raport Jak najlepiej zachęcić do innowacyjności: ulgi podatkowe

Transkrypt

1 raport wrzesień 2010 Jak najlepiej zachęcić do innowacyjności: ulgi podatkowe Przegląd działań 14 państw, które wspierają prace badawczo-rozwojowe: Najlepsze praktyki Najbardziej efektywne narzędzia podatkowe Najnowsze rozwiązania B+R Brazylia, Czechy, Francja, Kanada, Portugalia, Polska, Wielka Brytania: jakimi metodami rządy zachęcają firmy do inwestowania w prace badawczo-rozwojowe? Jak podnoszą innowacyjność?

2 Globalna perspektywa, lokalne rozwiązania Jako globalna firma doradcza, Deloitte monitoruje rozwiązania stosowane przez państwa w celu stymulowania inwestycji w działalność badawczo-rozwojową. Zespoły ekspertów w działach R&D and Government Incentives Deloitte na całym świecie wspierają przedsiębiorców w poszukiwaniu najbardziej efektywnych sposobów finansowania działalności B+R. Pomagamy w wykorzystaniu dostępnych dotacji zarówno z funduszy europejskich, jak i budżetów lokalnych, pożyczek preferencyjnych, ulg związanych z tą działalnością. Daje to firmom szansę zwiększenia inwestycji w B+R i poprawy swojej pozycji konkurencyjnej. Międzynarodowe zespoły ekspertów pomagają firmom porównać zachęty podatkowe dostępne w różnych krajach. Otwiera to przed firmami możliwości odpowiedniego planowania podatkowego, co w połączeniu z umiejętnym stosowaniem instrumentu double dip oraz porozumień w zakresie cen transferowych, pozwala na redukcję efektywnej stopy podatkowej i wzrost ich przychodów. W warunkach postępującej globalizacji, ciągłego postępu technicznego i nasilającej się konkurencji jednym z priorytetów strategicznych większości gospodarek światowych jest wzrost atrakcyjności ich klimatu inwestycyjnego. Wykorzystajmy najskuteczniejsze instrumenty, które pozwalają na realizację tych założeń! Więcej informacji: Member of Deloitte Polska. Deloitte Touche Tohmatsu Limited

3 idea raportu system podatkowy wspiera innowacyjność Zachęty podatkowe to bodziec do innowacyjności: wspierają inwestycje w prace badawczo-rozwojowe i tworzą w ten sposób przestrzeń działania dla firm i instytucji, które pracują nad przełomowymi projektami. Eksperci Deloitte przeanalizowali, w jaki sposób państwa, które skutecznie budują potencjał innowacyjny, zachęcają firmy za pomocą ulg podatkowych do działania. Najciekawsze i najbardziej efektywne praktyki w tym obszarze mogą być inspiracją dla Polski. raport Specjalne wydawnictwo ThinkTank i Deloitte spis treści M a g d a l e n a B u r n at -Miko s z : Stwórzmy w Polsce system, który pobudzi innowacyjność Stre s zc ze n i e R a p o r t u : Najlepsze praktyki wspierania badań i rozwoju Pro f. M i c h a ł K l e i b e r : Innowacyjność: slogan czy wyzwanie? R a p o r t : Najlepsze praktyki bodźce podatkowe dla innowacyjności Brazylia [str. 8], Czechy [str. 10], Francja [str. 12], Hiszpania [str. 14], Holandia [str. 16], raport I n fo: dane kontaktowe Irlandia [str. 18], Kanada [str. 20], Norwegia [str. 22], Polska [str. 24], Portugalia [str. 26], RPA [str. 28], Stany Zjednoczone [str. 30], Węgry [str. 32], Wielka Brytania [str. 34],

4 w Polsce system, Stwórzmy który pobudzi innowacyjność W krajach efektywnie zarządzających swoim rozwojem, innowacyjność oznacza zestaw konkretnych narzędzi, które wspierają rozwój społeczeństwa i gospodarki. Pora rozpocząć konkretną dyskusję, jak powinny one wyglądać w Polsce. T E K S T > M a g d a l e n a B u r n a t - M i k o s z Dyskusja o innowacyjności gospodarki toczy się w Polsce od wielu lat problem polega jednak na tym, że jest to najczęściej dyskusja na poziomie haseł. Tymczasem wspieranie innowacyjności gospodarki sprowadza się do stosowania przez państwa zestawu sprawdzonych w globalnych warunkach narzędzi, zachęcających przedsiębiorstwa (i nie tylko) do większych wydatków na badania i rozwój oraz bliższej współpracy z sektorem naukowo-badawczym. Do repertuaru tych narzędzi należą różnego rodzaju zachęty podatkowe, ulgi, dopłaty i inne mechanizmy wsparcia prac badawczo-rozwojowych (R&D). Jako globalna firma doradcza, Deloitte monitoruje rozwiązania stosowane przez państwa w tym zakresie. Zespoły ekspertów w działach R&D and Government Incentives Deloitte na całym świecie wspierają przedsiębiorców w poszukiwaniu najbardziej efektywnych sposobów finansowania działalności badawczej i rozwojowej. Pomagamy w wykorzystaniu dostępnych ulg związanych z tą działalnością, co daje firmom szansę zwiększenia inwestycji w działalność tego typu i poprawy swojej pozycji konkurencyjnej. Uznaliśmy, że dysponując taką wiedzą i doświadczeniem, warto włączyć się dyskusję o mechanizmach wspierania innowacyjności polskiej gospodarki. Dlatego z przyjemnością przedstawiamy Państwu pierwszą z zaplanowanej serii analiz przygotowanych przez zespół R&D and Government Incentives Deloitte w Europie Środkowej. Dotyczy ona mechanizmów fiskalnych wspierających działalność badawczo-rozwojową firm (podatkowych systemów wsparcia przedsiębiorstw stosowanych w poszczególnych krajach). Z analizy, która przedstawia rozwiązania podatkowe stosowane przez 14 państw, płyną interesujące wnioski. W Czechach system wsparcia podatkowego był jednym ze stymulatorów wzrostu wydatków czeskich firm na badania i rozwój aż o 6,6 procent. Portugalia z kolei stosuje od 2009 r. najbardziej atrakcyjny system zachęt podatkowych, pozwalający firmom uzyskać 82-proc. korzyść podatkową przy inwestycji w badania i rozwój.

