Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce"

Transkrypt

1 Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce The European Social Fund in Poland: Best Practices Projekty wyróżnione w konkursie Dobre Praktyki EFS 2011 Projects prized in the competition ESF Best Practices 2011

2 Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce The European Social Fund in Poland: Best Practices Projekty wyróżnione w konkursie Dobre Praktyki EFS 2011 Projects prized in the competition ESF Best Practices 2011 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministry of Regional Development 2012

3 Szanowni Państwo, Dear Sir or Madam, w 2011 roku Ministerstwo Rozwoju Regionalnego już po raz piąty ogłosiło konkurs Dobre Praktyki EFS, przeznaczony dla beneficjentów realizujących projekty współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Programu Kapitał Ludzki. Ideą przedsięwzięcia jest promocja projektów pokazujących, w jaki sposób środki z Europejskiego Funduszu Społecznego zmieniają życie uczestników projektów oraz upowszechnianie wiedzy o dobrych praktykach, które mogą stanowić inspirację dla tych, którzy dotychczas nie korzystali ze środków pochodzących z tego funduszu. Podobnie jak wcześniejsze edycje konkursu, tak i ta ostatnia udowodniła, że beneficjenci wykazują się dużą pomysłowością i kreatywnością przy realizowaniu projektów. Z roku na rok przybywa dobrych praktyk, pomysłów, zrealizowanych marzeń, którymi projektodawcy chcą się z nami podzielić. Do tegorocznej edycji konkursu nadesłano 97 zgłoszeń, spośród których niezależne jury wyłoniło 9 najlepszych projektów w czterech kategoriach: wsparcie osób niepełnosprawnych, zasada równości szans płci, integracja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw. Wyróżnione projekty uzyskały tym samym tytuł Najlepsza inwestycja w człowieka Elżbieta Bieńkowska Projekty realizowane przez Laureatów konkursu różni m.in. specyfika problemów społecznych, jakich dotykają, grupy docelowe, do których są adresowane czy osiągnięte rezultaty. Łączy je zaś odwaga do działania i przekonanie, że człowiek jest najlepszą inwestycją. Zgłoszone projekty oraz efekty, jakie reprezentują udowadniają, że człowiek, jego pomysły, idee i marzenia są ogromną siłą pozwalającą na realizację nawet najtrudniejszych zadań. Fundusze Europejskie wpływają w znacznym stopniu na otaczającą nas rzeczywistość, zmieniając ją na lepsze, a dzieje się to również dzięki pomysłom, wytrwałości i codziennej pracy projektodawców realizujących projekty dofinansowywane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Wszystkim Laureatom serdecznie gratuluję. Jestem przekonana, że wyróżnione w tegorocznym konkursie projekty stanowić będą impuls do dalszej zmiany otaczającej nas rzeczywistości, a niniejsza publikacja to źródło praktycznej wiedzy i cenna inspiracja dla przyszłych beneficjentów. Minister Rozwoju Regionalnego Minister of Regional Development in 2011, the Ministry of Regional Development announced the fifth ESF Best Practices competition intended for the beneficiaries executing projects cofinanced by the European Union within the framework of the Human Capital Programme. The idea of the undertaking is more effective promotion of projects indicating in what manner the assets from the European Social Fund change the lives of the participants of the projects as well as promotion of knowledge on best practices, which may inspire those who have not yet used the assets from this fund. Similarly as in the case of previous competitions, it proved that the beneficiaries show great ingenuity and creativity in the implementation of the projects. Each year there are new best practices, ideas, dreams coming true that project promoters like to share with us. This year s competition had 97 entries out of which the independent jury selected 9 best projects in four categories: support for disabled persons, gender equality, professional and social integration of persons threatened by social exclusion, adaptability of employees and enterprises. Thus, the selected projects have won the title of The best investment in human The projects executed by the competition winners are different in terms of social problems they pertain to, target groups they are aimed at or the results achieved. Whereas, what they have in common is the courage to act and the belief that it is still the person that constitutes the best investment! The entered projects and the results they represent prove that man; his ideas, convictions and dreams are a great power enabling the performance of even the most difficult tasks. The European Funds significantly influence the reality surrounding us, changing it for the better, and this is achieved by the ideas, persistence and everyday work of the project initiators, implementing their projects co-financed by the European Social Fund. I would like to congratulate all the Competition Winners. I am convinced that the projects prized in this year s competition shall constitute an impulse for the further change of the reality we live in and that this publication shall be a source of practical knowledge and a valuable inspiration for the future beneficiaries. 2 3

4 Spis treści/ Contents Wstęp/ Introduction Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Minister of Regional Development 3 O konkursie About the Competition 5 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Adaptability of employees and enterprises Profesjonalnie o równości/ Professionally on equality II miejsce projekt Równi PROFES rozwija kompetencje the 2nd place project The Equal PROFES develops competences Branża budowlana się szkoli Construction industry receives training 14 III miejsce projekt Synergia działań szkoleniowych i doradczych zwiększenie konkurencyjności firm z Grupy PSB the 3rd place project Synergy of training and advisory activity improvement of competitiveness of companies from the PSB Group Wsparcie osób niepełnosprawnych Support for the disabled 8 Integracja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Professional and social integration of persons threatened by social exclusion Spółdzielnie sukcesów/ Cooperatives of success I miejsce projekt Razem możemy więcej / the 1st place project We can do more together Projekt przyjazny maluchom/ Toddler-friendly project 48 II miejsce projekt Praca przyjazna rodzicom / the 2nd place project Parent-friendly job Kompetencje szyte na miarę/ Tailor-made competences III miejsce - projekt Moda na pracę / the 3rd place project Work is trendy Zasada równości szans płci Gender equality Widzieć różnice, aby efektywnie nimi zarządzać To see the difference to manage them effectively 62 III miejsce projekt KIM-Kobieta i Mężczyzna liderami pomorskich przedsiębiorstw / the 3rd place project W&M- Woman and Man as leaders of Pomeranian Enterprises O konkursie Tegoroczna edycja konkursu Dobre praktyki EFS 2011 została ogłoszona w czerwcu 2011 r. przez Ministra Rozwoju Regionalnego pod patronatem Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania. W imieniu Ministra konkurs zorganizowało i przeprowadziło Centrum Projektów Europejskich Krajowy Ośrodek EFS z siedzibą w Warszawie. Konkurs adresowany jest do beneficjentów realizujących projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Przedsięwzięcie ma na celu: promocję projektów dofinansowanych ze środków EFS, pokazujących, w jaki sposób środki te trafiają do ludzi i zmieniają ich życie, upowszechnianie wiedzy na temat pozyskiwania wsparcia z EFS, kształtowanie pozytywnego wizerunku Unii Europejskiej oraz promocja PO KL i EFS w Polsce. Projekty były zgłaszane do konkursu bezpośrednio przez beneficjentów w następujących kategoriach: wsparcie osób niepełnosprawnych, zasada równości szans płci, integracja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw, wsparcie osób powyżej 50. roku życia. Laureatów V edycji konkursu wyłoniło niezależne jury, w skład którego weszli m.in. przedstawiciele Centrum Projektów Europejskich, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Instytucji Pośredniczących i Pośredniczących II stopnia, sieci Regionalnych Ośrodków EFS, a także eksperci zewnętrzni zajmujący się tematyką Europejskiego Funduszu Społecznego. Podczas oceny projektów zgłoszonych w ramach kategorii zasada równości szans płci skład jury został rozszerzony o osoby wskazane przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania. About the competition This year s competition ESF Best Practices 2011 was announced in June 2011 by the Minister of Regional Development, under the auspices of the Government s Plenipotentiary for Equal Treatment. On behalf of the Minister, the competition was organised and conducted by the Centre of European Projects National ESF Centre based in Warsaw. The competition is addressed to the beneficiaries, implementing the projects co-financed by the European Social Fund within the scope of the Human Capital Operational Programme The undertaking is intended to achieve: promotion of projects co-financed by the ESF, indicating in what way these funds go to people and change their lives, promotion of knowledge in terms of obtaining support from ESF, developing a positive image of the European Union as well as promotion of HC OP and ESF in Poland. The projects were entered for the competition in the following categories: support for the disabled, gender equality, professional and social integration of persons threatened by social exclusion, adaptability of employees and enterprises, support for persons over 50. The Winners of the 5th competition have been selected by the jury which included, among others, the representatives of the Centre of European Projects, Ministry of Regional Development, Intermediate Bodies and 2nd Level Intermediate Bodies, network of Regional ESF Centres as well as external experts dealing with the subject of the European Social Fund. At the assessment of the projects entered within the category of gender equality, the jury was extended by persons indicated by the Government s Plenipotentiary for Equal Treatment. Praca się opłaca/ Work pays off I miejsce projekt Praca się opłaca / the 1st place project Work pays off Celujemy w aktywność/ We aim at ativity II miejsce projekt Zakład Aktywności Zawodowej partner osoby niepełnosprawnej w integracji / the 2nd place project Vocational Activity Centre partner of a disabled person in integration Moderatorzy drogi zawodowej/ Carrier route moderators III miejsce projekt Biuro Aktywizacji Zawodowej osób niepełnosprawnych / the 3rd place project Vocational Activation of Disabled persons office W kategorii Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw oraz Zasada równości szans płci decyzją jury nie przyznano I miejsca. In the categories Adaptability of employees and enterprises and Gender equality the first prize was not awarded. Projekt Równi PROFES rozwija kompetencje został wyróżniony w dwóch kategoriach. Zajął II miejsce w kategorii Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw oraz II miejsce w kategorii Zasada równości szans płci The project The Equal PROFES develops competences was awarded in two categories. It took the 2nd place in the category Adaptability of employees and enterprises and the 2nd place in the category Gender equality. Przy ocenie nadesłanych projektów brano pod uwagę takie kryteria jak: jakość projektu (w tym m.in. dobór grupy docelowej, kompleksowość zaoferowanego wsparcia, efekty realizacji projektu i ich trwałość), zastosowanie rozwiązań w zakresie zarządzania projektem oraz opinia Instytucji Pośredniczącej lub Instytucji Pośredniczącej II stopnia na temat jakości współpracy z beneficjentem, stopnia wypełniania przez projektodawcę obowiązków wynikających z umowy o dofinansowanie projektu, a także braku lub występowania nieprawidłowości podczas realizacji projektu. Spośród zgłoszeń wyróżniono 9 projektów w czterech kategoriach. Nagrodą w konkursie jest przyznanie tytułu Najlepsza inwestycja w człowieka, statuetka i dyplom. Dodatkowo, dla dwóch przedstawicieli projektów, które zajęły pierwsze miejsca w każdej kategorii, zostanie zorganizowany wyjazd studyjny do jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej realizującego wsparcie z EFS. At the assessment of the entered projects such criteria as the following were taken into account: quality of the project (including the selection of the target group, comprehensiveness of the offered support, effects of the implementation of the project and their continuance), the use of solutions within the scope of project management as well as the opinion of the Intermediate Body or 2nd Level Intermediate Body on the quality of cooperation with the beneficiary, degree of fulfilment of the obligations by the project initiator arising from the project co-financing contract as well as lack or presence of irregularities at the implementation of the project. 9 projects out of all which entered have been prized in four categories. The winner is awarded title Best investment in human, a statuette and a diploma. Additionally, for two representatives of the projects which were placed first in each category, there will be a study trip organised to one of the member states of the European Union, which implements the support from ESF. 4 5

