Prawo finansowe 2011/2012

Transkrypt

1 1 Mateusz Ppiel Praw finanswe 2011/2012 Prf. dr hab. Bgumił Brzeziński dr. Paweł Kryczk Wykład 1 (BB) Wiadmści wstępne/ Część gólna finansów publicznych...2 Wykład 2 (PK) Praw budżetwe wiadmści wstępne 3 Wykład 3 (BB) Charakterystyka gólna prawa pdatkweg. 4 Wykład 4 (BB) Charakterystyka gólna prawa pdatkweg.6 Wykład 5 (PK) Charakterystyka budżetu.9 Wykład 6 (PK) Zasady budżetwe 11 Wykład 7 (BB) System prawa pdatkweg Wykład 8 (PK) Zasada równwagi budżetwej..16 Wykład 9 (PK) Prces pracwywania i uchwalania budżetu...18 Wykład 10 (PK) Wyknanie budżetu...21 Wykład 11 (BB) Pdatki dchdwe Wykład 12 (PK) Faza zamknięcia budżetu, wydatki budżetwe, pwiązanie naszeg budżetu z budżetem UE.. 28 Wykład 13 (PK) Strategie rzwju UE, prgram peracyjny, gspdarka finanswa samrządu terytrialneg..31 Wykład 14 (BB) Pdatki majątkwe Wykład 15 (BB) Pdatek d czynnści cywilnprawnych, pdatek d spadków i darwizn. 36 Wykład 16 (PK) Odpwiedzialnść za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.38 Wykład 17 (PK) Publiczne praw bankwe 40 Wykład 18 (PK) Publiczne praw bankwe Wykład 19 (BB) Ustawa pdatku d spadków i darwizn, ustawa pdatku d twarów i usług.46 Wykład 20 (PK) Charakterystyka rzstrzygnięć decyzji Kmisji Nadzru Finansweg.. 50 Wykład 21 (BB) Wykładnia prawa pdatkweg...53 Wykład 22 (PK) - Szczególne uprawnienia i szczególne bwiązki banków kmercyjnych Wykład 23 ()

2 2 Mateusz Ppiel Praw finanswe Wykład 1 ( ) Prf. Bgumił Brzeziński Finanse: a) prywatne b) publiczne (przedmit wykładów) Prcesy finanswe prcesy eknmiczne Eknmia i finanse - relacje: gół stsunków eknmicznych (wytwarzanie wymiana i pdział dóbr, część z tych stsunków ma charakter pieniężny; tam gdzie udział w brcie birą udział jednstki państwwe (pdmit prawa publiczneg) > finanse publiczne Finanse publiczne, a prywatne: płace pdatek, jest t mój wydatek, a z drugiej strny zasila t państw Zjawiska finanswe przepływ śrdków pieniężnych pmiędzy rzmaitymi pdmitami psługującymi się śrdkami pieniężnymi (nasze zasby się zmniejszają, a prducentów się zwiększają) Stsunki finanswe kształt abstrakcyjny (jest wymierne 2,51 pdatku dchdweg; precyzyjne); pdatnicy płacą pdatki na rzecz państwa rdzaj stsunku spłeczneg Praw finanswe - jak państw ddziałuje na stsunki finanswe Praw finanswe, jak dziedzina prawa Praw skarbwe pprzednik prawa finansweg Państw tylk w niezbędnym zakresie reguluje działalnści finanswa związana z ubezpieczeniami System finanswy samrządu terytrialneg Praw Finanswe reguluje m. in.: praw budżetwe, pdatkwe, dewizwe, celne i inne dziedziny Praw celne kiedyś funkcjnwał bk pdatków Praw finanswe cecha charakterystyczna: isttne rzczłnkwanie b) pmiędzy dziedzinami prawa związki nrmatywne są nikłe, alb niema ich wcale (praw gspdarcze gspdaruje tym, c przedstawi system pdatkwy) [ prf. Brzeziński Praw pdatkwe; dr Kryczk Praw budżetwe (planwanie dchdów publicznych ich grmadzenie] Praw pdatkwe drębna gałąź prawa Praw pdatkwe duże rzczłnkwanie, duża dmiennść funkcji różnych dziedzin prawa Praw finanswe: a) duża zmiennść zakresów regulacji prawnej, b) duże więzi frmalne (inne dziedziny nie sięgają d dziedziny prawa finansweg); c) duża dynamika (jeg przepisy częst się zmieniają) > przepisy te regulują stsunki eknmiczne, a są t jedne z najbardziej dynamicznych dziedzin życia spłeczneg Kdyfikacja prawa finansweg - nigdzie na świecie niema kdeksu finansweg pjawiające się sytuacje dtyczą bardz dmiennych sytuacji. Kdyfikacja na pzimie pszczególnych dziedzin prawa finansweg i w pszczególnych pstaciach Pszczególne działy: a) ustawa akty wyknawcze praw dewizwe b) Dwie ustawy i akty wyknawcze publiczne praw bankwe c) praw budżetwe: ustawa finansach publicznych najbardziej gólne przepisy i szczegółwe przepisy d) praw celne kdeks wspólntwy kdeks celny e) praw pdatkwe: gólne praw pdatkwe (rdynacja pdatkwe); szczegółwa część przepisy ustaw pdatkwych Publicum ius est qud ad statum rei rmanae spectat, rivatum qud ad singulrium utilitatem : sunt enim quaedam publice utilia quaedam priwatim - prawem publicznym jest t które dtyczy ustrju państwa rzymskieg, [prawem] prywatnym t, które dtyczy krzyści jednstek, są bwiem pewne [nrmy] gólnie użyteczne, pewne prywatnie

3 3 Mateusz Ppiel W sytuacjach remiswych należy stswać zasadę in dubi pr tributari Materiały z prac przygtwawczych/ prac legislacyjnych nie mają w prawie finanswym znaczenia Praw finanswe Wykład 2 ( ) dr Paweł Kryczk Praw pdatkwe, ustawa finansach publicznych Egzamin: wykład, ćwiczenia Egzamin: c d zasady pisemny; test wielkrtneg wybru: 50 pytań z wszystkich dziedzin (50% pytań t pytania z prawa pdatkweg, 15% - 20% pytania z prawa budżetweg, publiczne praw bankwe 10%, pzstałe dziedziny pjedyncze). Pprawna dpwiedź 2 pkt., cały test 100 pkt., 51 pkt. Zdane, mżna uzyskać 1 pkt., jeżeli dpwiedź jest częściw pprawna - jedna pprawna dpwiedź, z tym że tych dpwiedzi pprawnych jest więcej i jeżeli nie zaznaczy się żadnej błędnej, błąd 0 pkt., niema pkt. ujemnych > egzamin pisemny trudny) Ocena z egzaminu, a zaliczenie z ćwiczeń ddatkwe pkt. (bdb 15 pkt. jeden stpień wyższa cena, dst 4 pkt., zal 3 pkt., pkt. Dliczane, gdy egzamin zdany) Egzamin ustny dr Kryczk: a) studenci V rku przed brną pracy magisterskiej b) stypendyści zagraniczni c) bdb z ćwiczeń: praw wybru składania egzaminu (ustnie/pisemnie) d) bckrajwcy e) jeden z statnich wykładów Łatwiejszy. Ustny: budżetwe, pdatkwe, jedn pytanie z pzstałych dziedzin (publiczne bankwe, dewizwe...) Przedtermin pisemny miesiąc przed zakńczeniem zajęć (całść materiału) Praw budżetwe Praw budżetwe w znaczeniu wąskim nauka budżecie wyjaśnienie istty budżetu, kwestia jeg twrzenia, wyknywania, dniesienie wprst d instytucji budżetu (system szerki pbieranie dchdów budżetu praw pdatkwe). System budżetwy - najisttniejsza kwestia finansów państwa. Działalnść finanswa: każdy z nas czerpie dchdy z różnych źródeł dstajemy tyle ile nam jest ptrzebne d nrmalneg funkcjnwania (czyli t, ile nam ptrzebne wyznacza rynek; jeżeli zaczniemy działalnść gspdarczą wynagrdzenie będzie zależeć d teg, jak będziemy prwadzić działalnść) Rynek finansów publicznych budżet > mechanizm funkcjnwania finansów publicznych. Budżet ma znaczenie ustrjwe. Funkcje budżetu a) Plityczne funkcje budżetu funkcja ustrjwa, jest t instrument zachwania władzy. b) Funkcja demkratyczna budżetu - spłeczeństw chce mieć wpływ na budżet - wpływ negatywny. Wszyscy uważają budżet za cudze pieniądze, za pieniądze rządu, a t nieprawda, b kradanie skarbu państwa, t kradanie nas wszystkich. c) Kntrlna funkcja budżet: bserwujemy przepływy śrdków pieniężnych, które kieruje rząd (duża rla Parlamentu i NIK w kntrlwaniu budżetem). (Zadłużenie Plski na tle Eurpejskim na tle przyzwitym, c nie znaczy że ta sytuacja jest dbra). Definicja. Określenie budżetu - budżet państwa jest rcznym planem finanswym dchdów i wydatków państwa, raz przychdów i rzchdów ujętych w spsób szczegółwy w ustawie budżetwej pracwanej, uchwalanej, kntrlwanej wg drębnej prcedury (sweg czasu definicja nrmatywna). Wydatki budżetu mają mc wiążąca w znaczeniu, że stanwią nieprzekraczalny limit, wydatki więc stanwią upważnienie administracji dla wyknawców budżetu, ale tylk d kreślneg limitu. Przekrczenie teg limitu stanwi naruszenie prawa, za które pnsi się dpwiedzialnść prawną.

