INNOWACJE CO JEST CO?

Transkrypt

1 INNOWACJE CO JEST CO? Gdańsk

2 2

3 INNOWACJE CO JEST CO? POMORSKIE STUDIA REGIONALNE URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk

4 WYDAWCA URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Gdańsk, ul. Okopowa 21/27 tel.: (058) ; fax: (058) drrip@woj-pomorskie.pl POMORSKIE STUDIA REGIONALNE Innowacje co jest co? pod redakcją Tomasza Parteki i Pawła Kasprzaka Opracowanie haseł na zlecenie Samorządu Województwa Pomorskiego wykonał Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Gdańsk, ul. Do Studzienki 63 Zespół autorski Maciej Dzierżanowski, Magda Romanowska, Stanisław Szultka, Aleksandra Włoch Koncepcja okładki Grzegorz Filip Indygo Projekt graficzny okładki Iwona Borkowska Druk "Tekst" Sp. z o.o. Wydawnictwo Bydgoszcz, ul. Kossaka 72 Druk publikacji sfinansowany ze środków 6. Programu Ramowego Unii Europejskiej w ramach projektu Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Pomorskiego- uzupełnienie i plan działania (Kontrakt nr ) Copyright by Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Gdańsk 2006 ISBN

5 Szanowni Państwo, Wdrażanie innowacji jest jednym z głównych czynników wpływających na konkurencyjność przedsiębiorstw. Od ciągłego rozwoju, poprzez wdrażanie w firmach nowych technologii, produkcji nowych lub ulepszonych wyrobów, świadczenia nowoczesnych usług, działań marketingowych lub zastosowanie efektywniejszych rozwiązań organizacyjnych, zależeć będzie rozwój gospodarczy Województwa Pomorskiego i trwały dobrobyt jego mieszkańców. Samorząd Województwa Pomorskiego, poprzez liczne inicjatywy, stara się tworzyć jak najlepsze warunki dla rozwoju innnowacyjności. Przewodnik Innowacje co jest co? jest wygodnym narzędziem, które w formie pytań i odpowiedzi, w przejrzysty i zrozumiały sposób wyjaśnia trudne pojęcia związane z innowacjami. Publikacja ma pomóc zrozumieć istotę takiego rozwoju przedsiębiorstw oraz przedstawia instytucje, które wspierają wdrażanie innowacji wraz ze wskazaniem bezpośrednich kontaktów oraz adresów stron internetowych gdzie można uzyskać bardziej szczegółowe informacje. Przewodnik skierowany jest przede wszystkim dla przedsiębiorców. Jednak, wdrażanie innowacji często nie jest możliwe bez partnerstwa polegającego na współpracy z sektorem naukowym, ośrodkami badawczo-rozwojowymi oraz instytucjami, które pomagają w sfinansowaniu tych procesów. Myślę, że publikacja może być także użyteczna wszystkim, którzy się zajmują lub interesują rozwojem innowacji w naszym województwie. Gdańsk, październik, 2006 Jan Kozłowski Marszałek Województwa Pomorskiego 5

6 SPIS TREŚCI 1. Innowacje i polityka innowacyjna Co to jest innowacja? Czy innowacje to tylko nowe technologie? Jak mierzyć innowacyjność? Jak powstają innowacje? Jakie podmioty biorą udział w procesie innowacyjnym? Dlaczego mówimy współcześnie o gospodarce opartej na wiedzy? Co oznacza postulat rozwoju społeczeństwa informacyjnego? W jaki sposób wspiera się rozwój innowacji w Polsce? Co to jest foresight i czemu służy? Jakie są cele regionalnej strategii innowacji dla województwa pomorskiego? Jak wdrażana i rozwijana jest regionalna strategia innowacji? Czy można zostać wyróżnionym za innowacyjność? Wsparcie na rzecz innowacyjności i przedsiębiorczości Gdzie można otrzymać wsparcie na etapie zakładania firmy? Jak sprawdzić pomysł biznesowy bez zakładania firmy? Co oferują parki naukowo-technologiczne i jaką pełnią funkcję? Gdzie zwrócić się o wsparcie doradcze w zakresie technologii i innowacji? Gdzie szukać wsparcia w zakresie informacji, doradztwa, szkoleń i finansowania? Co to jest Krajowa Sieć Innowacji? Co można zyskać startując w konkursach wspierających rozwój przedsiębiorczości? Co oferuje sieć Innovation Relay Centers? Gdzie jeszcze można uzyskać pomoc w zakresie transferu technologii? Współpraca w procesie innowacyjnym Co to jest klaster i inicjatywa klastrowa? Jakie korzyści wiążą się z funkcjonowaniem w ramach klastra? Jak wspierany jest rozwój klastrów i grup branżowych? Jak organizowana jest współpraca przedsiębiorstw i jednostek naukowych? Co to są Polskie Platformy Technologiczne i jakie dają korzyści? Gdzie uzyskać wsparcie na rozwój współpracy? Działalność badawczo-rozwojowa Czy działalność badawczo rozwojowa jest prowadzona tylko na uczelniach? Jakie są rodzaje badań? Jakie uczelnie wyższe prowadzą badania naukowe na Pomorzu? Jakie jednostki badawczo-rozwojowe działają w regionie? Czym zajmuje się Polska Akademia Nauk? Co to jest POMCERT? Co to są projekty celowe? Czy MSP mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów badawczych? Jakie korzyści można uzyskać stając się centrum badawczo-rozwojowym? Jakie są podstawowe założenia Krajowego Programu Ramowego? Co to są programy ramowe UE? Jakie projekty dla przedsiębiorstw są realizowane w programach ramowych UE? Co to jest program EUREKA? Jak wspiera się udział MSP w programach ramowych? Gdzie można uzyskać informację nt. finansowania badań przez UE? Ochrona własności intelektualnej

7 5.1. Co to jest własność intelektualna? Dlaczego ochrona własności intelektualnej jest istotna? Co to jest patent? Jak wygląda proces przyznawania patentu? Jak uzyskać ochronę patentową za granicą? Jak funkcjonuje prawo ochronne na wzór użytkowy? Co daje prawo ochronne na znak towarowy? Jakie inne formy własności przemysłowej mogą podlegać ochronie prawnej? Jaki jest zakres ochrony patentów i innych praw ochronnych? Gdzie uzyskać niezbędne informacje o ochronie własności intelektualnej? Czym zajmuje się Rzecznik Patentowy? Co to są umowy licencyjne? Jakie rodzaje umów stosuje się w procesie transferu technologii? Co to jest know-how? Finansowanie innowacji Jakie są sposoby finansowania innowacji przez przedsiębiorstwa? Czy działalność innowacyjna wiąże się z jakimiś preferencjami podatkowymi? Kim są aniołowie biznesu? Co to jest seed capital? Co to jest venture capital? Co to jest Platforma Start Gdzie zwrócić się o pożyczkę lub poręczenie? W jaki sposób może pomóc Fundusz Poręczeń Unijnych? W jaki sposób można uzyskać kredyt technologiczny?

