Rynek Biznes Praca. Balansujący. między ryzykiem a niezależnością. Porządkowanie rynku pracy Rozmowa z Arkadiuszem Piecykiem

Transkrypt

1 I S S N X Rynek Biznes Praca M a g a z y n Ś Z P P L e w i a t a n 3 / Porządkowanie rynku pracy Rozmowa z Arkadiuszem Piecykiem Jak przeciwdziałać bezrobociu? CO NAM DOSKWIERA, czyli traktat o wyzwaniach i barierach świętokrzyskiego biznesu Balansujący między ryzykiem a niezależnością

2 Szanowni Państwo! Konfederacja Lewiatan od wielu lat diagnozuje z pomocą przedsiębiorców najbardziej palące problemy w prowadzeniu biznesu w Polsce. Co warto podkreślić, nasza rola nie ogranicza się jedynie do zdefiniowania ograniczeń, ale jednocześnie wskazujemy na ich źródła i przedstawiamy rekomendacje. W niniejszym numerze wyniki dwóch niezależnych badań posłużyły nam do zobrazowania sytuacji przedsiębiorców regionu świętokrzyskiego. W opracowaniach tych znalazło się wiele cennych spostrzeżeń, z których na plan pierwszy wybija się nie problematyczność barier formalnych, ale barier komunikacji na linii administracja biznes, stanowiących newralgiczny element dla kształtowania otoczenia biznesu. Doskonałym przykładem budowania sprzyjającego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości są specjalne strefy ekonomiczne, z których jedna działa na terenie województwa świętokrzyskiego. Z Prezesem Zarządu Cezarym Tkaczykiem rozmawialiśmy o tym: jak można korzystać z jej dobrodziejstw, jakie są jej dotychczasowe osiągnięcia i czy strefy mają przyszłość? Gospodarka cały czas się rozwija. Jesteśmy świadkami najlepszego okresu gospodarczego w historii naszego kraju. Czy wkraczamy w nowy Złoty Wiek? Zdaniem brytyjskiego tygodnika The Economist jest taka tendencja, ale czy uda nam się ją utrzymać? Rozwój gospodarczy każdego kraju łączy się bezpośrednio z daleko idącymi zmianami na rynku pracy. Prognozy demograficzne nie napawają nas optymizmem, stąd konieczność wprowadzenia zmian w systemie emerytalnym i publicznych służbach zatrudnienia. O tym, co przyniosą, rozmawialiśmy z Arkadiuszem Piecykiem, dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach. Ponadto słów kilka o traktacie handlowym między USA a UE oraz o konsekwencjach wyborów do Parlamentu Europejskiego. Zapraszam do lektury Tomasz Tworek Prezes Zarządu Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan

3 Spis treści TEMAT NUMERU Magdalena Piłat-Borcuch, Artur Borcuch Balansujący między ryzykiem a niezależnością... 4 Sylwia Wiśniewska, Kamil Wiśniewski Co nam doskwiera, czyli traktat o wyzwaniach i barierach świętokrzyskiego biznesu... 8 AKTUALNOŚCI Maciej Jelonek Wybory europejskie Maciej Jelonek The Economist raport na temat Polski Karol Kaczmarski Dokąd zmierzamy? RYNEK Przykład najlepszą zachętą Rozmowa z Cezarym Tkaczykiem BIZNES Maciej Jelonek Nowi członkowie Lewiatana PRACA Porządkowanie rynku pracy Rozmowa z Arkadiuszem Piecykiem Anna Kaczor Jak przeciwdziałać bezrobociu? KALEJDOSKOP Posiedzenie WKDS w sprawie barier przedsiębiorczości Ogłoszenia Rynek Biznes Praca Magazyn wydawany przez Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan ul. Warszawska 25/4, Kielce tel./fax zarzad@szpp.eu EGZEMPLARZ BEZPŁATNY ISSN X Kolegium redakcyjne: Karol Kaczmarski, Katarzyna Pustuła Redakcja: Olga Darewicz-Uberman (redaktor naczelny), Maciej Jelonek Projekt graficzny i skład: Szymon Uberman Realizacja: Perpetuum Mobile s.c. ul. Zamkowa 3, Kielce tel szymon.uberman@gmail.com Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki projekt pt. Wzmocnienie potencjału Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan realizowany przez Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan

4 TEMAT NUMERU Balansujący między ryzykiem a niezależnością Magdalena Piłat-Borcuch Artur Borcuch Przedsiębiorcy są motorem wzrostu gospodarczego regionu. To oni płacą podatki, zapewniają większość miejsc pracy i wpływają na ograniczanie wydatków na pomoc społeczną. Stwarzanie dobrych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości powinno być traktowane jako inwestycja w przyszłość, podobnie jak likwidacja barier utrudniających jej rozwój. Podejmując jakiekolwiek działania w tym zakresie, punkt wyjścia winna stanowić rzetelna diagnoza warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, ponieważ tylko w tym przypadku podejmowane później działania mogą mieć szanse powodzenia. Badania Bariery rozwoju przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim zostały przeprowadzone na zlecenie Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan w okresie od 2 sierpnia do 4 września 2013 roku. Uczestniczyło w nich 45 przedsiębiorców, w tym 17 zrzeszonych w Lewiatanie oraz 28 niezrzeszonych w nim. Głównym celem było poznanie opinii przedstawicieli tej grupy społecznej na temat stanu otoczenia regionalnego przedsiębiorczości, w tym barier i możliwości jej rozwoju. Ocena nie wypadła pomyślnie. Badani zapytani, jak oceniają warunki dla rozwoju przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim najczęściej odpowiadali raczej źle (50% spoza Lewiatana i 44% Lewiatan) i trudno powiedzieć (po 31% dla obu badanych kategorii przedsiębiorców). Najbardziej niepokojący jest fakt, że żaden z badanych przedsiębiorców nie wystawił oceny bardzo dobrej, a odpowiedź raczej dobrze wskazał niewielki odsetek respondentów (19% Lewiatan i 8% spoza Lewiatana ). Współcześni przedsiębiorcy funkcjonują w warunkach niepewności rynkowej podlegającej ciągle zmieniającym się procesom globalizacji. Złożoność dzisiejszego świata w połączeniu z problemami o zasięgu lokalnym sprawia, że trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej stają się coraz bardziej dotkliwe. Wyniki badań dowodzą, że poddane analizie firmy w ciągu ostatnich 2 lat zmagały się z wieloma problemami utrudniającymi ich funkcjonowanie, choć te w większym stopniu dotykały przedsiębiorców spoza Lewiatana. Najpoważniejsze utrudnienia, z którymi musieli się zmagać to: skomplikowane i niejasne przepisy prawne, zbyt wysokie obciążenia podatkowe, zbytnio rozbudowana biurokracja administracji publicznej i nadmiernie skomplikowane formalności związane z korzystaniem z funduszy UE. 4

5 5 Ocena warunków dla rozwoju przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim w opinii badanych przedsiębiorców Źródło: badania własne. 44% 50% 31% 31% Lewiatan 6% 12% 19% 8% Spoza Lewiatana 0% 0% Bardzo źle Raczej źle Trudno powiedzieć Raczej dobrze Bardzo dobrze Rynek Biznes Praca