5 raport 2 _ 3 Niezwykle efektywny system fiskalny wsparcia rozwoju firm ma w Europie również Wielka Brytania. Wiele państw dodatkowo zmodyfikowało te rozwiązania po kryzysie, czyniąc je bardziej atrakcyjnymi, by uchronić gospodarki przed groźbą spowolnienia i dać firmom dodatkowy bodziec poszukiwania możliwości rozwojowych. W warunkach postępującej globalizacji, ciągłego postępu technicznego i nasilającej się konkurencji, jednym z priorytetów strategicznych większości gospodarek światowych jest WZrost atrakcyjności ich klimatu inwestycyjnego. Państwa podejmują więc inicjatywy fiskalne, które z powodzeniem stymulują firmy do pracy nad innowacjami. Korzyść odnoszą nie tylko firmy. Korzysta cała gospodarka, instytucje państwa, społeczności lokalne, obywatele. Przykład Estonii pokazuje, w jakim stopniu innowacyjność firm i administracji publicznej przekłada się na najnowocześniejsze środowisko obywatelskie w Europie. Zaprezentowane przykłady pokazują, że takie zaplanowane na długi okres systemy wsparcia dają najlepszy efekt. Wierzymy, że w Polsce jest to możliwe na podobną skalę. Mamy więc ambicję aktywnego uczestniczenia w dyskusji, jak takie narzędzia w Polsce stworzyć. Powinniśmy przejść już z poziomu abstrakcyjnej debaty o konieczności bycia innowacyjnym do analizy możliwych rozwiązań, starannie rozpatrując za i przeciw każdego z nich. Polska od wielu lat zajmuje dalekie pozycje w światowych rankingach innowacyjności. Strategia wspierania innowacyjności praktycznie nie istnieje, a system zachęcania przedsiębiorców do inwestowania w działalność badawczo-rozwojową nie wydaje się zbyt atrakcyjny dla firm. Także system funduszy unijnych w ograniczonym tylko zakresie spełnił swoją rolę jako stymulator innowacyjności. To zagrożenie, ale i wielka szansa możemy w krótkim czasie stworzyć taki system zachęt, który będzie kreował innowacyjną przestrzeń i wykorzystywał doświadczenia globalnych liderów. Wszystko, czego potrzebujemy, to wola polityczna i wiedza, jak działają inni by zainspirować się ich rozwiązaniami i stworzyć na ich podstawie możliwie najlepsze dla polskich firm i instytucji. Jako konsultanci nie możemy zapewnić woli politycznej. Możemy jednak zaprezentować wzorcowe rozwiązania z innych rynków. Czas potraktować tę kwestię priorytetowo jeśli nie usprawnimy rozwiązań wspierających w firmach nastawienie na badania i rozwój, po wyczerpaniu funduszy unijnych na lata Polska może stać się mniej konkurencyjna w porównaniu z państwami stosującymi od lat dobre mechanizmy wspierające działalność badawczą i rozwojową. Mam nadzieję, że przedstawione dane pomogą uczynić pierwszy krok w ocenie istniejących rozwiązań w Polsce. Jesteśmy gotowi do rzeczowej dyskusji na ten temat. Zachęcamy do włączenia się w nią wszystkich, którym również zależy na wzmocnieniu potencjału innowacyjności naszej gospodarki. Magdalena Burnat-Mikosz: partner zarządzający zespołami R&D and Government Incentives w Deloitte Central Europe. Można się z nią skontaktować pod adresem: mburnatmikosz@deloittece.com

6 wspierania Najlepsze praktyki badań i rozwoju Wiele państw od lat stosuje zachęty podatkowe chcą stworzyć przestrzeń innowacyjności, przyciągnąć inwestycje badawczo-rozwojowe i wesprzeć w ten sposób rozwój. Eksperci Deloitte zebrali najciekawsze i najbardziej efektywne praktyki w tym obszarze takie, które mogą być inspiracją dla Polski. S T R E S Z C Z E N I E Innowacyjność państwa nie jest cechą wrodzoną żadnej gospodarki to raczej przestrzeń, w której rosną najbardziej obiecujące przedsięwzięcia biznesowe i społeczne i o którą trzeba nieustannie dbać. Żeby odpowiednio tę przestrzeń ukształtować, państwo potrzebuje skutecznych narzędzi sama strategiczna deklaracja, że innowacyjność jest fundamentem rozwoju, choć ważna, nie wystarczy. Wychodzimy z założenia, że jednym z priorytetów Polski będzie w najbliższych latach właśnie budowa przestrzeni przyjaznej innowatorom. To niezbędne do podtrzymania tempa rozwoju. Jednocześnie oceniamy, że obecny system wsparcia firm, które prowadzą działania badawczo-rozwojowe pozostawia wiele do życzenia państwa, które mają inne rozwiązania, skuteczniej przyciągają nowe projekty. Dlatego zespół ekspertów postanowił zebrać najlepsze praktyki z całego świata i stworzyć przewodnik po najlepiej zaprojektowanych bodźcach podatkowych, które skłaniają firmy do inwestowania w działania B+R i przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Na potrzeby przewodnika dokonaliśmy analizy i syntetycznego porównania zachęt podatkowych dostępnych w 14 krajach (Brazylii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Kanadzie, Norwegii, Polsce, Portugalii, Republice Południowej Afryki, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i na Węgrzech). Wiele z nich ma wyjątkowo atrakcyjną ofertę rozwiązań pozwalających osiągnąć wysoką korzyść fiskalną (nawet ponad 42 centy za każdego 1 dolara zainwestowanego w badania i rozwój). Poza syntetycznym opisem parametrów i zasad ubiegania się o ulgi podatkowe na działalność badawczo-rozwojową, przygotowaliśmy też przegląd danych statystycznych, które pokazują realne wydatki badawczo- -rozwojowe oraz rankingi innowacyjności i konkurencyjności dla wszystkich 14 państw. To umożliwia porównanie wpływu dostępnych mechanizmów fiskalnych na ogólną wartość inwestycji badawczo-rozwojowych oraz poziom innowacyjności poszczególnych gospodarek. W Europie pionierem wsparcia badań i rozwoju jest Wielka Brytania, gdzie istnieje kilka

7 raport 4 _ 5 schematów zaprojektowanych zarówno na potrzeby małych, jak i dużych firm. Tylko od 2006 do 2008 r. ze zwolnień skorzystało ponad 14 tys. przedsiębiorców, a ich inwestycje związane z kwalifikowaną działalnością B+R wyniosły ponad 2,5 mld euro! W tym samym okresie w Portugalii ze zwolnień skorzystało ponad 1000 przedsiębiorców, którzy zrealizowali inwestycje warte ponad 800 mln euro. Dostępne zachęty podatkowe są mocno zróżnicowane w obrębie analizowanych krajów. Podstawę do odliczenia ulgi stanowi podstawa opodatkowania (w tym np. double dip) i/lub wysokość podatku należnego. Większość regulacji określa też precyzyjnie katalog kosztów, które mogą być podstawą do wyliczenia ulgi podatkowej. Najczęściej są to koszty bieżące prowadzenia prac B+R (w tym wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w projekty badawczo-rozwojowe oraz koszty zużycia materiałów), niemniej niektóre kraje umożliwiają również kwalifikowanie nakładów inwestycyjnych. Dodatkowo wybrane kraje oferują systemy przyspieszonej amortyzacji lub ulgi podatkowe od zysków wygenerowanych z opłat licencyjnych, aby zachęcić przedsiębiorców do patentowania wyników działalności badawczej. Co do zasady, każdy przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą na terenie danego kraju ma możliwość skorzystania z opisywanych mechanizmów fiskalnych. Większość państw wprowadziła jednak dodatkowe przywileje (najczęściej wyższe stawki lub możliwość uzyskania refundacji należnej korzyści podatkowej) dla przedsiębiorstw małych i średnich oraz dla nowo powstałych podmiotów. Państwa stosują również ograniczenia prawne w dostępie do zachęt podatkowych, np. niektóre władze stosują autorskie definicje działań badawczo-rozwojowych lub wyszczególniają konkretne branże, które mają prawo ubiegać się o dodatkową ulgę. Często, aby zachować zasadę uniknięcia podwójnego finansowania, w wielu przypadkach ulga nie obejmuje kosztów dofinansowanych z innych źródeł pomocy publicznej. Niniejszy raport to zestawienie najlepszych praktyk w obszarze regulacji fiskalnych stymulujących przedsiębiorców do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Prezentujemy je w nadziei, że wnioski z analizy ożywią debatę o możliwości wprowadzenia w Polsce podobnych rozwiązań po to, by skutecznie zachęcać firmy do inwestowania w innowacje, a przez to wspierać wzrost gospodarczy i rozwój społeczny.

