www NOWE WITOS landia Trasa Górnicza uroczyście otwarta oblicze mediów Królewski szyb, górniczy szlak Gwiazda

Transkrypt

1 grudzień 2012 Biuletyn Informacyjny Kopalni Soli Wieliczka Trasa Górnicza uroczyście otwarta Rok pełen przedsięwzięć, prac górniczych, inwestycji NOWE oblicze www DZIAŁO SIĘ Gwiazda mediów Królewski szyb, górniczy szlak WITOS landia

2 W trosce o podziemne dziedzictwo Rozmawiamy z Kajetanem d Obyrnem Prezesem Zarządu Kopalni Soli Wieliczka SA Redakcja: Rok 2012 ma się ku końcowi. Jaki był dla wielickiej kopalni? Kajetan d Obyrn: Bardzo pracowity. Pełen działań w zakresie zabezpieczania wyrobisk zabytkowych i likwidacji tych bez wartości zabytkowej, a także ograniczania dopływów wód podziemnych. Modernizowaliśmy infrastrukturę techniczną pod ziemią i na powierzchni, prowadziliśmy prace rewitalizacyjne terenów kopalni. Zakończyliśmy szereg ważnych przedsięwzięć, jak likwidacja poprzeczni Mina czy rekultywacja terenów po kopalni otworowej Barycz. Metamorfozę przechodzą szyby górnicze. Latem uruchomiliśmy szyb Regis, który znów jest bramą do jednego z najstarszych rejonów kopalni, zaś oferta kopalni powiększyła się o Trasę Górniczą produkt innowacyjny na skalę Europy i świata, szlak który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom współczesnego turysty. Red.: A zatem wiele się działo. To pracochłonne inwestycje K.O.: Owszem, gdyż podziemne dziedzictwo wymaga nieustannej troski. Dokładamy wszelkich starań, by zapewnić bezpieczeństwo kopalni oraz leżącemu nad nią miastu. Kopalnia, spółka Skarbu Państwa otrzymuje dotację budżetową, którą wykorzystuje na finansowanie prac zabezpieczających. Część prac jest prowadzona również ze środków własnych wypracowanych z działalności biznesowej. Ponadto z powodzeniem korzystamy z funduszy unijnych, aktywnie działamy na polu pozyskiwania innych środków m.in. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych. Dzięki nim możliwa jest realizacja kolejnych ważnych projektów zmierzających nie tylko do ochrony, ale i udostępniania podziemi m.in. dla grup ważnych społecznie. Red.: Światowy kryzys jest faktem, czy niekorzystna koniunktura odbija się na liczbie turystów? K.O.: Szczęśliwie nie. Najlepszym dowodem jest fakt, że tegoroczny milionowy turysta przekroczył solne progi już w październiku, miesiąc wcześniej niż przed rokiem, aż dwa miesiące wcześniej niż w 2010 roku. Modernizujemy i udostępniamy kolejne zabytkowe wyrobiska, poszerzamy ofertę, sięgamy po nowoczesne formy promocji, coraz więcej piszą o nas światowe media. Jednym zdaniem stawiamy skuteczny opór kryzysowi. Red.: Kopalnia się rozwija i wzbogaca ofertę K.O.: Udostępniona dla turystów część kopalni obejmuje prawie 80 komór i 9 kilometrów chodników w trzech rejonach kopalni. Wielicką kopalnię można jednak nie tylko zwiedzać, ale można w niej odpocząć i odzyskać zdrowie, można się modlić. Jej wnętrza bywają salą koncertową, plenerem filmowym, miejscem niecodziennym wydarzeń, a nawet sportowym boiskiem. Niewiele jest miejsc, gdzie prowadzona jest tak różnorodna działalność, gdzie przeszłość tak harmonijnie łączy się ze współczesnością. Wieliczka jest ponadczasowa, jedyna taka na świecie. Rok pełen przedsięwzięć, prac górniczych, inwestycji W głąb Regisu. Zamontowano w nim 1120 metrów bieżących prowadnic o łącznej wadze 20 ton, wyposażono w liny o łącznej długości 5,5 km Szyb Regis & Trasa Górnicza Uruchomienie w sierpniu br. najstarszego z zachowanych szybów górniczych, XIV-wiecznego Regisu, to przełomowy moment w historii kopalni. Montaż wieży wyciągowej pozwolił przywrócić budynkowi górniczy charakter, nadając wyjątkowy klimat otoczeniu. Windy zamontowane w Regisie są jedynymi tego typu urządzeniami w polskim górnictwie. Szyb Regis służy nie tylko turystom, ale także kuracjuszom i pracownikom podziemnego uzdrowiska. W nadszybiu mieści się również sklep z pamiątkami. Realizowany przy wsparciu unijnym projekt Szlaki nowej przygody to nie tylko Regis, ale i Trasa Górnicza wytyczona w najstarszym zachowanym rejonie kopalni. By ją uruchomić zabezpieczono 27 wyrobisk (12 komór, 15 chodników oraz 3 szybiki), instalując prawie 17 km kotew i wybierając prawie 3 tysiące m³ urobku. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Dotacja została przyznana w ramach Działania 6.4 Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym. Całkowity koszt realizacji projektu Szlaki nowej przygody w zabytkowej Kopalni Soli Wieliczka wyniósł złotych. Wartość kosztów kwalifikowanych projektu zamknęła się w złotych, z czego złotych stanowiła 2

3 Nowa maszyna wyciągowa w szybie Kingi najnowocześniejsze tego typu urządzenie w Polsce Do zabezpieczenia komory Margielnik do tej pory użyto już 8 km kotew, w sumie będzie to aż 50 km W 2012 roku przebudowano blisko 2 km chodników, szybików, pochylni dotacja wyjaśnia Tomasz Jachna Członek Zarządu ds. Ekonomiczno-Finansowych Kopalni Soli Wieliczka SA. Mina to już historia Woda znajdująca się w otoczeniu solnego złoża, szczególnie po jego północnej stronie, od wieków zagrażała kopalni, powodując gwałtowne i niekontrolowane wdarcia do wyrobisk i rozpuszczanie się soli. Dzięki iniektom, wynalazkowi naukowców z krakowskiej AGH i kadry górniczej, zagrożenie to udaje się skutecznie ograniczać. Mieszaniny iniekcyjne (iłowo-cementowe) zastosowane zostały m.in. w poprzeczni Mina (na poziomie IV). - Prowadzone w tym roku prace polegały m.in. na likwidacji końcowego odcinka poprzeczni. Z węzła iniekcyjnego przy szybie Kościuszki zatłoczona została mieszanina uszczelniająca, która wypełniła pechowy chodnik na długości 36,5 m od tamy wodnej do technologicznej tamy T-4. Kilkudziesięciometrowy odcinek poprzeczni po 20 latach od katastrofalnego wycieku został całkowicie zlikwidowany wyjaśnia Dariusz Wojciechowski Członek Zarządu ds. Technicznych Kopalni Soli Wieliczka SA. Finał Baryczy - W tym roku zakończyliśmy realizowany od kilku lat program rekultywacji terenów po kopalni otworowej w Baryczy. Obszarowi przywrócony został wygląd sprzed czasów eksploatacji, jednak nadal prowadzony będzie monitoring procesów zachodzących w górotworze mówi Adam Bromowicz Zastępca Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego Kopalni Soli Wieliczka SA. Solanka w Baryczy wydobywana była metodą otworową (ługowania komór za pomocą otworów wierconych z powierzchni) od roku Przez 75 lat intensywnej eksploatacji na terenie 3,3 km² wykonano 1024 otwory, za pomocą których wydobyto ze złoża 10,5 mln ton soli. Likwidacja podsadzką Podsadzka to najskuteczniejszy sposób likwidacji zbędnych pustek poeksploatacyjnych pozbawionych wartości zabytkowych, a także zagrażających stabilności górotworu. Systemem rurociągów piasek z pełnonasyconą solanką transportowany jest z powierzchni do wyrobisk zagrażających stabilności górotworu. Ogółem w kopalni w tym roku zasypano już 90 tys. m³ pustych przestrzeni w przyszłym roku planowana jest likwidacja podsadzką kolejnych 100 tys. m³. Ograniczyć dopływ wody W ramach działań zmierzających do ograniczania zagrożenia wodnego zlikwidowano m.in. końcowe odcinki podłużni Gussman i Kosocice. W przyszłym roku rozpocznie się likwidacja poziomu IX kopalni, jak również poprzeczni Strzelecki i Dunajewski. Kopalnia cały czas prowadzi monitoring poziomu wód podziemnych, również poza północną granicą złoża. - Właśnie w tym celu odwiercono z powierzchni otwór piezometryczny w rejonie komór Z-28 i Z-32, w przyszłym roku podobny otwór powstanie w rejonie komory Fornalska-2. W okolicach tych wyrobisk występują największe dopływy wód, a prowadzone analizy zmian położenia zwierciadła wody w tych otworach pozwalają na ocenę stanu zagrożenia wodnego na północnym przedpolu kopalni tłumaczy Krzysztof Brudnik Kierownik Działu Geologicznego Kopalni Soli Wieliczka SA. Kierunek: doszczelnianie W ramach ograniczania zagrożenia wodnego w tym roku podjęto działania w kierunku doszczelnienia nieczynnego szybu Górsko. Prace polegały na wtłaczaniu mieszanin iłowo-cementowych do głębokości 18 m, pozwalających na ochronę przed dopływem wód z powierzchni. - W celu kontynuacji tego typu działań przy innych szybach m.in. szybie Kościuszko w październiku br. kopalnia podpisała umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na opracowanie innowacyjnych technologii uszczelniania mówi Jarosław Chwałek Kierownik Działu Planowania Kopalni Soli Wieliczka SA. Mapy na miarę przyszłych pokoleń Jeszcze niedawno wieliccy górnicy posługiwali się mapami wyrobisk powstałymi w okresie międzywojennym XX wieku, uzupełnianymi w ramach prowadzonych prac górniczych. W 1995 przy wykorzystaniu nowoczesnego sprzętu rozpoczęto pomiary w wyrobiskach służące rekonstrukcji map. Prowadzono je z małymi przerwami przez 17 lat. Po przeniesieniu wykonanych pomiarów na ekran komputera i odpowiednim przetworzeniu powstała nowoczesna cyfrowa mapa numeryczna dla 12 poziomów kopalni. Taka mapa z powodzeniem posłuży kolejnym pokoleniom wielickich górników wyjaśnia Zbigniew Stawarczyk Starszy Inspektor ds. miernictwa górniczego Kopalni Soli Wieliczka SA. Nowe mapy dają szerokie możliwości w pozyskiwaniu danych numerycznych charakteryzujących wyrobiska górnicze, pozwalają zobrazować ciągle aktualizowaną, skomplikowaną struk- 3