6 TEMAT NUMERU Problemy dotyczące badanych przedsiębiorstw w ciągu ostatnich 2 lat 66% 47% 27% 36% 50% 55% 85% 76% 46% 53% 73% 59% 39% 30% 39% 24% 66% 53% 81% 70% 96% 70% 84% 76% 46% 48% 4% 6% 8% 0% Inne Lewiatan Spoza Lewiatana Nieuczciwa konkurencja Konflikty wewnątrz przedsiębiorstwa Niekorzystny wizerunek przedsiębiorstw w społeczeństwie Nadmierna kontrola ze strony administracji publicznej Zbyt wysokie obciążenia podatkowe Brak współpracy i/lub konflikty między przedsiębiorstwami Konkurencja ze strony innych przedsiębiorstw Konieczność zwolnień pracowników Trudności w utrzymaniu dobrego personelu Trudności ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników Skomplikowane procedury związane z korzystaniem z funduszy UE Skomplikowane i/lub niejasne przepisy prawne Nadmiernie rozbudowana biurokracja administracji publicznej Trudności z płynnością finansową Źródło: badania własne. Odsetek badanych przedsiębiorców uważających, że potrzebne są inicjatywy związane z poprawą wizerunku przedsiębiorcy w społeczeństwie 2% 6% 8% 9% 11% 12% 4% 0% 23% 18% 25% 24% 13% 15% 15% 15% Wizerunek przedsiębiorcy w społeczeństwie jest dobry i nie należy go poprawiać Nie wierzę w skuteczność jakichkolwiek inicjatyw w tym zakresie Inne Żadne z powyższych Artykuły w prasie Programy telewizyjne Wykłady znanych autorytetów Konferencje z udziałem autorytetów Lewiatan Spoza Lewiatana Źródło: badania własne. 6

7 Czynniki utrudniające współpracę na linii administracja biznes 7 Lewiatan Spoza Lewiatana 15% 12% 11% 14% 12% 13% 14% 14% 14% 9% 9% 9% 8% 7% 8% 6% 6% 5% 6% 3% 0% 1% 2% 1% 1% 0% Nic nie utrudnia relacji na linii administracja biznes Inne czynniki Niedostatek działań podejmowanych wspólnie przez administrację i biznes Niechęć do dialogu Rozdrobnienie środowiska biznesu Roszczeniowa postawa biznesu Lekceważenie małych firm Postawa władzy, nie służby w administracji Nieznajomość reguł wzajemnego działania Stereotypy i uprzedzenia Uwikłania polityczne Nieefektywna struktura administracji Bariery legislacyjne Źródło: badania własne. Pomimo ogromnego zaangażowania w rozwój kraju, wizerunek przedsiębiorcy w Polsce jest nadal niekorzystny. Na problem ten zwrócili też uwagę badani (36% z Lewiatana i 27% spoza Lewiatana ), stąd kolejne z pytań dotyczyło potrzeby podjęcia konkretnych inicjatyw związanych z jego poprawą. Za najbardziej skuteczne przedsiębiorcy uznali programy telewizyjne (25% spoza Lewiatana i 24% Lewiatan) i artykuły w prasie (23% spoza Lewiatana i 18% Lewiatan). Efektywna współpraca na linii administracja biznes buduje przyjazny klimat dla rozwoju gospodarczego danej miejscowości i regionu. Wśród czynników utrudniających ją badani wskazali przede wszystkim: postawę władzy, nie służby w administracji (15% spoza Lewiatana i 12% Lewiatan), nieefektywną strukturę administracji (po 14% wskazań dla obu kategorii przedsiębiorców), uwikłania polityczne (14% Lewiatan i 13% spoza Lewiatana ) i nieznajomość reguł wzajemnego współdziałania (14% Lewiatan i 11% spoza Lewiatana ). Województwo świętokrzyskie cechuje się niskim poziomem przedsiębiorczości, co może wynikać zarówno z uwarunkowań instytucjonalnych, jak i społeczno-kulturowych, m.in. poziomu zaufania społecznego czy wyobrażeń o ludziach podejmujących działalność gospodarczą. Stąd zainicjowanie działań ukierunkowanych na poprawę sytuacji przedsiębiorców wydaje się szczególnie istotne z punktu widzenia regionu nadal postrzeganego jako niesprzyjający rozwojowi potencjału przedsiębiorczości. Rynek Biznes Praca

8 TEMAT NUMERU Sylwia Wiśniewska Kamil Wiśniewski Przedsiębiorcy z regionu świętokrzyskiego od lat zgłaszają problemy utrudniające im prowadzenie działalności gospodarczej, dlatego ŚZPP Lewiatan podjął decyzję o skatalogowaniu, analizie i wskazaniu rekomendacji umożliwiających przełamanie ograniczających ich barier. Tak powstała koncepcja opracowania raportu, stanowiącego punkt wyjścia do intensyfikacji działań, których celem było przełamanie rozpoznanych ograniczeń. Jego przygotowywanie poprzedziła seria spotkań informacyjno-konsultacyjnych, w Busku-Zdroju, Kielcach, Końskich, Sandomierzu, Skarżysku-Kamiennej, Starachowicach i Włoszczowie, które pozwoliły na zebranie od świętokrzyskich przedsiębiorców informacji na temat obszarów problemowych w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. CO NAM DOSKWIERA, czyli traktat o wyzwaniach i barierach świętokrzyskiego biznesu Kolejne spotkania w Kielcach, Staszowie, Włoszczowie i Starachowicach posłużyły prezentacji wstępnej wersji raportu. Oddano głos przedsiębiorcom oraz ekspertom ŚZPP Lewiatan, aby wyrazili i skonsultowali opinie na jego temat. Zgłoszone uwagi pozwoliły stworzyć ostateczną wersję Świętokrzyskiej Listy Barier przedsiębiorczości Jej twórców pragną, aby stała się przyczynkiem do debaty społecznej na temat trudności, z jakimi na co dzień borykają się świętokrzyscy przedsiębiorcy. Następnym krokiem powinno być wspólne wypracowywanie rozwiązań ułatwiających prowadzenie biznesu i wdrażanie ich w życie. Licznie zgłoszone przez świętokrzyskich przedsiębiorców bariery podzielono na dwie grupy: o charakterze regionalnym i ogólnopolskim. W obrębie pierwszej z nich wydzielono dziewięć obszarów. Działalność władz i administracji oraz instytucjonalne wsparcie dla biznesu Przedsiębiorcy wskazywali na zbyt częste zmia- 8