8 Innowacyjność: slogan czy wyzwanie? Ważnym elementem prorozwojowej polityki państwa jest tworzenie optymalnych warunków do powstawania miejsc pracy w firmach i urzędach otwartych na nowe rozwiązania. Żeby to robić naprawdę, a nie tylko deklarować, państwo musi wdrożyć konkretne instrumenty promujące nowatorskie działanie. T E K S T > prof. Michał Kleiber Postawienie na innowacyjność wymaga w Polsce gruntownego przemyślenia metod funkcjonowania podmiotów gospodarczych i administracyjnych. U podstaw naszych problemów leży niska kultura innowacyjności niedostatki świadomości znaczenia ludzkiej kreatywności dla stabilnego rozwoju, niedocenianie konkurencji globalnej gospodarki, nieumiejętność promowania własnych innowacyjnych osiągnięć, brak nowoczesnego sytemu edukacji ustawicznej. Brakuje nam powszechnej świadomości, że kluczem do gospodarczego sukcesu jest szacunek dla umiejętności i wiedzy zgromadzonych w głowach, leżących u podstaw działania firm, określających praktyki funkcjonowania administracji. Gromadzenie, ochrona, przetwarzanie, upowszechnianie oraz wykorzystywanie wiedzy i umiejętności to jedyna pewna podstawa stabilnego rozwoju. Mamy atuty w boju o nowoczesną Polskę: zdolnych do tworzenia przełomowych rozwiązań odważnych przedsiębiorców i kreatywnych, dobrze wykształconych młodych naukowców. Brakuje nam jednak sprawnych instytucji wspierających biznes, skutecznego prawa i umiejętności twórczego naśladowania najlepszych praktyk innowacyjnych znanych z krajów gospodarczego sukcesu. Prof. Michał Kleiber: prezes Polskiej Akademii Nauk, ekspert w obszarze innowacyjności. Można się z nim skontaktować pod adresem: mkleiber@pan.pl O kulturę innowacyjności musimy zatroszczyć się wspólnie. Rola innowacyjności powinno zostać umieszczona w kontekście codziennych trosk całego społeczeństwa, podobnie jak np. w USA, Finlandii czy Japonii, gdzie osiągnięcia technologiczne stały się powszechną potrzebą wdrażaną błyskawicznie i z naturalną łatwością. Sama kultura innowacyjności to jednak za mało, żeby świetne idee zostały wdrożone i przerodziły się w wyjątkowe produkty i usługi. Polska potrzebuje dzisiaj efektywnego systemu silnych, skutecznych bodźców wspierających innowacyjność. Systemowe wsparcie w tym zakresie funkcjonuje w Polsce gorzej, niż w państwach Unii Europejskiej, które konkurują z nami o najlepszych badaczy, granty na innowacyjne projekty czy lokalizację laboratoriów. Nie mam wątpliwości, że nowe spojrzenie na politykę gospodarczą kraju ukierunkowane na szybki wzrost innowacyjności jest dzisiaj polską racją stanu. Ze względu na zapóźnienia, szanse na stworzenie w ciągu paru lat przysłowiowej polskiej Nokii nie są duże. Ale znaczące i szybkie unowocześnienie gospodarki jest jak najbardziej realne. Nie mamy przy tym wyjścia: wyścig w konkurencji gospodarka kreatywna jest na świecie bezwzględny. Nasza zdolność do stawienia czoła globalnej konkurencji jest na miarę spełnienia naszych powszechnych aspiracji i marzeń, a zaniedbania w tym zakresie - utratą szans rozwojowych na wiele lat.

9 raport 6 _ 7 raport najlepsze praktyki bodźce podatkowe dla innowacyjności + + słownik pojęć liczby D o u b l e d i p > Mechanizm, który daje możliwość odliczenia 100 proc. poniesionych kosztów przy ustalaniu podstawy do opodatkowania oraz odliczenia krotności tych samych kosztów od już wyliczonej podstawy. European Innovation S coreboard > Ranking poziomu innowacyjności gospodarek krajów członkowskich ue, zaprojektowany przez Komisję Europejską w celu realizacji Strategii Lizbońskiej. Ranking prezentowany jest w corocznym raporcie eis i obejmuje analizę 29 wskaźników, m.in. takich jak: zasoby ludzkie dla nauki i techniki, edukację, patenty, nakłady na działalność innowacyjną. F r a s c a t i M a n u a l > Dokument wyznaczający standardy dla badań statystycznych sfery B+R. Pierwsza wersja dokumentu stworzona została w 1963 r. i obowiązywała jedynie państwa członkowskie oecd, jednak dzięki inicjatywom podejmowanym przez UNesco, Unię Europejską, oecd i inne organizacje regionalne, Frascati Manual stał się standardem w badaniach statystycznych sfery B+R na całym świecie. G l o b a l C o m p e t i t i v e n e s s I n d e x > Ranking konkurencyjności publikowany co roku przez Światowe Forum Ekonomiczne (World Economic Forum), który pokazuje zdolność państw do zapewnienia wzrostu gospodarczego, przede wszystkim przez efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów. Ranking opiera się na 113 zmiennych podzielonych na 12 grup, obejmujących m.in. instytucje, infrastrukturę, efektywność rynku dóbr czy rynku finansowego i przygotowywany jest na podstawie danych makroekonomicznych, opinii i ankiet ekonomistów. I n d e k s B > Wartość Indeksu B oecd określa, ile centów korzyści podatkowej można uzyskać z każdego dolara zainwestowanego w badania i rozwój. To stosowana przez oecd metoda porównania skuteczności polityki podatkowej w państwach, mierzy się ją rzeczywistymi kosztami prowadzenia projektów badawczych z uwzględnieniem korzyści podatkowych. N a k ł a d y n a d z i a ł a l n o ś ć B + R w r e l a c j i d o P K B > To główny miernik z zakresu statystyki działalności badawczo-rozwojowej i podstawowy wskaźnik odzwierciedlający poziom innowacyjności gospodarki. W niniejszym raporcie uwzględniono najnowsze dostępne dane oecd (OECD Factbook 2010: Economic, Environmental and Social Statistics) w celu zapewnienia spójności i jednolitości metodologicznej prezentowanych wskaźników. 10% 10% Liczba w kolorze zielonym oznacza, że podstawą do naliczenia ulgi jest podstawa opodatkowania. Liczba w kolorze niebieskim oznacza, że podstawą do naliczenia ulgi jest podatek należny.