8 1. Innowacje i polityka innowacyjna 1.1. Co to jest innowacja? Pojęcie innowacji jest powszechnie znane i coraz częściej używane w kontekście prowadzenia działalności gospodarczej. Innowacje towarzyszą nam od wieków są istotą rozwoju w zasadzie w każdym wymiarze. Są także istotą konkurowania na rynku. Gdzieś w jakimś garażu jakiś przedsiębiorca odlewa pocisk, na którym widnieje nazwa twojej firmy. Masz zatem tyko jedną możliwość strzelić pierwszy. Musisz wyprzedzić innowatorów w dziedzinie innowacji Gary Hamel. Innowacja to nowy lub znacząco ulepszony produkt, usługa, proces, działanie marketingowe lub rozwiązanie organizacyjne. W wymiarze ekonomicznym innowacja to w pewnym uproszczeniu każda działalność podejmowana w celu obniżenia kosztów lub zwiększenia sprzedaży i oczywiście lepszego zaadresowania potrzeb klientów. Dzięki innowacjom firma, region, kraj mogą stać się bardziej konkurencyjne od innych. W dobie globalnej i rosnącej konkurencji innowacje stają się niezmiernie ważne trudno bowiem zbudować i utrzymać pozycję konkurencyjną jedynie w oparciu o niskie koszty pracy czy innych zasobów. Niezbędne jest wnoszenie nowej wartości dodanej do oferowanych produktów lub usług i jednoczesna optymalizacja ich kosztów produkcji. Ważne jest wykorzystanie osiągnięć nauki i wprzęgnięcie ich w procesy tworzenia innowacji w przedsiębiorstwach Czy innowacje to tylko nowe technologie? Innowacje mogą mieć charakter technologiczny i być wynikiem prac badawczo-rozwojowych prowadzonych we własnym zakresie lub we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi. Samych wyników prac badawczo-rozwojowych (B+R) nie można jednak traktować jako innowacji. Jest nią dopiero ich zastosowanie w praktyce gospodarczej produkcie, usłudze lub przedsiębiorstwie. Wyróżnia się innowacje technologiczne, produktowe, procesowe, marketingowe i organizacyjne. Są jednak także inne rodzaje innowacji. Innowacja produktowa to stworzenie nowego produktu lub usługi, która jednoznacznie wyróżnia się od dotychczas wytwarzanych. W odniesieniu do usług może to być także podniesienie ich jakości lub usprawnienie sposobu świadczenia. Innowacja procesowa zachodzi w sferze produkcji i polega na wprowadzeniu nowej metody wytwarzania lub udoskonaleniu dotychczas stosowanej. Zmiany te mogą polegać na wprowadzeniu nowej technologii, nowego wyposażenia lub oprogramowania wykorzystywanego przy produkcji, itp. Innowacja marketingowa polega najczęściej na dopasowaniu produktu lub usługi do potrzeb klienta. Pojawia się ona na etapie projektowania produktu, opakowania, wzornictwa, ustalania ceny, poszukiwania nowych rynków czy zastosowania nowej strategii promocyjnej. Innowacja organizacyjna to każda zmiana wprowadzana w firmie w celu poprawy efektywności jej funkcjonowania, np. obniżenia kosztów administracyjnych lub transakcyjnych. 8

9 1.3. Jak mierzyć innowacyjność? Znaczenie innowacji dla gospodarki spowodowało, iż w sposób systematyczny mierzy się ich występowanie. W statystykach Głównego Urzędu Statystycznego używa się w tym celu metodologii Oslo Manual stworzonej przez OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development). Jednym z podstawowych mierników jest kategoria nakładów na działalność innowacyjną. Obejmuje ona wydatki na: - działalność badawczo-rozwojową (własną oraz prace nabyte), - zakup gotowej technologii w postaci dokumentacji i praw (patenty, licencje, know-how, znaki towarowe itp.), - środki trwałe konieczne do wdrożenia innowacji (maszyny, urządzenia techniczne, budynki, budowle oraz grunty), - szkolenie personelu związane z działalnością innowacyjną, - marketing nowych i zmodernizowanych wyrobów (badania rynkowe, testy rynkowe, reklama), - oprogramowanie, prace wdrożeniowe itp. W Polsce większość nakładów na działalność innowacyjną stanowią zakupy maszyn i urządzeń technicznych średnio 58% w latach W tym samym okresie nakłady na B+R stanowiły średnio ok. 12%. Na obecnym etapie, polska gospodarka rozwija się głównie przez absorpcję gotowych technologii i innowacji (w dużym stopniu zagranicznych). Relacja nakładów na B+R w stosunku do Produktu Krajowego Brutto (PKB) kształtuje się na poziomie 0,58% - jednym z najniższych w krajach UE i OECD. Niewielki jest także udział sektora prywatnego w finansowaniu tych nakładów wynosi on ok. 1/3 podczas gdy za pożądaną uznaje się relację odwrotną. Innowacyjność poszczególnych firm mierzona jest także relacją nakładów na działalność innowacyjną do wielkości przychodów oraz udziałem sprzedaży wyrobów nowych i zmodernizowanych (to jest nie starszych niż 3 lata). Również te wskaźniki są stosunkowo niskie dla polskiego sektora przedsiębiorstw Jak powstają innowacje? Kluczowym elementem systemu innowacyjnego są przedsiębiorstwa oraz sposób, w jaki organizują proces produkcyjny i innowacyjny. Bardzo ważne są także kanały dostępu do zewnętrznych źródeł wiedzy takich jak uczelnie wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe i inne. Do niedawna uważano, że innowacje są przede wszystkim pochodną istniejącego stanu wiedzy oraz zdolności naukowców. To myślenie zostało określone jako model innowacji pchanych przez naukę zakładający, że więcej badań i wydatków na naukę przekłada się na intensywność innowacji. Jego przeciwieństwem był model innowacji ciągnionych przez rynek, który zakładał, że powstają one w odpowiedzi na rozpoznaną potrzebę rynkową. W celu jej zaspokojenia opracowywany jest produkt, usługa lub technologia. 9

