Rola instytucji otoczenia biznesu we wspieraniu inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rola instytucji otoczenia biznesu we wspieraniu inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim"

Transkrypt

1 S t r o n a 1 Projekt Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego RAPORT CZĘŚCIOWY Tomasz Dorożyński Wojciech Urbaniak Rola instytucji otoczenia biznesu we wspieraniu inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim Łódź 2011

2 S t r o n a 2 Spis treści Wstęp Instytucje otoczenia biznesu Znaczenie instytucji otoczenia biznesu w rozwoju regionów Instytucje otoczenia biznesu w regionie łódzkim Wnioski z badania kwestionariuszowego Podsumowanie i rekomendacje Załącznik 1 Lista instytucji otoczenia biznesu, w których przeprowadzono wywiad Załącznik 2 Kwestionariusz badania instytucji otoczenia biznesu Bibliografia... 25

3 S t r o n a 3 Wstęp Raport został wykonany na podstawie analizy literatury przedmiotu, dokumentów, aktów prawnych i wyników badania bezpośredniego w ramach projektu badawczego Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego. Wywiady przeprowadzono z przedstawicielami instytucji otoczenia biznesu, mającymi swoje siedziby na obszarze województwa łódzkiego. Projekt został współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem tej części badania była ocena działalności instytucji otoczenia biznesu (IOB) w zakresie przyciągania i utrzymania bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w regionie łódzkim. 1. Instytucje otoczenia biznesu W literaturze przedmiotu oraz w praktyce życia gospodarczego funkcjonuje wiele definicji instytucji otoczenia biznesu. Również samo pojęcie posiada różne nazwy, np. instytucje wspierające, wspierające przedsiębiorców, zaplecza biznesowego, wspomagające biznes, okołobiznesowe i inne. W badaniu posługujemy się określeniem instytucje otoczenia biznesu (IOB). Jeden z najobszerniejszych katalogów tych podmiotów opracowali eksperci CASE Doradcy Sp. z o.o., w raporcie opublikowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Wymieniono w nim jedenaście podstawowych kategorii IOB: 1 1) jednostki administracji rządowej i im podległe, np. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Ośrodek Przetwarzania Informacji, Narodowe Centrum Nauki, 2) jednostki samorządu terytorialnego, w tym publiczne służby zatrudnienia, instytucje pomocy społecznej, zespoły obsługi inwestora, instytucje zarządzające i wdrażające programy pomocowe dla przedsiębiorców, 3) agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, 4) zaplecze badawczo-rozwojowe, m.in. Polska Akademia Nauk, jednostki badawczorozwojowe (JBR), centra doskonałości, centra zaawansowanych technologii, 5) organizacje pracodawców i pracobiorców, np. związki zawodowe, 6) izby i stowarzyszenia producentów, np. izby gospodarcze, przemysłowe i handlowe, 1 Por. M. Górzyński, W. Pander, P. Koć, Tworzenie związków kooperacyjnych między MSP oraz MSP i instytucjami otoczenia biznesu, PARP, Warszawa 2006.

4 S t r o n a 4 7) instytucje szkoleniowe, konsultingowe i doradcze, niepubliczne instytucje rynku pracy, 8) szkoły wyższe (publiczne i niepubliczne), 9) instytucje wspierające przedsiębiorczość, m.in. inkubatory i akceleratory przedsiębiorczości, podmioty wspierające firmy typu spin-off i spin-out, parki przemysłowe, technologiczne, naukowo-technologiczne, 10) sieci wspierające przedsiębiorczość i innowacyjność, np. Krajowy System Usług, punkty konsultacyjno-doradcze, Sieć Informacji dla Biznesu, Centra Euro Info, Regionalne Centra Informacji Europejskiej, Krajowe Punkty Kontaktowe, Naczelna Organizacja Techniczna, Enterprise Europe Network, Krajowa Sieć Ośrodków Informacji Patentowej, centra transferu technologii, sieci doradcze i konsultingowe, 11) instytucje finansowe, np. banki, fundusze inwestycyjne, fundusze pożyczkowe, fundusze venture capital, fundusze poręczeń kredytowych. Pojęcie instytucji otoczenia biznesu pojawia się również w licznych opracowaniach, związanych z realizacją polityki regionalnej w Polsce. W Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata przyjęto, że są to instytucje nie działające dla zysku, oferujące przedsiębiorcom usługi wspierania w szerokim zakresie. Pomoc może dotyczyć zagadnień związanych z tworzeniem, prowadzeniem i rozwojem przedsiębiorstwa. 2 Z kolei W. Burdecka w raporcie z badania przeprowadzonego na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości określiła IOB (małych i średnich przedsiębiorstw) jako instytucje non profit lub przeznaczające zysk na cele statutowe, zgodnie z zapisami w statucie lub równoważnym dokumencie, działające na terenie Polski. Podmioty te powinny posiadać bazę materialną, techniczną, zasoby ludzkie i kompetencyjne, niezbędne do świadczenia usług na rzecz małych i średnich przedsiębiorców. 3 W rozporządzeniu ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych przyjęto, że instytucja otoczenia biznesu to przedsiębiorca, bez względu na formę prawną, który nie działa dla zysku lub przeznacza go na cele statutowe i prowadzi działalność służącą tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Działalność instytucji otoczenia biznesu polega w szczególności na doradztwie i szkoleniach, pomocy w transferze i komercjalizacji nowych technologii, pomocy w tworzeniu nowych 2 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata , dostęp: marzec W. Burdecka, Instytucje otoczenia biznesu, Badanie własne, PARP, Warszawa 2004.

5 S t r o n a 5 przedsiębiorstw w otoczeniu instytucji naukowych i szkół wyższych, pomocy dla nowo powstałych przedsiębiorców oraz tworzeniu skupisk przedsiębiorców w ramach parków technologicznych, stref biznesu, parków przemysłowych oraz klastrów. 4 Na potrzeby badania przyjęto, że instytucje otoczenia biznesu to podmioty, które oferują przedsiębiorcom różnego rodzaju usługi wspierające prowadzenie działalności gospodarczej. Pomoc ta może być udzielana odpłatnie lub nieodpłatnie dla przedsiębiorstw powstających lub prowadzących działalność, w celu stymulowania ich rozwoju. Do IOB nie zaliczono banków i innych instytucji finansowych. Nie mieszczą się one w definicji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Ponadto, w ocenie autorów, ich duża liczba, geograficzne rozproszenie oraz powszechna dostępność w regionie powodują, że nie mają one znaczącego wpływu na lokalizację i funkcjonowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Ze względu na różne cele i obszary funkcjonowania, formy prawne, organy założycielskie, statuty nie jest możliwe przyporządkowanie wszystkich instytucji otoczenia biznesu do jednego aktu normatywnego. Ich funkcjonowanie podlega rygorom określonym w różnych przepisach, m.in. w ustawie o finansach publicznych, o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, o samorządzie terytorialnym, o swobodzie działalności gospodarczej, o specjalnych strefach ekonomicznych, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o pomocy społecznej. W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój tych instytucji w Polsce. Przejawia się on zarówno wzrostem liczby podmiotów, jak i bogatszą ofertą usług. W większości są one jednak bardzo proste i obejmują informację, szkolenia i doradztwo. Nie są rozstrzygające przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji działalności gospodarczej. Pojawiają się jednak instytucje, które oferują wyspecjalizowane usługi sprzyjające przyciąganiu i utrzymaniu inwestorów w określonym miejscu. Rozwojowi tych usług sprzyja możliwość pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania, w tym środków unijnych. Jest to często niezbędne, ponieważ kojarzenie parterów handlowych, promocja regionu, organizowanie targów i misji jest niezwykle kosztowne i nie przynosi instytucjom otoczenia biznesu dochodu. Zapewnia jednak prestiż i promocję samej instytucji. Zachęty w postaci dodatkowego finansowania ze źródeł publicznych mogą przyczynić się do większego zaangażowania IOB w przyciąganie inwestorów zagranicznych. 4 Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych, Dz. U. nr 85, poz. 719.