4 4 Mateusz Ppiel Jest t plan, charakter prawny teg planu budżet zarówn p strnie dchdów, jak i wydatków nie mże stanwić pdstawy prawnej rszczeń państwa wbec sób trzecich, ani sób trzecich wbec państwa (Np. w budżecie jest zapisana budwa stacji benzynwej kł Kampusu UJ UJ nie mże wystąpić z rszczeniem budwę tej stacji). Jest t plan finanswy: skr jest t plan finanswy, t znaczy, że dtyczy działalnści finanswej, a działalnść finanswa plega na czerpaniu i pdziale śrdków pieniężnych. Budżet jest jednym z wielu planów finanswych, ale jest planem zupełnie pdstawwym. Budżet planem finanswym dchdów i wydatków, i wydatków d rzchdów. Różnica między przychdem, a dchdem: przychód t wszystk t, c wpływa (jeśli d przychdu dejmiemy kszty, t mamy dchód) > język ptczny, w prawie finanswym mają zupełnie inny zakres Dchdy budżetwe pbierane w spsób bezzwrtny, w spsób definitywny. Pdstawwe źródła tych dchdów, t wpływy z danin publicznych (pdatki, wpłaty, spłaty, wpłaty z zysku przedsiębirstw państwwych. Spśród danin publicznych najbardziej wydajny jest VAT (pdatek d twarów i usług, pnad płwę wpływów d budżetu, z punktu widzenia budżetu t sby, które najwięcej palą, piją i są uzależnine d gier hazardwych są najbardziej pżądanymi bywatelami). Oprócz danin publicznych d dchdów zaliczamy te płynące z majątków (najem lkali). Dchdy publiczne t także, spadki, darwizny. Przychdy budżetu pchdzą z enumeratywnie wymieninych źródeł: emisja skarbwych papierów wartściwych, zaciąganych pżyczek i kredytów, wpływy z prywatyzacji majątku państwweg. Przychdy pzyskuje się w celu pkrycia deficytu budżetweg (gdyby nie t, t mżna by był, a nawet trzeba by był z deficytu zrezygnwać są jednstki, w których znajduje się nadwyżka, nie ptrzebuje więc przychdów, b nie ma c spłacać) Zasada równwagi budżetu zasada, wymóg, której nikt nie przestrzega Wydatki państwa: t w szczególnści wydatki bieżące [nrmalne funkcjnwanie jednstek rganizacyjnych pańśtwa, mgą przybrać różną pstać np wydatki inwestycyjne, wydatki charakterze majątkwym (szersze niż pjęcie wydatki inwestycyjne )]. Wydatki na bsługę długu publiczneg Rzchdy budżetu: wydatki na wykupienie skarbwych papierów wartściwych, wydatki na spłatę zaiągniętych pżyczek i kredytów, kwty pżyczek udzielnych innym państwm (nasze pańśtw c d zasady jest bgate udzielamy biedniejszym d nas, p t, aby kupili plskie twary im ptrzebne człgi kupują biedne afrykańskie państwa). Budżet ma frmę ustawy ustawy budżetwej najbardziej specyficzna ustawa ze wszystkich istniejących w prządku prawnym (bardz specyficzna ustawa k. 30 różnic). Praw finanswe Wykład 3 ( ) Prf. dr hab. B. Brzeziński Charakterystyka gólna prawa pdatkweg W ramach UE ceł niema żadnych Światwa Organizacja Handlu dąży d zniesienia ceł Pdatek pdstawwa frmą grmadzenia dchdów państwa; pdatek wymaga relacji pmiędzy jednstkami. Muszą istnieć reguły pbierania pdatków Ustawa spłeczna zgda na pbieranie pdatków Gałęziwa kncepcja systemu prawa Praw pdatkwe drębną gałęzią systemu prawa! Argumenty nrmatywne i legislacyjne: Istnienie isttnych różnic w filzfii regulacji prawnej w prównaniu z innymi dziedzinami prawa także dtyczącymi finansów publicznych Wydrębnienie systemu źródeł prawa pdatkweg

5 5 Mateusz Ppiel Wydrębnienie części gólnej prawa pdatkweg Istnienie drębnej prcedury (pdatkwej) [rgan realizujący rgan administracji publicznej, a z drugiej strny rzmaite pdmity pdatnicy u nas jedna prcedura administracyjna: KPA] Istnienie wykształcenia własneg systemu instytucji prawnych. [Dział IV rdynacji pdatkwej drębna prcedura pdatkwa] Praw finanswe ma własne instytucje prawne Przepisy gólne rdynacja pdatkwa (pierwsza rdynacja pdatkwa Niemcy; najbardziej znany amerykański: swje praw pdatkwe federacja i pszczególne stany) Przepisy szczególne pszczególne ustawy Praw pdatkwe drębną gałęzią systemu prawa... Argumenty frmalne i rganizacyjne: Istnienie kdeksów pdatkwych, Tradycje nazewnicze (Tax law, Steuerrecht), Funkcjnwanie międzynardwych rganizacji i stwarzyszeń zajmujących się badaniem prawa pdatkweg, Odrębnści pwstające na tle ptrzeb dydaktyki uniwersyteckiej (przedmity wykładwe, pdręczniki, nazwy katedr etc.). Praw pdatkwe drębną gałęzią systemu prawa! Ale jakie skutki praktyczne? I. W zakresie legislacji syndrm zamykania się systemu źródeł prawa... II. W zakresie stswania prawa dyrektywa prwadzenia interpretacji przepisów w ramach aktów należących d danej gałęzi drębna ustawa pdatku d gier lswych a. Wykładnia systemwa bierze się pd uwagę strukturę przepisów prawa Charakterystyka gólna prawa pdatkweg Szerki zakres pdmitwy stsunków pdatkwych Integracyjny charakter nrm prawnych (zakłada, że przejmie część naszych dchdów) Ścisły związek z gspdarką nardwą (dchód pwstający w gspdarce państw chce części tych dchdów przejąć na wydatki zwane wydatkami budżetwymi, jeżeli państw czerpie dchdy, t są ne wytwarzane przez gspdarkę dsysanie nadmiernych dchdów finanswych) Znaczny wlumen aktrów nrmatywnych (kilkanaście ustaw pdatkwych, kilkaset aktów wyknawczych, kilka tysięcy uchwał rad gminnych dt. lkalnych pdatków, k. 80 umów międzynardwych) Zmiennść regulacji prawnych w czasie Immanentna sprzecznść interesu pdatnika i administracji pdatkwej Tetyczny charakter stsunków prawnych (prblem przy interpretacji przepisów prawnych; stsunki prawne tetyczne i faktyczne. Stsunki w prawie rdzinnym i pdatkwym; sędzia ma zastswać przepis z KRO c będzie dla nieg pierwszą wskazówką? wybrażenie dbrze funkcjnującej rdziny) Źródła prawa pdatkweg Źródła prawa składniki rzeczywistści spłecznej, które zawierają kreślne dyrektywy pstępwania (nrmy prawne), uznawane za bwiązujące w danym państwie, przez t państw twrzne i chrnine. W systemach prawa pszczególnych państw funkcjnują bk siebie różne rdzaje źródeł prawa: akty nrmatywne, umwy międzynardwe, precedensy, zwyczaje, dktryna itd. Praw pdatkwe parte[...] a) struktura pinwa. Determinwana jest istnieniem kreślnej hierarchii aktów nrmatywnych: [Knstytucja RP], Ustawy, Rzprządzenia,

6 6 Mateusz Ppiel Uchwały rad gmin w sprawach pdatkwych. Źródła prawa pdatkweg. Miejsce umów międzynardwych w systemie prawa pdatkweg? Art Ratyfikwana umwa międzynardwa, p jej głszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypsplitej Plskiej, stanwi część krajweg prządku prawneg i jest bezpśredni stswana, chyba że jej stswanie jest uzależnine d wydania ustawy. 2. Umwa międzynardwa ratyfikwana za uprzednią zgdą wyrażną w ustawie ma pierwszeństw przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pgdzić z umwą. 3. Jeżeli wynika t z ratyfikwanej przez Rzeczpsplitą Plską umwy knstytuującej rganizację międzynardwą, praw przez nią stanwine jest stswane bezpśredni, mając pierwszeństw w przypadku klizji z ustawami. Źródła prawa pdatkweg. b) struktura pzima Determinwana jest funkcjami pszczególnych zespłów przepisów 1) Materialne praw pdatkwe przepisy zawierające nrmy prawne, które w spsób pierwtny regulują prawa i bwiązki pdmitów stsunków prawnych. 2) Prceduralne praw pdatkwe przepisy regulujące zasady pstępwania rganów państwa (gminy), w których gestii leży załatwienie spraw z zakresu pdatkwania. 3) Ustrjwe praw pdatkwe przepisy dtyczące zasady ukształtwania systemu rganów pdatkwych państwa (gminy) raz ich wewnętrznej rganizacji i funkcjnwania. 4) Praw karne pdatkwe przepisy ustanawiają sankcję za pisane w ich hiptezach działania, będące naruszeniami materialneg prawa pdatkweg, bądź stwarzają mechanizm przymuszający d takich zachwań, które dprwadzą d realizacji prawa materialneg, a niekiedy także sprawnej realizacji prcedury [KKS]. Źródła prawa pdatkweg. Zagadnienie kdyfikacji prawa pdatkweg Plska brak kdeksu pdatkweg Kdeksy pdatkwe USA, Francja (2) Cdig Tributari rdynacja pdatkwa! Eurpa rzpwszechnina tradycja rdynacji pdatkwej (d Reichsabgabenrdung Niemcy 1919) Ordynacja pdatkwa pzakdekswa frma kdyfikacji prawa pdatkweg. Plska 1934, Związki prawa pdatkweg z innymi dziedzinami prawa Z prawem knstytucyjnym: praw pdatkwe wiąże t, że pbieranie pdatków przez związki publicznprawne jest graniczeniem knstytucyjnie chrninej wartści, jaką jest własnść. Knstytucja kreśla zarówn zakres, jak i warunki teg graniczenia. Art. 84 Knstytucji RP: Każdy jest bwiązany d pnszenia ciężarów i świadczeń publicznych, kreślnych w ustawie. Stwarza tylk mżliwść stwrzenia pdatków (a nie jest przepisem prawa pdatkweg, pdbnie jak art. 217 który buduje tylk pewien standard legislacyjny) Art. 217 Knstytucji RP: Nakładanie pdatków, innych danin publicznych, kreślanie pdmitów, przedmitów pdatkwania i stawek pdatkwych, a także zasad przyznawania ulg i umrzeń raz kategrii pdmitów zwlninych d pdatków następuje w drdze ustawy. [!] Przepisy te nie są przepisami prawa pdatkweg, gdyż są źródłem prawa wyższeg rzędu, stanwiąc prawną pdstawę nakładania bwiązków pdatkwych (art. 84) i kreślając właściwe dla nich standardy legislacyjne (art. 217). Te i inne przepisy (np. art. 2 Knstytucji RP) służą, jak standardy ceny prawa pdatkweg, a pnadt są źródłem dyrektyw interpretacyjnych ze względu na zasadę wykładni przepisów w zgdzie z knstytucją. Praw finanswe Wykład 4 ( ) prf. dr hab. B. Brzeziński Związki prawa pdatkweg z innymi dziedzinami prawa Z prawem administracyjnym praw pdatkwe łączy się na płaszczyźnie ustrjwej. Ustrjwe praw pdatkwe, tj. Nrmy prawne kreślające rganizację i zasady działania rganów administracji pdatkwej t system wzrwany na rzwiązaniach sptykanych w innych działach administracji publicznej.