4 Kuchnia w komorze Budryka po remoncie Chodnik w trakcie przebudowy turę kopalni, poprawiając bezpieczeństwo pracy górników oraz przebywających pod ziemią turystów i kuracjuszy. Opracowanie nowych map numerycznych wymagało wielu opinii oraz uzgodnień z gronem naukowców, z pracownikami Muzeum Żup Krakowskich, pochłonęło tysiące godzin spędzonych pod ziemią, a także podczas kartowania i uzgadniania szczegółów Duże zaangażowanie w powstawanie nowych map numerycznych włożył Zbigniew Stawarczyk Starszy Inspektor ds. miernictwa górniczego Kopalni Soli Wieliczka SA. Szyb Kinga i jego druga młodość Górniczy wyciąg szybowy szybu Kinga zyskał w tym roku nową maszynę wyciągową (wraz z układem zasilania i sterowania). Nowy jest również typ lin nośnych i zawieszeń oraz koła linowe kierujące na wieży szybowej. Przepustowość wyciągu szybowego dla jazdy ludzi zwiększyła się o ponad 10%,w chwili obecnej możliwy jest transport jednorazowo 20 osób. - Nowe urządzenie wyciągowe współpracuje z wymienioną wcześniej sygnalizacją szybową, umożliwiając sterowanie maszyną dla określonych warunków pracy zarówno z naczynia wyciągowego, jak i uprawnionych stanowisk. Ponadto po raz pierwszy w polskim górnictwie dodatkowo w urządzeniu zabudowany został układ umożliwiający jazdę awaryjną urządzeniem wyciągowym mówi Jerzy Czyżowski Nadsztygar Urządzeń Mechanicznych i Wyciągów Szybowych Kopalni Soli Wieliczka SA. Maszyna wyciągowa w szybie Kinga jest najnowocześniejszym urządzeniem (tego typu) w Polsce podkreśla Krzysztof Kowalski Kierownik Działu Energomechanicznego Kopalni Soli Wieliczka SA. W 2013 roku metamorfozę przejdzie także urządzenie wyciągowe w szybie Daniłowicz. Planowana jest w nim m.in. wymiana części mechanicznej maszyny wyciągowej, kół linowych oraz urządzeń sygnalizacji i łączności szybowej dodaje Krzysztof Kowalski. Rozpocznie się także przystosowanie do potrzeb turystycznych sąsiadującego z szybem Daniłowicz szybu Paderewski. 3 x K, czyli kotwy, kaszty i końska droga Kotwienie to jedna z głównych metod zabezpieczania wyrobisk zabytkowych rocznie w kopalni w górotwór wprowadza się dziesiątki kilometrów prętów (kotew z włókna szklanego o długości od 6 do 10 m), których zadaniem jest przytwierdzanie ociosów i stropu do sąsiadujących skał. Od ubiegłego roku prowadzone są prace zabezpieczające w komorze Margielnik. W tej jednej z najpiękniejszych komór w wielickiej kopalni (znanej m.in. z filmu Seksmisja) zamontowano już 8 km kotew o długości 10 m, docelowo będzie ich ok. 50 km. Uzupełnią je zabezpieczenia w formie kasztów i ażurowych konstrukcji drewnianych mówi Marian Maj Kierownik Działu Robót Górniczych Kopalni Soli Wieliczka SA. Przykładem ukończonego w tym roku kompleksowego zabezpieczenia zabytkowego wyrobiska jest komora Maria Teresa II Górna. W roku przyszłym planowane jest także zabezpieczenie zespołu komór Geramb, Gaisruck, Sartory, a także obelisku i wnęki w komorze Franciszka Karola. - W 2012 roku ze względów transportowych, logistycznych i wentylacyjnych przebudowano niemal 2 kilometry wyrobisk chodnikowych, szybików i pochylni, powstało aż 19 projektów przebudowy i zabezpieczenia wyrobisk dodaje Marian Maj. - W 2013 poddane przebudowie poddane zostaną m.in. chodnik Pistek, podłużnie: Król Saski, Rarańcza, Hauer, a także tzw. końska droga. Ta ostatnia realizowana przy wsparciu ze środków PFRON, po modernizacji ma umożliwić transport osób niepełnosprawnych z międzypoziomu Kazanów na poziom III opowiada o planach Adam Bromowicz. Rozbudowa trasy turystycznej Szereg działań prowadzonych jest pod kątem uatrakcyjnienia i rozbudowy trasy turystycznej. W przyszłym roku wzbogaci się ona o dwie dodatkowe komory: Lill Górna i Kazanów. Na międzypoziomie Kazanów prowadzona jest modernizacja i rozbudowa instalacji elektrycznych m.in. pod kątem udostępnienia tych komór Eksploracja podziemi turystom mówi Rafał Pasek Kierownik Oddziału Elektrycznego (dół) Kopalni Soli Wieliczka SA. W tych komorach prowadzone są prace górnicze: zamontowano prawie 6 kilometrów kotew, wywieziono 1,7 tys. m³ urobku. Ociosy komory Lill Górna wzmocniły drewniane stojaki. Udostępnienie multimedialnych ekspozycji w tych wyrobiskach nastąpi w drugiej połowie 2013 roku. Projekt realizowany jest przy wsparciu unijnym, ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego wyjaśnia Marzena Chwast z Działu Planowania Kopalni Soli Wieliczka SA, zarządzająca tym projektem.trwają prace nad wzbogaceniem animacji światło-dźwięk w komorze Spalona. Nowe oświetlenie i iluminację z końcem tego roku zyska też komora Józefa Piłsudskiego. W komorze Staszica zaaranżowano nową ekspozycję handlową. Wykonano remont zaplecza kuchennego w komorze Budryka, gdzie znajduje się kuchnia gorąca, a sąsiadującą z podziemną restauracją komorę Lebzeltern zaadaptowano na kuchnię zimną. Już wkrótce przewodnikom oprowadzającym po kopalni pracę ułatwi system tourguide, zapewniając bezprzewodową łączność przewodnika z turystami. Dla najmłodszych i nie tylko Poszerzana jest oferta dla dzieci i młodzieży. W czerwcu pierwsze grupy turystów zanocowały w usytuowanej w pobliżu komory Warszawa ko- 4