6 S t r o n a 6 Podsumowując, pojęcie instytucji otoczenia biznesu jest niezwykle pojemne. Obejmuje niemal wszystkie rodzaje podmiotów publicznych i prywatnych, które bezpośrednio lub pośrednio mają związek z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Ich działalność koncentruje się na świadczeniu usług na rzecz przedsiębiorców, w szczególności mikro, małych i średnich. 2. Znaczenie instytucji otoczenia biznesu w rozwoju regionów Funkcjonowanie instytucji otoczenia biznesu jest związane z sytuacją gospodarczą w regionie. Ich działalność jest bowiem skorelowana z poziomem i dynamiką rozwoju gospodarczego. Na obszarach o niskim poziomie rozwoju instytucje otoczenia biznesu zwykle się nie rozwijają lub też proces ten jest uzależniony od decyzji administracyjnych i finansowania zewnętrznego. Nie wynika on jednak bezpośrednio z potrzeb rynku. Relacje między instytucjami otoczenia biznesu a przedsiębiorcami są wówczas słabe i nie przynoszą wartości dodanej dla gospodarki regionu. Istnieje również zależność przeciwna, tzn. instytucje otoczenia biznesu mają wpływ na rozwój regionu, przede wszystkim przez świadczenie różnorodnych usług na rzecz przedsiębiorców, które przyczyniają się m.in. do poprawy efektywności działalności gospodarczej, tworzenia nowych podmiotów oraz do rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego. Rysunek 1. Instytucje otoczenia biznesu a rozwój regionu IOB rozwój usług otoczenia biznesu rozwój przedsiębiorstw rozwój regionu Źródło: opracowanie własne. Rozwój instytucji otoczenia biznesu jest ważny i powinien być jednym z elementów polityki regionalnej. Obejmuje ona różne działania władz lokalnych, regionalnych i

7 S t r o n a 7 państwowych w zakresie świadomego oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy regionów. Jest to zatem polityka rozwoju gospodarczego realizowana w wymiarze terytorialnym. Zajmuje coraz ważniejsze miejsce w polityce gospodarczej. Może być częściowo realizowana na szczeblu ponadnarodowym, czego przykładem jest Unia Europejska. Do połowy lat 70. XX w. w polityce regionalnej na obszarze Wspólnot Europejskich dominowała koncepcja scentralizowanego paradygmatu rozwoju regionalnego, oparta na neoklasycznym modelu wzrostu. Polegała ona na wyłącznym interwencjonizmie państwa, które było głównym podmiotem polityki regionalnej. Najczęściej wykorzystywano dotacje i subwencje dla inwestorów, ulgi podatkowe oraz inwestycje infrastrukturalne. Działania te w większości finansowano z budżetu państwa. Kryzys gospodarczy w połowie lat 70. XX w. podważył skuteczność tych działań. Okazało się, że scentralizowany model polityki regionalnej nie był w stanie zapobiec pogłębianiu różnic wewnątrzregionalnych. Wprowadzone zmiany polegały m.in. na wzmocnieniu roli jednostek terytorialnych w kształtowaniu polityki regionalnej oraz na wspieraniu endogenicznych czynników rozwoju. Przeformułowane zostały również cele polityki regionalnej. Główny nacisk położono na wspieranie konkurencyjności regionów. Rola państwa została ograniczona do koordynacji tej polityki. Zmiany polegały również na odejściu od koncepcji dużych projektów infrastrukturalnych i przemysłowych na rzecz wspierania potencjału tkwiącego w regionach, poprzez rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, wdrażaniu innowacji oraz tworzeniu infrastruktury organizacyjnoinstytucjonalnej dla parków przemysłowych i technologicznych, inkubatorów, centrów zaawansowanych technologii oraz lokalnych i regionalnych systemów produkcyjnoinnowacyjnych. Co zatem determinuje rozwój przestrzenny i jakie znaczenie mają zasoby instytucjonalne? Obecnie kluczową rolę w polityce regionalnej przypisuje się środowisku społeczno-kulturowemu, które jest określane jako zasoby instytucjonalne regionu powstałe w wyniku powiązań wewnątrzregionalnych. Polityka regionalna jest oparta na uterytorialnionych koncepcjach rozwoju, nakierowanych przede wszystkim na otoczenie niematerialne. Pojęcie terytorium jest, w odróżnieniu od przestrzeni fizycznej, rozumiane nie tylko jako miejsce lokalizacji działalności gospodarczej (często rozpatrywanej w kategoriach kosztów transportu, siły roboczej, wykorzystania terenów pod inwestycje, jakości infrastruktury), ale również jako obszar zamieszkiwany przez społeczność posiadającą określoną specyfikę, bogactwa i zasoby oraz instytucje i podmioty połączone wzajemnie

8 S t r o n a 8 siecią powiązań i zależności. Sprawność instytucji w regionie oraz kooperacja pomiędzy nimi a przedsiębiorcami postrzegana jest jako jeden z ważniejszych czynników rozwoju jednostek terytorialnych. 5 Kluczowa rola przypada zatem kapitałowi społecznemu, tzn. powiązaniom sieciowym między aktorami lokalnymi lub regionalnymi, dyfuzji wiedzy, umiejętności i innowacji oraz procesowi uczenia się. Szczególną rolę przypisuje się małym i średnim przedsiębiorstwom, które potrafią elastycznie reagować na zmieniające się wymogi rynku i być ważnym elementem w łańcuchu innowacyjności. Dynamicznie rozwijająca się sieć małych i średnich przedsiębiorstw w regionie może być podstawowym czynnikiem jego konkurencyjności. Cechą charakterystyczną nowego podejścia do innowacyjności w polityce regionalnej jest nacisk na kreację nowych lokalnych zasobów, a nie jak dotychczas, na promocję działań zmierzających do optymalnej alokacji zasobów już istniejących. W bezpośrednim związku z innowacyjnością pozostaje jakość kapitału ludzkiego czyli poziom wykształcenia, posiadane kwalifikacje, umiejętności oraz zaplecze dydaktyczne i naukowo-badawcze. Stąd dla poziomu konkurencyjności coraz większe znaczenie posiada lokalna i regionalna sieć instytucji otoczenia biznesu. Nowe poglądy na politykę regionalną w sposób szczególny akcentują rolę rozwoju oddolnego (bottom-up), następującego poprzez mobilizowanie endogenicznego potencjału tkwiącego w regionie w celu zapewnienia jego trwałego i dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego. Wzrost znaczenia instytucji otoczenia biznesu jest związany z dwoma kluczowymi trendami w rozwoju gospodarki światowej, globalizacją i regionalizacją. 6 Procesy globalizacji i regionalizacji mogą prowadzić do przejmowania kompetencji w zakresie społeczno-gospodarczym przez instytucje ponadnarodowe, regionalne i lokalne. Ponadto, proces globalizacji może prowadzić z jednej strony do marginalizacji niektórych obszarów, z drugiej zaś do wzrostu znaczenia terytorium i lokalizacji jako źródła przewagi konkurencyjnej. Mamy zatem do czynienia z dwoma pozornie przeciwstawnymi zjawiskami, tzn. wraz z globalizacją rośnie znaczenie terytorium w wymiarze regionalnym i lokalnym. Obserwacja nowych tendencji w rozwoju przestrzennym regionów oraz prowadzone od lat 70. XX w. badania dowodzą, że największe sukcesy odnoszą obszary generujące dwie podstawowe kategorie korzyści aglomeracyjnych tj. duże metropolie oraz terytorialne formy 5 I. Pietrzyk, Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN, Warszawa 2002, s I. Pietrzyk, Globalizacja, integracja europejska a rozwój regionalny, [w:] Wiedza, innowacyjność, przedsiębiorczość a rozwój regionów, red. A. Jewtuchowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004, s. 9.

