Zamek Czocha w cyklu Piękna Polska

Transkrypt

1 nr 98 listopad/ grudzień 2014 rok X Polska dwudziestym piątym członkiem Unii Europejskiej ISSN Zamek Czocha w cyklu Piękna Polska zdjęcia: Jacek Darmoń Nasi dziennikarze i fotoreporterzy, w ramach cyklu Piękna Polska, zatrzymywali piękne widoki w kadrze i opowiadali o nich w swoich materiałach. Prezentowaliśmy je przez kilka ostatnich lat. Dzisiaj przedstawiamy Zamek Czocha w Suchej nad Zalewem Leśniańskim na Dolnym Śląsku. W 2012 roku Zamek Czocha został laureatem plebiscytu organizowanego przez miesięcznik National Geographic Traveler, jako jeden z 7 nowych cudów Polski. Na temat naszej akcji czytaj na str. 7. 1

2 2

3 od redakcji Szanowni Czytelnicy! I tak dotarliśmy do ostatniej kartki kalendarza. Grudniowe dni stają się coraz krótsze, a Nowy Rok zaraz zapuka do drzwi. Koniec roku więc za pasem Każdy z nas zrobi zapewne swoje własne podsumowanie mijających miesięcy 2014 roku. Nie zabraknie też podsumowań dotyczących tego, co działo się w minionym roku w naszym kraju, Europie i na świecie. Ale na razie zacznijmy się cieszyć Świętami, bliskością rodziny i przyjaciół i tym nadchodzącym świętym czasem Radosnych Świąt Bożego Narodzenia i dużo dobrego w 2015 roku życzy wszystkim Czytelnikom i Współpracownikom Magazynu Wspólnoty Europejskiej Euro 25 Ilona Saft redaktor naczelna wraz z Zespołem 3

4 w numerze: w numerze: 3 od redakcji 6 Rośnie znaczenie Subregionów 7 Piękna Polska o każdej porze 8 Koniec turystyki socjalnej 9 Eurocelebryci 10 Spotkanie Klubu Małopolanina 12 Zapewnić Polsce niezależność energetyczną 13 Coraz niższe ceny ropy 14 Polacy będą latać więcej 15 Nowe kontakty handlowe polskich sadowników 16 Pietrowice Wielkie postawiły na przydomowe oczyszczalnie 17 Pieniądze na czyste powietrze 18 Wielka płyta do modernizacji 19 Gospodarowanie energią w gminie priorytet na czasie 20 Targi HydroSilesia 2014 nowoczesne technologie 22 Nagrody w konkursie Dbamy o śląską wodę 23 TTIP kontrowersyjne partnerstwo UE USA 24 Jak Śląskie zainwestowało środki z Unii Europejskiej 26 Laur Konrada dla Brzyka 27 Rewitalizacja zabytkowego obiektu Akademii Muzycznej 28 Kolej na wschód 29 XXIII edycja Laurów Umiejętności i Kompetencji 30 Krzyżówka proponujemy pod redakcją Redaktor naczelna Ilona Saft, tel , ilonasaft@op.pl Z-ca redaktor naczelnej Grażyna Kurowska, tel , dzik@krzem.pl Zespół: Krzysztof Łęcki, Robert Fiałkowski, Elżbieta Jezierska, Jolanta Pieczka, Urszula Serafińska, Hanna Smolańska, Ireneusz Maciąg Redakcja: Katowice, Al. Korfantego 18/12 Wydawca: Katowicka Agencja Wydawnicza, Katowice, ul. Poniatowskiego14b/1 tel./fax Layout: Katarzyna Gawrych-Olender Strona internetowa: Druk: Centrum Usług Drukarskich Henryk Miler, Ruda Śląska-Nowy Bytom, ul. Szymały 11 4

5 wybrane z numeru: Zniesienie ograniczeń dotyczących usuwania przeszkód lotniczych oraz zwiększenie limitów hałasu wokół lotnisk to zmiany, które mogą pomóc w rozwoju małych portów lotniczych. Te, które dziś nie obsługują co najmniej 1 1,5 mln pasażerów rocznie, mogą osiągnąć rentowność za kilka lat, bo ruch lotniczy w Polsce będzie rósł. O przyszłości budynków z wielkiej płyty dyskutowali uczestnicy VI Śląskiego Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości, które odbywało się w auli Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach. Dziennikarze mogli zobaczyć najnowocześniejsze w południowej Polsce i unikatowe w skali Europy Laboratorium Wirtualnego Latania na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej. Na 120 m kw. nowocześnie zaaranżowanej powierzchni stanęły dwa pełnowymiarowe symulatory lotu, gabarytowo przypominające kadłuby samolotów, oraz dziesięć mniejszych symulatorów, będących naziemnymi komputerowymi urządzeniami treningowymi służącymi do nauki pilotażu i nawigacji. XXIII edycja Laurów Umiejętności i Kompetencji to jedno z największych wydarzeń kulturalnych w regionie organizowane przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach. Uroczystość ta gromadzi na Śląsku najważniejsze postaci ze świata nauki, kultury, polityki i gospodarki. Finał tegorocznej edycji odbędzie się 17 stycznia 2015 roku w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu. 5

6 Nowe priorytety Komisji Europejskiej w Regionalnym Programie Operacyjnym Rośnie znaczenie subregionów Rozmowa z Małgorzatą Staś, dyrektorem Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Na ostatniej konferencji prasowej, na której przedstawiono podsumowanie realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego na lata i stan prac nad Programem Regionalnym na lata , przypomniała Pani jak na początku realizacji projektów współfinansowanych przez Unię Europejską dziwiły nas tabliczki z informacjami na ten temat. Teraz na pewno przyzwyczailiśmy się do informacji o dofinansowaniu inwestycji przez Unię, ale czy rzeczywiście zdajemy sobie sprawę jak wiele przedsięwzięć jest współfinansowanych ze środków unijnych? Mam nadzieję, że coraz bardziej, także dzięki przeprowadzonej na początku grudnia tego roku kampanii promocyjnej. Przez dwa tygodnie w wielu mediach mieszkańcy województwa śląskiego mogli usłyszeć, zobaczyć i przeczytać informacje na ten temat. Tę akcję przeprowadziliśmy pod hasłem Razem zmieniamy Śląskie. Regionalny Program Operacyjny na lata powoli zamyka swój portfel dla projektodawców. Przypomnijmy ile pieniędzy otrzymało Śląskie z tego Programu? Na Programy Regionalne w całej Polsce przeznaczono 17,3 mld euro, na Śląsku prawie 1,75 mld euro czyli 10 proc. tej kwoty. Z danych na listopad br. ponad 99 proc. środków zostało już zaangażowanych w realizację prawie 5 tys. umów o dofinansowanie. Z tego ponad 4 tys. inwestycji już zostało zakończonych, a pozostałe są w trakcie realizacji i powinny zakończyć się do końca 2015 roku. Dodam, że projektodawcom wypłaconych zostało ponad 78 proc. środków, a dla ponad 75 procent Komisja Europejska już potwierdziła zasadność wydatkowania jest Małgorzata Staś, dyrektor Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego to tak zwana certyfikacja wydatków. Jak widać Program dynamicznie zmierza do finału. Z doświadczenia poprzednich lat wiemy, że pełne rozliczenie Programu przed Komisją Europejską nastąpi dopiero po kilku latach po zakończeniu finansowania inwestycji. Jakie priorytety zawiera finiszujący właśnie RPO? Jest ich dziesięć i myślę, że warto je przypomnieć. Pierwszy: Badania i rozwój technologiczny, innowacje, przedsiębiorczość i kolejno: Społeczeństwo informacyjne, Turystyka, Kultura, Środowisko, Zrównoważony rozwój miast, Transport, Infrastruktura edukacyjna, Zdrowie i rekreacja, ostatni dziesiąty to Pomoc techniczna. Jak Program odpowiadał na potrzeby województwa śląskiego? W perspektywie województwo Śląskie jak i pozostałe regiony, po raz pierwszy tworzyły odrębne programy, dzięki temu mogły w pewien sposób samodzielnie zadecydować o ich kształcie, o tym jakie środki przeznaczają na strategiczne obszary itp. W Śląskiem najwięcej pieniędzy w Programie przeznaczyliśmy na transport (prawie 2 mld zł), jak i na rewitalizację (1,3 mld zł), następnie kolejno na inwestycje w badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość (1,2 mld zł). Ogólnie rzecz biorąc potrzeby jakie obserwowaliśmy przez pryzmat ilości i wartości wszystkich wniosków złożonych przez beneficjentów, które były poprawne formalnie, wskazują na zapotrzebowanie prawie dwukrotnej alokacji. W mijającej perspektywie, jako pierwsi zdecydowaliśmy się na dopuszczenie samorządów lokalnych do udziału w decydowaniu o podziale tych środków na inwestycje będące najbliżej potrzeb lokalnych społeczności. Cztery subregiony: centralny, zachodni, południowy i północny były zaangażowane w decyzje o rozdziale środków i wyborze inwestycji w ścieżce pozakonkursowej. W ten sposób w projekty zaangażowano ok. 11 proc. całej alokacji czyli kwotę ok. 192 mln euro. Aby obraz był pełny dodam, że obok tej ścieżki były jeszcze tzw. projekty kluczowe oraz projekty wybierane w ścieżce konkursowej. Pierwsze na kwotę ok. 365 mln euro, a konkursowe na kwotę 1,2 mld euro. Poproszę o kilka przykładów inwestycji w regionie W subregionie północnym to na przykład Budowa nowoczesnego transportu w Częstochowie. W subregionie centralnym to Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka. W subregionie południowym przywołajmy realizację Infrastruktury okołoturystycznej Miasta Wisły, a w zachod- 6

7 wywiad nim utworzenie Centrum Dziedzictwa Kulturowego Bramy Morawskiej na Zamku Piastowskim w Raciborzu. Kończymy rozliczać projekty z drugiego programu unijnego dla Polski na lata pierwszy realizowany był w latach a przed nami już kolejny Program w perspektywie na lata Na jakie priorytety stawia Komisja Europejska teraz? W konsultowanym obecnie Programie regionalnym, akcenty są postawione nieco inaczej niż w poprzednich dwóch. Teraz najważniejsze są nowoczesne technologie informacyjno komunikacyjne, przedsiębiorczość, energetyka i transport zbiorowy. Tak się składa, że są to również ważne priorytety dla Śląska. W ramach osi priorytetowej IV Efektywność energetyczna, OZE i gospodarka niskoemisyjna, chcemy na ten cel przeznaczyć 22,92 proc. środków czyli prawie 797 mln euro. Na transport zaś 473 mln euro to 13,6 proc. środków z naszego RPO. Chciałabym również zwrócić uwagę na nieco inaczej położone akcenty w niektórych priorytetach w tym Programie, a które także były realizowane w poprzednim. Jeżeli teraz mówimy np. o rewitalizacji, to myślimy przede wszystkim o tzw. rewitalizacji, której celem jest tworzenie warunków dogodnych dla realizacji usług społecznych, czyli budownictwo socjalne, centra usług społecznych w powiązaniu z procesem aktywizacji zawodowej oraz działania na rzecz wsparcia grup wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. Wsparcie uzyskają również kompleksowe projekty rewitalizacyjne mające na celu przywracanie do życia zdegradowanych społecznie, gospodarczo i środowiskowo obszarów. Ile pieniędzy województwo śląskie otrzyma z tego Programu? Otrzyma 3,5 mld euro czyli 11 proc. środków z krajowej puli na programy regionalne. Co ważne, jeżeli chodzi o realizację tego programu to fakt, że tym razem Komisja Europejska zdecydowała by w każdym regionie o środkach z RPO mogły współdecydować subregiony. Biorąc pod uwagę nasze doświadczenie w tym zakresie, Komisja wyjątkowo przychyliła się do zaprogramowania stosunkowo wysokiej kwoty przeznaczonej na ten instrument w naszym RPO, to aż 32 proc. całej alokacji. Wierzymy, że wszystkie środki będą właściwie zainwestowane i będą to dobrze wykorzystane pieniądze. Dziękujemy za rozmowę. Ilona Saft Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia wszystkim Mieszkańcom województwa śląskiego życzymy obfitości wszelkiego dobra, rodzinnej atmosfery pełnej ciepła i życzliwości oraz spełnienia najskrytszych marzeń. Nadchodzący Nowy Rok 2015 niech przyniesie dużo zdrowia, satysfakcję i pomyślność w życiu osobistym oraz sukcesy na niwie zawodowej. Marszałek i Zarząd oraz Przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego Piękna Polska o każdej porze Kiedy wstępowaliśmy przed dziesięciu laty do Unii Europejskiej wiele radości sprawiało nam podróżowanie po Europie. W naszym Magazynie było wówczas sporo artykułów na temat ciekawych miejsc w różnych europejskich krajach. Zachęcaliśmy wówczas naszych Czytelników, by zaglądali nie tylko do miejscowości znanych i popularnych, ale by odwiedzali te, leżące nieco dalej od utartych szlaków. Polska w tym czasie bardzo się zmieniała; miasta rewitalizowały swoje zabytki, programy unijne wspierały ochronę przyrody i nagle zdaliśmy sobie sprawę, że trzeba ruszyć w Polskę i pokazać nie tylko piękne krajobrazy, których przecież w naszym kraju nigdy nie brakowało, ale także miejscowości i obiekty, które nabrały blasku dzięki unijnym środkom i staraniom miejscowych społeczności. W bieżącym numerze Magazynu okładka jest skromnym podsumowaniem tej kilkuletniej prezentacji. Nasi dziennikarze i fotoreporterzy, 7 w cyklu Piękna Polska, zatrzymywali piękne widoki w kadrze i opowiadali o nich w swoich materiałach. Również w przyszłym roku będziemy zabierać naszych Czytelników do miejsc, które często są nieopodal naszego miejsca zamieszkania oraz tych położonych nieco dalej, a które warto odwiedzić. Dzisiaj przedstawiamy Zamek Czocha w Suchej nad Zalewem Leśniańskim na Dolnym Śląsku. W 2012 roku Zamek Czocha został laureatem plebiscytu organizowanego przez miesięcznik National Geographic Traveler, jako jeden z 7 nowych cudów Polski. Jego historia jest długa i bogata. Początki tej budowli sięgają XIII w; w ciągu wieków przechodził bardzo ciekawe koleje losu. To miejsce zachwyci nie tylko miłośników historii, ale każdego kto ceni sobie tajemnicze klimaty. /isa/

8 Lidia Geringer de Oedenberg Koniec turystyki socjalnej Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) orzekł, że państwa UE nie są zobowiązane do przyznawania świadczeń socjalnych dla obywateli z innych państw członkowskich, którzy przybyli do danego kraju jedynie w celu uzyskania pomocy społecznej Precedensowa sprawa dotyczyła Elisabety Dano, 25-letniej samotnej matki, która przeniosła się z Rumunii do Niemiec w listopadzie 2010 r. Kobieta wraz z dziećmi, w tym pięcioletnim synem urodzonym już w Niemczech, zajmowała pokój w mieszkaniu swojej siostry w Lipsku. Nigdy nie pracowała w Rumunii, ani w Niemczech. Urzędy pracy nie wykazały żadnych śladów świadczących o poszukiwaniu przez nią zatrudnienia, tym niemniej w Niemczech Dano otrzymywała co miesiąc ok. 190 euro na rzecz opieki nad dziećmi i ok. 125 euro na ich utrzymanie. Żadna z tych płatności nie była kwestionowana przez urząd niemieckich świadczeń społecznych. Kluczowy moment nadszedł, gdy Dano złożyła dodatkowy wniosek o dofinansowanie do lipskiego centrum pracy, które został dwukrotnie odrzucony. Chodziło o 380 euro miesięcznie zapomogi dla osób poszukujących pracy. Obywatelka Rumunii odwołała się od tej decyzji w sądzie apelacyjnym, a finalnie sprawa trafiła do ETS w Luksemburgu. Trybunał odrzucił jednak skargę Dano z uzasadnieniem, że jej prawo pobytu w Niemczech uwarunkowane było koniecznością posiadania własnych środków finansowych pozwalających na tymczasowe utrzymanie się. Sąd stwierdził również, że prawo do swobodnego przemieszczania należy się tym obywatelom UE, którzy nie narażają kraju gościnnego na nieuzasadnione obciążenie systemu zabezpieczeń społecznych. Pani Dano nie szukała zatrudnienia oraz nie posiadała środków własnych pozwalających na utrzymanie się. W efekcie nie miała prawa ubiegać się nawet o pobyt tymczasowy w Niemczech i tym samym traktować zasiłku, jako głównego środka utrzymania. Cytując postanowienie sądu: państwo członkowskie musi mieć możliwość odmowy przyznania korzyści obywatelom Unii nieaktywnym zawodowo, którzy korzystają z prawa do swobodnego przemieszczania się wyłącznie w celu uzyskania pomocy społecznej z innego państwa członkowskiego, mimo że nie mają wystarczających środków, aby ubiegać się o prawo do pobytu tymczasowego. Wyrok ogłoszono 11 listopada br., w trakcie mocno napiętej debaty politycznej w Europie, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech. Brytyjski premier David Cameron, ulegając presji eurosceptyków, pozwalał sobie do tej pory na coraz to śmielsze Wielu z nich zapomina, że projekt Wspólnoty to nie tylko wspólny rynek 28 państw, pozwalający konkurować z Chinami czy USA, ale gwarancja z trudem osiągniętego pokoju po dwóch wyniszczających Europę wojnach. wypowiedzi mające na celu ograniczenie swobodnego przepływu osób w Unii Europejskiej, narażając się tym samym poważnie Kanclerz Merkel Mimo, że Żelazna Angela jest znana z dążenia do kompromisu za wszelką cenę, żądanie Camerona godzące w jedną z 4 wolności UE, jakimi są wolny przepływ osób, dóbr, usług i kapitału wyprowadziło ją z równowagi. David Cameron usłyszał wtedy, że nikt nie będzie płakał z powodu Brexitu. To mocne słowa, pokazujące, że Angela Merkel nie bawi się w wysublimowaną dyplomację. Wielka Brytania jest trzecią największą gospodarką UE, po Niemczech i Francji, jest też ważnym partnerem militarnym. Polityczne koszty jej wyjścia z Unii byłyby bardzo dotkliwe dla Wspólnoty. Zbytnia swoboda przepływu ludzi jest krytykowana zresztą nie tylko przez premiera Camerona, jest to główny czynnik powodujący wzrost popularności partii nacjonalistycznych w całej zjednoczonej Europie. Z pomysłu Camerona cieszy się np. nacjonalistyczna Alternatywa dla Niemiec, populistyczny Front Narodowy we Francji i wiele innych partii, z Holandii, Finlandii, Grecji, Włoch, Węgier czy Polski, których niechętni integracji reprezentanci licznie pojawili się w Parlamencie Europejskim po majowych wyborach tego roku. Cóż, David Cameron ma wybory w maju przyszłego roku i ściga się w sondażach z eurofobami z partii UKIP (United Kingdom Independence Party). Nic dziwnego też, że ostatnie kalkulacje Komisji Europejskiej w sprawie dopłaty przez Wielką Brytanię zaległych 2.1 mld euro (woda na młyn UKIP) dodatkowo go przestraszyły, z tym większą determinacją postanowił walczyć z zalewem swojego kraju przez imigrantów, nadeptując przy tym na odcisk p. Merkel. Jak się okazało niepotrzebnie. Teraz wydaje się, że wyrok Trybunału uratuje polityczny wizerunek premiera Camerona i być może pozwoli mu na dobre odciąć się od eurofobicznego UKIP. Wyrok ETS w sprawie Elisabety Dano po raz pierwszy bez dwuznaczności określa, w którym przypadku państwo może odmówić pomocy obywatelowi innego kraju Unii i to zgodnie z Traktatami, bowiem tylko od państwa członkowskiego zależy czy świadczenie socjalne ma być komuś przyznane czy też nie. Nie trzeba w tym celu opuszczać Unii panie Cameron 8

9 prosto z Brukseli Eurocelebryci Wbrew temu, co się często słyszy dla wielu eurodeputowanych nasza Izba jest poczekalnią do krajowej władzy, a nie domem spokojnej starości. Choć byłych wielkich nie brakuje W nowym składzie Parlamentu Europejskiego mamy sporo bardzo znanych (w swoich krajach) postaci, przykładowo byłych premierów: ALOJZ PETERLE (Słowenia, ), GUY VERHOFSTADT (Belgia, ), JERZY BUZEK (Polska, ), ANNELI JÄÄTTEENMÄKI (Finlandia, 2003), THEODOR STOLOJAN (Rumunia, ). Byłych komisarzy: OLLI REHN (Finlandia), ANTONIO TAJANI (Włochy), DANUTA HÜBNER (Polska), JANUSZ LEWANDOWSKI (Polska), LOUIS MICHEL (Belgia), VIVIANE REDING (Luksemburg). Wielu byłych ministrów, wśród nich np. Cecile Kyenge, byłą minister ds. migracji w rządzie Enrico Letty, pierwszą czarnoskórą minister w historii Włoch. Są też członkowie rodzin o znanych nazwiskach: DACIANA SÂRBU żona premiera Rumunii, Victora Ponty; ANNA MARIA CORAZZA BILDT żona szwedzkiego ministra spraw zagranicznych, Carla Bildta; JAROSŁAW WAŁĘSA syn naszego byłego prezydenta; ALESSANDRA MUSSOLINI wnuczka faszystowskiego dyktatora i siostrzenica Sophii Loren. Jest też bardzo wielu znanych dziennikarzy, muzyków, sportowców, prezenterów telewizyjnych i modelek. Najstarszym posłem obecnie jest 92-letni Manolis Geizos, uznawany w Grecji za największą żyjącą postać greckiego ruchu oporu. Najmłodszym deputowanym jest 26-letni Anders Primdahl Vistisen z Danii, który jednakże jest 5 lat starszy od dotychczasowej rekordzistki z 1999 roku 21-latki Ilke Schröder. W Parlamencie Europejskim, o czym mało kto wie zasiadali w przeszłości np. Valéry Giscard d Estaing (jako były prezydent w latach ), czy niemiecki były kanclerz Willy Brandt (wybrany na lata ). Przed objęciem najwyższych funkcji byli w Europarlamencie np. obecny prezydent Francji Francois Holland, premier Danii Helle Thorning-Schmidt, premier Grecji Antonis Samaras, prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves czy prezydent Słowenii Borut Pahor. Wiatr historii wieje na parlamentarnych korytarzach nieustannie, a wraz ze zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi w poszczególnych krajach niektórzy wręcz uciekają przed przeciągiem. Do tej pory, 6 miesięcy po majowych wyborach już wymieniono z różnych przyczyn aż 13 posłów... Zobaczymy, kto będzie następny. 9 TRUDNY PORÓD BUDŻETOWY, CZYLI UNIJNY KOMPROMIS NA 2015 ROK Jeszcze nie jest zatwierdzony przez Europarlament, ani Radę ale już dogadany. Jak zawsze negocjowany w emocjach do ostatniej chwili przed grudniową sesją plenarną O trudnościach w zbliżeniu stanowisk Parlamentu i Rady pisałam wcześniej, teraz dobre wiadomości: znalazły się środki na zapłacenie najpilniejszych starych faktur 4,8 mld euro, na nowe w 2015 r. ma starczyć 145,3 mld euro w zobowiązaniach i 141,2 mld euro w płatnościach. Stos niezapłaconych rachunków znacznie zmaleje. Uważamy, że nie można stale odkładać ich zapłaty i drążyć dziury w następnych rocznych budżetach, jak tego chciała Rada. Chodzi o zatwierdzone projekty, na które zabrakło gotówki. Kumulowany deficyt urósł z 5 mld euro w 2010 r. do 23,4 mld euro na początku tego roku! Cieszymy się, że przynajmniej trochę udało nam się go odchudzić. Oczywiście trzeba poradzić sobie z resztą długu, która zdaniem państw członkowskich jeszcze może sobie poczekać Częścią osiągniętego kompromisu jest także plan sukcesywnego zmniejszania kwoty niezapłaconych rachunków, tak by do 2016 r. osiągnąć całkowitą równowagę budżetową. Co udało się ponadto osiągnąć? Mamy wynegocjowane m.in. 45 mln euro więcej na programy badawczo-rozwojowe w ramach Horyzont 2020, 16 mln euro więcej na program wymiany studenckiej Erasmus +, na politykę zagraniczną 32 mln euro na plus wszystko w stosunku do drastycznych cięć zaproponowanych wcześniej przez Radę. Ostateczne głosowanie nad Budżetem 2015 i pakietem kompromisowym odbędzie się grudnia br. na sesji plenarnej w Strasburgu. Lidia Geringer de Oedenberg

10 Spotkanie Klubu Małopolanina oraz W dniu 4 listopada 2014 roku w siedzibie Domu Polski Południowej w Brukseli odbyło się wspólne posiedzenie Klubu Sympatyków Śląskiego oraz Klubu Małopolanina. Tematem spotkania była Strategia Rozwoju Polski Południowej do 2020 roku. Stosowny dokument został podpisany w kwietniu 2013 roku na Wawelu, a następnie w styczniu 2014 roku został przyjęty przez Rząd RP jako tzw. strategia ponadregionalna. To pierwszy w Polsce taki dokument rządowy, który został zainicjowany przez samorządy Spotkanie oficjalnie otworzył Andrzej Szteliga, Pełnomocnik-Szef Biura Regionalnego Województwa Śląskiego w Brukseli oraz Renata Jasiołek, Koordynator Biura Województwa Małopolski w Brukseli. Pan Andrzej Szteliga przedstawił gościom historię powstania Klubu Sympatyków Śląskiego. Klub został zainicjowany w 2010 roku i jego celem jest promocja Województwa Śląskiego wśród przedstawicieli instytucji europejskich, organizacji polonijnych, organizacji i instytucji międzynarodowych oraz przedstawicielstw regionów, które posiadają swoją siedzibę w Brukseli. Podkreślił również, iż wydarzenie odbywa się pod szyldem Domu Polski Południowej. Idea współpracy trzech województw znalazła odzwierciedlenie w liście intencyjnym podpisanym przez Marszałków trzech Andrzej Szteliga Pełnomocnik-Szef Biura Regionalnego Województwa Śląskiego w Brukseli, Artur Harazim Ambasador RP w Królestwie Belgii, Renata Jasiołek Koordynator Przedstawicielstwa Województwa Małopolskiego w Brukseli województw, 28 maja br. w Katowicach, a następnie jego oficjalna działalność została rozpoczęta w dniu 7 października br. w Brukseli. Celem Domu Polski Południowej będzie koordynowanie wspólnych działań i inicjatyw zmierzających do wykreowania i promowania wspólnej marki wobec instytucji unijnych i na szeroko pojętym forum europejskim. Pani Renata Jasiołek zaprezentowała uczestnikom spotkania historię powstania Klubu Małopolanina. Podkreśliła, iż został on zainaugurowany podczas Polskiej Prezydencji Radzie Andrzej Baksik Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego UE, w ramach 5. edycji Dni Małopolski w Brukseli w 2011 roku. Klub Małopolanina jest nieformalnym zrzeszeniem osób wywodzących się z Małopolski oraz jej sympatyków. Celem działania Klubu jest tworzenie i podtrzymywanie wśród osób mieszkających w Brukseli poczucia przynależności do wspólnoty Małopolan oraz podejmowanie wspólnych działań na rzecz Małopolski, służących wzmocnieniu jej roli wśród regionów Europy. W swoim wystąpieniu zachęciła również uczestników do zapoznania się z wydawanym cyklicznie przez Biuro Województwa Małopolski elektronicznym magazynem Bliżej Brukseli. Aktualny numer będzie poświęcony strategiom makroregionalnym. Pan Artur Harazim, Ambasador RP w Królestwie Belgii, objął honorowy patronat nad ww. wydarzeniem. Podczas spotkania podkreślił, jak ważna jest synergia regionów w celu wzmocnienia ich pozycji oraz wspólnych działań na arenie międzynarodowej w sferze gospodarki, nauki, kultury i turystyki. 10

11 prosto z Brukseli Klubu Sympatyków Śląskiego Następnie głos zabrali prelegenci, Pani Renata Calak, Zastępca Dyrektora Departamentu Programów Ponadregionalnych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Andrzej Baksik, Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz Jacek Woźniak, Pełnomocnik Zarządu Województwa Małopolskiego ds. Planowania Strategicznego. Proces opracowania Strategii Rozwoju Polski Południowej do 2020 roku oraz dotychczasowe prace wdrożeniowe możliwość skutecznego podjęcia problemów ponadregionalnych, których rozwiązanie nie jest możliwe w skali jednego województwa, a specyfika problemu nie pozwala na nadanie mu uniwersalnej rangi krajowej, efektywne wykorzystanie potencjałów, w tym dla współpracy typu sieciowego, lepsze przygotowanie nowej perspektywy finansowej UE , wykorzystanie możliwości wynikających z terytorializacji polityk sektorowych, nawiązanie skutecznej rywalizacji z centrum kraju a także z najsilniejszymi regionami Tematem wystąpienia Pani Renaty Calak było podejście makroregionalne w polityce rozwoju w Polsce i w Unii Europejskiej. Podkreśliła, iż oprócz Strategii Rozwoju Polski Południowej do 2020 roku, została również zatwierdzona w 2014 roku Strategia Rozwoju Polski Zachodniej do 2020 roku i w planach jest strategia Polski Centralnej. Strategie skoncentrowane są przede wszystkim na identyfikacji potencjałów i wyzwań makroregionów. Zaznaczyła również, iż Strategia Rozwoju Polski Południowej do 2020 roku jest pierwszą strategią ponadregionalną, która powstała w wyniku inicjatywy oddolnej. Dom Polski Południowej W październiku 2014 roku nastąpiło oficjalne otwarcie Domu Polski Południowej, w skład którego wchodzą trzy regiony: Śląsk, Małopolska i Opolszczyzna. Celem Domu Polski Południowej jest wspólna reprezentacja i promocja tych regionów w Brukseli wobec instytucji unijnych poprzez koordynację wspólnych działań, tworzenie wspólnych projektów, wzajemne wsparcie oraz współuczestnictwo w inicjatywach i wydarzeniach unijnych. omawiał Pan Andrzej Baksik. Zaznaczył, iż najważniejszymi przesłankami współpracy ponadregionalnej województw: małopolskiego i śląskiego są: wprowadzenie długookresowej wspólnej wizji rozwoju, Renata Calak Zastępca Dyrektora Departamentu Programów Ponadregionalnych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz metropoliami Europy. W swoim wystąpieniu zaprezentował również proces powstawania strategii. Pan Jacek Woźniak w swoim wystąpieniu zaprezentował potencjały polski południowej oraz strategie ich wykorzystania dla rozwoju gospodarki, nauki, kultury i turystyki. Podkreślił, iż ważne jest wykorzystanie potencjałów uczelni oraz jednostek badawczo-rozwojowych na rzecz wykreowania silnego i rozpoznawalnego centrum naukowego, wykreowanie i wspieranie inteligentnych specjalizacji makroregionu, tworzenie pakietowych produktów turystycznych i kulturalnych wykorzystujących potencjał obydwu województw. Po sesji pytań i odpowiedzi, gospodarz spotkania Pan Andrzej Szteliga, zaprosił zgromadzonych gości na poczęstunek i tradycyjną lampkę wina. SOUTH POLAND HOUSE rue du Luxembourg Brussels Belgium tel.: dpp@slaskie.pl 11

12 Zapewnić Polsce niezależność energetyczną Budowa i rozbudowa interkonektorów na czterech granicach, zwiększenie pojemności magazynowej, nowe kontrakty na import gazu płynnego z całego świata i zwiększenie krajowego wydobycia takie kroki w kierunku zwiększenia niezależności energetycznej Polski postuluje Mikołaj Budzanowski, były minister skarbu państwa. Pozytywnie ocenia to, że PGNiG negocjuje z Gazpromem obniżkę cen gazu Bezwzględnie muszą powstać co najmniej cztery nowe inwestycje, czyli po pierwsze nowe połączenie z Niemcami, połączenie z Czechami, które istnieje, ale musi zostać rozbudowane, oraz połączenie ze Słowacją i Litwą przypomina w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Mikołaj Budzanowski, były minister skarbu państwa, obecnie wiceprezes ds. rozwoju Grupy Kapitałowej Boryszew. Wszystkie cztery inwestycje są w planach spółki Gaz-System, która zarządza siecią gazociągów w Polsce. Jeszcze w tym roku powinna pojawić się decyzja Komisji Europejskiej o wysokości dofinansowania dla budowy interkonektora pomiędzy Polską a Litwą koszt tej inwestycji jest szacowany na ponad 550 mln euro, z czego Polska zapłaci ponad 420 mln euro. Pozostałe projekty są na etapie przygotowania. Inwestycje związane z połączeniem Polski z Czechami i Słowacją znalazły się na liście projektów o znaczeniu wspólnotowym. Budzanowski zwraca uwagę na to, że nie wystarczy lepsze połączenie Polski z sąsiadami. Musimy też zwiększyć pojemność magazynową gazu, bo w tej chwili w Polsce możliwości magazynowania błękitnego paliwa należą do najniższych w Europie. Zgodnie z danymi organizacji Gas Infrastructure Europe magazyny gazu w Polsce mogą pomieścić niemal 2,5 mld m sześc. gazu dla porównania na Słowacji to ponad 3,1 mld m sześc., w Czechach 3,5 mld m sześc., a w Austrii niemal 7,8 mld m sześc. Ciągle brakuje nam pojemności magazynowej, by zabezpieczyć dostawy, a trzeba pamiętać, że mówimy o 6,5 mln gospodarstw domowych, które używają gazu, dotyczy to ponad 20 mln Polaków podkreśla Budzanowski. Dodaje Dzisiaj musimy skupić się na tym, żeby dokończyć budowę terminalu LNG i oddać go do użytkowania w połowie 2015 roku. Trzeba też już planować kolejne duże inwestycje, m.in. w magazyny. Były minister zaznacza, że kontrakt z Qatargasem nie wykorzysta w pełni możliwości terminala LNG w Świnoujściu. PGNiG od kontrahentów z Kataru będzie kupować tylko 1,3 mld m sześc. gazu rocznie, a terminal może przyjąć nawet 5 mld m sześc. Dlatego według Budzanowskiego odbiorcy gazu lub traderzy powinni szukać nowych kontraktów na dostawę gazu płynnego. Dziś trzeba już szukać tańszego gazu na różnych rynkach, np. afrykańskim, amerykańskim czy norweskim, nawet niewielkie ilości podkreśla Budzanowski. Podkreśla, że inwestycje infrastrukturalne wpłyną pozytywnie na dalszą liberalizację rynku gazu. W ocenie Budzanowskiego skłonienie przedsiębiorców do kupowania gazu na wolnym rynku, czyli poprzez giełdę, to kluczowy projekt w skali całej UE. Polska giełda gazu daje możliwość obniżenia ceny pozyskania gazu. To dotyczy przedsiębiorstw. W 2014 roku średnia cena pozyskania gazu z giełdy była 10 proc. niższa od sztywnej taryfy dla przemysłu. Dziś Polska powinna otrzymywać gaz taniej niż odbiorcy niemieccy, taniej choćby o koszt tranzytu tego gazu z Federacji Rosyjskiej do granicy niemieckiej. Budzanowski pozytywnie ocenia też to, że PGNiG walczy o obniżkę cen gazu kupowanego z Rosji. Negocjacje z Gazpromem rozpoczęły się na początku listopada i potrwają jeszcze przez 5 miesięcy, a Polskę może w tym wesprzeć Komisja Europejska. To jest minimalny cel, o który zapewne walczy PGNiG, i dzisiaj cały przemysł powinien w tym wspierać starania zarządu spółki, dostarczając niezbędnych dowodów na to, że faktycznie cena, jaką dziś Gazprom oferuje Polsce, jest dyskryminująca i powinna być zdecydowanie niższa uważa Budzanowski. Dodaje, że Polska nie może też zapominać o wydobyciu własnego gazu. Obecnie rocznie wydobywane są 4,4 mld m sześc., czyli około jednej czwartej zużycia. Budzanowski podkreśla, że w ciągu najbliższej dekady ilość krajowego gazu powinna wzrosnąć do ok. 6 mld m sześc. Potrzebna jest intensyfikacja prac badawczo-rozwojowych, poszukiwawczych i wydobywczych. Pewne znaczenie mogą mieć koncesje pozyskane przez Lotos, Orlen i PGNiG poza granicami Polski, ale Budzanowski ocenia, że zasoby krajowe będą przeważały w strukturze wydobycia polskich koncernów. 12

13 Coraz niższe ceny ropy Ropa na światowych rynkach tanieje od połowy roku, a po czwartkowej decyzji OPEC o niezmniejszaniu wydobycia straciła kolejne 3 dolary na baryłce. Dla polskich rafinerii to i dobra, i zła wiadomość. Coraz mniej warte są bowiem zgromadzone przez nie rezerwy obowiązkowe, ale za to lepiej sprzedają się paliwa i rosną marże Rosji i Wenezueli nie udało się przekonać pozostałych państw OPEC do obniżenia podaży ropy na światowym rynku, by podbić cenę surowca. Wiedeński szczyt zdecydował o pozostawieniu wydobycia bez zmian. Ropa na światowych giełdach zaczęła tanieć w połowie roku. Po eskalacji konfliktu rosyjsko-ukraińskiego na wiosnę tego roku Stany Zjednoczone dostarczyły odbiorcom nadzwyczajne ilości ropy, powodując spadki cen. Od tej pory czarne złoto przeceniono już o ponad jedną trzecią. Ta obniżka do chwili obecnej jest w granicach 30 proc. mówi agencji informacyjnej Newseria Inwestor dr Piotr Dalkowski, analityk ratingowy z agencji ratingowej EuroRating. Co do dalszego kształtowania się cen, raczej mało prawdopodobne jest, żeby ta cena gwałtownie zaczęła rosnąć. Na to nakłada się wiele czynników. Kluczową kwestia jest duża produkcja ropy w Stanach Zjednoczonych i ropy niekonwencjonalnej. Wszyscy wiedzą, że jeśli cena ropy jest poniżej 100 dolarów, to budżet Rosji nie bardzo chce się domknąć zwraca uwagę dr Piotr Dalkowski. Dodatkowym aspektem, który powoduje, że ta cena na rynku światowym może się obniżać, jest to, że ropa płynie z różnych źródeł. Mamy ropę amerykańską, z OPEC. Powoduje to, że podaż paliwa jest dość duża, natomiast zużycie, konsumpcja w ostatnim czasie się zmniejszyła. Dla polskich spółek niskie ceny ropy to z jednej strony niski koszt pozyskania surowca. Z drugiej tanieją także produkty, które spółki petrochemiczne sprzedają, np. paliwa. Spada też wartość nagromadzonych zapasów, których odpowiedni poziom spółki muszą utrzymywać, a to wymaga przeszacowań w bilansach. Jeżeli chodzi o perspektywę naszych spółek petrochemicznych, to obniżka cen surowca z jednej strony będzie Zdaniem analityków na obecnie płaconych 73 dolarach za baryłkę ropy Brent wcale się nie musi skończyć. Przy jednoczesnym wzroście podaży spada bowiem światowy popyt na surowiec. Zapasy obowiązkowe ciążą polskim rafineriom. W zbiornikach mają bowiem zgromadzony majątek, którego wycena ostatnio spada, rzutując na wyniki spółek. Zapasy muszą być gromadzone przez rafinerie i zgodnie z prawem firmom nie wolno ich uszczuplać. Teraz będzie się to zmieniać. rzutowała na zapasy, które mają spółki, czyli tutaj należy liczyć się z przeszacowaniem w dół tychże zapasów podkreśla analityk ratingowy z EuroRating Natomiast z drugiej strony będzie to w naturalny sposób sprzyjało zwiększeniu zapotrzebowania na paliwo i tutaj też można oczekiwać, że spółki będą mogły zwiększyć swoje marże na tej tańszej ropie. Ma zostać powołana agencja, która zajmie się zarządzaniem rezerwami ropy, rezerwami strategicznymi tych paliw zapowiada dr Piotr Dalkowski z agencji EuroRating. Zainicjowanie działania tej agencji spowoduje to, że firmy petrochemiczne będą mogły uwolnić swoje rezerwy, bo nie będą zobligowane do trzymania tak dużych zapasów. To powinno też korzystnie wpłynąć na działanie firm, ponieważ nie będą musiały finansować tych zapasów samodzielnie. 13

14 Polacy będą latać więcej Zniesienie ograniczeń dotyczących usuwania przeszkód lotniczych oraz zwiększenie limitów hałasu wokół lotnisk to zmiany, które mogą pomóc w rozwoju małych portów lotniczych. Te, które dziś nie obsługują co najmniej 1 1,5 mln pasażerów rocznie, mogą osiągnąć rentowność za kilka lat, bo ruch lotniczy w Polsce będzie rósł. W 2020 roku w Polsce powinniśmy mieć około 40 mln pasażerów. To powinno poprawić rentowność mniejszych portów. Jeżeli osiągną one pułap 1 mln pasażerów za 5 7 lat, nie powinny mieć problemów finansowych ocenia Artur Tomasik, prezes zarządu Związku Regionalnych Portów Lotniczych i prezes Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Ruch lotniczy wynoszący 1 1,5 mln pasażerów rocznie uważa się za granicę rentowności portu lotniczego, choć jej dokładny poziom zależy od rodzaju ruchu lotniczego i wielu innych czynników. W 2013 r. siedem spośród 13 polskich portów lotniczych nie osiągnęło wyniku miliona podróżnych, choć w grupie tej znalazł się działający jedynie przez trzy miesiące Modlin. Nowo otwarte lotnisko w Radomiu, które od uzyskania certyfikatu w maju br. nie przyjęło ani jednego lotu rozkładowego, dołączy do tej grupy. Niewielki ruch będzie miało też lotnisko w Szczytnie, którego odbudowa ma skończyć się jesienią 2015 r. W 2016 r. według prognoz władz spółki ma ono obsłużyć zaledwie ok. 60 tys. podróżnych, a po 10 latach ich liczba ma się zwiększyć do 500 tys. rocznie. Tomasik podkreśla jednak, że część z małych lotnisk skorzysta na wzroście ruchu lotniczego w Polsce, który jest nieunikniony. Na pewno ruch lotniczy w Polsce będzie rósł. Jesteśmy krajem, który ma wskaźnik mobilności zbliżony do Rumunii i Bułgarii. Wynosi on w Polsce 0,7, a średnia dla Unii to 2,5. Jeżeli ten wskaźnik zwiększy się o 100 proc. do 1,5 będziemy mieli około 40 mln pasażerów prognozuje Tomasik. Wzrost ruchu spowoduje też zwiększenie rentowności małych portów, ale na to trzeba poczekać. To się nie stanie za rok czy dwa, lecz za 6 7 lat. Prezes ZRPL dodaje jednak, że pomimo wzrostu ruchu niezbędne są ułatwienia legislacyjne dla lotnisk. Jednym z nich jest zwiększenie możliwości działań portów lotniczych w zakresie usuwania przeszkód lotniczych. Obecnie lotniska muszą np. zdobyć zgodę od Lasów Państwowych za każdym razem, gdy drzewo na trasie podejścia do lądowania wyrośnie ponad określony przepisami bezpieczeństwa limit wysokości. Drugim problemem są strefy ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, jest to związane z hałasem lotniskowym. To jest spory problem i spory wydatek, który będziemy ponosić. Mam nadzieję że wskaźniki, które są dziś podstawą do ustalania stref, w najbliższym czasie ulegną zmianie i te strefy nie będą tak duże. W ten sposób poprawimy sytuacje portów przekonuje Tomasik. W polskich realiach wszelkie zmiany dzieją się dosyć wolno, ale jesteśmy cierpliwi. Jak odnieść sukces Działalność na zagranicznych rynkach prowadzi 32,2 proc. polskich przedsiębiorstw, o ponad 7 proc. mniej niż w ubiegłym roku. Mimo tego spadku polskie firmy coraz lepiej radzą sobie na obcych rynkach. Ponad połowa z nich odnosi sukces. Eksperci podkreślają, że podstawą sukcesu jest odpowiednia strategia i poznanie rynku, często zupełnie innego od polskiego. W tym ostatnim pomóc mogą podmioty, które już są obecne za granicą. Ekspansja największych polskich firm to szansa na szybki wzrost polskiej gospodarki. Jak wynika z badań think tanku Poland, Go Global, na zagranicznych rynkach działa obecnie 32,2 proc. firm. Dynamika ekspansji spada jeszcze w 2013 roku taką działalność prowadziło 39,5 proc. Ponad 10 proc. przedsiębiorstw planuje w ciągu najbliższych lat rozpocząć ekspansję na obce rynki. Dane Bibby Financial Services wskazują natomiast, że małe i średnie przedsiębiorstwa chętnie rozwijałyby działalność za granicą, brakuje im jednak wiedzy na temat innych rynków. Myślę, że podstawowym elementem potrzebnym do tego, by wyjść na zagraniczne rynki, jest dobrze skrojona strategia, pokazująca jaka ta firma ma być oraz to, czy jej produkt ma być lokalny czy globalny. Jeżeli potrafimy na te pytania odpowiedzieć w strategii, to wyjście na zewnątrz staje się zdecydowanie łatwiejsze. Drugim elementem są, na przykładzie KGHM-u, wyzwania kulturowe. Firma musi przygotować się na tyle, na ile jest to możliwe do pewnych zdarzeń związanych z kulturą krajów, w których będzie się rozwijał biznes mówi agencji Newseria Biznes Herbert Wirth, prezes KGHM Polska Miedź. 14

15 Nowe kontakty handlowe polskich sadowników W wyniku embarga na dostawy owoców z Unii Europejskiej do Rosji na rynku jest tys. jabłek do zagospodarowania. Sadownicy i dystrybutorzy wiążą duże nadzieje z rynkami w Emiratach Arabskich oraz Chinach. Dlatego już teraz, oczekując na porozumienie handlowe z Państwem Środka, starają się pozyskiwać partnerów handlowych. Obywa kraje są dla nas bardzo atrakcyjne ocenia Jolanta Kazimierska, prezes zarządu Stowarzyszenia Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw Unia Owocowa. Promocję europejskiego jabłka dwukolorowego rozpoczęliśmy na imprezach targowych w Dubaju i Pekinie. Było bardzo duże zainteresowanie. Ale o ile w Emiratach Arabskich można w miarę szybko zawierać porozumienia i umowy, o tyle w Chinach trzeba czekać. Ale to jest czas, który możemy spożytkować na przygotowanie więzi handlowych i podstaw do owocnej współpracy. Kluczowym zadaniem dystrybutorów jest dostosowanie polskich jabłek do gustów konsumentów na bardziej egzotycznych rynkach. Owoce wymagają też przygotowania do długiego transportu. Chodzi o to, by owoc rzeczywiście spełniał potrzeby konsumenta po tamtej stronie, a oczekiwania są dużo wyższe niż te, z jakimi mieliśmy do czynienia w Rosji tłumaczy Kazimierska. Z szacunkowych danych wynika, że mamy do zagospodarowania około tys. ton jabłka, które powinny zostać wyeksportowane. To jest tylko to, co w tej chwili znajduje się w komorach i nie ma szans na znalezienie nabywcy. Dubaj i ogólnie Emiraty Arabskie są ogromnym rynkiem zbytu. Mogą też ułatwić polskim przedsiębiorcom dalszą ekspansję w krajach arabskich oraz w Indiach. Myślę, że jest to bardzo perspektywiczny kierunek uważa Jolanta Kazimierska. Trudno jest w tej chwili mówić o potencjale ilościowym. Jeżeli eksportowalibyśmy za ich pośrednictwem do Egiptu, Algierii czy Indii, to rynki te byłyby w stanie wchłonąć naprawdę dużą ilość owoców, są bowiem bardzo ludne. Żeby zaistnieć na rynku chińskim, dystrybutorzy muszą jednak czekać na podpisanie protokołu przez władze obu państw. Jeżeli zostanie podpisany, Chiny będą idealną partnerem na przyszłość, chociażby ze względu na czas transportu zauważa szefowa stowarzyszenia Unia na zagranicznych rynkach W wejściu na zagraniczne rynki pomóc mogą podmioty, które już są na nich obecne. Temu służyć mają takie inicjatywy, jak Poland, Go Global, think tank, który ma być platformą wymiany doświadczeń między polskimi firmami. Inicjatorem był KGHM, który przejął kanadyjską Quadrę, a wraz z nią zasoby w Chile. Spółka chciała wykorzystać przejęcie i pociągnąć za sobą kolejne firmy. Doszliśmy do wniosku, że będziemy wspólnie promować kwestię internacjonalizacji polskich firm mówi Paweł Kubisiak, zastępca redaktora naczelnego Harvard Business Review Polska, magazynu należącego do ICAN Institute, który przygotował raport na temat globalnej ekspansji polskich firm. Biznes prowadzony na obcych rynkach przynosi wymierne korzyści. Ponad 35 proc. osób, które działają za granicą, uważa, że właśnie tam łatwiej jest budować przewagę konkurencyjną. Ponad połowa badanych firm uważa też, że zyskowność na tych rynkach jest większa. Wsparcie firm, które mają szansę na odniesienie globalnego sukcesu, może Owocowa. Mamy szybką kolej, która jeździ z Łodzi do Syczuanu i transport towarów trwa około dwóch tygodni. To dużo krócej niż transport morski na wszystkie pozostałe rynki. Musimy jednak zaczekać, aż będziemy mieli protokół. Polskie jabłka, jak zauważa Kazimierska, mogą być bardzo atrakcyjne cenowo, natomiast dystrybutorzy powinni starać się wygrywać jakością i odmiennością smaku w stosunku do owoców już obecnych na tych rynkach. Na pewno będzie to cena bardziej atrakcyjna od tej, która dotyczyła Rosji przypuszcza Jolanta Kazimierska. Asortyment jabłek na tamtych rynkach jest bardzo duży: od kiepskiej jakości do super premium. Dlatego najpierw musimy ustalić strategię dostaw na tamte rynki, czyli to, w który segment cenowy i jakościowy będziemy uderzać. Potencjał do uzyskania dobrej ceny na pewno jest duży. Wymaga to jednak rozsądku, spokoju z naszej strony i promowania dobrej, polskiej jakości. Polska jest jednym z największych na świecie producentów jabłek. W ub. r. zebrano w naszym kraju 3,35 mln ton owoców. Z tego do Rosji trafiło ok. 700 tys. ton o wartości 1,3 mld euro (prawie 5,5 mld zł). Import z Polski pokrywał około 55 proc. tamtejszego zapotrzebowania. przyspieszyć internacjonalizację polskiej gospodarki. Badanie Globalni liderzy przyszłości, prowadzone przez Poland, Go Global, ma na celu wyłonienie i wspieranie firm z dużym potencjałem. W jego ramach analizie poddano ponad 200 spółek, wyłoniono 15 laureatów. To małe i średnie firmy, które pokazują, że naprawdę warto wyjść za granicę mówi Kubisiak. Nie mają żadnych kompleksów względem innych, nie boją się konkurować na nowych rynkach i robią to z sukcesem podkreśla ekspert Harvard Business Review Polska. 15

16 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE Pietrowice Wielkie postawiły na przydomowe oczyszczalnie ścieków Dzięki 1170 przydomowym, biologicznym oczyszczalniom ścieków, gmina może stanowić wzór dla innych. Przydomowe oczyszczalnie aż w 85 procentach załatwiają w tej gminie problem ścieków. Doświadczenia Gminy Pietrowice Wielkie w realizacji innowacyjnej koncepcji gospodarki ściekowej w rozproszonej zabudowie zaprezentowano w czasie konferencji tematycznej. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele władz gminy, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, NFOŚiGW oraz WFOŚiGW w Katowicach Urządzenie do oczyszczania ścieków Gmina Pietrowice Wielkie znajduje się na południowo-zachodnim krańcu Polski. W podziale administracyjnym należy do powiatu raciborskiego, województwa śląskiego. Przeważającą część gminy stanowią użytki rolne, w tym grunty orne, łąki, pastwiska, lasy i tereny zielone. Krajobraz zdominowany jest więc przez pola uprawne i łąki, wśród nich miejsca zadrzewione, zagajniki, lasy oraz parki i aleje drzew. Gmina liczy 6,5 tysiąca mieszkańców, zamieszkujących 11 sołectw zlokalizowanych na powierzchni liczącej 68,07 km kwadratowych. Odległości pomiędzy sołectwami wynoszą od 1 do 20 km. Władze gminy Pietrowice Wielkie po dokonanej analizie podjęły decyzję Instalacja w przydomowej oczyszczalni o wyposażaniu mieszkańców w przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków. Przebieg pracy każdej oczyszczalni nadzorowany jest przez program komputerowy, umożliwiający przesyłanie sygnału o awarii poprzez system GSM. Nadzór pracy programu, jak i serwis urządzeń zapewnia Zakład Gospodarki Komunalnej. Na potrzeby sprawnego działania oczyszczalni w ZGK powstało laboratorium, w którym badana jest czystość oczyszczanych ścieków. Z każdej oczyszczalni raz w roku ZGK wozem asenizacyjnym usuwa osad, będący naturalnym produktem pracy PBOŚ. Koszt powyższego serwisu ponoszą mieszkańcy w postaci miesięcznej opłaty ryczałtowej w wysokości 29 zł., bez względu na ilość zrzucanych ścieków. Koszt inwestycji to 24 mln zł, dotacja z NFOŚiGW wyniosła 9 mln zł, kolejne 9 mln zł to pożyczka z NFOŚiGW. Na kolejny etap budowy systemu gmina Pietrowice Wielkie uzyskała pożyczkę z WFOŚiGW w Katowicach. Za 1,3 mln zł wybudowanych zostanie 200 Przydomowych Biologicznych Oczyszczalni Ścieków. 16

17 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE środowisko Pieniądze na czyste powietrze Około 200 mln złotych wydaje co roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na realizację inwestycji, których celem jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Dodatkowe pieniądze na walkę z niską emisją po raz drugi pochodzić będą z programu KAWKA realizowanego wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej W NFOŚiGW w Warszawie przedstawiciele funduszy, które przystąpiły do programu, podpisali umowy o współpracy, kontynuując tym samym wspólne działanie instytucji w ramach likwidacji głównych źródeł zanieczyszczenia powietrza w miastach. W programie uczestniczą WFOŚiGW w Kielcach, Poznaniu, Opolu, Krakowie, Wrocławiu, Katowicach, Gdańsku, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie oraz Toruniu. Najwięcej miast zainteresowanych programem KAWKA znajduje się na Górnym Śląsku, Mazowszu i w Małopolsce. Łącznie ponad 160 mln złotych zostanie rozdzielonych pomiędzy 11 funduszy wdrażających program na terenie swoich województw. Większość zaplanowanych przedsięwzięć obejmie podłączenie obiektów, ogrzewanych dotychczas przy pomocy pieców węglowych, do miejskich sieci ciepłowniczych lub zastąpienie węglowego ogrzewania gazowym. W wielu przypadkach budynki, w których dokonano wymiany źródła ciepła, zostaną poddane kompleksowej termomodernizacji, osiągając tym samym cel oszczędności energii i obniżenia kosztów ogrzewania. W kilku przedsięwzięciach zaplanowano montaż kolektorów słonecznych, które wspomagać będą w sposób bezemisyjny produkcję ciepłej wody. Wojewódzkie fundusze realizują program KAWKA na podstawie określonych przez siebie warunków konkursowych. Środki są rozdzielane w oparciu o liczbę mieszkańców w miastach, w których występują obszary przekroczeń, a całkowita kwota dofinansowania może wynieść nawet do 90 proc. kosztów kwalifikowanych, przy czym udział dotacji ze środków NFOŚiGW nie przekracza 45 proc. kosztu kwalifikowanego przedsięwzięcia. WFOŚiGW, zgodnie z własną strategią, będą mogły udzielić dofinansowania do kolejnych 45 proc. (w formie dotacji lub pożyczki). Program KAWKA mógł powstać dzięki zmianom, jakie zaszły w ustawie Prawo ochrony środowiska, do której wprowadzono stosowne zapisy unijnej dyrektywy CAFE (czyste powietrze dla Europy). Dlatego KAWKA, po raz pierwszy od wielu lat w tak szerokim zakresie, proponuje dofinansowanie na walkę ze smogiem. To łącznie 800 milionów złotych zaoferowanych przez fundusze wojewódzkie i NFOŚiGW samorządom zdeterminowanym, by walczyć o czystsze powietrze w swoich regionach. Uzyskane w ramach programu środki finansowe zostaną skierowane na likwidację lokalnych źródeł ciepła oraz na podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub zastąpienie ich przez bardziej ekologiczne źródła ciepła. Możliwe będzie również wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach. Do obowiązkowych elementów objętego wsparciem przedsięwzięcia będą należały także kampanie edukacyjne pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne płynące z eliminacji niskiej emisji oraz utworzenie baz danych pozwalających na rejestrowanie źródeł emisji. Pieniądze zostaną przeznaczone na zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza w strefach, w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony powietrza. Ideą projektu jest poprawa jakości powietrza poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w szczególności pyłów PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu zagrażających zdrowiu i życiu ludzi, a także wzrost efektywności energetycznej. Programem objęte są miasta powyżej 10 tysięcy mieszkańców, w których występuje przekroczenie stężeń szkodliwych związków w powietrzu. Miasta z województwa śląskiego, w których realizowane będą inwestycje finansowane z programu KAWKA to: Bytom, Chorzów, Cieszyn, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Łaziska Górne, Racibórz, Radzionków, Ruda Śląska, Sosnowiec, Zabrze, Zawiercie, Żory, Żywiec. 17

18 ŚLĄSKIE JEST ZIELONE Wielka płyta do modernizacji O przyszłości budynków z wielkiej płyty dyskutowali uczestnicy VI Śląskiego Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości, które odbywało się w auli Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach Jak wyjaśnia Maciej Gramatyka, rzecznik Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, szacuje się, że w technologii wielkiej płyty powstało prawie 4 mln lokali, w których mieszka dziś 25 proc. Polaków. Największa koncentracja budownictwa wielkopłytowego miała miejsce na terenie obecnego województwa śląskiego w blokach mieszka tu około 1,5 mln osób. Tymczasem tego typu obiekty są bardzo energochłonne i co za tym idzie nieprzyjazne dla środowiska. Przykładowy dziesięciopiętrowy budynek mieszkalny wykonany w technologii wielkopłytowej zasilany z sieci cieplnej zużywa rocznie na potrzeby ogrzewania i wentylacji pomieszczeń około 2000 GJ. Ale można to zmienić. Po dokonaniu termoizolacji przegród zewnętrznych do poziomu zgodnego z aktualnymi wymogami stawianymi przez warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zapotrzebowanie na energię tego obiektu zmniejszy się o połowę. Termoizolacja tego budynku spowoduje mniejsze zużycie węgla w ciepłowni o ponad 50 ton rocznie, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do atmosfery, emisję ponad 130 ton mniej dwutlenku węgla rocznie i zmniejszenie opłat za zużyte ciepło w wysokości ponad 50 tys. zł w skali roku dla całego budynku. To około 900 zł na jedno mieszkanie. Koszt takiej inwestycji to około 1,1 mln zł. WFOŚiGW w Katowicach oferuje na takie cele pożyczkę do 80 proc. kosztów kwalifikowanych, w zależności od efektów ekologicznych zadania i możliwości finansowych funduszu. Pożyczka może być częściowo umorzona na wniosek pożyczkobiorcy. Warunki spłaty są ustalane przez fundusz na podstawie analizy ekonomiczno-finansowej wnioskodawcy i zadania, z uwzględnieniem przepisów dotyczących udzielania pomocy publicznej. Okres spłaty nie może być krótszy niż 3 lata i dłuższy niż 12 lat od wynikającej z umowy daty zakończenia zadania. Aby uzyskać dofinansowanie z funduszu, inwestycja musi mieć określone cele, np. zmniejszanie emisji pyłowo-gazowej, w tym tzw. niskiej emisji, zwiększenie efektywności energetycznej wytwarzania, przesyłu lub użytkowania energii, zastosowanie odnawialnych lub alternatywnych źródeł energii. Duży kłopot z wielką płytą W drugim dniu VI Śląskiego Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości odbyła się m.in. dyskusja na temat form finansowania modernizacji i rewitalizacji budynków i osiedli z wielkiej płyty na przykładzie województwa śląskiego w latach Do udziału w dyskusji zaproszeni byli przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwa Gospodarki, Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banku Gospodarstwa Krajowego i Banku Ochrony Środowiska oraz spółdzielni mieszkaniowych. Grażyna Kurowska Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach 18

19 Gospodarowanie energią w gminie priorytet na czasie Lokalna polityka energetyczna stanowi jeden z ważniejszych obszarów funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Komisja ds. Lokalnej Polityki Energetycznej i Regionalna Rada ds. Energii to dwa główne obszary aktywności Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w dziedzinie kształtowania świadomości energetycznej samorządów. Od listopada 2014 r. takim polem jest też kurs dotyczący gospodarowania energią dla przedstawicieli gmin woj. śląskiego. Głównym założeniem kursu dotyczącego gospodarowania energią w gminie jest przygotowanie kadr w samorządach woj. śląskiego do pełnienia roli równoprawnych partnerów dla przedsiębiorstw energetycznych i firm konsultingowych działających w obszarze szeroko rozumianej energetyki. Dzięki zdobyciu nowych umiejętności samorządy będą mogły kształtować zrównoważoną gospodarkę energetyczną i racjonalnie wykorzystywać media energetyczne, a więc ograniczać koszty zaopatrzenia w energię. Śląski Związek Gmin i Powiatów (ŚZGiP) podejmuje również inne inicjatywy, które ukierunkowane są na wsparcie samorządów w zakresie odpowiedzialnego i profesjonalnego gospodarowania energią w gminie. W ramach jego struktur aktywnie działa Komisja ds. Lokalnej Polityki Energetycznej. Jej pracami od 2009 r. kieruje Bożena Herbuś, Inżynier Miejski, Naczelnik Wydziału Komunalnego Urzędu Miasta Częstochowy, Sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii (działającej przy ŚZGiP), Członek Doradczej Rady Biznesu przy Wydziale Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Lider Koalicji na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią. W posiedzeniach tego gremium uczestniczą przedstawiciele gmin i powiatów członkowskich ŚZGiP odpowiedzialni za kwestie energii. W 2014 roku na wniosek Komisji Śląski Związek Gmin i Powiatów podpisał Deklarację przystąpienia do Koalicji na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią, której celem jest dokonanie zmian prawnych w Prawie energetycznym w zakresie planowania energetycznego. W kwietniu 2013 roku z inicjatywy Śląskiego Związku Gmin i Powiatów została powołana Regionalna Rada ds. Energii. Idea leżącą u podstaw rozpoczęcia prac tego gremium wynika z coraz większego znaczenia problematyki energetycznej w aspekcie zarówno bezpieczeństwa energetycznego, sprawności działania rynku energii w województwie, jak i efektywności wykorzystania energii. Niebagatelne znaczenie w tych procesach ma również fakt rosnących zagrożeń związanych ze starzeniem się urządzeń energetycznych oraz koniecznością wdrożenia pakietu klimatyczno-energetycznego. Generalnym założeniem funkcjonowania Rady jest budowanie płaszczyzny konsensusu i współpracy samorządów, różnych instytucji, władz, firm i środowisk naukowych. Ciało to przede wszystkim skupia się na rozwiązywaniu problemów w zakresie energii w województwie śląskim. Podczas dotychczasowo odbytych posiedzeń Rady jej członkowie debatowali nad kwestią regionalnego bezpieczeństwa energetycznego, współpracy podmiotów zaangażowanych w kreowanie polityki energetycznej w regionie w sytuacjach kryzysowych oraz perspektyw rozwoju przedsiębiorstw energetycznych z uwzględnieniem m.in. dyrektyw unijnych oraz Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Na ostatnim posiedzeniu tego gremium, we wrześniu 2014 r., był prezentowany projekt strategiczny pn. Zaawansowane technologie pozyskiwania energii (największy w historii nauki w Polsce, dofinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju), którego liderem jest Politechnika Śląska. Istotnym działaniem Rady było również opracowanie Założeń do Studium pn. Energia w województwie śląskim diagnoza, perspektywy i kierunki rozwoju. Przygotowanie dokumentu, który regulowałby zagadnienia związane z energią w skali województwa śląskiego, zdaniem członków tego gremium jest bezwzględnie konieczne. Kurs dotyczący gospodarowania energią w gminie, stanowiący kolejny element aktywności ŚZGiP w tej sferze, organizowany jest we współpracy z Fundacją na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Obejmuje on w sumie ok. 11 szkoleń (I szkolenie odbyło się w listopadzie 2014 roku). Przedsięwzięcie to zostanie zakończone dwudniowym seminarium w czerwcu 2015 r. Zakres tematyczny kursu odnosi się m.in. do następujących zagadnień: planowania energetycznego zgodnie z obowiązującym prawem; realizacji Programu Gospodarki Niskoemisyjnej; poprawy efektywności energetycznej; kształtowania poziomu świadomości w zakresie poszanowania energii i środowiska; współpracy z przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie stałej poprawy obecnego oraz perspektywicznego bezpieczeństwa energetycznego; tworzenia platform współpracy pomiędzy wszystkimi uczestnikami funkcjonującymi w sferze energii; aktywnego i umiejętnego korzystania ze zliberalizowanego rynku energii elektrycznej, pozwalającego na racjonalne wydatkowanie środków publicznych. W trakcie szkoleń zostaną określone również cele, które gmina powinna w procesie planowania energetycznego osiągnąć, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo energetyczne, środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Prelegentami w trakcie poszczególnych spotkań szkoleniowych są m.in. przedstawiciele takich instytucji jak Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, Agencja Użytkowania i Poszanowania Energii, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także eksperci samorządowi. Opracowanie: biuro Śląskiego Związku Gmin i Powiatów 19

20 Targi HydroSilesia 2014 nowoczesne Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyła się tegoroczna ekspozycja Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów zorganizowana na Targach Urządzeń i Technologii Branży Wodociągowo Kanalizacyjnej HydroSilesia w Sosnowcu W hali ExpoSilesia GPW po raz pierwszy przedstawiło swoją ofertę razem z Bytomskim Przedsiębiorstwem Komunalnym oraz Mysłowickim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji partnerami Spółki, którzy w całości korzystają z zasobów systemu zaopatrzenia w wodę. Na stoisku zaprezentowano m.in. elektroniczny schemat zasięgu działania Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów, demonstrujący przebieg 900 km systemu zaopatrzenia w wodę w pierścieniowym łańcuchu obejmującym województwo śląskie. Fragment rury magistralnej o średnicy ponad dwóch metrów obrazował wielkość infrastruktury wykorzystywanej przez Spółkę do przesyłu wody. Uwagę wielu zwiedzających przykuwało także 400-litrowe akwarium z rybami drapieżnymi wyłowionymi z jeziora goczałkowickiego. Bowiem tylko w Goczałkowicach wykorzystuje się ponad 160 ton ryb drapieżnych w pierwszym etapie oczyszczania wody. Tłumy zainteresowanych gromadziły się przez cały dzień przy zaimprowizowanym na targach laboratorium. Pracownicy GPW prezentowali odczynniki do badania wody oraz metody wykrywania bakterii i innych zanieczyszczeń. Partnerzy Spółki natomiast w ciekawy i niekonwencjonalny sposób demonstrowali informacje o tym, jakie korzyści z systemu mogą mieć mieszkańcy ich miast, którym dostarczają zakupioną w GPW wodę. Za ciekawą aranżację tegorocznego stoiska prezesi trzech firm wspólnie prezentujących się pod hasłem: Razem w systemie z niezawodną i dobrą wodą oraz Woda łączy, otrzymali złoty medal targowy. Targom towarzyszyła konferencja pn. HydroIntegracje poświęcona problematyce zaopatrzenia w wodę i odprowadza- Konferencja prasowa GPW, pierwszy z lewej prezes Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów SA Łukasz Czopik Stoisko GPW na Targach HydroSilesia 2014 nia ścieków, jako niezbędnego warunku dalszego rozwoju regionu. Uczestnicząca w niej Gabriela Lenartowicz prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska podkreślała, że dla rozwoju regionu i poprawy standardów życia mieszkańców wszystkie wspierane przez fundusz projekty muszą przynieść efekt ekologiczny i jest to konieczny warunek pozyskiwania środków pomocowych na inwestycje wodno-ściekowe. Małgorzata Staś dyrektor wydziału rozwoju regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego mówiła, że na gospodarkę wodno-ściekową w regionie od 2007 roku wydano ponad 80 mln euro z unijnych dotacji, za co zrealizowano do tej pory 35 projektów budowy oczyszczalni ście- 20

21 dobra firma technologie ków czy wodociągów. W najbliższych latach zapowiedziała dyrektor Staś inwestycje wodno-ściekowe realizowane będą w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, przy czym unijne środki otrzymywać będą przede wszystkim samorządy. Z kolei Łukasz Czopik prezes Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów SA zaapelował do samorządowców i przedstawicieli lokalnych spółek wodociągowych, by nie zachłysnąć się pozornie darmowymi unijnymi pieniędzmi, ale wykorzystać gotowy już, unikatowy w skali kraju wspólny system zaopatrzenia w wodę. Źle rozumiana gminna autonomia w zakresie budowania własnych ujęć i sieci wodociągowych w ostatecznym rachunku na pewno się nie opłaci skoro prawie tysiąc kilometrów rur wraz z całą infrastrukturą czeka na ich pełne wykorzystanie. Dlatego nie zmarnujmy dorobku inżynierskiego i finansowego GPW i wykorzystajmy go dla wspólnego Prezes Łukasz Czopik odebrał złoty medal targowy Uczestnicy Targów, ogladając ekspozycję GPW, mogli poznać m. in. nowoczesne metody badania wody dobra mieszkańców całego regionu mówił Ł. Czopik. Prezes Czopik stwierdził też, że jeśli złączy nas woda, a nie będzie różnić cena, to uda nam się zacieśnić współpracę z lokalnymi wodociągami. Wtedy cena wody będzie tym niższa, im większa będzie liczba odbiorców korzystających z naszego systemu i ilość wody, jaką będą od nas kupować oświadczył prezes Ł. Czopik. Skąd płynie nasza woda W holu głównym siedziby Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów SA w Katowicach zainstalowano i udostępniono publicznie elektroniczny schemat zasięgu działania przedsiębiorstwa. Dzięki niemu na dużej mapie województwa śląskiego można dokładnie prześledzić przebieg sieci tworzącej 900 kilometrowy system zaopatrzenia w wodę mieszkańców regionu oraz zorientować się skąd pochodzi woda dostarczana do konkretnych miejscowości. Podświetlone różnymi kolorami magistrale demonstrują trasę przesyłu wody powierzchniowej, głębinowej i mieszanej. Po raz pierwszy schemat zasięgu działania Spółki pokazano w ten sposób podczas targów Hydro- Silesia, które w październiku odbyły się w Expo Silesia w Sosnowcu. Uwidoczniona na schemacie sieć magistralna Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów SA eksploatowana jest przez 8 Oddziałów Sieci Magistralnej, 9 Stacji Uzdatniania Wody i 2 Zakłady Uzdatniania Wody. Przebiega ona od północy począwszy od gmin Kalety, Tarnowskie Góry i Miasteczko Śląskie, w kierunku południowym po gminy Porąbka, Goczałkowice i Strumień. Na wschodzie trasa sieci GPW sięga po Dąbrowę Górniczą, Jaworzno i Imielin. Od strony zachodniej system dystrybucji wody obejmuje gminy Zbrosławice i Gliwice, natomiast w obrębie RÓW Wodzisław Śląski, Radlin i Pszów. Zaopatrzenie centrum regionu, tj. miast Katowice, Tychy, Ruda Śląska, Chorzów, Siemianowice Śląskie odbywa się poprzez zbiorniki sieciowe Mikołów i Murcki. Zasilane są one ze stacji uzdatniania wody w Dziećkowicach, Goczałkowicach i Kobiernicach. Jest to unikatowy w skali kraju układ pierścieniowy, który pozwala na ciągłą dostawę wody, a w przypadku ewentualnej przerwy dostawy umożliwia podanie wodę z innego kierunku bez ograniczeń ilościowych. Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA zaopatruje w wodę obszar o powierzchni około km 2 na terenie 66 gmin województwa śląskiego i 3 gmin województwa małopolskiego. Teren ten zamieszkiwany jest przez ok. 3 mln mieszkańców. 21

22 Nagrody w konkursie Dbamy o śląską wodę W siedzibie Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów SA w Katowicach wręczono nagrody laureatom konkursu fotograficznego pt. Dbamy o śląską wodę. Celem konkursu było upowszechnianie wiedzy o specyfice systemu zaopatrzenia w wodę, którym zarządza Spółka, a także zapoznanie z funkcjonowaniem obiektów GPW i ich znaczeniem dla mieszkańców regionu Zorganizowany we wrześniu konkurs skierowany był do młodzieży szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych oraz mieszkańców województwa śląskiego, i towarzyszył trwającym w tym czasie Dniom Otwartym Obiektów GPW. Przedmiotem konkursu było wykonanie fotografii w jednym z pięciu najciekawszych obiektów GPW tj: Zakładu Uzdatniania Wody w Goczałkowicach, Zapory w Goczałkowicach wraz ze stacją meteo i Rybaczówką, Zakładu Uzdatniania Wody w Kozłowej Górze, nowoczesnego laboratorium badania wody w siedzibie GPW w Katowicach oraz Zabytkowej Stacji Wodociągowej Zawada w Karchowicach. Nagrody rzeczowe w postaci sprzętu elektronicznego zwycięzcom konkursu wręczył Łukasz Czopik prezes Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów, który powiedział, że liczba oraz poziom nadesłanych na konkurs zdjęć pokazała, że warto udostępniać mieszkańcom regionu ciekawe obiekty wodociągowe. Dzięki temu bowiem GPW i jego rola w regionie mogła być jeszcze bardziej doceniana i pozytywnie postrzegana. Uczestniczący w uroczystości wręczania nagród ekspert konkursowego Jury, znany śląski fotografik Zbigniew Sawicz mówił z kolei, że autorzy wielu prac starali Zdjęcie Marcina Fengera, zdobywcy III miejsca w konkursie się nie tylko pokazać techniczne aspekty w zwiedzanych obiektach, ale także zatrzymać w kadrze atmosferę i emocje towarzyszące zwiedzaniu rzadko oglądanych publicznie miejsc, związanych z pozyskiwaniem i uzdatnianiem wody do picia. W kuluarach uroczystości wręczenia nagród konkursowych dyskutowano o warsztatowych aspektach wykonanych fotografii oraz doświadczeniach młodych i dojrzałych fotografów. Zapowiedziano kolejne konkursy tego typu, a nawet spotkania plenerowe w obiektach GPW związane z fotograficzną dokumentacją i prezentacją pracy śląskich wodociągowców. I miejce w konkursie zdobył Sebastian Stypuła Lista laureatów konkursu fotograficznego pt. Dbamy o śląską wodę : W kategorii autorów zdjęć powyżej 18 lat: I miejsce Sebastian Stypuła zdjęcie pt. Szykany 1. rzędu wypadu spustu dennego II miejsce Ewa Bul zdjęcie pt. Precyzja gwarancją bezpieczeństwa III miejsce Marcin Fenger zdjęcie pt. Sprężarka W kategorii autorów zdjęć do 18 lat: Klaudia Palenga zdjęcie pt. Figura, woda, słońce. Nagrody zespołowe: Szkoła Podstawowa nr 11 z Katowic, Szkoła Podstawowa nr 21 z Katowic, Przedszkole nr 41 z Katowic. 22

23 Lidia Geringer de Oedenberg prosto z Brukseli TTIP kontrowersyjne partnerstwo UE USA Transatlantic Trade and Investment Partnership umowa, której treści nie zna nikt poza negocjatorami, ale wielu już ją kontestuje. Nie ustają dyskusje na temat sekretnych treści TTIP, zresztą nie tylko Europejczycy jej się obawiają, ponoć 75 proc. Amerykanów też ma poważne wątpliwości. W Parlamencie Europejskim ruszyły debaty związane ze wspomnianą umową, znacznie szerszą niż zwykłe Free Trade Agreement (FTA). TTIP to gigantyczny projekt, na miarę nowej unii O sprawie pisałam na moim blogu. Wspomnijmy parę faktów: W lutym 2014 r. w obliczu kryzysu na Ukrainie Angela Merkel nalega na przyspieszenie negocjacji umowy o partnerstwie z USA, by pokazać jedność Zachodu wobec działań Rosji. Mniej więcej w tym samym czasie wybucha afera z podsłuchami NSA w Europie, inwigilowani są zarówno Kanclerz Merkel, jak i inni przywódcy europejscy, a także Komisja Europejska i Parlament W szoku zmieniamy wszelkie kody, zaostrzamy reguły dostępu i przegłosowujemy wkrótce potem rezolucję, w której nie godzimy się na podpisanie umowy TTIP dopóki USA nie zaprzestanie inwigilacji obywateli UE. Jakie mogą być realne korzyści z TTIP? Liczne analizy w mediach pokazują, że dzięki umowie PKB zarówno Unii, jak i USA może wzrosnąć odpowiednio o 0,55 proc i 0,3 proc. Eksport z UE do USA może zwiększyć się o 2 proc., a z USA do UE o 5,8 proc. Import z UE do USA wzrośnie o 3,8 proc., a z USA do UE o 2 proc. Dla konsumentów może to oznaczać niższe ceny produktów dzięki większej konkurencji. Dla małych i średnich firm otwarcie rynków bez dotychczasowych barier, łatwiejszy dostęp do odbiorców. Duże firmy już operują na obu rynkach zatrudniając odpowiednich specjalistów potrafią przebrnąć przez gąszcze przepisów. Średnie i małe teraz nawet nie próbują, nie stać ich na to. TTIP ma im otworzyć drogę do swobodnego działania. Dla pracowników nowe miejsca pracy. Dla gospodarek wzrost i łatwiejszy dostęp do technologii. Jakie są główne obawy? Negocjacje nie są jawne (co jest zresztą standardem przy tego typu umowach), zatem łatwo przestraszyć społeczeństwo różnymi prawdziwymi czy też być może wyimaginowanymi zagrożeniami jak np. wprowadzeniem amerykańskiej żywność modyfikowanej genetycznie (GMO) na europejski rynek, rozluźnieniem REACH, pogorszeniem ochrony unijnego konsumenta, standardów ochrony danych osobowych czy ekologicznych w UE. Zarzucając brak transparentności w negocjacjach, mało kto sięga jednak po dostępne informacje na temat zrobionych już i zamierzonych przez KE kroków. Polecam sprawdzić u źródła, są także konsultacje w tej sprawie Najbardziej tajemniczą kwestią w umowie są zapisy dotyczące rozstrzygania sporów w sądach arbitrażowych, ta sprawa jest jeszcze w początkowej fazie negocjacji. Są różne typy arbitrażu, nie ma jednego, standardowego. Komisja Europejska twierdzi, że może wynegocjować taki, jaki będzie nam odpowiadał. Zapisy w tradycyjnych FTA dotyczące Investor State Dispute Settlement raczej nas nie przekonują. Polecam rzucić okiem na dokument. Ideą umowy jest by UE i USA ze sobą nie konkurowały, ale z resztą świata. Czy stać nas na nieposiadanie takiej umowy? Świat nie stoi w miejscu. Jeśli ta umowa się nie wydarzy kto inny się zjednoczy przeciw nam. Co dalej? Pierwotny termin podpisania umowy planowano na jesień 2014 r., ale w międzyczasie zmienili się unijni negocjatorzy, czyli Komisja Europejska mająca mandat od 28 państw. Jej nowy skład został zatwierdzony zaledwie w listopadzie. Nic dziwnego, że ostatnie zmiany na oficjalnej stronie KE z informacjami o TTIP datowane są na 30 czerwca 2014 r, czyli przed zatwierdzeniem nowego PE i zmianami w Komisji. Do końca października br. odpowiedzialnym za umowę był Karl De Gucht, belgijski komisarz, który prowadził wcześniej negocjacje w sprawie umowy ACTA, będąc do końca jej gorącym zwolennikiem. Teraz w nowym składzie KE nie zauważyłam jakieś silnej presji na szybkie zakończenie negocjacji, jeśli strony zdążą z podpisaniem umowy przed wyborami prezydenckimi w USA (przełom 2015/2016 roku) to będzie sukces. Po De Guchcie sprawę wzięła w swoje ręce Komisarz Cecila Malmström, bardzo doświadczona polityk, była już wcześniej komisarzem, eurodeputowaną i ministrem d/s europejskich Szwecji. Ze strony amerykańskiej także są wybitni specjaliści. Miałam już okazję spotkać amerykańskiego Ambasadora przy UE Anthony Luzzatto Gardnera (rozpoczął swoją misję w lutym tego roku), wywodzącego się ze świata wielkiego biznesu, prawnika i inwestora. Pracował, jako dyrektor zarządzający w wielkich spółkach i bankach amerykańskich i na zachodzie Europy. Spec od zarządzania finansami, spraw prawnych i podatkowych. Drugim w teamie, którego poznałam jest Ambasador i stały przedstawiciel USA przy WTO Michael Punke. Ekspert od prawa międzynarodowego, z doświadczeniem zarówno w świecie akademickim jak i biznesie, przez wiele lat pracował w Białym Domu odpowiadając za międzynarodowe sprawy gospodarcze. Po stronie PE, który na końcu przyjmie lub odrzuci umowę ( bo wpływu na jej treść mieć nie będziemy mieli) jest m.in. David Martin, koordynator mojej grupy politycznej S&D w Komisji INTA. Zaprawiony w bojach poseł, to jego raport zalecał odrzucenie ACTA. Parlament nie bierze udziału bezpośrednio w negocjacjach, śledzi je jednak jak może głównie przecieki i włączy się do gry dopiero, gdy tekst będzie gotowy, by go zatwierdzić lub odrzucić Lidia Geringer de Oedenberg 23

24 Jak Śląskie zainwestowało środki z Unii Odpowiedzi na to pytanie szukała grupa miejscowych żurnalistów i dziennikarzy z zachodniej Polski, podczas listopadowego wyjazdu studyjnego. Dziennikarze, wraz z pracownikami Regionalnego Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej, przemierzyli województwo śląskie szlakiem inwestycji sfinansowanych ze środków pochodzących z funduszy unijnych. Śląskie obejmuje region bogaty kulturowo i historycznie, nastawiony na rozwój technologii, kultury, a także sektora MŚP. Od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej na terenie Górnego Śląska zrealizowano wiele spektakularnych inwestycji. Tylko z samego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w województwie śląskim do końca 2015 roku zrealizowane zostaną inwestycje za ponad 1,7 miliarda euro Pierwszego dnia dla uczestników przygotowano prezentacje dotyczące funduszy unijnych przedstawione przez Rafała Szyndlauera z Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej w Polsce. Pierwsza z nich dotyczyła podsumowania wydatkowania środków pochodzących funduszy unijnych w Polsce w latach , druga nowej perspektywy finansowej UE na lata Następnie dziennikarze wyjechali w teren. Na pierwszy ogień poszła Wieża Wyciągowa Sztygarka w Chorzowie. Zobaczyli pierwszą w województwie śląskim platformę widokową, która została umieszczona na kopalnianej wieży wyciągowej, już udostępniona turystom wraz z przyległym do niej parkiem. W budynkach pokopalnianych otwarto restaurację, galerię sztuki, a także centrum kulturalne. Obiekt wykorzystywany jest do celów turystycznych, edukacyjnych i kulturalnych np. organizowania imprez plenerowych. Potem dziennikarze dotarli do Gliwic, by zobaczyć najnowocześniejsze w południowej Polsce i unikatowe w skali Europy Laboratorium Wirtualnego Latania na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej. Na 120 m kw. nowocześnie zaaranżowanej powierzchni stanęły dwa pełnowymiarowe symulatory lotu, gabarytowo Laboratorium Wirtualnego Latania przypominające kadłuby samolotów, oraz dziesięć mniejszych symulatorów, będących naziemnymi komputerowymi urządzeniami treningowymi służącymi do nauki pilotażu i nawigacji. Z Gliwic rzut kamieniem do Zabrza do zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido. Dziś w kopalni zamiast węgla wydobywa się kulturę i sztukę Muzeum Śląskie prygotowania do ekspozycji opowiadał dziennikarzom przewodnik. Na poziomie 170 i 320 można zobaczyć, jak wyglądała praca górników, poznać historię górnictwa, a nawet wybrać się na podziemne przedstawienie czy wziąć ślub! Zabrze to również miasto Zbigniewa Religi więc nie mogło zabraknąć wizyty w Kardiomedzie, Parku Technologicznym Śląskiego Centrum Chorób Serca. Dzia- 24

25 środki unijne Szyb Wilson Europejskiej łalność Parku opiera się na pięciu obszarach związanych z opracowywaniem i wdrażaniem innowacyjnych i nowoczesnych technologii medycznych. Kolejno dziennikarze złożyli wizytę w Galerii Sztuki Elektrownia w Czeladzi. Galeria mieści się w dawnej, zabytkowej elektrowni kopalni Saturn, wyremontowanej w 2013 roku. Stała się znakiem rozpoznawczym Czeladzi, a także miejscem licznych spotkań mieszkańców oraz swoistym domem kultury, w którym odbywają się wernisaże, wykłady, zajęcia dla senorów i dzieci oraz szkolenia. Potem wyjazd do Sosnowca by zobaczyć Centrum Wspinaczkowe Poziom 450. Powstało ono w ramach adaptacji budynku nadszybia oraz wieży szybowej dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Sosnowiec, która została zamknięta w 1997 r. Dziś jest to jedno z większych centrów wspinaczkowych w Polsce, które chętnie odwiedzają byli pracownicy kopalni wraz z rodzinami. Drugiego dnia wizyta w Nikiszowcu zwanym często perłą Ślaska. Przez tą dzielnicę przebiega Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego. Dziennikarze zwiedzili tu rów- Wyjątkowe klimaty Nikiszowca 25 nież Muzeum Historii Katowic oraz Galerię Sztuki Szyb Wilson. I wreszcie to, na co wszyscy czekali niecierpliwie nowa siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach. Obiekt zbudowano w miejscu dawnej kopalni Katowice. Po oficjalnym otwarciu w czerwcu 2015 r. wraz ze zlokalizowanymi niedaleko, innymi projektami budowlanymi, jak nowy budynek Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Międzynarodowe Centrum Kongresowe, tworzy tzw. Strefę Kultury, czyli nowe kulturalne centrum na mapie Katowic. Seminarium było drugą wizytą studyjną dla dziennikarzy w ramach cyklu, który pozwala im zapoznać się z inwestycjami sfinansowanymi ze środków pochodzących z funduszy unijnych. Pierwsza odbyła się w listopadzie 2013 r., w województwie dolnośląskim. Grażyna Kurowska

26 Laur Konrada dla Brzyka Remigiusz Brzyk zdobył Laur Konrada, główną nagrodę XVI Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach. Dostał ją za reżyserię spektaklu Koń, kobieta i kanarek przygotowanego w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu Laur Konrada nawiązuje do postaci wybitnego reżysera Konrada Swinarskiego. Tegoroczny konkurs odbył się po raz pierwszy w zmienionej formule. Zrezygnowano z ograniczenia wiekowego reżyserów, a dotychczasowi zdobywcy Lauru mogli wziąć udział w konkursie po raz kolejny. O tym, kto zdobędzie Laur Konrada, decyduje pięcioosobowe jury. Jego członkowie wręczają reżyserowi, którego spektakl oceniają najwyżej, sakiewki z 10 tys. zł. Zwycięża ten, który otrzyma najwięcej sakiewek. Remigiusz Brzyk otrzymał sakiewki od aktorki teatralnej i filmowej Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej, profesora, badacza i krytyka teatralnego Oktaviana Saiu oraz poety, prozaika, tłumacza i felietonisty Ignacego Karpowicza. Uzasadniając swój wybór Karpowicz wskazał, że przedstawienie Brzyka to skromna, ostentacyjnie staroświecka, niewspółczesna jeśli idzie o sposób realizacji opowieść, która ujmuje lekkością i wyrazistością. Kostium regionalny patriarchalna rodzina górników jest właściwie nieistotny. Takie historie dzieją się wszędzie i codziennie. Przywołane w sztuce miasto S. mogłoby być Sopotem i Sarajewem. Przenosimy się do świata, który jest wypełniony różnymi rodzajami przemocy, także, czy może zwłaszcza, tej oczywistej, niefizycznej mówił Karpowicz. Bohaterka, która nie chce urodzić dziecka, musi skonfrontować się ze swoim mężem, rodziną, sąsiadami, księdzem. Takie zderzenie wartości mogłoby się skończyć tanią katastrofą, tymczasem Remigiusz Brzyk i Tomasz Śpiewak jej uniknęli. Pokazują, że najpiękniejszą wolnością jest zaakceptowanie wolności drugiego człowieka, zwłaszcza gdy fundamentalnie nie zgadzamy się z jego wyborami. ( ) Piękna i gorzka lekcja zaakcentował pisarz. Ten spektakl mówił o naszej osobistej wolności, o mnie, że mam wolną wolę i mam prawo wybierać jako wolny człowiek swój sposób na życie. To takie skromne, cichutkie powiedzenie przez główną aktorkę tego spektaklu cichutkiego nie. Na szczęście mówiła to cicho, ale stanowczo i dopięła swego. To bardzo mądre przesłanie, że wbrew opiniom szerokim można ochronić swoją wolność dodała Budzisz- -Krzyżanowska. Pozostali jurorzy reżyser oraz wieloletni dyrektor artystyczny i naczelny TR Warszawa Grzegorz Jarzyna, a także reżyser, aktor, scenarzysta, dramaturg i dyrektor Teatru Śląskiego w Katowicach Robert Talarczyk przekazali swoje mieszki Radosławowi Rychcikowi za Dziady przygotowane w Teatrze Nowym w Poznaniu. O swoim uznaniu dla Dziadów mówili też w swoich laudacjach Karpowicz i Budzisz-Krzyżanowska. Konkursowe przedstawienia pokazali w ostatnim tygodniu w Katowicach również: Jan Klata Termopile polskie (Teatr Polski we Wrocławiu), Marcin Liber Wesele (Teatr Polski w Bydgoszczy) oraz Ewelina Marciniak Skąpiec (również Teatr Polski w Bydgoszczy). Ewelina Marciniak otrzymała nagrodę publiczności w wysokości 10 tys. zł (ufundowaną przez samorząd woj. śląskiego). Nagroda dla najlepszego aktora festiwalu nagroda specjalna Dziennika Teatralnego trafiła do Mariusza Zaniewskiego za rolę w Dziadach Radosława Rychcika. Rychcik otrzymał nagrodę dziennikarzy za udaną próbę desakralizacji tekstu Adama Mickiewicza. Czterech reżyserów, ubiegających się o Laur Konrada w tegorocznej edycji, było już laureatami tej nagrody w przeszłości. Pierwsza edycja Interpretacji odbyła się w 1998 r. Od tego czasu festiwal odbywał się co roku, z jedną przerwą. Laur Konrada przyznano 13 razy, dwie edycje nie przyniosły rozstrzygnięcia. Tegoroczna edycja była pierwszą prowadzoną przez nową dyrektor artystyczną Katarzynę Janowską; wcześniej przez lata festiwal prowadził twórca jego formuły Jacek Sieradzki. Janowska podała m.in., że wszystkie wydarzenia tegorocznych Interpretacji przyciągnęły ponad 5 tys. widzów. DOTYCHCZASOWI LAUREACI LAURU KONRADA TO: Anna Augustynowicz, Grzegorz Jarzyna, Remigiusz Brzyk, Wojciech Smarzowski, Krzysztof Warlikowski, Przemysław Wojcieszek, Maja Kleczewska, Mariusz Grzegorzek, Iwona Kempa, Jan Klata, Radosław Rychcik, Marcin Liber Monika Strzępka. Grażyna Kurowska 26

27 kultura Rewitalizacja zabytkowego obiektu Akademii Muzycznej Projekt jest realizowany w neogotyckim rozległym gmachu Akademii, usytuowanym przy ul. Wojewódzkiej 33 w Katowicach. Budynek został wybudowany jako niemiecka szkoła zawodowa w 1864 roku. W latach 20. ubiegłego wieku budynek był przedwojenną siedzibą Sejmu Śląskiego. Pierwsza historyczna sesja Sejmu Śląskiego odbyła się w tym budynku 10 października 1922 roku. Zabytkowy obiekt zostanie przywrócony do świetności, światło dzienne ponownie ujrzą piękne, wielobarwne polichromie w auli im. Bolesława Szabelskiego W ramach projektu zaplanowano prace remontowo-budowlane i konserwatorskie oraz wyposażenie auli, w szczególności: remont wnętrza auli im. Bolesława Szabelskiego, usytuowanej na II piętrze budynku wraz z odtworzenie zabytkowych polichromii, wystroju i wyposażenia; zakup i montaż organów w auli; remont dachu wraz z elementami stropów poddasza budynku, w tym usprawnienie wentylacji grawitacyjnej; remonty konserwatorskie renowacja elewacji budynku z konserwacją głównych drzwi wejściowych oraz wymianą i konserwacją stolarki okiennej; remont ogrodzenia otaczającego budynek. Projekt obejmuje nie tylko prace remontowe i konserwatorskie w zabytkowym budynku, ale jego istotnym celem jest także rozszerzenie współpracy artystycznej i akademickiej z partnerem norweskim Uniwersytetem w Bergen. Tym samym projekt przyczyni się do wzmocnienia współpracy dwustronnej pomiędzy Polską a państwem darczyńcą. Projekt realizowany jest od r. do roku ze środków mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego. Całkowita wartość projektu: ,00 zł. Kwota dofinansowania z Norweskiego Mechanizmu Finansowego: ,10 zł Kwota dofinansowania ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: ,90 zł. Dzięki realizacji projektu Rewitalizacja zabytkowego obiektu Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach aula im. Bolesława Szabelskiego odzyska dawny blask. W wyniku prac remontowych i konserwatorskich światło dzienne zobaczą wyjątkowe ornamenty i zdobienia sali. W auli zostaną zainstalowane także specjalnie zaprojektowane nowe organy, podkreślające unikalne walory wizualne sali. Już w 2016 r. w odrestaurowanej auli im. Bolesława Szabelskiego odbywać się będą liczne wydarzenia artystyczne, kulturalne i edukacyjne. Poniżej prezentowany jest wykaz wybranych cyklicznych wydarzeń, które będą organizowane w auli po zakończeniu prac remontowych i konserwatorskich: Muzyczna Akademia Seniora ; warsztaty muzyko-terapeutyczne i koncerty integracyjne dla osób niepełnosprawnych; recitale muzyki organowej; koncerty dyplomowe studentów; Młoda Muzyczna Akademia ; Akademia Przedszkolaka ; wydarzenia artystyczno- -kulturalne o zasięgu regionalnym, krajowym i międzynarodowym; koncerty prezentujące twórców z wybranych krajów i epok; wieczory muzyki gitarowej; warsztaty wokalne i instrumentalne; koncerty w ramach konferencji i sesji naukowych; występy studentów, pedagogów i gości zagranicznych; koncerty muzyki dawnej, koncerty świąteczne i wiele innych. Poprzez fundusze EOG i fundusze norweskie, Islandia, Liechtenstein i Norwegia przyczyniają się do zmniejszania nierówności społecznych i ekonomicznych oraz wzmacniania relacji dwustronnych z państwami beneficjentami w Europie. Trzy pań- Prace remontowe stwa ściśle współpracują z UE na podstawie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Porozumienie EOG). W okresie wartość funduszy EOG i funduszy norweskich wynosi 1,79 miliarda euro. Polska pozostaje największym beneficjentem, z przyznaną alokacją 578,1 milionów euro. Norwegia zapewnia około 97 proc. łącznego finansowania. Fundusze są dostępne dla organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i szkół wyższych, sektora publicznego i sektora prywatnego w 13 nowo przyjętych państwach członkowskich UE oraz Grecji, Portugalii i Hiszpanii. W ich ramach ma miejsce szeroka współpraca z podmiotami z państw darczyńców, a przedsięwzięcia mogą być wdrażane do 2016 roku. Najważniejsze obszary wsparcia obejmują ochronę środowiska i zmiany klimatyczne, badania i stypendia, społeczeństwo obywatelskie, ochronę zdrowia i wsparcie dla dzieci, równość płci, sprawiedliwość i dziedzictwo kulturowe. Więcej informacji na stronie: oficjalny serwis funduszy norweskich i EOG w Polsce. Grażyna Kurowska 27

28 Kolej na Wschód Demontaż mostu na rzece Liwiec, budowa nowoczesnych peronów, m.in. w Zagościńcu, Klembowie i Jasienicy oraz oddanie do ruchu nowej drogi łączącej Chrzęsne z Tłuszczem to już widoczne efekty coraz szybciej postępujących prac na linii kolejowej z Warszawy do Tłuszcza Realizowana na zlecenie PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. modernizacja linii z Warszawy Rembertowa do Tłuszcza to jedno z najważniejszych zadań inwestycyjnych na polskich torach. Linia E 75 stanowi jedyne połączenie krajów nadbałtyckich z Polską i pozostałymi krajami Unii Europejskiej. Szlak jest częścią europejskiego korytarza transportowego zdefiniowanego jako Kolej bałtycka (Rail Baltica), łączącego Helsinki przez Tallin, Rygę i Kowno z Warszawą. Nie bez znaczenia jest także kwestia transportu aglomeracyjnego. Dzięki dobudowie torów z Zielonki do Wołomina i powstaniu przystanku Warszawa Mokry Ług, komunikacja w obrębie stolicy będzie szybsza, bardziej wydajna i komfortowa. POSTĘP PRAC WIDOCZNY GOŁYM OKIEM Prace budowlane postępują W połowie października na odcinku Tłuszcz Łochów, ruch pociągów został całkowicie wstrzymany. Dzięki temu modernizacja linii będzie prowadzona sprawniej, a czas potrzebny na jej zakończenie skróci się o 10 miesięcy. W Zagościńcu, Klembowie, Jasienicy i innych miejscowościach powstają wygodniejsze, wyższe perony. Obiekty zostaną wyposażone w nowe wiaty, ławki, elektroniczne wyświetlacze do prezentacji komunikatów oraz system nagłaśniający. Trwające roboty torowe (układanie podkładów i szyn), a także teletechniczne i energetyczne widać w wielu miejscach na trasie. Wszystkie mają zakończyć się jesienią 2016 roku. Podczas modernizacji wykorzystano nowoczesne urządzenia 28

29 transport W ramach inwestycji, kompleksową modernizację przejdą 4 stacje i 15 przystanków łącznie 38 peronów. Wybudowane zostaną m.in. przejścia podziemne, windy i podjazdy. Dzięki pracom wykonanym na zlecenie PLK, komfort oczekiwania na pociągi będzie wyższy. Obiekty pozbawione będą barier architektonicznych, co pozwoli na skorzystanie z oferty kolei także osobom o ograniczonych możliwościach poruszania się. KOLEJ BUDUJE MOSTY Most na rzece Liwiec został już zdemontowany. Trwa rozbiórka przyczółków. W jego miejsce powstanie nowoczesny obiekt inżynieryjny o długości 74 i szerokości 13 metrów. Nowy most, do budowy którego zużytych zostanie ponad 600 ton stali i 1500 m 3 betonu, jest jednym z 9 modernizowanych w ramach projektu. Modernizacja spowoduje prawdziwą rewolucję na torach w regionie. Zmodernizowana zostanie linia kolejowa o długości 66 kilometrów. Dzięki 156 km nowych torów, 183 km nowej sieci trakcyjnej, 140 ogrzewanym rozjazdom i 8 skrzyżowaniom bezkolizyjnym, pociągi pasażerskie na trasie będą mogły jechać z prędkością do 160 km/h, a towarowe do 120 km/h. Zastosowanie ekranów akustycznych, mat antywibracyjnych, czy wyszlifowanie szyn, pozwoli na znaczące ograniczenie hałasu i drgań. Z kolei przejścia dla zwierząt skutecznie ochronią przyrodę. XXIII edycja Laurów Umiejętności i Kompetencji XXIII edycja Laurów Umiejętności i Kompetencji to jedno z największych wydarzeń kulturalnych w regionie organizowane przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach. Uroczystość ta gromadzi na Śląsku najważniejsze postaci ze świata nauki, kultury, polityki i gospodarki. Finał tegorocznej edycji odbędzie się 17 stycznia 2015 roku w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu. Kolejny już raz naszymi Diamentowymi, Kryształowymi, Platynowymi oraz Złotymi Laurami nagradzani będą ludzie wyjątkowi, którzy swoją pracą, pasją i talentami kreują sukces w swoich organizacjach, oraz budują rynek przedsiębiorczości. Samorządowi gospodarczemu przypadła istotna rola wspierania i promowania podmiotów polskiej gospodarki oraz pobudzania jej rozwoju. Jak co roku, w Gali udział weźmie ponad 2000 gości parlamentarzystów, przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, administracji rządowej i samorządowej oraz przedsiębiorców. Kapituła Laurów postanowiła w tym roku nagrodzić Diamentowym Laurem Umiejętności i Kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, niezwykłego patriotę i działacza opozycyjnego, który swoją postawą i zaangażowaniem przyczynił się do obecnego obrazu Polski. Laury Umiejętności i Kompetencji na trwałe wpisały się w polską rzeczywistość. Naszymi laureatami do tej pory byli między innymi: Jan Paweł II, prof. Jerzy Buzek, Vaclav Havel, José Manuel Barroso, Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi, Krzysztof Penderecki. Tegoroczna, XXIII edycja Laurów Umiejętności i Kompetencji jest edycją wyjątkową, ponieważ wpisuje się w uroczyste obchody Jubileuszu 25-lecia powołania Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach. Przez ten czas zgromadziliśmy ogromny kapitał wiedzy, doświadczenia i osób. Dziś jesteśmy jedną z najprężniej działających organizacji samorządu gospodarczego w województwie śląskim. Projekt pn. Modernizacja linii kolejowej E 75 Rail Baltica Warszawa Białystok granica z Litwą, etap I, odcinek Warszawa Rembertów Zielonka Tłuszcz (Sadowne) współfinansowany jest przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Koszt całkowity projektu to ,25 zł, zaś wysokość dofinansowania: ,60 zł. Grażyna Kurowska Zdjęcia z ubiegłorocznej edycji Laurów Umiejętności i Kompetencji 29