7 7 Mateusz Ppiel Pjęcia raz schematy nrmatywne charakterystyczne dla prawa administracyjneg rgan administracji publicznej, urząd, pdprządkwanie, nadzór, regulamin itp. Nrmy ustrjweg prawa pdatkweg t także - ze względu na treść i charakter unrmwań nrmy prawa administracyjneg. Zagadnienie krzystania przez praw pdatkwe z zespłów regulacji pdatkw-prawnych: Prblem pstępwania pdatkweg (relacja d gólneg pstępwania administracyjneg), Prblem egzekucji należnści pdatkwej (relacja d przepisów pstępwaniu egzekucyjnym w administracji). Stswanie ustawy pstępwaniu egzekucyjnym w administracji Związki prawa pdatkweg z innymi dziedzinami prawa Z prawem karnym praw pdatkwe wiąże się na płaszczyźnie realizacji bwiązków pdatkwych. Twrzy n system sankcji, zapewniających w mżliwie wyskim stpniu stswanie się d nrm prawa pdatkweg przez ich adresatów. Praw pdatkwe ma stsunkw skrmny zasób sankcji własnych. Sankcje egzekucyjne, zawarte w ustawie pstępwaniu egzekucyjnym w administracji dgrywają tu rlę, ale we właściwym sbie zakresie. Praw karne (ultima rati)! Przepisy karne dtyczące pdatków zawarte są w kdeksie karnym skarbwym z 1999 r. C.c. praw karne... Nrma sankcjnwana prawa pdatkweg Nrma sankcjnująca prawa karneg skarbweg H(p) D(p) H (k) [Hp NDp] D(k) Związki prawa pdatkweg z innymi dziedzinami prawa Z prawem cywilnym praw pdatkwe jest pwiązane na różne spsby. a) Praw pdatkwe czyni przedmitem pdatkwania kreślne zdarzenia, czy też stany, jaki zaistniały na gruncie prawa cywilneg (zawarcie umwy, bycie właścicielem nieruchmści, wystawienie weksla itp.). b) Praw pdatkwe dsyła d regulacji cywilnprawnych (np. w zakresie dpwiedzialnści slidarnej za zbwiązania pdatkwe). c) Praw pdatkwe ma instytucje, których funkcjnwanie nie jest mżliwe bez sięgania d unrmwań prawa cywilneg (hipteka przymuswa, zastaw skarbwy). d) Praw pdatkwe peruje terminami z zakresu prawa cywilneg, samdzielnie nie definiując ich treści (sba prawna) istnieje dmniemanie tżsamści pjęć... a. Praw pdatkwe prawem pdwójnej wykładni najpierw należy dknać wykładni prawa pdatkweg, a ptem (sprzedałeś > zapłać pdatek) b. Terminy swiście prawne > te terminy mżemy użyć w prawie pdatkwym, ile nie są tam zdefiniwane w znaczeniu jakie się pd nimi kryją Zakres stsunków pdatkw-prawnych Zakres przedmitwy c jest ich treścią Zakres pdmitwy kt w nich uczestniczy? Zakres czaswy kiedy pwstają/ wygasają? Zakres przestrzenny na jakim terytrium realizują sie... Zakres przedmitwy stsunków prawn-pdatkwych Stsunki materialn-prawne: Pdstawwe, związane z zapłatą pdatku Instrumentalne, związane z rganizacyjną sferę pdatkwania Stsunki prceduralne: Związane z kntrlą pdatkwą i wymiarem pdatku Związane z egzekucją należnści pdatkwych Zakres pdmitwy stsunków prawn-pdatkwych System rganów pdatkwych państwa Minister finansów Dyrektr Izby Skarbwej Dyrektr Izby Celnej Naczelnik Urzędu Skarbweg Naczelnik Urzędu Celneg

8 8 Mateusz Ppiel I instancja: naczelnicy urzędów skarbwych, bądź celnych II instancja: dyrektrzy izby skarbwej i celnej Organem nadrzędnym: minister finansów Dualizm: pin izb celnych i izb skarbwych. Organy celne są celnymi, ale dstały kmpetencję d zarządzania niektórymi pdatkami (akcyzwym, d gier, d twarów i usług przywżnych z zagranicy) Nie jest t dbre rzwiązanie: stpień znajmści prawa jest tam bardz niski Zakres pdmitwy stsunków prawn-pdatkwych System rganów pdatkwych samrządu terytrialneg (gminneg) Samrządwe Klegia Odwławcze - Wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta) Organy lkalne - udziały w pdatkach, własne kmpetencje pdatkwe (wymierzanie pdatków pdatek d nieruchmści, pdatek rlny, pdatek leśny) Dwuinstancyjnść pstępwań administracyjnych > drbienie II instancji SKO Mżna wnieść dwłanie w wypadku pdatków i płat lkalnych d SKO (tylk wójt, burmistrz, prezydent > gdyż tylk gminy mają własne pdatki; pwiatwym i wjewódzkim szczeblm samrządu nie przyznan żadnej kmpetencji pdatkwej. Zakres pdmitwy stsunków prawn-pdatkwych Sądy administracyjne kntrla decyzji pdatkwych [a) tylk stateczne, b) p wyczerpaniu tku instancji] Naczelny Sąd Administracyjny - Wjewódzki sąd administracyjny - - Organ pdatkwy (decyzja stateczna) Pdatnik Art. 7.Ordynacji pdatkwej: 1. Pdatnikiem jest sba fizyczna, sba prawna lub jednstka rganizacyjna niemająca sbwści prawnej, pdlegająca na mcy u staw pdatkwych bwiązkwi pdatkwemu. Pdatnikiem ten, kg wskazuje ustawa pdatkwa (na kim ciąży bwiązek pdatkwy) > w prawie cywilnym część gólna > w prawie pdatkwym definicja z art. 7 niema praktyczneg znaczenia Art. 7.Ordynacji pdatkwej: 2. Ustawy pdatkwe mgą ustanawiać pdatnikami inne pdmity niż wymienine w 1. Pdmitwść w prawie pdatkwym ustala się na pdstawie pszczególnych ustaw (a nie gólnie, jak w prawie cywilnym sba prawna). O tym, kt jest pdatnikiem dwiemy się analizując knkretną ustawę pdatkwą. Określa się nie na pzimie całeg systemu, ale na pzimie pszczególnych ustaw Płatnik pdatku Art. 8. Ordynacji pdatkwej: Płatnikiem jest sba fizyczna, sba prawna lub jednstka rganizacyjna niemająca sbwści prawnej, bwiązana na pdstawie przepisów prawa pdatkweg d bliczenia i pbrania d pdatnika pdatku i wpłacenia g we właściwym terminie rganwi pdatkwemu. Mże nim być np. zakład pracy (w związku ze stsunkiem pracy przepis ustawy pdatku dchdwym > zakład pracy); ntariusz przy przeniesieniu aktem ntarialnym własnści nieruchmści (n bliczy pdatek i uzależni sprządzenie aktu d uiszczenia pdatku) pdstawą bliczenia wartść nieruchmści Płatnikiem d pdatków cudzych Pdatnikiem d pdatków swich Pdatki w samrządach inkasent pdatków Inkasent pdatku