10 Brazylia Brazylia to jedno z najszybciej rosnących państw rozwijających się. To również jeden z krajów, który skutecznie przyciąga innowatorów. Przyczyniły się do tego zachęty podatkowe. Proces wprowadzania zachęt podatkowych w Brazylii był długotrwały ale okazał się skuteczny. W rezultacie z każdego 1 dolara zainwestowanego w Brazylii w innowacyjne technologie można uzyskać 25 centów korzyści podatkowej. Dzięki temu przedsiębiorcy chcą inwestować w badania i rozwój. W okresie ponad pięciokrotnie wzrosła liczba podmiotów, które skorzystały z ulg podatkowych w zakresie B+R. Systematycznie rosną wskaźniki: w 2005 r. inwestycje w badania i rozwój w Brazylii stanowiły 0,97 proc. PKB, natomiast obecnie wskaźnik ten wzrósł do 1,13 proc. Poprawia się też pozycja tego państwa w rankingu Global Competitiveness Index. Brazylia zajmuje dziś 56. pozycję (na 133 sklasyfikowane państwa), co w porównaniu z poprzednimi wynikami (64. pozycja w rankingu na lata i 72. w edycji ) potwierdza utrzymujący się stabilny trend wzrostowy poziomu innowacyjności gospodarki brazylijskiej. Największa gospodarka Ameryki Południowej już w 1966 r. wprowadziła pierwsze zachęty podatkowe, wspierające działalność badawczo-rozwojową, ale obowiązujące dziś regulacje pochodzą z 2005 r. Jako duże państwo, Brazylia jest zróżnicowana pod względem uwarunkowań fiskalnych oraz stopnia wykorzystania zachęt inwestycyjnych: południowa i południowo-wschodnia jej część jest bardziej zainteresowana inwestycjami w innowacyjne technologie, a to powoduje wzrost wykorzystania zachęt podatkowych dla działalności B+R. 1,13% Taki procent PKB stanowią obecnie inwestycje w B+R w Brazylii. ProceDura Aby móc ubiegać się o ulgę podatkową, przedsiębiorca musi mieć certyfikat poświadczający niezaleganie z płatnością podatków. Odpisu ulgi dokonuje się w rocznym zeznaniu podatkowym za dany rok, w którym poniesione zostały wydatki na B+R. W przypadku ewentualnej kontroli podatkowej należy przedstawić wszelkie dokumenty związane ze zrealizowanymi badaniami i rozwojem technologii.

11 raport 8 _ 9 200% Nawet taki procent sumy wydanej na badania B+R mogą odliczyć od podstawy opodatkowania przedsiębiorcy w Brazylii. korzyść PODatkoWA W Brazylii przedsiębiorcy realizujący projekty badawczo-rozwojowe mogą odliczyć od podstawy opodatkowania do 160 proc. sumy kwalifikowanych wydatków poniesionych w danym roku podatkowym. W momencie wzrostu poziomu zatrudnienia personelu badawczego o co najmniej 5 proc., maksymalna wysokość odliczenia rośnie o dodatkowe 10 proc. oraz o 20 proc. w przypadku wzrostu zatrudnienia pracowników B+R powyżej 5 procent. Kolejne 20 proc. ulgi może uzyskać firma, która obejmie wyniki prac badawczo-rozwojowych ochroną patentową oraz dokona rejestracji patentu. W sumie więc dostępna korzyść podatkowa może wynieść 200 proc. kwalifikowanych wydatków. Niewykorzystane ulgi podatkowe w danym roku przepadają. Nie ma możliwości ich odpisania w kolejnych czy też wcześniejszych latach podatkowych. beneficjenci Z ulg podatkowych w Brazylii mają prawo skorzystać wszystkie przedsiębiorstwa, które inwestują w innowacyjne technologie rozumiane jako produkty lub procesy o nowej konstrukcji, a także takie, do których dodano nowe funkcje lub cechy poprzez stopniowe ulepszenia oraz poprawienie jakości i wydajności, co prowadzi do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku. Ulga podatkowa z tytułu B+R dostępna jest jedynie dla podmiotów bezpośrednio prowadzących prace badawcze, zatem zwolnienie nie przysługuje firmie, która zleciła wykonanie badań innemu podmiotowi. koszty KWalifikoWANE Ulga obejmuje koszty kwalifikowane, takie jak: koszty wynagrodzeń pracowników zaangażowanych w działania B+R (do 20 proc.); koszty zakupu urządzeń i wyposażenia badawczo- -rozwojowego (do 50 proc.); amortyzacja aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z działalnością B+R (do wartości amortyzowanych składników); koszty związane z rejestracją patentów (do 20 proc.). Ulga nie przysługuje jednak z tytułu kosztów objętych refundacją z innych źródeł publicznych oraz sfinansowanych w ramach pożyczek preferencyjnych z funduszy rządowych. PODsumoWANie: Brazylia KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie Do 200% kwalifikowanych wydatków B+R, w tym: baza: 160% sumy kwalifikowanych wydatków badawczo-rozwojowych poniesionych w danym roku podatkowym + 20% (10%) w przypadku wzrostu zatrudnienia powyżej 5% (do 5%) w ramach działań B+R + 20% za ochronę patentową (w przypadku rejestracji patentu) Podstawa do OPODATKOWAnia

12 Wprowadzenie mechanizmu ulg podatkowych zaowocowało w Czechach znacznym wzrostem wydatków na badania i rozwój. Ulga podatkowa ma pozytywny wpływ na poziom innowacyjności w Czechach. Wydatki na działania B+R wzrosły w Republice Czeskiej z poziomu 1,2 proc. PKB w 2001 r. do poziomu 1,47 proc. PKB obecnie. Jest to pułap w dalszym ciągu niższy od średniej w krajach EU27, lecz stopa wzrostu wydatków na badania i rozwój znacznie przewyższa średnie unijne tempo wzrostu w tym zakresie. Wartość wydatków na prace badawcze przedsiębiorstw zwiększyła się w latach o 6,6 proc. Z kolei zgodnie z szacunkami Indeksu B OECD, Czechy zajmują wysokie miejsce na świecie z wynikiem 0,27 (to znaczy, że korzyść podatkowa z 1 dolara wydatków na B+R wynosi 27 centów). System zachęt podatkowych wspierających prowadzenie prac badawczych i rozwojowych wprowadzono w 2005 r. W praktyce przedsiębiorstwa mogły skorzystać z ulgi po raz pierwszy w roku System w Czechach oparty jest na zasadzie double dip, dzięki której całkowita korzyść dla przedsiębiorstwa może wynieść 200 proc. poniesionych kosztów na prace badawcze. W 2008 r. wdrożono zmiany w procedurze, dzięki którym przedsiębiorcy, zanim jeszcze rozpoczną prace B+R, mogą wystąpić do urzędów skarbowych z prośbą o opinię, czy ich projekt kwalifikuje się do skorzystania z dostępnych zachęt podatkowych. Obecnie planowane są dalsze zmiany mające na celu podniesienie konkurencyjności zachęt podatkowych na B+R w Czechach. korzyść PODatkoWA Czeski system podatkowy oferuje ulgę podatkową w wysokości 100 proc. wydatków bieżących związanych z prowadzeniem prac B+R. Zgodnie z konstrukcją double dip, 100 proc. poniesionych kosztów pomniejsza również dochód do opodatkowania. W przypadku straty, istnieje możliwość wykorzystania ulgi przez trzy kolejne lata podatkowe. 0,27 Czechy zajmują stosunkowo wysokie miejsce w indeksie B OECD korzyść podatkowa z 1 dolara wydatków na B+R wynosi 27 centów. CZechy w rankingach innowacyjności Czechy uplasowały się na 31. miejscu w rankingu Global Competitiveness Index , odnotowując wzrost o dwie pozycje w porównaniu do swego miejsca z rankingów z lat i Natomiast w European Innovation Scoreboard, która mierzy poziom innowacyjności krajów członkowskich ue, Czechy zajmują 15. miejsce i wyprzedzają większość pozostałych państw regionu Europy Centralnej. Summary Innovation Index (SII) pokazuje innowacyjność państwa. Tę syntetyczną miarę tworzy 29 wskaźników, które w przedziale od 0 (najsłabszy wynik) do 1 (maksymalny wynik) opisują różne wymiary innowacyjności. Szara kolumna prezentuje wynik SII za rok 2008, kolorowa za rok Źródło: Komisja Europejska