5 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Adaptability of employees and enterprises 6 7

6 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Profesjonalnie o równości Professionally on equality Projekt Równi PROFES rozwija kompetencje to odpowiedź na nierówności występujące na mazowieckim rynku pracy, wynikające m.in. z funkcjonujących stereotypów dotyczących ról społecznych, braku odpowiednich kompetencji, a także braku wiary kobiet we własne możliwości, wartość swojej pracy czy odwagi w formułowaniu i wyrażaniu swoich potrzeb. 250 uczestników i uczestniczek szkoleń, osób pracujących, rozwijało swoje kompetencje nie tylko podczas tradycyjnych zajęć w sali szkoleniowej, ale także korzystając z nowoczesnych technologii: e-learningu oraz webcastów konferencji on-line. Profes podjął wyzwanie, aby pomóc szczególnie kobietom stać się bardziej zmotywowanymi pracownikami, świadomymi swych umiejętności oraz potrafiącymi walczyć z przejawami dyskryminacji w miejscu pracy. Uczestnicy projektu mieli możliwość wyboru jednej ze ścieżek szkoleniowych, poświęconych konkretnym obszarom umiejętności: menedżerskiech, handlowych i zarządzania projektami. W każdej ze ścieżek realizowane były 4 szkolenia, w tym obowiązkowe, dotyczące równości szans kobiet i mężczyzn. Dodatkowo zorganizowana została sesja Development Center, podczas której oceniano poziom zdobytych umiejętności. Dla kobiet przewidziano także udział w szkoleniu dotyczącym, do wyboru: negocjacji, autoprezentacji lub asertywności. Co ważne, szkolenia odbywały sie zgodnie z zasadą 80% praktyki i 20% teorii. Na czas udziału w szkoleniach rodzicom zapewniono bezpłatną opiekę dla ich dzieci. Przydatne okazały się też dodatkowe produkty w postaci filmu Asertywna kobieta oraz broszura poświęcona zagadnieniom równości szans kobiet i mężczyzn. The project The Equal - PROFES develops competences is an answer to the inequalities in the employment market of Mazovia, resulting, among other things, from the present clichés regarding social roles, lack of appropriate competences as well lack of faith in themselves among women, in the value of their work or courage in phrasing and expressing their needs. 250 participants of the training courses, employed persons, developed their competences not only during traditional classes in the training room, but also by means of new technologies: e-learning and web casts on-line conferences. Profes accepted the challenge to help, in particular, women to become more motivated employees, aware of their skills and capable of combating signs of discrimination at work. The participants of the project had a chance to choose one of the training lines, dedicated to the particular skills areas: managerial, commercial and project management. Each line covered 4 training courses, including the mandatory ones regarding the gender equality. In addition, the Development Centre session was held at which the level of the obtained skills was assessed. For women, training was also provided, regarding as selected: negotiations, self-presentation or assertiveness. The important thing is that the training courses were conducted in accordance with the principle of 80% practice and 20% theory. Parents were provided with free care over their children for the time of participation in the training courses. The additional products in the form of the film Assertive Woman as well as the brochure dedicated to the issues of equality of opportunity of women and men proved to be useful. Informacja Information Poddziałanie/ Sub-measure: PO KL Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw/ HC OP Support to developing professional qualifications and counseling for enterprises Tytuł PRojektu/ PROJECT TITLE: RÓWNI PROFES rozwija kompetencje THE EQUAL PROFES develops competences okres REALIZACJI/ duration: Beneficjent/ beneficiary: PROFES Centrum Kształcenia i Doradztwa E. Karpińska-Bryke, A. Olszewski, M. Bryke sp.j. PROFES Training and Advisory Centre E. Karpińska-Bryke, A. Olszewski, M. Bryke sp.j. Grupa docelowa/ Target Group: osoby pracujące, nieprowadzące własnej działalności gospodarczej, z Mazowsza/ Working persons, who do not run their own business, from Mazovia Wartość projektu/ project value: 1,2 mln zł/ PLN 1.2 million Miejsce realizacji/ place OF IMPLEMENTATION: województwo mazowieckie/ Mazowieckie Voivodeship 8 9

7 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Z myślą o uczestnikach Projekt nie był trudny, ale czasochłonny. Wymagający, ale przez to bardzo ciekawy. Nasze szkolenia organizowaliśmy z myślą o uczestnikach. Staraliśmy się na każdym kroku odpowiadać na ich potrzeby. Wysoka frekwencja wskazała, że się nam to udało. Chociaż zajęcia odbywały się w weekendy, sale zawsze były pełne. Zapewniliśmy opiekę przedszkolną dla dzieci tych osób, którym obowiązki rodzicielskie utrudniłyby udział w zajęciach. Uczestnicy byli bardzo zmotywowani do pracy, a pozytywne opinie zamieszczone w ankietach potwierdziły, że szkolenia spełniły ich oczekiwania. Zadowolenie i satysfakcja uczestników jest dla nas najcenniejszą nagrodą! Dzięki temu wiemy, że nasza wielomiesięczna praca miała sens. Nasz projekt wyróżniał się innowacyjnością, wsparciem kobiet i działaniami na rzecz równości szans. Zależało nam, by uczestnicy mogli bez problemu pogłębić swoją wiedzę, a jednocześnie oswoić się z nowoczesnymi technologiami. Oferowaliśmy więc zróżnicowane formy nauki, m.in. filmy, webcasty oraz możliwość korzystania z coraz bardziej popularnych i cenionych kursów on-line. Marta Romanowska Koordynator projektu/ Project Coordinator Bearing the participants in mind The project was not difficult, but it was time-consuming and demanding, and that is why it was interesting. Our training courses were organised bearing in mind the participants. We tried to fulfil their expectations on every stage of the project. High attendance indicated that we achieved it. Although the classes were held at weekends, the rooms were full. We have provided pre-school care for the children of those whose parental responsibilities might impede their participation. The participants were really motivated to work and their positive opinions entered in the surveys confirmed that the training courses met their expectations. Satisfaction of the participants is our most precious award! Because of this we know that our many-months work made sense. Our project was distinguished with innovation, support for women and activities for the benefit of equality of opportunities. It was important for us that the participants could easily develop their knowledge and, at the same time, familiarise themselves with new technologies. We offered them various forms of learning, including the possibility to try the increasingly popular and valued on-line courses. kobiet w województwie mazowieckim 55% ma wyższe wykształcenie of women in the Mazowieckie Voivodship possess higher education Badania GUS wskazują, że kobiety są lepiej wykształcone niż mężczyźni. Mimo to na stanowiskach menedżerskich to oni obsadzani są częściej, kobiety zajmują jedynie 37,6% stanowisk kierowniczych w firmach. The surveys of the Central Statistical Office indicate that women are better educated than men. Despite that, it is men who are most commonly appointed to managerial positions, women occupy only 37.6% of executive positions in companies. osób wzięło udział 250 w szkoleniach persons took part in the training courses Zainteresowanie projektem od początku było bardzo duże. Tylko w pierwszym tygodniu rekrutacji stronę internetową odwiedziło ponad 2,5 tys. użytkowników. Wśród uczestników szkoleń 70% stanowiły kobiety. The interest in the project was great from the beginning. Only in the first week of recruitment, the website was visited by over 2.5 thousand users. Among the participants of the training courses, 70% were women. 172 dni trwały szkolenia days of training courses Kompleksowy kurs składał się z trzech ścieżek szkoleniowych: umiejętności menedżerskie, handlowe lub zarządzanie projektami, a te z kolei dzieliły się na cztery różne szkolenia. The comprehensive course consisted of three training lines: managerial skills, commercial skills and project management, which further on were divided into four different training courses. 70 lat miał najstarszy uczestnik szkolenia years old was the age of the oldest participant Najstarszym uczestnikiem projektu był mężczyzna w wieku ponad 70 lat. The oldest participant of the project was a man whose age exceeded

8 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Wypowiedzi uczestników Opinions of participants Karolina Fijołek Mariusz Fatek Zarządzaniem projektami interesowałam się od dawna. Kadra prowadząca szkolenie uświadomiła mi, że miałam w tym zakresie dość dużą wiedzę praktyczną. Należało ją jednak usystematyzować i, co bardzo ważne, nauczyć się fachowej terminologii. Szkolenie uświadomiło mi też, jak ważna jest dokumentacja projektowa. Szczególnie przy dużych projektach, do których angażujemy co najmniej kilkanaście osób. Oczywiście, że było warto! Do dziś korzystam z materiałów, które otrzymałam podczas szkolenia, a w tym roku zamierzam zdobyć certyfikat z zarządzania projektami. Bardzo cenna okazała się sesja Development Centre, którą odbyliśmy po ukończeniu szkolenia. Każdy uczestnik otrzymał po niej indywidualny raport kompetencji. Dał on jasne wskazówki, czego jeszcze muszę się nauczyć. Doskonałe były też zajęcia uzupełniające. Rezultaty 91% uczestników szkolenia przeszło cały jego cykl, kończący się uzyskaniem certyfikatu. Results 91% of the participants of the training covered its entire cycle, ending in granting a certificate. Główną motywacją do wzięcia udziału w projekcie była oczywiście chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych. Dzięki szkoleniom czuję się pewniej podczas rozmów handlowych, łatwiej mi się przygotowywać do spotkań, skuteczniej negocjuję. Wkrótce po ukończeniu szkolenia zmieniłem pracę na lepszą. Myślę, że mój udział w tym projekcie miał na to wpływ. The main motivation for the participation in the project was obviously the intention to improve professional qualifications. Due to the training I feel more confident during commercial talks, I find it easier to prepare myself for the meetings, I am more effective in negotiations. I have changed my job for a better one soon after the training. I think that my participation in this project had an influence on that. I have been interested in project management for a long time. The personnel conducting this training made me realize I had quite good practical knowledge. But it required to be systematised and what is very important to learn the professional terminology. This training made me realize how important the project documentation is. Especially in large projects, where at least several people are engaged. Of course, it was worth it! I have been using the materials, which I received during the training, to this day and I intend to obtain the project management certificate this year. The session with Development Centre, which was held upon the training completion, appeared priceless. Each participant received the individual report of competences. It provided the clear guidelines what is to be learnt. The supplementary lessons were also perfect. W ramach projektu powstała broszura dotycząca równości szans kobiet i mężczyzn, film poświęcony asertywności kobiet w pracy oraz trzy filmy instruktażowe prezentujące zastosowanie w praktyce narzędzi poznanych na szkoleniach. Uczestnicy szkoleń wielokrotnie podkreślali swoje zadowolenie z udziału w wybranych kursach. W ankietach poszkoleniowych pisali, że nauczyli się korzystać z nowych narzędzi i rozwiązań, które chętnie zastosują w swojej pracy zawodowej. Within the scope of the project, a brochure was produced regarding the equality of opportunity for women and men, a film about women s assertiveness at their workplaces. There were also three instruction films, presenting the practical use of the techniques learned during the training courses. The participants of the training courses have many times emphasised their satisfaction from participation in the selected courses. In the post-training surveys they wrote that they learned how to use new methods and solutions, which they would willingly apply professionally