9 9 Mateusz Ppiel Art. 9. Inkasentem jest sba fizyczna, sba prawna lub jednstka rganizacyjna niemająca sbwści prawnej, bwiązana d pbrania d pdatnika pdatku i wpłacenia g we właściwym terminie rganwi pdatkwemu. Nie bliczają pdatku, tylk pbierają (np. słtys pbierający ratę pdatku rlneg trzymuje d gminy zestaw pdatników i kwty d pbru) Typwy inkasent słtys; wójt mógłby teretycznie, gdyby rada gminy g wyznaczyła. Ustawa mówi, że inkasent nie blicza pdatku, niekiedy jest t jednak knieczne (bez bliczenia nie mżna pbrać płaty targwej wyskść uzależnina d zajętej pwierzchni targwiska > inkasent musi dknać bliczenia) Następca prawny pdatnika Pdmit, który z mcy prawa przejmuje prawa i bwiązki pdatnika: Spadkbierca pdatnika Jednstka rganizacyjna pwstałą w drdze przekształcenia innej jednstki (jednstek) będącej pdatnikiem Osba trzecia Pdmit, któreg dpwiedzialnści za zbwiązania (zalęgłść pdatkwą) pdatnika rzekł rgan pdatkwy. Rzdział 15, dział III rdynacji pdatkwej Praw finanswe Wykład 5 ( ) dr. P. Kryczk Budżet- plan, ustawa, bejmuje dchdy i wydatki, przychdy i rzchdy. Czym różnią się przychdy d rzchdów i wydatki d rzchdów? Rcznść budżetu - budżet zawsze planem na rk kalendarzwy (rk budżetwy pkrywa się z rkiem kalendarzwym) bez względu na datę uchwalenia ustawa budżetwa bwiązuje d 1.01 d Ustawa uchwalna w czerwcu bwiązywała raz wstecz d Nawet prwizrium budżetwe ustawa budżetwa bejmuje kres d 1.01 d Wielletni plan finanswy instytucja uregulwana ustawą finansach publicznych na kres 4 letni. I kres W każdym klejnym rku pdejmwana jest uchwała aktualizacji teg planu. Obejmuje na klejne 3 lata. Aktualizacja dknana w 2011 pwduje, że mamy plan finanswy na lata i w każdym klejnym rku będziemy ddawali klejny rk bwiązywania wielletnieg planu finansweg. Wielletni plan ma frmę uchwały RM, jest publikwany w Mnitrze Plskim. Określa pzim deficytu budżetweg wiążące przy pracwywaniu prjektów ustawy budżetwej na klejne lata Nie mżna uchwalić budżetu niższym deficycie, niż kreślnym w wielletnim planie finanswym. (Uchwała RM (wielletni plan finanswy) zabrania uchwalić Sejmwi budżetu (ustawy) niższym deficycie) Wg planu deficyt będzie się radykalnie zmniejszał: becnie 40 mld, a w mld (faktyczny deficyt wynsi 55 mld) Wyjątkwść ustawy budżetwej 1. Zadania kreślne w takiej ustawie mżna wyknać jednkrtnie. 2. Nie mże być pdstawą rszczeń (skarbu państwa wbec sób trzecich, ani sób trzecich wbec skarbu państwa) 3. Przyjmwana jest w szczególnym trybie (sbny wykład) wiele drębnści w stsunku d każdej innej ustawy: psłwie graniczeni są w prawie d dknywania zmian w prjekcie przedstawinym przez RM. 4. Nie mże zmieniać innych ustaw jest bwiem aktem prawnym bwiązującym jedynie przez rk nie wprwadza się zmian na jeden rk w innych ustawach. Wyjątek: ustawa budżetwa mże zmienić przeznaczenie funduszu celweg jest t zmiana na dany rk 5. Dchdy stanwią prgnzę, wydatki nieprzekraczalny limit 6. Mżliwść dknywania w niej zmian, bez kniecznści uchwalania ustawy zmianie ustawy budżetwej tych zmian mgą dknywać rgany wyknawcze w zakresie kreślnym w ustawie finansach publicznych (np. minister, lub wjewda mże zmienić i jest t prawnie dpuszczalne). Geneza instytucji budżetu 1688 I budżet w Anglii upważnienie króla d pbierania dchdów, a także wyrażam zgdę abyś je przeznaczył na kreślne zadanie.

10 10 Mateusz Ppiel Bzdura, że II budżet pwstał w Plsce w 1768 zestawienie dchdów i wydatków zwyczajnych i nadzwyczajnych (t miał miejsce, tyle że t był jednrazwe wydarzenie) Klejny - USA (1791) Francja (1812), Prusy (1848); Rsja (1912) instytucja związana z rzwjem parlamentaryzmu Kształt budżetu Pdatek d twarów i usług > śrdki w budżecie (pieniądze w budżecie t nasze pieniądze) Wyknywanie przez państw funkcji gspdarczych przestał być stróżem ncnym i czuje się dpwiedzialnym za stan gspdarki Rzwój międzynardwych funkcji państwa Funkcje budżetu a) Eknmiczne: 1. Redystrybucyjna (redystrybucja dchdu nardweg) funkcja Jansika jednym się zabiera, aby dać innym 2. Alkacyjna: alkacja/przemieszczanie dóbr publicznych, których nie mżna urynkwić, których nie mżna sprzedać, a które trzeba wyknać (np. inwestujemy w naukę inwestujemy spre śrdki w celu rzwju nauki, p t aby nasze państw mgł się szybciej rzwinąć, teg rzwju nie mżemy kupić, musimy na ten rzwój wyłżyć śrdki). 3. Stabilizacyjna: wykrzystanie budżetu d wyrównanie wahań kniunkturalnych 4. Stymulacyjna: pprzez budżet mżna zachęcać bądź zniechęcać kreślne grupy d takich, czy innych zachwań (jeśli wprwadzamy ulgi, zwlnienia, t w celu by zachęcić d krzystania z tych ulg; a jeśli stsujemy pdwyżki stawek pdatkwych, t w celu, aby czegś nei czynić nie palić) b) Plityczne: 1. Ustrjwa: budżet instrumentem zachwania ustrju spłeczn gspdarczeg. Plitycy rwą się d władzy p, t aby decydwać budżecie dzięki temu są w stanie utrzymać ustrój spłeczn gspdarczy bywateli, którzy z wdzięcznści będą ich pnwnie wybierali [debata budżetwa - na niskim pzimie] 2. Demkratyczna: Pwinien spełnić czekiwania bywateli 3. Kntrlna: w parciu bserwacje budżetu mżemy sbie wyrbić zdanie stanie finansów i mżemy je kntrlwać (NIK crcznie sprządza sprawzdanie z ceny wyknania budżetu NIK frmułuje dziesiątki isttnych zaleceń, ale nikg t nie bchdzi) Zasady budżetwe Pstulaty nauki (wywdzą się z dktryny), wymgi, jakie nauka stawia knstrukcji budżetu. Dzięki tym zasadm pisujemy jeg isttę i jeg funkcję. Niektóre z nich maja nrmatywne dniesienie 1. Zasada zupełnści budżetu a. W znaczeniu pierwtnym (dzisiaj już niebwiązującym): wyraża wymóg, aby dchdy i wydatki wszystkich państwwych jednstek rganizacyjnych bjęte były budżetem w pełnej wyskści. Dchdy i wydatki są bjęte budżetem w pełnej wyskści, jeżeli wpływają pdatki, a wydatki są z teg realizwane (wtedy jak te dchdy wpłyną, t parlament uchwalając ustawę będzie w stanie kntrlwać pzim przychdów i wydatków wszystkich jednstek rganizacyjnych). > Nie wytrzymał t próby czasu z pwdu braku gspdarnści. Przypmina relacje z rdzicami (jeżeli mamy jakieś śrdki, t nie dprwadzamy je d budżetu dmweg). b. Obecnie zasada zupełnści wyraża wymóg, aby dchdy i wydatki wszystkich państwwych jednstek rganizacyjnych znalazły swój wyraz w budżecie: i. W spsób bezpśredni bjęte są budżetem ii. Znajdują swój wyraz w spsób pśredni pprzez rzliczenie wyniku finansweg danej jednstki z budżetu Rdzaje państwwych jednstek rganizacyjnych A. Których frma rganizacyjna, gspdarka finanswa uregulwana jest w ustawie finansach publicznych a. Jednstki budżetwe b. Agencje wyknawcze c. Instytucje gspdarki budżetwej d. Państwwe fundusze celwe e. Państwwe jednstki rganizacyjne i. Na szczeblu samrządwym: jednstki budżetwe kmunalne jednstki budżetwe ii. Samrządwy zakład budżetwy