9 S t r o n a 9 organizacji produkcji. W pierwszym przypadku są to przede wszystkim korzyści wynikające z koncentracji różnych rodzajów działalności, w drugim zaś, efekty geograficznej koncentracji zbliżonych (komplementarnych) rodzajów działalności. W obydwu przypadkach istotne znaczenie mają instytucje otoczenia biznesu, które mogą wspierać rozwój przedsiębiorców zlokalizowanych w określonym skupisku. 7 Ponadto we współczesnej gospodarce mamy do czynienia z polaryzacją produkcji i liczby zatrudnionych w poszczególnych firmach. Coraz większe znaczenie mają małe i średnie przedsiębiorstwa, które tworzą nowe miejsca pracy. One też są najbardziej uzależnione od środowiska biznesowego i wzajemnych relacji między instytucjami otoczenia biznesu, administracją publiczną a innymi przedsiębiorcami. Instytucje otoczenia biznesu częściowo przejmują rolę władz publicznych i świadczą usługi okołobiznesowe. Zaspokojenie nowych i stale rosnących potrzeb przedsiębiorców wymaga zmiany publicznego modelu ich dostarczania na publiczno-prywatny. 8 Wzrost znaczenia instytucji otoczenia biznesu jest również związany z rozwojem terytorialnych form organizacji produkcji, których pozytywne efekty wynikają z geograficznej koncentracji pokrewnych rodzajów działalności. Przykładem jest koncepcja skupisk przemysłowych (A. Marshall, M.E. Porter). Pokazuje ona znaczenie współpracy przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu, jednostek samorządu terytorialnego oraz instytutów badawczo-rozwojowych dla rozwoju regionalnego. Skupiska przyczyniają się również do poprawy pozycji konkurencyjnej a współpraca firm, władz, uczelni i instytucji otoczenia biznesu przyspiesza tempo rozwoju społeczno-gospodarczego. Zdaniem M.E. Portera, rozwój każdego przedsiębiorstwa jest stymulowany przez jego dalsze i bliższe otoczenie. Tym samym poprzez terytorialną koncentrację i specjalizację działalności gospodarczej, transfer i rozprzestrzenianie się wiedzy oraz poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii powstają warunki do wzrostu konkurencyjności lokalnej gospodarki. Koncentracja działalności gospodarczej pozwala przedsiębiorcom na korzystanie ze wspólnej infrastruktury oraz dzięki efektowi naśladownictwa, umożliwia wdrażanie nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych stosowanych przez konkurentów. Terytorialne formy organizacji produkcji jako systemy wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw, instytucji i organizacji stanowią większą wartość dla gospodarki niż suma ich elementów funkcjonujących osobno. 7 Tamże, s T. Markowski, Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego, [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, red. Z. Strzelecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 18.

10 S t r o n a 10 Ponadto, zdaniem zwolenników teorii wzrostu endogenicznego, jego tempo zależy od postępu technicznego i zasobów kapitału (fizycznego i ludzkiego). A zatem wzrost gospodarczy jest pochodną zdolności gospodarki do uczenia się, a polityka gospodarcza, służąca zwiększeniu zasobów kapitału fizycznego, ludzkiego i wiedzy prowadzi do przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego i zmniejszania różnic między obszarami. Zatem w świetle teorii wzrostu endogenicznego, instytucje otoczenia biznesu mogą być ważnym elementem strategii rozwoju poszczególnych obszarów. Te, które inwestują w edukację, zasoby pracy, naukę, szkolenia, podnoszenie kwalifikacji i umiejętności, kształcenie ustawiczne i badania, osiągają szybsze tempo wzrostu gospodarczego, a tym samym charakteryzują się wyższym poziomem dochodu i rozwoju. Podsumowując, instytucje otoczenia biznesu mogą wpływać na rozwój regionów. Świadczą bowiem usługi, które sprzyjają tworzeniu i rozwojowi przedsiębiorstw. Mamy zatem do czynienia z dwukierunkową korelacją, tzn. rozwój regionu zależy od kondycji instytucji otoczenia biznesu, a instytucje otoczenia biznesu są uzależnione od poziomu i dynamiki rozwoju w regionie, co determinuje popyt na usługi okołobiznesowe. 3. Instytucje otoczenia biznesu w regionie łódzkim W województwie łódzkim funkcjonują wszystkie rodzaje instytucji otoczenia biznesu. Są zlokalizowane przede wszystkim w stolicy regionu, aczkolwiek wiele jednostek szkoleniowych, doradczych, konsultingowych, agencji rozwoju, fundacji, stowarzyszeń, izb gospodarczych ma siedziby w miastach powiatowych i w gminach. Ponadto na obszarze województwa prowadzi działalność wiele IOB, które mają centrale w innych regionach. Region łódzki jest silnym ośrodkiem akademickim. Obecnie funkcjonuje tu 35 uczelni wyższych, w tym 9 publicznych (7 w Łodzi) oraz 26 niepublicznych (20 w Łodzi). Działalność prowadzą również liczne filie i zamiejscowe ośrodki dydaktyczne innych polskich uczelni. Do wiodących uczelni należą Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka i Uniwersytet Medyczny, które razem kształcą ok. 80 tys. studentów. W regionie jest zlokalizowana Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Obecnie posiada tereny inwestycyjne w 29 podstrefach na terenie trzech województw. 20 podstref znajduje się na obszarze województwa łódzkiego, pozostałe w Wielkopolsce i na Mazowszu. Ponadto działają parki przemysłowe, przemysłowo-technologiczne i naukowotechnologiczne, np.: Park Przemysłowy Boruta, Bełchatowsko-Kleszczowski Park Przemysłowo-Technologiczny oraz Łódzki Regionalny Park Naukowo-Technologiczny.