9 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Branża budowlana się szkoli Construction industry receives training Szkolenia rozwijające umiejętności handlowe, szkolenia rozwojowe oraz z zarządzania finansami i organizacją dla blisko 160 firm skupionych w jednej grupie to przykład na zdobywanie przewagi konkurencyjnej w trudnych czasach kryzysu finansowego. Realizacji tego niełatwego zadania podjęło się partnerstwo składające się z firmy consultingowej i lidera branży budowlanej. Synergia działań szkoleniowych i doradczych zwiększenie konkurencyjności firm z Grupy Polskie Składy Budowlane to projekt przygotowany z myślą o pracownikach i właścicielach składów budowlanych. Jego głównym założeniem było dostarczenie im wiedzy oraz rozwinięcie umiejętności niezbędnych do profesjonalnego działania i tworzenia standardów funkcjonowania w nowoczesnym przedsiębiorstwie. Małe i średnie firmy z branży budowlanej i handlowej są najmniej otwarte na szkolenia, chociaż to one właśnie najbardziej potrzebują pomocy. Program szkoleń konsultowano z jego uczestnikami. Trenerzy zapoznawali się ze specyfiką grupy docelowej. Odwiedzali wybrane składy budowlane, rozmawiali z kadrą zarządzającą, obserwowali pracowników, procedury i identyfikowali problemy. Na podstawie przeprowadzonych wizyt przygotowane zostały programy i materiały szkoleniowe, uwzględniające specyfikę branży oraz realne problemy, jakie występują w miejscu pracy zauważa Marek Romanowicz, kierownik merytoryczny projektu. Przygotowano kompleksową ofertę szkoleń. Znalazły się wśród nich szkolenia rozwijające umiejętności handlowe, takie jak profesjonalna sprzedaż czy kontakt z trudnym klientem. Drugim typem były szkolenia rozwojowe z zakresu podstaw zarządzania personelem i samoorganizacji. Trzeci typ dotyczył zarządzania finansami i organizacją. Szczególną wartością projektu okazał się zbiór dobrych praktyk kupieckich, które zdefiniowaliśmy wspólnie na podstawie obserwacji trenerów w trakcie szkoleń mówi Marek Romanowicz. Dokument ten zawiera analizę popełnianych przez kupców i pracowników składów PSB błędów, które ujawniały się podczas interaktywnych zajęć warsztatowych. Dzięki temu łatwiej im było je eliminować dodaje. Training courses developing commercial skills, development training courses as well as finance and organisation management training courses for almost 160 companies centred in one group are an example of gaining competitive advantage in the difficult times of the financial crisis. The implementation of this difficult task was undertaken by a partnership consisting of a consulting company and a leader of a construction industry. Synergy of training and advisory activity improvement of competitiveness of companies from the Polskie Składy Budowlane Group is a project prepared in consideration of the employees and proprietors of construction depots. Its main assumption was to provide them with knowledge and to develop the skills necessary for professional activity and development of operating in a modern enterprise. Small and medium companies from the construction and trade industry are the least receptive to training, although it is they who need help the most. The training course was consulted with its participants. The coaches familiarised themselves with the specifics of the target group. They visited the selected construction depots; they talked to the management, observed the employees, procedures and identified problems. On the basis of the conducted visits, we prepared the training programmes and materials, taking into consideration the specifics of the industry as well the as actual problems which are present at the work place observes Marek Romanowicz, the subject manager of the project. A comprehensive offer of training courses was prepared. They included training courses developing commercial skills such as professional sale or dealing with a difficult client. The second stage consisted of development training sessions: an introduction to personnel management and self-organisation. The third stage regarded the financial and organisational management. The set of best mercantile practices proved to be a special value of the project, as they were defined jointly on the basis of observations of the coaches during the training courses says Marek Romanowicz. This document includes the analysis of mistakes made by traders and employees of PSB depots, which were manifested during the interactive workshop classes. Due to this it was easier to eliminate them he adds. Informacja Information Poddziałanie/Sub-measure: PO KL Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach/ HC OP Development of human capital in enterprises Tytuł projektu/ PROJECT TITLE: Synergia działań szkoleniowych i doradczych zwiększenie konkurencyjności firm z Grupy Polskie Składy Budowlane/ Synergy of training and advisory activity improvement of competitiveness of companies from the Polskie Składy Budowlane Group okres REALIZACJI/ duration: Beneficjent/ beneficiary: PM Doradztwo Gospodarcze sp. z o.o. Grupa docelowa/ Target Group: pracownicy i właściciele składów budowlanych zrzeszonych w Grupie PSB/ Employees and owners of the construction plants of the PSB Group Wartość projektu/ project value: 4,5 mln zł/ PLN 4,5 million Miejsce realizacji/ place OF IMPLEMENTATION: cała Polska/ Whole Poland 14 15

10 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Najbardziej efektywne inwestycje to te w ludzi Początkowo baliśmy się o frekwencję, ale nasze obawy okazały się nieuzasadnione. Z perspektywy czasu uważam, że pomysł na szkolenia w tak szerokim zakresie był znakomity. Przecież połowa kryzysu, jaki dotyka także Polskę, tkwi w naszych głowach. W tych warunkach, przy szczupłych środkach, firmy stać tylko na najbardziej efektywne inwestycje właśnie w ludzi poprzez doskonalenie ich kwalifikacji. Branża budowlana ma opinię konserwatywnej, a jednak projekt zaowocował masowym udziałem kupców i pracowników składów budowlanych. Od początku założyliśmy, że potrzeby uczestników będą definiowane na bieżąco. To innowacyjne podejście, ale wiedzieliśmy, że będą pojawiać się nowe tematy. Wciąż diagnozowaliśmy nowe potrzeby, a chętnych do udziału w szkoleniach przybywało. Za sukces należy uznać przyciągnięcie do szkoleń tak wiele małych i mikro przedsiębiorstw. Duże firmy przywiązują większą wagę do podnoszenia kwalifikacji swoich pracowników. W małych, z wielu przyczyn, jest pod tym względem znacznie gorzej. Trudno na co dzień zastąpić szkolącego się pracownika w firmie liczącej kilka czy kilkanaście osób. Jakub Słupiński Kierownik główny projektu/ Chief Project Manager Prezes/ President of PM Doradztwo Gospodarcze sp. z o.o. The most effective investments are made in people We were afraid about the attendance at the beginning, but our anxieties proved to be unjustified. From the time perspective I believe that the idea to organise the training courses within such a broad scope was excellent. After all, half of the crisis, which affects also Poland, is in our heads. In these circumstances, with small assets, the companies can only afford the most effective investments investments in staff by means of improving their qualifications. The construction industry is perceived as conservative, however the project resulted in massive participation of merchants and employees of construction depots. From the beginning we assumed that the needs of the participants would be defined on a current basis. It was an innovative approach, but we knew that there would be new subjects arising. We were constantly diagnosing new needs and the number of people willing to participate in the training courses was increasing. A success is also the great number of small and micro enterprises participating in the training courses. Large companies are more attentive to the improvement of qualifications of their employees. For many reasons, this situation is much worse in small companies. It is difficult to replace an employee who attends a training course in a company which employs a few or a couple of dozen people. pracowników zatrudniała Grupa PSB 1385 w 2007 roku employees were employed by PSB Group in 2007 W latach nastąpił znaczący wzrost zatrudnienia w firmach budowlanych i przedsiębiorstwach branży około budowlanej, spowodowany dużą liczbą inwestycji budowlanych. Od 2008 roku ten trend zaczął się jednak zmieniać, a firmy takie jak Grupa PSB zaczęły szukać sposobów na uzyskanie przewagi konkurencyjnej. Jednym z pomysłów było wzmocnienie niematerialnego potencjału firmy kapitału ludzkiego. Within 2006 and 2007, there was a significant increase in the employment in construction companies and construction-related enterprises, caused by a great number of construction investments. Since 2008, this trend has started to change and such companies as the PSB Group started to look for ways to gain competitive advantage. One of the ideas was to improve the intangible potential of the company the human capital. uczestników projektu stanowiły 33% kobiety of participants of the training courses were women Pomimo teoretycznie męskiej specyfiki branży, która sprawia, że kobiety pracujące w firmach Grupy PSB stanowią mniejszość ok. 30%, aż 1/3 wszystkich biorących udział w szkoleniach stanowiły kobiety. Łącznie przeszkolono 1621 osób. Regardless of the theoretically male specifics of the industry, which makes the number of women employed in the companies of the PSB Group constitute the minority ca. 30%, up to 1/3 of all the participants of the training courses were women. In total 1621 people were trained. firm skorzystało 159 ze szkoleń companies benefited from the training course Początkowo zaplanowano, że w projekcie weźmie udział 69 firm. Ostatecznie szkolenie przeprowadzono w podmiotach z całej Polski, tj. w ponad połowie firm skupionych w Grupie PSB. 78% firm objętych wsparciem to mikroi małe przedsiębiorstwa. Initially, it was planned that 69 companies would participate in the project. Finally the training course was conducted in entities from all over Poland, i.e. in more than a half of companies within the PSB Group. 78% of companies covered by the project are small and micro enterprises