11 11 Mateusz Ppiel B. Takie, które twrzne są na pdstawie drębnych ustaw kreślających zasady gspdarki tych jednstek. (UJ jednstką sektra finansów publicznych, której gspdarkę finanswą reguluje ustawa szklnictwie wyższym, więc nie dnsimy d niej wszystkich przepisów ustawy finansach publicznych). a. Jednstki budżetwe nie psiadają sbwści Prawnej b. Twrzne są przez ministrów, wjewdów, kierwników urzędów centralnych c. Samrządwe jednstki twrzne są przez rgan stanwiący te jednstki. Organ twrzący taką jednstkę wypsaża je w mienie, które ddawane jest jednstce budżetwej w zarząd. d. Jednstka działa na pdstawie statutu nadaneg przez rgan który ją utwrzył e. Jednstki budżetwe są twrzne w sferze działalnści niematerialnej państwa, w której świadczenia wyknywane są c d zasady niedpłatnie f. Jednstki budżetwe pwiązane są z budżetem metdą budżetwania brutt jeśli jednstka uzyskuje przychdy musi dprwadzić je d budżetu. Każdy wydatek takiej jednstki jest zarazem wydatkiem budżetu. Wydatki jednstki bjęte są w pewnym zakresie budżetem. Jednstka więc niema uprawnienia d pkrywania wydatków z siąganych przychdów. Musi te przychdy, dchdy dprwadzić d budżetu metda budżetwania brutt i. Jednstki budżetwe: Szkła pdstawwa, Gimnazjum, Liceum, Uniwersytet drębna jednstka państwwa, Sąd, więzienie, Urząd, Służby specjalne, Wjsk, Szpital. Frmy Agencja wyknawcza - psiada sbwść prawną pchdząca z ustawy agencje mżna utwrzyć tylk w ustawie. Agencja wyknawcza mże być twrzna tylk w sferze działalnści niematerialnej. Musi zarbić na siebie musi wygspdarwać nadwyżkę. Jest pwiązania z budżetem metdą budżetwania nett (agencja ma praw pkrywania własnych wydatków z siąganych przychdów i rzliczania z budżetem siągniętej nadwyżki przychdów nad siąganymi zyskami. Jeśli agencja siągnie nadwyżkę uiszcza pdatek dchdwy d sób prawnych. A pzstałą część nadwyżki dprwadza d budżetu. Ma bwiązek dprwadzenia całej nadwyżki d budżetu. Rada ministrów w frmie uchwały mże zgdzić się na nie wpłacenie nadwyżki (wyjątkwa sytuacja kiedy agencja będzie musiała przeprwadzić jakąś inwestycję i ta inwestycja przyniesie w przyszłści zwiększenie wpływów d budżetu). Mim, iż jest sbą prawną w zakresie gspdarki finanswej nie jest samdzielna. Działa w parciu plan finanswy musi być zatwierdzny przez rgan sprawujący nadzór nad agencją. Ustawa utwrzeniu Agencji wskazuje rgan, który pełni funkcję rganu załżycielskieg, nadzrczeg dla każdej z agencji. Plan p zatwierdzeniu przez właściweg ministra jest przekazywany ministrwi finansów > następnie plan jest zamieszczany w załączniku d ustawy budżetwej także parlament kntrluje gspdarkę finanswą agencji wyknawczej. Instytucja gspdarki budżetwej Psiada sbwść prawną, ale tą sbwść nabyła z chwilą wpisu d KRS Mże utwrzyć minister, za zgdą RM Odpłatnie wyknuje swje zadania Działa na pdstawie statutu nadaneg przez rgan załżycielski Psiada fundusz, na którym dzwierciedlny jest majątek przekazany przez rgan załżycielski Jeśli siąga zysk uiszcza pdatek dchdwy d sób prawnych, a pzstałą część zysku, który ulega pdziałwi (między tą instytucję, a budżet) zwiększy fundusz, pwiększa majątek instytucji Frmy wprwadzne r. wymyślne przez Zytę Gilwską i wykrzystane przez PO. Miał t na celu knslidacje wydatków publicznych zwiększenie nad nimi kntrli. Praw finanswe Wykład 6 ( ) Kryterium rzróżnienia państwwych jednstek rganizacyjnych - spsób pwiązania z budżetem: A. Budżetwanie brutt a. Dana jednstka rganizacyjna ma bwiązek dprwadzić całść swich przychdów d budżetu, a wszystkie jej wydatki są finanswane bezpśredni z budżetu

12 12 Mateusz Ppiel B. Budżetwanie nett a. Dana jednstka ma bwiązek pkrywania ksztów z uzyskiwanych przychdów, zaś z budżetem rzlicza się wynikiem swjej działalnści. Nadwyżkę dprwadza d budżetu. A jeśli uzyskiwane przychdy nie wystarczają, t dana jednstka uzyskuje dtacje, która pkrywa kszty jej działalnści (Samrządwy Zakład Budżetwy - znajdują pśredni wyraz w budżecie, a jednstki rganizacyjnej bezpśredni) b. Aby dchdy wszystkich jednstek znalazły wyraz w budżecie w spsób bezpśredni, lub pśredni (agencje wyknawcze, instytucji gspdarki budżetwej) c. Na szczeblu samrządwym: nie funkcjnują ani agencje wyknawcze, ani instytucje gspdarki budżetwej > zakłady budżetwe (twrzne są przez rgany stanwiące i mgą być twrzne tylk w zakresie zadań enumeratywnie wylicznej w ustawie. Samrząd nie ma swbdy ustanwienia zakładu budżetweg mże być utwrzny tylk w takim zakresie, jaki zstał kreślny w ustawie. Np. Zarząd Cmentarzy Kmunalnych (zadania w zakresie cmentarzy) - spra nadwyżka z płat. d. Samrządwy zakład transprt zbirwy, drgi, ulice, msty prwadzna przez samrządy w frmie zakładów budżetwych. Dtacja dla zakładu budżetweg nie mże przekrczyć 50% jeg wydatków a jeżeli tak, pwinien być przekształcny w jednstkę budżetwą (likwidacja). Kraków transprt: spółka miejska MPK. Samrządwy zakład budżetwy nie psiada sbwści prawnej. e. Metda budżetwania brutt jest bardz nieefektywna, kłóci się z zasadą gspdarnści > frma uelastycznienia - rachunek dchdów własnych > jednstki budżetwe mgą dchdy z enumeratywnie wyszczególninych źródeł przeznaczyć na wskazane cele, nie muszą więc śrdków dprwadzać d budżetu mgą być jedynie przeznaczne na wskazane przez ustawdawca zadania/ cele. Np. RIO dpłatne szklenia płacą za t gminy; RIO ma dchdy i mże je przeznaczać na rganizwanie takich szkleń; alb np. Kancelaria Premiera psiada śrdek wypczynkwy ktś krzysta dpłatnie śrdki uzyskane będą bezpśredni przeznaczne na finanswanie działalnści takieg śrdka. Państwwy fundusz celwy Klejny wyjątek d zasady zupełnści budżetu Jednstka rganizacyjna sektra finansów publicznych. Wygdna frma prwadzenia gspdarki finanswej dla wyskich urzędników > śrdki nie wygasają z upływem rku przechdzą na lata następne (a c d zasady wszystkie inne wygasa jaz upływem rku) Mże być utwrzny wyłącznie w drdze ustawy Nie mże psiadać sbwści prawnej nie mże być drębną sbą państwwą ustawa utwrzeniu funduszu musi wskazywać dyspnenta funduszu rgan administracji publicznej (z reguły minister) Ustawa utwrzeniu funduszu musi kreślać jeg przeznaczenie Musi wskazywać także źródła jeg twrzenia dchdy publiczne, które nie trafią d budżetu państwa, ale na rachunek funduszu celweg; wydatki funduszu należy uznać za wydatki publiczne > fundusz celwy narusza zasadę zupełnści budżetu. Najbardziej znanym funduszem w Plsce: Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagraniczneg (FOZZ) wyprwadzenie milinów złtych (ukradli na tyle duż, że stać ich na skuteczne ukrywanie się przed wymiarem sprawiedliwści) Plska była krajem niezwykle zadłużnym. Wierzyciele sprzedawali te długi pniżej wartści nminalnej. Trzeba był t rbić przez pdstawine firmy, gdzie transferwan t za miliny dlarów część długu skupili, ale równie wiele ukradli nie mżna był prwadzić księgwści nielegalnych działań Ustawa grach hazardwych - trzy fundusze celwe: Dpłata przekazywana na fundusze (ukryty pdatek d gier, nie trafia d budżetu) > Fundusz rzwju Kultury Fizycznej; Fundusz Rzwju Kultury; Fundusz Rzwiązywania Prblemów Hazardwych Fundusze celwe wyjątkiem d zasady zupełnści

13 13 Mateusz Ppiel Gspdarka funduszami celwymi pdlega kntrli parlamentu. Plany funduszy celwych (plany finanswe) muszą zstać ujęte w załączniku d ustawy budżetwej. Opinia publiczna ma dstęp d teg, c dzieje się w ramach gspdarki Funduszami celwymi. Ustawa budżetwa mże zmienić przeznaczenie Funduszu Celweg. Zasada jednści budżetu A. Zasada jednści frmalnej budżetu a. Wymóg, aby wszystkie dchdy i wydatki państwa ujęte zstały w jednym akcie prawnym > ta zasada jest w Plsce przestrzegana. B. Zasada jednści materialnej budżetu: a. Zwana także zasadą nie-funduszwania. Wyraża wymóg, aby dchdy z kreślnych źródeł, nie były pwiązane, nie były przeznaczne i imiennie znacznych wydatków. b. Wyjątki: Dtyczą wydatków finanswanych ze śrdków zagranicznych > jeśli UE daje pieniądze, t daje na knkretne zadanie. Dstajemy kredyty na knkretne przedsięwzięcia. Np. d krajów nadbałtyckich na czyszczanie Bałtyku Zasada szczegółwści budżetu A. Należy wiązać z zasadą jawnści finansów publicznych (zasada nrmatywna ustawdawca gwarantuje jawnść finansów publicznych aspekt frmalny mżliwść dstępu d infrmacji. Wszystkie dkumenty są jawne i dstępne. Aspekt materialny zasady zrzumiałe dla przeciętneg bywatela (temu służy zasadzie szczegółwści budżetu) a. Wymóg, aby wszelkie zadania budżetwe zarówn p strnie dchdów, jak i p strnie wydatków kreślne zstały z ptymalną szczegółwścią (nie pwinna być na zbyt mała, gdyż wtedy pzbawiałaby parlament funkcji kntrlnej) Sfrmułwanie ptymalna znacza, że szczegółwść nie mże być zbyt małą ani nie mże być zbyt duża Instrumentem nadającym ptymalna szczegółwść klasyfikacja budżetwa (wielstpniwy, uprządkwany wg kreślnych kryteriów, układ zadań budżetwych). Zbudwana z pdziałek: Kryterium pdmitwe: wskazuje adresata zadania (teg, kt ma dane zadanie wyknać) Kryterium przedmitwe: wskazuje rdzaj zadania d wyknania Kryterium mieszane: pdziałka wyróżnina bądź w parciu kryterium pdmitwe bądź przedmitwe (niema pdziałek partych bydwa) Ogólna kwta wydatków budżetwych Części kł 100 (wydrębnin w parciu kryterium pdmitwe minister, wjewda) Dział w parciu kryterium przedmitwe pdstawwe dziedziny działalnści państwa (szklnictw wyższe, transprt, przetwórstw, brna nardwa, administracja) Rzdziały - w parciu kryterium mieszane, ale niektóre także w parciu kryterium pdmitwe (działalnść dydaktyczna; pmc materialna dla studentów i dktrantów) Paragraf wynagrdzenie Spra swbda, c d realizacji zadań > wynagrdzenia dla pracwników UJ: Minimalna i maksymalna kwta Pdział rektra wg biektywneg klucza Dziekani decydują dla wynagrdzenia pszczególnych pracwników Wynagrdzenie prfesra wydziału prawa jest 1,5 razy wyższe wynik samdzielnści w ramach uniwersytetu WPiA: inni pracwnicy, niż prfesrwie mają minimalne płace. Inne wydziały pracwnicy płacani prprcjnalnie, wiedząc, że nie mgą inaczej drbić (na wynagrdzenie skarżą się wszyscy, prócz WPiA, gdzie zarabiają najmniej drabiają pza)