11 S t r o n a 11 W województwie funkcjonuje kilkadziesiąt izb gospodarczych, w tym ogólnopolskie izby branżowe (np. Polska Izba Przemysłu Tekstylnego), regionalne (np. Regionalna Izba Gospodarcza w Skierniewicach) i inne (np. Łódzka Izba Przemysłowo Handlowa, Izba Rzemieślnicza w Łodzi). W Łódzkiem prowadzi działalność kilkadziesiąt fundacji i stowarzyszeń gospodarczych, z których co najmniej 20 koncentruje aktywność na wspieraniu przedsiębiorczości (np. Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości w Łodzi, Fundacja Rozwoju Gminy Zelów, Euro Centrum - Piotrkowskie Stowarzyszenie Rozwoju Promocji i Integracji Europejskiej). Znajdują się również instytucje, które pomagają mikroprzedsiębiorcom w pierwszym okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Są to m.in. inkubatory i akceleratory przedsiębiorczości, technologii i innowacji (np. Akcelerator i Inkubator Technologii Uniwersytetu Łódzkiego, Inkubator Przedsiębiorczości przy Fundacji Inkubator w Łodzi, Centrum Wspierania Przedsiębiorczości w Poddębicach). Ponadto działają liczne jednostki badawczo-naukowe, instytucje doradczoszkoleniowe, punkty informacyjne i konsultacyjne, agencje rozwoju regionalnego, instytucje finansowe oraz sieci wspierające przedsiębiorczość i innowacyjność. Mnogość i różnorodność instytucji otoczenia biznesu w Łodzi i w regionie łódzkim nie oznacza jednak bogatej oferty usług skierowanych do inwestorów zagranicznych. Należy podkreślić, że jedynie Regionalne Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi realizuje kompleksowe działania mające na celu obsługę inwestorów na poziomie województwa. RCOIiE współpracuje z Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych przy obsłudze projektów inwestycyjnych oraz prowadzi samodzielną obsługę podmiotów zagranicznych. Ponadto RCOIiE pomaga inwestorom wejść na łódzki rynek, wspiera samorząd lokalny i przygotowuje go do obsługi inwestorów, asystuje inwestorom przy procedurach administracyjnych i prawnych, udziela pomocy w znalezieniu lokalizacji, oferuje opiekę poinwestycyjną, promuje region i aktywnie pozyskuje inwestorów. W stolicy regionu podobne zadania realizuje Zespół Obsługi Inwestorów przy Urzędzie Miasta Łodzi. Żadna ze zlokalizowanych w Polsce międzynarodowych (dwustronnych) izb gospodarczych, handlowych i przemysłowych nie ma siedziby w Łodzi. Większość z nich mieści się w Warszawie. W innych miastach funkcjonują np. Polsko-Szwedzka Izba Gospodarcza Gdańsk, Polsko-Chińska Izba Gospodarcza Sopot, Polsko-Azerbejdżańska Izba Gospodarcza Częstochowa. Obecność międzynarodowych izb gospodarczych sprzyja

12 S t r o n a 12 nawiązywaniu kontaktów handlowych oraz przyczynia się do intensyfikacji stosunków gospodarczych z zagranicą. Podsumowując, w regionie łódzkim, a zwłaszcza w Łodzi, aktywnie działa wiele instytucji otoczenia biznesu. Świadczą różnorodne usługi wspomagające przedsiębiorców na wszystkich etapach prowadzania działalności gospodarczej. Niektóre mają w ofercie usługi związane z obsługą inwestorów zagranicznych, aczkolwiek zwykle są to produkty skierowane także do inwestorów krajowych. Część z nich bierze udział w projektach związanych np. z kojarzeniem partnerów handlowych, organizowaniem targów i misji gospodarczych, promowaniem regionu. Dzieje się tak wówczas, gdy działania te są współfinansowane ze środków publicznych, w tym z funduszy unijnych. Zakres działania instytucji otoczenia biznesu w województwie łódzkim oraz świadczone usługi są zróżnicowane i ukierunkowane na bardzo różne potrzeby przedsiębiorców. Problemem pozostaje nierównomierne rozmieszczenie tych instytucji w regionie. W niektórych powiatach i gminach dostęp do specjalistycznych usług biznesowych jest utrudniony lub wręcz niemożliwy. Ponadto większość instytucji koncentruje się na świadczeniu usług komercyjnych, dzięki którym osiągają wymierne korzyści. Wynika to również z faktu, że nadal głównym źródłem finansowania instytucji otoczenia biznesu są środki z działalności statutowej i komercyjnej. Zatem podmioty te często działają jak przedsiębiorstwa i koncentrują się przede wszystkim na uzyskiwaniu przychodów. 4. Wnioski z badania kwestionariuszowego Badaniem objęto przedstawicieli czternastu instytucji otoczenia biznesu (IOB) w województwie łódzkim. Zastosowano celowy dobór próby oraz metodę w postaci indywidualnego wywiadu pogłębionego (eksperckiego). Wywiady zrealizowano w okresie od września do listopada 2010 r. z wykorzystaniem kwestionariusza, który składał się z metryczki oraz z 25 pytań merytorycznych. W instrumencie badawczym dominowały pytania otwarte, ze względu na cel - uzyskanie opinii przedstawicieli IOB na temat sposobów wspierania zagranicznych inwestycji bezpośrednich w regionie łódzkim. Połowa badanych instytucji miała siedziby w Łodzi. Duży udział w próbie IOB ze stolicy województwa wynika faktu, że znajduje się tam największa ich liczba. Poza tym w Łodzi zlokalizowanych jest blisko 60% wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych województwa. W próbie badawczej znalazły się podmioty reprezentujące różne kategorie instytucji otoczenia biznesu obecne w województwie łódzkim (tablica 1.).

13 S t r o n a 13 Tablica 1. Badane kategorie instytucji otoczenia biznesu Kategoria Liczba instytucji Fundacje i agencje rozwoju 5 Izby i stowarzyszenia przedsiębiorstw 4 Instytucje szkoleniowe, doradcze, konsultingowe 2 Parki technologiczne 2 Specjalne strefy ekonomiczne 1 Razem 14 Źródło: badanie własne. Ze względu na zasięg działania, badane IOB można podzielić na trzy grupy: 1) prowadzące działalność w skali lokalnej tzn. w gminie lub w powiecie pięć instytucji, 2) działające w skali regionalnej, obejmującej co najmniej kilka powiatów lub obszar całego województwa łódzkiego, niektóre z nich współpracują z jednostkami z innych krajów sześć instytucji, 3) prowadzące działalność w skali ponadregionalnej, tzn. obejmującej co najmniej kilka województw, cały kraj lub też realizujące projekty o zasięgu międzynarodowym, ich podstawowa aktywność koncentruje się jednak w województwie łódzkim trzy instytucje. Ze względu na specjalizację gospodarczą można wyróżnić instytucje otoczenia biznesu: 1) wspierające wyłącznie już istniejące podmioty gospodarcze, 2) poszukujące i wspierające nowych inwestorów na swoim obszarze działania, 3) wspierające już istniejące podmioty gospodarcze i poszukujące nowych inwestorów. Poszczególne IOB różnią się skalą i zakresem działań wspierających biznes. Siedem oceniło, że w stosunku do innych instytucji, są podmiotem średnim, sześć że dużym, jedna że małym. Najważniejsze znaczenie posiada doradztwo, szkolenia oraz działania informacyjno - promocyjne. Prawie połowa badanych określiła się jako podmioty wyłącznie szkoleniowo doradcze. Pozostałe prowadzą działalność w sposób zróżnicowany. Prawie połowa