11 Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw Wypowiedzi uczestników Opinions of participants Robert Duniec Tego rodzaju szkolenia umożliwiają dokształcanie, podnoszenie kwalifikacji, a co za tym idzie mogą przyczynić się do mojego rozwoju zawodowego. Jestem przekonany, że wiedza, którą uzyskałem przydaje się w praktyce i ułatwia mi pracę. Jeśli ktokolwiek ma wątpliwości, czy warto angażować się w takie projekty powiem krótko: warto. Urszula Kalisz Z każdego szkolenia można było wynieść coś interesującego i przydatnego w pracy. W wielu tematach poruszane były problemy dotyczące stricte naszej firmy lub branży budowlanej, co bardzo mocno podnosiło ich wartość. Istotne było również to, że pracownicy mieli wybór, w których szkoleniach jeszcze chcą wziąć udział. Every training session provided something interesting and useful for work. The raised problems were strictly related to our company or the construction sector and that increased their value very much. It was also important that employees had a choice, of selecting their further courses. These types of training courses provide additional education, improvement of qualifications and, thus, they may contribute to my personal professional development. I am convinced that the gained knowledge is of benefit to me in practice and, to some extent, it facilitates my work. If anybody has any doubts wheter it is worth participating in such projects or not I ll make it short: it s worth it. Zbigniew Pasieka Udział w szkoleniach pozwala poszerzyć horyzonty, poznać coś nowego, dowiedzieć się jak pewne zagadnienia są odbierane przez innych. Szczególnie, gdy szkolenie ma charakter warsztatów, gdzie na gorąco analizuje się, zachowania uczestników, pokazując ich błędy jak i godne naśladowania zachowania. Człowiek uczy się całe życie. Participation in training can broaden your horizonts, teach you something new, you can learn how certain issues are perceived by others. Especially when a training is a workshop, where participants behavior is analysed on an ongoing basis, whenit shows their mistakes and exemplary behavior. You live and learn. Rezultaty W ciągu dwóch lat realizacji projektu przeszkolono ponad 1600 osób, pracowników składów budowlanych z całej Polski. Zajęcia odbywały się na terenie 15 województw, głównie w niewielkich miejscowościach jednym z najważniejszych kryteriów wyboru lokalizacji szkolenia była niewielka odległość od zakładu pracy. Dzięki temu udało się przekonać do udziału w szkoleniach wiele firm, które dotychczas nie doceniały ich wartości. 78% firm uczestniczących w projekcie to małe i mikro przedsiębiorstwa ich pracownicy entuzjastycznie wypowiadali się na temat projektu. Osiągnięte wskaźniki okazały się znacząco wyższe od zakładanych. O sukcesie świadczą nie tylko liczby, ale także opinie uczestników szkoleń, ich pracodawców oraz Zarządu Grupy PSB: w szkoleniach uczestniczyło łącznie 3399 osób, bowiem każdy mógł wziąć udział w kilku szkoleniach, zrealizowano 457 dni szkoleniowych, na podstawie testów wiedzy ustalono, że uśredniony przyrost wiedzy we wszystkich obszarach szkoleniowych wyniósł 32%, średnia ocena przydatności zdobytych w ramach projektu wiedzy i umiejętności wyniosła 5,15 pkt w 6-stopniowej skali. Results During the two years of the project implementation, 1600 employees of construction depots from all over Poland. The courses took place in 15 voivodships, mainly in small towns. One of the most important criteria of selecting the location of the course was a short distance from the enterprise. Due to this it was possible to convince a lot of companies to take part in the training courses, which had not previously appreciated their value. 78% of companies participating in the project are small and micro enterprises and their employees were enthusiastic about the project. The achieved indicators proved to be significantly higher than expected. The success is marked not only by numbers, but also by the opinions of the participants of the training courses, their employers and the Management Board of the PSB Group: the training courses were attended by the total of 3399 participants, as each person could take part in several training courses, 457 days of training were completed, after taking knowledge tests the average increase in all trained areas was 32% higher, the average assessment of usefulness of the knowledge and skills gained within the scope of the project was 5.15 points in a 6-point scale

12 Wsparcie osób niepełnosprawnych Support for the disabled 20 21

13 Wsparcie osób niepełnosprawnych Praca się opłaca Work pays off Z 30 przeszkolonych osób w średnim wieku, 19 znalazło pracę. Projekt Praca się opłaca oferował wszechstronne wsparcie dla osób niepełnosprawnych po 45. roku życia, które chciały pracować, ale nie miały wymaganych kwalifikacji. Dzięki niemu zdobyły umiejętności i uprawnienia do wykonywania zawodu. Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych od lat realizuje projekty, których celem jest wzrost aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Oprócz działalności doradczej i eksperckiej to właśnie pomoc w znalezieniu pracy jest dla nas najważniejsza mówi prezes Rady, Zbigniew Puchalski. Uczestnicy projektu wzięli udział w grupowych warsztatach psychologicznych. Podczas trzydniowych szkoleń zrealizowano zajęcia poświęcone integracji i motywacji, wartości planowania, samoocenie, umiejętnościom interpersonalnym oraz komunikacji i rozwiązywaniu problemów. Po ich zakończeniu doradca zawodowy utworzył dla każdego uczestnika Indywidualny Plan Działania, który pozwolił na optymalne dostosowanie wsparcia szkoleniowego i praktyk zawodowych do jego potrzeb. Dla osób po 45. roku życia największy problem stanowi obsługa komputera, dlatego uczestnicy projektu wzięli udział w szkoleniu komputerowym ECDL Start. Po ukończeniu kursu komputerowego, na uczestników projektu czekały szkolenia zawodowe, których wybór zależał od indywidualnych preferencji: agent ochrony, kucharz, obsługa maszyn sterowanych numerycznie CNC, samodzielny księgowy, obsługa call center oraz nowoczesny magazynier + obsługa wózka jezdniowego. Szkolenia zakończyły się egzaminami zewnętrznymi, po zdaniu których uczestnicy otrzymali świadectwa/certyfikaty uprawniające do wykonywania zawodu. 10 beneficjentów, niemających doświadczenia w zawodzie, którego nauczyli się podczas szkolenia, mogło odbyć 3-miesięczne praktyki zawodowe u pracodawców. W ramach projektu prowadzono także aktywne pośrednictwo pracy. Out of 30 trained middle-aged persons, 19 found employment. The project Work pays off offered comprehensive support for disabled persons aged 45 or older and who wanted to work, but did not possess the required qualifications. Due to the project, they have gained the skills and licences to pursue their profession. Elbląg Handicapped Persons Consultation Council has been implementing projects for years, the objective of which is to increase the professional activity of the disabled. Apart from the advising and expert activity, offering help is the most important for us says the president of the Council, Zbigniew Puchalski. The project participants took part in psychological workshops. During the three-day training courses, there were classes dedicated to integration and motivation, planning value, self-assessment, interpersonal skills and communication as well as problem solving. Upon the completion of the workshops, the professional advisor created an Individual Action Plan for each participant, which enabled an optimal adjustment of the training support and professional practice to his or her needs. For people over 45 the greatest problem is the lack of computer skills, therefore the participants of the project took part in the ECDL Start computer training. Having completed the computer course the participants took part in a vocational training, the selection of which depended on personal preferences: security guard, cook, operation of numerically controlled machines CNC, independent accountant, Call Centre service and modern warehouse worker with a lift truck licence. The training courses were completed with external exams passing of which was granted with certificates/diplomas authorising them to pursue their occupation. 10 beneficiaries who had no experience in the new profession could attend a 3-month professional practice in enterprises. Within the project job hunting processes were activated. Informacja Information Poddziałanie/ Sub-measure: PO KL Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy/ HC OP Support for the unemployed on the regional labour market Tytuł projektu/ PROJECT TITLE: Praca się opłaca/ Work pays off okres REALIZACJI/ duration: Beneficjent/ beneficiary: Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych The Consultative Council of the Disabled of Elbląg (ERKON) Grupa docelowa/ Target Group: osoby niepełnosprawne, bezrobotne i nieaktywne zawodowo w wieku 45+/ Disabled, unemployed and professionally inactive persons at the age of 45+ Wartość projektu/ project value: 411 tys. zł/ PLN 411 thousand Miejsce realizacji/ place OF IMPLEMENTATION: powiat grodzki i ziemski elbląski, województwo warmińsko-mazurskie/ Municipal and rural poviat of Elbląg, Warmia-Masuria Voivodeship 22 23

14 Wsparcie osób niepełnosprawnych Na ich twarzach było widać uśmiech W trakcie realizacji projektu nie natknęliśmy się na problemy związane z jego formalną realizacją. Wyzwaniem okazała się złożona sytuacja poszczególnych uczestników. Oprócz prowadzenia działań projektowych, takich jak szkolenia, warsztaty, staże, trzeba było wyprostować codzienne życie poszczególnych beneficjentów. Dużo wysiłku włożyliśmy we wspieranie i dodawanie pewności siebie uczestnikom, którzy przyszli do nas z wieloma problemami związanymi z sytuacją rodzinną, zawodową, różnymi obciążeniami. To nam się w dużym stopniu udało, na co zresztą wskazują rezultaty. Osobistą satysfakcję przynosił mi fakt znajdywania pracy przez kolejnych uczestników. Dzięki projektowi życie naszych podopiecznych zmieniło sie na lepsze. Nareszcie na ich twarzach było widać uśmiech i chęć do działania. Najcenniejsze jest to, że pomogliśmy wielu ludziom i sprawiliśmy, że żyje im się lepiej. W pamięci utkwiła mi jedna historia, kiedy po warsztacie z autoprezentacji i wizażu nie poznaliśmy jednej z uczestniczek, przeszła taką metamorfozę, że nie byliśmy pewni, kto to jest. Było przy tym dużo śmiechu. Krzysztof Grablewski Koordynator projektu/ Project Coordinator There was a smile on their faces During the implementation of the project we did not encounter any problems connected with its formal implementation, A challenge was the complex situation of particular participants. Apart from running the project activities such as training courses, workshops, apprenticeships, it was necessary to reorder everyday life of some beneficiaries. We put a lot effort into heir support and gave self-confidence to the participants. They came to us with many things such as family-related problems and professional situation, and other kinds of various difficulties. the results showed that, to a great extent, we managed to overcome these burdens. My personal satisfaction is the fact that more and more beneficiaries of our project find employment. Due to the project, life of our wards has changed for the better. Finally, there was a smile on their faces and a will to act. The most valuable thing is that we have helped so many people and we have made their lives better. I remember one funny story that happened after some self-presentation and make-up workshops - namely - we couldn t recognise one of our beneficiaries as she had undergone such a metamorphosis. We were not sure even who that person was. There was a lot of laughter connected with it. 19 osób znalazło zatrudnienie persons found employment Każdy z trzydziestu uczestników projektu objęty był wsparciem polegającym na doradztwie zawodowym i pośrednictwie pracy zgodnie z tworzonym profilemu użytkownika. Warsztaty obejmowały zajęcia z komunikacji, wzmacniania samooceny i poczucia własnej wartości, motywacji do aktywności zawodowej i społecznej; prowadzono symulacje rozmów kwalifikacyjnych, uczono pisania profesjonalnego CV oraz skutecznego poszukiwania pracy. Zorganizowano praktyki zawodowe. W efekcie ponad 63% uczestników projektu znalazło zatrudnienie. According to the created user profile each of thirty participants of the project was provided with support consisting of professional advice and job hunting help. The workshops covered courses of communication, selfesteem and value improvement. The participants had trainings to motivate them to professional and social activity. Additionally, interview simulations, techniques of writing a professional CV and job searching activities were taught. Professional practice was also organised. As a result, over 63% of the participants found employment. mieszkańców regionu elbląskiego to osoby 15%niepełnosprawne of the residents of the Elbląg region are disabled persons Powiat elbląski charakteryzuje się najwyższą liczbą osób niepełnosprawnych przypadających na 1000 mieszkańców. Co ważne z punktu widzenia realizacji projektu, 43% ogółu niepełnosprawnych w Polsce to osoby w wieku produkcyjnym (ok. 91 tys.), z których pracuje ok. 17%, a blisko 4600 osób jest zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. The poviat of Elbląg is characterised by the highest percentage of disabled residents. What is important from the project s point of view, 43% of the disabled persons in Poland are productive-age people (ca. 91 thousand of people), ca. 17% are employed and almost 4600 are registered in poviat labour offices. osób zarejestrowanych jest w bazie 1228 ERKON persons are registered in the ERKON database Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych (ERKON) to dobrowolna unia stowarzyszeń, klubów i fundacji pomagających osobom niepełnosprawnym, starszym i ich rodzinom z regionu elbląskiego. W jej bazie zarejestrowanych jest 654 kobiet i 574 mężczyzn, z których 90% to osoby nieaktywne zawodowo, długotrwale pozostające bez zatrudnienia (stan na sierpień 2011). The Elbląg Consultative Council of the Disabled (ERKON) is a voluntary union of associations, clubs and foundations helping disabled, elderly people and their families from the Elbląg region. In its database, there are 654 women and 574 men registered, 90% of them are proffesionally inactive or have been unemployed for a long time (as on August 2011)