14 14 Mateusz Ppiel Sejm uchwalając budżet uwzględnia w nim części działy i rzdziały, nie uwzględnia paragrafów, gdyż budżet przestałby być przejrzysty > paragrafy wprwadzają w swich planach finanswych wszystkie jednstki wyknujące budżet Budżety samrządwe mają prstsza klasyfikacje nie występują w budżetach samrządwych części Rezerwa budżetwa (wyjątek d zasady szczegółwści) Rezerwa gólna: jedna rezerwa. Rezerwa na wydatki nieprzewidziane i ta rezerwa ma charakter bligatryjny musi być utwrzna zarówn w budżecie państwa, jak i budżecie samrządwym Dyspnuje nią Rada Ministrów. Rada Ministrów w frmie rzprządzenia upważniła premiera d dyspnwania tą rezerwą d wyskści 5 mln zł jednrazw, a ministra finansów jednrazw d kwty 1 mln zł. W budżecie samrządwym, nie mże być niższa, niż 1/10 % wydatków i nie mże być wyższa, niż 1% planwanych wydatków. O wykrzystaniu rezerwy decyduje rgan wyknawczy Rezerwy celwe: Duża liczba (klika, kilkanaście). Mają charakter fakultatywny, ale w praktyce są twrzne. Kwty ujęte w drębnych częściach budżetu niesprecyzwanym przeznaczeniu. Kwty, które będą użyte w trakcie wyknywania budżetu. Ustawdawca kreślił maksymalną wyskść rezerwy w budżecie państwa nie mże być wyższa, niż 2/10 % planwanych wydatków budżetu (2/10 z 300 mld) Wskazują przeznaczenie w spsób generalny, gólny (np. rezerwa na subwencje gólna dla jednstek samrządu terytrialneg) Suma rezerw celwych nie mże przekrczyć 5% wydatków budżetu (dt. budżetu państwa i budżetów samrządwych. Rezerwami celwymi w budżecie państwa w większści dyspnuje minister finansów, a w budżetach samrządwych rgan wyknawczy Rezerwy budżetwe nadają budżetwi elastycznści element budwy, dzięki któremu wyknanie budżetu mżna dstswać d zmieniającej się rzeczywistści. Rezerwa mieści się w budżecie p strnie wydatków. Rezerwy budżetwe wykrzystuje się w trybie przeniesień wydatków budżetwych. Praw finanswe Wykład 7 ( ) prf. dr hab. B. Brzeziński System prawa pdatkweg System pdatkwy System pdatkwy gół pdatków i płat bwiązujących w danym państwie i danym czasie System danin publicznych gół pdatków i innych danin publicznych Inne płaty, cła, kary pieniężne, składki na ubezpieczenia spłeczne etc. (z budżetu dknuje się wydatki na różne cele z budżetu finansuje się wszystk) Przyczyny zróżnicwania systemów pdatkwych Histryczne Spłeczn-plityczne Fiskalne Wynikające z pzimu rzwju kraju Niski pzim rzwju gspdarczeg pdatki pśrednie Wynikające ze zbwiązań międzynardwych Pdatek pjęcie Art. 6 Ordynacji pdatkwej Pdatkiem jest publicznprawne, niedpłatne, przymuswe raz bezzwrtne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, wjewództwa, pwiatu lub gminy, wynikające z ustawy pdatkwej. Definicja ustawwa pchdną definicji dktrynalnych. Pdatek - etymlgia wg prf. Czumu z Uniwersytetu Lubelskieg Darwizna z elementem hnrwym, darwizna z elementem przymusu, trybut, Świadczenie niedpłatne - płacący nie dstaje żadneg ekwiwalentu za t, że zapłacił Pdatek

15 15 Mateusz Ppiel Czasem pdkreśla się w nauce eknmii, że mże być jakaś dpłata pśrednia, np. t, na c państw pieniądze z pdatków przeznacza Jest t świadczenie pieniężne, ale w histrii miał pstać usług lub twarów ( np. zbże w starżytnym Egipcie ) Pdatek jest wymierzany na pewn w pieniądzu, nie ma innych pdatków niż pdatki pieniężne Obwiązek płacenia pdatku na rzecz Skarbu Państwa, wjewództwa, pwiatu, gminy (wg prfesra: płacimy na rzecz państwa, które ma imperium, zaś Skarb Państwa ma charakter dminium, jest pjęciem cywilnprawnym ) Kategrie, które mgą być beneficjentami pdatków: państw, wjewództw, pwiat, gmina Współcześnie tylk 2 beneficjentów: państw i gmina Nie ma becnie pdatków, których beneficjentami są wjewództwa i pwiaty B rdynacja pdatkwa zstała uchwalna w 1997 r., weszła w życie w 1998 r. Cechy pdatku (pglądy dktryny): Pieniężny charakter pdatku (współcześnie) Publicznprawny charakter (imperium...) Przymuswść Bezzwrtnść Niedpłatnść Ustawwy charakter - nie ma inneg pdatku prócz teg, który nakłada ustawa Przewłaszczenie - zmiana właściciela śrdków pieniężnych, nie jest cechą immanentną pdatku; niektórzy twierdzą, że n wcale nie musi wystąpić Ogólny charakter - w terii częst mówi się, że pdatkiem mże być tylk taka danina publiczna, która wpływa d budżetu i która nie jest przeznaczana na cel publiczny XII wiek: pgląd, że pdatkwani pwinni mieć wpływ na nakładanie na nich pdatków Wielka Karta Swbód 1215 r.: pdatkwani mają mieć wpływ na nakładanie na nich pdatków Rdzaje pdatków - klasyfikacje 1. Dchdwe (przychdwe), majątkwe i knsumpcyjne a. Osiągamy dchdy - mgą ne być pdatkwane pdatkiem dchdwym b. Płacimy za twar a na ów twar jest nałżny pdatek VAT i akcyza i sprzedawcy zstaje Bezpśrednie i pśrednie a. Kilka klasyfikacji i. Bezpśrednie - te, których źródł - czyli ten element majątkwy, z któreg pdatek jest czerpany dpwiada przedmitwi pdatkwania, np. pdatek dchdwy, b siągamy dchód - jest t pdatek bezpśredni, b trafia wprst w t, c zarbiliśmy, dstaliśmy, mieliśmy ii. Bezpśrednie - bezpśredni dtyczą dchdów iii. Pśrednie - wszystkie inne 3. Ogólne i celwe a. Ogólne - pdatek trafiający d budżetu b. Celwe - trafiają d funduszu celweg c. Jest jeszcze knstrukcja mieszana - śrdki z knkretneg pdatku trafiają d budżetu państwa, ale mgą być przeznaczne tylk na knkretny cel 4. Przerzucalne i nieprzerzucane a. Przerzucam pdatek na mich klientów, b mam drższą cenę daneg twaru, czy usługi i ni pkrywają, np. VAT - przerzucenie na knsumentów b. Najłatwiej przerzucić pdatek knsumpcyjny, związany z usługami, a najtrudniej przerzucić pdatek dchdwy c. Niektórzy twierdzą, że każdy pdatek mżna przerzucić, jest t uzależnine d elastycznści ppytu i pdaży - czym są ne bardziej elastyczne, tym większa mżliwść przerzucenia pdatku d. Pdatek ma być neutralny dla pdatkwaneg - tzn. jeżeli pdnszą VAT t stratny ma być nie usługdawca, tylk knsument, birca 5. Nminalne i realne (dt. majątkwych) a. Nminalne - ich wyskść dpwiada mżliwści uzyskiwania dchdów z daneg majątku b. Realne - ich wyskść jest większa, niż mżliwść siągnięcia dchdów z daneg majątku mżna g pbrać jednrazw, ale nie mże n bwiązywać stale, b zniszczyłby majątek Elementy knstrukcji pdatku Elementy knieczne: Pdatnik

