BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK MIASTA CZĘSTOCHOWY MIASTO ROZRYWKA KULTURA KALENDARIUM SPORT NR 7 / WRZESIEŃ 2012 ISSN

Transkrypt

1 BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK MIASTA CZĘSTOCHOWY MIASTO ROZRYWKA KULTURA KALENDARIUM SPORT NR 7 / WRZESIEŃ 2012 ISSN

2 ZAWARTOŚĆ MIASTO. m.in.: Korytarz Północny, Mamy dobre grunty pod inwestycje, Tracimy należne dochody szansą zmiana ustawy 6 Nasze miasto w obiektywie 7 Seniorzy 8-9 Nowy sezon artystyczny Teatru im. A. Mickiewicza ART.eria drugi strzał 12 Świeży powiew hiphopu Wszystko Jasne 13 Design zakontenerowany / Czytaj ten tramwaj 14 Grodzisko Gąszczyk 15 Zapowiedzi OKF / Muzę poleca Poradnik początkującego wspinacza Nasz człowiek z XV wieku 19 Kultura wysoka? 20 Tomasz Musiał. Patriota z biczem 21 W stylu Chmielewskiej Marta Obuch 22 Międzynarodowy Turniej Policji Konnej 23 Europejski Tydzień Zrónoważonego Transportu Kalendarium / Muzea, galerie, instytucje kultury Wkręt-Met AZS w nowej hali Jasne, że Częstochowa Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy ul. Śląska 11/13, Częstochowa, tel , cgk@czestochowa.um.gov.pl idzie nowe... Wrzesień to czas powrotów. Uczniowie wracają do szkół, dorośli po urlopach do pracy, popularne seriale do telewizyjnych ramówek, a do kalendarza jesień. My, po wakacjach pełnych szaleństw na imprezach plenerowych, z przyjemnością powracamy na widownię Teatru im. A. Mickiewicza, który rozpoczyna wyjątkowy, jubileuszowy sezon artystyczny. Już niebawem będzie świętować 80-lecie objęcia przez Iwo Galla dyrekcji Miejskiego Teatru Kameralnego w Częstochowie oraz 85-lecie Stałego Zespołu Aktorskiego w Częstochowie. W nowym numerze Jasne, że Częstochowa piszemy o tym, co w naszym teatrze wydarzy się aż do lata - jubileuszowych atrakcjach, sztukach festiwalowych, premierach i gwiazdach. Wrzesień to czas jesiennych porządków. Dlatego właśnie we wrześniu w Częstochowie szykują się wielkie porządki. Nie tylko w naszych prywatnych garderobach, czy ogrodach, ale i w naszej wspólnej miejskiej przestrzeni. Wszystko za sprawą ART.erii, która zmieni centrum miasta w galerię sztuki współczesnej i Mobilnych Kontenerów Designu, które w ramach projektu Design Silesia staną na Placu Biegańskiego. Wrzesień to czas wspomnień, nie tylko o minionych wakacjach. Powodowani jesienną nostalgią sięgamy do wydarzeń z XV wieku, które na łamach naszego miesięcznika przybliża Konrad Chęciński - pasjonat rekonstrukcji historycznej. W gąszcz historii prowadzą nas także archeolodzy Muzeum Częstochowskiego, zajmujący się badaniami wykopaliskowymi na terenie grodziska Gąszczyk. Wrzesień to czas nowości. Dlatego rekomendujemy: nowy kryminał Marty Obuch Miłość, szkielet i spaghetti, którego akcja dzieje się w Częstochowie, nową akcję Czytaj ten tramwaj! zapowiadającą kolejną edycję Festiwalu Dekonstrukcji Słowa Czytaj, nowy hip-hopowy skład Wszystko jasne, premiery filmowe i pomysł na nowe hobby wspinaczkę. Gorąco polecamy wszystko, co we wrześniu będzie działo się w kulturze. Wysokiej i alternatywnej, choć - jak przekonuje w swoim felietonie Janusz Jadczyk - taki podział to dziś już anachronizm. Beata Cichoń Redaktor naczelny: Magdalena Woch Sekretarz redakcji: Tomasz Jamroziński Zespół redakcyjny: Lidia Bednarek, Piotr Dziker Chrząstek, Beata Cichoń, Magda Fijołek, Przemysław Lewanowicz, Michał Mroczek, Bartek Osumek, Anna Szczudło-Celińska, Aleksander Wierny Projekt graficzny: Adam Markowski Skład, grafika: Bartek Stypka Współpraca: Agnieszka Batorek, Adam Florczyk (Muzeum Częstochowskie), Tomasz Kosiński (Muzeum Częstochowskie), Maciek Kuroń, Dominika Radkowska, Jarosław Respondek, Łukasz Stacherczak, Andrzej Zaguła W internecie: Nakład: egz. Zdjęcia niepodpisane, zamieszczone w wydawnictwie pochodzą z archiwum UM i instytucji miejskich lub zostały udostępnione przez organizatorów imprez. Informacje na temat oferty umieszczonej w wydawnictwie Jasne, że Częstochowa pochodzą od organizatorów poszczególnych imprez. W związku z tym Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść i ewentualne zmiany. Brak godziny rozpoczęcia imprezy oznacza, że nie została ona ustalona do czasu zamknięcia numeru. Informacje o imprezach zgłoszonych przez organizatorów po dacie zamknięcia numeru (23 sierpnia 2012) są umieszczane na bieżąco na stronie Na okładce: Marta Obuch fot. Kaszmir, Agnieszka Dejnak 02 wrzesień 2012

3 miasto zdjęcia: łukasz stacherczak Od kilku tygodni trwa drugi etap budowy tzw. Korytarza Północnego. Nowa ulica ma połączyć powstałą w pierwszym etapie ul. Pileckiego z węzłem drogowym ul. Makuszyńskiego z DK-1. Obecnie trwają tam roboty związane z korytowaniem jezdni oraz przekładki istniejących sieci uzbrojenia podziemnego. Zakończyła się już natomiast wycinka drzew. W ramach inwestycji powstanie 1,5 km dwujezdniowej drogi, chodniki z kostki brukowej oraz ścieżka rowerowa o nawierzchni bitumicznej. Zbudowana zostanie także kładka dla pieszych oraz przejście podziemne, a ochronę przed hałasem zapewnią ekrany dźwiękochłonne. Zgodnie z umową prace mają zakończyć się do 20 października 2013 r. Ich koszt to ponad 16,5 mln zł. Wiadukt już gotowy Na rok przed planowanym terminem zakończyła się przebudowa wiaduktu nad torami PKP w ciągu Alei Niepodległości. Po odbiorze technicznym przywrócono tam ruch. Końcowy odbiór przewiduje się na koniec września. Przebudowa wiaduktu była konieczna ze względu na jego zły stan techniczny. Prace rozpoczęły się w sierpniu 2011 r., a zgodnie z umową ich wykonawca firma Drog-Bud miał je zakończyć we wrześniu 2013 r. Tempo prac było jednak na tyle szybkie, że sporządzono aneks do umowy, a w nim pojawił się nowy termin 28 września 2012 r. Inwestycja kosztowała blisko 16,5 mln zł. Zakres prac obejmował m.in.: rozbiórkę torowiska, części nawierzchni jezdni, skorodowanej konstrukcji nośnej w ilości ok. 60%, demontaż trakcji i oświetlenia po stronie północnej, wykonanie dodatkowej warstwy ustroju nośnego, odbudowę torowiska oraz nawierzchni jezdni na obiekcie, odbudowę torów na dojazdach wraz z trakcją, wykonanie odwodnienia, wzmocnienie konstrukcji ustroju niosącego przy pomocy taśm kompozytowych, wykonanie systemu odwodnienia w postaci wpustów krawężnikowych, ułożenie nowych sączków, montaż nowych latarni, wykonanie nowych stożków nasypów i schodów skarpowych. W tym miesiącu zostanie ukończony remont jezdni i parkingów przed dworcem PKP zarówno od strony ul. Piłsudskiego, jak i Alei Wolności. Drogi dojazdowe do dworca PKP położone 15 lat temu były w fatalnym stanie, spora część kostki betonowej wypadała, a bieżące naprawy nie były możliwe - zapas oryginalnej kostki dawno się wyczerpał. Dzięki oszczędnościom z modernizacji wiaduktu kolejowego w Alei Najświętszej Maryi Panny udało się Miastu znaleźć środki na konieczną przebudowę i położenie nowej kostki. oprac. tj wrzesień