14 S t r o n a 14 analizowanych instytucji wspiera finansowo inwestorów nowych i przedsiębiorstwa już istniejące. Inne formy pomocy realizowane są tylko przez nieliczne instytucje. Dotyczy to: opieki poinwestycyjnej, organizacji targów i misji, organizacji wizyt lokalizacyjnych. Dane liczbowe, ukazujące strukturę prowadzonej działalności zawarte są w tablicy 2. Tablica 2. Rodzaje działalności prowadzonych przez badane instytucje otoczenia biznesu Rodzaj prowadzonej działalności Liczba wskazań * Doradztwo 12 Informacja i promocja 11 Szkolenia 10 Wsparcie finansowe 6 Opieka poinwestycyjna 3 Organizacja targów i misji 4 Organizacja wizyt lokalizacyjnych 2 * Każda instytucja mogła zaznaczyć więcej niż jedną formę działalności Źródło: badanie własne. Wśród różnych form doradztwa, informowania i szkoleń, znaczna część wykonywana jest na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw. Działania tego typu związane są często z pozyskiwaniem funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Oferuje się m.in. pomoc przy pisaniu wniosków o środki unijne i przygotowywanie biznes planów. Tematyką szkoleń są głównie zagadnienia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jedynie sporadycznie realizowane są szkolenia związane z podnoszeniem kwalifikacji osób przewidywanych do zatrudnienia w firmach z udziałem kapitału zagranicznego. Formą wsparcia finansowego ukierunkowanego na małe i średnie firmy są fundusze poręczeniowe i pożyczkowe, tworzone przez niektóre badane instytucje. Oferuje się też zniżki dla uczestników szkoleń. Powstające podmioty gospodarcze mogą korzystać z różnych elementów oferty IOB. Wsparcie w poszukiwaniu środków finansowych jest odbierane szczególnie dobrze przez potencjalnych inwestorów, zarówno krajowych jak i zagranicznych,. Zgodnie traktują oni je jako zdecydowanie najatrakcyjniejszą formę pomocy. Zainteresowaniem cieszą się różne formy wsparcia, takie jak: pomoc w poszukiwaniu źródeł finansowania inwestycji i działalności bieżącej, pomoc przy uzyskiwaniu atrakcyjnych cen za zakupywane nieruchomości lub ich wynajem i dzierżawę oraz przy załatwianiu formalności związanych z

15 S t r o n a 15 pomocą publiczną (np. zwolnienia i ulgi w podatkach od nieruchomości). Jako ważna forma wsparcia nowych inwestorów traktowana jest także obsługa doradczo-prawna, konsultingowa oraz pomoc w kontaktach z urzędami, z czym inwestorzy wciąż mają duże problemy. Istotne znaczenie ma także możliwość udzielania przez instytucje informacji dotyczącej terenów uzbrojonych i pomoc w uzyskaniu wsparcia na rozbudowę infrastruktury (np. dróg dojazdowych, kanalizacji). IOB, dążą do przyciągania inwestorów, bez względu na to czy reprezentują kapitał krajowy czy zagraniczny. Niektóre mniejsze instytucje nastawione są jednak wyłącznie na podmioty krajowe. Wynika to z braku zainteresowania ze strony inwestorów zagranicznych. Formułowane niekiedy poglądy typu gdyby zgłosił się do nas inwestor zagraniczny, to byśmy mu pomogli, wskazują na bierne podejście niektórych IOB do klientów spoza Polski. Żadna badana instytucja nie wspiera wyłącznie inwestorów zagranicznych. Konsekwencją takiego podejścia jest m.in. brak w ich strukturze organizacyjnej wyodrębnionych komórek czy stanowisk pracy poświęconych wyłącznie bezpośrednim inwestycjom zagranicznym. Większość badanych instytucji preferuje inwestycje w określonych sektorach. Najczęściej są one związane z postępem technicznym innowacjami i wysokimi technologiami. Można jednak było odnieść wrażenie, że preferencje sektorowe mają w dużym stopniu charakter życzeniowy, a za ich określeniem nie idą konkretne działania. Mimo deklaracji wskazywano, że przedsiębiorcy z innych sektorów, zainteresowani inwestycjami na obszarze działania instytucji, nie są i nie będą gorzej traktowani. Większość IOB współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie przyciągania inwestorów, w tym zagranicznych. Współpraca jest z reguły intensywniejsza, gdy dana instytucja jest własnością lub współwłasnością samorządów. W przeciwnym przypadku bywa niekiedy bardzo ograniczona lub w ogóle nie występuje. Zakres i formy współpracy są dość zróżnicowane. Może dotyczyć pozyskiwania dla inwestorów terenów, będących własnością gmin oraz pomocy w budowie infrastruktury dla potrzeb konkretnych inwestorów. W niedużym zakresie organizowane są wspólne wyjazdy na targi i misje gospodarcze za granicą, na których instytucja otoczenia biznesu informuje o swojej ofercie dla biznesu. Niektóre badane instytucje uczestniczą w opracowywaniu strategii rozwojowych i innych projektów wspólnie z samorządami, służąc im pomocą ekspercką. Współpraca z powiatowymi urzędami pracy ma na celu pomoc inwestorom w znalezieniu lub przeszkoleniu pracowników. W jaki sposób dochodzi do nawiązania współpracy instytucji otoczenia biznesu z potencjalnymi inwestorami? Według opinii IOB, najczęściej potencjalny inwestor ją

16 S t r o n a 16 rozpoczyna, wykorzystując rekomendacje innych przedsiębiorstw zagranicznych obecnych w Polsce. Niekiedy bywa kierowany do instytucji poprzez firmy doradcze lub placówki państw obcych w Polsce. Współpraca nawiązywana też jest poprzez PAIiIZ. Sporadycznie kontakty inicjowane są dzięki obecności IOB na targach i udziałowi w misjach gospodarczych za granicą. Czasami pomocne w nawiązywaniu współpracy okazywało się także uczestnictwo w europejskich i światowych sieciach sektorowych, organizujących konferencje i spotkania na tematy biznesowe. Większość badanych IOB wskazywała, że uregulowania prawne nie stanowią bariery dla napływu inwestycji zagranicznych do naszego kraju. Pojawiały się jednak opinie odmienne. Krytykowano prawo budowlane, w tym trudny do spełnienia wymóg kompletowania rozbudowanej i skomplikowanej dokumentacji inwestycyjnej. Nieznajomość prawa wśród urzędników administracji i różne interpretacje przepisów stwarzają dużą barierę dla inwestorów. Niejasność uregulowań prawnych oraz brak rozporządzeń szczegółowych, wskazujących sposoby realizacji, utrudniają współpracę z administracją. Zmiany w polskim prawie, w związku z jego dostosowaniem do wymogów unijnych, były natomiast czynnikiem, który IOB oceniły jako pozytywny dla napływu inwestorów z zagranicy. Dużą barierę stanowi raczej przewlekłość procedur administracyjnych związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej (np. skomplikowane procedury nabywania gruntu, wielomiesięczne oczekiwania na wydanie licencji, długie terminy uzyskiwania warunków zabudowy). Zdaniem niektórych IOB to utrudnienia proceduralne w największym stopniu ograniczają napływ inwestycji do regionu. Rola biurokracji oraz brak kompetencji urzędników są tu negatywne. Brakuje koordynacji pomiędzy działaniami różnych organów administracji. Wprawdzie polscy przedsiębiorcy, nawykli do takiego stanu nie zniechęcają się i są mimo to skłonni realizować przedsięwzięcie, ale postępowanie takie może zrażać inwestorów zagranicznych. Jeden z przedstawicieli IOB zwracał uwagę na uciążliwy system kontroli przedsiębiorstw, dezorganizujący pracę. Inny wskazywał na negatywną rolę urzędów skarbowych, które niszczą wybrane firmy i stosując złe praktyki zniechęcają potencjalnych inwestorów. Wśród barier infrastrukturalnych trudności wynikają głównie ze złego stanu dróg ( autostrada pod Strykowem to kropla w morzu potrzeb ), małej liczby połączeń lotniczych, zacofania kolei. Także drogi i komunikacja miejska w Łodzi są w kiepskim stanie. Jednocześnie, jeżeli zrealizowane zostałyby programy rozbudowy sieci transportowej, to województwo łódzkie mogłoby znacząco poprawić swą atrakcyjność dla inwestorów

