Ćwiczenie 12. Krew - środowisko wewnętrzne ustroju. Transport gazów oddechowych.
|
|
- Władysława Gajewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie 12 Krew - środowisko wewnętrzne ustroju. Transport gazów oddechowych. Zagadnienia teoretyczne 1. Połączenia hemoglobiny z tlenem. Dysocjacja hemoglobiny: 1.1. Różnica między dysocjacją oksyhemoglobiny w wodzie destylowanej i w warunkach ustrojowych Maksymalne wysycenie hemoglobiny tlenem Prawo Bohra Wpływ zakwaszenia i temperatury na dysocjację oksyhemoglobiny Znaczenie biologiczne powinowactwa hemoglobiny do tlenu w krzywej Barcrofta (krzywa dysocjacji hemoglobiny). 2. Transport dwutlenku węgla we krwi: 2.1. Krzywa Haldane a Frakcje w jakich CO2 jest transportowany Rola anhydrazy węglanowej i wymiana Hamburgera (przesunięcie chlorkowe). 3. Filogeneza układów wydajnego transportu tlenu i ontogeneza hemoglobiny. 4. Połączenia hemoglobiny z tlenkiem węgla i innymi związkami widma hemoglobiny. 5. Metabolizm hemoglobiny i gospodarka żelazem: 5.1. Tworzenie barwników żółciowych Wydalanie metabolitów hemoglobiny Białka biorące udział w transporcie i magazynowaniu żelaza. Ćwiczenia praktyczne 1. Liczenie erytrocytów (RBC) i retikulocytów (Ret). 2. Pomiar objętości krwinek i osocza wskaźnik hematokrytowy (HCT). 3. Obliczanie objętości krwinki czerwonej (MCV). 4. Ilościowe oznaczanie hemoglobiny (HGB) (metoda Drabkina). 5. Obliczanie wskaźnika barwnego krwi (MCHC) (indeks hemoglobiny). 6. Obliczanie bezwzględnej ilości hemoglobiny w jednej krwince czerwonej (MCH).
2 Transport gazów we krwi Pojemność tlenowa krwi (przy pełnym wysyceniu hemoglobiny tlenem) = 100 ml krwi może związać ok. 20 ml tlenu Pojemność krwi dla CO 2 = 100 ml krwi może związać ml CO 2 Kanały transportowe dla tlenu (O 2 ): - hemoglobina (w erytrocytach) 97% całego transportu tlenu przez krew - osocze (tlen rozpuszczony w osoczu) 2-3% Kanały transportowe dla dwutlenku węgla (CO 2 ): - wodorowęglany w osoczu (NaHCO 3 ) i erytrocytach (KHCO 3 ) 70-90% - karbaminiany związki CO 2 z hemoglobiną i białkami osocza 10-20% - fizycznie rozpuszczony w osoczu 5-10%
3 Dlaczego transport tlenu do tkanek wymaga udziału przenośnika? Ciśnienie parcjalne tlenu (po 2 ) [miara jego dostępności] w: - wdychanym powietrzu -> 158mmHg - pęcherzykach płucnych -> 100mmHg - kapilarach płucnych -> 90mmHg Wolny hem (Fe 2+ ) wiąże O 2, jednak może reagować z inną wolną cząsteczką hemu, co prowadzi do powstawania agregatów; ponadto wolny hem wykazuje wyższe powinowactwo do innych niż tlen ligandów, np. CO W temperaturze 38, w 100 ml osocza rozpuszcza się zaledwie 0,284 ml tlenu Tlen jest wiązany (odwracalnie) przez kompleksy metali Fe(II), Cu(I) Hemoproteiny = mioglobina, hemoglobina Żelazoporfiryna - hem