5 Tereny kopalni zdjęcie ze śmigłowca morze Słowacki. Z oferty noclegowo-wypoczynkowej w tym miejscu (pakiety ze zwiedzaniem i wyżywieniem), chętnie korzystają turyści indywidualni. Nową aranżację zyskała komora Pistek, modernizacji poddano komorę Witos. Od kilku miesięcy na powierzchni w Parku św. Kingi funkcjonuje plac zabaw, z którego chętnie korzystają nie tylko najmłodsi turyści, ale także rodzice z dziećmi z miasta Wieliczki. Kilometry światłowodów W ramach inwestycji teleinformatycznych pomiędzy szybami Kinga, Daniłowicz i Regis powstały w tym roku trzy nowe linie światłowodowe o łącznej długości ponad 5 km. Stworzona infrastruktura zapewnia nie tylko bezpieczeństwo połączeń pomiędzy kluczowymi szybami, ale umożliwia także na bazie nowoczesnych łącz teleinformatycznych tworzyć rozbudowaną infrastrukturę komputerową i multimedialną tłumaczy Grzegorz Kawaler Kierownik Działu Informatyki Kopalni Soli Wieliczka SA. Podziemne łącze światłowodowe o długości 2 km połączyło część naziemną kopalni z komorami uzdrowiskowymi Jezioro Wessel i Stajnia Gór Wschodnich. W świetlnej oprawie Wielicka kopalnia miała elektryczność przed Krakowem, albowiem już w roku 1886 na nadszybiu szybu św. Kingi zamontowano prądnicę. Dzisiejsza sieć instalacji elektrycznych pod ziemią to już długie kilometry. - W tym roku w związku z rozwojem oferty kopalni i intensyfikacją prac zabezpieczających prowadzone były modernizacje sieci oraz instalacji zasilających (rozdzielni elektrycznych) m.in. na poziomie III. W roku przyszłym rozbudowa instalacji elektrycznych obejmie m.in. podłużnię Hauer i poprzecznię Wałczyn. Kopalnia zyska także alternatywne, niezależne od obecnego zasilanie ze stacji energetycznej Bieżanów mówi Piotr Szpak Kierownik Działu Elektrycznego Kopalni Soli Wieliczka SA. Modernizacja infrastruktury W rejonie szybu Daniłowicza wykonano remont sieci i instalacji kanalizacji burzowej i sanitarnej. Prowadzone są prace mające na celu ogrodzenie terenu szybu Kościuszko. Prace remontowe prowadzono także w wielu budynkach m.in. magazynowych i biurowych. Wykonano także makroniwelację terenu m.in. w miejscu byłego nasypu kolejowego. Na terenie miasta Wieliczka wykonano nowe oznakowanie dojść do obiektów turystycznych kopalni oraz obiektów związanych z obsługą turystów. - W zakresie przyszłorocznych prac znajduje się m.in. kontynuacja prac związanych z wykonaniem rozdziału kanalizacji sanitarnej i burzowej wraz z budową zbiornika retencyjnego, budowa magistrali wodnych, ciągów komunikacyjnych, parkingów i elementów małej architektury. Wyrobiska trasy turystycznej, ekspozycji muzealnej i uzdrowiska czekać będzie zaplanowana na 3 lata przebudowa sieci kanalizacji. Sieci modernizowane będą także na powierzchni zapowiada Adam Suślik Dyrektor Pionu Infrastruktury Kopalni Soli Wieliczka SA. W warzelni - Na bazie wód zasolonych warzelnia wyprodukowała w tym roku sól warzoną w ilości ponad 10 tysięcy ton. Nowością jest wytworzenie 12 tysięcy m³ solanki nasyconej dla celów podsadzki. W roku 2013 produkcja planowana jest na podobnym poziomie wyjaśnia Andrzej Dudczak Kierownik Działu Utylizacji Wycieków Kopalni Soli Wieliczka SA. Rozpoczęto prace związane z wymianą wyeksploatowanych zbiorników gromadzących solankę (usytuowanych przy warzelni). W pierwszym etapie powstanie 1 nowy zbiornik o pojemności 1000 m³ w miejsce wyburzonych 4 starych zbiorników, kolejne w przyszłym roku. Remontowany będzie budynek warzelni co pozwoli na zwiększenie powierzchni użytkowej m.in. na magazyn soli. Rozbiórka wyeksploatowanego zbiornika przy warzelni Budowa zbiornika retencyjnego wód deszczowych 5

6 Kopalnia uhonorowana prestiżowym tytułem Solidnego Pracodawcy. Nagrodę odebrał Prezes Kopalni Soli Wieliczka SA Kajetan d Obyrn Deszcz nagród Nagrody były w tym roku kopalni przyznawane w takich dziedzinach jak bezpieczeństwo, HR, działalność turystyczna i biznesowa. Jedną z nich wyróżnił kopalnię Trip Advisor, czołowy na świecie przewodnik turystyczny online (ponad 50 mln unikalnych użytkowników). To prestiżowe wyróżnienie to efekt pozytywnych opinii osób, które zwiedziły kopalnię. Po raz kolejny kopalnia zdobyła Medal Europejski i miano Ambasadora Polskiej Gospodarki za promocję Polski w świecie, innowacyjność produktów, ofert i projektów, podnoszenie jakości usług oraz obsługi. Prestiżowe są także dwie nagrody w dziedzinie polityki personalnej i bezpieczeństwa: Solidny Pracodawca i Organizator Pracy Bezpiecznej. Władze kopalni kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy traktują priorytetowo firma jest bowiem odpowiedzialna nie tylko za swoich pracowników, ale także za turystów, kuracjuszy i bezcenny zabytek wpisany na Listę UNESCO. Kopalnia została również obsypana nagrodami za stronę internetową i jej wersje na urządzenia przenośne. Wyróżnienia przyznali m.in.: Google, the Favorite Website Awards, Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska i PricewaterhouseCoopers oraz FileDir.com. Doceniono innowacyjny projekt, nowatorskie rozwiązania i wysoką jakość aplikacji. Po raz kolejny kopalnia została Ambasadorem Polskiej Gospodarki. Wyróżnienie powędrowało na ręce Dariusza Wojciechowskiego, Członka Zarządu Kopalni Soli Wieliczka SA Uroczysta gala wieńcząca XXIII edycję Medalu Europejskiego. Medal dla kopalni odebrał Paweł Danek, Dyrektor Biura Spółki Kopalni Soli Wieliczka SA Nowe oblicze www W sierpniu internetowy serwis zyskał nową szatę graficzną. Część jasna strony jest głównie informacyjna przejrzyste menu pozwala nawigować łatwo, szybko i do celu. Ciemna część to przede wszystkim multimedia ujęte w intrygującą grafikę, które pozwalają internautom odnaleźć ukryty wymiar wielickiej kopalni. W pierwszym tygodniu działania w nowej odsłonie strona zanotowała aż 20% wzrost odwiedzin. Obecnie jest to tys. odwiedzin miesięcznie wyjaśnia Joanna Zygmunt Kierownik Działu Marketingu i Public Relations Kopalni Soli Wieliczka Trasa Turystyczna. Strona multimedialna udostępniona została także w formie aplikacji na urządzenia mobilne: smartfony, tablety, iphony i ipady, zyskując duże uznanie w środowisku branży internetowej dodaje. Poprzednia wersja serwisu www nie posiadała wersji mobilnych. Statystyki odwiedzin strony wskazują, iż najczęściej na kopalnia.pl zaglądają Polacy, na drugim miejscu plasują się Brytyjczycy, tuż za nimi Niemcy, Amerykanie, Włosi i Czesi. Wśród miast w czołówce znajduje się Kraków, tuż za nim Warszawa, Katowice i Poznań, spośród miast zagranicznych dominuje Londyn. Prawie 10% wejść notowanych jest z urządzeń mobilnych, dwukrotnie więcej niż przed rokiem. 6

7 Promocja przez duże P Rosnąca liczba gości to w dużej mierze zasługa skutecznych działań promocyjnych w kraju i za granicą. Oferta kopalni promowana była m.in. podczas największych targów turystycznych (Berlin, Londyn, Madryt, Walencja, Mediolan, Moskwa, Petersburg, Augsburg, Zabrze, Poznań). Do przyjazdu do Wieliczki zachęcały fotografie solnych osobliwości prezentowane na wystawach w Holandii, Mediolanie, Bratysławie, Brukseli i Krakowie. Najpiękniejsze zakątki zabytkowych podziemi na Placu Szczepańskim Stoisko na targach. Trudna sztuka rzeźbienia w soli Dzień Dziecka wśród soli. Magdalena Walach i Radosław Krzyżowski rozdają autografy Wiele możliwości ciekawej promocji stwarza internet. Działania w sieci warto łączyć z bardziej tradycyjnymi formami reklamy. W mijającym roku kopalnia sięgnęła m.in. po zintegrowaną kampanię teaserową pod hasłem Coś ciągnie Cię w dół skocz do Kopalni Soli Wieliczka, którą przeprowadziła na zagranicznych portalach podróżniczych (BBC, Lonely Planet, TripAdvisor), w popularnych polskich serwisach www (Onet, Wirtualna Polska) oraz w stacjach radiowych (Radio Kielce, Radio Eska, Radio Katowice, Radio Piekary, Radio Kraków). Na uwagę zasługują również kampania AdWords z wykorzystaniem strony dedykowanej (tzw. landing page), kampania remarketingowa (bannery śledzące użytkowników), sponsoring pogody w TVN24 oraz przeprowadzona latem w 5 województwa kampania pt. Nr 1 na świecie. W mijającym roku kopalnia prezentowała również swoją ofertę w prasie codziennej, magazynach skierowanych do turystów polskich i zagranicznych, nauczycieli, czasopismach branżowych skoncentrowanych na tematyce eventowej, hotelarskiej, uzdrowiskowej, a także podczas plenerowych imprez (np. Święto Soli, Święto Chleba, Dni Benedyktyńskie). Byliśmy też w strefie kibica na Błoniach oraz na krakowskim Rynku Głównym (Letnia Akcja Promocyjna). Kopalnia jest nie tylko gościem targów czy imprez promocyjnych, ale także gospodarzem spotkań, które są okazją do rozmów w gronie przedstawicieli branży turystycznej (m.in. uroczysta inauguracja sezonu turystycznego) oraz sposobnością do ciekawego spędzenia czasu (niespodzianki na Dzień Dziecka, a wśród nich Wielicki Salon Poezji). Szansą na zwiedzanie podziemnego zabytku za symboliczne 5 zł była akcja kuponowa zorganizowana wspólnie z Polskapresse (wydawca m.in. Gazety Krakowskiej).Tyle samo kosztowały z okazji Dnia Dziecka wejściówki dla najmłodszych turystów. 7