9 ny w przepisach prawa, które znacząco komplikują prowadzenie działalności gospodarczej. Konsekwencją niestabilności systemu prawnego są np. odmienne interpretacje prawa pracy przez kontrolerów z różnych Okręgowych Inspektoratów Pracy, podlegających Państwowej Inspekcji Pracy. Zmiany w prawie przyczyniają się także do wydłużenia postępowań sądowych i egzekucji komorniczych. Jak wiadomo, procedury sądowe nie należą do najkrótszych, co doskonale widać na przykładzie wprowadzania zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym. Również współpraca w ramach administracji publicznej oraz na linii administracja przedsiębiorcy nie należy do łatwych. Problemami są m.in.: brak przychylności niektórych władz samorządowych dla nowych projektów inwestycyjnych, brak reakcji części kadry zarządzającej administracji publicznej na utrudnienia zgłaszane przez przedsiębiorców czy niedostateczny zakres konsultacji społecznych z przedsiębiorcami. Poprawie tego stanu rzeczy nie sprzyja zbyt powolny rozwój e-administracji czy brak aktywnej komórki wspierającej przedsiębiorców, która funkcjonowałaby w ramach administracji samorządowej. Zarządzający firmami zbyt wiele czasu marnują z powodu zbyt częstych i długotrwałych kontroli prowadzonych w przedsiębiorstwach przez liczne podmioty. Wskazane bariery rozwoju przedsiębiorczości nie sprzyjają inwestowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej w województwie świętokrzyskim. Infrastruktura W tym obszarze przedsiębiorcy szczególnie akcentowali słabość regionalnej infrastruktury drogowej i kolejowej (brak autostrad, niewiele kilometrów dróg ekspresowych, przestarzałe linie kolejowe), która nie pozwala na sprawną komunikację w samym regionie oraz pomiędzy nim a otoczeniem. Wskazywali również trudności z szybkim przyłączaniem nowych obiektów do infrastruktury drogowej, energetycznej, gazowej i wodno-kanalizacyjnej. Warto podkreślić, że wspomniane kategorie infrastruktury swoje lata świetności mają już za sobą, w związku z czym dochodzi do przerw w dostawie podstawowych mediów. Bariery utrudniające realizację inwestycji budowlanych i racjonalne zagospodarowanie przestrzeni Fundamentalne znaczenie ma tu bezapelacyjnie najczęściej przytaczana bariera rozwoju przedsiębiorczości, czyli brak lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego. Jest ona bowiem źródłem licznych trudności w realizacji inwestycji budowlanych. Co więcej, jeżeli plany te zostają uchwalone, to mają miejsce problemy z egzekwowaniem wytycznych w nich zawartych, np. z powodu protestów właścicieli gruntów czy organizacji proekologicznych. Powyższe czynniki sprawiają, że uzyskanie pozwolenia na budowę nie jest procesem łatwym i krótkotrwałym. Problemy z kształceniem zawodowym W regionie zlikwidowano znaczącą liczbę szkół zawodowych, co w połączeniu z nikłym zainteresowaniem młodzieży kształceniem w tego typu placówkach, doprowadziło do niedoboru na rynku wykwalifikowanych pracowników. Problemem nadal funkcjonujących jest przestarzałe wyposażenie uniemożliwiające zdobywanie przez uczniów pożądanych na rynku pracy umiejętności. Rozwiązaniem mogłaby być intensyfikacja współpracy szkół zawodowych z firmami, brakuje jednak rozwiązań w tym zakresie, które byłyby satysfakcjonujące dla obu stron. Kadry dla przedsiębiorstw Ten obszar barier po części stanowi konsekwencję poprzedniego przedsiębiorcy sygnalizują trudności z rekrutacją kompetentnych absolwentów szkół o profilu zawodowym. Problematyka kadr dla przedsiębiorstw jest jednak szersza dotyczy wszystkich szczebli i większości kierunków kształcenia. Ogólnie rzecz biorąc, system kształcenia nie jest dopasowany do aktualnych wymagań rynku 9 Rynek Biznes Praca

10 TEMAT NUMERU pracy, jest to widoczne na przykładzie regionalnego rynku pracy. Istotny problem stanowi również zbyt niskie zaangażowanie personelu w pracę, jego następstwem jest zbyt wysoka fluktuacja zatrudnienia i nazbyt częsta absencja pracowników. Podatki lokalne Na każdym spotkaniu artykułowana była kwestia zbyt wysokich stawek podatku od nieruchomości związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej i ich dynamicznego wzrostu na przestrzeni ostatnich kilku lat. Biorąc pod uwagę to, że region powinien przyciągać nowe inwestycje, obecna polityka władz w zakresie podatków lokalnych nie może być kontynuowana. Ochrona środowiska Należy zrobić wszystko, aby piękno przyrody, stanowiącej wizytówkę regionu świętokrzyskiego, zachować dla przyszłych pokoleń. Ważne jest jednak, aby formy ochrony tej przyrody, w miarę możliwości, nie ograniczały rozwoju przedsiębiorczości. Przykładem jest zbyt często stosowany wymóg sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Istotny problem stanowią również, często bezpodstawne, protesty ekologów, które znacząco spowalniają chociażby rozbudowę infrastruktury drogowej. Finanse Trudno sobie wyobrazić rozwój przedsiębiorczości bez szerokich możliwości pozyskiwania kapitału na realizację inwestycji. Pomimo dekady członkowstwa Polski w Unii Europejskiej absorpcja środków z funduszy unijnych przez podmioty gospodarcze nadal wiąże się z trudnościami związanymi z: biurokracją, skomplikowanymi i często zmienianymi procedurami czy dostępem do niezbędnych informacji. Z kolei komercyjne instytucje finansowe, mając na względzie niwelowanie ryzyka inwestycyjnego, nie zapewniają przedsiębiorstwom (w wystarczającym zakresie) możliwości skorzystania z różnorodnych form kredytowania problem ten dotyczy szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw, które mają kłopoty ze zdolnością kredytową. Inne Wolumen barier zgłoszonych przez świętokrzyskich przedsiębiorców jest bardzo szeroki i różnorodny, co utrudnia jego jednoznaczną kategoryzację. Oprócz zgrupowanych w ośmiu blokach tematycznych można wymienić kilka szczegółowych problemów, takich jak: szara strefa w obszarze zatrudnienia, zbyt małe zainteresowanie regionalnych mediów problematyką przedsiębiorczości czy niewykorzystanie w pełni potencjału województwa świętokrzyskiego w zakresie rozwoju turystyki. Druga grupa zgłoszonych barier, tym razem o charakterze ogólnopolskim, które mają i często wymagają zmian w obowiązujących przepisach prawa, została podzielona na siedem obszarów. 10