4 Cel: Wyzwanie: jak transportować O 2? wychwycić tlen tam, gdzie jest go dużo (płuca -> po 2 = 100mmHg), uwolnić tlen tam, gdzie jest go mało (tkanki -> po 2 = 30mmHg) Transporter musi wykazywać zmienne powinowactwo do tlenu Cząsteczka posiadająca kilka centrów wiążących tlen (wiązanie O 2 w jednym centrum wpływa na wiązanie O 2 w innym centrum)
5 Hemoglobina (Hb) budowa - 4 centra hemowe zawierające żelazo (Fe2+) - 4 łańcuchy polipeptydowe (wiele modyfikacji): - 2α i 2β 98% u dorosłych (Hb A 1 ) - 2α i 2δ ok. 2% u dorosłych (Hb A 2 ) - 2α i 2ε Hb Gowera 2 = embrionalna do 3 miesiąca życia płodowego (Hb E) - 2α i 2γ Hb F = płodowa (od 3 miesiąca życia płodowego), w 4 miesiącu po urodzeniu stanowi 10% (zastępowana przez Hb A), w 6 miesiącu po urodzeniu stanowi 0,5% i taki odsetek Hb F utrzymuje się przez całe życie HbF i Hb Gowera 2 zwiększone powinowactwo do tlenu Hemoglobina normy zawartości: kobiety g/dl; mężczyźni g/dl
6 Nieprawidłowa hemoglobina Hb S Hemoglobinopatie choroby genetyczne, których podłożem są mutacje w łańcuchach polipeptydowych β hemoglobiny (defekt struktury) Anemia sierpowata (niedokrwistość sierpowatokrwinkowa) obecność nieprawidłowej hemoglobiny sierpowatokrwinkowej (HbS) (mutacja punktowa), która agregując zmienia kształt krwinki Erytrocyt prawidłowy żyje 120 dni, a sierpowaty ok. 20 dni. HbS ma niższe powinowactwo do tlenu niż HbA
7 Anemia sierpowata Zmutowany allel HbS występuje bardzo często w niektórych rejonach świata Afryka równikowa: 1 na 25 urodzeń USA: 1 na 400 urodzeń Homozygoty (2 recesywne allele HbS) -> poważne upośledzenie transportu tlenu Heterozygoty (allel HbS i prawidłowy allel HbA) -> transport tlenu nie jest poważnie zaburzony, a nosiciele wykazują zwiększoną oporność na infekcję pierwotniaka z rodzaju Plasmodium pasożyta wywołującego malarię Plasmodium spędza większość cyklu rozwojowego w erytrocycie; zakażone krwinki HbS ulegają rozpadowi zanim pasożyt dojrzeje
8 Rodzaje hemoglobiny ze względu na typ liganda Oksyhemoglobina natlenowana hemoglobina; Fe 2+ łączy się z tlenem w sposób nietrwały (nie zmienia swojej wartościowości) Karbaminohemoglobina hemoglobina w sposób nietrwały połączona z CO 2 Methemoglobina hemoglobina niezdolna do przyłączania tlenu; np. pod wpływem cyjanku potasu następuje trwałe utlenienie żelaza w hemie(fe 2+ -> Fe 3+ ) śmierć przez uduszenie Karboksyhemoglobina hemoglobina trwale połączona z tlenkiem węgla (CO) wiązanie x trwalsze niż z tlenem, reakcja 200x szybsza; przy 20% HbCO zatrucie, przy 60% HbCO śmierć Sulfhemoglobina hemoglobina trwale połączona z siarkowodorem (H 2 S wiąże się trwale z hemem, ale w miejscu odległym od żelaza) na skutek rzadkich powikłań polekowych
9 Hemoglobina - efekt allosteryczny Cząsteczka hemoglobiny ulega modyfikacjom przestrzennym pod wpływem tlenu. Przyłączenie pierwszej cząsteczki tlenu skraca długość wiązań pomiędzy pozostałymi atomami żelaza. Druga cząsteczka tlenu przyłącza się łatwiej, trzecia i czwarta jeszcze łatwiej.