15 Wsparcie osób niepełnosprawnych Wypowiedzi uczestników Opinions of participants Marek Piechocki Bożena Rzezak Zdecydowałam się na uczestnictwo w kursie po tym jak straciłam pracę. Udział w nim oznaczał dla mnie możliwość podniesienia kwalifikacji. Zwiększało to moje szanse na znalezienie nowego zatrudnienia. Podczas kursu nie tylko udoskonaliłam swoją wiedzę z zakresu obsługi komputera, ale przede wszystkim uwierzyłam w siebie i w swoje możliwości. Pomogły mi w tym zarówno spotkania z psychologiem, jak i z doradcą zawodowym. Co więcej, po ukończeniu kursu otrzymałam pracę w biurze rachunkowym. Bez wątpienia było warto! Kiedy dowiedziałem się o projekcie, byłem bezrobotny. Postanowiłem wziąć udział w tym przedsięwzięciu, podnieść swoje kwalifikacje i zdobyć drugi zawód. Na pracę w swoim wyuczonym zawodzie technika kaletnika nie miałem za dużych szans. Najważniejszą sprawą było dla mnie zdobyć pracę, a udział w kursie jak się później okazało umożliwił mi zrealizowanie tego celu. Po odbytym stażu zostałem zatrudniony i od roku produkuję meble. Oczywiście na początku było trudno i miałem chwile zwątpienia. W końcu to zupełnie nowa dla mnie dziedzina. Zmotywowany jednak podczas kursu i zachęcany m.in. przez psychologa, wytrwałem i nie zrezygnowałem. Udało się i mam pracę! Rezultaty Jak wynika z wypowiedzi uczestniczek i uczestników projektu, udział w nim odmienił ich życie, dał wiarę w siebie i optymizm. Dzięki niemu otworzyli się w kontaktach społecznych, nawiązali wiele nowych, cennych znajomości. Jestem zadowolona, bo dzięki projektowi znalazłam pracę. Nawiązałam różne kontakty, wzrosła moja wiara w siebie podkreśla jedna z uczestniczek projektu, Joanna Siciarz. Results As it results from the statements of the participants of the project, their participation has changed their lives, given them faith in themselves and optimism. Due to this, they have become open in social contacts, made a lot of new, valuable acquaintances. I am happy, because I found a job due to the project. I made various acquaintances, I started to believe more in myself as emphasises one of the participants, Joanna Siciarz. I decided to participate in the course after I lost my job. My participation in it meant for me a possibility of improving my qualifications. This enhanced my chances of finding new employment. During the training course I mastered computer literacy, but, first and foremost, I started to believe in myself and my possibilities. This happened after the meetings with a psychologist and vocational adviser. Moreover, having completed the course, I got a job in an accountancy office. it was worth it! When I learned about the project, I was unemployed. I decided to take part in it to improve my qualifications and learn another profession. As I am leather technician I didn t really have a chance to find a job in my profession. The most important matter for me was to find a job and the participation in the course as it turned out later enabled me to achieve this goal. Having completed my practice period I was employed and I have been making furniture for a year now. Obviously, it was difficult at the beginning and I had moments of doubt. After all, it is a totally new proffsion for me. Fortunately, I was motivated during the course and encouraged by a psychologist and many other people. I persevered and did not quit. I have done it! I have a job! Projekt miał dużą wartość dla uczestników, ponieważ: 8 osób znalazło zatrudnienie w miejscu odbywania praktyk, 10 osób nabyło umiejętności pracownicze, u 30 osób zmieniła się postawa z pasywnej na aktywną, u 25 osób nastąpił wzrost wiedzy dotyczącej funkcjonowania rynku pracy, 30 osób uzyskało umiejętności komputerowe potwierdzone certyfikatem ECDL. The project was of great value for the participants, as: 8 persons found employment at the place of their practice period, 10 persons gained occupational skills, in 30 persons the attitude changed from passive into active, in 25 persons the knowledge of functioning of the employment market increased, 30 persons gained computer skills, confirmed with the ECDL certificate

16 Wsparcie osób niepełnosprawnych Celujemy w aktywność We aim at activity Stworzenie warunków do trwałej integracji społecznej i zawodowej osób z niesprawnością intelektualną, z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności jest ideą przyświecającą wszystkim działaniom podejmowanym przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Szczecinie. Jest to także główny cel projektu pt. Zakład Aktywności Zawodowej partner osoby niepełnosprawnej w integracji. Na podstawie przygotowanej diagnozy i analizy środowiskowej osób niepełnosprawnych opracowane zostały Indywidualne Programy Działania. W dalszej kolejności zorganizowano poradnictwo dla uczestników projektu. Grupa 80 osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich bezpośredni opiekunowie skorzystali z porad psychologów, prawnika, pracownika socjalnego i doradców zawodowych. W ramach spotkań szczególny nacisk położono na indywidualne motywowanie do samodzielnego funkcjonowania, do podejmowania i utrzymania pracy. Grupa docelowa projektu to grupa o najwyższym stopniu wykluczenia społecznego, podlegająca dyskryminacji wielokrotnej ze względu na rodzaj niepełnosprawności, bariery społeczne i pozostawanie bez zatrudnienia. Uczestnicy projektu wzięli także udział w szkoleniach zawodowych pod kątem przyszłego zatrudnienia w Zakładzie Aktywności Zawodowej (ZAZ). Odbyły się one w dużych i średnich firmach, w normalnych warunkach pracy. Na początku mieliśmy pewne obawy, w jaki sposób przyjmą naszych uczestników pracodawcy i pracownicy zakładów pracy. Okazały się one jednak bezpodstawne mówi Barbara Jaskierska, Przewodnicząca Zarządu Koła w Szczecinie. Dzięki działaniom zaplanowanym w projekcie i otwartości tych osób, szkolenia na stanowiskach pracy nauczyły wiele nie tylko naszych niepełnosprawnych, ale także pracodawców i pracowników. Ostatnim etapem przedsięwzięcia były treningi kluczowych umiejętności społecznych m.in. dbałość o wygląd, umiejętność autoprezentacji, komunikowania myśli, współpracy i współdziałania, zaradności osobistej oraz umiejętności niezbędnych podczas wykonywania pracy. The Polish Association For Mentally Handicapped People (Szczecin s branch) dedicates its all activity to creating conditions for consistent social and professional integration of people with mental disability, with stated significant or moderate degree of disability. It is also the main objective of the project entitled Vocational Activity Centre partner of a disabled person in integration. On the basis of the prepared diagnosis and environmental analysis of the disabled persons, there were Individual Action Plans developed. Further on, advice for the participants of the project was organised. A group of 80 persons with mental disability as well their direct supervisors benefited from the advice given by psychologists, a lawyer, a social worker and vocational advisers. During the meetings, the main stress was laid on the need of self-reliance. There was also a place for talks about taking and keeping a job. The target group of the project consists of people with the highest level of social exclusion, who are victims of multiple discrimination due to the type of their disability, who face social barriers and are left unemployed. The participants of the project took also part in professional training bearing in mind their future employment in Vocational Activity Centre. The trainings were held in small and medium enterprises, in normal working conditions. At the beginning, we were afraid of how our partcipants would be welcomed by the employers and employees of those enterprises. The fears were unjustified said Barbara Jaskierska the President of the Management Board of PAMHP in Szczecin. Due to the planned project activities and the openess of the participants, the trainings at the work possitions taught a lot, not only the disabled, but also the employers and employees. Training courses of the key social skills such as taking care of one s appearance, self presentation skills, ability to express one s thoughts, cooperation and acting together, personal resourcefulness as well as skills necessary for pursuing one s occupation were the last stage of the undertaking. Informacja Information Poddziałanie/ Sub-measure: PO KL Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym/ HC OP Social and vocational activation of persons threatened by social exclusion Tytuł projektu/ PROJECT TITLE: Zakład Aktywności Zawodowej partner osoby niepełnosprawnej w integracji/ Vocational Activity Center partner of a disabled person in integration okres REALIZACJI/ duration: Beneficjent/ beneficiary: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Szczecinie/ The Polish Association For Mentally Handicapped People branch in Szczecin Grupa docelowa/ Target Group: osoby z niesprawnością intelektualną i nieaktywne zawodowo z gminy Miasto Szczecin oraz gmin powiatu polickiego/ Persons with mental disability and professionally inactive from Szczecin s community and communities of Police s poviat Wartość projektu/ project value: 1,1 mln zł/ PLN 1.1 million Miejsce realizacji/ place OF IMPLEMENTATION: województwo zachodniopomorskie/west Pomerania Voivodeship 28 29