10 Klaster to skupisko wyspecjalizowanych, wzajemnie konkurujących i współpracujących przedsiębiorstw oraz instytucji otoczenia z którymi wchodzą one w silne interakcje. System innowacyjny jest szerszym pojęciem mającym przede wszystkim wymiar geograficzny, a nie branżowy. W skład danego systemu innowacyjnego może wchodzić kilka klastrów. Współcześnie przyjmuje się, iż powstawanie innowacji jest procesem złożonym i wielokierunkowym. Stąd mówi się o tzw. nieliniowym modelu innowacji, który wymaga licznych sprzężeń zwrotnych na różnych etapach procesu powstawania innowacji. Zakłada on również zaangażowanie wielu podmiotów w proces innowacyjny (przedsiębiorstwa, jednostki sfery B+R, centra transferu technologii, instytucje finansowe, firmy marketingowe itp.). Stąd przyjmuje się, że innowacje są wynikiem działalności i interakcji różnych podmiotów w ramach systemu innowacyjnego lub klastra Jakie podmioty biorą udział w procesie innowacyjnym? Powstające współcześnie innowacje coraz rzadziej są wynikiem pracy czy też pomysłu jednej osoby. Niezbędnym czynnikiem jest współpraca wielu podmiotów. Jednostki badawcze gwarantują dostęp do odpowiedniej infrastruktury (laboratoria, urządzenia testujące itp.) i wyników badań finansowanych ze środków publicznych to one są źródłem wielu rozwiązań technologicznych. Z kolei administracja publiczna ma istotny wpływ na kreowanie sprzyjającego otoczenia gospodarczego kształtuje ona prawo, realizuje programy skierowane na wspieranie innowacyjności, zapewnia dofinansowanie innowacyjnych projektów i inwestycji, może także generować odpowiednio ukierunkowany popyt. Działalność instytucji publicznych może zarówno stymulować, jak i hamować wprowadzanie nowych rozwiązań na rynek. Dla rozwoju innowacji bardzo ważne są także instytucje finansowe oraz tzw. instytucje pośredniczące (centra transferu technologii, parki naukowo-technologiczne, inkubatory itp.). Podmioty biorące udział w procesie innowacyjnym to: - przedsiębiorstwa, - instytucje sfery B+R, - jednostki administracji publicznej, - instytucje pośredniczące (np. centra transferu technologii, ośrodki innowacji, parki naukowotechnologiczne, inkubatory technologiczne, agencje rozwoju regionalnego, organizacje zrzeszające przedsiębiorców itp.), - instytucje finansowe. Pamiętaj łącząc siły można uzyskać dużo lepsze efekty! 1.6. Dlaczego mówimy współcześnie o gospodarce opartej na wiedzy? Pojęcie gospodarki opartej na wiedzy zrodziło się z obserwacji wzrostu znaczenia wiedzy jako zasobu gospodarczego. Jej zasoby na świecie wzrastają w bardzo szybkim tempie i firmy muszą być przygotowane aby z nich jak najlepiej korzystać. To jakość i szybkość uzyskiwania wiedzy, umiejętność korzystania ze zdobyczy techniki i nowoczesnych technologii buduje konkurencyjność poszczególnych przedsiębiorstw i gospodarki prowadząc do zdobycia przewagi na rynku. Ważnym czynnikiem jest także kapitał ludzki to pracownicy są istotnym nośnikiem wiedzy, zwłaszcza tej niesformalizowanej. Obecnie przyjmuje się za największy potencjał rozwoju mają kraje i regiony, w których funkcjonują jednostki nauko- 10

11 wo-badawcze zdolne do tworzenia nowej wiedzy i technologii, posiadające jednocześnie zaplecze gospodarcze zdolne do wchłaniania i praktycznego wykorzystania tych osiągnięć Co oznacza postulat rozwoju społeczeństwa informacyjnego? We współczesnej gospodarce bardzo ważny jest dostęp do informacji. Dlatego też często postuluje się tworzenie społeczeństwa informacyjnego społeczeństwa, które intensywnie wykorzystuje informacje w każdym aspekcie działalności oraz posiada bogate środki komunikacji i przetwarzania informacji będące podstawą do tworzenia większości dochodu narodowego i źródłem utrzymania większości ludzi. Ideałem jest zapewnienie powszechności dostępu do informacji tj. przezwyciężenie naturalnego ograniczenia dostępu do informacji dla pewnych grup społecznych, które może powodować ich cywilizacyjne i ekonomiczne upośledzenie. Tworzeniu społeczeństwa informacyjnego służą między innymi: - rozwój infrastruktury teleinformatycznej (w tym na obszarach wiejskich) głównie powszechnego, szybkiego i bezpiecznego dostępu do Internetu, - promocja szerszego wykorzystania technologii informacyjnych, - tworzenie wartościowych treści i usług dostępnych w Internecie, - oddziaływanie na zdolność ich wykorzystania (w tym budowanie świadomości społecznej, inwestowanie w umiejętności itp.) W jaki sposób wspiera się rozwój innowacji w Polsce? Wspieranie innowacyjności staje się jednym z ważniejszych celów polityki publicznej zarówno na poziomie kraju, jak i poszczególnych województw (regionów). Jest to także odzwierciedleniem priorytetów Unii Europejskiej zapisanych w tzw. Strategii Lizbońskiej, której realizacja powinna przyczynić się do podniesienia konkurencyjności Europy w stosunku do Stanów Zjednoczonych i Japonii. Do głównych celów tej polityki należą: wzmocnienie potencjału nauki i współpracy nauki z gospodarką oraz wsparcie rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Krajowa polityka innowacyjna realizuje się na styku następujących instytucji: Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencji Rozwoju Przemysłu i Banku Gospodarstwa Krajowego. Oprócz tego przy Ministerstwie Nauki funkcjonuje Komitet Naukowy i Naukowo-Techniczny, zaś przy Prezesie Rady Ministrów Rada Rozwoju Nauki i Technologii. Jednym z ważniejszych środków realizacji polityki innowacyjnej są fundusze strukturalne. W latach przewiduje się między innymi funkcjonowanie Sektorowego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, jakkolwiek szeroko rozumiana innowacyjność będzie także wspierana w innych programach takich jak Kapitał Ludzki oraz w Regionalnych Programach Operacyjnych. 11