8 Jednym z zadań podczas zwiedzania jest pomiar konwergencji Trasa Górnicza uroczyście otwarta 7 września kopalnia uroczyście otwarła Trasę Górniczą i szyb Regis. Wydarzenie zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, urzędów górniczych, organizacji turystycznych i mediów. Szyb i nową trasę poświęcił kardynał Stanisław Dziwisz. Dawne sposoby odwadniania kopalni Symboliczne odkucie soli Symbolicznego odkucia solnej bryły dokonał zarząd Kopalni Soli Wieliczka SA: prezes Kajetan d Obyrn, członkowie zarządu Tomasz Jachna i Dariusz Wojciechowski oraz prezes zarządu Kopalni Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Marian Leśny. Splatanie lin Przewodnik czy Skarbnik? Na szlaku Przydadzą się wygodne nieprzemakalne buty oraz cieplejsza odzież. Śmiałkowie otrzymują górniczy ekwipunek, na który składają się ochronny kombinezon, kask, pochłaniacz tlenku węgla i lampa. Tak wyposażeni wyruszają XIV-wiecznym szybem Regis w głąb ziemi. Przed nimi ok. 3 godziny pasjonującej wędrówki Trasą Górniczą, która poprowadzi ich przez przestrzeń i czas. Nowoczesna winda raźno znika w głębinach szybu pamiętającego czasy króla Kazimierza Wielkiego. Drzwi rozsuwają się na I poziomie wielickiej kopalni, na głębokości ok. 57 m. Grupa zwiedzających to maksymalnie 20 osób. Przewodnik rozdziela zadania, bowiem podziemny szlak ma z zaciekawionych turystów uczynić adeptów górniczego fachu. Kruszak, metaniarz, mierniczy, tragarz, mapowy Każda z tych funkcji jest ważna, a skrupulatne wykonanie obowiązków decyduje o powodzeniu wyprawy. O tym, że pod ziemią drzemią potężne siły, a raz rozpętany żywioł nie daje się łatwo uspokoić, świadczy komora Boczaniec (XVI w.). Osmalone belki to memento, pozostałość po pożarze sprzed 400 lat. W jednym z kasztów górnicy wycięli wąskie przejście prowadzi ono do kaplicy dedykowanej Kunegundzie (Kindze). Z dawnego wystroju pozostały już tylko drewniane fragmenty ołtarza oraz figury świętych o wygładzonych przez czas kształtach. Doświadczanie kopalni Do komory Janik (XV w.) trzeba wczołgać się (dostępna jest też łatwiejsza droga, która nie wymaga aż tyle pokory i wysiłku) tutaj kandydaci na górników muszą zmierzyć kaszt. Niczym życiodajne nici kopalnię ze światem na powierzchni łączą liny. Splatano je z łyka lipowego lub konopnego. Jednym z wyzwań na Trasie Górniczej jest właśnie splatanie liny. Gotowa? Doskonale, bowiem przodowy nie lubi opieszałości. W komorze Korytno (XV w.) adepci górniczego fachu odnajdują 8

9 Górnicza orkiestra obwieściła Wieliczce otwarcie Królewskiego Szyb Regis i nową trasę poświęcił kardynał Stanisław Dziwisz Windą w Regisie na świat Komora Franciszka Karola. W głębi pamiątkowy solny obelisk Uczestnicy wyprawy odnaleźli mapę, która pomoże im poruszać się w podziemnym labiryncie mapę. Od tej pory samodzielnie będą wytyczać dalsze etapy wędrówki. Jeśli mapowi dobrze wykonują swe zadania, grupa trafi do komory Tanecznica (XVI wiek), gdzie czekają zadania m.in. dla kruszaków. Duże zagrożenie w kopalni stanowiła woda (w chodniku widoczne ujęcie wycieku wodnego) w Tanecznicy adepci mają za zadanie uruchomić koło czerpakowe i sprawdzić za pomocą solomierzy poziom zasolenia. Odkuwanie solnej bryły przez kruszaków czy transport wózka wypełnionego urobkiem to ciężka górnicza profesja. Między ciemnością a światłem Mrok poprzetykany światłem górniczych lamp kryje ślady pracy sprzed wieków, tu i ówdzie na ścianach komór majaczą kontury odbitych bloków soli, są też dobrze zachowane elementy kieratu konnego (komora Rzepki, XVII w.). Stropy wyrobisk, z których najstarsze powstały w XV wieku, wsparto na kasztach użyte do ich budowy pnie ścięto najpewniej jeszcze w puszczy, którą opisywał średniowieczny polski kronikarz Jan Długosz. Ściany komór pokrywają fantazyjne wzory. Natura nie poskąpiła podziemnej Wieliczce urody, zaś poszczególne warstwy soli stanowią intrygujący zapis milionów lat począwszy od słonych wód mioceńskiego morza. Tymczasem grupa śleprów zmierza na poziom II. Poprzecznia Karolina, komora Franciszka Karola (XIX wiek), podłużnia Klemens (XVIII wiek) już same nazwy zdradzają epokę, do której dociera grupa. Czasy austriackie. Komora Franciszka Karola była jedną z atrakcji dawnej trasy turystycznej. Dedykowano ją habsburskiemu arcyksięciu, który wielicką kopalnię odwiedził dwukrotnie wydarzenia te upamiętniono niezwykłym solnym obeliskiem. Zachowano też beczkę, którą Franciszek Karol osobiście nabił solą. Dokąd prowadzi ten chodnik? Grupa pilnie słucha wskazówek przodowego Wędrówka po solnym labiryncie Wózki czekają na urobek Wyniki pomiarów trzeba skrupulatnie zapisywać 9