13 raport 10 _ 11 Czechy 200% Taką korzyść podatkową mogą odnieść przedsiębiorcy, którzy inwestują w prace badawcze i rozwojowe w Czechach. koszty KWalifikoWANE W Czechach katalog kosztów kwalifikowanych obejmuje następujące kategorie: wynagrodzenia pracowników prowadzących prace B+R; materiały; certyfikacja; podróże; media; amortyzacja aktywów wykorzystywanych w pracach B+R. Natomiast ulga podatkowa nie przysługuje firmom z tytułu: usług zewnętrznych; nabycia oprogramowania i licencji; kosztów nabycia wyników badań B+R od innych podmiotów. Z możliwości skorzystania z zachęt podatkowych wykluczone zostały projekty badawcze, których realizacja jest dofinansowana ze środków pomocy publicznej w innej formie. beneficjenci Do ubiegania się o zachęty podatkowe uprawnione są podmioty prowadzące prace B+R, w tym przedsiębiorstwa i organizacje badawcze. Przyjęta w prawie czeskim definicja prac badawczych i rozwojowych jest zgodna z zapisami Frascati Manual. ProceDura Przedsiębiorca ubiegający się o ulgę powinien przed rozpoczęciem prac B+R przygotować i zatwierdzić opis projektu zgodnie z narzuconym wzorem, uwzględniający m.in. harmonogram realizacji projektu, metodę pomiaru postępu prac, kosztorys oraz opis doświadczenia zespołu projektowego. W celu zweryfikowania możliwości skorzystania z ulgi przedsiębiorcy mogą wystąpić do organów administracyjnych o potwierdzenie kwalifikowalności projektu w kontekście dostępnych zachęt podatkowych. Ponadto w trakcie realizacji projektu badawczego przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia odrębnej ewidencji kosztów B+R. PODsumoWANie: Czechy KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie Odliczenie 200% wydatków bieżących na prace B+R (double dip) Podstawa OPODATKOWAnia Kolejne 3 lata podatkowe

14 Francja Wspieranie badań i rozwoju jest jednym z priorytetów francuskiego rządu. Dlatego wydatki na ten cel stanowią dziś we Francji aż 2,02 proc. Pkb. System zachęt podatkowych wspierający działania B+R został wprowadzony w 1983 r. Zmiany w prawie wprowadzone w 2008 r. zapewniły francuskim przedsiębiorcom, którzy chcą inwestować w badania i rozwój, jedne z najkorzystniejszych rozwiązań w Europie. Wysokość ulgi podatkowej na badania i rozwój wzrosła z 10 do 30 proc., zwiększyły się limity kosztów kwalifikowanych z 16 mln euro do poziomu 100 mln euro. Wprowadzona została też zredukowana wysokość ulgi na wydatki powyżej górnego limitu. Od tego czasu CIR (Crédit Impôt Recherche) stanowi jeden z wzorcowych schematów wsparcia B+R w Europie. Polityka aktywnego wspierania innowatorów przynosi rezultaty. Jak wynika z obliczeń Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Badań, dzięki reformie liczba firm ubiegających się o przyznanie ulgi wzrosła w 2009 r. niemal o jedną czwartą. Zgodnie z szacunkami Indeksu B OECD, Francja zajmuje na świecie wysokie miejsce, z wynikiem ponad 0,4 zarówno dla małych i średnich, jak też dużych przedsiębiorstw. To znaczy, że korzyść podatkowa z 1 dolara wydatków na B+R wynosi aż 40 centów. ProceDura Wnioski o ulgę podatkową można składać we właściwym urzędzie skarbowym na specjalnym formularzu. Przedsiębiorcy mogą wystąpić do organów administracyjnych o potwierdzenie kwalifikowalności projektu jeszcze przed rozpoczęciem prac B+R. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy firma nie uzyska odpowiedzi, opinię organów uznaje się za pozytywną. francja w rankingach innowacyjności Francja plasuje się na 16. pozycji w rankingu konkurencyjności Global Competitiveness Index na lata , natomiast według European Innovation Scoreboard, mierzącej poziom innowacyjności krajów członkowskich ue, Francja zajmuje 10. miejsce, wyprzedzając m.in. Włochy, Holandię, Cypr. Źródło: European Innovation Scoreboard (EIS) 2009 Summary Innovation Index (SII) pokazuje innowacyjność państwa. Tę syntetyczną miarę tworzy 29 wskaźników, które w przedziale od 0 (najsłabszy wynik) do 1 (maksymalny wynik) opisują różne wymiary innowacyjności. Szara kolumna prezentuje wynik SII za rok 2008, kolorowa za rok Źródło: Komisja Europejska

15 raport 12 _ 13 35% We Francji można odliczyć od podatku 30 proc. z pierwszych 100 mln euro przeznaczonych na B+R. Po przekroczeniu tej kwoty odliczenie sięga 5 proc. od nadwyżki. KorZyść PODatkoWA Wysokość ulgi podatkowej obliczana jest na podstawie całkowitej kwoty wydatków poniesionych na prace B+R w danym roku i wynosi 30 proc. dla wydatków poniżej 100 mln euro i 5 proc. dla wydatków powyżej 100 mln euro. W przypadku przedsiębiorców korzystających z ulgi po raz pierwszy bądź nieubiegających się o nią w okresie co najmniej 5 lat, wysokość ulgi jest większa w pierwszych dwóch latach i wynosi 50 proc. w pierwszym roku i 40 proc. w drugim. Obliczoną za pomocą powyższych stawek kwotę ulgi odlicza się od wysokości zobowiązania podatkowego za rok, w którym prowadzone były prace B+R. W przypadku, gdy wysokość ulgi przekracza kwotę podatku należnego bądź przedsiębiorca odnotował stratę, ulga może zostać wykorzystana w okresie kolejnych 3 lat. Jeżeli w powyższym okresie przysługująca ulga nie zostanie rozliczona w całości, w roku kolejnym wypłacana jest jej pozostała część (refundacja). beneficjenci Z programu zachęt podatkowych korzystać mogą wszyscy przedsiębiorcy oraz niektóre stowarzyszenia prowadzące działalność zarobkową. Do roku 2008 z natychmiastowej refundacji ulgi (w pierwszym roku rozliczenia) korzystać mogły jedynie przedsiębiorstwa nowo utworzone (przez pierwszych 5 lat działalności), młode przedsiębiorstwa innowacyjne oraz tzw. gazele szybko rozwijające się małe i średnie przedsiębiorstwa. W ramach rządowych działań antykryzysowych w 2009 r. możliwość otrzymania natychmiastowej refundacji dostali pozostali beneficjencji w zakresie wierzytelności powstałych z tytułu ulgi w latach poprzednich. 2,02% Taką część francuskiego PKB stanowią wydatki na prace badawcze i rozwojowe to jeden z najwyższych wyników w Europie. koszty KWalifikoWANE Katalog kosztów kwalifikowanych jest bardzo szeroki i obejmuje m.in. następujące pozycje: odpisy amortyzacyjne środków trwałych; wynagrodzenia pracowników bezpośrednio zaangażowanych w prace B+R; koszty ogólne; usługi zlecone podmiotom zewnętrznym; wydatki związane z ochroną własności przemysłowej; wydatki związane z normalizacją; wydatki związane z czuwaniem technologicznym (np. wydatki związane z systematycznym gromadzeniem informacji na temat zdobyczy naukowych i technicznych). Pozycje z powyższych kategorii kosztowych mogą być zaliczone do ogólnej sumy wydatków B+R i być podstawą obliczenia ulgi, jeśli zostaną spełnione wymagania wynikające z przepisów szczególnych. PODsumoWANie: Francja KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie Odliczenie 30% wydatków na B+R (do 100 mln euro) i 5% powyżej tej kwoty Dla przedsiębiorstw korzystających z ulgi po raz pierwszy bądź nieubiegających się o nią od co najmniej 5 lat 50% w pierwszym roku i 40% w drugim Podatek należny Tak Kolejne 3 lata podatkowe (po tym okresie refundacja pozostałej kwoty)