12 Wspieranie innowacyjności programowane jest na poziomie szeregu dokumentów rządowych. W maju 2006 r. Ministerstwo Gospodarki rozpoczęło konsultacje społeczne dokumentu strategicznego Kierunki zwiększania innowacyjności gospodarki na lata , który zastąpi wcześniejszy program Zwiększania innowacyjności gospodarki w Polsce do 2006 roku. Dokument ten rekomenduje kierunki działań, których wdrożenie umożliwi zbudowanie w Polsce gospodarki opartej na wiedzy, w której siłą przedsiębiorców na konkurencyjnych rynkach będzie ich wysoka innowacyjność (więcej informacji na stronach Te kierunki to: 1. kadra dla nowoczesnej gospodarki, 2. badania na rzecz gospodarki, 3. własność intelektualna dla innowacji, 4. kapitał na innowacje, 5. infrastruktura dla innowacji. Politykę innowacyjną określa także szereg innych dokumentów rządowych, a mianowicie: - Proponowane kierunki rozwoju nauki i technologii do roku 2020 w Polsce - Założenia polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa do roku Strategia zwiększenia nakładów na działalność B+R w celu osiągnięcia założeń Strategii Lizbońskiej - Strategia rozwoju nauki w Polsce do 2013 roku oraz perspektywiczna prognoza do roku Szczegóły na stronie: Polityka innowacyjna jest także programowana na poziomie poszczególnych województw w ramach tzw. regionalnych strategii innowacji. Realizacji tych strategii powinny służyć m.in. fundusze strukturalne wydatkowane na poziomie regionów zgodnie z tzw. Regionalnymi Programami Operacyjnymi Co to jest foresight i czemu służy? Foresight to proces, w którym zarówno naukowcy, inżynierowie, jak przedstawiciele przemysłu oraz pracownicy administracji publicznej biorą udział w wyznaczaniu strategicznych kierunków rozwoju badań i technologii w celu przysporzenia jak największych korzyści ekonomicznych i społecznych w gospodarce. Foresight to zorganizowany proces przewidywania tego, co może zdarzyć się w przyszłości. Ma on za zadanie wskazanie przyszłych potrzeb z uwzględnieniem pojawiających się szans i zagrożeń związanych z rozwojem społecznym i gospodarczym oraz zaplanowanie działań wyprzedzających w obszarze nauki i techniki. Innymi słowy celem foresight u jest często określenie kierunku badań, które w dłuższej perspektywie mogą przyczynić się do zdynamizowania rozwoju gospodarczego i społecznego. Wyniki foresight u mogą jednak służyć także planowaniu strategii przedsiębiorstw. Wyróżnia się dwa rodzaje foresightu: - regionalny dotyczący rozwoju społecznegogospodarczego na danym obszarze z uwzględnieniem aspektów technologicznych, demograficznych, klimatycznych itp.; - technologiczny oceniający trendy i zmiany zachodzące w sferze techniki i technologii oraz ich wpływ na społeczeństwo i daną branżę lub gospodarkę. Obecnie w Polsce realizowany jest Narodowy Program Foresight Polska 2020, którego celem jest określenie wizji rozwojowej Polski do roku 2020 oraz najważniejszych kierunków badań dla tzw. Krajowych Programów Ramowych, stanowiących podstawowy element finan- 12

13 sowania prac badawczo-rozwojowych. Narodowy Program Foresight jest koordynowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jako pilotażowy realizowany był obszar tematyczny: Zdrowie i Życie, zaś obecnie uruchomiono kolejne obszary: Zrównoważony Rozwój Polski, Technologie Informacyjne i Telekomunikacyjne oraz Bezpieczeństwo (więcej informacji Niezależnie od programu narodowego możliwe jest pozyskiwanie finansowania i realizacja foresight u regionalnego oraz dla poszczególnych branż. Działania tego typu mogą być m.in. finansowane z funduszy strukturalnych (w perspektywie służyło temu działanie koordynowane przez Ministerstwo Nauki). Wszechświat pełen jest cudów, które czekają cierpliwie, aż zmądrzejemy na tyle, by je odkryć. Eden Phillpotts Jakie są cele regionalnej strategii innowacji dla województwa pomorskiego? Wiele relacji w procesach innowacyjnych zachodzi na poziomie regionalnym. Konsekwencją tej obserwacji był wzrost zainteresowania władz samorządowych poszczególnych regionów europejskich przygotowaniem regionalnych strategii innowacji. Zakładanym efektem tych strategii ma być budowa partnerstwa i współpracy na rzecz innowacji pomiędzy głównymi podmiotami angażującymi się w procesy innowacyjne w regionie. Regionalna Strategia Innowacji dla województwa pomorskiego (RIS-P) została uchwalona przez Samorząd Województwa Pomorskiego 22 grudnia 2004 roku z zamiarem budowania przewagi konkurencyjnej województwa pomorskiego w wymiarze krajowym i europejskim w oparciu o innowacje. Jej generalnym celem jest zbudowanie skutecznego i sprawnego systemu wspomagania rozwoju innowacji w regionie. Postuluje ona także budowanie konsensusu i partnerstwa oraz kultury innowacyjnej, wsparcie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) oraz innowacyjności poza aglomeracją Trójmiejską. W ramach strategii wyróżnia się 3 główne priorytety: 1. Zwiększenie zdolności firm do wprowadzania innowacji efekt ten ma być osiągnięty poprzez stymulowanie współpracy na rzecz innowacji, tworzenie skupisk branżowych i wykorzystywanie platform technologicznych, jak również upowszechnianie certyfikacji, planowania technologicznego w przedsiębiorstwach itp. 2. Wzrost wykorzystania i rozwój potencjału B+R zakładane działania to rozwój oraz wzrost komercyjnej aktywności publicznych B+R, opracowywanie nowych produktów, procesów, systemów i platform produktowo-technologicznych, kształtowanie innowacyjnych postaw, zapewnienie odpowiedniej edukacji na poziomie wyższym, udział w projektach międzynarodowych, rozwój badań, wspólne inwestycje w bazę laboratoryjną i aparaturową. 3. Zbudowanie systemu wdrażania, w tym uruchomienie Biura Wdrażania RIS-P oraz utworzenie Regionalnego Centrum Transferu Innowacji i Centrum Zaawansowanych Technologii Pomorze. Przewidywane jest także stworzenie Infrastruktury Rozwoju Firm Innowacyjnych, powołanie Regionalnych Instytucji i Instrumentów Finansowania Innowacji, jak również współpraca krajowa w ramach sieci Integ RIS i w sieciach UE. 13

14 1.11. Jak wdrażana i rozwijana jest regionalna strategia innowacji? Wdrażanie Regionalnej Strategii Innowacji odbywa się poprzez realizację projektu Biura Wdrażania RIS-P współfinansowanego ze środków unijnych w ramach działania 2.6. Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Jest on realizowany przez konsorcjum złożone z Politechniki Gdańskiej, Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Gdańskiego Związku Pracodawców i Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP. Przewidywane cele projektu Biura Wdrażania to: opracowanie koncepcji funkcjonowania Pomorskiej Sieci Innowacji i stworzenie dla niej płaszczyzny wymiany informacji, utworzenie grup branżowych firm innowacyjnych oraz zespołów dla opracowania strategii wybranych dziedzin B+R, organizacja Regionalnych Forów Innowacji oraz konkursu Pomorski Lider Innowacji. Więcej informacji nt. działań BW RIS-P znaleźć można na stronie internetowej Na stronie tej dostępna jest także baza ofert technologicznych, która daje możliwość znalezienia partnera do wspólnego projektu zarówno po stronie uczelni jak i przedsiębiorstw. Uzupełnieniu Regionalnej Strategii Innowacji zwłaszcza w zakresie współpracy międzynarodowej służy odrębny projekt współfinansowany ze środków 6 Programu Ramowego. Jego partnerami są: Politechnika Gdańska, Samorząd Województwa Pomorskiego, Agencja Rozwoju Pomorza., Centrum Techniki Okrętowej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Uniwersytet Gdański oraz partnerzy z Wielkiej Brytanii: Strathclyde European Partnership Ltd ze Szkocji oraz RTC North Ltd z Północno-Wschodniej Anglii. Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na stronie internetowej Czy można zostać wyróżnionym za innowacyjność? STATUETKA POMORSKIEGO LIDERA INNOWACJI Żródło: Celem konkursu Pomorski Lider Innowacji jest promocja firm, które stawiają na innowacyjność, a tym samym upowszechnianie najlepszych praktyk w tym zakresie. Laureatami konkursu w edycji 2005 zostali: Techno-Service S.A., Stabilator Spółka z o.o., Profarm Spółka z o.o. Nominowano również następujące firmy: MGJ Spółka z o.o., Lonza Nata s.j., Car Colour s.c. oraz Infelmark s.c. Laureaci są promowani w lokalnej prasie oraz na stronie internetowej Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Pomorskiego Pierwsza edycja konkursu została zorganizowana przez Gdański Związek Pracodawców w ramach projektu Biura Wdrażania RIS-P, natomiast kolejna edycja odbędzie się w ramach projektu Regionalna Strategia Innowacji dla woj. pomorskiego uzupełnienie i plan działań. Więcej informacji na stronie projektu oraz organizatora kolejnej edycji Agencji Rozwoju Pomorza W ramach projektu Biura Wdrażania będzie także realizowany konkurs na najbardziej innowacyjną gminę. 14