11 Działalność władz i administracji W odniesieniu do przedstawicieli władz oraz administracji publicznej przedsiębiorcy wskazują na potrzebę wprowadzenia osobistej odpowiedzialności urzędników za podejmowane decyzje, popełniane błędy, a także niedotrzymywanie terminów. Ma to ich zmotywować do efektywniejszej pracy. Zastrzeżenia budzą także procedury prowadzenia kontroli skarbowych i zbyt dotkliwe zdaniem przedsiębiorców restrykcje związane z wykrytymi nieprawidłowościami, niewspółmierne do skali popełnionych błędów (wynikających np. ze złej interpretacji przepisów prawa). Prawo pracy Generalnie można stwierdzić, że bariery związane z prawem pracy, które ukierunkowane są na ochronę interesów pracowników, skutecznie zniechęcają pracodawców do zwiększenia poziomu zatrudniania. Problem stanowią np. trudności z rozwiązywaniem umów o pracę, które nie pozwalają na elastyczne prowadzenie polityki kadrowej i demotywują do podpisywania umów o pracę na czas nieokreślony. Ponadto pracodawcy akcentują powszechne korzystanie przez personel z nieuzasadnionych zwolnień lekarskich i urlopów na żądanie, co potrafi skutecznie sparaliżować funkcjonowanie małej firmy. Nie bez znaczenia są również takie kwestie, jak: zbyt wąski katalog danych osobowych, których pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie, czy za duże dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych. Zamówienia publiczne W przypadku zamówień publicznych problem stanowi zbyt niska jakość licznych specyfikacji przetargowych, co generuje trudności w przygotowywaniu ofert spełniających kryteria zawarte w specyfikacji. Ponadto kluczową barierę w niniejszym obszarze stanowi dominacja kryterium najniższej ceny oferty, często niekorzystnego zarówno dla zamawiającego (tanie produkty mogą być zbyt niskiej jakości, co generuje koszty związane z ich eksploatacją), oferentów (brak konkurencji opartej na jakości oferowanych produktów), jak i pracowników (zatrudnianie w szarej strefie w celu redukcji koszów i wypełnienia warunków stawianych w przetargu). Szczególnie istotny problem stanowią opóźnienia w regulowaniu zobowiązań sektora publicznego wobec przedsiębiorców, które dotyczą zamówień publicznych. Niejednokrotnie stanowi to przyczynę utraty płynności finansowej i bankructwa firm. Kadry dla przedsiębiorstw Bariery w tym segmencie ogniskują się wokół zbyt wysokich kosztów pracy, które determinują skalę szarej strefy na rynku pracy oraz dużą popularność umów cywilnoprawnych kosztem zatrudniania na podstawie umów o pracę preferowanych przez pracowników. Ponadto koncentrują się na regulacjach, które zamiast wspierać niepełnosprawne osoby poszukujące pracy, utrudniają im odnalezienie się na rynku pracy, zniechęcając potencjalnych pracodawców do ich zatrudniania. Podatki Przedsiębiorcy zgłosili szeroki wachlarz barier związanych z opodatkowaniem. Zgodnie twierdzili, że biorąc pod uwagę aktualny poziom rozwoju gospodarczego Polski, obciążenia podatkowe przedsiębiorstw są zbyt wysokie, co prowadzi do takich negatywnych następstw, jak: przenoszenie siedzib firm do innych krajów, zbyt duże ograniczenie możliwości inwestycyjnych przedsiębiorstw, wzrost skali działalności w szarej strefie. Nie dość, że obciążenia podatkowe są wysokie, to dodatkowe koszty generuje skomplikowane i czasochłonne prowadzenie rozliczeń podatkowych. Sytuację pogarsza duża zmienność przepisów dotyczących podatków, a także trudności w ich jednoznacznej interpretacji (problem ten szczególnie dotyczy podatku VAT). Brakuje rozwiązań, które pomogłyby w rozliczaniu zobowiązań podatkowych, np. centralizacji interpretacji indywidualnych, dotyczących przepisów prawa podatkowego w zakresie podatków lokalnych, ogólnopolskiego wzoru Fot. Nina Hajdorowicz 11 Rynek Biznes Praca

12 12 TEMAT NUMERU formularza do składania deklaracji dotyczących podatku od nieruchomości na dany rok podatkowy, możliwości składania deklaracji na podatek od nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej drogą elektroniczną. Nie ma także zachęt fiskalnych, które motywowałyby przedsiębiorców do inwestowania i zwiększania zatrudnienia. Finanse Spektrum barier w obszarze finansów jest szerokie i dotyczy funkcjonowania różnych podmiotów. Przedsiębiorcy skarżą się na długotrwały i kosztowny (np. w przypadku egzekucji komorniczej) proces dochodzenia należności od klientów, którzy ich nie regulują w terminie. W znacznym stopniu podnosi to ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej. Uwagi kierowane są również pod adresem sektora bankowego, który w zbyt małym zakresie otwarty jest na elastyczną współpracę z firmami. Problem stanowi również polityka firm ubezpieczeniowych, które wykorzystując poziom skomplikowania regulacji ubezpieczeniowych, unikają wypłaty należnych odszkodowań. Istotną barierę stanowi też zbyt długi dopuszczalny czas zapłaty za fakturę, który w praktyce często wynosi 90 dni. Inne Przedsiębiorcy wskazali na liczną grupę barier, które trudno przyporządkować do wyróżnionych kategorii. Wśród nich zasadne jest podkreślenie kło-

13 13 Jako podsumowanie powyższych rozważań, warto wskazać 10 kluczowych barier rozwoju przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim: Bariery komunikacyjne: 1. Klimat nieprzyjazny dla rozwoju przedsiębiorczości. 2. Brak rzetelnej i konsekwentnej współpracy na linii administracja biznes. Bariery administracyjne: 1. Przewlekłe i skomplikowane procedury (KRS). 2. Niestabilne przepisy. 3. Brak planów zagospodarowania przestrzennego. Bariery kompetencyjne: 1. Niska jakość specyfikacji przetargowych. 2. Środki europejskie skomplikowane procedury. Bariery infrastrukturalne: 1. Niska dostępność szerokopasmowego internetu. 2. Brak szybkiego połączenia regionu z resztą kraju. 3. Brak lotniska. potów z bieżącym monitorowaniem możliwości, jakie stwarzają np. fundusze unijne czy instytucje otoczenia biznesu. Ważny problem stanowi również niechęć przedsiębiorców do zrzeszania się. Na zokończenie można stwierdzić, że świętokrzyscy przedsiębiorcy borykają się z licznymi barierami, które w znaczącym stopniu utrudniają im prowadzenie działalności gospodarczej. Co ważne, zniechęcają one również do zakładania własnych firm. Powyższe bariery były najczęściej wymieniane oraz najsilniej akcentowane przez przedsiębiorców w czasie spotkań konsultacyjnych. Na wyeliminowaniu wskazanych 15 barier powinni się w sposób szczególny skoncentrować przedstawiciele władz, podmiotów publicznych, instytucji otoczenia biznesu oraz sami przedsiębiorcy. Przezwyciężenie tych oraz pozostałych wskazanych ograniczeń leży bowiem w interesie wszystkich mieszkańców województwa świętokrzyskiego, a pośrednio całego kraju. Każda przełamana bariera przedsiębiorczości przyczynia się do zmniejszenia stopy bezrobocia, wzrostu PKB i szeregu innych pozytywnych zmian, które decydują o poziomie rozwoju województwa świętokrzyskiego oraz Polski. Rynek Biznes Praca

14 AKTUALNOŚCI Maciej Jelonek 25 maja 2014 r. Polacy po raz trzeci wybrali swoich eurodeputownych. W ostatnich latach wzrosło znaczenie Parlamentu Europejskiego jako ciała kształtującego politykę Unii. Na mocy traktatu lizbońskiego otrzymał nowe prerogatywy, spośród których najważniejszą jest wybór przewodniczącego Komisji Europejskiej. To właśnie parlamentarzyści zatwierdzają lub zmieniają wnioski Komisji i nadzorują budżet Unii Europejskiej. Ze względu na ostatnie zmiany zasad funkcjonowania Parlamentu, a także niezwykle trudne zadania stojące przed deputowanymi, waga każdego głosu jest obecnie większa niż kiedykolwiek. Istotne jest, aby w ławach Parlamentu Europejskiego zasiadały aktywne jednostki, ludzie kompetentni i godni zaufania. Niestety, budzi niepokój niska frekwencja wyborcza. Według Państwowej Komisji Wyborczej w Polsce w wyborach wzięło udział 23,83% uprawnionych do głosowania (średnia europejska 43,09% według TNS/Scytl we współpracy z Parlamentem Europejskim). Nie dopisali również wyborcy w województwie świętokrzyskim (głosowało 21,03% uprawnionych). Największą popularnością w naszym regionie cieszyli się kandydaci PiS (31,37% ważnych głosów), PO (21,83%) oraz PSL (14,63%). Ogółem do Parlamentu Europejskiego weszło 51 de- putowanych z Polski. Siedmiu z nich zostało wybranych w 10. okręgu wyborczym obejmującym województwa małopolskie i świętokrzyskie. Troje z nich kandydowało z list Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość: Andrzej Duda, Beata Gosiewska, Ryszard Legutko w Parlamencie należą do frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Róża Thun i Bogdan Wenta startowali z ramienia Platformy Obywatelskiej, należą do Grupy Europejskiej Partii Ludowej. Swoich przedstawicieli w PE posiadają również Polskie Stronnictwo Ludowe (Czesław Siekierski, znalazł się w tej samej frakcji razem z posłami PO) oraz Kongres Nowej Prawicy (Stanisław Żółtek, pozostaje niezrzeszony). Według sondażu przeprowadzonego przez Instytut Keralla Research mali i średni przedsiębiorcy oczekują od parlamentarzystów europejskich przede wszystkim uproszczenia przepisów i procedur unijnych, a także dbałości o ich stabilność. Ciągłe zmiany i nowe regulacje przepisów są poważnym czynnikiem działającym na niekorzyść firm z sektora MSP. Ponadto małe i średnie firmy chcą lepszej komunikacji z biznesem, poszerzenia konsultacji i uwzględniania postulatów środowiska biznesowego. 14