17 Wsparcie osób niepełnosprawnych Marzenia się spełniają Dla osób z niepełnosprawnością intelektualną praca jest marzeniem, które przez wiele lat trudno było im urzeczywistnić. W odpowiedzi na ich marzenia powstał pomysł przygotowania tych osób do pracy w budowanym Zakładzie Aktywności Zawodowej. Idea doczekała się realizacji w postaci projektu, który w sposób szczególny miał wzmacniać potencjał pracowniczy osób z niepełnosprawnością intelektualną, zachęcać ich do samodzielnego życia, wspierać ich rodziny często niewierzące w możliwości swoich dorosłych dzieci. Za największy sukces projektu uważam to, że w wyniku naszych działań 5 osób podjęło pracę na otwartym rynku pracy. Uczestnicy uwierzyli w swoje możliwości, sami zarejestrowali się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoby poszukujące zatrudnienia, znaleźli oferty, poszli na rozmowy kwalifikacyjne i pracują. Nasz projekt wyróżnia się dlatego, że osoby, które wzięły udział w szkoleniach, osiągnęły poziom gotowości do pracy umożliwiający jej podjęcie i niebawem ją znajdą jeśli nie na otwartym rynku pracy, to w budowanym przez szczecińskie Koło Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Zakładzie Aktywności Zawodowej. Barbara Jaskierska Przewodnicząca Zarządu PSOUU Koło w Szczecinie/ the President of the Management Board of PAMHP, Szczecin s branch Dreams come true For people with mental disability, a job is like a dream which has been difficult to achieve for many years. In response to their dreams we planned to prepare these people to be ready to work in the Vocational Activity Centre which is currently under construction. The idea was implemented in the form of the project, which especially was to improve the employment potential of people with mental disability, encourage them to live independently, support their families which often did not have faith in the abilities of their adult children. I believe that the greatest success of the project is the fact that due to our activities 5 people found a job in the open labour market. The participants started to believe in their capabilities, they registered in the Poviat Labour Office themselves as people seeking employment. They found offers, attended job interviews and now they are working. Our project stands out because the people who participated in it have gained the level of readiness to work. They will soon find employment. If not on the open labour market, then in the Vocational Activity Centre which is being built by The Polish Association For Mentally Handicapped People in Szczecin. osób z niepełnosprawnością intelektualną 80 wzięło udział w projekcie persons with mental disability participated in the project Wśród nich znalazło się 36 kobiet i 44 mężczyzn z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności z powodu upośledzenia umysłowego bądź autyzmu. Among them were 36 women and 44 men with stated significant or moderate level of mental disability due to mental retardation or autism. osób zarejestrowało się w Powiatowym Urzędzie Pracy 60 jako poszukujący pracy persons registered in the Poviat Labour Office as persons looking for employment Udział w projekcie przyczynił się do zmiany postawy społecznej na aktywną i podniesienia samooceny własnych kompetencji, co deklarują wszyscy beneficjenci przedsięwzięcia. Ponadto zmieniła się sytuacja rodzin uczestników: 61% rodziców stwierdziło, że są spokojniejsi o przyszłość swojego dziecka, 44% zobaczyło swoje dziecko w zupełnie nowym świetle, a 58% odkryło niedostrzegane wcześniej umiejętności dziecka. All beneficiaries declared that the participation in the project changed their social attitude. They learnt to be more active and revalued the way they perceive their own competences. Moreover, the situation of the participants families has changed: 61% of parents told that they are more certain about the future of their child, 44% of them started to see their children in a new perspective and 58% of them discovered in their child some previously unnoticed skills. 240 godzin diagnozy społeczno-zawodowej hours of social and professional diagnosis Na każdego uczestnika projektu zaplanowano 3 godziny diagnozy, która przeprowadzona została przez specjalistów psychologów i pedagogów. Mobilny zespół diagnostyczny składał się z kobiet i mężczyzn, aby wykluczyć opór przed badającym innej płci i zdiagnozować kompetencje ze względu na płeć. Per each participant of the project there were 3 hours of diagnosis planned, which was conducted by expert psychologists and educators. The mobile diagnostic team consisted of women and men in order to exclude the possibility of resistance against an examiner of a different sex and in order to diagnose the competences regardless of sex. godzin 3600 szkoleniowych zrealizowano w ramach projektu training course hours were fulfilled within the scope of the project Szkolenie zawodowe przeprowadzono w 10 zakresach specjalności zawodowych, przy czym cykl szkolenia w ramach jednego modułu obejmował 360 godzin. Szkolenia odbywały się 3 razy w tygodniu po 3 godziny. Wśród modułów szkoleniowych znalazły się m.in. stolarstwo, kuchnia, ogrodnictwo, poligrafia i obsługa komputera, krawiectwo, ceramika. The professional training course was conducted within 10 professions, each cycle of training within one module covered 360 hours. The training courses were held 3 times a week, each of them lasted 3 hours. The training modules included, among others: carpentry, cooking, gardening, printing processes, computer skills, tailoring, pottery

18 Wsparcie osób niepełnosprawnych Wypowiedzi uczestników Opinions of participants Paweł Rusin Izabela Bolda Udział w projekcie wiele zmienił w moim życiu. Nauczyłam się pracować w hotelu, drukarni i kuchni. Poznałam nowych przyjaciół, a przede wszystkim poczułam, że ja też potrafię i mogę pracować. Osobom, które się wahają i zastanawiają nad udziałem w podobnych inicjatywach, radzę, żeby się nie bały i spróbowały, a na pewno będą zadowolone tak jak ja. Participation in the project has changed a lot in my life. I have learned how to work in a hotel, printing house and in the kitchen. I met new friends and, what is most important, I started to feel that I also can and will work. Those who hesitate and wonder if they should participate in similar initiatives, should not be afraid and try this as they will certainly be as satisfied as I am. Zdecydowałem się wziąć udział w projekcie, bo chcę pracować. Uczestnicząc w przedsięwzięciu, nauczyłem się prac ogrodniczych, robiłem nieznane mi dotąd rzeczy, byłem w nowych miejscach, poznałem nowych ludzi. Zdobyte umiejętności w ogrodnictwie wykorzystuję na działce mojej mamy, ale jak już powstanie Zakład Aktywności Zawodowej, to właśnie w nim chciałbym pracować. Podczas szkoleń pozytywnie zaskoczyło mnie to, że wszyscy traktowali mnie jak kolegę i nie cackali się ze mną. Bez wątpienia warto brać udział w takich projektach, warto się szkolić, bo dzisiaj praca jest ta, a jutro może być inna. I decided to participate in the project, because I want to work. By participation in the undertaking, I have learned gardening, I did things I had no knowledge about before, I was in new places and met new people. I use the gained gardening skills on my mother s allotment, but when the Vocational Activity Centre is ready I would like to work there. During the training courses I was positively surprised by the fact that everybody treated me as a friend and they didn t treat me with kid gloves. There s no doubt it is worth taking part in such projects, it is important to learn new skils, as today you have one job and tomorrow you may have a different one. Rezultaty Oceniając projekt, rodzice osób biorących w nim udział wskazywali: wzrost pewności siebie ich dzieci (61%), poprawę samopoczucia (69%), zwiększenie grona znajomych (58%), wzrost poczucia odpowiedzialności i obowiązkowości (47%), a także samodzielności przejawiającej się w odwadze podejmowania nowych działań (50%). Efekt realizacji projektu to: rozpoznanie środowiska oraz bezpośredniego otoczenia 80 osób niepełnosprawnych i ich rodzin pod kątem zatrudnienia w ZAZ, nabycie przez te osoby nowych umiejętności, dzięki czemu są one w stopniu znacznym i umiarkowanym przygotowane do pracy w ZAZ, wzmocnienie ich kompetencji w zakresie umiejętności kluczowych, m.in. takich jak zdolność pokonywania barier życia codziennego i pracy w zespole, podjęcie przez 5 osób pracy na otwartym rynku, przeprowadzenie indywidualnych i mobilnych usług doradczych, w tym 56 godzin doradztwa prawnego, 168 godzin poradnictwa socjalnego, 112 godzin doradztwa psychologicznego oraz 112 godzin poradnictwa zawodowego. Results Assessing the project, the parents of the participants indicated: increase in self-confidence of their children (61%), mood improvement (69%), enlarging their circle of friends (58%), increase of responsibility and conscientiousness (47%), independence reflected in the courage of undertaking of new activities (50%). The project realisation effect is: background recognition of 80 disabled people and their families in terms of employment in Vocational Activity Centre (VAC), gaining new skills due to which they are significantly and moderately prepared to work in VAC, improvement of their competences in terms of key skills, such as the ability to cope with every-life barriers and team work, 5 people found a job on the open labour market, conducting individual and mobile advising services, including 56 hours of legal counselling, 168 hours of social advising, 112 h of psychological and vocational consulting 32 33

19 Wsparcie osób niepełnosprawnych Moderatorzy drogi zawodowej Career path moderators Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin i Przyjaciół Ognisko zajmuje się aktywizacją zawodową, przygotowując osoby z niepełnosprawnością intelektualną do zatrudnienia i wprowadzając je na otwarty rynek pracy. Dzięki wsparciu oferowanemu w ramach projektu ponad 40 osób podjęło pracę zawodową, uzyskując w ten sposób szansę na godne i samodzielne życie. Uruchomione w styczniu 2010 roku Biuro Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych umożliwiało kompleksowe wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną w procesie pozyskania, podjęcia i utrzymania pracy zawodowej na otwartym rynku pracy. Każda osoba przystępująca do projektu mogła liczyć na wsparcie indywidualnego trenera pracy, doradcy zawodowego oraz psychologa. Wsparcie polegało na prowadzeniu uczestników projektu od nabycia wiedzy na temat tego, czym jest praca, jakie są jej konsekwencje, na czym polega rola pracownika, poprzez określenie profilu zawodowego i odpowiedź na pytanie co ja mógłbym robić w pracy, aż po weryfikację tej wiedzy w realnym zatrudnieniu. Nasze działania na pewno wyróżnia sposób pojmowania każdego człowieka widzimy jego potrzebę rozwoju osobistego, staramy się wychodzić jej naprzeciw mówi Katarzyna Biesiada, psycholog i koordynator projektu. Nie jest dla nas do końca istotny wskaźnik, ale to, żeby zmiana, której udało się dokonać, była trwała dodaje. Ważnym elementem projektu była promocja modelu zatrudnienia wspieranego tj. zatrudnienia osoby niepełnosprawnej przy wsparciu sprawnej osoby trenera pracy. Dzięki takim działaniom wzrastała autonomia osób z niepełnosprawnością, osiągnęły one również większą samodzielność i zaradność życiową. Ponadto każdy miał możliwość wzięcia udziału w treningu przedsiębiorczości, odbycia praktyk zawodowych oraz udziału w spotkaniach w Klubie Pracownika. Christian Association of Handicapped Persons their Families and Friends Ognisko deals with vocational activation, prepares people with mental disability to be employed and introduces them to the open labour market. Due to the support offered within the scope of the project, over 40 people were employed, which gave them a chance of a decent and independent life. The launching of Vocational Activation of Disabled Persons Office in 2010 provided comprehensive support for persons with mental disability in the process of obtaining, taking and keeping a job on the open labour market. Each person participating in the project could rely on the support of an individual job coach, professional adviser and a psychologist. The support meant guiding the participants: from gaining knowledge of the term work, its consequences, to the role of an employee. In order to do so, it was necessary to determine their professional profile and answer the question what I can do at work as well as verify this knowledge in the real workplace. Our activities are certainly distinguished by the way we of perceive each person we can see his need for personal development and try to meet them says Katarzyna Biesiada, a psychologist and coordinator of the project. The indicator is not that important for us, but rather the consistency of the change we managed to introduce she adds. An important element of the project was the promotion of the supported employment model, i.e. employing a disabled person with the support of a non-disabled person a job coach. Due to such actions, the autonomy of the disabled people gradually improved. They also gained more independence and resourcefulness. Moreover, everybody had a chance to participate in the enterprise training, attend professional practice as well as take part in the Employee Club meetings. Informacja Information Poddziałanie/ Sub-measure: PO KL Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym/ HC OP Social and vocational activation of persons threatened by social exclusion Tytuł Projektu/ PROJECT TITLE: Biuro Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych Vocational Activation of Disabled Persons Office okres REALIZACJI/ duration: Beneficjent/ beneficiary: Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin i Przyjaciół Ognisko / Christian Association of Handicapped Persons their Families and Friends Ognisko Grupa docelowa/ Target Group: osoby niepełnosprawne intelektualnie z terenu Małopolski/ Mentally disabled persons from the territory of Malopolska Wartość projektu/ project value: 1 mln zł/ PLN 1 million Miejsce realizacji/ place OF IMPLEMENTATION: województwo małopolskie/ Malopolska Voivodeship 34 35