15 2. Wsparcie na rzecz innowacyjności i przedsiębiorczości 2.1. Gdzie można otrzymać wsparcie na etapie zakładania firmy? Podmiotami, które pomagają przedsiębiorcom lub nowopowstałym firmom rozpocząć i rozwinąć działalność gospodarczą są inkubatory. Oferują one na atrakcyjnych warunkach odpowiednią przestrzeń biurową (w tym sale konferencyjne) oraz obsługę administracyjną, prawną i księgową. Wsparcie może przybierać także formę szkoleń lub doradztwa w różnego rodzaju obszarach: tworzenie firmy i prowadzenie działalności gospodarczej, przygotowywanie biznes planów, wniosków kredytowych i o dofinansowanie z funduszy strukturalnych lub programów badawczych, księgowość, rachunkowość, marketing oraz ochrona własności przemysłowej. Usługi oferowane przez inkubatory są odpłatne, ale ich ceny są często niższe niż na rynku. W niektórych inkubatorach usługi są dostępne za darmo, ale firma ponosi wyższe niż rynkowe koszty wynajmu powierzchni. Zaletą rozpoczynania działalności w ramach inkubatora jest także możliwość skorzystania z jego kontaktów i sieci współpracy obejmujących instytucje zewnętrzne, jak również inne firmy już obecne w inkubatorze. Korzystanie z usług inkubatora jest najczęściej ograniczone w czasie. W województwie pomorskim obecnie działa łącznie 7 inkubatorów w tym dwa akademickie: przy Uniwersytecie Gdańskim, który kieruje Firmy akademickie zwane też firmami odpryskowymi (ang. spin-off i spin-out) są zakładane najczęściej przez pracowników naukowych w celu komercjalizacji wyników badań. Na zachodzie bardzo często udziałowcami takich firm stają się macierzyste uczelnie. Firmy akademickie są jednym z lepszych kanałów transferu technologii do gospodarki. Wyróżnia się różne typy inkubatorów w zależności od charakteru i podmiotów, do których kierują one swoją ofertę. Obok podstawowych inkubatorów przedsiębiorczości (które w Polsce były tworzone jako instrument zwalczania bezrobocia) wyróżnia się także inkubatory technologiczne i akademickie. Te pierwsze są nastawione na wsparcie powstawania firm z branż wysokich techniki lub prowadzących działalność wysoce innowacyjną opartą o zaawansowane technologie. Inkubatory akademickie kierują swoją ofertę do studentów i pracowników akademickich chcących założyć własną firmę. swą ofertę do studentów, oraz przy Politechnice Gdańskiej oferujący wsparcie pracownikom naukowym, studentom i absolwentom PG Jak sprawdzić pomysł biznesowy bez zakładania firmy? Wsparcie na etapie pomiędzy pomysłem na biznes a założeniem firmy zapewniają tzw. pre-inkubatory. Udzielają one pomocy osobom (często pracownikom naukowym i studentom), które chcą rozpocząć działalność gospodarczą, pozwalając na zdobycie doświadczenia biznesowego bez zakładania własnej firmy. Bez ponoszenia większego ryzyka finansowego przyszli przedsiębiorcy mogą przeprowadzać regularne transakcje biznesowe np. sprzedaż produktów pilotażowych, czy prototypów. Po zebraniu odpowiedniej wiedzy, doświadczenia i umiejętności mogą oni założyć własne przedsiębiorstwo, które najczęściej przechodzi do inkubatora. Wsparcie w ramach pre-inkubatora przyjmuje najczęściej formę: weryfikacji pomysłu (badanie rynku, lepsze dostosowania produktu lub usługi do potrzeb klienta itp.), przygotowania sprzedaży pilotażowej, a także szkoleń i doradztwa w takich obszarach jak: księgowość, administracja, analizy rynkowe oraz marketing. 15

16 Inkubatory przedsiębiorczości działające na obszarze woj. pomorskiego: Akademicki inkubator Przedsiębiorczości przy Uniwersytecie Gdańskim Dom Studencki nr 8 pok.3, ul. 1 Maja 12, Sopot, tel.058/ , fax. 058/ Akademicki Inkubator Gospodarczy Politechniki Gdańskiej Biuro Transferu Technologii Politechniki Gdańskiej Al. Zwycięstwa 25 pok. 20 tel. 058/ , Pomorski Inkubator Innowacji i Przedsiębiorczości (działający w ramach Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni) Al. Zwycięstwa 96/ Gdynia tel./fax. 0-58/ Inkubator Przedsiębiorczości (Słowińska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.) ul. Chabrowo Wicko tel. 0-59/ fax. 0-59/ Inkubator Przedsiębiorczości w Kwidzynie ul. 15 Sierpnia Kwidzyń tel. 0-55/ , fax. 0-55/ Inkubator Przedsiębiorczości w Słupsku (Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości) ul. Tuwima Słupsk tel. 0-59/ fax. 0-59/ Inkubator przedsiębiorczości (Agencja Wspierania Przedsiębiorczości w Stargardzie Gdańskim) Ul.Owidzka 20 (obiekt nr 1) Al. Wojska Polskiego 13 (obiekt nr 2) Starogard Gdański tel.0-58/ Funkcje pre-inkubatorów na Pomorzu pełnią Akademicki Inkubator Gospodarczy Politechniki Gdańskiej, skierowany do pracowników, studentów i absolwentów tej uczelni, a także w pewnym zakresie Inkubator Akademicki zlokalizowany na Uniwersytecie Gdańskim, w ramach którego studenci mogą oferować swoje usługi bez zakładania w początkowym etapie działalności gospodarczej. 16