16 Hiszpania Wprowadzenie korzyści podatkowych w Hiszpanii stworzyło przedsiębiorstwom wyjątkowo atrakcyjne warunki do rozwoju innowacyjności. Reforma podatkowa z lat była dla Hiszpanii istotnym stymulantem wzrostu wydatków badawczo-rozwojowych. Średnia wartość inwestycji w tym sektorze w latach stanowiła zaledwie 0,96 proc. PKB, natomiast obecnie znacząco wzrosła i wynosi 1,35 proc. PKB Właśnie wtedy, w trakcie procesu reform regulacji i stawek podatku dochodowego od osób prawnych, wprowadzono system zachęt fiskalnych dla przedsiębiorców, w tym m.in. na działalność badawczo-rozwojową. Co do zasady system ten jest ujednolicony, niemniej jeśli firma planuje inwestycje na terenie tego państwa, należy pamiętać, iż autonomiczne regiony (Wysp Kanaryjskich, Kraju Basków i Nawarry) mają specyficzne regulacje w zakresie opodatkowania CIT. Wprowadzone w prawie zmiany miały istotny wpływ na wysokość dostępnych i możliwych do osiągnięcia korzyści podatkowych. W 1999 r. na 1 zainwestowanego dolara można było uzyskać 31 centów ulgi, natomiast obecnie wartość ta sięga niemal 35 centów. 15 Przez tyle lat można odliczyć od dochodu niewykorzystaną w danym roku podatkowym należną wysokość korzyści podatkowej. hiszpania w rankingach innowacyjności Hiszpania zajmuje 33. pozycję (na 133 sklasyfikowane państwa) w rankingu konkurencyjności Global Competitiveness Index w latach , natomiast według European Innovation Scoreboard, mierzącej poziom innowacyjności krajów członkowskich ue, Hiszpania jest na 17. miejscu, tuż za Portugalią. Summary Innovation Index (SII) pokazuje innowacyjność państwa. Tę syntetyczną miarę tworzy 29 wskaźników, które w przedziale od 0 (najsłabszy wynik) do 1 (maksymalny wynik) opisują różne wymiary innowacyjności. Szara kolumna prezentuje wynik SII za rok 2008, kolorowa za rok Źródło: Komisja Europejska

17 raport 14 _ 15 67% To podstawowa stawka ulgi podatkowej związanej z wydatkami badawczo-rozwojowymi. Można ją znacząco podnieść, spełniając określone kryteria. korzyść PODatkoWA Podstawowa wysokość dostępnej ulgi podatkowej wynosi 25 proc. wysokości wydatków badawczo-rozwojowych poniesionych w danym roku podatkowym. Przedsiębiorcy mogą ponadto ubiegać się o dodatkowe korzyści fiskalne: dodatkowe 42 proc. ulgi od kwoty nadwyżki całkowitych wydatków B+R w stosunku do średniej z dwóch ostatnich lat; 17 proc. ulgi z tytułu kosztów wynagrodzeń wykwalifikowanych pracowników badawczo-rozwojowych; 8 proc. ulgi z tytułu nakładów inwestycyjnych w środki trwałe (z wyłączeniem nieruchomości) oraz wartości niematerialne i prawne wykorzystywane jedynie do prowadzenia prac badawczych; 50 proc. dochodów z cesji praw do patentów jest zwolnionych z opodatkowania. Możliwe jest też odliczenie wydatków poniesionych za granicą, gdy były realizowane przez rezydenta Hiszpanii i ich wartość nie przekracza 25 proc. całkowitych kosztów projektu. Niewykorzystaną należną wysokość korzyści podatkowej można zaś odliczyć od dochodu w ciągu 15 kolejnych lat. beneficjenci W Hiszpanii z ulg podatkowych mogą skorzystać wszystkie firmy i instytucje, które prowadzą działalność badawczo-rozwojową. koszty KWalifikoWANE ProceDura Do objęcia ulgą kwalifikuje się szeroki Aby móc efektywnie ubiegać katalog kosztów badawczo-rozwojowych, m.in.: przedsiębiorstwo powinno się o ulgę podatkową, wynagrodzenia pracowników szczegółowo udokumentować bezpośrednio zaangażowanych wszystkie określone w danym w prowadzenie prac B+R; projekcie badawczym koszty materiałów i usług obcych; i poniesione w danym roku koszty inwestycji w rzeczowe wydatki na B+R oraz mieć aktywa trwałe oraz wartości dokumentację poświadczającą niematerialne i prawne zasadność i stopień innowacyjności prac. Przysługujące ulgi (z wyłączeniem nieruchomości); amortyzacja aktywów wykorzystywanych w ramach działań B+R. zeznaniu należy wykazać w rocznym podatkowym. PODsumoWANie: Hiszpania KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie 25% wartości wydatków bieżących i 42% przyrostu powyżej średniej z dwóch ostatnich lat 17% kosztów wynagrodzeń pracowników B+R 8% wartości początkowej środków trwałych (z wyłączeniem nieruchomości) oraz wartości niematerialnych i prawnych Zwolnienie z opodatkowania 50% dochodów z cesji praw do patentów PODATEK należny Do 15 kolejnych lat podatkowych

18 Rząd holenderski intensywnie stymuluje aktywność firm w sektorze badawczo-rozwojowym. Wydatki w tej dziedzinie wynoszą obecnie 1,71 proc. Pkb Holandii. Holenderski system zachęt podatkowych wspierający działania w obszarze B+R składa się z dwóch znaczących komponentów: ulgi od podatku od zatrudnienia oraz składek na ubezpieczenia społeczne (WBSO Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk), a także tzw. innovation box. To zredukowana stawka opodatkowania przychodów związanych z działaniami badawczo-rozwojowymi. Mechanizm WBSO został wprowadzony w 1994 r., natomiast innovation box (uprzednio znany również pod nazwą patent box) zaczął działać w 2007 r. W tym roku oba typy zachęt zostały zreformowane pod kątem jeszcze bardziej efektywnego zachęcenia przedsiębiorców do działalności B+R. Zgodnie z szacunkami Indeksu B OECD, Holandia zajmuje dalekie miejsce na świecie z wynikiem 0,11 (korzyść podatkowa z 1 dolara wydatków na badania i rozwój wynosi 11 centów). 14 mln euro Taka jest maksymalna kwota odliczenia przypadająca na jednego przedsiębiorcę w Holandii. ProceDura Wniosek o przystąpienie do programu Wsbo należy złożyć przed przystąpieniem do realizacji prac B+R (co najmniej miesiąc przed rozpoczęciem projektu, który ma zostać objęty wsparciem). Wniosek powinien obejmować okres co najmniej 3 miesięcy do pół roku (przy czym przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku otrzymali wsparcie w ramach Wbso, mogą złożyć jeden wniosek na cały rok podatkowy). W jednym roku złożyć można trzy wnioski formularze są dostępne na stronie internetowej. holandia w rankingach innowacyjności Holandia plasuje się na 10. pozycji w rankingu konkurencyjności Global Competitiveness Index na lata , natomiast według European Innovation Scoreboard, mierzącej poziom innowacyjności państw członkowskich ue, kraj ten zajmuje 11. miejsce, wyprzedzając m.in. Włochy, Estonię, Cypr, a także średnią ue. Summary Innovation Index (SII) pokazuje innowacyjność państwa. Tę syntetyczną miarę tworzy 29 wskaźników, które w przedziale od 0 (najsłabszy wynik) do 1 (maksymalny wynik) opisują różne wymiary innowacyjności. Szara kolumna prezentuje wynik SII za rok 2008, kolorowa za rok Źródło: Komisja Europejska