20 Wsparcie osób niepełnosprawnych Wielu osobom odmieniliśmy życie Projekt był dla nas naturalną konsekwencją wcześniejszych działań. Od wielu lat pracujemy według modelu zatrudnienia wspieranego. Uważam, że to najskuteczniejszy sposób zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością, gdyż w wysiłkach mających na celu pozyskanie i utrzymanie pracy wspiera ją druga, sprawna osoba trener pracy. Nasze działania i ich powodzenie były w dużym stopniu zależne od czynników zewnętrznych. Są to zarówno uwarunkowania ekonomiczne, zwłaszcza bieżąca sytuacja na rynku pracy, jak też uwarunkowania indywidualne uczestników projektu. Wiele wysiłku włożyliśmy w przekonanie otoczenia, że pragnienie pracy osoby niepełnosprawnej zasługuje na realizację. Dzięki staraniom zespołu udało się znaleźć pracodawców, którzy zaufali nam i zgodzili się zatrudnić naszych klientów. Myślę, że największa satysfakcja to konkretne przemiany, które dokonywały się za naszą sprawą i podczas trwania projektu. Mogę powiedzieć śmiało, że wielu osobom odmieniliśmy życie. Jesteśmy dumni, że dzięki naszym staraniom osoby niepełnosprawne, mimo wielu ograniczeń, mogą, tak jak my, wstawać rano i iść do pracy. Zmiany dokonały się także wśród przedsiębiorców, w ich sposobie postrzegania osób z niepełnosprawnością. Katarzyna Biesiada Kierownik projektu/project Manager We have changed the lives of many people The project was a natural consequence of our previous activities. Since many years we have worked according to the model of supported employment. In my opinion, it is the most effective way of employing a disabled person, as the efforts aimed at the obtaining and maintaining the employment are supported by another, non-disabled person, i.e. a job coach. Our activities and their success were largely dependent on external factors. These are both the economic conditions, especially the current situation on the labour market, as well as individual conditions, connected with the participants. We had to put great effort to convince other prople that the disabled deserve work. Thanks to our team we managed to find employers, who trusted us and agreed to employ our wards. I think, that the greatest satisfaction is due to our activities substansial transformations during the project were made. I can definitely say that we have changed the lives of many people. We are proud that due to our efforts, regardless of many limitations, the disabled persons may, just as we do, arise in the morning and go to work. The changes have taken place also among the entrepreneurs, in the way they perceive such people. miesiące trwa wsparcie trenera 2-3 na stanowisku pracy months of the coach support at the work position 350 contacts W promowanym przez projekt modelu zatrudnienia wspieranego osób z niepełnosprawnością intelektualną (job coaching) po znalezieniu odpowiedniego miejsca pracy uczestnik pracuje pod okiem towarzyszącego trenera pracy. Wsparcie doradcy obejmuje pełen wymiar czasu pracy i trwa przeciętnie od 2 do 3 miesięcy. In the model of supported employment promoted by the project for people with mental disability (job coaching), having found the appropriate work place, the participant works under a job coach supervision. The support covers the full time work and lasts averagely from 2 to 3 months. kontaktów z pracodawcami with employers Organizatorzy projektu kontaktowali się kilkaset razy z pracodawcami w celu pozyskania miejsc pracy dla uczestników projektu. The organisers of the project contacted employers several hundred times in order to acquire work places for their wards. osoby niepełnosprawne znalazły pracę 43disabled persons found employment Projekt zaowocował znalezieniem zatrudnienia na otwartym rynku pracy przez 18 kobiet i 25 mężczyzn. The project resulted in the employment of 18 women and 25 men on the open labour market

Łukasz Reszka Wiceprezes Zarządu

Łukasz Reszka Wiceprezes Zarządu Łukasz Reszka Wiceprezes Zarządu Time for changes! Vocational activisation young unemployed people aged 15 to 24 Projekt location Ząbkowice Śląskie project produced in cooperation with Poviat Labour Office

Bardziej szczegółowo

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce

Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce Dobre Praktyki Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce The European Social Fund in Poland: Best Practices Projekty wyróżnione w konkursie Dobre Praktyki EFS 2011 Projects prized in the competition

Bardziej szczegółowo

What our clients think about us? A summary od survey results

What our clients think about us? A summary od survey results What our clients think about us? A summary od survey results customer satisfaction survey We conducted our audit in June 2015 This is the first survey about customer satisfaction Why? To get customer feedback

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

No matter how much you have, it matters how much you need

No matter how much you have, it matters how much you need CSR STRATEGY KANCELARIA FINANSOWA TRITUM GROUP SP. Z O.O. No matter how much you have, it matters how much you need Kancelaria Finansowa Tritum Group Sp. z o.o. was established in 2007 we build trust among

Bardziej szczegółowo

Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project can respond.

Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project can respond. Project CARETRAINING PROJECT EVALUATION QUESTIONNAIRE Projekt CARETRAINING KWESTIONARIUSZ EWALUACJI PROJEKTU Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Piąte spotkanie grupy partnerskiej w Katowicach (Polska) 19-20 maj 2015 Program Uczenie się przez całe życie Grundtvig Tytył projektu: Osoby 50+ na rynku

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o.

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. Miejsce odbywania stażu / Legal address Muchoborska 8, 54-424 Wroclaw Stanowisko, obszar działania/

Bardziej szczegółowo

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł)

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) Financial support for start-uppres Where to get money? - Equity - Credit - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) - only for unymployed people - the company must operate minimum

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers 1 z 7 2015-05-14 18:32 Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers Tworzenie ankiety Udostępnianie

Bardziej szczegółowo

Umowa o współpracy ponadnarodowej

Umowa o współpracy ponadnarodowej Wzór minimalnego zakresu umowy o współpracy ponadnarodowej w ramach PO KL Umowa o współpracy ponadnarodowej Nazwa Programu Operacyjnego w Polsce: : Numer i nazwa Priorytetu: Numer i nazwa Działania: Numer

Bardziej szczegółowo

Tytuł projektu: Osoby 50 + na rynku pracy Project title: People over 50 on the labour market

Tytuł projektu: Osoby 50 + na rynku pracy Project title: People over 50 on the labour market Dzień dobry Good morning Hyvää huomenta Buenos dĺas Projekt Partnerski Grundtviga Spotkanie w Katowicach 26-29 Listopad 2013 Grundtvig partnership project Kick off meeting in Katowice 26 29 November 2013

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) 112 Informator o egzaminie maturalnym z języka angielskiego od roku szkolnego 2014/2015 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

POLITYKA PRYWATNOŚCI / PRIVACY POLICY

POLITYKA PRYWATNOŚCI / PRIVACY POLICY POLITYKA PRYWATNOŚCI / PRIVACY POLICY TeleTrade DJ International Consulting Ltd Sierpień 2013 2011-2014 TeleTrade-DJ International Consulting Ltd. 1 Polityka Prywatności Privacy Policy Niniejsza Polityka

Bardziej szczegółowo

Umowa o współpracy ponadnarodowej

Umowa o współpracy ponadnarodowej Załącznik nr 6 do Dokumentacji Konkursowej Załącznik 6 Wzór minimalnego zakresu umowy o współpracy ponadnarodowej w ramach PO KL Umowa o współpracy ponadnarodowej Nazwa Programu Operacyjnego w Polsce:

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność PROGRAM OF BACHELOR STUDIES IN Description The objective of the studies is to train an expert in international

Bardziej szczegółowo

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition)

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Dolny Slask 1:300 000, mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Dolny Slask 1:300 000, mapa turystyczno-samochodowa: Plan Wroclawia

Bardziej szczegółowo

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition)

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

Angielski Biznes Ciekawie

Angielski Biznes Ciekawie Angielski Biznes Ciekawie Conditional sentences (type 2) 1. Discuss these two types of mindsets. 2. Decide how each type would act. 3. How would you act? Czy nauka gramatyki języka angielskiego jest trudna?

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Description Master Studies in International Logistics is the four-semesters studies, dedicate

Bardziej szczegółowo

Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism

Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism Projekt finansowany Fundusze Europejskie z budżetu państwa dla rozwoju oraz ze Polski środków Wschodniej Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska

Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska - Wstęp Dear Mr. President, Dear Mr. President, Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska Dear Sir, Dear Sir, Formalny, odbiorcą jest mężczyzna, którego nazwiska

Bardziej szczegółowo

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance Benefits Depending on your residency status (EU citizen or not) there are various benefits available to help you with costs of living. A8 nationals need to have been working for a year and be registered

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo

An Empowered Staff. Patty Sobelman

An Empowered Staff. Patty Sobelman An Empowered Staff Patty Sobelman The misconception Istnieje pewien mylny pogląd, że dobry lider There is a misconception that a good leader upoważnia swój personel. empowers their staff. The truth Prawda

Bardziej szczegółowo

Poland) Wydawnictwo "Gea" (Warsaw. Click here if your download doesn"t start automatically

Poland) Wydawnictwo Gea (Warsaw. Click here if your download doesnt start automatically Suwalski Park Krajobrazowy i okolice 1:50 000, mapa turystyczno-krajoznawcza =: Suwalki Landscape Park, tourist map = Suwalki Naturpark,... narodowe i krajobrazowe) (Polish Edition) Click here if your

Bardziej szczegółowo

BSSSC Baltic Sea States Subregional Co-operation. operation good practices presentation

BSSSC Baltic Sea States Subregional Co-operation. operation good practices presentation BSSSC Baltic Sea States Subregional Co-operation operation good practices presentation Polites association was founded in 2002 in Szczecin Stowarzyszenie POLITES w Szczecinie Starszy Brat Starsza Siostra

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Sesja VI. Niedziela 14:00-15:30

Warsztaty Sesja VI. Niedziela 14:00-15:30 Warsztaty Sesja VI Niedziela 14:00-15:30 Zajęcia podzielone są na wykłady oraz warsztaty. Przy każdym z nich znajduje się informacja która grupa uczestników może najbardziej skorzystać na danym wykładzie,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O

PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O Miejsce odbywania stażu IBM, ul. Muchoborska 8, 54-424 Wrocław, Poland Stanowisko, obszar działania Młodszy Koordynator Zarządzania Bazą

Bardziej szczegółowo

Teaching activities. improving methods of teaching. improving social students skills. respect to each other. communication through games -

Teaching activities. improving methods of teaching. improving social students skills. respect to each other. communication through games - Evaluation Raport after Transnational Teaching Learning Activity in Project: HIH Hands in Hands Erasmus+ KA2 Project number: 2016-1-RO01-KA219 024388 in Portugal (06-10.03.2017) W pierwszym TTLA wzieło

Bardziej szczegółowo

Why choose No Hau Studio?