17 2.3. Co oferują parki naukowo-technologiczne i jaką pełnią funkcję? Parki naukowo-technologiczne oferują odpowiednie nieruchomości i infrastrukturę dla firm, które wykorzystują nowoczesne technologie i są nastawione na rozwój produktów w zaawansowanych technologicznie gałęziach przemysłu. Parki tworzone są najczęściej w pewnej bliskości uczelni wyższych i ściśle z nimi współpracują, co z założenia ma sprzyjać przepływowi wiedzy i technologii z sektora badawczo-rozwojowego do gospodarki. Właśnie parki technologiczne mają sprzyjać zakładaniu tzw. firm akademickich przez pracowników uczelni, a także lokowaniu się w bliskości uczelni innych firmy korzystających lub komercjalizujących wyniki badań naukowych. Mogą się w nich lokować także wydziały i laboratoria uczelniane nastawione na współpracę z przemysłem, a także laboratoria przemysłowe nastawione na współpracę z uczelnią. W ramach parków naukowo-technologicznych często są prowadzone inkubatory technologiczne, jak również oferowane usługi w zakresie szkoleń i doradztwa (m.in. w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, pozyskiwania finansowania, zarządzania i transferu technologii, ochrony własności intelektualnej itp.). Parki naukowotechnologiczne podobnie zresztą jak inkubatory często współpracują z funduszami venture i seed capital oraz tworzą sieci tzw. aniołów biznesu (business angeles) tj. prywatnych inwestorów nabywających udziały w obiecujących, innowacyjnych firmach (przedsięwzięciach). Na terenie województwa pomorskiego działają obecnie dwa parki naukowo-technologiczne. Pomorski Park Naukowo-Technologiczny (PPNT): W ofercie PPNT znajdują się powierzchnie do wynajęcia lub nabycia oraz szkolenia i doradztwo z następującej tematyki: prawo technologiczne i patentowe, finanse, podatki, księgowość, rachunkowość, usługi prawne, analiza rynku i marketing. Lokatorzy mają dostęp do recepcji, kopiarek, faksów, sal PPNT - budynek biurowy i konferencyjnych, komputerów Kontakt: hale od strony Alei Zwycięstwa. Źró- i laboratoriów Gdynia, dło: Al. Zwycięstwa 96/98 tel , tel./fax office@ppnt.pl Firmy, które chciałyby się ulokować w PPNT powinny prowadzić działalność w jednej z następujących dziedzin: biotechnologia oraz dziedziny pokrewne, ochrona środowiska, IT lub wzornictwo przemysłowe. Realizowane przedsięwzięcia powinny charakteryzować się innowacyjnością i znacznym potencjałem rynkowym. Wniosek aplikacyjny o przyjęcie firmy do parku opiniuje Rada Naukowa PPNT. Gdański Park Naukowo-Technologiczny: GPNT powstał z inicjatywy Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o.o. i jest zlokalizowany w bezpośredniej bliskości Politechniki Gdańskiej, Akademii Medycznej i Uniwersytetu Gdańskiego. Z uwagi na zaangażowanie PSSE ma on status spe- 17

18 cjalnej strefy ekonomicznej, co wiąże się z określonymi przywilejami dla potencjalnych inwestorów (lokatorów). Park kieruje swoją ofertę do laboratoriów badawczorozwojowych i firm zaawansowanych technologii w takich branżach jak: technologie informacyjne i telekomunikacyjne, materiały funkcjonalne i nanotechnologie, ochrona środowiska, biotechnologia, chemia żywności i leków. Planowane jest udostępnienie 27 tys. metrów kwadratowych nowej, spełniającej najwyższe standardy, powierzchni biurowej, laboratoryjnej, konferencyjnej i produkcyjnej. Na terenie GPNT mają być także zlokalizowane następujące instytucje: Kontakt: Ul. Trzy Lipy 3 Biuro Marketingu PSSE tel: 0-58/ marketing@strefa.gda.pl - Centrum Zaawansowanych Technoloii Pomorze - inkubator firm technologicznych - Centrum Transferu Technologii - Centrum Konferencyjno Szkoleniowe - Fundacja Pomorska Sieć Innowacji "Brainet" - siedziba PSSE Gdzie zwrócić się o wsparcie doradcze w zakresie technologii i innowacji? Firmy z terenu województwa pomorskiego mają możliwość uzyskania bezpłatnej pomocy doradczej w przygotowaniu strategicznych planów rozwojowych. Pomoc ta jest oferowana w ramach projektu Strategiczne doradztwo technologiczne i innowacyjne dla MSP, jako moduł Regionalnego Centrum Transferu Innowacji Pomorze (SDTI). Projekt ten jest realizowany w okresie od 1 października 2005 do 30 września 2007 przez konsorcjum, w którego skład wchodzą: Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, W celu skorzystania z doradztwa należy zgłaszać się do Biura Realizacji Projektu Kontakt: ul. Trzy Lipy Gdańsk tel./fax. 0-58/ info@brainet.gda.pl Politechnika Gdańska i Fundacja Pomorska Sieć Innowacyjna Brainet (jej fundatorami są Pomorska SSE, Miasto Gdańsk i Politechnika Gdańska). Głównym celem projektu jest podniesienie konkurencyjności małych i średnich firm, przede wszystkim produkcyjnych i produkcyjno-usługowych z terenu województwa pomorskiego poprzez propagowanie opracowywania oraz wdrażania długoterminowych strategii rozwojowych opartych o zaawansowane technologie i rozwiązania innowacyjne. W ramach projektu zaplanowano następujące rodzaje działań, z których mogą korzystać przedsiębiorcy: 1. konferencje organizowane w powiatach woj. pomorskiego upowszechniające metodologię budowania strategii innowacyjnych i technologicznych w firmach, 2. pilotażowe szkolenia metodologiczne dla szefów firm zainteresowanych praktycznym opracowywaniem strategii we własnych firmach, 18