15 15 raport na temat Polski Maciej Jelonek Polska po raz pierwszy od XVI stulecia przeżywa swój złoty wiek. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez poczytny brytyjski magazyn The Economist. Poza głównym artykułem dotyczącym spraw gospodarczych w skład raportu wchodzą opracowania przedstawiające stan polskiego rolnictwa, stosunki państwo Kościół, a także na temat polskiej polityki zagranicznej. Vendeline Von Bredow, autorka specjalizująca się w tematyce krajów Europy Wschodniej, przypomina obawy dotyczące naszego kraju po upadku żelaznej kurtyny. Polska była bliska bankructwa, z dużym, nieprzynoszącym zysków rolnictwem, strasznymi drogami i kolejami i z ekonomią nie większą niż ukraińska. Społeczność międzynarodowa pokładała więcej nadziei w takich państwach, jak Węgry i Czechosłowacja. Jednak według dziennikarki The Economist Polska w krótkim czasie wróciła na właściwe tory. Przyczyniła się do tego terapia szokowa przeprowadzona przez nowe władze. Prorynkowe reformy spowodowały co prawda poważną zapaść gospodarki do tej pory sterowanej centralnie, jednak w niedługim czasie Polska nadrobiła straty. Stało się to dzięki ściślejszej niż do tej pory współpracy z krajami Zachodu, modernizacji infrastruktury transportowej i restrukturyzacji niewydajnych przemysłowych molochów. Polska gospodarka jako jedyna z dużych uniknęła w dużej mierze skutków kryzysu gospodarczego. To zasługa szczęścia, lecz także polityki podatkowej i monetarnej, uważa Von Bredow. Według niej Polska zajęła ważną pozycję ekonomiczną i polityczną w UE. Oczywiście proces transformacji nie został jeszcze zakończony. Do najważniejszych wyzwań polskiej gospodarki autorzy raportu zaliczają: dalszą modernizację rolnictwa, zacieranie różnic między bogatszym zachodem kraju a biedniejszą ścianą wschodnią. Zwrócono również uwagę na inne bolączki polskiej gospodarki, a wśród nich rozbudowany sektor publiczny wymagający poważnego odchudzenia. Polska pozostaje jednym z państw o najniższym przyroście naturalnym w UE. Aspekt demograficzny pogarszany jest również przez falową emigrację wykształconych, młodych ludzi, a także przedsiębiorstw prywatnych, którym wciąż łatwiej rozwijać się w innych, mniej zbiurokratyzowanych państwach zachodnich. Zaskakująco pozytywna ocena polskiej gospodarki w prestiżowym periodyku świadczy o tym, że wizerunek Polski jako kraju zacofanego i biednego odszedł do lamusa. Zagraniczni eksperci widzą coś, czego być może my sami nie dostrzegamy. Borykając się z codziennymi trudnościami, zapominamy, jaką drogę przeszliśmy przez 25 lat ustrojowych i rynkowych przemian, podobnie jak zapominamy o szerszej perspektywie. Mimo że przed nami do pokonania jeszcze wiele trudności, radzimy sobie z nimi coraz lepiej i często możemy być wzorem dla naszych sąsiadów. Rynek Biznes Praca

16 AKTUALNOŚCI Karol Kaczmarski Dokąd zmierzamy? Przedstawiciele Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych w zaciszach gabinetów negocjują nowy traktat handlowy TTIP Transatlantic Trade and Investment Partnership. 14 czerwca 2014 roku Bruksela przyjęła wytyczne negocjacyjne, które mają być swoistą mapą drogową dla jej przedstawiciela Karela de Guchta. W najbliższym czasie naprzemiennie w Brukseli i Waszyngtonie odbędą się cztery rundy rozmów z wymianą taryf handlowych. Od początku. Unia Europejska i Stany Zjednoczone w czasie rozlewającego się po świecie kryzysu gospodarczego dostrzegły szansę na zniwelowanie jego efektów, a może i całkowite odwrócenie negatywnych tendencji, tworząc największą na świecie strefę wolnego handlu. Celem negocjacji jest zwiększenie wymiany handlowej i inwestycji między UE a USA poprzez uwolnienie niewykorzystanego potencjału prawdziwie transatlantyckiego rynku. Przewidywanym skutkiem zawarcia umowy będzie utworzenie nowych miejsc pracy i wzrost gospodarczy spowodowany lepszym dostępem do amerykańskiego rynku, osiągnięcie większej zbieżności przepisów pomiędzy UE i USA, a także utorowanie drogi do ustalania norm na poziomie światowym. Oczekuje się, że 16