10 Krzywa dysocjacji hemoglobiny i efekt Bohra Stopień wysycenia hemoglobiny tlenem zależy przede wszystkim od odczynu ph, temperatury i stężenia CO 2 W tkankach - środowisku bardziej kwaśnym (ph=6,8) powinowactwo Hb do tlenu jest niższe, zatem łatwiej oddaje ona tlen Christian Bohr opisał tę zależność = przesunięcie krzywej dysocjacji w prawo jest równoznaczne ze spadkiem powinowactwa Hb do O 2 W pęcherzykach płucnych (małe stężenie CO 2, bardziej zasadowe ph), Hb wykazuje duże powinowactwo do tlenu (którego jest tu dużo) i łatwo się z nim wiąże
11 Transport CO 2 1. W pęcherzykach płucnych ciśnienie parcjalne tlenu jest W tkankach, CO 2 dyfunduje do tak wysokie, że przyłącza się krwi, przedostaje się do on do hemoglobiny. erytrocytów, gdzie w wyniku 2. HCO - działalności 3 wnika do anhydrazy krwinki (dla wyrównania węglanowej ładunku, zostaje do osocza przekształcony przenika Cl - ), w który jon przy udziale wodorowęglanowy anhydrazy węglanowej (HCO 3- ) jest przekształcany do CO HCO - 3 dyfunduje do osocza, 2 i a jonu hydroksylowego (OH jon chlorkowy (Cl - ) wnika do - ). 3. CO erytrocytu, 2 dyfunduje by zachować do osocza, a stamtąd równowagę do światła ładunku pęcherzyka płucnego. 4. Jon OH - i uwolniony przez hemoglobinę proton (H + ) tworzą cząsteczkę wody. Przesunięcie chlorkowe = wymiana Hamburgera
12 Metabolizm hemoglobiny i gospodarka żelazem Rozkład hemoglobiny w warunkach fizjologicznych zachodzi w układzie siateczkowośródbłonkowym śledziony i wątroby Produkty końcowe to: bilirubina i biliwerdyna (barwią żółć), urobilina (barwi mocz), sterkobilina (barwi masy kałowe) Żelazo w postaci ferrytyny magazynowane jest w wątrobie (białko apoferrytyna + Fe 2+ ) Łączne zasoby żelaza: u kobiet 45 mmoli; u mężczyzn 60 mmoli, z czego: 60-70% jest związane z hemoglobiną ok % stanowi żelazo zapasowe (ferrytyna, hemosyderyna) ok. 12% stanowi żelazo funkcjonalne związane z mioglobiną i enzymami
13 Krzepnięcie krwi
14 Płytki krwi (trombocyty, PLT) - powstają na drodze trombopoezy w linii mieloidalnej (wspólnej dla erytrocytów i granulocytów) - żyją około 10 (5-20) dni, są degradowane w śledzionie - norma: tys. w 1 ml krwi nadpłytkowość (powyżej 500tys./ml) jedna z przyczyn procesów zakrzepowo-zatorowych małopłytkowość (poniżej 150 tys./ml) może powodować skazę krwotoczną (możliwe objawy: krwawienie z nosa, dziąseł; wybroczyny) HEMOSTAZA = zespół czynników osoczowych i tkankowych utrzymujących krew w stanie płynnym w łożysku naczyniowym oraz zespół procesów tworzenia skrzepu (jeśli dojdzie do przerwania ciągłości naczyniowej) Udział trombocytów w hemostazie: - syntetyzują i uwalniają substancje chemiczne (np. angiotensynogen, serotonina) obkurczające naczynia krwionośne - odpowiedzialne za tworzenie czopów hemostatycznych (zapobiega to wynaczynieniu krwi w obrębie uszkodzenia)
15 Czynniki krzepnięcia Tkankowe czynniki krzepnięcia: III tromboplastyna tkankowa i IV jony wapnia (Ca 2+ ) Osoczowe czynniki krzepnięcia (białka osocza) dzieli się na 3 grupy: 1) czynniki zespołu protrombiny powstają w wątrobie (niezbędna witamina K): II protrombina, VII prokonwertyna, IX tromboplastyczny składnik osocza PTC (czynnik Christmasa, czynnik antyhemofilowy B), X czynnik Stewarta-Prowera (aktywny czynnik X Xa = trombinaza jest niezbędny do przekształcenia protrombiny w trombinę) 2) czynniki wrażliwe na trombinę: I fibrynogen, V proakceleryna, VIII globulina antyhemofilowa A (czynnik antyhemofilowy A), XIII czynnik stabilizujący fibrynę 3) czynniki kontaktu: XI prekursor tromboplastyny osoczowej (czynnik antyhemofilowy C), XII czynnik Hagemana
16 ETAPY KRZEPNIĘCIA KRWI hemostaza naczyniowa hemostaza płytkowa hemostaza ostateczna (wtórna) hemostaza pierwotna
17 Mechanizm zewnątrzpochodny: tromboplastyna Mechanizm (uwolniona wewnątrzpochodny: z uszkodzonych tkanek) aktywacja w kompleksie z aktywnym czynnikiem VII w obecności Ca czynnika 2+ aktywuje XII, w kaskadowo wyniku kontaktu kolejne z czynniki obcymi krzepnięcia, w wyniku czego, dochodzi powierzchniami do (in vivo ściana powstania trombiny, a następnie uszkodzonego fibryny. naczynia krwionośnego zawierającego włókna kolagenowe), powoduje kaskadową aktywację kolejnych czynników prowadzącą do przemiany fibrynogenu w fibrynę. Proces ten jest możliwy dzięki wcześniejszemu powstaniu trombiny. Uraz tkanek powoduje uruchomienie obu mechanizmów aktywacji czynnika X, jednak mechanizm zewnątrzpochodny przebiega znacznie szybciej
18 M.in.: - heparyna - hirudyna Czynniki zapobiegające krzepnięciu krwi - antykoagulanty - dwukumarol (wchodzi w skład Żubrówki ) - kwas acetylosalicylowy (aspiryna wykazuje właściwości przeciwzakrzepowe przy długotrwałym stosowaniu) Niska temperatura spowalnia procesy krzepnięcia krwi, ale ich nie hamuje Wskaźniki związane z czasem krzepnięcia krwi - czas protrombinowy (norma: s) czas krzepnięcia inicjowany przez mechanizm zewnątrzpochodny; zależy od stężenia w osoczu czynników II, V, VII, X i I - czas kaolinowo-kefalinowy (norma: s) czas krzepnięcia inicjowany przez mechanizm wewnątrzpochodny; zależy od stosowanych odczynników - czas krwawienia (norma: 3-8 min) oznaczenie czasu upływającego od momentu uszkodzenia naczynia krwionośnego (nacięcie skóry przedramienia) do wytworzenia czopu płytkowego (ustanie krwawienia); zależy od liczby trombocytów i ich właściwości (prawidłowa adhezja, agregacja)
Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie
Białka wiążące tlen Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie Hem Hb A tetrametr zbudowany z dwóch identycznych łańcuchów α (141 reszt aminokwasowych, N koniec stanowi walina, a C koniec arginina) i dwóch
Bardziej szczegółowoDr inż. Marta Kamińska
Wykład 4 Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska Wykład 4 Tkanka to grupa lub warstwa komórek wyspecjalizowanych w podobny sposób i pełniących wspólnie pewną specyficzną funkcję.
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.
Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowoKREW II ZABURZENIA HEMOSTAZY
KREW II ZABURZENIA HEMOSTAZY HEMOSTAZA DEFINICJA Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego 1 HEMOSTAZA ZAŁOŻENIA Mechanizmy hemostazy są aktywowane Jedynie
Bardziej szczegółowoKrew-najważniejsze informacje
Krew-najważniejsze informacje Marysia Kieliszek Czym jest krew i jakie pełni funkcje? Krew jest łączną tkanką płynną krążącą w układzie krwionośnym. Składa się z osocza oraz elementów morfotycznych: krwinek
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu
Bardziej szczegółowoCałość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego
HEMOSTAZA Definicja: Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego Założenia: Mechanizmy hemostazy są aktywowane o Jedynie w miejscu w którym są niezbędne
Bardziej szczegółowoUkład krwiotwórczy. 4/3/2011 anatomia i fizjologia człowieka
Układ krwiotwórczy Zadania krwi 1. Nieustannym dostarczeniu komórkom i tkankom substancji odżywczych i tlenu, 2. Zabraniu z nich produktów rozpadu, które powstają w procesach przemiany i muszą ulec wydaleniu
Bardziej szczegółowoZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AM W WARSZAWIE.
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATOTORYJNEJ WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE Przykładowe
Bardziej szczegółowoKrew ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Krew DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Krew Krew to płynąca w nas rzeka życia Krew jest płynną tkanką łączną, zbudowaną z wyspecjalizowanych
Bardziej szczegółowoRola Ŝelaza w organizmach Ŝywych
Rola Ŝelaza w organizmach Ŝywych Maria Bałanda Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego PAN Rola żelaza w organizmach żywych Żelazo, najbardziej rozpowszechniony pierwiastek magnetyczny w skorupie
Bardziej szczegółowoMaksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?
Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoMECHANIZM NEUROHORMONALNY
MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio
Bardziej szczegółowoHemoglobina ROZDZIAŁ 19. Elżbieta Kotrys Puchalska. Teresa Jurczak
ROZDZIAŁ 19 Hemoglobina Elżbieta Kotrys Puchalska Teresa Jurczak Hemoglobina (Hb) jest metaloproteiną. Białko to stanowi 95% suchej masy erytrocytów, bardzo słabo rozpuszcza się w wodzie, a dużo lepiej
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje
Bardziej szczegółowoPodstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania
Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca
Bardziej szczegółowoAnaliza gazometrii krwi tętniczej
Analiza gazometrii krwi tętniczej dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Analiza gazometrii krwi tętniczej wymiana gazowa
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoNOWA KONCEPCJA KASKADY KRZEPNIĘCIA KRWI
Zamojskie Studia i Materiały ZAMOŚĆ 2011 Rok wyd. XIII, zeszyt 1 (34) Fizjoterapia NOWA KONCEPCJA KASKADY KRZEPNIĘCIA KRWI Bożena Sokołowska Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku UM w Lublinie
Bardziej szczegółowoBEZINWAZYJNA ANALIZA KRWI
BEZINWAZYJNA ANALIZA KRWI Płeć:kobieta Wiek: 0 Waga: 0 Puls: 0 Szybkość oddychania: 0 Ciśnienie atmosferyczne: 0 LCA: 0 RCA: 0 LAC: 0 RAC: 0 ABD: 0 0 00000 Nie: Parametry: Norma: Wartość: Hemogram: 1 1
Bardziej szczegółowoKlub Honorowych Dawców Krwi PCK
O krwi Czym jest krew? Krew to płynna tkanka w skład której wchodzą: - Krwinki czerwone(erytrocyty) są to komórkowe składniki krwi nie zawierające jądra, zawierające barwnik krwi hemoglobinę, odpowiedzialne
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoHomeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Różnorodność środowisk Stałość warunków w organizmie Podstawy procesów fizjologicznych Procesy zachodzące
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie
Bardziej szczegółowoCukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y
Cukry Cukry organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, zazwyczaj w stosunku H:O = 2:1. Zawierają liczne grupy hydroksylowe, karbonylowe a czasami mostki półacetalowe.
Bardziej szczegółowoTROMBOCYTY. Techniki diagnostyczne w hematologii. Układ płytek krwi. Trombopoeza SZPIK CZERWONY
Techniki diagnostyczne w hematologii Układ płytek krwi TROMBOCYTY Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW SZPIK CZERWONY Megakariocyt ZATOKA Parzyste błony demarkacyjne umożliwiające oddzielenie bez utraty
Bardziej szczegółowoZaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii. Propedeutyka chirurgii Seminarium dla studentów III roku kierunku lekarskiego
Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii Propedeutyka chirurgii Seminarium dla studentów III roku kierunku lekarskiego dr n. med. Paweł Świercz Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoCo może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?
Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
Bardziej szczegółowoZaburzenia krzepnięcia diagnostyka w systemie przyłóżkowym
Zaburzenia krzepnięcia diagnostyka w systemie przyłóżkowym Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Zaburzenia krzepnięcia - diagnostyka w
Bardziej szczegółowoUkład krzepnięcia a znieczulenia przewodowe
Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe We wszystkich obecnie dyscyplinach zabiegowych obowiązuje standard profilaktyki przeciwzakrzepowej z zastosowaniem heparyn (zwłaszcza drobnocząsteczkowych).
Bardziej szczegółowoZadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007. Układ krążenia zadania
Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007 Zadanie 1 (2 pkt.) Schemat przedstawia budowę tętnicy. Układ krążenia zadania Podaj z uzasadnieniem, dwie cechy budowy tętnicy świadczące
Bardziej szczegółowoAntyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Bardziej szczegółowoSzczegółowy spis badań KOD 02 / grupa 2 / HEMATOLOGIA
Szczegółowy spis badań KOD 02 / grupa 2 / HEMATOLOGIA Badanie Podbadanie materiał przyjmowania materiału oczekiwania na wynik WBC krew z EDTA codziennie NE% krew z EDTA codziennie LY% krew z EDTA codziennie
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA
RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/ Patofizjologia równowagi kwasowo-zasadowej
Bardziej szczegółowoPATOFIZJOLOGIA ZABURZEŃ HEMOSTAZY. Jakub Klimkiewicz
PATOFIZJOLOGIA ZABURZEŃ HEMOSTAZY Jakub Klimkiewicz HEMOSTAZA CAŁOŚĆ PROCESÓW ZWIĄZANYCH Z UTRZYMANIEM KRWI W STANIE PŁYNNYM W NACZYNIACH KRWIONOŚNYCH ORAZ HAMOWANIEM KRWAWIENIA W MIEJSCU USZKODZENIA ŚCIANY
Bardziej szczegółowoCreated by Neevia Document Converter trial version http://www.neevia.com Created by Neevia Document Converter trial version
TEST 2 1. Ilość krwi w organizmie wynosi: a) 2-3 l b) 4-5 l c) 5-6 l d) nie da się jednoznacznie określić, gdyŝ jest to wielkość zaleŝna od masy ciała (+) 2. Całkowita ilość powstającej w ciągu doby chłonki
Bardziej szczegółowoCreated by Neevia Document Converter trial version http://www.neevia.com Created by Neevia Document Converter trial version
TEST 1 1. Głównymi składnikami białkowymi osocza są: a) albuminy, globuliny b) albuminy, globuliny, fibrynogen c) glikoproteiny, lipoproteiny, metalproteiny d) prawidłowa b i c (+) e) Ŝadna odpowiedź nie
Bardziej szczegółowoBliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących
Bardziej szczegółowoUkłady: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoMechanizm działania buforów *
Mechanizm działania buforów * UNIWERSYTET PRZYRODNICZY Z doświadczenia nabytego w laboratorium wiemy, że dodanie kropli stężonego kwasu do 10 ml wody powoduje gwałtowny spadek ph o kilka jednostek. Tymczasem
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Bufory. Repetytorium. Repetytorium. 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnica w składzie jonowym płynów ustrojowych
Repetytorium Ćwiczenie nr dr Bożena Kuran Bufory 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnice w składzie jonowym płynów ustrojowych.. Osmoza i ciśnienie osmotyczne.. Bufory, pojemność buforowa, obliczanie p i
Bardziej szczegółowoProgram zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014
Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014 S E M E S T R II Tydzień 1 24.02-28.02 2 03.03-07.03 3 10.03-14.03 Wykłady
Bardziej szczegółowoUkład krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi
Układ krwionośny 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi 3.Zaznacz opis osocza krwi. A. Jest to opalizujący płyn zawierający wodę, białka i białe
Bardziej szczegółowoReakcje enzymatyczne. Co to jest enzym? Grupy katalityczne enzymu. Model Michaelisa-Mentena. Hamowanie reakcji enzymatycznych. Reakcje enzymatyczne
Reakcje enzymatyczne Enzym białko katalizujące reakcje chemiczne w układach biologicznych (przyśpieszają reakcje przynajmniej 0 6 raza) 878, Wilhelm uehne, użył po raz pierwszy określenia enzym (w zaczynie)
Bardziej szczegółowoKrew Metabolizm żelaza Całkowita zawartość żelaza - 3,5-5g HbA zawiera 65-70% Mioglobina 4% Szpik kostny 2,5% Enzymy 0,1% Żelazo zapasowe: ferrytyna i hemosyderyna - 25%, transferyna -białko transportujące
Bardziej szczegółowoBeata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ
Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoLista oferowanych badań wraz z normami.
Lista oferowanych badań wraz z normami. Zakład Opieki Zdrowotnej LAB-DAN ul.trauguta 7, 00-950 Warszawa NIP: 608-17-35-235 tel. 022 5463746 Uwaga: w przypadku braku oddzielnych norm dla kobiety należy
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowo... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Aspirynę czyli kwas acetylosalicylowy można otrzymać w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem kwasu etanowego (octowego). a. Zapisz równanie reakcji, o której mowa w informacji wstępnej
Bardziej szczegółowoUkład wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.
Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany
Bardziej szczegółowoMechanizmy działania i regulacji enzymów
Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Wiązania chemiczne
strona /6 Budowa atomu. Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu; jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i
Bardziej szczegółowoa. Dobierz współczynniki w powyższym schemacie tak, aby stał się równaniem reakcji chemicznej.
Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3 H 5 N 3 O 9 ) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: C 3 H 5 N 3 O 9 (c) N 2 (g) + CO 2 (g) + H 2 O (g) + O 2 (g) H rozkładu = - 385 kj/mol
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoJeśli wyniki tego samego badania przeprowadzone dwoma różnymi metodami nie różnią się od siebie
lek.wet. Agnieszka Dereczeniuk Badania laboratoryjne w hodowli Łódź 24.03.2012 Po co badać? Badania przesiewowe Badania profilaktyczne Badania obowiązkowe dla danej rasy Badania okresowe Badania diagnostyczne
Bardziej szczegółowoWymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje
Bardziej szczegółowoŻywienie a wyniki badań laboratoryjnych stanu zdrowia. dr inż. Elżbieta Olczak Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW
Żywienie a wyniki badań laboratoryjnych stanu zdrowia dr inż. Elżbieta Olczak Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW Podstawowe badania laboratoryjne - OB - morfologia - mocz - glukoza - cholesterol
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE PARAMETRÓW TECHNICZNYCH I WYMOGÓW GRANICZNYCH PAKIET Nr 1 Materiały kontrolne do programu sprawdzianów chemicznych
PAKIET Nr 1 Materiały kontrolne do programu sprawdzianów chemicznych 1. Oba materiały kontrolne wyprodukowane wyłącznie na bazie surowicy ludzkiej (udokumentować w ulotce). Dwa materiały o różnych poziomach
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.2. I. Kwasy
Wymagania programowe na poszczególne oceny Chemia Kl.2 I. Kwasy Ocena dopuszczająca zna zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje elektrolit, nieelektrolit wyjaśnia pojęcie wskaźnika i wymienia
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoMIOTKE ROBERT. Nazwisko: Imię: PESEL: 13240508492. Katecholaminy w osoczu. Adrenalina Noradrenalina Dopamina. Kwasy tłuszczowe. D-3 Hydroksymaślan
Strona: 1 / 6 Katecholaminy w osoczu Adrenalina Noradrenalina Dopamina Kwasy tłuszczowe 83 333 90 pg/ml (
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006
PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 10 lipca 2018 r. Nazwa i adres Diagnostyka
Bardziej szczegółowoI Etap szkolny 16 listopada Imię i nazwisko ucznia: Arkusz zawiera 19 zadań. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 39 pkt.
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny 16 listopada 2017
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoFormuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet
KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm
Bardziej szczegółowouczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe
1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował
Bardziej szczegółowoChemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
Bardziej szczegółowoKREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb. Metoda cyjanmethemoglobinowa: Zasada metody:
KREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb Metoda cyjanmethemoglobinowa: Hemoglobina i niektóre jej pochodne są utleniane przez K3 [Fe(CN)6]do methemoglobiny, a następnie przekształcane pod wpływem KCN w trwały związek
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Bardziej szczegółowoUKŁAD KRĄŻENIA. Zadanie 1 (1 pkt.) Objaśnij funkcje komórki pokazanej na rysunku:
Zadanie 1 (1 pkt.) Objaśnij funkcje komórki pokazanej na rysunku: Zadanie 5 (1 pkt.) Na schemacie przedstawiono erytrocyty różnych kręgowców, oznaczone literami a, b, c. Wskaż literę oznaczającą na schemacie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006
PCA Zakres akredytacji Nr AM 006 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 10 lipca
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoTransport przez błony
Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej
Bardziej szczegółowoDrogi uczniu zostań Mistrzem Chemii!
Chemia klasa II kwasy Drogi uczniu zostań Mistrzem Chemii! Cała Twoja kariera szkolna zależy tak naprawdę od Ciebie. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności z zakresu chemii lub powtórzyć określoną
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego
Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Bardziej szczegółowo5. Lista badań wraz z zakresem wartości referencyjnych :
5. Lista badań wraz z zakresem wartości referencyjnych : Pracownia Analityki Ogólnej Rodzaj badania Wartości referencyjne Jednostki 1. Mocz badanie ogólne ph Ciężar właściwy Związki nitrowe Białko całkowite
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-
Bardziej szczegółowoKategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia
Kategoria, WITAMINY VITAMINS 1 Wiatminy ogólnie Vitamins, in general - witaminy pomagają w rozwoju wszystkich struktur organizmu; - witaminy pomagają zachować silny organizm; - witaminy są niezbędne dla
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoUkład wymiany gazowej i krążenia
Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej Tlenowe oddychanie komórkowe Podstawowe pojęcia Wentylacja wymiana środowiska zewnętrznego powietrza przepływającego przez powierzchnie oddechowe
Bardziej szczegółowo