Why choose No Hau Studio? Why choose No Hau Studio? We ve been perfecting our skills for over 10 years. Branding and Communications are the core of our activities. B2B is our speciality. Customer s Satisfaction is our priority.

Bardziej szczegółowo

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces,

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces, PREMIUM Za każdym razem, kiedy widzisz biznes, który odnosi sukces, oznacza to, że ktoś kiedyś podjął odważną decyzję. Whenever you see a successful business, someone once made a courageous decision. Szanowni

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition)

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

EPS. Erasmus Policy Statement

EPS. Erasmus Policy Statement Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości Ostrowiec Świętokrzyski College of Business and Entrepreneurship EPS Erasmus Policy Statement Deklaracja Polityki Erasmusa 2014-2020 EN The institution is located

Bardziej szczegółowo

18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego. 19. Mo liwe pytania egzaminatora i przyk³adowe odpowiedzi egzaminowanego

18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego. 19. Mo liwe pytania egzaminatora i przyk³adowe odpowiedzi egzaminowanego 18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego I m sorry, could you repeat that, please? - Przepraszam, czy mo na prosiæ o powtórzenie? I m sorry, I don t understand. - Przepraszam, nie rozumiem. Did you

Bardziej szczegółowo

SYLLABUS. Human Resources Management Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot/department Wydział Wychowania Fizycznego Kod przedmiotu/course CODE

SYLLABUS. Human Resources Management Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot/department Wydział Wychowania Fizycznego Kod przedmiotu/course CODE SYLLABUS Nazwa przedmiotu/course TITLE Human Resources Management Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot/department Wydział Wychowania Fizycznego Kod przedmiotu/course CODE Studia/DEGREE PROGRAMME Europejczyk

Bardziej szczegółowo

Checklist for the verification of the principles of competitiveness refers to Polish beneficiaries only

Checklist for the verification of the principles of competitiveness refers to Polish beneficiaries only Checklist for the verification of the principles of competitiveness refers to Polish beneficiaries only Prepared for the purpose of verification of the tenders of value: Equal or exceeding 50 000 PLN net

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O. Miejsce odbywania stażu IBM, ul. Muchoborska 8, 54-424 Wrocław, Poland

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O. Miejsce odbywania stażu IBM, ul. Muchoborska 8, 54-424 Wrocław, Poland PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż IBM GSDC SP.Z.O.O Miejsce odbywania stażu IBM, ul. Muchoborska 8, 54-424 Wrocław, Poland Stanowisko, obszar działania Młodszy Koordynator w Departamencie Zarządzania

Bardziej szczegółowo

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE I.1. X Have a nice day! Y a) Good idea b) See you soon c) The same to you I.2. X: This is my new computer. Y: Wow! Can I have a look at the Internet? X: a) Thank you b) Go ahead c) Let me try I.3. X: What

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Przedszkole Nr 1 w Zabrzu ANKIETA ul. Reymonta 52 41-800 Zabrze tel./fax. 0048 32 271-27-34 p1zabrze@poczta.onet.pl http://jedyneczka.bnet.pl ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Drodzy Rodzice. W związku z realizacją

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Juliusz and Maciej Zalewski eds. and A. D. Coleman et

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY

A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY ODMIENNE PODEJŚCIE JAK NAWIGOWAĆ W OBECNYCH NURTACH I RUCHACH, KTÓRE

Bardziej szczegółowo

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND Ala ma kota is a network of non-public education preschools which are entered into the register of non-public schools and institutions of the Capital City of

Bardziej szczegółowo

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE)

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE) Czy mobilność pracowników uczelni jest gwarancją poprawnej realizacji mobilności studentów? Jak polskie uczelnie wykorzystują mobilność pracowników w programie Erasmus+ do poprawiania stopnia umiędzynarodowienia

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Życie za granicą Studia

Życie za granicą Studia - Uczelnia I would like to enroll at a university. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię I want to apply for course. an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time a part-time an online I would

Bardziej szczegółowo

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2)

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Click here if your download doesn"t start automatically Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Negotiations on the study program: Management I. General information 1. Name

Bardziej szczegółowo

Najbardziej pożądani pracodawcy 2014 w opinii specjalistów i menedżerów / Badanie Antal International

Najbardziej pożądani pracodawcy 2014 w opinii specjalistów i menedżerów / Badanie Antal International Edycja 5. kwiecień 2015 5 th Edition APRIL 2015 Najbardziej pożądani pracodawcy 2014 w opinii specjalistów i menedżerów / Badanie Antal International The Most Desired Employers 2014 in the Opinion of Professionals

Bardziej szczegółowo

25 27 May th Logistics, Warehousing and Transport Expo. summary.

25 27 May th Logistics, Warehousing and Transport Expo. summary. summary On logistics in a complex manner, at the Expo Silesia fair only Over two thousand visitors came to Expo Silesia on 25-27 May 2010 during the Logistics, and the Rail Transport Fair held at the same

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Imię i Nazwisko Kandydata/Kandydatki Proszę wstawić X w pole zgodnie z prawdą: Brak znajomości języka angielskiego Znam j. angielski (Proszę wypełnić poniższy

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery UWAGA: W zadaniach otwartych eksperci przygotowali odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

PEX PharmaSequence monthly report - January 2018 Total open market (sell-out report)

PEX PharmaSequence monthly report - January 2018 Total open market (sell-out report) PEX PharmaSequence monthly report - January open market (sell-out report) Change in comparison to Cumulative YTD Forecast January January January 2016 turnover (PLN million) open market 1 2 968 4,5% 0,0%

Bardziej szczegółowo

Tworzenie zintegrowanych strategii miejskich. Creation of integrated urban strategies? the example of the Krakow Functional Area

Tworzenie zintegrowanych strategii miejskich. Creation of integrated urban strategies? the example of the Krakow Functional Area ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ OBSZARÓW MIEJSKICH W KRAJACH CZŁONKOWSKICH UE W LATACH 2014-2020 29 września 1 października 2015 r. Sesja warsztatowa - Zintegrowane Strategie Miejskie tworzenie i realizacja Tworzenie

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie projektu Pracujący absolwent

Podsumowanie projektu Pracujący absolwent Podsumowanie projektu Pracujący absolwent O projekcie Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI "Rynek pracy otwarty dla wszystkich", Poddziałanie 6.1.1 "Wspieranie

Bardziej szczegółowo

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018 Revenue Maximization Sept. 25, 2018 Goal So Far: Ideal Auctions Dominant-Strategy Incentive Compatible (DSIC) b i = v i is a dominant strategy u i 0 x is welfare-maximizing x and p run in polynomial time

Bardziej szczegółowo

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych?

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pokazuje, jak zastosowanie zasady Pareto może usprawnić Twoją naukę angielskiego. Słynna zasada Pareto mówi o

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Jak dzięki wiedzy dotyczącej sprzedaży zarabiać więcej? Jak wejść na wyższy poziom finansowy, awansować, polepszyć swoją sytuację zawodową?

Jak dzięki wiedzy dotyczącej sprzedaży zarabiać więcej? Jak wejść na wyższy poziom finansowy, awansować, polepszyć swoją sytuację zawodową? Jak dzięki wiedzy dotyczącej sprzedaży zarabiać więcej? Jak wejść na wyższy poziom finansowy, awansować, polepszyć swoją sytuację zawodową? Selling sprzedaż to temat, który może być ujęty w różnych kontekstach.

Bardziej szczegółowo

Instructions for student teams

Instructions for student teams The EduGIS Academy Use of ICT and GIS in teaching of the biology and geography subjects and environmental education (junior high-school and high school level) Instructions for student teams Additional

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017

Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017 1 To ensure that the internal audits are subject to Response from the GVI: independent scrutiny as required by Article 4(6) of Regulation (EC) No 882/2004. We plan to have independent scrutiny of the Recommendation

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe

Bardziej szczegółowo

BAZIE KWALIFIKACJI ZAGRANICZNYCH

BAZIE KWALIFIKACJI ZAGRANICZNYCH BAZIE KWALIFIKACJI ZAGRANICZNYCH O przewodniku Niniejszy przewodnik zawiera informacje na temat kwalifikacji uzyskanych zagranicą i porady na temat ich nostryfikacji. Dowiesz się jak korzystać z bazy danych

Bardziej szczegółowo

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: wie, że czas present perfect

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolski Próbny Egzamin Ósmoklasisty z OPERONEM. Język angielski Kartoteka testu. Wymagania szczegółowe Uczeń: Poprawna odpowiedź 1.1.

Ogólnopolski Próbny Egzamin Ósmoklasisty z OPERONEM. Język angielski Kartoteka testu. Wymagania szczegółowe Uczeń: Poprawna odpowiedź 1.1. Język angielski Kartoteka testu Rozumienie ze słuchu 1.1. I.6) żywienie II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka 1.2. II.5)

Bardziej szczegółowo

Czym są Partnerstwa Strategiczne? Piotr Wołejsza Akademia Morska w Szczecinie Kierownik projektów

Czym są Partnerstwa Strategiczne? Piotr Wołejsza Akademia Morska w Szczecinie Kierownik projektów Czym są Partnerstwa Strategiczne? Piotr Wołejsza Akademia Morska w Szczecinie Kierownik projektów More Academic Entrepreneurial Business Life Coach at European MELES Schools 2.0 Czym są Partnerstwa Strategiczne?

Bardziej szczegółowo

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL Formanminsidemlookmatmpoliticsxmculturexmsocietymandm economyminmthemregionmofmcentralmandmeasternm EuropexmtheremismnomothermsourcemlikemNew Eastern EuropeImSincemitsmlaunchminmPw--xmthemmagazinemhasm

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Principles of Marketing. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Principles of Marketing. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Principles of Marketing on the study program: Management I. General information

Bardziej szczegółowo

Adult education as a tool for social inclusion

Adult education as a tool for social inclusion Adult education as a tool for social inclusion Source of funding: Action 2 cooperation for innovation and good practices Strategic partnerships for adult education. Contract Number: 2016-1-PL01-KA204-026730

Bardziej szczegółowo

Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce. Sustainable Urban Mobility Planning Poland. Wprowadzenie. Introduction

Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce. Sustainable Urban Mobility Planning Poland. Wprowadzenie. Introduction Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce Sustainable Urban Mobility Planning Poland Wprowadzenie Introduction Wyzwania polityki UE w zakresie transportu miejskiego Zatłoczenie centrów miast

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2010 CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2010 CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 JAKO INSTRUMENT KSZTAŁTUJĄCY RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 JAKO INSTRUMENT KSZTAŁTUJĄCY RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM Agnieszka Zalewska-Bochenko Uniwersytet w Białymstoku PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 JAKO INSTRUMENT KSZTAŁTUJĄCY RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM Wprowadzenie Środki finansowe pochodzące

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo