TYGODNIK MAKROEKONOMICZNY 2 czerwca 2008

Transkrypt

1 BIURO GŁÓWNEGO EKONOMISTY TYGODNIK MAKROEKONOMICZNY 2 czerwca 2008 DANE I WYDARZENIA - NADCHODZĄCY TYDZIEŃ Na bieżący tydzień nie zaplanowano publikacji krajowych danych makroekonomicznych. Prawdopodobne kolejne wypowiedzi członków RPP będą uważnie analizowane przez uczestników rynku, po tym jak w ubiegłym tygodniu Rada pozostawiła stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, a komunikat wskazał na wysokie prawdopodobieństwo podwyższeniu stóp procentowych w nieodległej perspektywie. Inwestorzy będą się starali wyciągnąć wnioski, czy po prawdopodobnej podwyżce o 25 pkt. baz. w czerwcu konieczne będą kolejne, a dyskontowanie ich ocen w cenach SPW może powodować zmienność notowań polskich aktywów finansowych z tendencją rosnącą rentowności SPW i kursu złotego. Na rynkach zagranicznych w bieżącym tygodniu najistotniejsze dla rynków finansowych będzie posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego oraz publikacje danych makroekonomicznych: z rynku pracy USA oraz wskaźników koniunktury ISM (USA) i PMI (strefa euro). Oczekujemy, że rada EBC pozostawi stopy procentowe na niezmienionym poziomie, przy publikacji bardziej jastrzębiego komunikatu po posiedzeniu, w sytuacji silnego wzrostu majowego wskaźnika inflacji oraz niekorzystnych tendencji na rynku ropy naftowej, stanowiących o wysokich ryzykach dla ścieżki inflacyjnej. W kwartalnej projekcji makroekonomicznej EBC zapewne podwyższy prognozowaną ścieżkę inflacji (właśnie ze względu na sytuację na rynku surowca) przy możliwej pewnej korekcie w dół prognozy wzrostu gospodarczego. DANE I WYDARZENIA - MINIONY TYDZIEŃ Posiedzenie RPP stopy procentowe bez zmian Na zakończonym posiedzeniu RPP pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Stopy procentowe w dalszym ciągu wynoszą: lombardowa 7,25, redyskonta weksli 6, referencyjna 5,75 i depozytowa 4,25. W komunikacie po posiedzeniu RPP napisano, że dane makroekonomiczne z ostatniego miesiąca wskazują, że tempo wzrostu gospodarczego utrzymuje się na wysokim poziomie, choć w kolejnych kwartałach może ulec pewnemu obniżeniu. Zwrócono przy tym uwagę na spowolnienie aktywności w gospodarce amerykańskiej i utrzymującą się niepewność co do skali obniżenia dynamiki wzrostu gospodarczego w strefie euro, a także jej wpływu na gospodarkę polską. W zakresie procesów inflacyjnych Rada podtrzymała ocenę, że inflacja w najbliższym czasie pozostanie powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego, na co w znaczącym stopniu wpływa istotny wzrost cen regulowanych, jak również (o globalnym charakterze) wzrost cen żywności i paliw. W ocenie Rady w I poł r. tempo wzrostu gospodarczego będzie prawdopodobnie nadal wyższe od tempa wzrostu potencjalnego PKB. Rada wskazała także na podtrzymanie wysokiej dynamiki zatrudnienia i wynagrodzeń oraz niekorzystnej relacji pomiędzy wzrostem wynagrodzeń a wydajnością pracy. Jako prawdopodobne Rada uznała utrzymanie presji płacowej, a w konsekwencji presji inflacyjnej. W komunikacie RPP wyraziła obawy o wystąpienie efektów drugiej rundy. Rada podtrzymała dotychczasowe stanowisko, że w średnim okresie prawdopodobieństwo ukształtowania się inflacji powyżej celu inflacyjnego jest nadal wyższe niż prawdopodobieństwo, że inflacja będzie niższa od celu. Jednocześnie w ocenie rady nie można wykluczyć, że obniżenie inflacji do celu w średnim okresie będzie wymagało dalszego zacieśniania polityki pieniężnej. RPP uznała, że w warunkach niepewności dot. perspektyw wzrostu gospodarki światowej oraz polskiej pełniejsza ocena perspektyw inflacji będzie możliwa po analizie czerwcowej projekcji inflacyjnej i publikowanych danych. analogiczny okres roku poprz. = Źródło: GUS 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0 Inflacja sty 99 lip 99 sty 00 lip 00 sty 01 lip 01 Ceny towarów i usług konsumpcyjnych Ceny produkcji sprzedanej przemysłu Ceny produkcji budowlano-montażowej Rachunek obrotów bieżących mld EUR 1, sty 00 maj 00 wrz 00 sty 01 maj 01 wrz 01 maj 02 wrz 02 maj 03 wrz 03 maj 04 wrz 04 maj 05 wrz 05 maj 06 wrz 06 maj 07 wrz 07 0 Rachunek bieżący Usługi: saldo Transfery bieżące: saldo Bezrobocie Towary: saldo Dochody: saldo Źródło: NBP tys. osób Źródło: GUS analogiczny miesiąc pop roku = sty 01 lip 01 Źródło: GUS zmiana wobec analog. mies. poprzedniego roku (L) aktywnych zawodowo (P) Produkcja sty-96 paź-96 lip-97 kwi-98 sty-99 paź-99 lip-00 kwi-01 sty-02 paź-02 lip-03 kwi-04 sty-05 paź-05 lip-06 kwi-07 sty-08 Produkcja przemysłowa Produkcja budowlano - montażowa strona 1

2 Marian Noga, członek RPP, w wywiadzie dla Dziennika (28.05.) powiedział, że uwzględnienie w założeniach budżetowych zapowiadanych podwyżek w sektorze publicznym i utrzymujące się wysokie tempo wzrostu gospodarczego mogą być przesłankami wskazującymi na potrzebę podwyżki stóp procentowych o 25 pkt. bazowych na czerwcowym posiedzeniu RPP. Członek RPP dodał, że jego zdaniem stopy procentowe powinny zostać podniesione już w maju. M. Noga dodał, że w związku z większym niż przewidywano wzrostem cen ropy ścieżka inflacji w nowej czerwcowej projekcji inflacyjnej będzie nieznacznie wyższa od zawartej w projekcji z lutego. Członek RPP stwierdził ponadto, że wewnętrzne, krótkookresowe analizy inflacyjne NBP wskazują na możliwość wzrostu inflacji. Pod koniec roku może ona wynieść 4,4. Zgodnie z szacunkami M. Nogi tempo wzrostu PKB w I kw. tego roku wyniosło 6, a w całym 2008 r. będzie to 5,5. Choć przypisywaliśmy ponad 50-procentowe prawdopodobieństwo, że RPP podwyższy stopy już na majowym posiedzeniu, decyzja o pozostawieniu stóp procentowych bez zmian (zgodna z oczekiwaniami większości analityków) nie była zaskoczeniem. Wskazywaliśmy na ryzyka dla naszego scenariusza - m.in. niejednoznaczne wypowiedzi członków RPP: prof. Sławińskiego i J. Czekaja, którzy naszym zdaniem zdecydowali o ukształtowaniu się większości w Radzie przeciw podwyżce stóp. Jak wskazuje komunikat RPP mimo podtrzymania oceny Rady, że inflacja w średnim okresie najprawdopodobniej pozostanie powyżej celu inflacyjnego NBP, przesłanką do wstrzymania się podwyżką stóp na majowym posiedzeniu Rady była chęć zapoznania się z danymi, które zostaną opublikowane w najbliższym okresie oraz zapoznania się z czerwcową projekcją inflacji. Komunikat po ostatnim posiedzeniu Rady nie różni się istotnie od komunikatu kwietniowego główna różnica to wspomniane powyżej przesłanki za wstrzymaniem się z podwyżką stóp w maju. Rada podtrzymała ocenę ryzyk dla średnioterminowych perspektyw inflacyjnych w Polsce w postaci utrzymania się oczekiwań inflacyjnych na podwyższonym poziomie i w konsekwencji wystąpienia tzw. efektów drugiej rundy, dodając (zapewne w reakcji na strukturę wzrostu cen detalicznych w kwietniu), że wzrost cen nośników energii i żywności może stopniowo przenosić się na inne ceny, w szczególności ceny usług. Podobnie jak przed miesiącem Rada podtrzymała pogląd, że obniżenie inflacji do celu inflacyjnego w średnim okresie może wymagać dalszego zacieśnienia polityki pieniężnej. Powyższe sformułowania komunikatu oraz prawdopodobieństwo że ścieżka centralna inflacji w projekcji NBP będzie wyższa od lutowej, ze względu na wyższy bieżący poziom i prognozę cen ropy naftowej oraz wyższą dynamikę jednostkowych kosztów pracy (por. poniżej komentarz nt. BAEL za I kw.), w połączeniu z oczekiwanym przez nas wzrostem wskaźnika inflacji CPI w maju do 4,4 i inflacji bazowej netto do 3,3, przy utrzymującej się ponad 10-procentowej majowej dynamice płac w przedsiębiorstwach powoduje, że scenariusz czerwcowej podwyżki stóp procentowych o 25 pkt. baz. jest obecnie bardzo prawdopodobny. Jedynym (i niewielkim) źródłem ryzyka dla tego scenariusza jest przewidywane przez nas ponowne osłabienie dynamiki produkcji i sprzedaży detalicznej w maju (m.in. efekt długich weekendów ), co w przypadku członków Rady akcentujących silnie obawy przed spowolnieniem gospodarczym, a jednocześnie decydujących o układzie głosów w Radzie (np. J. Czekaj), może powodować niepewność co do ostatecznego głosowania tych członków i ostatecznego wyniku głosowania Rady. W dłuższej perspektywie, okresowo rosnące wskaźniki CPI i inflacji bazowej będą stanowiły presję na Radę do ponownego zacieśnienia polityki pieniężnej w okresie letnim, zatem nie można (naszym zdaniem w mniejszościowym scenariuszu) wykluczyć jeszcze jednej podwyżki stóp w III kw. Niemniej rozwój sytuacji inflacyjnej w dużej mierze będzie zależał od rozwoju sytuacji na rynku ropy naftowej, który obarczony jest dużą niepewnością. Podtrzymując nasz dotychczasowy scenariusz, że w II poł. br. ceny ropy (w wyniku osłabienia popytu w warunkach globalnego spowolnienia gospodarczego) obniżą się w okolice 100 dolarów za baryłkę, a gospodarka polska zacznie stopniowo odczuwać negatywne skutki spowolnienia aktywności gospodarek europejskich (m.in. w postaci słabszej dynamiki produkcji przemysłowej, co potwierdzają wskazania indeksu koniunktury PMI za maj, por. poniżej) podtrzymujemy nasz dotychczasowy scenariusz, że po podwyżce czerwcowej o 25 pkt. baz. do końca roku stopa referencyjna NBP pozostanie na poziomie 6. Członkowie RPP: czerwcowa podwyżka stóp procentowych prawdopodobna Halina Wasilewska-Trenkner powiedziała w Radiu TOK FM, że do zwalczenia inflacji potrzebne jest dalsze zacieśnianie polityki pieniężnej. O jego skali na razie jeszcze za wcześnie mówić, ale stopa referencyjna około 6 może wystarczyć - oceniła członkini RPP. RPP nie wyklucza [podwyżek], bo Polska jest krajem o dosyć dynamicznej gospodarce i w związku z tym musi się liczyć ze wzrostem produkcji i ze wzrostem płac, a to zwiększa nacisk inflacyjny i wymaga działań w kierunku hamowania inflacji. Jesteśmy przekonani, że dalsze zacieśnienie będzie miało miejsce, a dyskusyjne jest, w jakich terminach zacieśniać tę politykę - dodała. Wasilewska- Trenkner zapytana o możliwość podwyżki w czerwcu powiedziała: Nie wiem, czy podniesiemy w czerwcu, czy w innych okresach. To zależy od całokształtu: inflacji, sytuacji polskiej i od cen międzynarodowych. Pytana o skalę całkowitego zacieśnienia polityki pieniężnej powiedziała: Nie wiem, jaki będzie ostateczny scenariusz. Wydawało mi się, że powinniśmy wędrować w okolice 6, jesteśmy blisko, ale teraz poniżej. Około 6 powinno wystarczyć - powiedziała. (PAP) Dariusz Filar w wywiadzie dla Reutera powiedział: Osobiście wydaje mi się, że czerwcowa podwyżka stóp procentowych jest bardzo prawdopodobna i dodał, że jego zdaniem projekcja czerwcowa powinna przemawiać jednak za dalszym, co najmniej jednym zacieśnieniem polityki pieniężnej, a czy będzie ich więcej, to będzie wynikało z projekcji i rozwoju rzeczywistości. W opinii członka RPP w sytuacji takiej jak dzisiejsza, kiedy niepewność co do perspektyw gospodarki wzrosła za sprawą niepewności utrzymującej się w strona 2

3 gospodarce światowej, rola projekcji [inflacyjnej] rośnie; jako narzędzie staje się ważniejsza niż kiedykolwiek. D. Filar stwierdził ponadto, że wyższa ścieżka w projekcji to zapowiedź głębszego zacieśniania, przy założeniu, że równocześnie nie zachodziłyby procesy zmniejszania się luki między produktem rzeczywistym a potencjalnym. Członek RPP powiedział także, że co prawda szczyt inflacyjny nadal przewidywany jest na sierpień, ale późniejsze spowolnienie tempa wzrostu cen może być wolniejsze od oczekiwanego. W opinii członka Rady inflacja na koniec br. będzie kształtowała się w okolicach 4 czy 4 z lekką nadwyżką, a obraz przyszłej ścieżki inflacji do 2010 r. ulega pogorszeniu. (Reuters) Andrzej Sławiński w wywiadzie dla Radia PiN powiedział , że zgodnie z treścią komunikatu po majowym posiedzeniu RPP nastawienie do polityki pieniężnej jest restrykcyjne, więc nie można wykluczyć, że RPP zdecyduje się na podniesienie stóp procentowych". Członek RPP dodał, że osoby w RPP na sam proces aprecjacji patrzą przyjaźnie, tylko mogą się obawiać, że samo tempo aprecjacji może być szybsze niż pozwala na godzenie konwergencji realnej i nominalnej". A. Sławiński dodał, że w małej i otwartej gospodarce o restrykcyjności polityki pieniężnej decyduje wysokość stopy procentowej i kształtowanie kursu walutowego, w związku z tym RPP bierze te dwie rzeczy pod uwagę". W opinii członka RPP choć w przyszłych kwartałach koniunktura gospodarcza może się osłabić, to jednak wzrost pozostanie na solidnym poziomie. (Reuters, PAP) Stanisław Owsiak powiedział, że dane o wzroście PKB w I kw. mogą stanowić argument za podwyżką [stóp procentowych] i nie można wykluczyć jej w czerwcu. Członek RPP stwierdził ponadto, że dane te nie są dla niego zaskoczeniem i dodał, że można spodziewać się łagodnego zwolnienia tempa wzrostu w kolejnych kwartałach, zauważalnego dopiero w II i IV kw. br. Jego zdaniem polska gospodarka powinna w 2008 r. osiągnąć wzrost na poziomie 5,5. (Reuters, PAP) Marian Noga w wywiadzie dla TVN CNBC powiedział , że tempo wzrostu PKB w I kw r. okazało się wyższe od oczekiwań, a w przyszłym kwartałach może się utrzymać na wysokim poziomie. Członek RPP dodał, że nie będzie znaczącego zmniejszania się luki popytowej, a więc to nie jest dobra wiadomość dla napięć inflacyjnych". Członek Rady dodał, że jego zdaniem jedna podwyżka stóp procentowych jest przesądzona, a potem Rada będzie uważnie obserwować gospodarkę. (Reuters) Powyższe wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej (także tych uważanych za gołębich, np. S. Owsiaka) utwierdzają nas w przekonaniu, że jeśli dane makroekonomiczne publikowane w najbliższych tygodniach nie zaskoczą kolejna podwyżka stóp procentowych nastąpi na posiedzeniu czerwcowym RPP. PKB w I kw. br. wzrósł o 6,1 r/r Wg wstępnych danych GUS w I kw. br. dynamika wzrostu PKB wyniosła 6,1 r/r, wobec 6,4 w IV kw. oraz 7,3 w I kw. ub.r. Głównym motorem wzrostu (podobnie jak w kwartałach minionych) był popyt krajowy w decydującym stopniu konsumpcja prywatna w mniejszym inwestycje. Kontrybucja eksportu netto we wzrost PKB wyniosła -0,2 pkt. proc., wobec -0,1 pkt. proc. w IV kw. oraz -2 pkt. proc. w I kw. ub.r. Wyszczególnienie IV kw. 2007* (r/r) I kw. 2008* (r/r) IV kw. 2007** (kw./kw.) I kw. 2008** (kw./kw.) PKB 6,4 6,1 1,8 1,4 Popyt krajowy 6,5 6,3 1,2 1,6 Spożycie ogółem, w tym: 3,9 4,1 1,0 1,4 - Spożycie indywidualne 3,6 5,6 1,0 1,3 Akumulacja brutto, w tym: 12,7 17,3 2,0 4,5 - Nakłady brutto na śr. trwałe 15,2 15,7 3,4 3,4 Eksport 8,2 13,4 5,3 4,4 Import 8,2 13,7 1,1-0,3 Wartość dodana brutto 6,3 5,5 1,9 1,1 Przemysł 7,6 6,9 2,7 1,5 Budownictwo 9,5 16,7 1,9 1,9 Usługi rynkowe 6,9 6,7 2,0 1,8 *niewyrównane sezonowo, ceny średnioroczne roku poprzedniego, **wyrównane sezonowo, ceny stałe przy roku odniesienia 2000 Opublikowane dane okazały się wyższe od prognoz naszych (5,7 r/r) oraz rynkowych (5,8). Głównym powodem niedoszacowania dynamiki wzrostu była prognoza wyższej ujemnej kontrybucji eksportu netto (niższej dynamiki eksportu). W naszej ocenie nie można jednak wykluczyć korekty tych danych (tak jak miało to miejsce dla kwartałów ub.r.) z uwagi na niespójność opublikowanych wyników z danymi NBP, jak i większością danych i wskaźników, wskazujących na bardziej niekorzystne wyniki dla eksportu na początku br. Niemniej opublikowane wartości dynamik handlu zagranicznego potwierdzają ocenę, że odnotowane na początku br. silne przyśpieszenie danych dot. handlu zagranicznego (publikowanych przez NBP) jest w decydującym stopniu efektem silnego wzrostu cen (powodującego strona 3

4 silny wzrost nominalnej wartości eksportu oraz importu) przy wyraźnie niższej dynamice wzrostu wolumenu eksportu oraz importu. Bliska naszym prognozom okazała się dynamika wzrostu popytu krajowego, konsumpcji oraz inwestycji. Konsumpcja prywatna wciąż wspierana jest korzystną sytuacją dochodową gospodarstw domowych, dodatkowo jej silne przyśpieszenie w I kw. (po zaskakującym spadku w IV kw.) mogło być wynikiem przesunięć w wydatkach gospodarstw domowych z uwagi na wyprzedaże i promocje na początku roku. Dynamika inwestycji wskazuje na stopniowe wyhamowywanie bardzo silnie rosnących w ub.r. nakładów inwestycyjnych, przy czym w I kw. istotnie pozytywnie (kolejny rok z rzędu) na inwestycje wpłynęły korzystne wyniki atmosferyczne skutkujące utrzymaniem wysokiej produkcji w budownictwie. W I kw. pozytywnie na dynamikę wzrostu wpłynęła także dodatnia 0,6 pkt. proc. kontrybucja zapasów we wzrost zgodnie z zapowiadanymi (w ankietach) przez przedsiębiorstwa potrzebami odbudowy zapasów. W II kw. br. oczekujemy osłabienia dynamiki wzrostu PKB do poniżej 5,5 r/r przy założeniu: nieznacznie niższej dynamiki wzrostu konsumpcji (ok. 5,1 5,2 r/r) przy wygaśnięciu wpływu przesunięć w konsumpcji (takie oczekiwania potwierdzają publikowane na kwiecień oraz oczekiwane na maj dane dot. sprzedaży detalicznej) przy utrzymaniu pozytywnego wpływu korzystnej sytuacji dochodowej konsumentów, niższej (ok. 14) dynamiki inwestycji przy braku tak dynamicznego wzrostu wartości rozpoczynanych inwestycji (zgodnie z wynikami ankiety NBP) i wygaśnięciu efektu pogodowego na produkcję w budownictwie, niższej kontrybucji zapasów we wzrost PKB, wyższej (-0,7 pkt. proc.) ujemnej kontrybucji eksportu netto we wzrost przy niekorzystnych perspektywach dla eksportu i relatywnie wyższej dynamice wzrostu importu. Założenie dot. handlu zagranicznego pozostaje w naszej ocenie najwyższym źródłem ryzyka dla publikacji wstępnych danych za II kw. Silniejszego spowolnienia wzrostu oczekujemy w II połowie roku przy coraz silniejszych negatywnych efektach spowolnienia wzrostu w USA i strefie euro na polską gospodarkę. Wzrost dynamiki sprzedaży detalicznej Sprzedaż detaliczna wzrosła w kwietniu br. realnie o 14,0 r/r wobec 11,7 r/r w marcu. W ujęciu nominalnym sprzedaż detaliczna wzrosła o 17,6 r/r wobec 15,7 w marcu. Największy wzrost wartości sprzedaży w skali roku zanotowano w kategoriach: sprzedaż mebli, RTV i AGD (28,3); pojazdy mechaniczne (27,1); prasa, książki (26,8); odzież, obuwie (25,0). Dane nt. sprzedaży detalicznej w kwietniu okazały się słabsze od naszych prognoz (21,1) i rynkowych (18,8 r/r). W naszych przewidywaniach zakładaliśmy znacznie silniejszy efekt większej liczby dni handlowych w kwietniu i efekt zakupów w ostatnim tygodniu kwietnia przed długim majowym weekendem. Choć generalnie dane te pozostają relatywnie mocne, to jednak świadczą o tym, że marcowe osłabienie dynamiki sprzedaży nie wynikało jedynie z efektów statystycznych. Niższa dynamika wzrostu sprzedaży wobec dynamiki dla całego I kw. pozostaje jest spójna z oczekiwanym przez nas osłabieniem dynamiki wzrostu konsumpcji prywatnej w II kw. br. do ok. 5,1-5,2 r/r z 5,6 r/r w I kw., przy pewnym efekcie przesunięć wydatków gospodarstw domowych z końca ub.r. na początek br. (m.in. bardzo gwałtowny wzrost sprzedaży samochodów w styczniu i lutym w okresie znaczących obniżek ich cen). Spadek indeksu PMI dla przemysłu w maju poniżej 50 pkt. Indeks PMI dla przemysłu obniżył się w maju (dane skorygowane o sezonowość) do 49,28 pkt. z 50,56 pkt. odnotowanych w czerwcu. Tym samym wartość indeksu po raz pierwszy od I poł r. obniżyła się poniżej granicy 50 pkt. oddzielającej wzrost w sektorze od osłabienia. Subindeks produkcji obniżył się do poziomu 50,9 pkt., subindeks zatrudnienia do poziomu 47,8 pkt, kolejny miesiąc z rzędu silnie obniżył się subindeks nowych zamówień (49 pkt.). Subindeks zamówień eksportowych obniżył się do poziomu najniższego od końca 2002 r. (46,9 pkt.). W maju obniżyły się subindeksy kosztów oraz cen producentów. Kontynuacja trendu spadkowego wskaźnika PMI pozostaje spójna z naszymi oczekiwaniami silniejszego osłabienia wzrostu gospodarczego w II poł. roku, przy negatywnym wpływie sytuacji otoczenia zewnętrznego na eksport oraz krajowe inwestycje, przy mniejszych ryzykach dla konsumpcji prywatnej wspieranej utrzymującym się dynamicznym wzrostem dochodów gospodarstw domowych w istotnej mierze nie wynikających z czynników cyklicznych. Pomimo silnego osłabienia wskaźnika nie oczekujemy bardzo gwałtownego spadku dynamiki wzrostu PKB przy zapewne korzystniejszych tendencjach w sektorze usług wspierających dynamikę wzrostu gospodarczego. Dane dot. produkcji oraz nowych zamówień wskazują na ryzyko in minus (rzędu ok. 1 pkt. proc.) dla naszej prognozy produkcji przemysłowej w maju (7,4), przy większych zagrożeniach dla danych czerwcowych i lipcowych ze względu na opóźniony wpływ zmiennej subidneksu nowych zamówień. Dane dot. zamówień w eksporcie potwierdzają naszą ocenę bardzo niekorzystnych perspektyw dla eksportu w szczególności w II poł. roku, wciąż jednak pozostają one dość niespójne z wstępnymi danymi GUS dot. handlu zagranicznego w I kw. Kontynuacja spadku wskaźnika cen produkcji wskazuje na malejące ryzyko wzrostu cen producentów., Spadek stopy bezrobocia rejestrowanego w kwietniu do 10,5 Stopa bezrobocia rejestrowanego w kwietniu obniżyła się o 0,6 pkt. proc. w skali miesiąca do 10,5. W przekroju terytorialnym wartość wskaźnika kształtowała się od 7,0 w województwie wielkopolskim do 17,4 w województwie warmińsko-mazurskim. Liczba bezrobotnych spadła w ciągu miesiąca o ok. 97 tys. do 1,606 mln strona 4

5 osób, przy spadku liczby aktywnych zawodowo. Zmniejszenie liczby bezrobotnych odnotowano we wszystkich województwach, największy w województwie opolskim (o 8,1). W skali miesiąca do urzędów pracy zgłoszono więcej ofert i więcej osób niż w marcu uczestniczyło w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu. W najbliższym czasie 97 firm zadeklarowało zwolnienie 9,1 tys. pracowników z przyczyn dot. zakładów pracy, o ok. 20 więcej niż w analogicznym okresie ub. r. Stopa bezrobocia rejestrowanego w kwietniu była zgodna z szacunkami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz nieznacznie niższa od prognoz rynkowych i naszych (po 10,6 średnia z ankiety Reutersa). Do spadku liczby bezrobotnych przyczyniło się sezonowe rozszerzenie skali działalności w cieplejszej części roku (m.in. w rolnictwie, ogrodnictwie, turystyce, budownictwie), przy kontynuacji pozytywnego wpływu na rynek: wysokiego popytu krajowego (skutkującego m.in. dalszym wzrostem zatrudnienia w handlu), ożywienia inwestycyjnego, realizacji przez urzędy pracy programów aktywizacyjnych, a także przy znacznej dostępności ofert pracy. W kwietniu ponownie nieznacznie spadło terytorialne zróżnicowanie stopy bezrobocia pomiędzy województwami. Przewidujemy, że w maju kontynuowany będzie sezonowy spadek bezrobocia, który spowoduje miesięczne obniżenie liczby bezrobotnych o ponad 80 tys. osób i stopy bezrobocia w skali miesiąca o 0,5 pkt. proc. do 10,0. Wg naszych prognoz, dalszy wzrost zatrudnienia oraz tempo wzrostu PKB przyczynią się do nieco słabszej od ubiegłorocznej poprawy sytuacji na rynku pracy i stopa bezrobocia w grudniu 2008 r. obniży się o ok. 9,3-9,5 przy rocznym spadku liczby pozostających bez pracy o ok. 350 tys. osób do 1,4 mln. Spadek stopy bezrobocia wg BAEL w I kw. do 8,1 Wg wstępnych wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), w I kw r. stopa bezrobocia obniżyła się do 8,1 z 8,5 w IV kw. ub. r., liczba bezrobotnych zmniejszyła się w ciągu kwartału o 4,0 do ok. 1,09 mln, a liczba pracujących spadła o 0,1 kw./kw. do ponad 15,5 mln osób co oznacza wzrost w skali roku o 4,6 wobec 4,2 w IV kw r. Wstępne dane BAEL za I kw. br. wskazują na kontynuację poprawy na rynku pracy, a tempo zwiększania się liczby pracujących jest silniejsze od przewidywanego przez NBP w lutowym Raporcie o inflacji (roczny wzrost liczby pracujących o ok. 2,8) i od naszych szacunków (3,9), przy wyższym od prognoz NBP spadku stopy bezrobocia BAEL (ok. 9) i nieznacznie wyższym od naszych oczekiwań (8,3). Wg naszych obliczeń na podstawie powyższych danych i danych o PKB w I kw. br., tempo wzrostu jednostkowych kosztów pracy w gospodarce narodowej wyniosło ok. 8,5 r/r wobec 6,8 w IV kw. ub. r. (poza rolnictwem ukształtowało się na poziomie odpowiednio ok. 10 r/r wobec 8,4 w IV kw.) i było znacznie wyższe dla gospodarki narodowej od prognozowanego w lutowej projekcji inflacyjnej NBP ok. 5 r/r (poza rolnictwem odpowiednio ok. 7) oraz zbliżone do naszych szacunków (odpowiednio 8,5 i 10,0). Dane te, przy założeniu osłabienia tempa wzrostu liczby pracujących w kolejnych kwartałach br., wskazują na scenariusz dalszego narastania napięcia na rynku pracy i do końca br. przewidujemy znacznie wyższą dynamikę wzrostu jednostkowych kosztów pracy od prognozowanych w lutowej projekcji inflacyjnej przez NBP. MF: deficyt po maju nie przekroczył 2 mld zł; niższy deficyt roczny i potrzeby pożyczkowe Wiceminister finansów Elżbieta Suchocka-Roguska powiedziała , że wg wstępnych szacunków resortu, po maju 2008 roku budżet państwa zanotował deficyt mieszczący się w przedziale 1,5-2,0 mld zł. (PAP) Wiceminister finansów, Katarzyna Zajdel-Kurowska powiedziała , że potrzeby pożyczkowe państwa będą w tym roku niższe, ponieważ po czterech miesiącach budżet miał nadwyżkę, a resort szacuje, że deficyt będzie stanowczo niższy niż 27 mld zł. K. Zajdel-Kurowska dodała: Deficyt na pewno będzie niższy o kilka miliardów złotych. Zakładamy, że wydatki nie zostaną zrealizowane w 100 i będziemy mieli wyższe dochody. Wiceminister K. Zajdel-Kurowska poinformowała również, że resort finansów wciąż zainteresowany jest emisją euroobligacji: Obserwujemy bacznie rynek ( ) Gdyby pojawiły się korzystne okoliczności, wykorzystamy je. Mamy ten komfort, że możemy zwlekać ( ) Myślimy, że w końcu sytuacja na rynku się ustabilizuje. (Reuters) Wg komunikatu MF z dn , podczas szczytu polsko-francuskiego Minister Finansów, Jacek Rostowski i sekretarz stanu ds. europejskich w rządzie Republiki Francuskiej, Jean-Pierre Jouyet podpisali umowę o przedterminowej spłacie całości zadłużenia Skarbu Państwa wobec Francji członka Klubu Paryskiego (KP). Spłata zobowiązań objętych umową, o wartości nominalnej ok. 347 mln EUR, nastąpi 30 września br., razem z przypadającymi na ten dzień regularnymi płatnościami kapitałowymi i odsetkowymi. W wyniku podpisania umowy całkowite zadłużenie Skarbu Państwa wobec KP wynosić będzie równowartość ok. 714 mln EUR. (MF) Wg komunikatu MF z dn , w czerwcu resort zaoferuje na rynku pierwotnym bony skarbowe (13- i 52-tygodniowe na łączną kwotę 6-10 mld zł) na przynajmniej 3 przetargach, a także obligacje zmiennokuponowe WZ0118 i indeksowane IZ0816 (1,0-3,5 mld zł). Jednocześnie MF nie zaoferuje stałokuponowych obligacji 5-letnich, których emisja była pierwotnie planowana na czerwiec. (MF) Najnowsze szacunki MF dotyczące wykonania deficytu po maju są nieznacznie bardziej optymistyczne od naszych wcześniejszych prognoz. Lepszy wynik budżetu po maju mógł wynikać z pozytywnych efektów rozliczeń rocznych w ramach podatków dochodowych (wzrost wpływów netto z PIT i CIT) lub z niższego wykonania wydatków. Nieznacznie niższy deficyt miesięczny uzyskany w maju implikuje marginalnie niższe potrzeby pożyczkowe MF w czerwcu, zmniejszając presję na rynku pierwotnym SPW. Szacunkowe dane o wykonaniu budżetu po maju zostaną opublikowane w połowie czerwca. Jednocześnie wypowiedź wiceminister finansów, K. Zajdek-Kurowskiej potwierdza strona 5

6 naszą generalną ocenę bardzo dobrej sytuacji budżetu państwa głównego korzystnego czynnika fundamentalnego dla długu publicznego. Jednocześnie jednak wypowiedzi przedstawicieli resortu potwierdzają niesprzyjające warunki rynkowe dla emisji obligacji długoterminowych tak na krajowym rynku finansowym jak i na międzynarodowym. Konsekwencją sytuacji rynkowej jest ograniczenie emisji obligacji długoterminowych i wzrost podaży bonów skarbowych o terminie zapadalności do 52 tygodni. Taka sytuacja ma miejsce już od kilku tygodni i prawdopodobnie będzie kontynuowana w najbliższych tygodniach, co wpisuje się w decyzję MF o rezygnacji z najbliższej emisji obligacji 5-letnich, które zgodnie z rocznym harmonogramem byłyby sprzedawane na przetargu oraz jednoczesnego zwiększenia podaży bonów. Szacując czerwcowe potrzeby pożyczkowe MF, w tym wynikające z zapadających obligacji 5-letnich (na kwotę 12,3 mld zł) oraz uwzględniając przedstawiony harmonogram emisyjny, podtrzymujemy naszą ocenę, że przy rezygnacji z emisji obligacji 5-letnich, resort będzie zmierzał ostatecznie do uplasowania na rynku bonów skarbowych na łączną kwotę 4-6 mld zł, choć nie wykluczone, że - przy korzystnych dla resortu wynikach przetargów - ostateczna podaż będzie większa i pozwoli dodatkowo na zwiększenie rezerwy płynnościowej budżetu. W lipcu pozycja MF ulegnie poprawie dzięki oczekiwanym przez nas wysokim wpływom z podatków pośrednich i stopniowo, ale nie gwałtownie rosnących wydatkach budżetu, przy relatywnie niskich kwotach zapadających obligacji, co zdejmie presję z rynku pierwotnego. Natomiast wcześniejszy wykup długu publicznego powinien nieznacznie korzystnie wpłynąć na wizerunek Polski jako wiarygodnego dłużnika i pozwolić na zmniejszenie premii za ryzyko kraju w przypadku emisji obligacji na rynkach międzynarodowych, szczególnie, że jeśli warunki rynkowe na to pozwolą prawdopodobnie w II poł. br. nastąpi emisja polskich obligacji denominowanych w euro. MF: spełnienie kryterium inflacyjnego w 2009 r. Minister finansów Jacek Rostowski powiedział , że Polska będzie spełniała kryterium inflacyjne w 2009 r., podkreślając, że kryterium stóp spełniamy na bieżąco. Minister dodał, że pozostaje kwestia kryterium kursowego (...) ze względu na złą konstrukcję mechanizmu ERM2. J. Rostowski zadeklarował przystąpienie Polski do ERM2 wtedy, gdy polityka gospodarcza będzie do tego naprawdę przygotowana i tylko w takim wypadku, gdy będzie pewność, że po spełnieniu wymogu dwuletniego przebywania w tym systemie, będzie mogła przystąpić do strefy euro, tj. m.in. po uzyskaniu szerokiej akceptacji politycznej dotyczącej decyzji o przystąpieniu do strefy euro. Minister podtrzymał swoją ocenę korzyści płynących z przystąpienia Polski do strefy euro, ale zaakcentował duże ryzyko ataków spekulacyjnych w okresie pobytu w ERM2, gdy kraj nie jest dobrze przygotowany od strony fiskalnej. Według niego trwałe i stabilne spełnienie kryterium fiskalnego będzie czynnikiem stabilizującym złotego. Drugim warunkiem przystąpienia do ERM2 jest w opinii ministra okres spokoju na rynkach finansowych". J. Rostowski podtrzymał prognozy wzrostu gospodarczego w przyszłym roku na poziomie 5 r/r oraz inflacji średniorocznej na poziomie 3,5. Minister finansów zadeklarował zmniejszenie deficytu sektora finansów publicznych do co najmniej 2 PKB w 2009 r. i dodał, że dla ograniczenia deficytu budżetowego konieczna jest radykalna reforma po stronie wydatków, ale będzie wprowadzana stopniowo. Minister zapowiedział również, że podatek liniowy z ulgą prorodzinną zostanie wprowadzony w 2010 lub 2011 r. i zapewnił: Jeżeli nie wprowadzimy podatku liniowego w 2011 roku, to w 2010 czekają nas inne ruchy podatkowe. Szef resortu finansów zapowiedział jednocześnie podniesienie składki zdrowotnej o 1 pkt proc., do 10 od 2010 r, co przyniesie budżetowi w pierwszym roku 5 mld zł - będzie to miało miejsce pod warunkiem uszczelnienia systemu finansowego jednostek służby zdrowia i wprowadzenia do nich zawodowego zarządzania. (PAP) Wypowiedź ministra jest spójna z wcześniejszymi wypowiedziami przedstawicieli rządu dotyczącymi przygotowań do wejścia Polski do strefy euro i podobnie jak wcześniejsze wypowiedzi nie wskazuje konkretnego docelowego terminu wejścia do ERM2 i przyjęcia wspólnej waluty. Zgadzamy się z ministrem finansów, że istnieje ryzyko ataków spekulacyjnych w okresie pobytu w mechanizmie kursowym ERM2, szczególnie, jeśli będą wątpliwości odnośnie spełnienia któregokolwiek z pozostałych kryteriów konwergencji, zwłaszcza fiskalnego. Dlatego też decyzja o wejściu do ERM2 najprawdopodobniej zapadnie po spełnieniu pozostałych kryteriów (poza walutowym), a nie wykluczone, że dopiero po osiągnięciu tzw. celu średniookresowego, który w przypadku Polski został ustalony na poziomie 1 PKB deficytu strukturalnego. Ponadto wypowiedź ministra finansów potwierdza nasze wcześniejsze wnioski, w tym dotyczące osiągnięcia konsensusu politycznego, koniecznego do zmiany Konstytucji, co jest niezbędne do spełnienia kryterium prawnego i wejścia do strefy euro. Podtrzymując nasz bazowy scenariusz, w którym zakładamy spowolnienie wzrostu gospodarczego, rosnące inwestycje infrastrukturalne oraz realizację planów rządowych, które wraz z niekorzystnym kalendarzem politycznym będą utrudniały dalsze równoważenie finansów publicznych, oczekujemy, że wejście Polski do ERM2 będzie możliwe w r., a do strefy euro w r. Agencje ratingowe: rating Polski nadal stabilny Analityk agencji ratingowej Standard & Poor's (S&P), Kai Stukenbrock, powiedział , że podniesienie ratingu Polski w tym roku jest mało prawdopodobne, ponieważ potrzeba czasu, by reformy wprowadzane przez rząd stały się odczuwalne w gospodarce. W jego ocenie Postęp w reformach sektora publicznego i zmniejszaniu deficytu nie jest zbyt szybki. Są plany prywatyzacyjne, w których są bardzo dobre pomysły, ale nikt nie spieszy się z prywatyzacją. Reformy są wprowadzane dość stopniowo, więc potrzeba czasu, by stały się odczuwalne w gospodarce. Analityk ocenił, że polska gospodarka jest zrównoważona, a rozwój sytuacji gospodarczej bardzo strona 6

7 pozytywny i nie spodziewa się, by sytuacja miała się pogorszyć. Ważne dla agencji ratingowej będą dalsze reformy podejmowane przez polski rząd oraz przyszłoroczny budżet. Obecnie długoterminowy rating dla długu w walucie obcej wynosi A- z perspektywą pozytywną, natomiast w walucie krajowej A z perspektywą stabilną. (Reuters) Wg raportu agencji ratingowej Moody's, cytowanego przez Reutersa, ze względu na utrzymujący się deficyt na rachunku obrotów bieżących i silny wzrost kredytów gospodarki szeregu europejskich rynków wschodzących są zagrożone "twardym lądowaniem". Polska należy do krajów, których rating byłby umiarkowanie zagrożony w razie takiego rozwoju wydarzeń. Podobną ocenę do Polski uzyskały Rumunia i Chorwacja, których rating może znaleźć się pod umiarkowaną presją. Przedmiotem rozważań agencji ratingowej jest także płynność i dostępność finansowania w razie kryzysu. Generalnie w ocenie Moody s w sytuacji kryzysu finansowanie powinno być dostępne dla takich krajów jak Polska, ale może być ono drogie. Większe gospodarki, takie jak polska, rumuńska czy węgierska, są potencjalnie bardziej narażone na to ryzyko ze względu na wielkość potrzebnego im finansowania. W takim przypadku powinna być jednak możliwość pozyskania finansowania z organizacji międzynarodowych lub otwarcia linii swapowych z innymi bankami centralnymi, więc groźba niespełnienia przez te kraje swych zobowiązań wydaje się mało prawdopodobna. Długoterminowy rating Polski w walucie krajowej i zagranicznej agencji Moody's to A2 z perspektywą stabilną. (Reuters) Wypowiedź analityka S&P jest zgodna z naszymi wcześniejszymi ocenami, iż do podwyżki ratingu Polski przez S&P dojdzie raczej w przyszłym roku, a pozytywna perspektywa ratingu wskazuje na taką możliwość. Podtrzymujemy nasze zdanie, iż o ile kluczowe dla oceny średnio- i długoterminowej są reformy strukturalne i trwała poprawa sytuacji finansów publicznych, to możliwe jest, że nawet bez znaczących reform, ale przy spadku deficytu sektora finansów publicznych (który podobnie jak w minionych latach może wynikać m.in. z ograniczonej realizacji wydatków infrastrukturalnych) w 2009 r. agencja S&P zdecyduje o podwyższeniu ratingu Polski. Natomiast raport Moody s jest naszym zdaniem odpowiedzią agencji na utrzymującą się niepewność rynkową, będącą następstwem ubiegłorocznego kryzysu na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych i próbą oceny już zmaterializowanych i potencjalnych zagrożeń. Raport ten wskazuje, że o ile Polska nie jest zupełnie niezagrożona jeśli chodzi o perspektywy ratingu i dostępność finansowania, to ocena Polski w porównaniu z innymi krajami UE - nie będącymi członkami strefy euro, wypada korzystnie. Wydźwięk raportu jest zbieżny z naszymi ocenami, iż okresowe wzrosty awersji inwestorów do ryzyka powodują wzrost kosztów finansowania również polskiego długu publicznego, ale premia za ryzyko w przypadku Polski jest relatywnie niewielka. Natomiast ewentualne silne spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce (np. w konsekwencji znaczącego spowolnienia gospodarki strefy euro), skutkowałoby gwałtownym wzrostem deficytu sektora finansów publicznych, m.in. ze względu na duży udział wydatków sztywnych w wydatkach ogółem, a w konsekwencji mogłoby prowadzić do obniżenia ratingów Polski i dalszego utrudnienia pozyskania źródeł finansowania deficytu budżetowego. PROGNOZY RYNKU FINANSOWEGO Wykonanie Prognoza Stopa lombardowa 7,25 7,50 7,50 7,50 Stopa referencyjna 5,75 6,00 6,00 6,00 Bony skarbowe 52t. 6,50 6,60 6,50 6,15 Obligacje skarbowe 2l.* 6,46 6,50 6,50 6,20 Obligacje skarbowe 5l.** 6,38 6,40 6,50 6,00 Obligacje skarbowe 10l.*** 6,28 6,25 6,30 5,90 Kurs PLN/USD 2,18 2,19 2,18 2,30 Kurs PLN/EUR 3,38 3,40 3,37 3,35 Kurs PLN/CHF 2,10 2,10 2,11 2,10 Kurs USD/EUR 1,56 1,56 1,55 1,45 Repo Fed 2,00 2,00 2,00 1,50 Repo EBC 4,00 4,00 4,00 3,50 Notowania obligacji benchmarkowych, obecnie: *-seria OK0710, ** - seria PS0413, *** - seria DS1017 strona 7

8 RYNEK PIENIĘŻNY I PAPIERÓW DŁUŻNYCH W ubiegłym tygodniu nastąpił ok. 15-pkt. wzrost rentowności bonów skarbowych, przy kilkupunktowych zmianach rentowności polskich obligacji, pomimo znaczącego wzrostu rentowności obligacji na rynkach bazowych. W minionym tygodniu najważniejszym wydarzeniem dla rynku SPW było posiedzenie RPP, a także publikacje danych o sprzedaży detalicznej (28.05.) i wzroście PKB w I kw. br. (30.05.), które poprzedził spadek rentowności obligacji w I poł. tygodnia. Choć Rada nie zmieniła stóp procentowych NBP na zakończonym posiedzeniu, to komunikat i wypowiedzi członków RPP, pomimo słabszych od oczekiwań danych o sprzedaży detalicznej, podtrzymały oczekiwania inwestorów na kontynuację zaostrzania polityki pieniężnej, co wraz ze wzrostem podaży bonów skarbowych i planami dalszego zwiększania emisji na krótkim końcu krzywej dochodowości, spowodowało łącznie wzrost rentowności bonów skarbowych o 15 pkt. baz. i mniejszy wzrost rentowności obligacji. Jednoczesne ograniczenie podaży obligacji spowodowało, iż były one mniej podatne na przecenę obligacji na rynkach bazowych i wzrost rentowności polskich obligacji 10-letnich wyniósł 7 kpt. baz. wobec 18 pkt. baz. w przypadku papierów amerykańskich i niemieckich, których ceny spadały wraz ze spadkiem oczekiwań inwestorów na rozluźnienie polityki pieniężnej w USA i w strefie euro. Przesłankami do zmian oczekiwań inwestorów były narastające obawy o globalne perspektywy inflacyjne i nieznacznie silniejsze od oczekiwanych dane makroekonomiczne w USA. Opublikowane pod koniec tygodnia krajowe dane o wzroście PKB w I kw. okazały się nieznacznie wyższe od oczekiwań, co wraz z jastrzębim wydźwiękiem komunikatu i kolejnych wypowiedzi członków RPP podtrzymało trend wzrostowy rentowności polskich SPW. W bieżącym tygodniu nie będzie publikacji krajowych danych makroekonomicznych. Inwestorzy będą oczekiwali na publikacje danych przez GUS w połowie miesiąca, a rynek będzie podatny na zmiany notowań obligacji na rynkach bazowych. Rosnące oczekiwania na czerwcową podwyżkę stóp procentowych NBP, stymulowane dodatkowo wypowiedziami członków RPP będą stanowiły presję na dalszy wzrost rentowności. Ponadto publikacje wskaźników ISM w USA i PMI w strefie euro, a także komunikat po posiedzeniu EBC oraz dane z amerykańskiego rynku pracy będą powodowały wzrost zmienności notowań obligacji na rynkach bazowych, a obawy o perspektywy inflacyjne będą najprawdopodobniej wzmacniały tendencję rosnącą rentowności na rynkach bazowych, a w konsekwencji również na rynku polskim (choć w mniejszej skali). W następnych tygodniach istotne dla rynku SPW będą publikacje krajowych danych makroekonomicznych, które mogą zmienić oczekiwania inwestorów odnośnie potencjalnej skali i tempa zaostrzania polityki pieniężnej przez RPP. Również publikacje danych w USA i w strefie euro oraz posiedzenie Fed, po którym inwestorzy będą oczekiwali wskazówek odnośnie następnych decyzji Fed będą istotnie zwiększały zmienność notowań na rynku obligacji. Krzywa dochodowości - Polska 6,65 6,55 6,45 6,35 6,25 6,15 6,05 5,95 lata maj maj maj maj-08 Spread obligacji 5-letnich polskich, czeskich i węgierskich wobec ich niemieckich odpowiedników PL N HUF CZK Różnica pomiędzy rentownością polskich i zagranicznych SPW 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 1 rok 2 lata 5 lat 10 lat okres zapadalności USA CZECHY WĘGRY NIEMCY Kontrakty FRA 3M - Polska RYNEK WTÓRNY W OSTATNIM TYGODNIU DATA 1 rok 2 lata 5 lat 10 lat BS52 OK0709 OK0710 PS0412 PS0413 DS1015 DS1017 Rent. () 6,50 6,51 6,46 6,42 6,38 6,30 6,28 Zmiana (pt-pt) 0,15 0,11 0,05 0,00 0,00 0,05 0,07 NOTOWANIA WIBOR 3M I KONTRAKTÓW FRA WIBOR FRA M 1X4 2X5 3X6 4X7 6,56 6,58 6,60 6,61 6,48 5X8 6X9 7X10 9X12 6,59 6,56 6,53 6,41 6,65 6,60 6,55 6,50 6,45 6,40 6,35 6,30 6,25 6,20 6, maj maj maj maj-08 strona 8

9 RYNEK WALUTOWY W minionym tygodniu kurs złotego zyskał na wartości względem euro, natomiast minimalnie osłabił się wobec dolara. Na koniec tygodnia kurs wyniósł 3,38 PLN/EUR i 2,18 PLN/USD wobec 3,41 PLN/EUR i 2,17 PLN/USD przed tygodniem. W pierwszej połowie tygodnia, w oczekiwaniu na decyzję RPP dotyczącą poziomu stóp procentowych, kurs PLN/EUR pozostawał na relatywnie stabilnym poziomie ok. 3,40 PLN/EUR. Opublikowana w środę, zgodna z większością oczekiwań rynkowych, decyzja o pozostawieniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie nie wpłynęła na kurs złotego. Złoty nie zareagował również na nieco niższe od oczekiwań, ale wciąż silne dane o sprzedaży detalicznej w kwietniu. W drugiej połowie tygodnia pod wpływem informacji o znacznej rewaluacji korony słowackiej względem euro, relatywnie jastrzębiego komentarza do decyzji RPP oraz wyższych od oczekiwań danych o wzroście PKB w I kw. br. złoty umacniał się osiągając okresowo poziom 3,37 PLN/EUR. Wsparciem dla złotego mogła być również poprawa nastrojów na światowych rynkach finansowych odzwierciedlona deprecjacją jena japońskiego i franka szwajcarskiego. W kolejnych tygodniach oczekujemy ograniczonej zmienności kursu złotego wokół poziomu 3,40 PLN/EUR. Złoty najprawdopodobniej będzie pozostawał pod wpływem kształtowania się kursu USD/EUR i nastrojów na światowych rynkach finansowych. W nadchodzących tygodniach czynnikiem ograniczającym ewentualną aprecjację złotego mogą być wypłaty dywidend inwestorom zagranicznym, których kumulacja przypada zazwyczaj na maj i czerwiec. W związku z bardzo silnymi oczekiwaniami rynkowymi podwyżka stóp procentowych na czerwcowym posiedzeniu RPP najprawdopodobniej nie wpłynie istotnie na wzmocnienie kursu złotego. USD/EUR W ubiegłym tygodniu kurs dolara zyskał na wartości względem euro. Na koniec tygodnia kurs USD/EUR ukształtował się na poziomie 1,56 dolara wobec 1,58 dolara przed tygodniem. W pierwszej połowie tygodnia kurs USD/EUR obniżył się do ok. 1,56 dolara. Pomimo korzystnych danych o wzroście PKB w I kw. w Niemczech, publikacja znacznie niższego od oczekiwań czerwcowego indeksu GfK nastrojów niemieckich konsumentów spowodowała deprecjację euro. Z kolei napływ korzystnych danych z amerykańskiego rynku nieruchomości i lepszych od oczekiwań danych o zamówieniach na dobra trwałego użytku w marcu przyczyniły się do aprecjacji dolara. Wsparciem dla dolara mogła być również publikacja indeksu nastrojów konsumentów instytutu Conference Board, który chociaż okazał się znacznie gorszy od oczekiwań, to był sygnałem silnego wzrostu oczekiwań inflacyjnych wśród amerykańskich gospodarstw domowych. W drugiej połowie tygodnia m.in. pod wpływem publikacji wyższych od oczekiwań danych o wzroście PKB w USA w I kw. (II szacunek) oraz niekorzystnych danych makroekonomicznych ze strefy euro dolar kontynuował trend aprecjacyjny osiągając okresowo poziom 1,55 dolara. W nadchodzącym tygodniu wpływ na kurs dolara względem euro najprawdopodobniej będzie miał głównie komentarz do decyzji EBC oraz dane makroekonomiczne z USA: przede wszystkim dane dotyczące liczby nowych miejsc pracy w sektorze pozarolniczym oraz dane dot. wskaźnika ISM w sektorze przemysłowym i usługowym. Jeśli jastrzębiemu komentarzowi EBC towarzyszyć będzie publikacja niekorzystnych danych z amerykańskiego rynku pracy należy oczekiwać wzrostu kursu USD/EUR, natomiast jeśli dane okażą się korzystne dolar nie powinien stracić na wartości. W kolejnych tygodniach istotny wpływ na notowania kursu dolara względem euro mogą mieć dane makroekonomiczne istotne w kontekście perspektyw procesów inflacyjnych w USA i strefie euro. W związku z utrzymującą się niepewnością co do decyzji Fed i EBC dotyczących wysokości stóp procentowych podtrzymujemy oczekiwania utrzymania zmienności kursu USD/EUR wokół poziomu 1,55 dolara. 5,00 4,80 4,60 4,40 4,20 4,00 3,80 3,60 3,40 3,20 3,00 2,80 2,60 2,40 2,20 2,00 kurs Kurs PLN/EUR, PLN/USD EUR/PLN USD/PLN Odchylenie kursu rynkowego od dawnego parytetu 5,00 0,00-5,00-10,00-15,00-20,00-25,00-30,00-35,00 Kurs euro i jena wobec dolara USD/EUR 1,65 1,55 1,45 1,35 1,25 1,15 1,05 0,95 0,85 HUF USD/EUR JPY/USD (odwrócona skala) JPY/USD Kurs forinta i korony czeskiej wobec dolara i euro CZK 40 HUF/USD HUF/EUR CZK/USD CZK/EUR strona 9

10 USA Publikowane w minionym tygodniu dane dot. wzrostu PKB wskazują na korzystniejszy obraz sytuacji makroekonomicznej na początku kwartału: mniejszy pozytywny wkład zapasów we wzrost, niższa skala spadku inwestycji przedsiębiorstw, co przy korzystnych danych dot. zamówień na dobra trwałego użytku wskazuje na relatywnie lepsze perspektywy wzrostu inwestycji w II kw. Na stabilnym poziomie utrzymywał się także w kwietniu wskaźnik inflacji bazowej. Mniej korzystne dane z ubiegłego tygodnia to: korekta pozytywnego wpływu handlu zagranicznego we wzrost jednak przy korekcie w dół dynamiki wzrostu eksportu (przy równoczesnym silnym ograniczeniu importu), zerowa dynamika wzrostu wydatków gospodarstw domowych w ujęciu realnym w kwietniu, wzrost dochodów wspierany głównie dochodami z transferów (rozpoczęte w kwietniu zwroty z podatku) przy ujemnej miesięcznej dynamice wzrostu dochodów z pracy, bardzo niekorzystne dane dot. nastrojów konsumentów w maju przy silnym negatywnym wpływie sytuacji w zakresie cen żywności oraz paliw, ale także systematycznie pogarszającej się ocenie dot. sytuacji na rynku pracy oraz ogólnej oceny sytuacji finansowej, pomimo rozpoczętego pod koniec kwietnia procesu zwrotów z podatków). Dane dot. wydatków gospodarstw domowych oraz nastrojów konsumentów (przy niepewności dot. wpływu impulsu fiskalnego) stanowią o wysokiej niepewności dla perspektyw wzrostu konsumpcji w II oraz III kw. br. W naszej ocenie długookresowe perspektywy dla gospodarki USA przedstawiają się mniej korzystnie wobec ocen wynikających z kształtowania się sytuacji na rynkach finansowych (przy silnych ryzykach dla spłacalności kredytów, dostępie do finansowania kredytem gospodarstw domowych skutkujących bardzo wyraźnymi zagrożeniami dla perspektyw konsumpcji prywatnej), niemniej bieżąca sytuacja w zakresie cen ropy naftowej na rynkach światowych oraz oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych będzie wpływała na utrzymanie bardziej jastrzębiego stanowiska przedstawicieli Fed w najbliższych tygodniach. Przedstawicielka Fed J. Yellen powiedziała (27.05.), że bank centralny nie dopuści do sytuacji, aby inflacja wymknęła się spod kontroli, nawet w sytuacji kiedy gospodarka znajduje się na skraju recesji. Yellen oceniła, że bieżąca sytuacja nie jest analogiczna do tej z lat 70-tych, jednak nie można dopuścić do tego, aby tak się stało w kolejnych kwartałach. Pomimo niekorzystnych danych makroekonomicznych, w opinii Yellen nie ma obecnie potrzeby automatycznych redukcji stóp, a bieżący poziom stóp procentowych wydaje się odpowiedni. Przedstawicielka Fed oceniła, że utrzymujące się wzrosty cen energii i żywności będą bardzo istotnie negatywnie wpływać na inflację, jak i sytuację dochodową gospodarstw domowych. W zakresie kondycji konsumentów, w jej ocenie sytuacja pozostanie bardzo niekorzystna jeszcze w przyszłym roku. Yellen wyraziła nadzieję, że dotychczasowe impulsy monetarne, jak i fiskalne wpłyną na poprawę sytuacji gospodarczej w najbliższym czasie, a w warunkach poprawy sytuacji gospodarczej bank centralny będzie musiał przejść do cyklu zacieśnienia polityki monetarnej. Yellen przyznała także, że wciąż sytuacja na rynku nieruchomości, cen surowców oraz w sektorze finansowym stwarza istotne zagrożenia dla perspektyw wzrostu gospodarczego. Przedstawiciel Fed R. Fisher powiedział (28.05.), że można oczekiwać przedłużającego się okresu bardzo niskiego wzrostu gospodarczego w warunkach ograniczania kredytu dla podmiotów gospodarczych, scenariusz recesyjny w dalszym ciągu nie jest jednak przesądzony. W jego ocenie obecnie bardzo istotnym zagrożeniem dla gospodarki jest inflacja przy dynamicznie rosnących cenach surowców. G. Stern przedstawiciel Fed powiedział (28.05.), że bank centralny będzie musiał zrezygnować z akomodacyjnej polityki pieniężnej, aby nie dopuścić do niekontrolowanego wzrostu inflacji. Jako bardzo korzystne Stern uznał dotychczasowe podtrzymanie oczekiwań inflacyjnych na stabilnym poziomie, jednak należy być gotowym na zmianę tych warunków. Choć składowe inflacji bazowej nie wskazują obecnie na narastanie ryzyk i nierównowag, nie można ignorować dynamiki wzrostu cen energii i żywności. W jego ocenie dotychczasowe działania Fed należy uznać za odpowiednie. Stern stwierdził, że 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Stopy procentowe - USA sty 01 lip 01 Fed repo 3 M 5L Krzywa dochodowości - USA 4,20 4,00 3,80 3,60 3,40 3,20 3,00 2,80 2,60 2,40 2,20 lata maj maj maj maj-08 Notowania FRA 3M - USA 3,3 3,267 3,2 3,1 3,062 3,0 2,9 2,8 2,796 2,7 2,688 2,6 2,5 m-ce maj maj maj maj-08 Stopy procentowe strefa euro 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 sty 01 lip 01 ECB repo 3 M 5L strona 10

11 wątpliwe jest, aby pozytywny wpływ impulsu fiskalnego z połowy br. trwał dłużej niż przez dwa kwartały br. Komentując sytuację na rynkach finansowych Stern powiedział, że generalnie odnotowano już wyraźną poprawę, niemniej wciąż nie można mówić o warunkach sprzed okresu kryzysu. Wg II szacunku tempo wzrostu PKB wyniosło w I kw. 0,9 kw/kw, wobec 0,6 w IV kw. ub.r. Wstępne szacunki wskazywały na tempo wzrostu na poziomie 0,6 kw/kw. Na niezmienionym poziomie (wobec wstępnych szacunków) utrzymała się dynamika konsumpcji 1 kw/kw, wartość inwestycji przedsiębiorstw obniżyła się o 0,2 kw/kw (wstępne szacunki -2,5), natomiast inwestycje na rynku nieruchomości obniżyły się o 25,5 kw/kw (-26,7). Skorygowane zostały dane dot. zapasów, których pozytywna kontrybucja wyniosła 0,2 pkt. proc. (0,8 pkt. proc.). W I kw. wyższa okazała się kontrybucja eksportu netto we wzrost PKB + 0,8 pkt. proc. (+0,2 pkt. proc.), jednak przy silniejszej korekcie w dół dynamiki importu wobec eksportu, a nie w efekcie wyższej dynamiki wzrostu eksportu. Inflacja mierzona wydatkami konsumentów wyniosła w I kw. 3,5 kw/kw, wobec 3,9 w IV kw. zgodnie z wstępnymi szacunkami. Wskaźnik bazowy, po wykluczeniu cen żywności i energii, wyniósł 2,1 kw/kw, wobec 2,5 w IV kw. oraz oczekiwań rynkowych 2,2. Liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych w tygodniu kończącym się wzrosła do 372 tys. z 368 tys. po korekcie tydzień wcześniej. Średnia z prognoz rynkowych wyniosła 370 tys. Średnia czterotygodniowa wyniosła 370 tys., wobec 373 tys. przed tygodniem. W tygodniu kończącym się znacząco wzrosła liczba bezrobotnych kontynuujących pobieranie zasiłku. Indeks nastrojów konsumentów instytutu Conference Board obniżył się w maju do 57,2 pkt. z 62,8 pkt. w kwietniu. Średnia z prognoz rynkowych wskazywała na spadek wskaźnika do 60 pkt. Przedstawiciel instytutu powiedział, że pogorszenie nastrojów to efekt gorszych ocen sytuacji gospodarczej, sytuacji na rynku pracy oraz silnego wzrostu obaw o najbliższe perspektywy sytuacji dochodowej. Subindkes oceny bieżącej sytuacji obniżył się do 74,4 pkt. z 81,9 pkt. w kwietniu, indeks oczekiwań obniżył się do 45,7 pkt. z 50 pkt. W maju bardzo silnie wzrosły oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych. Wskaźnik nastrojów konsumentów Uniwersytetu Michigan obniżył się w maju do 59,8 pkt. z 62,6 pkt. w kwietniu. Średnia z oczekiwań rynkowych wyniosła 59,5 pkt. Wskaźnik bieżącej sytuacji obniżył się o 3,7 pkt., natomiast subindeks oczekiwań spadł o 2,2 pkt. W maju odnotowano ponowny wzrost oczekiwań inflacyjnych, w tym drugie miesiąc z rzędu (choć w mniejszej skali) wzrost długookresowych oczekiwań inflacyjnych. Wartość dochodów gospodarstw domowych (w ujęciu nominalnym) wzrosła w kwietniu o 0,2 m/m, wobec 0,4 m/m w marcu. Wydatki gospodarstw domowych wzrosły o 0,2 m/m, wobec 0,4 w marcu. Średnia z prognoz rynkowych wskazywała na wzrost dochodów o 0,1 m/m oraz wydatków o 0,2 m/m. W ujęciu realnym wartość wydatków w kwietniu nie zmieniła się wobec marca. Wskaźnik Chicago PMI koniunktury w przemyśle wzrósł w maju do 49,1 pkt. z 48,3 pkt. w kwietniu. Średnia z prognoz rynkowych wyniosła 48 pkt. W maju obniżył się subidneks produkcji, wzrósł subindkes nowych zamówień oraz zatrudnienia (utrzymując się jednak na bardzo niskim poziomie 41,2 pkt.). Wartość zamówień na dobra trwałe obniżyła się w kwietniu o 0,5 m/m, po spadku marcowym o 0,3 m/m. Średnia z prognoz rynkowych wskazywała na spadek zamówień rzędu 1 m/m. Po wykluczeniu kategorii transportu wartość zamówień wzrosła o 2,5, wobec 1,7 w marcu. Sprzedaż domów na rynku pierwotnym wzrosła w kwietniu o 3,3 m/m i obniżyła się o 42 r/r, do 526 tys. z 509 tys. w marcu (po korekcie z 526 tys.). Średnia z prognoz rynkowych wyniosła 520 tys. STREFA EURO Wypowiedzi przedstawicieli EBC z minionego tygodnia jednoznacznie wskazują na podtrzymanie jastrzębiego stanowiska banku centralnego w sytuacji utrzymujących się zagrożeń dla kształtowania się inflacji w kolejnych tygodniach. Oczekujemy, że na posiedzeniu w bieżącym tygodniu (czwartek ) rada EBC utrzyma stopy procentowe na niezmienionym poziomie, komunikat rady będzie najprawdopodobniej bardziej jastrzębi wobec komunikatu kwietniowego z uwagi na znaczący wzrost wskaźnika majowej inflacji, jak i tendencje na rynku ropy naftowej, stanowiące istotne zagrożenie silniejszego wzrostu inflacji w miesiącach kolejnych. W kwartalnej prognozie makroekonomicznej bank centralny zapewne podwyższy prognozowaną ścieżkę inflacji, przy możliwej korekcie w dół prognozy wzrostu gospodarczego (mniej pewne). W komunikacie rada może zwrócić uwagę na słabsze dane ze sfery realnej w II kw. jak i pierwszy sygnał wyhamowania tendencji wzrostowej dynamiki kredytów dla podmiotów prywatnych, niemniej skala tych zmian jest obecnie zbyt mała, aby zdominować kwestie dot. inflacji. Takiej retoryki EBC można oczekiwać także w kolejnych tygodniach, jednak w naszej ocenie w dłuższym okresie perspektywy dla polityki pieniężnej EBC są bardziej niejasne. Zakładając silniejsze spowolnienie wzrostu gospodarczego strefy euro, brak efektów drugiej rundy oraz (ograniczony) spadek cen ropy naftowej w II poł. roku w naszej ocenie prawdopodobne jest poluzowanie polityki pieniężnej EBC, jednak decydującym czynnikiem dla powyższego scenariusza będzie kształtowanie się cen ropy naftowej, tj. podtrzymanie trendu wzrostowego cen surowca, poskutkowałoby zapewne brakiem zmian stóp. W naszej ocenie bieżąca sytuacja w zakresie wskaźnika inflacji bazowej, oczekiwań inflacyjnych jak również słabszych danych realnych sprawia, że mało prawdopodobna jest strona 11

12 podwyżka stóp procentowych, szczególnie że narastają obawy o wyraźne negatywny wpływ cen ropy naftowej na sferę realną gospodarki. Prezes EBC J. C. Trichet powiedział (28.05.), że bank centralny będzie wykorzystywał swoje narzędzia do utrzymania stabilności cenowej w gospodarce, aby nie dopuścić do wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Prezes w wywiadzie powiedział także, że nie można jeszcze mówić o zakończeniu kryzysu na rynkach finansowych i bank centralny będzie w dalszym ciągu ściśle monitorował sytuację. V. Constancio członek rady EBC powiedział (26.05.), że w II kw. br. tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro obniży się, a początek 2009 r. przyniesie zapewne wyraźne spowolnienie gospodarcze w efekcie (opóźnionego) wpływu kryzysu na rynkach kredytowych. W jego ocenie nie można jeszcze mówić o końcu zawirowań na rynkach finansowych. W krótkim okresie wciąż istotnym problemem banku centralnego pozostaje inflacja i kluczowym pozostaje uniknięcie efektu drugiej rundy. Komentując sytuację na rynku surowców Constatcio powiedział, że w jego ocenie bieżące wzrosty cen to wynik działalności spekulacyjnej. Wiceprezes EBC L. Papdemos powiedział (26.05.), że bieżące wzrosty cen ropy uderzą zarówno w perspektywy wzrostu gospodarczego strefy euro jak i wskaźnik inflacji. W jego ocenie inflacja w najbliższych miesiącach będzie utrzymywała się na bardzo wysokich poziomach, pod koniec roku zacznie z kolei szybko obniżać się. W jego ocenie sytuację istotnie komplikuje natomiast bieżąca sytuacja na rynku ropy naftowej, stawiająca pod znakiem zapytania ścieżkę inflacji, jednak wyraźnie wpływająca na osłabienie wzrostu gospodarczego. Papademos powiedział, że bieżący poziom stóp procentowych powinien ograniczyć ryzyka presji inflacyjnej, przy podtrzymaniu głównego celu banku jakim jest utrzymanie stabilnej inflacji. Członek rady EBC A. Weber powiedział (27.05.), że nie można wykluczać opcji podwyżki stop procentowych w strefie euro, w jego ocenie nie ma natomiast miejsca dla rozważań o redukcji stóp w warunkach utrzymującej się na bardzo wysokim poziomie inflacji. W ocenie Webera nie podstaw do obaw o kondycję gospodarki Niemiec i całej strefy euro. Weber ocenił, że sytuacja na rynkach finansowych, w tym na rynku międzybankowym może ostatecznie zająć więcej czasu, niż dotychczas tego oczekiwano. K. Liebscher członek rady EBC powiedział (27.05.), że wciąż utrzymują się znaczące ryzyka dla perspektyw inflacyjnych. W jego ocenie fundamenty gospodarki strefy euro są silne, choć nie do uniknięcia są negatywne skutki kryzysu oraz rosnących cen surowców oraz żywności. Wg wstępnych danych wskaźnik inflacji w strefie euro wzrósł w maju do 3,6 r/r z 3,3 r/r w kwietniu. Średnia z oczekiwań rynkowych wyniosła 3,5 r/r. Przyczyną silnego, majowego wzrostu inflacji była zapewne wysoka dynamika wzrostu cen energii (braku publikacji składowych wskaźnika przy publikacji danych wstępnych). Indeks nastrojów gospodarczych w strefie euro wyniósł w maju 97,1 pkt. utrzymując się na poziomie z kwietnia. Średnia z prognoz rynkowych wyniosła 96,6 pkt. W kwietniu nie niemiły się nastroje w sektorze przemysłu, poprawiły w usługach, handlu i budownictwie. Znacząco (o 3 pkt.) pogorszyły się nastroje konsumentów obawiających się o własną sytuację finansową jak i ogólne warunki gospodarcze. Podaż pieniądza w strefie euro wzrosła w kwietniu o 10,6 r/r, wobec 10,1 w marcu. W kwietniu nieznacznie obniżyła się dynamika wzrostu kredytów na przedsiębiorstw poza sektorem finansowym, dynamika kredytów hipotecznych obniżyła się do 5,9 r/r z 6,1 w marcu. Stopa bezrobocia w strefie euto utrzymała się w kwietniu na poziomie marcowym 7,1. Opublikowane dane były zgodne z oczekiwaniami rynkowymi. W marcu na rachunku obrotów bieżących strefy euro odnotowano deficyt 15,3 mld EUR, wobec lutowej nadwyżki na poziomie 7,5 mld EUR. Wartość deficytu w handlu zagranicznym wyniosła 3,9 mld EUR, wobec 4,5 mld EUR nadwyżki w lutym. Krzywa dochodowości strefa euro 5,0 4,8 4,6 4,4 4,2 4,0 3,8 3,6 lata maj maj maj maj-08 Notowania FRA 3M strefa euro 5,1 5,0 4,977 4,9 4,912 4,906 4,884 4,8 4,7 4,6 4,5 4,4 4,3 4, maj maj maj maj-08 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Stopy procentowe - Europa sty 01 lip 01 SNB ( cel 3M) BoE repo Czechy repo Węgry repo Notowania FRA 3M - Europa m-ce CHF GBP CZK HUF strona 12

13 Tempo wzrostu PKB w Niemczech w I kw. br. wyniosło 1,5 kw/kw i 2,6 r/r, zgodnie z oczekiwaniami rynkowymi oraz wstępnymi szacunkami. W IV kw. tempo wzrostu wyniosło 0,3 kw/kw. Konsumpcja prywatna wzrosła w I kw. o 0,3 kw/kw, po spadku o 0,8 w IV kw. Inwestycje przedsiębiorstw w zakresie maszyn i urządzeń wzrosły o 4 kw/kw, natomiast inwestycje budowlane o 4,5 kw/kw. W i kw. odnotowano ujemną kontrybucję eksportu netto we wzrost PKB na poziomie 0,2 pkt. proc. (dla dynamiki kwartalnej), oraz dodatnią kontrybucję zapasów (0,7 pkt. proc.). Stopa bezrobocia w Niemczech utrzymała się w maju na poziomie kwietniowym 7,9, wobec oczekiwanego spadku do 7,8. Liczba nowych bezrobotnych nieoczekiwanie wzrosła o 4 tys., wobec oczekiwanego spadku o 20 tys. Sprzedaż detaliczna w Niemczech nieoczekiwanie obniżyla się w kwietniu o 1,7 m/m i 1 r/r, wobec spadku marcowego o 2,2 r/r i 6,8 r/r. Średnia z prognoz rynkowych wskazywała na wzrost sprzedaży o 1,4 m/m. Wskaźnik GfK nastrojów niemieckich konsumentów na czerwiec nieoczekiwanie silnie obniżył się do 4,9 pkt. z 5,6 pkt. w maju (korekta z 5,9 pkt.). Średnia z prognoz rynkowych wyniosła 5,8 pkt. Głównym czynnikiem negatywnie wpływającym na nastroje konsumentów były rosnące cen paliw, energii i żywności. Wg przedstawicieli instytutu w maju po raz pierwszy odnotowano także wyraźny negatywny wpływ sytuacji na rynkach finansowych oraz spowolnienia gospodarki USA na nastroje niemieckich konsumentów. EUROPA ŚRODKOWO-WSCHODNIA Bank centralny Słowacji na posiedzeniu pozostawił stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Główna stopa procentowa wynosi w dalszym ciągu 4,25. Decyzja banku była zgodna z oczekiwaniami rynkowymi. Wg informacji prezesa I. Sramko przedstawiciele banku nie glosowali wniosku o zmianę poziomu stóp procentowych. Prezes dodał, że publikowane dane są zgodne z ocenami banku centralnego, na razie nie ma oznak ryzyk przegrzania gospodarki, niemniej bank centralny będzie musiał uważnie monitorować sytuację w zakresie sytuacji makroekonomicznej. Ministrowie finansów państw strefy euro oraz EBC zgodzili się (28.05.) (na wniosek przedstawicieli Słowacji) na rewaluację słowackiej korony w ramach systemu ERM II. Kurs korony został zrewaluowany o 17,6472, kurs centralny wynosi obecnie 30,126 SKK/EUR przy utrzymaniu pasma wahań +/- 15 wokół poziomu kursu centralnego. Argumentami za rewaluacją kursu była utrzymująca się presja na wzmocnienie kursu przy wyraźnie poprawiających się fundamentach gospodarki. Rada banku centralnego Węgier na posiedzeniu zdecydowała o podwyżce stóp procentowych o 25 pkt. baz. Główna stopa procentowa wynosi po podwyżce 8,50. Decyzja banku była zgodna z oczekiwaniami. Prezes banku A. Simor powiedział podczas konferencji prasowej, że ocena polityki pieniężnej nie zmieniła się w ostatnim czasie, wciąż istotnym problemem pozostaje sytuacja w sferze realnej przy jednoczesnych szokach po stronie kosztowej oraz silnych obawach o wzrost oczekiwań inflacyjnych. Wg informacji prezesa bank centralny podczas posiedzenia dyskutował także opcje pozostawienia stóp procentowych na niezmienionym poziomie, jak i redukcję stóp procentowych. Wyraźna większość w radzie poparła jednak opcję zacieśnienia polityki pieniężnej. Prezes dodał także, że bank centralny jest gotowy kontynuować podwyżki stóp o ile będą utrzymywać się ryzyka po stronie inflacji, na razie opcje (w opinii prezesa) pozostają otwarte. Komentując sytuację na rynku walutowym Simor powiedział, że umocnienie forinta sprzed kilku tygodni nie było najistotniejszą informacją dla Rady, która w aspekcie kursu bardziej zainteresowana jest jego długookresowymi perspektywami. Bank centralny w swojej projekcji skorygował prognozę inflacji na 2009 r. do 4,2 r/r z 3,6 r/r szacowanych wcześniej. Wg prognoz w 2010 r. inflacja obniży się do 3 r/r. Na br. prognoza inflacji została podwyższona do 6,3 r/r z 5,9 r/r szacowanych wcześniej. Nowe szacunki zakładają także nieznacznie (o 0,2 pkt. proc.) wyższe tempo wzrostu gospodarczego w 2008 i 2009 r. strona 13

14 DANE I WYDARZENIA W NADCHODZĄCYM TYGODNIU Data Godz. Kraj Wydarzenie Ostatnie dane Prognoza rynkowa Prognoza PKO BP pn :00 EMU Wskaźnik PMI dla przemysłu, maj (ost.) 50,7 pkt. 50,5 pkt. - 16:00 USA Wskaźnik ISM dla przemysłu, maj 48,6 pkt. 48,5 pkt. - wt :00 EMU Wzrost PKB, I kw. (II szacunek) 0,7 kw/kw; 2,2 r/r (I szacunek) 0,7 kw/kw; 2,2 r/r - 11:00 EMU Wskaźnik PPI, kwiecień 0,7 m/m; 5,7 r/r 0,8 m/m; 6,1 r/r - 16:00 USA Zamówienia w przemyśle, kwiecień 1,3 m/m -0,1 m/m - śr :00 EMU Wskaźnik PMI dla usług, maj (ost.) 52 pkt. 50,6 pkt. - 11:00 EMU Sprzedaż detaliczna, kwiecień -0,4 m/m; -1,6 r/r 0,2 m/m; -0,6 r/r - 14:30 USA Liczba nowych etatów w sektorze prywatnym wg danych agencji ADP, maj 10 tys. -30 tys. - 14:30 USA Wydajność / koszty pracy, I kw. 2,2 / 2,2 kw/kw 2,5 / 2 kw/kw - 16:00 USA Wskaźnik ISM dla usług, maj 52 pkt. 51 pkt. - czw :00 GER Zamówienia w przemyśle, kwiecień -0,6 m/m; 5,1 r/r 0,5 m/m - 13:00 UK Decyzja Banku Anglii dot. stóp procentowych 5,00 5,00-13:45 EMU Decyzja EBC dot. stóp procentowych 4,00 4,00-14:30 USA Liczba osób ubiegających się o zasiłek dla bezrobotnych w tyg. kończącym się tys. 375 tys. - pt :00 GER Produkcja przemysłowa, kwiecień -0,5 m/m 0,2 m/m - 14:30 USA Liczba nowych miejsc pracy (poza rolnictwem), maj -20 tys. -55 tys. - 14:30 USA Stopa bezrobocia, maj 5,0 5,1-16:00 USA Zapasy hurtowe, kwiecień -0,1 m/m 0,3 m/m - Źródło: Reuters, Parkiet, PAP, PKO BP SA Marcin Piątkowski główny ekonomista tel.: Marcin.Piatkowski@pkobp.pl Łukasz Tarnawa dyrektor Biura tel.: Lukasz.Tarnawa@pkobp.pl Adam Gephard tel.: Adam.Gephard@pkobp.pl Remigiusz Grudzień tel.: Remigiusz.Grudzien@pkobp.pl Karolina Sędzimir-Domanowska tel.: Karolina.Sedzimir@pkobp.pl Aleksandra Świątkowska tel.: Janina.Swiatkowska@pkobp.pl Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów PKO BP SA i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak PKO BP SA nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 15, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS ; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) zł. strona 14