10 KOMORA MICHAŁOWICE Jedna z najbardziej spektakularnych komór w Kopalni Soli Wieliczka. Znajduje się 109 m pod ziemią i ma 35 m wysokości. Jej eksploatacja trwała prawie 100 lat. Specjalny system zabezpieczeń zadziwia wizjonerskim rozmachem i technologiczną precyzją. Eda/A.W. Il a fallu 39 ans à trois mineurs pour sculpter cette chapelle aux allures de cathédrale souterraine et de 40 mètres de haut. Wieliczka regorge de chapelles taillées dans le sel par des générations de mineurs. Un spectacle époustouflant 100 mètres sous terre. Alain WOLWERTZ autodidactes devenus sculpteurs d art. tre à plusieurs dizaines de mètres sous terre Au cours des neuf siècles d exploitation 7,5 millions de m 3 de blocs de dans une mine et être estomaqué par cette incroyable sensation d espace Sentiment plutôt dichotomique. C est pourtant celui qui formant en un énorme gruyère sou- sel ont été sortis de la mine. La trans- vous étreint lorsqu on pénètre dans la chapelle de la terrain de 6 kilomètres de long sur 1,5 bienheureuse Kinga. Une chapelle aux allures de cathédrale, creusée dans une mine qui a alimenté en de large. Les «trous» du fromage, les sel la Pologne depuis le Moyen Âge. On n est pas exactement à Cracovie. Mais à Wieliczka, ville située à dix kilomètres à peine de l ancienne capitale royale de la Pologne. Une ville de habitants «dont un tiers passe tous les jours par la cave», rigole Marek Czyzowski. Un des quinze guides francophones de la mine, mais sans doute le n 1 au nombre de blagues et bons mots lâchés au détour de chaque chapelle. La mine de sel de Wieliczka Et des chapelles visitées, non pas par les habitants de la ville, mais par 1 million de touristes cha- lacs salés et quelques pas- compte plusieurs petits que année la mine de sel de Wieliczka en compte de sages en voies d eau. nombreuses. Ces «chambres», il y en aurait plus de Autrefois, certains étaient sur les 900 hectares qui s étalent sur trois niveaux. Pour les voir toutes, il faudrait parcourir les les visiteurs qui pouvaient d ailleurs empruntés par 300 kilomètres de galeries qui serpentent jusqu à les parcourir en barque. 135 mètres sous terre. Jusqu à ce jour de 1915 où Mais la visite classique, qui ne fait que trois kilomètres (et 400 marches à descendre quand me ) mission dans la région de survint un drame. En per- en met déjà plein les yeux avec les merveilles réalisées au fil des siècles par des mineurs. Des Cracovie, un groupe de sol- 12 mineurs mineurs très pieux, à l image de la population polonaise, les ont décorées avec des statues, des scènes de la bible en relief, des décorations magistraless Dans la mine de sel de Wieliczka, inscrite sur la Eda/A.W. SUEDE SEL Mer Baltique TOUTES LES SCULPTURES ET LE POLOGNE MOBILIER DES Varsovie CHAPELLES ONT ÉTÉ RÉALISÉS TCHEQUE DANS DES BLOCS SLOVAQUIE DE SEL ALLEMAGNE REP. dats autrichiens ayant abusé de la vodka locale avait décidé d effectuer la visite de la mine de sel et de l agrémenter d un parcours en barque. Un peu trop turbulents, les militaires firent chavirer leur embarcation. Sept d entre eux restèrent prisonniers dessous. Incapables de plonger pour s en échap- liste du patrimoine mondial de l UNEO, on répertorie 22 chapelles remarquables. La chapelle Sainte- Kinga en étant le joyau. Creusée à 101 mètres de profondeur dès 1896 il a fallu 39 ans à trois mineurs pour la réaliser. D une profondeur d une centaine de mètres, son plafond culmine à près de 40 mètres et elle est richement décorée. Si à sa grande époque on sortait jusqu à tonnes de sel chaque année, la RUSSIE mine de Wieliczka en produit encore une dizaine de milliers de ton- BIELORUSSIE nes. Uniquement du sel UKRAINE extrait de l eau salée qui s écoule dans la mine et est évacuée des galeries. Au fi du per car le taux de sel est tel dans l eau de la mine (bien plus élevé que celui de la mer Morte) qu on y flotte comme un bouchon liège. Les sept soldats furent retrouvés morts. Non pas noyés, mais étouffés après avoir consommé tout l oxygène contenu dans leur cloche posée sur l eau Doc temps une partie du personnel qui travaille encore au fond de la mine s est donc reconvertie dans l activité touristique. Les visites sont ainsi assurées par des mineurs toujours en activité. Autre activité en plein développement : le sanatorium. Une salle d une soixantaine de lits accueille des patients venus profiter d une qualité d air à température et hygrométrie constantes, et richement ionisé grâce au sel Et pour ne pas perdre le bénéfice de cette cure souterraine, rassurez-vous, il n est pas nécessaire de remonter les 400 marches. C est un véritable ascenseur de mineur qui vous propulse à 4 mètres/seconde vers la surface. Éda A.W. Au départ de Bruxelles, SN airlines organise un à plusieurs vols quotidiens vers Cracovie. Situé à 5 minutes à pied du centre-ville, l hôtel Kossak est situé en face du château de Wawel, au bord de la Vistule. Le prix de la nuitée démarre autour de Les crèches de Cracovie : si vous vous rendez à Cracovie d ici fin février, ne manquez pas les crèches qui sont exposées au musée d Histoire. Il s agit de celles du concours de l année réalisées par les habitants dans le cadre d une tradition qui remonte à Les plus belles pièces sont exposées en permanence au musée ethnographique. Depuis fin 2012, sous la place du marché aux draps, un musée ultramoderne et très interactif offre une vue d ensemble sur l histoire de Cracovie et sa région. Un bon point de départ pour un city trip. Éda A.W. Éda A.W. Une petite halte sur la route vers l Italie Situé sur l autoroute A5 qui relie Karlsruhe à Bâle, en plein milieu de la Forêt Noire et à proximité de l Alsace, l Europa-Park est non seulement un parc d une centaine d attractions et spectacles autour de 13 pays européens, mais également un endroit dépaysant où passer la nuit sur la route vers la Suisse où l Italie. Hôtels 4 étoiles, glamping (camping de luxe) ou camping au pied des montagnes russes, tout est possible. > Des prix attrayants pour la Namibie Pays situé dans le sud-ouest de l Afrique, la Namibie est de plus en plus prisée par les touristes pour y faire un safari. Le touropérateur Jetair propose justement de découvrir la nature namibienne avec un vol aller-retour au prix de 789 par personne au départ de Francfort. Pour votre séjour, si vous réservez douze jours, vous recevrez trois jours de location gratuits. Exemples de prix : circuit en voiture Silver 12 j./11 n., à partir de 693 p.p. > 13 MINIPRZEWODNIK POLSKA SŁONY SMAK PRZYGODY Po raz kolejny wróciłem z Wieliczki z bryłką soli w garści. Tym razem jednak wyrąbałem ją sam, kilofem, 100 metrów pod ziemią. W kopalni właśnie otwarto nowy szlak, dzięki Trasa Górnicza > jemniczo niż w znanej Trasie Każdy, kto zwiedził najsłynniejszą polską kopalnię daw- są tu oblepiające ściany for- Turystycznej, jedyną ozdobą no temu ze szkolną wycieczką, zauważy, że trochę się nacieki) i umocnienia komór macje soli kalafiorowej (solne tu pozmieniało. Miasteczko z drewnianych bali, które ułożono tutaj nawet kilka wieków wyładniało przez te lata, a pod ziemią przybyły 2 kilometry temu. Zakonserwowane przez nieudostępnianych wcześniej mikroklimat kłody stały się korytarzy do spenetrowania. długowieczne choć nieodporne na pożary. Wciąż widać Od sierpnia wędrować można Trasą Górniczą, która nie na nich ślady ognia, który jest zwykłym dodatkiem do 400 lat temu strawił kilka zabytkowego kompleksu podziemnych komór i łączników, uniemożliwiał wznowienie komór i przez kilka miesięcy a tworzy zupełnie nowy projekt poznawczy. Turyści wcie- musi więc zmierzyć stężenie wydobycia. Jeden ze śleprów lają się w nim w role górników metanu, łatwopalnego gazu Trasa Turystyczna } i jadą pod ziemię właściwie odpowiedzialnego za pożary Żelazny punkt zagranicznych wycieczek do Polski, do pracy. Przygoda zaczyna w przeszłości. Pozostali 3-kilometrowy podziemny spacer, który odbyły miliony turystów z całego świata. Przed nami zabytkowe cym z XIV wieku i zarazem przetaczają wagony, odpom- się w szybie Regis, pochodzą- też mają pełne ręce roboty korytarze i komory powstałe z wydrążenia zalegających tu ogromnych brył solnych. Dowiadujemy się, każdy dostaje kombinezon wysokość stropu i z mapą najstarszym w Polsce. Tu powują solankę, odmierzają jak wydobywano tu sól od średniowiecza po wiek XX wraz z czerwonym kaskiem w ręku sami wyznaczają i w jakich warunkach pracowali górnicy. Jak mówi to kolor zarezerwowany dla drogę w podziemnym labiryncie. W przerwach w pracy przewodnik, ludzie ci, przebywając w ciszy i ciemnościach, nawiązywali wyjątkowy kontakt z absolutem w tej profesji. Obowiązkowe zwiedzający słuchają historii śleprów, czyli początkujących i stawali się bardzo religijni. Dowodem na to są liczne są również lampy czołówki, z życia kopalni, a na koniec kaplice urządzone w nieczynnych już komorach. które na dole będą jedynym przystępują do kruszenia Najbardziej okazałą z nich jest kaplica św. Kingi, opiekunki górników solnych. Tu wszystko od posadzki po wana i poinstruowana przez jest to wcale łatwa sztuka. źródłem światła. Wyekwipo- ścian wyrobiska kilofami. Nie rozpraszające mrok kryształowe żyrandole wykonane przewodnika drużyna rusza Każdy jednak, kto włoży w nią jest z soli. Na trasie czeka nas również podziemna zgłębiać tajniki górniczego nieco wysiłku, wywiezie na część ekspozycji Muzeum Żup Krakowskich i świetlny fachu. Wyrobiska wyglądają powierzchnię połyskujące spektakl nad jednym z wypełnionych solanką jeziorek. o wiele bardziej surowo i ta- kryształy białego złota. Uzdrowisko < Powietrze, które wypełnia podziemne korytarze, dotykając solnych ścian, wchłania zawarte w nich minerały. Jednocześnie jest wolne od zanieczyszczeń i alergenów, oraz zachowuje stałą temperaturę i wilgotność. Dlatego podziemny mikroklimat ma tak pozytywny wpływ na nasze zdrowie. W Wieliczce narodziła się subterraneoterapia, metoda podziemnego leczenia wspomagająca odporność i układ oddechowy, a od 2011 r. kopalnia ma oficjalnie status uzdrowiska. Leczenie odbywa się w komorach Jezioro Wessel i Stajnia Gór Wschodnich. Na kurację składają się przede wszystkim gimnastyka, ćwiczenia oddechowe i relaksacja w pozbawionej nadmiaru bodźców przestrzeni. Prawdziwą poprawę stanu zdrowia przynosi 100 godzin spędzonych pod ziemią, ale dla chcących przetestować wpływ unikatowego mikroklimatu na swoje ciało organizuje się pobyty 1-dniowe lub podziemne noclegi w ramach W poszukiwaniu soli drążono do skutku we wszystkich kierunkach. Dlatego dziś kopalnia to prawdziwy podziemny labirynt, po którym najlepiej poruszać się z mapą HISTORIA KOPALNI W WIELICZCE: 4 tys lat p.n.e. XIII w Kopalnia Soli 1996 Pierwsze ślady Początek Wieliczka na Liście Koniec produkcji soli na wydobycia soli Światowego Dziedzictwa eksploatacji terenie dzisiejszej Wieliczki powstaje i Przyrodniczego kamiennej, Kulturowego złoża pierwszy szyb UNESCO XVI-XVII w Najlepsze lata Statut Żup Wieliczki. Kopalnia 1896 r. Krakowskich wydany zatrudnia 2 tys. Powstanie przez Kazimierza ludzi i produkuje Kaplicy Wielkiego (działały aż 30 tys. ton soli Świętej do 1772 r.) Kalafiory solne wyrastają na kopalnianych stropach i ścianach na skutek odparowania wody z solanką } Sól kamienna Legenda mówi, że do Małopolski sprowadziła ją węgierska księżna Kinga. Wyjeżdżając do Krakowa, wrzuciła pierścień do jednej z kopalń na Węgrzech, a gdy była już prawie u celu, nakazała kopać na jednym ze wzgórz. Po chwili natrafiono na bryłę solną z zatopionym w niej pierścieniem i tym sposobem sól trafiła do Wieliczki. W rzeczywistości powstanie złóż zadzięczamy morzu sprzed 13,6 mln lat, które pozostawiło po sobie solne osady. Dzisiaj, gdy za kilogram soli płacimy 1,30 zł, kopanie kilkadziesiąt metrów w głąb, by ją wydobyć, nie wydaje się opłacalne. Jednak ówczesny człowiek nie znał skutecznych metod przechowywania żywności (pierwsza lodówka zacznie mrozić dopiero w 1862 r.) i do konserwacji mięsa i ryb używał właśnie soli. Biały kruszec był niezbędny do przetrwania całych narodów i przez to niezwykle cenny. W średniowieczu za bałwan solny (ok. 165 kg) można było kupić wieś wraz z mieszkańcami. Za Kazimierza Wielkiego dochody z kopalń w Wieliczce i Bochni stanowiły 1/3 wypływów do królewskiego skarbca. Dzięki nim sfinansowano m.in. utworzenie Uniwersytetu Jagiellońskiego i rozbudowę Wawelu. Praktycznie Dojazd: Z Krakowa wyjeżdżamy ul. Wielicką, która za autostradą przechodzi w ul. Krakowską i prowadzi prosto do celu (ok. 13 km). Tą trasą kursuje też podmiejski autobus 304. Jest również połączenie kolejowe do stacji Wieliczka Rynek-Kopalnia. Ceny: Trasa Turystyczna 52 zł (ulg. 38 zł) Trasa górnicza 70 zł (ulg. 55 zł) wejście o godz. 11:00 i 13:00. Zwiedzanie obu tras nie łączy się ze sobą, można jednak wykupić karnet na oba przejścia 99 zł (ulg. 69 zł). Dzieci: Trasa Turystyczna dostępna jest bez ograniczeń wiekowych (dla dzieci do lat 4 wstęp jest bezpłatny). Trasę Górniczą zwiedzają tylko osoby, które ukończyły 12 lat. Warunki: Bez względu na porę roku pod ziemią temperatura wynosi ok. 14 stopni. Warto 2012 zabrać ciepłe ubranie, a na Trasę Górniczą Uruchomienie założyć nieprzemakalne buty. Trasy Górniczej Nocleg: Jeśli chcemy rozbić zwiedzanie na dwa dni, doskonałym miejscem na nocleg będzie hotel Grand Sal tuż przy szybie Daniłowicza 290 zł/pokój/noc, lub w pokojach gościnnych dla kuracjuszy od 85 zł /os./noc. W sieci: Mobilnie: Wieliczka Mine to nowoczesny przewodnik dla każdego posiadacza smartfona lub tabletu. Aplikacja pozwala obejrzeć panoramy podziemnych komór w 3D i wysłuchać historii wprowadzających w klimat kopalni. Dostępna bezpłatnie na ios i Androida. projektu Zdrowy Sen. rocznie Kingi 26 PODRÓŻE PODRÓŻE metrów nad poziomem morza, w najwyższym punkcie Jury Krakowsko- Wystarczy przekroczyć próg, by znaleźć się -Częstochowskiej, powstał nowoczesny hotel. Jego bryła jest wtopiona w świecie fantastyki naukowej rodem z epoki w naturalną scenerię okolicznych skał. Goście podziwiają za oknami panoramę wapiennych wzgórz, jaskiń i wąwozów oraz ruiny zamku w Ogrodzieńcu, w Wodnej Wieży dba o rozkosz podniebienia wiktoriańskiej. Restauracja Steampunk jednego z najbardziej imponujących obiektów na Szlaku Orlich Gniazd. najbardziej wybrednych smakoszy. Można się POZIOM 511 Design Hotel & SPA, Podzamcze, ul. Bonerów 33 tu rozkoszować nowatorsko przyrządzonymi daniami, inspirowanymi bogactwem kulinarnym epoki wiktoriańskiej, a także posmakować efektów nowoczesnych technik gotowania. Wodna Wieża, Pszczyna, ul. Kilińskiego 5, Zwiedzanie rozpoczyna się w najstarszym istniejącym w Wieliczce w szybie górniczym Regis i trwa trzy godziny. Uczestnicy wyprawy w świetle lampy górniczej m.in. samodzielnie mierzą poziom stężenia metanu, szukają soli i transportują ją. Należy zabrać ciepłą odzież (temp. pod ziemią waha się między 14 a 16 C) oraz nieprzemakalne obuwie. Warto wcześniej dokonać rezerwacji. Trasa dostępna dla osób od 12 roku życia (niepełnoletni wyłącznie z opiekunem). Informacja: , trasa.gornicza@kopalnia.pl Na szklanym ekranie i nie tylko NAj... POLOGNE Ici & ailleurs Bons plans Zabytkowe podziemia kuszą media z całego świata. Od początku roku 2012 solne progi przekroczyło prawie 1000 filmowców, reporterów, dziennikarzy, fotografów. Coraz częściej zaglądają także blogerzy. Prezentujemy 10 najbardziej prestiżowych przedsięwzięć medialnych mijającego roku. Wieliczka któremu każdy na 3 godziny staje się prawdziwym górnikiem [TEKST: GRZEGORZ DZIĘGIELEWSKI] NAskróty Les chapelles de sel de Wieliczka Juste à côté de Cracovie, la mine de sel de Ê Carnet de voyage Reporters/MARTIN Gilles/SUNS Hotel na poziomie ZOSTAĆ GÓRNIKIEM Wehikuł czasu FOTO: R. STACHURSKI DEUZIO - TE Samedi 21 janvier 2012 Noyés? Non, étouffés sous leur barque DEUZIO - TE Samedi 21 janvier 2012 FOT: P. ZARYCHTA I R. STACHURSKI / MATERIAŁY PRASOWE KOPALNI SOLI "WIELICZKA" Proszę założyć kombinezon ochronny i hełm. Zjeżdżamy 57 metrów pod ziemię nowa trasa górnicza w Kopalni Soli Wieliczka czeka na śmiałków! FOTO: r. stachurski Bollywood wśród soli z rozmachem! Discovery sfilmowało mszę w kaplicy św. Kingi W mijającym roku odwiedziło nas prawie 1000 dziennikarzy 1. Debiut 3D Od 16 lat japońska telewizja Tokyo Broadcasting System (TBS) realizuje filmy dokumentalne poświęcone miejscom i obiektom wpisanym na Listę UNESCO. Do kopalni zaglądała nie raz, ostatnio wiosną, by unikatowy solny zabytek pokazać w technologii 3D. Japończycy spędzili w głębi wielickiej ziemi aż cztery dni. Byli w Grotach Kryształowych, filmowali trasę turystyczną oraz wybrane miejsca znajdujące się poza szlakiem zwiedzania. Ekipa przywiozła długie na 7 m ramię operatorskie, które posłużyło do zrobienia pięknych ujęć kaplicy św. Kingi. 2. Discovery Channel Discovery szczyci się ponad 300 milionami widzów na całym świecie. Z początkiem lipca rozpoczął realizację zupełnie nowej serii dokumentów skierowanych do publiczności w Europie oraz USA i Kanadzie. Wśród tematów nie zabrakło Kopalni Soli Wieliczka. Ekipa sfilmowała kaplice i komory trasy turystycznej, mszę św. w kaplicy św. Kingi, występ orkiestry górniczej oraz pokaz rzeźbienia w soli. 3. Story & History Latem podziemna Wieliczka gościła ekipę kanału tematycznego History, który zaprezentował ją w ramach cyklu poświęconego miejscom z Listy UNESCO. Filmowcy realizowali materiał m.in. w kaplicy św. Kingi, komorach Pieskowa Skała, Michałowice, Piłsudskiego. Byli też z kamerą daleko poza trasą turystyczną, dokumentując nie tylko piękne solne pejzaże, ale również prace zabezpieczające. Telewizja History w Wielkiej Brytanii gromadzi 12 mln widzów, w pozostałych krajach Europy kolejne 11 mln. 4. Galileo Zabezpieczanie zabytkowej kopalni soli było również jednym z tematów, które postanowiła poruszyć ekipa niemieckiej edycji programu Galileo. Dziennikarze wybrali się do podziemnej bazy leczniczej zwiedzili komorę Jezioro Wessel, byli w Stajni Gór Wschodnich. Zauroczyła ich też trasa turystyczna, którą filmowali przez cały wieczór. Galileo emitowane jest w wielu krajach Europy, również w Polsce. 5. Bajeczne Bollywood 50-osobowa ekipa, 1 kilometr kabli, prawie 2 tony sprzętu w solnej scenerii przez dwie noce powstawały ujęcia do najnowszej bollywoodzkiej produkcji pt. The Rhythm. Tłem do teledysku w hinduskim love story były m.in. komory Michałowice i Weimar. Wielbiciele produkcji spod znaku Bollywood z niecierpliwością czekają, by zobaczyć na ekranie duet Adeel Chaudry (piosenkarz sprzedający w Pakistanie miliony płyt) i Rinil Routh (ceniona w Indiach aktorka). 6. BBC i Blue Peter Można śmiało powiedzieć, że Euro 2012 zostało zainaugurowane już w maju, głęboko pod ziemią. W komorze Warszawa zagrali w piłkę pracownicy działów górniczych, elektrycznego i zabezpieczenia Kopalni Soli Wieliczka Trasa Turystyczna i Kopalni Soli Wieliczka SA. Dzielnie wspomagała ich prezenterka BBC Helen Skelton, która wraz z ekipą przybyła do kopalni realizować kolejny odcinek programu pt. Blue Peter. To najdłużej oglądany w historii telewizji program dla dzieci. Gromadzi aż czteromilionową publiczność. 7. Madrytczycy na świecie W ciągu 7 lat reporterzy Madrilenos por el Mundo odwiedzili ponad 200 różnych miejsc na świecie i przeprowadzili ponad 1000 wywiadów. Program Madrytczycy na świecie emitowany jest co tydzień, doczekał się wielu nagród, a nade wszystko dużej sympatii telewidzów, którzy chętnie oglądają materiały kręcone w ciekawych zakątkach świata. W czerwcu ekipa odwiedziła kopalnię w Wieliczce, program wyemitowano podczas EURO Wielu hiszpańskich kibiców po przyjeździe na mistrzostwa Europy do Polski jako obowiązkowy punkt programu zwiedzania wybrało właśnie Wieliczkę. Helen Skelton oraz ekipa BBC pozują do pamiątkowego zdjęcia z górnikami-piłkarzami 8. France2 Prowadzona przez znaną dziennikarkę Sophie Davant audycja C est au programme zapew- 10

11 Panna Młoda: którego mam wybrać? nia każdorazowo TV France2 około 800 tysięcy widzów. Jeden z realizowanych latem reportaży twórcy programu poświęcili wielickiej kopalni. C est au programme można również śledzić w internecie. Turystyka w liczbach Do końca listopada wielickie podziemia odwiedził 1 mln 72 tys. gości, o 5% więcej niż w roku ubiegłym. 52% turystów stanowili obcokrajowcy, a wśród pierwszej piątki najliczniej kopalnię odwiedzających znaleźli się Brytyjczycy, Włosi, Niemcy, Francuzi i Koreańczycy. Najpopularniejszym językiem zwiedzania wciąż pozostaje angielski, tuż za nim plasuje się niemiecki, po nim rosyjski, francuski i włoski. 9. UFO pod ziemią AR Drone Parrot przypomina swym kształtem niewielkie UFO. Tym latającym robotem można sterować za pomocą smartfona lub tabletu poprzez sieć WiFi. Michał Łukasiewicz, gospodarz programu Turbonet w marcu testował UFO w wielickiej kopalni z powodzeniem! Ekipa Turbonet sprawdzała jak pod ziemią działają internet i telefonia komórkowa. 10. Panna Młoda wśród soli Srebrzysta wielicka sól to nie tylko sceneria historyczna, ale też bardzo elegancka, wysmakowana, oryginalna. Doskonale na jej tle prezentowały się ślubne kreacje. Zdjęcia z podziemnej sesji fotograficznej ukażą się w na łamach magazynu Panna Młoda (nakład 300 tys. egzemplarzy) już w grudniu. Wielicka kopalnia była jedynym miejscem, które Dmitrij Durov wraz rodziną zdecydował się zwiedzić w Polsce Z ostatniej chwili Kanadyjska TV w podziemnej restauracji Sława podziemnej restauracji kopalni dociera do najdalszych zakątków świata. W połowie listopada zawitała do niej ekipa kanadyjskiej sieci telewizyjnej filmowcy realizowali zdjęcia do najnowszej serii programów Najbardziej niesamowite restauracje świata. Słone przysmaki w górniczej asyście Zgrana polsko-kanadyjska ekipa W kopalni ekipa spędziła cały dzień, filmując zarówno w podziemnej restauracji, jak i na Trasie turystycznej i Trasie górniczej. Niesamowity, zdaniem prowadzącego program Boba Blumera, jest już sam fakt, że restauracja mieści się głęboko pod ziemią, a proponowane przez nią menu przygotowywane jest na miejscu. To absolutny fenomen! podkreślał kilkakrotnie światowej sławy gość. Bob Blumer, gwiazda programów kulinarnych, gromadzi przed telewizorami 150-milinową publiczność na całym świecie. Podczas realizacji programu w komorze Budryka degustował kilkanaście dań. Podglądał też, jak w podziemnej kuchni powstają wszystkie te specjały. Ekipa przeprowadziła dziesiątki wywiadów zarówno z kucharzami, jak i turystami, którzy po zwiedzaniu trasy posilają się 125 metrów pod ziemią. Efekty programu zobaczymy już na wiosnę. Program emitowany będzie nie tylko w Ameryce Łacińskiej (33 państwa), Azji, Włoszech, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Izraelu, ale i też w Polsce. 11

12 Już wkrótce Wizualizacja komór III/232 i Smok Komora III/232 stan obecny W Uzdrowisku obecnie pod ziemią w komorach Jezioro Wessel i Stajnia Gór Wschodnich 17-dniowy dzienny pobyt ambulatoryjny pobyty trwające po 6,5 godziny 21-dniowy pobyt uzdrowiskowy 3 cykle po 5 dni czterogodzinnych zajęć w trybie porannym oraz jeden dwunastogodzinny pobyt nocny w tygodniu 7-dniowy pobyt zdrowotny (wczasy zdrowotne) dla osób dorosłych. Zwiedzanie trasy turystycznej, rehabilitacja oddechowa, pakiet zabiegów wellness Dzień dla zdrowia zabiegi rehabilitacji oddechowej Zdrowy sen noc na głębokości 135 m Głęboki relaks relaksacja i muzykoterapia przy tężni solankowej Lekcja zdrowia w Kopalni Soli Wieliczka profilaktyczny program dla grup szkolnych Pobyt nocny dla grup szkolnych Klimatyczno-zdrowotny pobyt nocny dla grup zorganizowanych Zwiedzanie podziemnej bazy leczniczej na powierzchni w Młynie Solnym Gabinety lekarzy specjalistów pulmonologa z pracownią spirometryczną, lekarza rehabilitacji medycznej, alergologa, lekarza medycyny pracy, neurologa, laryngologa Diagnostyka Pracownia fizjoterapii Pokoje gościnne Gabinet kosmetologiczny Gabinet masażu masaż leczniczy i relaksacyjny Fitness Gimnastyka lecznicza dla osób dorosłych Weź głęboki oddech program profilaktyczny dla krakowian Sprzedaż sprzętu medycznego W roku 2013 uzdrowisko poszerzy ofertę o dwie komory sąsiadujące ze Stajnią Gór Wschodnich Smok i III/232. W pierwszej z nich prowadzone będą zajęcia z aktywnej rehabilitacji leczniczej, druga pełnić ma funkcję rekreacyjno-wypoczynkową. Obecnie w komorach trwają jeszcze prace górnicze m.in. montaż 1600 m kotew (po 6 m długości każda). Stara prawda głosi, że ruch to zdrowie. Ma dobry wpływ i na ciało, i na psychikę. Już wkrótce kopalnia zaprosi do komory Smok na ćwiczenia: wytrzymałościowe, siłowe, rozciągające, oddechowe i relaksacyjne oraz elementy choreoterapii i muzykoterapii. Na leczniczą gimnastykę będzie kwalifikował lekarz, który każdej osobie dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń. Pacjenci będą mogli poprawić wydolność oddechową, gibkość, równowagę, koordynację ruchową, wzmocnić mięśnie. Znajdą ulgę w takich dolegliwościach jak astma, obturacyjna choroba płuc (POCHP), osteoporoza, bóle kręgosłupa, choroby układu krążenia. Hotel Grand Sal**** W mijającym roku swoją mistrzowską formę w łączeniu smaków doskonalili Michał i Dariusz Kudukowie z Restauracji Grand Sal. Ich najważniejsze tegoroczne osiągnięcia to: II miejsce na Ogólnopolskim Festiwalu Pstrąga w Hrabstwie Kłodzkim 2012 I miejsce w kategorii VIP na Festiwalu Kuchni Zbójnickiej Skoczów 2012 I miejsce w konkursie Kulinarny Talent HoReCa Club Bracia Kudukowie z Dariuszem Wójcickim, szefem kuchni w Restauracji Grand Sal 12

13 Charytatywnie 10 grudnia Kopalnia Soli Wieliczka po raz siódmy zaprosi do komory Warszawa najmłodszych podopiecznych fundacji, organizacji społecznych, domów dziecka, szkół specjalnych. W ramach tegorocznego Mikołajkowego Koncertu Charytatywnego dzieci obejrzą widowisko taneczne inspirowane baśnią Dziewczynka z zapałkami. Św. Mikołaj dla każdego przywiózł gwiazdkowy prezent Święta, święta i kuszące witryny, stresujący pośpiech, maraton od sklepu do sklepu. Gdzie w tym całym zamieszaniu jest prawdziwe Boże Narodzenie i drugi człowiek? Klasyczna opowieść spod pióra Andersena uczy wrażliwości. Śpiew, taniec, teatr, multimedia, a wszystko po to, by na małych buziach pojawił się uśmiech. Co roku w wielickich podziemiach czeka na dzieciaki wspaniała świąteczna atmosfera oraz mnóstwo wrażeń. Oczywiście najbardziej oczekiwaną podczas koncertu osobistością jest Święty Mikołaj. Przybywa z workiem pełnym prezentów każde dziecko otrzyma słodki upominek. Pod ziemią pojawią się 10 grudnia również goście z telewizyjnego programu Ziarno. W ubiegłym roku na podziemne spotkanie ze św. Mikołajem przybyło ponad 500 dzieci Kopalnia dla wieliczan Kopalnia przygotowała dla mieszkańców Miasta i Gminy Wieliczka prezent 1000 wejściówek na Trasę Górniczą w cenie 10 zł. Bilety będzie można wykorzystać w lutym i marcu O szczegółach SMSowej akcji będziemy informować na oraz w prasie lokalnej. Projektowanie i przebudowa z poziomu biura? Skanowanie kaplicy św. Kingi Skanowanie laserowe na powierzchni to już nie nowość, ale pod ziemią to wciąż wyzwanie techniczne i prawne. Kopalnia wielicka była jednym z pierwszych obiektów podziemnym, w którym skanowanie zastosowano do inwentaryzacji wyrobisk. Wiele firm w pewnym sensie testowało na Wieliczce swe technologie i urządzenia laserowe. Wizualizacja wyrobisk w przestrzeni 3D oraz olbrzymia ilość pomierzonych punktów pozwala na podgląd komory jak nigdy dotąd, z wszystkimi istotnymi szczegółami. W tym roku prace inwentaryzacyjne wyrobisk z użyciem skanera laserowego realizowane były w 15 wyrobiskach zabytkowej trasy turystycznej oraz w komorach ważnych ze względu na swoją funkcjonalność. - Wizualizacje posiadają już komory trasy od poziomu I do międzypoziomu Kazanów, w przyszłym roku skanowane będą wyrobiska na poziomie III. Skanowaniu laserowemu poddano też wszystkie czynne szyby górnicze: Daniłowicz, Kinga, Regis, Wilson, Kościuszko wyjaśnia Paweł Ulmaniec Kierownik Działu Mierniczego Kopalni Soli Wieliczka SA. Powstała w wyniku skanowania chmura punktów posłuży do wykonania dokumentacji mierniczej, a także pomoże w ocenie stanu obudowy i zbrojenia poszczególnych szybów. 13

14 Podziemna kraina atrakcji W ofercie kopalni dla dzieci i młodzieży nie brakuje nowości. W najbliższych miesiącach w komorze Witos Górna otwarty zostanie pierwszy podziemny plac zabaw. WITOSlandia Sylwester w Kopalni Soli Wieliczka w klimacie lat 60-tych Tej wyjątkowej nocy powróci świat, w którym eleganckie panie nosiły rękawiczki, panowie rogowe okulary, a kontestatorzy rzeczywistości skłaniali się ku kwiecistej filozofii Flower Power. To były czasy! Lądowanie na Księżycu, najlepsze filmy Hitchcoca i oczywiście muzyka The Beatles! Pół wieku temu świat oszalał. Amerykanie mówili nawet o brytyjskiej inwazji. Koncerty czwórki z Liverpoolu wprawiały fanów w stan euforii, a nawet histerii. Legenda trwa, bo piosenki Beatlesów okazały się nieśmiertelne. Wśród soli zagra je zespół Chrząszcze, który nie tylko nazwą nawiązuje do sławnych poprzedników. Panowie są bowiem mistrzami rytmów lat 60-ych, dali już ponad 800 koncertów w kraju i zagranicą, i słusznie uchodzą za najlepszą w Polsce składankę przebojów The Beatles. W usytuowanej na głębokości 125 m komorze Warszawa nie zabraknie miejsca do tańca. Imprezę poprowadzi znakomity polski aktor i konferansjer, Rafał Jędrzejczyk. Będzie PUFY coś dla ducha, będzie też dla podniebienia 14 mistrzowie podziemnej kuchni przygotowali bogate menu Lata 60. były wprawdzie Yesterday, lecz dzięki magii kopalni sylwestrowa noc stanie się Magical Mystery Tour wprost do pełnego nowych możliwości roku Zatem Let it be! wśród soli, 31 grudnia 2012 roku b Pierwsi turyści w komorze Witos pojawią się już za kilka miesięcy W sąsiedztwie komory Budryka powstaje prawdziwy raj dla dzieciaków. Komora Witos Górna, w której w tym roku zakończono prace modernizacyjne, aranżowana jest na pierwsze podziemne centrum zabaw dla dzieci mówi Marian Leśny, Prezes Zarządu Kopalni Soli Wieliczka Trasa Turystyczna. Komora będzie ciekawą propozycją spędzenia czasu wolnego dla rodzin z dziećmi (odpoczywających po zwiedzaniu w kompleksie komór Staszic-Wisła-Warszawa-Budryk) oraz dla zwiedzających podziemia grup szkolnych. Po lewej stronie od wejścia do komory planowany jest kącik wypoczynkowy: stoliki i krzesła oraz kojec z zabawami sensorycznymi dla najmłodszych. Nieco dalej dzieciaki będą miały miejsce do rysowania i możliwość posłuchania bajek, starszych na pewno wciągnie rozpoznawanie rodzajów soli czy poznawanie miejsc występowania minerałów. Prawa część komory będzie bardziej doświadczalna, tu będą czekały na młodych odkrywców KOJEC SCIANA MULTIMEDIALNA PODLOGA MULTIMEDIALNA prawdziwe górnicze zadania związane m.in. z sygnalizacją szybową, transportem poziomym i pionowym. Niezłą frajdą będzie także przetaczanie bałwanów, układanie tuneli na wzór górniczych korytarzy. Interaktywne ściana i podłoga w głębi komory sprawią, że niejedno starsze dziecko trzeba będzie stąd wyciągać niemal siłą. Gra w zbijanie solnych kryształów pozwoli ćwiczyć refleks, quiz na interaktywnej podłodze nie tylko dostarczy rozrywki, ale i utrwali zdobytą podczas zwiedzania kopalni wiedzę. Podróż wózkiem górniczym po krętych solnych korytarzach, by złapać kawałki soli, to nie lada wyzwanie zwłaszcza, gdy interaktywna aplikacja reaguje wyłącznie na ruch ciała. Pracom nad przygotowaniem i udostepnieniem komory Witos Górna przyświecała idea edukacji przez zabawę i doświadczenie wyjaśnia Prezes Leśny. Turyści będą mogli korzystać z komory już za kilka miesięcy zapowiada. 7 17a 8 Eksponaty interaktywne 1. Sól 2. Minerały 3. Telefon 4. Rury 5. Transport pionowy 6. Powiększenie 7. Lokomotywa i wózek 8. Pies 9. Koło czerpakowe 10. Bałwan 11. Tunele 12. Kaski i buty 13. Kącik do rysowania 14. Bajki 15. Kojec 16. Solne lampy 17. Podłoga poliuretanowa 18. Stoliki i krzesła b a

15 Misteria Paschalia pięknie brzmią w kaplicy św. Kingi Podziemna odsłona Brathanków Działo się! Nowy szlak zwiedzania, nowa komora, nowe produkty Kopalnia Soli Wieliczka nie osiada na przysłowiowych laurach, lecz nieustannie rozwija swoją ofertę. Rok 2012 obfitował w ciekawe wydarzenia. Pod ziemią nie zabrakło koncertów, spotkań, zawodów sportowych. Zaduszkowy jazz Czesław Lang nie wyobraża sobie Tour de Pologne bez gali finałowej w kopalni W tym roku w podziemnych komorach odbyło się ponad 350 imprez, uczestniczyło w nich ponad 30 tysięcy osób. Liczba organizowanych imprez wzrosła o 3% w porównaniu do roku ubiegłego, a najczęściej wynajmowaną komorą była komora Jana Haluszki. Spośród wydarzeń organizowanych przez kopalnię ogromną popularnością (niezmienną od lat) cieszy się Koncert Noworoczny. Dużą publiczność gromadzi Koncert Karnawałowy (w tym roku wystąpił zespól Brathanki), kilkuset miłośników muzyki dawnej ma także koncert organizowany w kaplicy św. Kingi w ramach Festiwalu Misteria Paschalia. W lipcu z okazji święta Kingi patronki górników solnych w podziemiach odbył się World Art Underground, w listopadzie swoją podziemną odsłonę miały 57. Krakowskie Zaduszki Jazzowe, jeden z najstarszych festiwali jazzowych na świecie. Nie zabrakło także niezwykłych wydarzeń sportowych pod ziemią po raz czwarty odbyła się gala wieńcząca wyścig Tour de Pologne, podczas której uhonorowano jego najlepszych zawodników. Swoich zwolenników miał także zorganizowany po raz kolejny Underground Boxing Show. Na jedynym podziemnym ringu na świecie rozstrzygnęły się losy pasa WBC Baltic oraz międzynarodowego mistrzostwa Polski. Transmisję na żywo z tego niecodziennego wydarzenia pokazała telewizja Canal+. Oferta kopalni wzbogaciła się w tym roku o warsztaty rzeźbiarskie i kulinarne. To znakomita propozycja m.in. dla firm organizujących imprezy integracyjne. Podczas warsztatów pod czujnym okiem profesjonalistów z wielickiej kopalni powstają prawdziwe kulinarne i rzeźbiarskie arcydzieła. Spod dłuta artystów rzeźbiarzy wychodzą niespotykane nigdzie indziej solne rzeźby jedna z nich powędrowała do rąk milionowego gościa kopalni. Koncert Noworoczny w podziemnym Wiedniu Bokserska gala. Do relacji na żywo użyto około 5 km kabli transmisyjnych, 1 km światłowodów. Oświetlenie komory Warszawa wymagało 2 km okablowania Wnętrze wozu transmisyjnego zaparkowanego przy szybie św. Kingi podczas gali boksu 15

16 16 WYDAWCA: Kopalnia Soli Wieliczka S.A., Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. tel.: , , pr@kopalnia.pl,