4 miasto Mamy dobry grunt pod inwestycje Prezydent Częstochowy zaprasza inwestorów do negocjacji w sprawie realizacji dwóch priorytetowych projektów inwestycyjnych miasta: zagospodarowania Parku Lisiniec i otoczenia stadionu Arena. We wszystkich przypadkach chodzi o zaprojektowanie, realizację i późniejszą eksploatację pobudowanych obiektów. Jaki będzie kształt i skala poszczególnych inwestycji zależeć będzie od pomysłowości i... analiz ekonomicznych dokonanych przez inwestorów, od których oczekiwane jest przedstawienie wstępnych koncepcji zabudowy i eksploatacji proponowanych terenów. Ramy dla inwencji twórczej inwestorów są dość szerokie, ale nie nieskończone. Intencją Miasta jest stworzenie na Lisińcu nowoczesnego kompleksu rekreacyjnego chętnie z aquaparkiem, a w otoczeniu stadionu Arena infrastruktury usługowo-handlowej obsługującej zarówno stadion, jak i pobliską nową Halę Widowiskowo-Sportową. Zainteresowani proszeni są o złożenie wniosku do Kancelarii Urzędu Miasta Częstochowy, ul. Śląska 11/13, Częstochowa, pokój nr 3, do 30 września 2012 roku projekty dotyczące: I. Zaprojektowania, realizacji i późniejszej eksploatacji kompleksu rekreacyjno sportowego pn. Kąpielisko Lisiniec II. Komercyjnego zagospodarowania przestrzeni publicznej, położonej w otoczeniu stadionu miejskiego i Hali Widowiskowo Sportowej. w skrócie pierwsza pomoc W URZĘDZIE MIASTA Żeby nie stać w kolejce do banku Płatności można dokonywać bezpośrednio na rachunek bankowy Urzędu Miasta Częstochowy w ING Bank Śląski S.A.: Nr Opłatę skarbową można uiszczać: - bez dodatkowej prowizji w placówkach ING BS S.A. położonych w Częstochowie przy: Alei Najświętszej Maryi Panny 34 i 36/38, ul. Kiedrzyńskiej 134, ul. Joselewicza 1, ul. Śląskiej 11/13 (budynek Urzędu Miasta), Alei 11 Listopada 7A, ul. Dekabrystów za pomocą karty płatniczej na stanowisku nr 10 (grupa E) w Biurze Obsługi Interesanta Urzędu Miasta ul.śląska 11/13, W częstochowskim Urzędzie Miasta pojawiły się dwa defibrylatory serca. Aparaty zostały zamontowane na portierniach magistratu - w budynkach przy ulicy Śląskiej 11/13 oraz Waszyngtona 5. Dzięki temu, jeśli zajdzie taka konieczność, możliwe będzie skorzystanie z nich przez całą dobę. Pracownicy biura obsługi interesanta, portierni oraz niektórych wydziałów Urzędu Miasta, zostali przeszkoleni z zakresu funkcjonowania i obsługi defibrylatorów. Oba urządzenia kosztowały niecałe 10 tys zł. W tym miesiącu przypominamy wszystkim interesantom adresy punktów, w których można uiścić opłatę skarbową. - u inkasentów opłaty skarbowej w następujących punktach: Starostwo Powiatowe w Częstochowie, ul. Jana III Sobieskiego, Urząd Stanu Cywilnego przy ul. Focha 19/21, Firma Usługowa Jar w budynku Urzędu Celnego i Oddziału Celnego, Kiosk Ruchu S.A. w budynku Urzędu Miasta przy ul. Śląskiej 11/13, Księgarnia Prawosfera w budynku Sądu ul. Dąbrowskiego 23/35, Sad Spółka z o.o. w budynku przy ul. Legionów 59, ABAKUS S.C. w budynku przy ul. Legionów 90/ za pośrednictwem innych banków bądź poczty i według obowiązujących cenników oraz taryf. oprac. tj fot. Łukasz Stacherczak Nasi urzędnicy podczas szkolenia w zakresie obsługi nowego sprzętu 04 wrzesień

5 miasto Częstochowa, podobnie jak inne samorządy, bije na alarm, ponieważ decyzje władz centralnych podejmowane na przestrzeni ostatnich kilku lat - zaburzyły równowagę finansową gmin, powiatów i województw, a tym samym państwa. Co najmniej 8 mld złotych rocznie tracą polskie samorządy wskutek zmian ustawowych. Poza tym samorządom przekazano nowe zadania albo rozszerzono zakres dotychczas realizowanych zadań bez odpowiedniego zabezpieczenia ich finansowania. Częstochowa traci na tych zmianach rocznie co najmniej 50 mln zł (od roku 2008 jest to już więc ponad 200 mln zł), jak wyliczyła Wanda Kukla, doradca prezydenta Czestochowy ds. finansowych. Ratunkiem jest nowelizacja ustawy o dochodach samorządu w wersji proponowanej przez różne organizacje samorzadowe, przede wszystkim Związek Miast Polskich. Prezydent Krzysztof Matyjaszczyk zwołał specjalną konferencję, na której poinformował o podjęciu inicjatywy zmian niekorzystnego ustawodawstwa. Wymienił też wymierne korzyści dla częstochowian, gdyby udało się doprowadzić do noweliza- cji. Częstochowa miałaby szansę odzyskać blisko 63 mln zł. - Zyskaliby wszyscy, ale najwięcej korzyści przyniosłoby to w sferze inwestycji i dla częstochowskich przedsiębiorców - przekonywał prezydent Matyjaszczyk. Częstochowskie władze samorządowe chcą szeroko rozpropagować akcję zbierania podpisów pod obywatelskim projektem noweli ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Czas na zebranie 100 tys. podpisów inicjatorzy zmian mają do 5 października. Komitet inicjatywny (w Czestochowie na jego czele stoi Zdzisław Wolski, przewodniczący Rady Miasta) uruchomił już akcję organizacyjną i informacyjną. Zachęcamy do jej poparcia. Punktów zbierania podpisów będzie przybywało. Najpoważniejszym skutkiem nieprzemyślanych decyzji ustawodawczych Państwa jest zmniejszenie poziomu inwestycji lokalnych i regionalnych, a więc zahamowanie rozwoju Polski i zmniejszenie wpływów z podatku VAT. Zbliża się nowa perspektywa unijna, a z nią kolejne środki, które wymagają współfinansowania. Jednak zagrożone są nie tylko inwestycje. Oprócz spadku inwestycji zagrożona jest nawet bieżąca obsługa mieszkańców. Samorządy doszły do wniosku, że dłużej nie może być takiej sytuacji, w której rząd przekazuje zadania niedofinansowane, udając, że je dofinansowuje, a samorządowcy muszą przed obywatelami odpowiadać za rzeczywistość. Celem zmiany ustawy jest częściowe wyrównanie ubytków w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, spowodowanych wprowadzeniem w latach wielu zmian w ustawach, oraz zwiększenie udziału samorządów w podatku PIT. Do 15 września można składać wnioski kandydatów do Nagrody im. dr. Władysława Biegańskiego za wybitną i znaczącą działalność w ochronie zdrowia i szczególny charakter pracy na rzecz pacjenta. Kandydatury do Nagrody Prezydenta Miasta mogą zgłaszać do Urzędu miasta także pacjenci w grupie przynajmniej 15 osób. Należy uwzględnić następujące kryteria: pozytywne relacje kandydata z pacjentami i współpracownikami, postępowanie zgodnie z zasadami etyki zawodowej, stopień zaangażowania w podejmowaniu inicjatyw własnych w działalności na rzecz służby zdrowia, umiejętność niesienia pomocy ludziom potrzebującym, profesjonalizm, działalność społeczną na rzecz środowiska lokalnego oraz osiągnięcia na polu naukowym. Do 10 września można składać wnioski o dofinansowanie zakupu podręczników w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2012 r. Wyprawka szkolna. Wnioski należy składać w szkole, w której uczeń rozpocznie naukę w roku szkolnym 2012/2013. Pomoc może być udzielona na wniosek składany przez: rodziców ucznia (prawnych opiekunów, rodziców zastępczych), nauczyciela, pracownika socjalnego lub innej osoby, za zgodą przedstawiciela ustawowego lub rodziców zastępczych. W tym miesiącu - czyli znacznie wcześniej niż wynikałoby z terminu - ruszy nowa linia tramwajowa z pętlą przy ul. Limanowskiego. Pojadą po niej nowe Twisty, na razie trzy, dopóki bydgoska Pesa nie dostarczy pozostałych tramwajów. oprac. tj fot. Łukasz Stacherczak wrzesień

6 ROZMAITOŚCI W sierpniu, w ramach projektu 7,7,7 nasze miasto odwiedził fotograf Kadir van Lohuizen z Holandii. tekst: KAMILA WALASZCZYK Urodzony w 1963 roku, zaczynał jako freelancer. W 1988 roku wybrał się do Chin, następnie pojechał na Filipiny, gdzie powstał jego pierwszy fotoreportaż przedstawiający początki rewolucji. Niejednokrotnie podczas swoich podróży przebywał w miejscach konfliktów, aby poprzez swoje zdjęcia zwrócić uwagę społeczności międzynarodowej na problemy zaistniałe na świecie. Jest laureatem World Press Photo (1997). Był również członkiem jury tej nagrody (2000 i 2002). Dla Kadira nie była to pierwsza wizyta w Polsce: - Odwiedziłem Warszawę i Gdańsk w czasach PRL-u. Jestem ciekawy, jak w ciągu tych lat zmienił się ten kraj - zdradza Kadir. Przez blisko tydzień fotograf zwiedził m.in. dzielnicę Północ, Tysiąclecie, Śródmieście, Raków, Zawodzie, Parkitkę i Błeszno. Spacerując po mieście, obejrzał fot. Marek Czekaj, MarekCzekaj.blogspot.com miejsca związane z historią Żydów, stare fabryki i magazyny, których surrealistyczny klimat sprawiał wrażenie, jakby cofnął się w czasie do lat 70-tych i 80-tych. Udał się również do pracowni artystycznych Monstfura i Marty Frej. Chcę pokazać prawdziwe życie mieszkańców, kontrast między przeszłością a teraźniejszością. Przyjechałem w okresie pielgrzymek, ale nie chcę o nich robić fotoreportażu. Byłoby to zbyt cliché. Częstochowa jest ciekawym miastem. Zaintrygowała mnie. W tle tworzącej się nowej historii przewijają się tutaj elementy dwóch kontrastujących ze sobą światów. Organizatorem projektu 7,7,7 jest Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris we współpracy z Fundacją Dokumentalistów Picture This/Opowiedz To. Realizatorem projektu w Częstochowie jest Urząd Miasta Częstochowy współpracujący z Hotelem Mercure Patria i Wyższą Szkołą Lingwistyczną. 1-2 września 2012 XXI Krajowa Wystawa Rolnicza i XIII Europejskie Dni Kultury Ludowej Miejsce: III Aleja Najświętszej Maryi Panny i Plac Biegańskiego We wrześniu Wolontariat Młodzieżowy przy Agape organizuje szereg imprez (14, 18, 21, 25, ), dzięki którym zamierza wspólnym głosem nawoływać do integracji oraz tolerancji z osobami niepełnosprawnymi! Pierwszy raz odbędzie się Przegląd Twórczości Teatralno Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Maskarada. Ponadto zostanie przeprowadzona kolejna edycja Gry Miejskiej (tym razem o Januszu Korczaku oraz Powstaniu Warszawskim), salon poezji promujący niepełnosprawnych poetów oraz happening Malowanie na Bieganie. Młodym ludziom skupionym wokół tej inicjatywy przyświeca hasło każde dobro pozostawia ślad w sercu. - Zostaną zorganizowane wspaniałe inicjatywy, które mogą stać się wizytówką naszego miasta. Miasta, dla którego ważni są wszyscy mieszkańcy również Ci mniej sprawni. Od wielu już lat marzyłem, aby w Częstochowie powstał Festiwal na wzór Krakowskiej Albertiany, a w tym roku to marzenie się spełnia - komentuje Paweł Bilski, koordynator projektu. - Obserwując na co dzień osoby niepełnosprawne, wiem, ile serca należy im poświęcać. Jaka jest za to zapłata? Nieskłamany, odwzajemniony uśmiech, który jest motorem na kolejne przedsięwzięcia. Akcję sponsoruje firma Wkręt-Met i Urząd Miasta Częstochowy. Szczegóły na i w naszym kalendarium Termin nadsyłania prac mija 10 września 2012 r. Organizatorem konkursu jest Regionalny Ośrodek Kultury w Częstochowie. Konkurs odbywa się w dwóch kategoriach: po debiucie (książkowym lub prasowym, w czasopismach lub prasie ogólnopolskiej) i debiut dla autorów, których wiersze nie były dotąd publikowane. Na konkurs należy przesłać zestaw złożony maksymalnie z pięciu wierszy (każdy w 4 egemplarzach). Tematyka dowolna. Do konkursu można zgłaszać utwory, które nie były publikowane w wydawnictwach zwartych i czasopismach ogólnopolskich /opatrzonych numerem ISBN, ISSN/ ani na stronach internetowych, a także nie były nagradzane w innych konkursach. Laureaci konkursu otrzymają nagrody pieniężne i wyróżnienia ufundowane przez patronów, organizatorów i sponsorów, podczas uroczystości finałowej w listopadzie. Więcej na Targi nasienne, targi pszczelarskie, wystawa maszyn i narzędzi rolniczych, wystawa odnawialnych źródeł energii, kiermasz kwiatów i krzewów ozdobnych, produktów ekologicznych oraz stoiska handlowe zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego, występy kapel oraz zespołów folklorystycznych z Polski i zagranicy, spektakl Prywatna klinika, pokaz tańca z kijami oraz festiwal produktów lokalnych, składają się na dwie imprezy towarzyszące Ogólnopolskim Dożynkom Jasnogórskim - na XXI Krajową Wystawę Rolniczą i XIII Europejskie Dni Kultury Ludowej. Podczas tej największej w kraju imprezy o charakterze wystawienniczo-targowym, swój dorobek prezentuje ok. 400 wystawców. Są wśród nich wiodący producenci maszyn i urządzeń rolniczych, środków ochrony roślin, pasz i nawozów oraz przedstawiciele instytutów branżowych resortu rolnictwa. Każdego roku wystawę odwiedza ok. 80 tys. osób. Organizatorem Wystawy jest Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, a jej współorganizatorem - Urząd Miasta Częstochowy. oprac. tj 06 wrzesień

7 seniorzy Ideą wystawy było uzmysłowienie, że każdy z nas będzie kiedyś seniorem, dlatego też nie wolno nam zapominać o starszych ludziach, którzy są jak wszyscy inni pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. Wystawa I Ty będziesz seniorem zagościła w Częstochowie zapowiadając Kongres Obywatel Senior, który odbywać się będzie od 17 do 19 września. Organizatorami są Park Śląski, Parkowa Akademia Wolontariatu, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego oraz 11 miast województwa, w tym Częstochowa. Jest to jedno z wydarzeń promującym Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarnofot. Łukasz Stacherczak Przez blisko tydzień w naszym mieście na Placu Biegańskiego gościła wystawa I Ty będziesz seniorem. Dzięki komputerowej obróbce specjalistów z Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach mogliśmy zobaczyć jak polskie gwiazdy będą wyglądać za 30 lat. ści Międzypokoleniowej objęty patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. W Parku Śląskim - centrali Kongresu, przez trzy dni wybitni fachowcy z Polski i zagranicy dyskutować będą na tematy bliskie seniorom: zdrowie, czas wolny, prawa człowieka, finanse, czy funkcjonowanie w mieście. W sali sesyjnej Urzędu Miasta, we wtorek 18 września odbędzie się otwarta dyskusja na temat nowej ustawy emerytalnej. Będzie także można obejrzeć transmisję wykładu prezesa ZUS Zbigniewa Derdziuka, o tym, jaki jest polski emeryt. Następnie dziewięć osób z różnych krajów, dzięki telekonferencji, opowie jak u nich żyją emeryci. Także w trakcie trwania Kongresu częstochowski OKF zaprasza seniorów codziennie o godz na projekcje filmów: poniedziałek Co nas kręci, co nas podnieca, reż. Woody Allen, we wtorek Człowiek z Hawru, reż. Aki Kaurismaki, a w środę Wygrany, reż. Wiesław Saniewski. Cena biletu to symboliczny 1 złoty, w tym można będzie także zobaczyć wystawę w Miejskiej Galerii Sztuki. al Program, informacje o Kongresie oraz formularz zgłoszeniowy znajdują się na stronie Telefon kontaktowy: Jak promować aktywność fizyczną wśród seniorów, wiedzą instruktorki z Gabinetu Fizjoterapii Kinesis, które począwszy od 5 września, co tydzień w środę o godz będą organizować spotkania nordic walking po parkach podjasnogórskich. - Jest to społeczna kampania mobilizującą do ruchu osoby po 60. roku życia - komentuje Klaudia Porawska z Kinesis. - Wybrałyśmy nordic walking, bo to aktywność, która nie obciąża stawów i angażuje 95% mięśni. Chodzi o to, by seniorzy przyswoili sobie odpowiednie techniki marszu z kijkami. Wciąż wiele osób nieprawidłowo się porusza, co może szkodzić, a nie przynosić pożytek. - Do potrzeb uczestników będziemy podchodzić elastycznie. Będą na przykład ćwiczenia na kręgosłup. Nasza akcja ma być też formą integracji i zachętą do prowadzenia zdrowego stylu życia - dodaje Agata Zakrzewska, druga z fizjoterapeutek. Zajęcia z nordic walking poprzedzi krótka prelekcja na temat właściwego odżywiania prowadzona przez dietetyk Małgorzatę Stanior z Gabinetu Dietetyka i Żywienie. Udział w spotkaniach jest bezpłatny. Zgłoszenia pod nr tel tj fot. Łukasz Stacherczak wrzesień

8 teatr fot. Alicja Byzdra Zdjęcie ze spektaklu Superman nie żyje, w którym występują Maciej Półtorak i Marta Honzatko. NOWY SEZON ARTYSTYCZNY TEATRU IM. MICKIEWICZA Jubileusze, premiery, przeglądy, recitale Nowy sezon artystyczny na miejskiej scenie zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Teatr im. Adama Mickiewicza będzie świętował jubileusze: 80-lecia objęcia przez Iwo Galla dyrekcji Miejskiego Teatru Kameralnego w Częstochowie oraz 85-lecia Stałego Zespołu Aktorskiego w Częstochowie. Jak co roku na deskach Mickiewicza zagości markowy Międzynarodowy Przegląd Przedstawień Istotnych Przez dotyk, nie zabraknie spektakli premierowych czy recitali, nowych twarzy oraz gwiazd. Czas jubileuszy Choć sezon artystyczny na częstochowskiej scenie rozpoczyna się we wrześniu, apogeum teatralnych wydarzeń przypada na październik. Na początku miesiąca miasto świętować będzie 80-lecie objęcia przez Iwo Galla dyrekcji Miejskiego Teatru Kameralnego w Częstochowie oraz 85-lecie Stałego Zespołu Aktorskiego w Częstochowie. Bogaty program rocznicowych wydarzeń to dzieło Teatru im. Adama Mickiewicza, Akademii im. Jana Długosza i Muzeum Częstochowskiego. Teatr wystawi premierową sztukę Hemar w chmurach. Kabaret, a Sala Kameralna zyska patrona - wybitnego reżysera, scenografa, pedagoga Iwo Galla. Z minirecitalem wystąpi uczennica Galla Barbara Krafftówna, która spotka się także z częstochowską publicznością. Wydarzenia jubileuszowe będą się odbywać również poza murami teatru. W Muzeum Częstochowskim zostanie zaprezentowana wystawa Piękno królowało Iwo Gall, Artysta Teatru, a największe autorytety w dziedzinie teatrologii pod wodzą wykładowców z Akademii im. Jana Długosza będą dyskutować o pracy twórczej Galla na konferencji naukowej Iwo Gall Redutowiec, Artysta Teatru. Przez dotyk Także w październiku w częstochowskim teatrze obejrzymy VI Międzynarodowy Przegląd Przedstawień Istotnych Przez dotyk. Wśród tegorocznych, gościnnych spektakli festiwalowych znajdą się m.in.: Superman nie żyje Teatru Atelier im. A. Osieckiej w Sopocie, Spotkanie wrocławskiego Centrum Sztuki Impart, Nieskończona historia Teatru Nowego w Zabrzu, Korzeniec Teatru Zagłębia w Sosnowcu, Werther (Schauspielhaus, Graz), Grace & Gloria warszawskiej Agencji Produkcyjnej Palma, Koza, albo kim jest Sylwia Och-Teatru, czy Seks dla opornych Teatru Polonia w Warszawie i Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Premiery, gwiazdy, nowe twarze Jak co roku na naszej scenie pojawi się kilka nowych spektakli. - Zaczynamy jeszcze przed jubileuszem oficjalną premierą sztuki Być jak Kazimierz Deyna w reżyserii Gabriela Gietzkyego. W okolicy Mikołajek planujemy premierę bajkową. Na zakończenie roku Jerzy Bończak zrealizuje w Częstochowie komedię romantyczną Przyjazne dusze z naszym składem aktorskim. Chcielibyśmy także wrócić do przerwanej współpracy z Bronką Nowicką. Jesteśmy po słowie z Tomaszem Manem, który z sukcesami wystawił 08 wrzesień

9 teatr na naszej scenie sztuki Michała Walczaka. Liczymy, że przygotuje u nas komedię Amazonia, być może w koprodukcji z teatrem z Zabrza lub Sosnowca. Myślimy też o artystycznych wymianach. Chcielibyśmy raz w miesiącu, w tygodniu a nie w weekend, pokazywać dobre krajowe komedie, nie tylko ze znanych teatrów zapowiada Robert Dorosławski, Dyrektor Teatru im. A. Mickiewicza. Zdradza także, że w tegorocznym sezonie szykują się zmiany w składzie naszego zespołu aktorskiego - Wróci Maciej Półtorak i dołączy Marta Honzatko. Maciek jest dobrze znany naszej publiczności, Marta częściej grała role filmowe, w teatrze jeszcze na dobre nie zaistniała. Świetnie śpiewa, dlatego wystąpi z recitalem podczas przeglądu Przez dotyk. Marcie i Maćkowi będzie można się także przyjrzeć w sztukach Superman nie żyje i Hemar. Na częstochowskiej scenie obok naszych znakomitych aktorów nie zabraknie znanych gości. W prezentowanych sztukach wystąpią m.in. Renata Dancewicz, Dorota Landowska, Joanna Szczepkowska, Stanisława Celińska, Lucyna Malec, Dorota Kolak, czy Mirosław Baka. Poetyckie śpiewanie, spektakle w terenie Teatr im. A. Mickiewicza nie zamierza także stronić od dobrej piosenki. Poetyckie śpiewania są nam bardzo bliskie zapewnia Robert Dorosławski. - Marzy nam się na przykład występ Kasi Groniec z Listami Julii. W grudniu planowana jest premiera nowej płyty Piotra Machalicy pokłosie koncertu w radiowej Trójce. Piotr ruszy w trasę promującą krążek, chcemy, by zaczęła się w Częstochowie. Pojawiła się też ciekawa propozycja współpracy z Januszem Stroblem. W nowym sezonie zespół Teatru im. A. Mickiewicza będzie można także oglądać na innych scenach. - Wróciliśmy z Sopotu, gdzie bardzo dobrze przyjęty został Weisman i Czerwona Twarz, mamy w planach inscenizację Do dna na Festiwalu Dramaturgii Współczesnej Rzeczywistość przedstawiona w Zabrzu i Stachury w Piwnicy pod Baranami (wiosną mieliśmy tam nadkomplet), a Takich dużych chłopców w Ateneum. Rozmawiamy o wystawieniu sztuki Miłość i polityka na Wybrzeżu i z Krystyną Jandą o kilku spektaklach Do Dna w Teatrze Polonia wylicza Dorosławski. bc Szczegółowy program teatralnych wydarzeń jubileuszowych oraz repertuar VI Międzynarodowego Przeglądu Przedstawień Istotnych Przez dotyk opublikujemy w październikowym numerze Jasne, że Częstochowa. Fot. Robert Jaworski (zdjęcia za spektaklu Koza albo kim jest Sylwia, który obejrzymy podczas przeglądu Przez Dotyk. wrzesień

10 akcja Ktoś ma marzenie, by zmienić centrum Częstochowy w galerię sztuki współczesnej. Na przekór zdrowemu rozsądkowi i wszelkim pragmatycznym planom zagospodarowania przestrzeni publicznej. Już w zeszłym roku duet animatorów, ukrywających się pod szyldem Kulturoholizmu, zaprosił do III Alei Najświętszej Maryi Panny grupę zaprzyjaźnionych artystów. Ich prace eksponowane były głównie w witrynach sklepów i restauracji, ale ponieważ twórcy są z natury niesforni, to ich sztuka wypełzała też na mury, chodniki i nawet pomniki. Było zaskakująco, kolorowo i intrygująco. Pierwsza edycja ART.erii została zauważona i dobrze przyjęta. W tym roku 8 i 9 września czeka nas jej drugi strzał. Zapowiada się, że słychać będzie go jeszcze głośniej! Przygotujmy się na to. Ławka klawiatura - Monika Szpener 10 wrzesień

11 akcja ART.eria drugi strzał to inicjatywa, która chce w Częstochowie odmienić sposób myślenia o przestrzeni miejskiej i zasadach jej funkcjonowania. Planuje brutalnie i z zaskoczenia skonfrontować przechodniów z obiektami, które należą do zupełnie innej rzeczywistości. Obiektami nienakierowanymi na żaden konkretny efekt, skutek czy zysk - lecz odsyłającymi do sensów wartościowanych estetycznie. ART.eria przekonuje, że czasem warto zgubić się we własnym mieście, pytać: gdzie jestem? co to jest? o co właściwie chodzi? Podczas drugiej odsłony ART.erii 8 września częstochowską III Aleję Najświętszej Maryi Panny i Plac Biegańskiego estetycznie rewitalizować będzie bardzo silny zestaw artystów z całego kraju: Bartek Jarmoliński, Anna Wójcik, Sławek Kuśmierz, Tomasz Rolniak, Iwona Demko, Artur Trojanowski, Izabela Łęska, Grupa FRiKO, Tomasz Musiał, Szymon Motyl, Monika Szpener, Tomasz Matuszak, Marta Pszonak, Szymon Durek, Egon Fietke, Monstfur, Ked Olszewski. Najważniejsza zmiana w tegorocznej edycji ART.erii to jej zdecydowanie większa inwazyjność. Sztuka nie będzie już skrywać się za witrynami sklepów czy restauracji, lecz odważnie wyruszy w miasto. Obiekty artystyczne będą bezlitośnie zaburzać wydeptane przez nas ścieżki. Przestrzeń codziennych spacerów, która wydawałoby się jest już oswojona, znów pokaże swoją dziką naturę. Druga ważna zmiana, to bogatsza oferta muzyczna, która towarzyszyć będzie sztukom wizualnym. Na koncertach na Placu Biegańskiego będzie można usłyszeć lokalne składy: Ace of Space, Krzyż:Kross, a najważniejszym muzycznym punktem wieczoru będzie występ The Complainers & Iron Noir. ART.erię można odczytywać również jako głos w sporze o to, do kogo właściwie należy przestrzeń publiczna. Sprzeciw wobec wszelkim próbom autorytarnego jej zagarnięcia. Bo miasto nie należy tylko do magistratów, firm, korporacji czy partii politycznych. Jest dobrem wspólnym, co wiąże się z nieustannym przenikaniem, przepychaniem i konkurowaniem różnorodnych pomysłów. ART.eria przemyca do tej dyskusji głos artystów. Może nieco szalony, ale niezwykle pożyteczny i oryginalny, bo podczas gdy większość społeczeństwa zastanawia się jak miasto oswoić, artyści bawią się jego nieprzewidywalną żywiołowością. Swoimi działaniami zakrzywiają przestrzeń i przełamują nudę betonowego krajobrazu. Udowadniają, że pomysły na miasto mogą być bardzo różne od tych codziennych, sformalizowanych i po prostu banalnych. W tym kontekście należy rozumieć tegoroczną decyzję, by formułę ART.erii poszerzyć o działania nie tylko stricte artystyczne. 9 września na finał imprezy w Centrum Promocji Młodych zaplanowano panel dyskusyjny, dotyczący wpływu trzeciego i czwartego sektora na dynamikę kulturalnego rozwoju miasta. Spotkają się na nim reprezentanci lokalnych organizacji pozarządowych i animatorzy kultury z przedstawicielami władz miasta, by razem omówić strategię działań na styku oficjalnego i nieoficjalnego obiegu kultury. Specjalnymi gośćmi panelu będą: Joanna Erbel (Krytyka Polityczna), Małgorzata Tkacz-Janik (Fundacja Przestrzenie Dialogu), Stanisław Ruksza (dyrektor programowy CSW Kronika) oraz Tade- usz Piersiak (Gazeta Wyborcza). Pomysłodawcy ART.erii chcą uchwycić sztukę w działaniu. W sytuacji, gdy nie czeka ona na odbiorców w galerii czy muzeum, ale wyrusza w przestrzeń miejską na ich poszukiwanie. Tam łapie kogo tylko znajdzie, usadawia się z tyłu głowy i nie daje spokoju. Taka sztuka ma większe ambicje, niż tylko upiększyć miasto. Ona chce go zmienić, tak jak chce zmieniać ludzi i świat. af Zadanie zostało dofinansowane ze środków budżetu Gminy Miasta Częstochowy. wrzesień

12 muzyka lokalne granie Choć od kilkunastu lat staram się być na bieżąco w kwestii lokalnego hip hopu, poprzez organizowanie koncertów czy śledzenie podziemnej sceny, to zdarzyło się, iż jak grom spadła na mnie informacja o wydaniu płyty przez nowy skład z Częstochowy. Zostałem mile zaskoczony zarówno poziomem bitów, jak i stylu rymowania trójki MC s z Tysiąclecia i Północy. Ich debiutancki klip potwierdza profesjonalizm. Zachęcam do jego obejrzenia i do oceny talentu chłopaków. Dla mnie w każdym razie jest Wszystko Jasne. Przygotował: Piotr Dziker Chrząstek zdjęcia: Jarosław respondek Częstochowski skład WSZYSTKO JASNE tworzą raperzy: Szymon Cwany Golis, Krystian Żuku Fresel oraz Maciek Mentos Niementowski. Ich współpraca zaczęła się w studiu nagraniowym jednego z częstochowskich liceów. Za produkcję muzyczną odpowiada Cwany, natomiast za wersy odpowiedzialny jest każdy z członków składu. Zagrali kilka koncertów w naszym mieście, uczestniczyli także w evencie zorganizowanym przez wrocławską scenę. W ubiegłym roku wydali tzw. epkę - Vinyla Trzaski opartą wyłącznie na polskich samplach. Mają na koncie profesjonalny klip Noc Zwierzeń. Niebawem ukaże się ich debiut pod tytułem Teatr Faktów. Kontakt z zespołem: Crew Dziker: Jak to się stało, że nieznany szerzej skład nagle wydaje legalną płytę? Żuku: Po wydaniu epki chcieliśmy pójść za ciosem i nagrać płytę bardziej dopracowaną pod każdym względem. Wydaje nam się, że wzbudziliśmy jakieś zainteresowanie, stąd pomysł na wydanie większego materiału. Cwany: Chcieliśmy wnieść trochę świeżo- ści, pomysłów i ożywić lokalną scenę, może trochę w niej namieszać :) W takim razie opowiedzcie coś o swoim debiucie? WJ: Na płycie znajduje się 13 kawałków w całości wyprodukowanych przez Cwanego. Swoje skrecze dorzucili DJ e z całej Polski DJ Łapsky, DJ Lem, DJ Gram, DJ Pstyk oraz DJ Jarzomb. Natomiast gościnnie zwrotki dograli duet Tymin & Peus, a także Sensi (Hurragun). Warto również wspomnieć o naszych dwóch wokalistkach, które zaśpiewały refreny w trzech utworach. Są to Ania Czystek i Martyna Urbańska. Na razie wypuściliśmy singiel wraz z klipem, a co dalej? Zobaczymy. Czy czerpiecie wzorce z jakiś konkretnych bandów czy mc s? Mentos: Ciężko to zdefiniować. Bezpośrednich wzorców trudno upatrywać w naszej twórczości. Jaram się podziemiem, które jest o wiele bardziej rozwinięte pod względem techniczym, jak i lirycznym, niż mainstream. W tym przypadku można mówić o niewielkich inspiracjach znakomitymi graczami np. Smarki Smark (którym jaram się opór), WENĄ czy Karwanem. Żuku: Mimo, że w kwestii wydawniczej coraz bardziej zaciera się granica między tzw. mainstreamem a undergroundem, to jednak trzymałbym się tego podziału i wyróżnił mainstreamowe: Ten Typ Mes, Wena czy Hades, i podziemne: Stilo, Bisz, Green, Ras. Cwany: Generalnie staram się nie wzorować na innych graczach i nie powielać schematów, ale wiem, że na początku ciężko jest stworzyć coś we własnym stylu. Inspiruję się głównie zagranicznymi artystami: Evidence, Prop Dylan, DJ Wich, czy Alchemist. Również nie są mi obojętni polscy zawodnicy. Bardzo jaram się doborem sampli u Quiza oraz klimatem, który panuje na płytach jego składu Na pół etatu. Co oznacza wasza nazwa? WJ: Nazwa wpadła nam sama do głowy. Chcemy być prawdziwi w tym, co robimy. Cwany Mentos Żuku 12 wrzesień

13 akcje DESIGN zakontenerowany Piętnaście produktów zaprojektowanych przez polskich projektantów. Piętnaście produktów, które zbliżają się do ideału, do Produktu Doskonałego. Wszystkie zgromadzone w jednym miejscu w Mobilnym Kontenerze Designu, najnowszym zadaniu w ramach projektu Design Silesia. Design Silesia to projekt, który od początku powołania przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ma na celu stworzenie pomostu pomiędzy projektantami, producentami i użytkownikami tak, by poprzez dobry design wspomóc rozwój regionu oraz śląskich przedsiębiorstw. Mobilny Kontener Designu jest w prostej linii rozwinięciem podstawowego celu. Samo słowo kontener wywodzi się od łacińskiego słowa contineo, które oznacza trzymać razem. Taki też powinien być dobry design: powinien łączyć wspólne interesy projektanta, producenta i użytkownika. Dobry design ułatwia bowiem życie zwykłego człowieka, a przy okazji podnosi nie tylko renomę producenta, ale także rozwija jego działalność. Produkty, które prezentowane są na wystawie w Mobilnym Kontenerze Designu, to doskonałe przykłady po- twierdzające ten fakt. Większość z nich posiada po kilka z listy piętnastu cech, które powinien mieć Produkt Doskonały, stworzonej przez specjalistów Design Silesia. Są to: funkcjonalność, jakość, strategia, estetyka, ekonomia, bezpieczeństwo, dystrybucja, innowacyjność, ergonomia, ekologia, komfort, dostępność, wytrzymałość, tradycja i technologia. Producenci prezentowanych na tej specyficznej wystawie produktów już dawno przekonali się, że warto inwestować w dobre projektowanie. Design przynosi bowiem profity: wzrasta sprzedaż produktów, powiększają się zyski, a zadowoleni użytkownicy przywiązują się do marki. To swoiste wyciągnięcie ręki z zaproszeniem: przyjdź, zobacz jak robią to inni i jak wielkie mają dzięki temu profity. To także zwrócenie uwagi na projektantów, wskazanie, że warto im zaufać i powierzyć swój produkt. Wreszcie, Mobilny Kontener Designu jest swoistym kierunkowskazem dla użytkowników: te rzeczy spełniają Twoje oczekiwania! Mobilny Kontener Designu, swoista galeria produktów, które w swojej perfekcji zbliżają się do Produktu Idealnego, pojawi się w wielu miastach regionu. Trasę zaczął w Katowicach, by dotrzeć także do Częstochowy. Kuba Swat Mobilne Kontenery zaprojektowane zostały przez biuro SOKKA z Gliwic. Oprawa graficzna: Marta Gawin Kurator projektu: Michał Latko Projekt koordynuje Instytucja Kultury Ars Cameralis września 2012 Częstochowska prezentacja Mobilnych Kontenerów Miejsce: Plac Biegańskiego Czytaj ten tramwaj! to pierwsza akcja zapowiadająca drugą edycję Festiwalu Dekonstrukcji Słowa Czytaj!. Graficznej dekonstrukcji słów na tramwaju podjął się We Are Creative Collective. Wyłączności na litery nie mają przecież tylko pisarze, street-artowcy też je kochają i używają ich z wielką pasją. Festiwal Czytaj! uwielbia wszelkie multidyscyplinarne wędrówki słów dlatego z przyjemnością wysłał je w podróż po mieście. Festiwal Czytaj! to impreza non profit promującą słowo pisane, która powstaje dzięki bezinteresownemu zaangażowaniu częstochowskich animatorów kultury oraz dzięki wsparciu publicznych instytucji kultury, lokalnych klubów i kawiarni. Ma pokazać, że radość z czytania jest najważniejsza, ma zdekonstruować typowe spojrzenie na literaturę i przełamać sztampową formę promocji czytelnictwa. Fundamentem jest wspólne czytanie na głos, w zaskakujących miejscach i kontekstach. W programie Festiwalu będzie można znaleźć punkty z pogranicza literatury i sztuk plastycznych, fotografii, muzyki, teatru, kina, co nie oznacza, że organizatorzy odżegnują się od klasycznych spotkań autorskich czy paneli dyskusyjnych. Szczegółowy program imprezy w naszym październikowym numerze. af Zadanie zostało dofinansowane ze środków budżetu Gminy Miasta Częstochowy Fot. Bartosz Szadurski & Paweł Nawrocki wrzesień

14 wykopaliska zdjęcia: Jarosław respondek W sierpniu, wędrując po zakątkach Jury, trafiliśmy na grupę osób uwijających się z łopatkami i miotełkami w wielkim dole pośród lasu niedaleko Przeprośnej Górki. Okazało się, Że jes t to grupa archeologów Muzeum Częstochowskiego, która prowadzi badania wykopaliskowe na terenie grodziska GĄszczyk. - Jest to już nasz trzeci sezon badawczy na tym stanowisku. Potwierdziliśmy, że w tym miejscu w pradziejach funkcjonowała osada związana z ludnością kultury łużyckiej, datowanej na p.n.e. Są też pozostałości grodziska wczesnośredniowiecznego z IX-X w. - komentuje Magdalena Wieczorek-Szmal z Muzeum Częstochowskiego. - W tym miejscu odkryliśmy ziemiankę wczesnośredniowieczną, przedmioty żelazne, oprawę wykonaną z poroża jelenia, materiał ceramiczny oraz tzw. prażnicę, czyli duże naczynie w kształcie brytfanny służące na przykład do podsuszania ziarna przed jego rozdrobnieniem, do prażenia zboża, do sporządzania potraw. Prażnice prawdopodobnie mogły też być wykorzystywane jako przenośne paleniska, umożliwiały przeniesienie żaru z paleniska do wnętrza chaty. Ponadto na stanowisku odkryto obiekty gospodarcze kultury łużyckiej, a także ozdobę metalową szpilę brązową. Nie brakuje też fragmentów kości zwierzęcych, owcy, kozy, świni, konia, dzika, a nawet bobra. - Tegoroczne badania przyniosły kolejne ciekawe odkrycia, które potwierdziły nasze wcześniejsze przypuszczenia o zabudowie w północno-wschodnim rejonie majdanu. Między innymi pozyskaliśmy przedmioty żelazne nożyki, prawdopodobnie fragment sierpa, gwoździe - mówi Maciej Kosiński z Muzeum Częstochowskiego. Więcej informacji o przeprowadzonych pracach archeologicznych można znaleźć w roczniku Muzeum Częstochowskiego t.11. Prace prowadzili pracownicy Działu Archeologii Muzeum Częstochowskiego: Maciej Kosiński, Magdalena Wieczorek-Szmal oraz Gerta Bielińska. Badania prowadzone są ze środków Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Muzeum Częstochowskiego. Grodzisko Gąszczyk w Mstowie-Podlesiu zlokalizowane jest na Wyżynie Częstochowskiej, na wzgórzu znajdującym się nad przełomowym odcinkiem rzeki Warty, na jej prawym brzegu, tuż obok wschodniej granicy miasta Częstochowy, w sąsiedztwie sanktuarium Św. Ojca Pio na Przeprośnej Górce. Skalno-wyżynne grodzisko zajmuje powierzchnię około jednego hektara, posiada kształt owalny zbliżony do nieregularnego czworokąta, otoczone jest wałem kamiennoziemnym. Przy jego budowie wykorzystano naturalne ukształtowanie terenu. Północną i zachodnią część pierścienia wału wzniesiono nad stromym zboczem. Od strony łatwo dostępnej tj. od wschodu znajduje się podwójny wał i sucha fosa. tj 14 wrzesień

15 OKF ILuZJA polecamy w OKF kino CZTERY LWY (Four Lions) WIELKA BRYTANIA, FRANCJA 2010 reż. Christopher Morris wyk. Riz Ahmed, Kayvan Novak, Nigel Lindsay, Arsher Ali i in. Historia czteroosobowej komórki terrorystycznej planującej zamach na terenie Wielkiej Brytanii. Nie mają sprecyzowanego celu (drogeria nie jest wystarczająco poważnym celem, a wysadzenie meczetu w celu poderwania do zbrojnego powstania innych wyznawców Islamu nie u wszystkich konspiratorów wzbudza jednakowy entuzjazm), ale mają głębokie przekonanie o konieczności swoich działań. Podczas gdy dwóch z nich zajmuje się kompletowaniem materiałów i przypadkową rekrutacją nowego członka oddziału, dwóch pozostałych udaje się do Pakistanu w celu odebrania gruntownego przeszkolenia w terrorystycznym rzemiośle. Mimo, że temat może się wydawać zbyt ryzykowny jak na komedię, to jednak trudno się nie śmiać, obserwując szalone działania naszych bohaterów (dowiadujemy się na przykład, że energiczne potrząsanie głową jest skuteczną metodą zamazania obrazu twarzy w obiektywach monitoringu). I tylko po seansie zdajemy sobie sprawę, że nasz śmiech już dawno przebrzmiał i bezpowrotnie uleciał. pl yuma POLSKA 2012 reż. Piotr Mularuk wyk. Jakub Gierszał, Krzysztof Skonieczny, Katarzyna Figura, Tomasz Kot i in. Polska, początek lat 90. Mała miejscowość przy granicy z Niemcami. Realia poprzedniego ustroju są jeszcze ciągle wszechobecne, a raczkujący kapitalizm ma karykaturalno-bandyckie oblicze. W tych warunkach i w tym czasie dojrzewa Zyga chłopak, którego mierzi bylejakość i szarzyzna za oknem. Za namową ciotki decyduje się przeszmuglować papierosy za naszą zachodnią granicę, a już na miejscu zająć się jumaniem, czyli ni mniej ni więcej tylko kradzieżami. A że rzecz, przynajmniej na początku, okazuje się względnie łatwa, to już wkrótce Zyga wraz z przyjaciółmi zaczyna kraść na coraz większą skalę, wykazując się przy tym coraz większą zuchwałością. W swoim miasteczku zaś wyrasta na swoistego bohatera, który ubierając się w markowe ciuchy i wyposażając w zachodnie produkty okoliczną ludność, na swój sposób wyrównuje historyczne rachunki z sąsiadami. I tylko pojawienie się rosyjskiej mafii na horyzoncie zwiastuje nadchodzące kłopoty. pl muzę poleca ŁUKASZ CHUDY HUTNY właściciel lokalu Seta i Galareta, muzyk częstochowskich kapel Nekromantix Return of the loving dead Jedna z najbardziej zwariowanych grup, jakie poznałem w życiu. To duńskie trio śpiewa głównie o morderstwach, zombie, szatanie itp., ale wszystko z przymrużeniem oka. Szybka płyta z kilkoma wolniejszymi numerami, hit za hitem. Szybkie rockabilly połączone z ostrym punk-rockiem. Świetne rock n rollowe solówki i zagrywki gitarowe, kapitalne brzmienie kontrabasu, a właściwie coffinbass, gdyż instrument wygląda jak trumna. Polecam wszystkim, którzy lubią odjechaną muzykę gitarową. The Bambi Molesters Sonic Bullets Z tym zespołem zapoznałem się dzięki kilku mp3 w sieci, chwilę później miałem na półce całą dyskografię, za co dziękuję mojej mamie, która przywiozła mi płyty z ich ojczystej Chorwacji. Dzięki tej płycie zakochałem się w muzyce surf. Trzynaście świetnie zagranych instrumentalnych numerów. W zaledwie kilku utworach pojawia się głos, lecz w formie bardziej recytacji niż śpiewu. Świetne brzmienie gitar przywodzi na myśl kalifornijskie plaże i wielkie fale. Obok tej płyty nie można przejść obojętnie. VESPA Bujaj się... Druga i na szczęście nie ostatnia płyta w dorobku szczecińskiej grupy. Przełomowa płyta zarówno dla polskiej muzyki ska, jak i dla samych muzyków, którzy na co dzień grają jamajskie dźwięki. Na płycie sięgają bowiem po swing, co wychodzi im nadzwyczaj dobrze. Utwory są lekkie i taneczne. Teksty, jak zawsze, wesołe i na wysokim poziomie. W jednej z piosenek na wokalu pojawia się saksofonistka zespołu Alicja, która posiada bardzo oryginalny głos. Na kolejnych płytach grupy Ala pojawia się częściej! Werwolf 77 Ostatni Dancing Jedna z najciekawszych grup punk-rockowych w naszym kraju. Muzyka utrzymana w klimacie lat 70., co nieco dla fanów Ramones czy Sex Pistols. Najbardziej zwariowane teksty, jakie mogły się pojawić w punk-rocku. Wesołe teksty o kolegach, imprezach, codzienności i innych przyziemnych sprawach, o tym, co warszawiacy lubią i czego nie lubią. Dodatkowym smaczkiem płyty jest fakt, że nim została wydana na winylu krążyła po sieci jako CD przez kilka długich lat. wrzesień

16 Poradnik poczatkujacego,, wspinacza tekst: Bartek osumek zdjęcia: Jarosław Respondek Niezależnie od tego, czy chcesz wspinać się na Jurze czy po wysokich górach, może nawet Himalajach, musisz pamiętać o tym, że wspinaczka to nieustanna walka z grawitacją. Nic więc dziwnego, że uznawana jest za niesłychanie złożony sport. Brzmi skomplikowanie, ale w rzeczywistości - dla tych którzy posmakują tej wysokościowej adrenaliny, wspinaczka staje się nieodzowną częścią życia. A dookoła piękne widoki, przyroda i góra... Tę sportową przygodę możesz rozpocząć w każdej chwili. Pierwsze kroki... Wspinanie musi być bezpieczne, dlatego najlepiej pierwsze kroki stawiać z kimś doświadczonym, kto kilka sezonów ma już za sobą. Możesz również zapisać się bezpośrednio do klubu wysokogórskiego, gdzie zdobędziesz pierwszy szlif przyszłego wspinacza. To tam możesz spotkać ludzi, którzy mają potrzebną wiedzę i mogą polecić ci miejsca, gdzie warto się wspinać. Jeśli chcesz zdobyć wiedzę teoretyczną i praktyczną, uczyć się pod okiem instruktora, to warto z tej opcji skorzystać. W tym sporcie nie ma barier zdrowotnych i przeciwwskazań do wspinania. Jeżeli nie masz lęku wysokości, chcesz przeżyć fajną przygodę i sprawdzić się w ekstremalnych sytuacjach... musisz spróbować! Odpowiedni sprzęt to podstawa... Sprzęt musi mieć atest i dlatego najlepiej zakupić go w specjalistycznym sklepie. Jest ich coraz więcej, wliczając internetowe. Plusem sklepów stacjonarnych jest to, że najczęściej pracują tam osoby, które o wspinaczce wiedzą wiele i mogą ci pomóc lub doradzić. Chociaż wybór sprzętu to indywidualna sprawa. Zależy przede wszystkim od tego, czy chcesz się wspinać w górach, po jurajskich skałkach, a może spróbować swoich sił w Himalajach. Do każdej działalności górskiej potrzebny jest inny sprzęt. Na rynku jest duża konkurencja, dlatego można w nim przebierać. Najlepiej kupić ten z atestem europejskim, polecany jest wydawany przez UJA na sprzęt alpinistyczny. Lina, uprząż, buty, ekspresy to koszt rzędu tysiąca pięciuset złotych. W klubie wystarczy ci samo obuwie i uprząż, resztę możesz pożyczyć. 16 wrzesień

17 czewa aktiv Wyższy poziom wtajemniczenia... Na techniki, jakie zastosujesz podczas wspinania, ma wpływ rodzaj wejścia. Jeżeli wspinasz się w kominach, możesz użyć zapieraczki, jeżeli uda ci się zaklinować dłoń w wąskiej rysie, to wtedy masz do czynienia z techniką klinowania. Istnieje również technika dislera, czyli odciągu. To wszystko zależy od skały: czy to jest przewieszenie (chwyty większe i wspinaczka typowo siłowa), czy płyta (tu trzeba wspinać się czujnie). Ważną sprawą we wspinaczce jest umiejętność dawkowania swoich sił na trasie. Trzeba wiedzieć, gdzie odpoczywać, żeby zregenerować mięśnie. Ta wiedza bierze się już z bezpośredniej praktyki na skałce. I podstawowa zasada - bezpieczeństwo nasze i partnera, tzw. więź liny między nami a asekurantem. Jest to osoba, która trzyma twoje życie na końcu liny, więc nie może zawieść. Bo najlepsze skałki są w Częstochowie... Najbliższe miejsce, gdzie możesz się wspinać, znajduje się nad rzeką Wartą w dzielnicy Mirów. W Olsztynie też jest wiele miejsc, gdzie można się w spokoju wspinać. Wystarczy wsiąść do autobusu. Środowisko wspinaczkowe prężnie działa również w Łutowcu, Janowie, Złotym Potoku, gdzie pojawiają się wspinacze z całej Polski. Gdy pogoda zawodzi, wtedy warto wybrać się do Klubu Wysokogórskiego, mieszczącego się w Alei Najświętszej Maryi Panny 2. Istnieje od blisko 30 lat, przewinęło się przez niego sporo osób. Klub organizuje w marcu zawody bouleringowe, na które zjeżdżają wspinacze z całego kraju. Jest ścianka wspinaczkowa udostępniana dla członków. Jeden z najlepszych wspinaczy w Polsce - Łukasz Dudek, to mieszkaniec naszego miasta i członek częstochowskiego klubu. Spotkania klubowiczów odbywają się w każdą środę o 19.00, a niemal codziennie ktoś z klubu jeździ na skałki, więc o kompana nie trudno. Klub Wysokogórski, Aleja Najświętszej Maryi Panny 2 (wejście przez bramę od strony Placu Daszyńskiego) Kontakt: kw.czestochowa@gmail.com wrzesień

18 po godzinach NASZ CZŁOWIEK Z XV WIEKU tekst: Arleta Lizoń Trzaskający mróz, deszcz czy wielki skwar to żadna przeszkoda. Potrzebna jest pasja i odrobina wysiłku, by w mgnieniu oka znaleźć się w centrum piętnastowiecznej bitwy. - Tak naprawdę nie pamiętam, kiedy się to zaczęło - mówi Konrad Chęciński, częstochowski stylista, fryzjer, współzałożyciel Black Cat Studio, który od ośmiu lat zajmuje się rekonstrukcją historyczną. Jego przygoda na dobre rozkręciła się, kiedy zaciągnął się do ogólnopolskiego stowarzyszenia Rota Pana Kacpra, które zajmuje się przełomem średniowiecza i renesansu. Nazwa organizacji nawiązuje do oryginalnego nazewnictwa tamtych czasów, kiedy oddziały brały nazwę od swego dowódcy w tym przypadku Kacpra. Chęciński był już pruskim muszkie terem strzelającym do powstańców, krótko zajmował się też wiekiem XIII. Najbardziej jednak przypadł mu do gustu późny wiek piętnasty. Jak sam mówi, wiek ten odpowiada mu ówczesną kulturą, oryginalnym malarstwem, a najbardziej strojami, ekwipunkiem i uzbrojeniem. Swój strój cały czas udoskonala. - Hełm został zrobiony na miarę, jest zgodny z oryginałem. Z kolei zbroja jest identyczna z oryginałem znajdującym się w jednym z niemieckich muzeów. Źródłem wiedzy na temat ubioru, przedmiotów czy broni z tego okresu są eksponaty muzealne i obrazy, które w tamtym czasie malowane były z bardzo wiernym odwzorowaniem szczegółów. Wiele przedmiotów pasjonaci wykonują sami. Każdy posiada inne umiejętności, które można wykorzystać. Robienie przedmiotów ze skóry, takich jak buty, sakwy czy elementów ubioru, to jedne z trudniejszych umiejętności. Chęciński na przykład zajmuje się tworzeniem dokumentów, ponieważ potrafi pisać gotykiem. Z racji swojej codziennej profesji zdarza się też, że robił za balwierza, czyli po prostu golił swoich przyjaciół przed bitwą. Przeciętny dzień w obozie piechoty zaciężnej wygląda zupełnie normalnie. Rozpalanie ogniska, wspólne przygotowanie śniadania, oczywiście ze składników, które były dostępne w piętnastym wieku. Po śniadaniu wszyscy zajmują się pracami obozowymi, czyli na przykład rąbaniem drew, robieniem okopów czy wykopywaniem ziemianki, która spełnia rolę lodówki. Później zazwyczaj odbywają się ćwiczenia wojskowe, manewry oraz sama bitwa. Te kobiety, które nie walczą (bo i walczące się zdarzają) zostają w obozie, a czas upływa im na przygotowywaniu posiłków lub zwykłych rozmowach przy robótkach ręcznych. Po bitwie przychodzi czas na kolejny posiłek i zasłużony odpoczynek. Wieczory to głównie rozmowy w karczmie lub przy ognisku. Elementy ze świata współczesnego w tracie pobytu w obozowisku są maksymalnie eliminowane. Nie wchodzą więc w grę rozmowy przez telefon czy wystające 18 wrzesień

19 spod piętnastowiecznego ubioru współczesne buty. Oczywiście nie ma jakiegoś regulaminowego przymusu co do takich zachowań, ale członkowie Roty sami dbają o swój wizerunek i o wierne odwzorowanie oryginału. Podczas większości bitew są obecni widzowie i komentator, który relacjonuje jej przebieg na bieżąco. - Komentator ma wpływ na to, co się dzieje, ale nie ma jako takiego scenariusza. Dowódcy dostają ogólny zarys, potem to już improwizacja - opowiada Konrad. Mimo tego, że wszystko co znajduje się w obozie jest jak najbardziej prawdziwe, zwiedzający turyści często myślą, że to sztuczne, łącznie na przykład z brodami żołnierzy. Tymczasem często dochodzi do kontuzji i to dość nawet groźnych. Dowódca Roty już dwa lata z rzędu odnosił obrażenia, w tym roku miał rozciętą głowę. Pasjonat zapytany o to, w które miejsce najbardziej lubi wyjeżdżać odpowiada bez zastanowienia: - Zamek Grodziec. Odbywa się tam co roku międzynarodowa impreza, przyjeżdża dużo znajomych. Zamek tworzy specyficzny klimat. Oprócz zjazdu na zamku Grodziec, są jeszcze dwa duże spotkania odbywające się w ciągu roku. W międzyczasie Konrad Chęciński wraz z grupką znajomych organizuje rekonstrukcje przejść po Jurze Krakowsko Częstochowskiej. Wędrówki po Jurze z pełnym ekwipunkiem, noce pod gołym niebem przy ognisku, oczywiście niezależnie od pogody, to przygoda dająca wiele radości i satysfakcji. - Nie raz mijali nas zdziwieni naszą obecnością turyści. Często jesteśmy nawet porównywani do podróżników w czasie z filmu Goście, goście - śmieje się Konrad. Rota Pana Kacpra bardzo chętnie przyjmie nowych członków w swoje szeregi: - Chętnie udostępnię materiały i podzielę się wiedzą oraz doświadczeniem, pomogę też skompletować potrzebny sprzęt - zaprasza i zachęca do wspólnej zabawy częstochowianin. KULTURA WYSOKA? felieton Kultura wysoka to anachronizm, którym nadal z uporem chcą posługiwać się elity i współczesna inteligencja, która ma dziś problem z określeniem swojej tożsamości, swojego miejsca w przestrzeni publicznej, w odniesieniu do różnych zjawisk społecznych i kulturowych. Wymyślają więc pojęcia - zaklęcia, którymi chcą zaznaczyć swą odrębność. Robią to jednak w dość dziwaczny sposób. Pojęcie kultury wysokiej to nic innego, jak sztuczne wywyższanie się wobec tłumu. Jak się okazuje, można używać kultury wysokiej także do bieżącej polityki. W ostatnich tygodniach stajemy się świadkami lokalnego dzielenia kultury na wysoką i niską, na elitarną i masową, na potrzebną i niedostrzeganą. A czymże jest kultura jako zjawisko społeczne? Czy może i czy powinna być dzielona i wartościowana? Co prowokuje te podziały? Podział na kulturę wysoką i masową był typowy dla wieku XX. W XXI wieku podział ten nie ma już zupełnie sensu, bowiem elektroniczna przestrzeń i wirtualna chmura, w jakiej żyjemy, zabija skutecznie wszelkie przejawy elitaryzmu. Na tablety i telefony komórkowe, w plikach komputerowych, przekazywana jest literatura, muzyki słuchamy w plikach mp4 na doskonałych odtwarzaczach, obrazy fascynują nas w zapisie jpg. Wszędzie, gdzie chcemy i mamy na to ochotę. Także twórcy tych wszystkich dzieł, książek, utworów muzycznych, obrazów korzystają z tych samych programów elektronicznych zapisanych na dyskach komputerów, a odtwarzanie, kopiowanie, rozpowszechnianie odbywa się masowo dzięki tym samym systemom operacyjnym i wirtualnemu otoczeniu, w jakim żyjemy. Trudno już dziś nawet określić, gdzie jesteśmy jako globalne społeczeństwo informatyczne. Przecież utwory tworzone dla milionów (tzw. kultura masowa) i dzieła pisane dla tzw. koneserów (tzw. kultura wysoka), powstają przy użyciu tych samych narzędzi i jednakowo są wszystkim dostępne. Tak więc nic już dziś nie jest wysokie i niskie, jest jedynie masowe. Kultura w ogóle, bo tak trzeba o tym społecznym zjawisku myśleć i mówić, masowa staje się tylko dzięki ludziom, którzy z niej korzystają. To my wszyscy, odbiorcy i uczestnicy wydarzeń decydujemy, co jest bardziej popularne, a co bardziej niszowe, egoistycznie i niesłusznie nazywane wysokim. Anachroniczność i nielogiczność współczesną tego podziału łatwo zauważyć, kiedy weźmie się pod uwagę, że w jego myśl reprezentantami kultury niskiej są np. Bob Dylan, The Beatles, Andrzej Mleczko czy Raymond Chandler, wysokiej - chórzysta z podrzędnej filharmonii, grafomański poeta czy malarz naśladujący abstrakcjonistów. Bez względu jednak na wszystkie sztuczne podziały, najbardziej istotnym powinno być aktywne uczestnictwo w kulturze, bo nawet najbardziej masowa czy popularna jej forma, pomaga rozwijać naszą indywidualną wyobraźnię. Janusz Jadczyk dyrektor Muzeum Częstochowskiego wrzesień

20 malarstwo Tomasz Musiał patriota z biczem do czynienia z dwojakim podejściem do malowania. Poza ekspresyjnym działaniem, którego korzeni można szukać w twórczości Jacksona Pollocka, w jego pracowni powstają obrazy o przekazie konceptualnym, zestawiające ludzi w pary. Każde z przedstawień zapisane jest za pomocą odzielnego klucza. Na te swoiste duety składają się, zarówno postaci realne, jak i fikcyjne. Za przykład mogą tu posłużyć twarze Opałki i Neo, bohatera Matrixa, powiązane ciągami liczb, czy też osoby reprezentujące biegunowo różne postawy życiowe, pełen zwierzęcych instynktów Pudzianowski złączony z performerem Cezarym Bodzianowskim. Zaskakujące zderzenia, pełne dowcipnej aluzyjności, mają na celu wytrącić widza z torów stereotypowego myślenia, uruchomić wyobraźnię i sprowokować do indywidualnej interpretacji. Drugie smagnięcie, trzask, niczym cięta rana, wykwita na płótnie czerwienią... Orzeł Czerwony Whipping (Biczowanie) z 2004, 150x115 cm olej na płótnie Pierwsze smagnięcie, na krwawej plamie powstają białe pręgi... Orzeł Biały Jest rok 1996, Tomasz Musiał kręcąc się po Paryżu, wchodzi do Centrum Pompidou, gdzie natyka się na wystawę Francisa Bacona. Obrazy robią na nim duże wrażenie i pozostawiają rys na jego pierwszych pracach. Patrząc na Ostatnią Wieczerzę czy Zdjęcie z Krzyża, stanowiące część jego dyplomu, nie sposób nie zauważyć tej fascynacji. Niczym w action painting, gest wyrażający emocję staje się dla Tomka głównym środkiem wyrazu, artysta jednak posuwa się o krok dalej i wzmacnia go zaskakującym narzędziem. Skórzane pasy w jego dłoni, wyciskają na płótnach obrazy miast i ulic, krzycząc wyzwoloną uderzeniami energią. Oglądając prace Tomka Musiała, czujemy olbrzymią siłę uderzeń smagających skórę płótna, ładunek ekscytacji artysty. W twórczości Musiała mamy Orzeł w koronie, symbol państwa polskiego, ikona reprezentująca nas na całym świecie - po ten temat Musiał sięga nieprzerwanie od 2005 roku. W cyklu tym objawia całą, niemal fizyczną siłę swoich płócien, obsesyjnie eksponujących malarską materię. Najważniejszy jest tu malarz, jego aktywność i obecność to, że jest wewnątrz obrazu podczas malowania. Osiąga pełnię psychofizycznej jedności, zgodności między wewnętrznymi możliwościami artysty a formą dzieła. Sam proces tworzenia stanowi połączenie malowania z działaniem performance. Efekt powstawania jest spotęgowany przez odgłos zadawanych razów, niczym w scenach biczowania z przedstawień pasyjnych. Orły, ze względu na swoją charakterystykę, doczekały się publikacji w skrajnie prawicowych portalach, na krążącym po kraju busie Jacka Adamasa, oraz jako plagiat, w przypadku gry planszowej promującej polską muzykę Shortcut to Polish Music. Artysta jednak zaznacza wyraźnie, że prace swoje kieruje do szerokiej publiczności, nie wikłając sztuki w politykę. Tomasz Musiał urodzony w 1974 roku w Częstochowie. Ukończył ASP im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi w 2000 roku w Pracowni Malarstwa prof. Ryszarda Hungera. Obecnie pracuje na tej uczelni na stanowisku kierownika Pracowni Rysunku na Wydziale Wzornictwa i Architektury Wnętrz. Wraz ze swoją rodziną mieszka w Częstochowie, gdzie również ma swoją pracownię. tk 7 września 2012 Tomasz Musiał Performance intymny wernisaż wystawy g Miejsce: Centrum Promocji Młodych. Jedna z pierwszych prac z cyklu biczowań było Biczowanie z 2004 r. za którą Tomasz Musiał dostal nagrodę od Fundacji Alexandra S. Onassisa. 20 wrzesień