwa mazowieckiego. Ad 10. Procedury formalnoprawne dotyczące możliwości przekazania przez PKP SA oraz PKP PLK SA na rzecz jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości gruntowych wraz z liniami kolejowymi regulują przepisy ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe (Dz. U. Nr 84, poz. 948, z późn. zm.). Linie kolejowe niebędące liniami o znaczeniu państwowym (do takich należy linia nr 36) mogą być przez PKP PLK SA albo PKP SA w porozumieniu z PKP PLK SA za zgodą ministra właściwego ds. transportu przekazane nieodpłatnie na własność jednostce samorządu terytorialnego w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez tę jednostkę w celu wykonywania przewozów kolejowych przy zachowaniu istniejącego połączenia z siecią kolejową. Zgodnie z obowiązującą procedurą zainteresowana jednostka samorządu powinna złożyć wniosek do PKP PLK SA albo PKP SA o przekazanie przedmiotowej linii kolejowej. Na podstawie uzyskanych informacji w odniesieniu do linii nr 36 wniosku takiego nie złożono. Ad 11. Zamykanie linii, niezależnie czy ma formę likwidacji, czy też wyłączenia z eksploatacji, ma na celu obniżenie kosztów ponoszonych przez zarządcę infrastruktury kolejowej. Działania takie podejmowane są wyłącznie w odniesieniu

6 do linii, dla których nie ma perspektyw na przywrócenie regularnego ruchu pociągów. W przypadku linii kolejowych zarządzanych przez PKP SA, do momentu ich likwidacji podlegają one obowiązkowym kontrolom okresowym zgodnie z zapisem art. 62 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414). Zarówno linie kolejowe, jak i inne nieruchomości (środki trwałe) powierzone zarządcy podlegają nadzorowi i okresowej kontroli w zakresie zabezpieczenia przed dewastacją, zagrożeniem dla osób postronnych oraz kradzieżą. Nadzór prowadzony jest zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741), jednak z uwagi na położenie i rodzaj nadzorowanych obiektów (linie o długości kilkudziesięciu km często bez dojazdu kolejowego) jest często utrudniony. Wszelkie wykryte nieprawidłowości, takie jak kradzieże, uszkodzenia i dewastacje, zgłaszane są niezwłocznie odpowiednim służbom naprawczym lub Policji. W przypadku linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe SA zasady dozorowania infrastruktury nieczynnej lub czasowo wyłączonej z eksploatacji określają wewnętrzne przepisy zarządcy, zgodnie z którymi: oględziny zamkniętych i wyłączonych z eksploatacji rozjazdów dokonywane są 2 razy w roku, natomiast badania techniczne 1 raz w roku; obchody i oględziny zamkniętych i wyłączonych z eksploatacji torów dokonywane są 2 razy w roku; przeglądy okresowe podtorza na liniach wyłączonych z eksploatacji dokonywane są 1 raz w roku. Wielkość środków finansowych wydatkowanych na utrzymanie i remonty linii kolejowych nie pokrywa potrzeb wynikających z postępującej degradacji nawierzchni kolejowej i obiektów inżynieryjnych. Zgodnie z opracowaną przez PKP PLK SA strategią środki finansowe w pierwszej kolejności przeznaczane są na utrzymanie linii korytarzowych oraz linii ważnych z punktu widzenia społecznoekonomicznego. Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż stan infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe SA jest niezadowalający i

7 przede wszystkim jest pochodną wieloletnich zaniedbań w zakresie modernizacji i utrzymania infrastruktury kolejowej oraz niedoinwestowania tego sektora. Z poważaniem