19 raport 16 _ 17 Holandia 68% W Holandii można odliczyć od podatku połowę z pierwszych 220 tys. euro przeznaczonych na płace pracowników wykonujących prace badawczo- -rozwojowe. Po przekroczeniu tej kwoty odliczenie sięga 18 proc. od pozostałej nadwyżki. korzyść PODatkoWA W ramach mechanizmu Wbso, przedsiębiorcy uzyskują prawo do obniżenia podatku od zatrudnienia i kosztów związanych z ubezpieczeniem społecznym, które zobowiązani są uiszczać za pracowników wykonujących prace badawczo-rozwojowe. W 2010 r. od podatku odliczyć można 50 proc. z pierwszych 220 tys. euro przeznaczonych na płace, a po przekroczeniu powyższej kwoty 18 proc. od pozostałej nadwyżki. Przedsiębiorstwa dopiero rozpoczynające działalność uprawnione są do odliczenia aż 64 proc. z pierwszych 220 tys. euro. Maksymalna kwota odliczenia na jednego przedsiębiorcę została ustalona na poziomie 14 mln euro. Z kolei w ramach innovation box dochody z innowacyjnej działalności B+R, czyli dochody związane z wykorzystaniem praw własności przemysłowej oraz z prowadzonymi pracami B+R (kwalifikującymi się do wsparcia w ramach Wbso), powyżej wartości równej poniesionym kosztom opodatkowane są jedynie 5-procentową stawką podatku dochodowego, podczas gdy stawka podstawowa wynosi aż 25,5 procent. beneficjenci Do ubiegania się o zachęty podatkowe uprawnione są podmioty prowadzące badania i prace rozwojowe, w tym przedsiębiorstwa, instytuty badawcze (pod warunkiem wykonywania prac na zlecenie holenderskich przedsiębiorstw), jak i osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. W rozumieniu holenderskich przepisów prace B+R mogą dotyczyć prac rozwojowych nad nowymi produktami, procesami produkcji oraz oprogramowaniem i jego komponentami; naukowych badań nad wyjaśnianiem zjawisk z zakresu fizyki, chemii, biotechnologii, technologii produkcji, informacji i komunikacji; analiz wykonalności planowanych prac B+R, a także badań nad optymalizacją oprogramowania i procesów produkcyjnych. koszty KWalifikoWANE Koszty kwalifikowane obejmują koszty zatrudnienia pracowników B+R (wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenie społeczne). PODsumoWANie Holandia KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie Odliczenie 50% wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników B+R (do 220 tys. euro) oraz 18% powyżej 220 tys. euro dla nowych przedsiębiorców 64% Podatek należny (od wynagrodzeń) Opodatkowanie dochodów z innowacyjnej działalności B+R 5% zamiast 25,5%

20 Irlandia 25% Tyle wynosi ulga podatkowa dla przedsiębiorstw zajmujących się B+R. Dziś z każdego dolara zainwestowanego w działania B+R, w Irlandii można uzyskać prawie 11 centów korzyści podatkowej. Dostępne zachęty podatkowe przyczyniły się do wzrostu wydatków brutto na badania i rozwój z 1,8 mld euro w 2004 r. do około 2,6 mld euro w 2008 r., co stanowi około 1,43 proc. PKB Irlandii. Irlandia po raz pierwszy wprowadziła zachęty podatkowe dla przedsiębiorców zajmujących się działalnością badawczo-rozwojową już w 1997 r., jednak od tego czasu system został zmodyfikowany a wszystko po to, by jeszcze silniej stymulować firmy do opracowywania i wdrażania innowacji. W obowiązującym dziś kształcie system korzyści podatkowych funkcjonuje w Irlandii od 2009 r. irlandia w rankingach innowacyjności Summary Innovation Index (SII) pokazuje innowacyjność państwa. Tę syntetyczną miarę tworzy 29 wskaźników, które w przedziale od 0 (najsłabszy wynik) do 1 (maksymalny wynik) opisują różne wymiary innowacyjności. Szara kolumna prezentuje wynik SII za rok 2008, kolorowa za rok Źródło: Komisja Europejska Irlandia utrzymuje się na wysokich miejscach w rankingach innowacyjności. Zgodnie z Global Competitiveness Index w latach zajęła 25. miejsce na 133 sklasyfikowane kraje, natomiast wśród krajów europejskich wziętych pod uwagę w rankingu European Innovation Scoreboard 2009 kraj ten zajmuje 9. miejsce z wynikiem lepszym od wyniku średniego Unii Europejskiej.