16 16 Mateusz Ppiel Przedmit pdatku Zasady zapłaty i najczęściej: Pdstawa pdatkwania Stawki pdatkwe Pdatek zryczałtwany - karta pdatkwa. Jeg cechą charakterystyczną jest t, że kwty pdatku są pdane ściśle w ustawie, w załączniku d ustawy Elementy akcydentalne = ddatkwe, ubczne: Zwlnienia pdatkwe Ulgi pdatkwe Zwyżki pdatkwe - bywają niekiedy sankcjami Sankcja nakazująca płacenie 500 % kwty, która zstała źle ujęta w księgach pdatkwych, ptem 300 %, 100 %, 30 %, w kńcu zniesine w góle Pdatnik Definicja ustawwa: art. 7 Ordynacji ppdatkwej.: pdmit, na którym ciąży bwiązek pdatkwy [zazwyczaj, ale niekniecznie, zbwiązany d zapłaty pdatku] Ale - pdmitwść pdatkw-prawna na pzimie pszczególnych pdatków! W prawie pdatkwym w przeciwieństwie d prawa cywilneg pdmitwść prawną determinują przepisy pszczególnych pdatków. O tym, kt jest pdatnikiem decyduje knkretna ustawa pdatkwa. Jest pdmitwść pszczególnych pdatków. Nie ma pdmitwści gólnej wszystkich pdatków. Elementy knstrukcji (definicja krakwskieg prf. UJ z lat 60 i 70 - Karla Ostrwskieg) Przedmit pdatku -sytuacja faktyczna lub prawna, której zaistnienie pwduje kniecznść zapłaty pdatku. Przykłady: siągnięcie dchdu, sprzedaż rzeczy, bycie właścicielem nieruchmści, psiadanie śrdka transprtweg. Praw finanswe Wykład 8 ( ) dr P. Kryczk Zasada równwagi budżetwej Wyprwadzana z bilanswej frmy budżetu Wyraża na wymóg, aby wydatki znalazły pkrycie w dchdach; Dzieje się tak w dwóch sytuacjach: Nadwyżka dchdy wyższe d wydatków > równwaga w szerkim ujęciu Równwaga ścisła dchdy równe wydatkm Równwaga w planwaniu budżetu Równwaga w wyknywaniu budżetu Równwaga p zakńczeniu rku, gdy znamy dkładne wyniki wyknania budżetu równwaga w fazie zamknięcia budżetu Dziś: równwaga na etapie planwania uchwalania ustawy budżetwej Brak równwagi mże sprzyjać rzwjwi gspdarczemu - zadłużając się uzyskuje śrdki, dzięki którym pbudza rzwój gspdarczy Teria cykliczneg deficytu sytuacja taka mał szkdliwa w prównaniu z krzyściami płynącymi z rzwju gspdarczeg. Generuje jednak niezwykłe kszty bsługi kredytu Teria ciągłeg deficytu - dpuszczalny wtedy, gdy państw walczy z kryzysem, dpuszczalny, aby graniczyć skutki kryzysu i jemu przeciwdziała > teria w dłuższej perspektywie szkdliwa - p kryzysie pszczególne państwa nie były w stanie wyjść z zadłużenia Obecnie: deficyt budżetwy jest ślepą uliczką. Teria impasu budżetweg deficyt nie pwinien mieć miejsca, a jeśli już w niewielkich rzmiarach na zasadzie wyjątku Jedyne państw bez długu (2010) Libia (Kadafieg) Hng Kng 1% Estnia 6% PKB C by był gdyby w Plsce wystąpiła nadwyżka budżetwa?

17 17 Mateusz Ppiel Przyczyny jak d teg dszł (mgłby djść): Fiskalizm pdwyższenie pdatków i innych bciążeń fiskalnych i zwiększenie dchdów państwa Nie realizwanie zadań nie wydawanie (nie płacenie emerytur) Rezygnacja z armii Likwidacja więzień Jeżeli następuje nadwyżka prwadzi się działalnść w spsób szczędny. Ci, którzy uzyskują dchdy dknują mniejsze próby ściągania należnści. Nadwyżka nie jest ptrzebna, mże nie wystąpić, byleby deficyt był niewielki. Stan pewneg braku stan krzystny. Deficyt w budżecie państwa becnie występujący: Art mld (planwany) Budżet śrdków eurpejskich 15 mld zł Łącznie 56 mld zł, przy dchdach 275 mld zł Zasada równwagi budżetwej nie jest przestrzegana Aby pkryć deficyt państw ptrzebuje 402 mld zł > 346 mld zł musimy ddać wierzycielm (na spłatę zaciągniętych pżyczek i kredytów > prblem zadłużania państwa (402 mld więcej niż same dchdy) Źródła: Krajwe Zagraniczne Przejściwe Dminujące prawny bwiązek zwrtów (papiery wartściwe) pzyskujemy śrdki, ale musimy je zwrócić wraz z wynagrdzeniem Definitywne/dminujące wpływy z prywatyzacji; nie wiążą się z bwiązkiem jakiegklwiek zwrtu; nie stanwią dchdu, lecz przychód. Są przeznaczane na pkrycie długu. Wpływy z prywatyzacji, t nie jest stałe źródł z któreg będziemy czerpać Wpływy z prywatyzacji służą nie tylk pkryciu długu z budżetu przeznaczane są także na zaspkajanie innych ptrzeb publicznych, państwwych, w szczególnści na gwarancje funkcjnwania systemu ubezpieczeń spłecznych W 2011 planwaliśmy 15 mld wpływów z prywatyzacji 12 mld za mał w stsunku d ptrzeb Przejściwe: Emisja skarbwych papierów wartściwych Skarb państwa stwierdza, że jest dłużnikiem i zbwiązuje się d spełnienia świadczenia pieniężneg, lub niepieniężneg Mże emitwać wyłącznie Minister Finansów Dknując emisji jest związany maksymalną kwtą emisji stwierdzną w ustawie budżetwej Papiery piewające na świadczenia niepieniężne minister skarbu państwa (becnie państw teg nie emituje; kiedyś akcje spółek skarbu państwa) Dwa rdzaje papierów wartściwych Obligacje skarbwe: mgą być emitwane na rynku krajwym, lub zagranicznym. Są papierem długterminwym terminie wykupu dłuższym, niż rk. Obecnie tendencja d wydłużania kresu, na który emituje się bligacje. Oferwane wg ceny dstępne dla każdeg (100 zł) ferwane są z prcentwaniem (sprzedawane p cenie nminalnej, a sprzedawane p cenie nminalnej zwiększnej prcentwanie). Oszczędnściwe papiery skarbwe Bny skarbwe: wyłącznie na rynku krajwym. Papier krótkterminwy. Termin liczny w tygdniach nie dłuższy, niż rk. Mają zapewnić płynnść finanswą państwu emisja, gdy ptrzebujemy śrdków na dknanie wydatków, gdy jeszcze nie wpłynęły wpływów z dchdów. Emitwane na przetargach w pakietach bejmujących kwty w mln złtych. Na tych przetargach kupują je instytucje finanswe (banki, fundusze emerytalne) kupują je z dyskntem (cenę zakupu z niższą niż emisyjna, a państw kupuje p cenie emisyjnej > dysknt)

18 18 Mateusz Ppiel Plska pstrzegana, jak wierzytelny emitent bligacji (w prównaniu z Gracją, Włchami, Hiszpanią niższe stpy prcentwe. Niemieckie jeszcze niższe) Włskie bligacje gwałtwny wzrst (2%) pwyżej 7 % Inne śrdki na pkrycie deficytu: Pżyczki na rynku krajwym i zagranicznym. Zaciągamy także d innych państw Kredyty zaciągane w bankach krajwych i zagranicznych 56 mld deficytu: 46 mld źródła krajwe wewnętrzne 31 mld skarbwe papiery wartściwe 24 mld rynki zagraniczne Knstytucja: zakaz finanswania przez NBP budżetu państwa Knstytucja zabrania pkrywania deficytu pprzez drukwanie pieniędzy Dług publiczny Główne źródł pwstawania długu deficyt budżetwy 1. Źródłem zaciąganie zbwiązań przez jednstki sektra finansów publicznych 2. Źródłem także t, iż państw (pdmity publiczne) udzielają pręczeń i gwarancji, więc czasem muszą te pręczenia i gwarancje wyknać 3. Państw ma mżliwść przejmwania depzytów różnych jednstek 4. Wymagalne zbwiązania (dwa statnie mniejsze znaczenie) Pzim długu nie mże przekrczyć 60% PKB (górna granica dla długu publiczneg) Minister finansów w crcznym bwieszczeniu głasza relacje długu publiczneg w stsunku d PKB (2011 dług publiczny wynsi 748 mld zł (53% PKB) dług na kniec rku) inne kraje pnad 80% (Włchy 120%; Niemcy wyższy d Plskieg długu, a mim t ich bligacje z niższym prcentwaniem). Rumuni 35% i ttalny kryzys finanswy Dług publiczny zarówn dług państwa, jak i dług jednstek samrządu terytrialneg > dług całeg sektra finansów publicznych. Państw pddaje także reglamentacji zadłużanie jednstek samrządu terytrialneg Prcedury strżnściwe (granice długu publiczneg d PKB): Przekrczenie 50% (2010) > budżet rku 2012 relacja deficytu d dchdów nie mże ulec pgrszeniu Przekrczenie 55% (pewnie w 2011) budżet na rk 2013 mże być budżetem zrównważnym (rząd ma praw nie przewidywać w budżecie deficytu (drastyczne cięcie wydatków) Jeśli budżet nie będzie się zamykał równwagą t deficyt 2013 musi być w takiej wyskści, aby gwarantwał bniżenie relacji pniżej 55% Przekrczenie 60% - rzwiązanie z 55% + prgram sanacyjny RM, wszystkie budżety jednstek samrządu terytrialneg zrównważne Przekrczenie granic prste > recesja (mniejszy wzrst PKB) + kłpt w realizacji dchdów + spadek wartści złtówki (rśnie dług publiczny zadłużenie w Eur i $) Kszty bsługi długu publiczneg 38 mld zł Praw finanswe Wykład 9 ( ) Trzy mdele zarządzania długiem publicznym w krajach eurpejskich: 1) Przez bank centralny daneg państwa (jest krytykwany) 2) Przez rząd a. Minister finansów ma kmórki pwłane w tym celu, aby zarządzać długiem publicznym, by dpwiedni reagwać na zawirwania na światwych rynkach finanswych b. Ppularny w państwach Eurpy Śrdkw - Wschdniej, także w Plsce; jest krytykwany, b: i. Każdy rząd ma zaledwie kilkuletnią perspektywę - zbyt krótką, by długfalw zarządzać długiem publicznym ii. Urzędnicy zajmujący się bsługą długu pzstają pracwnikami płacanymi z budżetu państwa, pzstają