17 S t r o n a 17 zagranicznych. Już same zapowiedzi realizacji inwestycji w infrastrukturę transportową spowodowały wzrost zainteresowania inwestycjami w regionie. Innym ważnym utrudnieniem infrastrukturalnym jest brak terenów uzbrojonych. Dotyczy to zwłaszcza problemów związanych z kanalizacją, trudności w rozbudowie sieci energetycznej i gazowej oraz odległych terminów realizacji inwestycji w tym zakresie. Stan terenów uzbrojonych na obszarze działania niektórych instytucji jest niezły (np. w gminie Kleszczów). Ich brak wiąże się z objęciem planami zagospodarowania przestrzennego tylko niedużej części obszaru województwa i z przewlekłością procedur związanych z opracowywaniem tych dokumentów. Jeżeli chodzi o utrudnienia dla inwestorów zagranicznych związane z zasobami ludzkimi, to opinie przedstawicieli badanych instytucji były zróżnicowane. Część wskazywała na występowanie trudności w znalezieniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Negatywną rolę odgrywa Warszawa, która wydrenowała zasoby ludzkie, szczególnie ze wschodniej części województwa. Barierą w napływie inwestycji zagranicznych są niekiedy zbyt duże oczekiwania zagranicznych przedsiębiorców co do niskich kosztów płacowych w Polsce. Negatywne konsekwencje dla rynku pracy związane są z ubogą infrastrukturę społeczną w Łodzi ( to brudne miasto trzeciej kategorii, brak tu ciekawych rzeczy ). Trudno znaleźć chętnych do pracy w Łodzi wysokiej klasy specjalistów z innych dużych miast Polski, nie mówiąc o zagranicy. System szkolnictwa nie nadąża za potrzebami rynku pracy. Liczba absolwentów i uczniów szkół zawodowych oraz studentów specjalności technicznych jest zbyt mała. Znajomość języków obcych wśród potencjalnych kadr jest słaba. Niekiedy zwracano uwagę na nierówne szanse w pozyskiwaniu inwestorów w różnych częściach województwa. Niektóre obszary są upośledzone ze względu na rolniczy charakter gospodarek i słaby rozwój infrastruktury, zwłaszcza transportowej odcięcie komunikacyjne od dużych miast i brak perspektyw poprawy sytuacji. Stąd też bezpośrednie inwestycje zagraniczne koncentrują się tylko w niektórych rejonach województwa łódzkiego, przede wszystkim w Łodzi. Część przedstawicieli IOB wypowiedziała się na temat ogólnego nastawienia jednostek samorządowych w województwie łódzkim do inwestycji zagranicznych. Ocena wypadła źle co oznacza, że stosunek administracji terytorialnej w regionie może zniechęcać przedsiębiorców z zagranicy do podejmowania inwestycji. Większość urzędów gminnych i powiatowych nie jest przygotowana do przyjęcia na swym terenie średnich i dużych inwestorów zagranicznych, ze względu na braki kompetencyjne (np. nieznajomość języków

18 S t r o n a 18 obcych, a często także i przepisów dotyczących działalności gospodarczej). Wielu jednostkom samorządu terytorialnego województwa łódzkiego w gruncie rzeczy nie zależy na ściąganiu inwestorów zagranicznych, gdyż z tym wiąże się dużo kłopotów i wymaga to znacznego nakładu pracy. 5. Podsumowanie i rekomendacje Bezpośrednie inwestycje zagraniczne mogą być szansą rozwoju dla Łodzi i regionu. Jej wykorzystanie zależy w dużej mierze od władz centralnych (administracji rządowej) i samorządowych (regionalnych i lokalnych). Istotną rolę w przyciąganiu i utrzymaniu inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim mogą również odegrać instytucje otoczenia biznesu. Większość IOB w regionie łódzkim nie ma specjalnej oferty usług związanej z przyciąganiem i utrzymaniem inwestorów zagranicznych. Głównie realizują proste programy informacyjne, szkoleniowe i doradcze. Brakuje podmiotów zajmujących się kompleksową obsługą prawno-administracyjną, zwłaszcza poza stolicą regionu. Aby skuteczniej wspierać przedsiębiorców, w szczególności inwestorów zagranicznych, IOB powinny przede wszystkim skoordynować działalność, stworzyć struktury kooperujące z przedsiębiorstwami, poprawić współpracę z instytucjami, które posiadają doświadczenie w obsłudze inwestorów zagranicznych oraz wzmocnić system kształcenia i oceny kwalifikacji pracowników. Jak wspomniano, zakres działania IOB w województwie łódzkim oraz świadczone usługi są zróżnicowane, ale ukierunkowane głównie na podstawowe i nieskomplikowane merytorycznie potrzeby przedsiębiorców. Problemem pozostaje również ich nierównomierne rozmieszczenie w regionie. W niektórych powiatach i gminach dostęp do specjalistycznych usług biznesowych jest utrudniony lub wręcz niemożliwy. Wzrost roli instytucji otoczenia biznesu we wspieraniu inwestycji zagranicznych wymaga pomocy jednostek samorządu terytorialnego oraz większej aktywności samych instytucji. Aby wzmocnić efekty ich działalności władze samorządowe w regionie powinny: 1. Zwiększyć możliwość finansowania projektów na rzecz przyciągania i utrzymania inwestorów zagranicznych w regionie przy współudziale środków zewnętrznych, np. funduszy strukturalnych UE, programów wspólnotowych, funduszy celowych. Przyczyniłoby się to do większego zainteresowania instytucji otoczenia biznesu świadczeniem usług dla inwestorów zagranicznych i jednocześnie wzmocniłoby ten

19 S t r o n a 19 sektor w regionie poprzez dodatkowe źródło finansowania. Działania te powinny zostać podjęte przez dysponentów środków publicznych, w tym przede wszystkim przez instytucję zarządzającą funduszami unijnymi w regionie. W przypadku źródeł finansowania, które nie są w dyspozycji samorządu, może on lobbować na forum rządowym i unijnym na rzecz większego wsparcia dla instytucji otoczenia biznesu. 2. Usprawnić współpracę z instytucjami otoczenia biznesu, zwłaszcza na poziomie lokalnym, poprzez ich zapraszanie i angażowanie do wspólnych projektów. Dotyczy to w szczególności instytucji, dla których samorząd nie jest organem założycielskim lub nie jest ich udziałowcem. Współpraca ta może przybrać wiele form, m.in. doradztwa, konsultacji merytorycznych, promocji gminy (miasta, powiatu, subregionu), wspólnej organizacji targów, misji gospodarczych, innej pomocy w nawiązywaniu kontaktów handlowych, realizacji projektów partnerstwa publiczno-prywatnego. 3. Utworzyć forum na rzecz inwestycji zagranicznych w regionie z udziałem instytucji otoczenia biznesu, przedsiębiorców, uczelni wyższych, ekspertów i przedstawicieli innych zaangażowanych podmiotów. Jego celem powinno być przygotowanie strategicznych projektów inwestycyjnych w regionie, które będą odpowiadały potrzebom inwestorów zagranicznych, np. w zakresie infrastruktury transportowej i społecznej. Forum umożliwiłoby również lepsze dopasowanie projektów dotyczących rynku pracy do potrzeb inwestorów. 4. Inicjować tworzenie i wspierać funkcjonowanie instytucji otoczenia biznesu w powiatach i gminach najbardziej oddalonych od stolicy regionu lub w tych, w których dotychczas takie podmioty nie działają. Ułatwi to dostęp do ich usług, w szczególności mniejszym przedsiębiorcom prowadzącym działalność o zasięgu lokalnym. 5. Uruchomić granty dla instytucji otoczenia biznesu na projekty badawcze w zakresie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. 6. Przeznaczyć środki publiczne na programy przyciągające inwestorów zagranicznych do regionu i przydzielać je instytucjom otoczenia biznesu w drodze konkursu. Środki te należałoby rozliczać nie za zrealizowane projekty, ale za osiągnięte rezultaty. W konkursach należy promować najskuteczniejsze instytucje (system motywacyjny). 7. Wykorzystać do promocji regionu kontakty międzynarodowe pracowników instytucji otoczenia biznesu, ich udział w partnerskich projektach ponadnarodowych, współpracę w badaniach naukowych (tzw. ambasador regionu). 8. Wspierać udział instytucji otoczenia biznesu w projektach i w sieciach międzynarodowych, np. poprzez pomoc samorządu w zabezpieczeniu finansowym

20 S t r o n a 20 projektów lub w organizacji konferencji, seminariów, wizyt studyjnych partnerów zagranicznych. Niektóre działania mogą być inicjowane przez instytucje otoczenia biznesu. Aby skuteczniej wspierać przedsiębiorców w regionie, w szczególności inwestorów zagranicznych, instytucje otoczenia biznesu powinny: 1. Skoordynować działalność, np. poprzez utworzenie regionalnej rady instytucji otoczenia biznesu. Taka forma współpracy powinna uzyskać wsparcie ze strony władz samorządowych w postaci dofinansowania wspólnych projektów. Współpraca instytucji otoczenia biznesu umożliwiłaby przedstawienie inwestorom spójnej i kompleksowej oferty usług okołobiznesowych, a także wzmocniłaby regionalne instytucje na rynku krajowym. Znaczna ich część nie posiada zasobów, które pozwalają samodzielnie obsługiwać dużych przedsiębiorców lub ubiegać się o dofinansowanie własnych projektów (problemy z zabezpieczeniem wkładu własnego, prefinansowaniem, brak doświadczenia, niezbędnej kadry, zaplecza logistycznego, wyposażenia i środków trwałych). 2. Wzmocnić współpracę z PAIiIZ, która posiada doświadczenie w obsłudze inwestorów zagranicznych w Polsce, poprzez upowszechnianie tzw. dobrych praktyk (best practices), czyli rozwiązań wzorcowych wśród instytucji otoczenia biznesu. 3. Uruchomić w regionie programy kształcenia i szkolenia nt. bezpośrednich inwestycji zagranicznych i innych form wymiany z zagranicą, w szczególności skierowane do pracowników administracji publicznej. 4. Wzmocnić system kształcenia kadr instytucji otoczenia biznesu oraz wprowadzić system oceny ich kwalifikacji, np. na wzór egzaminów dla konsultantów punktów konsultacyjnych przy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. 5. Utworzyć struktury kooperujące z przedsiębiorstwami, np. w ramach regionalnych i lokalnych systemów organizacji produkcji. Pozwoliłoby to lepiej dopasować ofertę instytucji otoczenia biznesu do potrzeb przedsiębiorców.

21 S t r o n a 21 Załącznik 1 Lista instytucji otoczenia biznesu, w których przeprowadzono wywiad L.p. Nazwa Adres (miejscowość) Rodzaj instytucji 1. Piotrkowskie Stowarzyszenie Rozwoju, Promocji i Integracji Europejskiej EURO - CENTRUM Piotrków Tryb. Szkoleniowo-doradcza 2. Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny 3. Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Obsługi Inwestorów, Urząd Miasta Łodzi Bełchatów Łódź Szkoleniowo-doradcza Inkubator przedsiębiorczości Park technologiczny Doradcza 4. Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego Łódź Finansowa Szkoleniowo-doradcza Agencja rozwoju regionalnego 5. Fundacja Rozwoju Gminy Zelów Zelów Finansowa Szkoleniowo-doradcza Agencja rozwoju lokalnego i regionalnego Inkubator przedsiębiorczości 6. Klub 500 Łódź Doradcza 7. Fundacja Rozwoju Gminy Kleszczów Kleszczów Szkoleniowo-doradcza Agencja rozwoju lokalnego i regionalnego 8. Skierniewicka Izba Gospodarcza Skierniewice Izba gospodarcza 9. Łódzki Regionalny Park Naukowo Technologiczny Łódź Park technologiczny 10. Stowarzyszenie Doradców Gospodarczych Łódź Szkoleniowo-doradcza Proakademia 11. Agencja Rozwoju Regionu Kutnowskiego Kutno Finansowa Szkoleniowo-doradcza Agencja rozwoju lokalnego i regionalnego Inkubator przedsiębiorczości 12. Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Łódź Szkoleniowo-doradcza 13. Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna Łódź Specjalna strefa ekonomiczna 14. Regionalna Izba Przemysłowo - Handlowa Radomsko Izba gospodarcza Szkoleniowo-doradcza

22 S t r o n a 22 Załącznik 2 Kwestionariusz badania instytucji otoczenia biznesu Część I 1. Data 2. Imię i nazwisko ankietera 3. Miejsce wywiadu (dokładny adres IOB) Część II Dane respondenta 1. Imię i nazwisko 2. Stanowisko 3. Telefon 4. Część III Dane instytucji otoczenia biznesu 1. Nazwa 2. Zasięg działania lokalny regionalny krajowy międzynarodowy 3. Rodzaj instytucji instytucja finansowa instytucja szkoleniowo-doradcza inkubator przedsiębiorczości park technologiczny izba przemysłowo-handlowa agencja rozwoju lokalnego / regionalnego specjalna strefa ekonomiczna inna (jaka?) 4. Działalność (można zaznaczyć więcej niż jedną możliwość) szkolenia doradztwo informacja i promocja wsparcie finansowe organizacja targów i misji organizacja wizyt lokalizacyjnych opieka poinwestycyjna inna (jaka?) Część IV Działalność IOB mająca na celu przyciąganie BIZ 1. W jakim zakresie instytucja prowadzi działalność w zakresie wspierania przedsiębiorstw? nie prowadzi (zakończ ankietę) tak, w małym zakresie tak, w średnim zakresie tak, w dużym zakresie 2. Co jest przedmiotem działalności w zakresie wspierania przedsiębiorstw? 3. Czy instytucja prowadzi działalność w zakresie przyciągania bezpośrednich inwestycji zagranicznych? nie (przejdź do pyt. nr 15 ) tak,(jaką?)