21 raport 18 _ 19 W ostatnich latach Irlandia podjęła szereg działań, by budować innowacyjną gospodarkę. Stymulowanie przedsiębiorców do inwestowania w badania i rozwój to filar tej polityki. korzyść PODatkoWA Przedsiębiorstwa realizujące projekty B+R mogą zakwalifikować związane z tym wydatki w pełnej wysokości do kosztów uzyskania przychodów. Mogą dodatkowo ubiegać się o ulgę podatkową w maksymalnej wysokości 25 proc. wzrostu całkowitej kwoty kwalifikowanych kosztów działalności B+R w stosunku do wartości bazowej z 2003 r. Jeżeli więc podmiot wówczas nie istniał lub rozpoczął swą działalność dopiero po 2003 r., wówczas wartość bazowa wynosi zero i ulga osiąga 25 proc. całkowitej kwoty wydatków badawczo- -rozwojowych poniesionych w danym roku. Przedsiębiorstwo jeśli na potrzeby prac z zakresu B+R nabędzie budynek lub budowlę może uzyskać ulgę w wysokości 25 proc. poniesionych na ten cel wydatków, ale pod warunkiem, że minimum 35 proc. powierzchni budynku będzie wykorzystywane do prowadzenia działalności B+R przez co najmniej 4 lata. Dodatkowo wydatki na sprzęt naukowo-badawczy oraz urządzenia energooszczędne można odliczyć w całości (lecz tylko w roku ich poniesienia) w postaci jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. W przypadku straty w danym roku podatkowym należną ulgę można przenieść i wykorzystać rok wstecz lub bezterminowo naprzód. Natomiast, jeżeli kwota podatku należnego nie jest wystarczająca, by skorzystać z przysługującej ulgi, niewykorzystana kwota może zostać przeniesiona na następne lata lub zrefundowana przez właściwy irlandzki urząd podatkowy w ciągu 3 lat. beneficjenci Korzyści podatkowe dostępne są dla wszystkich irlandzkich przedsiębiorstw prowadzących działalność badawczą na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeśli w danym kraju należącym do eog nie są dostępne ulgi podatkowe z tytułu kosztów B+R. Jeżeli natomiast przedsiębiorstwo prowadzi badania na zlecenie innego, niepowiązanego z nim podmiotu, który podejmie decyzję o nieubieganiu się o należne odliczenie podatkowe, przedsiębiorstwo wykonujące zlecenie uzyskuje prawo do ubiegania się o wyżej wymienioną ulgę. 2,6 mld euro Tyle wynoszą w Irlandii wydatki brutto na prace badawczo-rozwojowe. koszty KWalifikoWANE wynagrodzenia pracowników bezpośrednio pracujących nad projektem B+R; należności licencyjne (do 20 proc. odliczenia); koszty zużycia materiałów badawczych; nakłady na budynki i budowle oraz maszyny i urządzenia bezpośrednio związane z B+R; zlecone prace badawcze maksymalnie do wysokości 10 proc. całkowitych wydatków kwalifikowanych w danym roku. ProceDura Aby otrzymać możliwość odliczenia części poniesionych wydatków na działalność B+R, należy złożyć wniosek we właściwym urzędzie podatkowym. PODsumoWANie: Irlandia KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie 25% wydatków bieżących B+R powyżej wartości wydatków z 2003 r. (lub całkowitych wydatków, jeśli przedsiębiorstwo nie istniało w 2003 r.) 25% kosztów poniesionych na zakup nieruchomości przynajmniej w 35% wykorzystywanych w działalności B+R (przez min. 4 lata) Podatek należny Refundacja gotówkowa z przychodu (rozłożona na 3 lata podatkowe) Do 12 miesięcy wstecz lub bezterminowo naprzód Amortyzacja jednorazowa sprzętu naukowego oraz urządzeń energooszczędnych 100% wydatków bieżących B+R Podstawa OPODATKOWAnia

22 Kanada Kanadyjskie zachęty podatkowe zaliczają się do najatrakcyjniejszych na świecie. System ulg wspiera przede wszystkim małe i średnie firmy. Małe oraz średnie firmy, które zdecydują się na prace badawczo-rozwojowe i skorzystają z ulgi, mogą na 1 zainwestowanego dolara uzyskać niemal 33 centy korzyści podatkowej. Duże przedsiębiorstwa otrzymają prawie o połowę mniej: tj. 18 centów. Wydatki na B+R w Kanadzie wynoszą dzisiaj 1,84 proc. PKB, co plasuje ten kraj poniżej średniej państw OECD w tym zakresie, jednak sytuuje go powyżej średniej państw członkowskich UE. Kanadyjskie zachęty podatkowe zostały wprowadzone pod koniec lat 70. Federalny program bodźców podatkowych wspierający badania naukowe i prace rozwojowe SR&ED (The Scientific Research and Experimental Development Tax Incentive Program) każdego roku zapewnia około 18 tys. przedsiębiorców ponad 4 mld dolarów kanadyjskich w formie inwestycyjnych ulg podatkowych. W połączeniu z licznymi zachętami podatkowymi oferowanymi przez większość prowincji, kanadyjski system wspierania innowacji i przedsiębiorczości należy do najbardziej efektywnych na świecie. ProceDura Wnioski o ulgę podatkową dostępne są na stronie Powinny być złożone z deklaracją podatkową w odpowiednim urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem internetu, a termin na ich wniesienie dla spółek upływa po 18 miesiącach od końca roku podatkowego, w którym poniesione zostały koszty kwalifikowane dla firm indywidualnych to 17,5 miesiąca. Organy skarbowe dokonują technicznego i finansowego przeglądu przeprowadzonych prac, gdy mają wątpliwości co do informacji zawartych we wnioskach. kanada w rankingach innowacyjności Według rankingu konkurencyjności Global Competitiveness Index na lata , Kanada plasuje się na 9. pozycji, jednak zgodnie z analizą The Conference Board, państwo zajmuje 14. miejsce w przyjętej grupie odniesienia (za krajami takimi jak m.in.: Szwajcaria, Irlandia, Finlandia, Dania, Niemcy). 20 Nawet tyle lat naprzód można przenieść ulgę podatkową,która przysługuje firmom zaangażowanym w prace B+R.

23 raport 20 _ 21 To wielkość podstawowej stawki ICT, o którą redukuje się wysokość zobowiązania podatkowego dla małych spółek. Dla pozostałych stawka wynosi 20 procent. 35% korzyść PODatkoWA Przedsiębiorcy prowadzący prace badawczo- -rozwojowe na terytorium Kanady mają prawo nie tylko do odliczenia od podstawy opodatkowania całkowitej wartości bieżących i kapitałowych nakładów na prace B+R. Mogą też skorzystać z inwestycyjnej ulgi podatkowej (itc Investment Tax Credit), której wysokość zależy m.in. od formy, w jakiej prowadzona jest działalność. Podstawowa stawka ict, o którą redukuje się wysokość zobowiązania podatkowego, wynosi 20 proc. i nie podlega refundacji. W przypadku małych, prywatnych kanadyjskich spółek (ccpc Canadian-Controlled Private Corporations) stawka wynosi 35 proc. (jeżeli całkowita kwota wydatków na prace B+R nie przekracza 3 mln dolarów kanadyjskich rocznie) i podlega refundacji w razie braku zobowiązań podatkowych, od których może zostać odliczona. Podstawą do wyliczenia refundacji jest całkowita wartość poniesionych wydatków bieżących oraz jedynie 40 proc. nakładów kapitałowych. Niewykorzystane w roku podatkowym itc mogą zostać przeniesione 3 lata wstecz lub nawet do 20 lat do przodu. beneficjenci Z programu zachęt podatkowych mogą skorzystać wszystkie podmioty, które realizują prace B+R na terenie Kanady,polegające na systematycznych badaniach lub poszukiwaniach prowadzonych w dziedzinie nauki lub technologii za pomocą eksperymentów i analiz, w celu przyspieszenia rozwoju wiedzy naukowej lub osiągnięcia postępu technologicznego. Co do zasady, inwestorzy zagraniczni mogą stać się beneficjentami programu przez kanadyjską spółkę zależną wykonującą prace B+R, przez zlecenie takich prac niezależnemu podmiotowi kanadyjskiemu lub nabycie mniejszościowego pakietu udziałów w ccpc. koszty KWalifikoWANE Ulga obejmuje szeroki katalog kosztów kwalifikowanych, m.in.: wynagrodzenia pracowników bezpośrednio zaangażowanych w prowadzenie prac B+R; materiały używane lub przetwarzane w pracach B+R; wydatki związane z umowami zlecenia określonych prac w ramach usług obcych; koszty leasingu wyposażenia; nakłady kapitałowe; koszty ogólne i administracyjne (kalkulowane w wysokości rzeczywiście poniesionej lub ryczałtowo). PODsumoWANie: Kanada KORZYŚĆ PODATKOWA BAZA do wyliczenia Refundacja przeniesienie 20% dla dużych przedsiębiorców 35% dla małych przedsiębiorców (podwyższona stawka do 3 mln dolarów kanadyjskich) Podatek należny Tak (dla małych przedsiębiorców) 3 lata podatkowe wstecz, 20 lat do przodu 100% wydatków bieżących B+R Podstawa OPODATKOWAnia