19 19 Mateusz Ppiel pracwnikami administracji rządwej, nie mżna stwrzyć dla nich sbneg źródła finanswania, są t specjaliści bardz wysk płacani, minister finansów nie jest w stanie pzyskać najświatlejszych dradców, b nie ma na t p prstu pieniędzy 3) Mdel agencyjny - pwierza się zarządzanie długiem niezależnej agencji finanswej, która przedkłada rzliczenia, ale która we wprwadzaniu plityki graniczania długu jest niezależna (w Plsce nie tczą się nawet prace nad tym mdelem) Zasada uprzedniści budżetu - wyraża na wymóg pracwania, uchwalenia i publikwania ustawy budżetwej przed rzpczęciem rku, któreg budżet dtyczy Prces pracwywania i uchwalania budżetu Prces budżetwy - fazy: a) Opracwywania b) Uchwalania (prace legislacyjne) c) Wyknywania d) Zamknięcia - sprawzdawczści (przygtwywane jest sprawzdanie z wyknania budżetu) Opracwywanie budżetu Zaczyna się d przedłżenia przez Ministra Finansów załżeń d prjektu budżetu; minister przedkłada je Radzie Ministrów Etap ten nie jest sfrmalizwany, przepisy nie wymagają zatwierdzenia tych załżeń, nie ma mżliwści ich zmdyfikwania wg przepisów, ale uznaje się, że Rada Ministrów mim wszystk mże je zmdyfikwać Załżenia te dtyczą też pewnych danych makreknmicznych (np. pzim inflacji, prgnzwane ceny walut, wskaźnik bezrbcia) Minister Finansów wydaje rzprządzenie - nta budżetwa (nie jest t nazwa ustawwa, ale nazwa dktrynalna ) Jest n wydawane crcznie przez Ministra Finansów Minister kreśla w nim zasady, tryb, terminy pracwywania budżetu na dany rk Zawiera n m.in. wzry frmularzu, które wypełniają jednstki wyknujące zadania budżetwe Rzprządzenie t adreswane jest d dyspnentów części budżetu, tzn. d pszczególnych ministrów, wjewdów, sądów, trybunałów, NIK, Sejmu, Senatu, Prezydenta etc. W parciu t rzprządzenie każdy dyspnent części przygtwuje prjekt swjej części budżetu. Prjekt ten jest przekazywany Ministrwi Finansów - trzymuje n prjekty wszystkich części budżetu. Prjekt budżetu jak całści przygtwuje Minister Finansów. Minister dzieli je na dwie grupy: Takie, które musi włączyć d budżetu (nie mżna nic zmienić, nie mżna prwadzić negcjacji ani rkwać - "dktryna świętych krów"). Chdzi takie rgany, wbec których minister jest pdprządkwany, alb takich, które są wbec ministra zupełnie niezależne, np. sądy. Lista tych "świętych krów" - ustawa finansach publicznych art. 139 ust. 2 - katalg zamknięty Druga grupa: części przygtwane przez innych ministrów i wjewdów - tczą się tzw. rkwania budżetwe. Nie mże nakazać bcięcia wydatków, mże tylk przeknywać, wtedy częst ministrwie grżą dymisją. Minister Finansów przygtwuje wykaz spraw sprnych. P tych rkwaniach Minister Finansów przygtwuje prjekt ustawy budżetwej (nie prjekt budżetu). Jeg częścią jest prjekt z wykazem sprnych spraw. Uzasadnienie ma znacznie szerszy zakres, niż sama ustawa budżetwa. Sprawzdanie z wyknania ustawy musi nawiązywać d teg uzasadnienia. Wskazane są tam główne cele plityki gspdarczej i plityczne. Uzasadnienie kreśla kierunki plityki fiskalnej. Zawiera również kierunki prywatyzacji, zawiera także mów. Minister Finansów przedkłada ten prjekt Radzie Ministrów. Zaczynają się psiedzenia rządwe, dt. prwadzenia takiej debaty. Rzstrzygnięcie sprnych spraw przez Radę Ministrów, uchwala prjekt Rady Ministrów. Następnie, RM przedkłada prjekt budżetu rządwi Inicjatywa ustawdawcza w zakresie tej ustawy i ustawy prwizrium budżetwym i ustawy zmianie ustawy prjekcie budżetwym przypada tylk Radzie Ministrów. Rada Ministrów ma bwiązek złżyć prjekt ustawy budżetwej d 30 IX daneg rku, który pprzedza ten rk, na który miał być. 4 miesięczny termin, w którym Prezydent pwinien trzymać ustawę d pdpisu. Jeśli nie trzyma w terminie, ma 14 ni na wydanie pstanwienia skróceniu kadencji Sejmu. Przekazanie prjektu ustawy budżetwej Sejmwi - Knstytucja: 3 miesiące przed rzpczęciem rku Wyjątek: mżliwe jest późniejsze przekazanie prjektu Sejmwi Nie ma mżliwści kreślenia dchdów i wydatków państwa w parciu jakiś inny akt, niż ustawa

20 20 Mateusz Ppiel Prjekt ustawy prwizrium budżetwym - skrócny budżet Przepisy mówią, ze nie mże występwać dłużej, niż 1 rk. W praktyce w Plsce: dłużej, niż pierwszy kwartał rku budżetweg nie występwał. Rząd nie chce narażać się na pśmiewisk ze strny pzycji. Zakładamy, że prjekt ustawy budżetwej trafił d Sejmu i rzpczynamy prace w Sejmie: Mamy tam nrmalnie 3 czytania, nie mże być trybu pilneg. Bardz isttne są uprawnienia psłów w pracy nad budżetem. Kmisją właściwą jest Kmisja Finansów publicznych. C bardz charakterystyczne i wyjątkwe, nad prjektem tej ustawy debatują wszystkie kmisje sejmwe - debatują w zakresie budżetów, nad którymi są właściwe merytrycznie. Pszczególne kmisje przestawiają swje pmysły raz prpzycje pprawek. W trakcie prac legislacyjnych nie jest mżliwe zwiększenie przez Sejm deficytu budżetweg Sejm nie mże zmienić wydatków. Jeżeli rząd chce zwiększyć dchdy musi dknać autpprawki. Prace w Sejmie: kmu zabrać, żeby innemu dać? Mżna tu ciąć wydatki "świętych krów". Aby jakaklwiek pprawka mgła być przedstawina - musi być przedstawina na piśmie, przyjęta przez kmisję właściwą merytrycznie, a następnie jeszcze raz jest przyjmwana, bądź nie przez Kmisję Finansów Publicznych, która przygtwuje sprawzdanie z prac pszczególnych kmisji; przedstawiane są tylk takie pprawki, które zstały przegłswane przez Kmisję Finansów Publicznych P uchwaleniu ustawy przez Sejm, trafia na d Senatu i w tym zakresie jest pierwsza isttna drębnść, która plega na tym, iż Senat nie mże zawetwać tej ustawy; Senat mże ją alb przyjąć, alb zaprpnwać i uchwalić pprawki Senat ma na zajęcie stanwiska tylk 20 dni (nrmalnie ma 30, więc ustawdawca skraca mu czas, w jakim Senat mże zająć się daną ustawą ). Jeśli Senat zgłsił pprawki - trafiają ne d Kmisji Finansów Publicznych, która przedstawia je Sejmwi Ptem ustawa trafia d Prezydenta - który pdejmuje decyzję w ciągu 7 dni - jest t jak na razie zawsze decyzja pdpisaniu ustawy. Gdyby Prezydent skierwał tę ustawę d TK, t wówczas TK musi wydać rzeczenie w ciągu 2 miesięcy. Prezydent nie mże zwrócić się pnwne uchwalenie tej ustawy - nie służy mu wet wbec niej. W parciu jaką pdstawę będzie prwadzna gspdarka budżetwa w sytuacji, gdy ustawa budżetwa nie zstanie głszna przed rzpczęciem rku? D mmentu, w którym ta ustawa będzie przyjęta, publikwana gspdarkę budżetwą prwadzi się na pdstawie prjektu ustawy budżetwej. Ma n frmę uchwały Rady Ministrów. Nie ma więc żadneg prblemu z pdprządkwaniem się temu prjektwi przez jednstki pdprządkwane Radzie Ministrów. Prblem dtyczy wyskści należnści budżetwych, które mają pwszechny charakter, np. wbec jakiegś funduszu budżetweg. Obwiązują mnie należnści ujęte w pprzedniej ustawie budżetwej - tej, która przestała bwiązywać 31 grudnia. Prlnguje n kres bwiązywania starej ustawy d czasu wejścia w życie nwej ustawy. Kazus 1 Gdyby ustawa budżetwa zstała publikwana 1 luteg, czyli mamy 1 miesiąc bez ustawy budżetwej, gdy bwiązuje prlngwana ustawa budżetwa z rku pprzednieg. W styczniu zatem bwiązuje mnie stawka z zeszłeg rku. Od luteg wchdzi inna stawka wyższa. Czy jeśli zapłaciłem za styczeń kwtę z zeszłeg rku, będę musiał dpłacić d niej, b nwa ustawa budżetwa przewiduje wyższą? Nie będę musiał. Kazus 2 Odwrtna sytuacja. Zapłaciłem za styczeń 10%, a d luteg nwa ustawa budżetwa mówi, że pminięte tylk 7 %. Czy dstanę zwrt? Tak, dstanę. Praw mże bwiem działać wstecz na krzyść pdatnika. Zasady prwadzenia w Plsce gspdarki budżetwej 1) W parciu prjekt ustawy prwizrium budżetwym 2) W parciu ustawę prwizrium budżetwym 3) W parciu prjekt ustawy budżetwej 4) W parciu ustawę budżetwą a. 1) i 2) są mżliwściami raczej teretycznymi, w Plsce nie są stswane Ustawdawca wprwadza rzwiązania związane z terminami wyknania kreślnych czynnści. One wszystkie służą zasadzie realizacji uprzedniści budżetu 30 września - prjekt ma być złżny 4 miesiące - tyle ma Sejm 20 dni - tyle ma Senat 7 dni - tyle ma Prezydent 2 miesiące - tyle ma TK