17 w przypadku zawarcia tak ambitnego porozumienia oraz jego pełnego wdrożenia, przeciętne europejskie gospodarstwo domowe wzbogaci się co roku o dodatkowe 545 euro, przy wzroście gospodarczym mieszczącym się w przedziale 0,5 1% PKB, co odpowiada kwocie 119 mld euro rocznie. Po pierwsze, gospodarka Optymistyczna wersja rozwoju wypadków zakłada, że w sytuacji przyjęcia wszystkich założeń umowy handlowej, korzyści z niej płynące są planowane na 119 mld euro dla UE, i 95 mld euro rocznie w przypadku Stanów Zjednoczonych. Analiza Komisji Europejskiej dostarcza informacji, na podstawie których eksport z UE do Stanów Zjednoczonych w wyniku podpisania porozumienia może zwiększyć się o 28%, co daje równowartość około 187 mld euro. Ciekawie przedstawia się również prognoza wzrostu eksportu UE i USA z resztą świata. Mowa o wartościach bezwzględnych sięgających ok 33 mld euro. Reasumując, całkowity wzrost eksportu UE jest możliwy na poziomie 6% (220 mld euro), a USA o 8% (240 mld euro). Czy tylko gospodarka? Efekty ekonomiczno-statystyczne planowanego traktatu handlowego bezsprzecznie przyniosą pozytywny skutek dla wzrostu gospodarczego partnerów. Niemniej jednak nie można pomijać wymiaru społecznego porozumienia, będzie to pierwsze takie przedsięwzięcie w skali globalnej (największa strefa wolnego handlu na świecie). Dzięki niemu UE i USA, wykorzystując własne pozytywne doświadczenia, zyskają możliwość wyznaczania kierunków i standardów w handlu międzynarodowym. Bardzo ważna jest też możliwość tworzenia warunków dla funkcjonowania bardzo różnych systemów społeczno-ekonomicznych czy prawnych na jednym rynku, co niewątpliwie stanowi nie lada wyzwanie dla negocjatorów. Czy tylko korzyści? Jak podkreśla Komisja Europejska, nie ma zagrożenia dla dotychczasowych praw i przywilejów obywateli, przedsiębiorstw czy państw członkowskich. Zgodnie z mandatem negocjacyjnym wszystkie obszary umowy muszą zapewnić poszanowanie wysokich standardów w zakresie: ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa, prywatności, konsumentów i praw pracowników. Co więcej postęp, jaki będzie się przejawiał dzięki wymianie handlowej i inwestycjom, nie może wpływać na ograniczenie prawa do wprowadzania własnych regulacji, w taki sposób jaki UE uzna za stosowny. Dokąd zmierzamy? Biorąc pod uwagę wartości ekonomiczne przedstawione przez Komisję Europejską, przed wspólnotą jawi się obiecująca gospodarczo droga. Należy jednak pamiętać, że w tak nowatorskiej i skomplikowanej materii diabeł lubi tkwić w szczegółach, a pierwsza komplementarna ocena będzie możliwa dopiero wtedy, kiedy poznamy zapisy umowy. O rezultatach porozumienia będzie można mówić dopiero po jego wejściu w życie i funkcjonowaniu przez przynajmniej kilka lat. Dzisiaj możemy powiedzieć jedno wpływamy na nieznane, ale jakże obiecujące wody 17 Rynek Biznes Praca

18 RYNEK Przykład najlepszą zachętą Specjalne strefy ekonomiczne powstawały w warunkach transformacji gospodarczej na mocy ustawy z 20 października 1994 roku określającej warunki ich prowadzenia. W tym roku mija 20 lat od tej daty. Na temat działającej w granicach województwa świętokrzyskiego Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice rozmawiamy z Prezesem Zarządu Cezarym Tkaczykiem. 18

19 W jakich okolicznościach powstawała SSE Starachowice? Cezary Tkaczyk: W połowie lat 90. lokalnym problemem, z którym musiała się zmierzyć powstająca sse, było strukturalne bezrobocie, które sięgało ponad 30%. Specjalna Strefa Ekonomiczna Starachowice została ustanowiona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 września 1997 roku, w 1998 roku nastąpiło rozpoczęcie działalności i wydane zostały pierwsze zezwolenia. Strefa powstała w konkretnym celu i z konkretnym zadaniem, by doprowadzić do dywersyfikacji przemysłu w Starachowicach, do restrukturyzacji tego, co pozostało po zakładach starachowickich Star i w efekcie do zmniejszenia i złagodzenia skutków bezrobocia, zwiększenia zatrudnienia i napływu nowych inwestycji do miasta. Jakim obszarem dysponowała Strefa na początku swej działalności? Ja nie byłem od samego początku, jestem od 2000 roku, ale dokładnie znam historię Strefy zaczynaliśmy od 123 hektarów, teraz mamy ponad 640 hektarów do dyspozycji, z tego 67% jest już zagospodarowanych. Cały czas ewoluuje proces zmiany granic, rozszerzanie się o kolejne nowe podstrefy trwa. Pierwsza decyzja, że wychodzimy w ogóle poza Starachowice to początek naszego wieku. Taką właśnie decyzję podjęliśmy wówczas z nieżyjącym już prezesem Henrykiem Krekorą. To nie była łatwa decyzja, która spotkała się z brakiem zrozumienia u niektórych przedstawicieli władz lokalnych. Staliśmy wówczas na stanowisku, że musimy działać na rzecz całego regionu. Pytaliśmy gdy przychodzi do nas inwestor, który poszukuje nieruchomości o warunkach, jakich w Starachowicach nie możemy mu zaoferować, to do kogo mamy go odesłać, do której ze stref? Byliśmy zdania, że jeżeli nie u nas, to ten inwestor powinien pozostać w regionie. Dzisiejsze czasy pokazują, że to było jak najbardziej słuszne stanowisko. Czy to były jedyne trudności, na jakie napotykali twórcy Strefy? Trudności było bardzo wiele. Większość z nich udało się przezwyciężyć, chociaż problemy i wyzwania zostały do dnia dzisiejszego. Podstawowa dla nas kwestia dotyczyła sfery finansowania. Przypomnę, że jesteśmy spółką akcyjną, działamy na podstawie kodeksu spółek handlowych. Na początku zostaliśmy wyposażeni przez naszych akcjonariuszy w jeden milion złotych oraz aport w postaci gruntów do zagospodarowania. Trzeba było znaleźć sposób i model na funkcjonowanie. Jako spółka zarządzająca strefą nie otrzymujemy żadnych subwencji, sami musimy na siebie zarabiać. Dzisiaj, po 17 latach funkcjonowania, mogę powiedzieć, że to zostało dość dobrze rozwiązane. Straty, jakie powstały w pierwszych latach działalności, zostały w całości pokryte, mamy niewielkie środki na kapitale zapasowym, spółka ma płynność finansową, jest w dobrej sytuacji finansowej, może inwestować. Żyjemy z obrotu nieruchomościami i wynajmu powierzchni. Powierzchnie biurowe, które mamy do dyspozycji, cały czas modernizujemy, aby nasza oferta była dobra. Oferujemy je klientom, nie tylko naszym strefowym, na zasadach komercyjnych. To nie jest główne źródło finansowania, bo głównym jest obrót nieruchomościami. Przez te lata zmieniały się warunki funkcjonowania sse, wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej przybyła wam konkurencja. Było kilka etapów, pierwszy to był czas przedakcesyjny, kiedy obawialiśmy się, co będzie, gdy wejdziemy do Unii, czy Polska zdoła wynegocjować dobre warunki dla dalszego funkcjonowania stref. Były głosy, że jak tylko dostaniemy się do Unii, a Unia jest przeciwna strefom, to te zostaną zlikwidowane. Ale życie pokazało, że w warunkach UE strefy również dobrze funkcjonują. Oczywiście zmieniają się przepisy, ewoluują. Już nie ma takich zwolnień, jakie wydawane były na samym początku, właściwie bezterminowych, bez ograniczeń. Teraz przepisy regulacyjne są w pełni dostosowane do przepisów unijnych dotyczących udzielania pomocy publicznej. W zgodzie z dyrektywami i przepisami unijnymi wydajemy zezwolenia w formie decyzji administracyjnych na działalność na terenie strefy, które są podstawą do ulg podatkowych. 19 Rynek Biznes Praca

20 RYNEK Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca, aby mógł prowadzić działalność gospodarczą na terenie sse? Przede wszystkim przedsiębiorca, który zgłasza się i chce zainwestować w naszej strefie, czyli skorzystać z pomocy publicznej, powinien sprawdzić, czy spełnia kryteria. My mu oczywiście w tym pomagamy, robimy to nieodpłatnie. Wystarczy, że do nas się zgłosi i choćby drogą elektroniczną prześle takie wstępne zapytanie. Na naszej stronie jest do pobrania deklaracja wstępna, w której zgłaszający się podaje, według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, czym się zajmuje, co chciałby produkować, czym się będzie zajmować na terenie Strefy. W ciągu jednego dnia odpowiadamy, czy faktycznie będzie mógł skorzystać z tych ulg. Zezwolenia wydawane są na różnego rodzaju działalność produkcyjną. Są oczywiście wyjątki, np. produkcja energii elektrycznej, produkcja alkoholu, generalnie rodzaje działalności koncesjonowane przez państwo. Podsumowując, na terenie strefy można prowadzić każdego rodzaju działalność, natomiast nie każda działalność daje podstawę do korzystania z ulg podatkowych. Co Strefa oferuje firmom? Przede wszystkim Strefa oferuje pomoc w momencie kiedy przedsiębiorca się zgłasza i chce wiedzieć, czy taka pomoc przysługuje jego firmie. Określamy, jaki będzie jej zakres w zależności od tego jak dużo chce zainwestować, bowiem od wielkości inwestycji, od tego ile inwestor planuje zainwestować jest uzależniona jej wielkość. Musi przekroczyć określony próg inwestycyjny, jednakowy dla wszystkich stref, wynoszący równowartość 100 tys. euro. Jeżeli jego inwestycja przekroczy ten próg, ma prawo ubiegać się o pomoc na terenie strefy ekonomicznej. Otrzymuje ją po zainwestowaniu i spełnieniu warunków zezwolenia. Przejście tych procedur, tej drogi administracyjnej trwa krótko, najwyżej miesiąc. A zatem jeżeli otrzyma zezwolenie, dokona inwestycji, zatrudni ludzi i spełni warunki zezwolenia, ma prawo do korzystania z ulg podatkowych do wysokości na dzień dzisiejszy do 35% poniesionych nakładów inwestycyjnych. W przypadku przedsiębiorstw średnich ten pułap podnosi się do 45%, a małych i mikro do 55%. Przykładem niech będzie mały przedsiębiorca, który na inwestycję przez 2 lata wyda milion złotych. W tym będzie np. zakup ziemi, wybudowanie bądź modernizacja siedzi- Podstrefa Starachowice z lotu ptaka Fot. SSE Starachowice S.A. 20

21 by, hali, warsztatu, w którym będzie coś produkował, zakup technologii, wyposażenie tej hali. Mały i średni przedsiębiorca ma to udogodnienie, że nie musi kupować nowych fabrycznie maszyn, może kupować second hand, i to jest kolejny profit dla niego. A zatem jeżeli jego inwestycja zamknie się w przeciągu 2 lat kwotą jednego miliona złotych, to nie zapłaci podatku dochodowego według skali 19-procentowej aż nie odbierze, w przypadku małych i mikro, 55% z tego miliona, czyli 550 tys. zł. Dalej wszystko zależy od jego rentowności, jeżeli w skali roku zapłaciłby podatku 100 tys., to przez ponad 5 kolejnych lat będzie płacił zero, a te pieniądze może przeznaczyć na rozwój firmy. Myślę, że nie ma żadnych większych barier czy kosztów dla przedsiębiorców, które uniemożliwiałyby im sięgnięcie po pomoc, głównie firm polskich. Ponad 60% działających na naszym terenie firm to są firmy z kapitałem polskim, wiele z nich to firmy małe. Jedynym kosztem, jaki firma musi sobie zaplanować jest koszt zakupu specyfikacji warunków rokowań do warunków przetargowych w zależności od tego, czy chce kupować ziemię na przetargu od nas czy ma tę ziemię kupioną np. na rynku wtórnym. Koszt takiej specyfikacji sprawdzałem we wszystkich strefach waha się pomiędzy 8, a w ekstremalnych przypadkach 20 tys. zł. U nas koszt zakupu specyfikacji wynosi tys. zł, więc nie są to duże pieniądze, jeśli się myśli perspektywistycznie o rozwoju firmy. Jako zarządzający strefą pomagamy na etapie ubiegania się o zezwolenia, to znaczy informujemy i tłumaczymy wszelkie zawiłości, które przedsiębiorca może napotkać. Oczywiście on sam musi chcieć ten biznes poprowadzić, sam musi ponieść koszty jeśli to konieczne, także od strony bezpośredniej obsługi prawnej. Biorąc pod uwagę nasze doświadczenia i to ile i jakie firmy sięgają po zezwolenia, widać, że na pewno na starcie kwestie finansowe nie są podstawowym problemem. Jak SSE Starachowice pozyskuje inwestorów? Najlepszym sposobem pozyskania inwestorów jest przykład konkurencji albo dostawcy. Jeśli ktoś prowadzi działalność, a jego konkurencja weszła do strefy, to też chce to zrobić. Jeżeli ja jestem w strefie, to przyciągam swoich poddostawców, oni też chcą być obok mnie, a z drugiej strony chcą być konkurencyjni wobec innych potencjalnych rywali, którzy mogą się pojawić. Prowadzimy oczywiście różnego rodzaju akcje marketingowe. Mamy stronę internetową. Uczestniczymy w takich wydarzeniach, jak np. Forum Polski Wschodniej. Organizujemy konferencje, szkolenia, jeździmy na różnego rodzaju wyjazdy typu misje. W tym roku mamy zaplanowane dwa takie wyjazdy do Niemiec. Uważamy, że Niemcy jako największy partner wymaga większej uwagi z naszej strony. Najbardziej efektywny jest jednak przykład konkurenta lub partnera. Jakie firmy oprócz polskich i niemieckich są jeszcze w obrębie Strefy? W strefie mamy firmy nie tylko z Polski. Mamy reprezentowany kapitał z Korei Południowej, kapitał niemiecki, włoski, pochodzący ze Stanów Zjednoczonych, mamy Francuzów, firmę z Luksemburga, również ze Słowacji. Jakie branże reprezentują te firmy? Udało się nam zadanie, które polegało na dywersyfikacji, a oprócz tego zachowany został nurt branży samochodowej, mamy kilku najważniejszych dla nas inwestorów ze Starachowic. Najbardziej się cieszymy, że mamy branżę maszynowo- -metalową i chemiczną. Przypomnę, że w naszej podstrefie w Puławach są Zakłady Azotowe, które mają dwa ważne zezwolenia. Ile podstref posiada SSE Starachowice? Mamy 15 podstref. Do końca czerwca trwały procedury i rozmowy, na mocy których wydaliśmy pięć nowych zezwoleń, które jeżeli wszystko dobrze pójdzie, a wiele na to wskazuje, przyniosą blisko 400 milionów złotych inwestycji i ponad 1600 nowych miejsc pracy, m.in. w podstrefie w Połańcu firma Nemex, notowana na New- Connect postawi fabrykę elementów prefabrykowanych do budowy domów, w Końskich spółka Orizzonte Polska chce uruchomić nowy zakład produkcji i regeneracji oprzyrządowania dla producentów płytek ceramicznych. 21 Rynek Biznes Praca

22 RYNEK Zakłady Azotowe Puławy Podstrefa Puławy Fot. SSE Starachowice S.A. Rozporządzenia Rady Ministrów z 23 lipca 2013 roku wydłużyły okres funkcjonowania 14 stref do 2026 roku. Jaka to jest perspektywa dla firm, które przecież działają bezterminowo? To jest dobra perspektywa, biorąc pod uwagę, że to już trzeci okres, na jaki wydłużono istnienie stref. My w ogóle staramy się, żeby działalność stref wydłużyć bezterminowo. Tego typu mechanizm stosuje bardzo wiele krajów europejskich jako rodzaj interwencjonizmu państwowego. Państwo, ministerstwo gospodarki, wskazuje, jakie dziedziny życia, branże, w jakich lokalizacjach będą przez nie wspierane. Takie świadome zakłócenie konkurencyjności ma pewien wyższy cel społeczny, dzięki temu firmy mogą się lepiej rozwijać, a przede wszystkim są rozwiązywane problemy natury społecznej, związane z restrukturyzacją majątku poprzemysłowego, likwidacją bezrobocia czy zahamowaniem odpływu ludzi, zwłaszcza młodzieży. Jaką przyszłość widzi Pan dla sse, czy będą ewoluowały np. w stronę klastrów? Bardzo wiele stref jest już dzisiaj klastrami. Jestem zdania, że wszystko co powstaje w sposób naturalny, jest najzdrowsze. U nas już taki funkcjonuje, chociaż niewielu chce go nazywać klastrem. Mam tu na myśli Końskie, gdzie szereg firm jest powiązanych ze sobą organizacyjnie, kapitałowo, produkcyjnie z branżą ceramiczną. Drugim jest nowo powstały klaster w Starachowicach, nazywa się Metal- -Cast. Jesteśmy jednym z jego założycieli. Ten wiąże ze sobą firmy branży odlewniczej i obróbki metali. Firmy duże, małe, średnie są razem po to, aby ich produkty były bardziej konkurencyjne na rynku. Klaster został zarejestrowany, a środki unijne w nowej perspektywie finansowej pomogą w jego funkcjonowaniu. Strefy będą ewoluowały. Czy w stronę klastrów, 22

23 parków technologicznych, to będzie bardzo różnie, ponieważ działają w różnych miejscach w Polsce. Na przykład Kraków, gdzie zarządzającym strefą jest Krakowski Park Technologiczny, ma zupełnie inne warunki działania to wielkie miasto, uczelnie, świetna lokalizacja, autostrada, port lotniczy. Naszym zadaniem w Starachowicach była restrukturyzacja i aktywizacja, działanie na rzecz rozwoju gospodarki, wspieranie przedsiębiorców nowo pozyskiwanych, ale również tych, którzy na naszym terenie już są, dotarcie do nich, zapytanie, co jest im potrzebne, aby się mogli lepiej rozwijać. Zdaniem zarządu nie tylko kwestie dróg, rur z gazem, z wodą i kabli z prądem są kluczowe dla pozyskiwania i rozwijania inwestycji, ale zatrudnienie kadry pracowniczej, bo coraz więcej przedsiębiorców boryka się z tym problemem. Owszem, mają biznes, ale często brakuje im ludzi, żeby swój pomysł zrealizować. Dotyczy to zwłaszcza perspektywy najbliższych kilkunastu lat. Nikt nie zaryzykuje prowadzenia firmy, wiedząc, że w tym miejscu, w tej lokalizacji nie pozyska pracowników. Zatem obok kwestii infrastrukturalnych, istotne jest szkolnictwo zawodowe, kadry, a jako trzecia kwestia dostawców, surowców, komponentów i tego co dzisiaj się wiąże z prowadzeniem biznesu, czyli logistyki, transportu. Na koniec o co nie spytałam, a czym chciałby się Pan pochwalić? Moglibyśmy się pochwalić tym, że w ostatnim rankingu przygotowanym przez fdi Magazine of the Financial Times strefa starachowicka jest w pierwszej 50 najlepszych specjalnych stref ekonomicznych na świecie jako jedna z pięciu polskich stref. Rozmawiała: Olga Darewicz-Uberman 23 Budynek Kieleckiego Parku Technologicznego Podstrefa Kielce Fot. SSE Starachowice S.A. Rynek Biznes Praca

24 BIZNES Nowi członkowie Lewiatana Maciej Jelonek Do grona przedsiębiorców zrzeszonych w Świętokrzyskim Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan dołączyli nowi członkowie. Firma Alwina-Trans sp. z o.o. Dudek & Salwa, mająca siedzibę w gminie Sitkówka-Nowiny, zajmuje się usługami transportowymi na terenie całego kraju. Posiada tabor samochodowy umożliwiający przewożenie każdego rodzaju ładunku od 1,5 do 24 ton. Przedsiębiorstwo oferuje do wynajęcia halę magazynową o powierzchni 1800 m kw. Sędziszowska firma MebloTiM wykonuje kompleksowe usługi związane z projektowaniem i produkcją mebli na wymiar. Wyposażenie kuchenne, szafy i zabudowy meblowe to jej specjalność. Specjaliści z Meblo TiM bezpłatnie wykonują pomiary, przygotowują wizualizacje oraz wycenę dla swoich klientów. MM Invest szczyci się wieloletnim doświadczeniem w branży leasingowej. Oferta firmy skierowana jest głównie do małych i średnich przedsiębiorstw. Specjaliści pomagają przy zakupie samochodów dostawczych, ciężarowych i osobowych, motocykli, wózków widłowych, sprzętu IT, sprzętu medycznego, maszyn i urządzeń budowlanych i drogowych, maszyn i urządzeń rolniczych. Ponadto oferowane są pakiety ubezpieczeń: komunikacyjnych, majątkowych i assistance. Eksperci PGC Kancelarii Konsultingowej podejmują się przygotowywania i realizacji projektów o charakterze lobbingowym oraz promocyjno-informacyjnym, usług łącznikowych między biznesem krajowym a zagranicznym, profesjonalnego doradztwa i pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej, a także organizowania konferencji, wystaw, seminariów, szkoleń. Oferta adresowana jest zarówno do podmiotów gospodarczych, jak i do jednostek administracji publicznej. PNG Spółka z o.o. jest bezstronną i niezależną jednostką certyfikującą. Specjalizuje się w potwierdzaniu prawidłowego funkcjonowania systemów zarządzania bezpieczeństwa żywności oraz monitorowaniu całego łańcucha dostaw żywności. Dzięki certyfikacji konsument zyskuje pewność, że żywność, która do niego trafia, została wyprodukowana zgodnie z unijnymi i krajowymi standardami obejmującymi rolnictwo ekologiczne, produktów regionalnych i tradycyjnych. Cieszymy się z napływu nowych członków. Reprezentujemy coraz większą liczbę firm, a to sprawia, że stajemy się bardzo ważnym przedstawicielem interesów świętokrzyskich przedsiębiorców. mówi Katarzyna Pustuła, sekretarz Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan. W najbliższym czasie skupimy się na opiniowaniu i proponowaniu zmian aktów prawnych wydawanych na szczeblu centralnym. W tym celu do końca roku we współpracy z wojewodą świętokrzyskim chcemy zorganizować trzy spotkania, na które zaproszeni zostaną przedstawiciele: biznesu, samorządów oraz Parlamentu RP. Liczymy na aktywność ze strony przedsiębiorców, którzy postanowili przyłączyć się do naszego Związku. Ich pomoc będzie szczególnie przydatna podczas opiniowania dokumentów, które tworzymy oraz w pracy nad podejmowanymi przez nas działaniami. W ten oto sposób to właśnie oni będą kształtować zmiany wpływające na warunki prowadzenia biznesu. 24