19 3. udostępnienie strategicznego doradztwa technologicznego dla firm w formie funkcjonowania stałego punktu doradztwa, 4. zrealizowanie kilkudziesięciu wizyt konsultantów w zainteresowanych firmach w celu oceny ich poziomu technologicznego, 5. systematyczne wsparcie doradcze dla 30 wyselekcjonowanych firm w celu opracowania profesjonalnych strategii rozwoju innowacyjnego w obszarze produktów i technologii wytwarzania. Podobne programy powinny być także dostępne w kolejnych latach w oparciu o finansowanie ze środków strukturalnych. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego na lata zakłada wspieranie projektów z zakresu doradztwa skierowanego na generowanie nowych inwestycji, nowych produktów oraz usług, jak również na realizację przedsięwzięć innowacyjnych. Jeżeli w dzisiejszych czasach nie czujesz się zdezorientowany, to znaczy, że po prostu brak ci jasności myśli. Irene Peter 2.5. Gdzie szukać wsparcia w zakresie informacji, doradztwa, szkoleń i finansowania? Krajowy System Usług (KSU) powstał w październiku 1996 z inicjatywy Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Obecnie jego funkcjonowanie jest koordynowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Więcej informacji nt. KSU można uzyskać na stronie internetowej Istotna część systemu wsparcia dla przedsiębiorstw jest zorganizowana w ramach ogólnopolskiego Krajowego Systemu Usług. KSU jest siecią współpracy i systemem akredytacji niekomercyjnych instytucji świadczących usługi na rzecz mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób podejmujących działalność gospodarczą. Instytucje te świadczą usługi w zakresie: doradztwa o charakterze ogólnym i proinnowacyjnym (w tym obszarze powstaje także wydzielona Krajowa Sieć Innowacji KSI), szkoleń, usług informacyjnych i finansowych (głównie udzielanie poręczeń oraz pożyczek). Funkcjonowanie KSU ma gwarantować poprzez system akredytacji jakość świadczonych usług oraz pozwala na przekierowanie zapytania firmy do instytucji świadczącej odpowiednie usługi w ramach systemu. Na terenie województwa pomorskiego działa obecnie 15 ośrodków posiadających akredytację KSU (szczegółowo patrz ramka). Konkretne wsparcie dla przedsiębiorstw nie jest jednak wprost związane z ośrodkami KSU, za wyjątkiem korzystania z usług informacyjnych (dotyczących m.in. dostępnych programów wsparcia). Usługi te są dostępne nieodpłatnie w ramach tzw. Punktów Konsultacyjnych prowadzonych przez ośrodki KSU. Finansowanie usług doradczych dostępne jest głównie w ramach różnych działań Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (a także kończących się już projektów Phare). Firma zainteresowana doradztwem składa odpowiedni wniosek i po uzyskaniu pozytywnej decyzji kontraktuje świadczenie danej usługi wśród tzw. akredytowanych wykonawców, a następnie występuje o refinansowanie najczęściej 50% kosztów tej usługi. Wykonawcami mogą być zarówno instytucje niekomercyjne (w tym ośrodki KSU), jak również komercyjne firmy doradcze i konsultingowe. Ich akredytację 19

20 odrębną dla poszczególnych programów prowadzi PARP. Lista tych wykonawców jest dostępna na stronie Wsparcie w zakresie szkoleń jest dostępne głównie z Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich. Uzyskanie wsparcia wymaga najczęściej współpracy z instytucją szkoleniową, która może ale nie musi być akredytowana w ramach systemu KSU. Finansowanie publiczne trafia do tej instytucji, która następnie realizuje odpowiednio uzgodnione szkolenia. Firma zobowiązana jest do współfinansowania ich kosztów w wysokości najczęściej 20% (w przypadku firm z sektora MSP) lub rozliczania wkładu własnego kosztami czasu pracy osób skierowanych na szkolenia. Powyższe schematy dostępu do wsparcia publicznego mogą się znacząco zmienić w latach tj. kolejnym okresie wykorzystywania środków unijnych. Z uwagi na częściową decentralizację funduszy strukturalnych, programy wsparcia dla przedsiębiorstw będą w dużej części realizowane w ramach systemów regionalnych i finansowane z tzw. regionalnych programów operacyjnych, jakkolwiek finansowanie szkoleń będzie zapewniane przez krajowy sektorowy program operacyjny Kapitał Ludzki. Na terenie województwa pomorskiego działa obecnie 14 ośrodków posiadających akredytację KSU na świadczenie usług dla przedsiębiorstw. Poniżej podajemy ich podstawowe dane pełniejsza informacja nt. zakresu świadczonych usług jest dostępna na stronie (oznaczenie PK podane w nawiasie oznacza, że dany ośrodek prowadzi Punkt Konsultacyjny). Na stronach PARP ( można także znaleźć informacje odnośnie tzw. akredytowanych wykonawców z województwa pomorskiego. Fundacja Gospodarcza (PK) ul. Olimpijska 2, Gdynia tel. 0-58/ , , fax. 0-58/ fungos@fungo.com.pl Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne (PK) Plac Wolności 7, Dzierzgoń tel. 0-55/ , fax.0-55/ rti@softel.com.pl Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość Oddział Terenowy w Lęborku (PK) - Centrum Wspierania Biznesu ul. Czołgistów 5, Lębork tel. 0-59/ , fax. 0-59/ cwb-sat@oknet.com.pl, as_co@wp.pl Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość Oddział Terenowy w Sopocie (PK) - Centrum Wspierania Biznesu Al. Niepodległości 797a, Sopot tel. 0-58/ , fax. 0-58/ swp.sopot@neostrada.pl Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość Oddział Terenowy w Gdańsku (PK) Centrum Informacji Gospodarczej ul. Matejki 6, Gdańsk tel. 0-58/ , fax.0-58/ cig@swp.gda.pl Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości (PK) ul. Juliana Tuwima 22a, Słupsk tel. 0-59/ , fax. 0-59/ biuro@inkubator.slupsk.pl Agencja Rozwoju Pomorza (PK) ul. Piwna 36/39, Gdańsk tel. 0-58/ , fax. 0-58/ sekretariat@arpg.gda.pl Wojewódzkie Zrzeszenie Handlu i Usług w Gdańsku (z siedzibą w Gdyni) ul. Armii Krajowej 30, Gdynia tel. 0-58/ , fax. 0-58/ info@wzhiu.com.pl 20

21 Rada Regionalna Federacji Stowarzyszeń Naukowo- Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej (PK) ul. Garncarska 4, Słupsk tel. 0-59/ , , fax. 0-59/ Pomorska Izba Małych i Średnich Przedsiębiorstw ul. Piwna 1/2, Gdańsk tel. 0-58/ , , fax. 0-58/ biuro@pomorskaizba.com.pl Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości w Malborku Al. Wojska Polskiego 499, Malbork tel. 0-55/ , fax. 0-55/ pkd@swp.malbork.pl Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Oddział w Gdańsku ul. Grunwaldzka 8, Gdańsk tel. 0-58/ , fax. 0-58/ tnoik@tnoik.gda.pl Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość Oddział Terenowy w Gdańsku Centrum Wspierania Biznesu w Kartuzach (PK) ul. Kościuszki 12, Kartuzy tel. 0-58/ , fax. 0-58/ cwb@swp.gda.pl Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość Oddział Terenowy w Gdańsku Gdański Ośrodek Doradczo- Szkoleniowy ul. Matejki 6, Gdańsk tel. 0-58/ , fax. 0-58/ iwona.r@swp.gda.pl 2.6. Co to jest Krajowa Sieć Innowacji? W województwie pomorskim do Krajowej Sieci Innowacji należy Rada Regionalna Federacji Stowarzyszeń Naukowo- Technicznych NOT Ul. Garncarska 4, Słupsk tel. 0-59/ , fax. 0-59/ Zgodnie z założeniami KSI usługa proinnowacyjna rozpoczyna się od diagnozy potencjału i potrzeb technologicznych danej firmy oraz możliwości rozwoju produktu lub usługi. Kolejny etap to znalezienie dostawcy nowych rozwiązań technologicznych lub konstrukcyjnych wśród ośrodków KSI lub współpracujących instytucji sfery badawczo-rozwojowej. Następnie realizowane są działania badawcze, rozwojowe i wdrożeniowe. Krajową Sieć Innowacji (KSI) tworzy 19 ośrodków zarejestrowanych w Krajowym Systemie Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw. Mają one świadczyć tzw. usługi proinnowacyjne służące rozwojowi przedsiębiorstw poprzez ulepszenie już istniejącego lub wdrożenie nowego procesu technologicznego, produktu lub usługi. Udzielana pomoc ma opierać się na transferze wiedzy i technologii w celu realizacji projektów innowacyjnych w MSP. Współpraca między ośrodkami KSI polega na wymianie informacji odnośnie zdefiniowanych potrzeb i problemów technologicznych MSP oraz innowacyjnych ofert instytucji B+R. Usługi oferowane przez ośrodki KSI to między innymi: diagnoza potrzeb technologicznych MSP, promocja technologii i rozwiązań organizacyjnych opracowanych przez instytucje B+R, usługi doradcze i ekspertyzy na rzecz obu stron oraz działania w zakresie wdrożenia technologii lub nowatorskich rozwiązań (np. wsparcie przy zawieraniu różnego rodzaju umów licencyjnej, o współpracy technicznej itp.). 21

22 2.7. Co można zyskać startując w konkursach wspierających rozwój przedsiębiorczości? Potencjalni przedsiębiorcy mogą uzyskać wsparcie dla swoich przedsięwzięć głównie promocyjne w szeregu konkursach organizowanych w woj. pomorskim. Wprawdzie przeszłość minęła na zawsze, ale przyszłość wciąż jeszcze należy do nas. F.W. Robertson Jednym z nich jest konkurs Biznes na Start organizowany jest przez miasto Gdańsk we współpracy z Gdańską Fundacją Przedsiębiorczości (więcej informacji na stronie Fundacja planuje stworzyć Gdański Inkubator Przedsiębiorczości Starter, który będzie wspierał przez okres jednego roku realizację pięciu najlepszych biznes planów. Urząd Miejski w Gdyni organizuje z kolei konkurs Gdyński Biznes Plan. Zwycięzcy otrzymują m.in.: możliwość nieodpłatnego prowadzenia firmowego rachunku bankowego przez rok czasu w Nordea Bank Polska; możliwość poręczenia kredytu przez Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych do kwoty wysokości 100 tys. zł; możliwość uzyskania rekomendacji do wniosku o pożyczkę z Pomorskiego Regionalnego Funduszu Pożyczkowego; zwolnienie z wszelkich opłat obowiązujących w Urzędzie Miasta Gdyni przy rejestracji działalności gospodarczej (więcej informacji na stronie Jaskółki Przedsiębiorczości to konkurs organizowany przez Politechnikę Gdańską, który ma wspierać powstawanie firm akademickich. Jest on kierowany do studentów, doktorantów oraz naukowców. Rywalizacja odbywa się m.in. w następujących kategoriach: 1. najlepszy biznes plan dotyczący rozpoczęcia działalności gospodarczej, 2. najlepszy biznes plan zbliżający naukę do gospodarki. Celem jest wyłonienie trzech najlepszych projektów na biznes. Na realizację projektów przeznaczona jest nagroda w wysokości 8 tys. zł. Laureaci mogą także korzystać z bezpłatnych konsultacji dotyczących biznes planów i marketingu (więcej informacji na stronie Co oferuje sieć Innovation Relay Centers? Sieć IRC (Innovation Relay Centers), utworzona przez Komisję Europejską w 1995 roku, daje możliwość dotarcia z ofertą technologiczną do potencjalnych nabywców lub partnerów poprzez prowadzoną bazę ofert technologii oraz zapotrzebowań. Obecnie umożliwia ona transfer technologii pomiędzy podmiotami z 33 krajów. Ośrodki IRC kierują swoją ofertę do MSP, uniwersytetów, instytutów badawczych, większych firm oraz sektora publicznego. W Polsce działają 4 główne ośrodki przekazu innowacji: IRC Central Poland (woj. łódzkie, Oferta usługowa sieci IRC obejmuje: - identyfikację potrzeb technologicznych; - kojarzenie partnerów technologicznych (baza danych zawierająca zapotrzebowania na technologie oraz oferty technologii); - asystę przy międzynarodowych transakcjach handlowych; - pomoc w negocjowaniu umów licencyjnych, produkcyjnych, dystrybucyjnych, eksploatacyjnych lub umów o współpracy; - doradztwo w zakresie ochrony praw własności intelektualnej. Więcej informacji nt. sieci IRC na stronie 22

23 mazowieckie, pomorskie, kujawsko-pomorskie), IRC North-East Poland (woj. lubelskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie), IRC South Poland (woj. małopolskie, podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie), IRC West Poland (woj. dolnośląskie, lubuskie, opolskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie). W woj. pomorskim partnerem dla IRC Central Poland, koordynowanego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji w Warszawie, jest Centrum Transferu Technologii w Gdańsku. Źródło: Centrum Transferu Technologii ul. Grunwaldzka 529, Gdańsk, tel./fax. 0-58/ , kom ctt@post.pl 2.9. Gdzie jeszcze można uzyskać pomoc w zakresie transferu technologii? Podmiotami, które pośredniczą w transferze technologii są tzw. centra lub biura transferu technologii. Powstają one najczęściej przy uczelniach i działają przede wszystkim na ich potrzeby, jakkolwiek funkcjonują także samodzielne podmioty ukierunkowane na obsługę kilku uczelni lub kierujące swoją ofertę głównie do przedsiębiorstw. Często powstają one także przy parkach naukowo-technologicznych oraz inkubatorach. Podstawowym celem uczelnianych centrów transferu technologii jest wspieranie i komercjalizacja wyników prowadzonych prac badawczo-rozwojowych w szczególności poprzez: 1) wspieranie nawiązywania współpracy z przedsiębiorstwami, 2) poszukiwanie partnerów do badań oraz klientów zainteresowanych otrzymanymi rezultatami badań, 3) doradztwo w zakresie np. ochrony własności intelektualnej, negocjowania umów o współpracy, sprzedaży technologii, itp. Centra oferują również dostęp do bazy danych i informacji technologicznej, doradztwo w zakresie prawa patentowego oraz pośredniczą w kontaktach z potencjalnymi inwestorami i pomagają w zdobywaniu grantów na realizację projektów. W województwie pomorskim działają dwa podmioty, które pełnią funkcję centrów transferu technologii. Działalność taka prowadzona jest także w zasadzie przez wszystkie jednostki naukowo-badawcze w regionie tj. uczelnie wyższe i jednostki badawczo-rozwojowe oraz w mniejszym stopniu jednostki Polskiej Akademii Nauk. Biuro Transferu Technologii Politechniki Gdańskiej (BTT PG) W ofercie BTT PG znajduje się: informacja dla pracowników PG w zakresie ochrony własności intelektualnej, baza danych o wynikach prac badawczo-rozwojowych i rozwiązaniach, wynalazkach i wzorach użytkowych; baza danych przedsiębiorców zainteresowanych 23