23 S t r o n a Czy IOB posiada: wyodrębnioną komórkę organizacyjną dla obsługi inwestorów zagranicznych tak nie 5. Czy IOB posiada: wyodrębnione stanowisko pracy wyłącznie dla obsługi inwestorów zagranicznych (np. menedżer projektu) tak nie 6. Czy IOB posiada: pracownika, który w zakresie obowiązków ma obowiązek obsługi inwestorów zagranicznych tak nie 7. Czy wsparcie inwestorów zagranicznych ukierunkowane jest na określoną grupę przedsiębiorstw? tak nie (przejdź do pyt. nr 9) 8. Jeżeli tak, to na jaką grupę przedsiębiorstw jest ukierunkowane? 9. Które z oferowanych form wsparcia cieszą się największym zainteresowaniem inwestorów zagranicznych (uzasadnij odpowiedź)? 10. Jakie są publiczne źródła finansowania wsparcia inwestorów zagranicznych w ofercie IOB? 11. Jakie są prywatne źródła finansowania wsparcia inwestorów zagranicznych w ofercie IOB? 12. Jakie są publiczno-prywatne źródła finansowania wsparcia inwestorów zagranicznych w ofercie IOB? 13. Kto zwykle inicjuje współpracę? inwestor zagraniczny instytucja otoczenia biznesu obie strony ŁSSE strona trzecia (kto?) 14. Czy instytucja współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie przyciągania BIZ? nie tak (w jaki sposób?) 15. Jakie są Pana / Pani zdaniem główne bariery prawne w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa łódzkiego?

24 S t r o n a Jakie są Pana / Pani zdaniem główne bariery proceduralne w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa łódzkiego? 17. Jakie są Pana / Pani zdaniem główne bariery infrastrukturalne w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa łódzkiego? 18. Jakie są Pana / Pani zdaniem główne bariery dotyczące zasobów ludzkich i rynku pracy w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa łódzkiego? 19. Jakie są Pana / Pani zdaniem inne bariery w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa łódzkiego? 20. Proszę wymienić najważniejsze czynniki, które zwiększyłyby konkurencyjność województwa łódzkiego jako miejsca lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych i ich dalszego rozwijania (wymienić nie więcej niż trzy czynniki) Część V Działalność IOB mająca na celu utrzymanie BIZ 21. Czy instytucja prowadzi działalność w zakresie utrzymania bezpośrednich inwestycji zagranicznych? nie (zakończ ankietę) tak,(jaką?) 22. Które z oferowanych form wsparcia cieszą się największym zainteresowaniem inwestorów zagranicznych (uzasadnij odpowiedź)? 23. Czy IOB ułatwia nawiązanie współpracy inwestorom zagranicznym z: przedsiębiorstwami jednostkami samorządu terytorialnego instytucjami otoczenia biznesu TAK NIE 24. Jakie, zdaniem IOB, działania należy podjąć, aby utrzymać inwestorów zagranicznych w regionie? 25. Czy zgadza się Pan/Pani z następującymi stwierdzeniami, dotyczącymi gmin/powiatów województwa łódzkiego: Stwierdzenie Tak Nie Gminom/powiatom bardzo zależy na przyciągnięciu inwestorów zagranicznych Gminom/powiatom zależy na przyciągnięciu inwestorów zagranicznych ale w stopniu umiarkowanym W gruncie rzeczy wiele gmin/powiatów nie jest zainteresowanych ściągnięciem inwestorów zagranicznych, gdyż z tym wiąże się dużo pracy i kłopotów Większość urzędów gminnych/powiatowych nie jest przygotowanych do przyjęcia na swym terenie średnich i dużych inwestorów zagranicznych ze względu na braki kompetencyjne (np. brak znajomości języków obcych)

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych WROCŁAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych Marek Winkowski Wiceprezes WPT S.A. Anna Madera - Kierownik DAIP Gdańsk, 09.03.2009

Bardziej szczegółowo

Potencjał i działalność Instytucji Otoczenia Biznesu w województwie podkarpackim. Prezentacja wstępnego raportu z badania

Potencjał i działalność Instytucji Otoczenia Biznesu w województwie podkarpackim. Prezentacja wstępnego raportu z badania Potencjał i działalność Instytucji Otoczenia Biznesu w województwie podkarpackim Prezentacja wstępnego raportu z badania Rzeszów, 14 grudnia 2017 r. 1. Cele badania 2. Zakres badania 3. Metody 4. Zdiagnozowane

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

Instytucja otoczenia biznesu na przykładzie Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. Mariusz Bednarz Prezes Zarządu RARR S.A.

Instytucja otoczenia biznesu na przykładzie Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. Mariusz Bednarz Prezes Zarządu RARR S.A. Mariusz Bednarz Prezes Zarządu RARR S.A. Instytucja Otoczenia Biznesu (IOB) to podmiot prowadzący działalność na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności, niedziałający dla zysku lub przeznaczający

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie współpracy dla innowacji

Rozwijanie współpracy dla innowacji Rozwijanie współpracy dla innowacji Warsztat dr inż. Anna Sworowska na zlecenie Górnośląskiej Agencji Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o. Radlin, 14 marca 2014 r. Cel spotkania Po co to wszystko? uzasadnienie

Bardziej szczegółowo

WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY

WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW 2004-2006 Krzysztof Gulda p.o. Dyrektora Departament Innowacyjności

Bardziej szczegółowo

Instytucje otoczenia biznesu a rozwój przedsiębiorstw ujęcie regionalne

Instytucje otoczenia biznesu a rozwój przedsiębiorstw ujęcie regionalne Tomasz Dorożyński * Instytucje otoczenia biznesu a rozwój przedsiębiorstw ujęcie regionalne Wstęp Ze względu na dużą liczbę programów pomocy publicznej oraz skomplikowany system instytucjonalno-prawny,

Bardziej szczegółowo

Żabia Wola, 19 maja 2016 r. Beata Ostrowska.

Żabia Wola, 19 maja 2016 r. Beata Ostrowska. Żabia Wola, 19 maja 2016 r. Beata Ostrowska Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw została powołana przez Mazowiecką Izbę Rzemiosła i Przedsiębiorczości w 1992 roku. MISJA FUNDACJI MSP: Propagowanie

Bardziej szczegółowo

2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw. Dr Barbara Grzybowska. Warszawa, maj 2010

2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw. Dr Barbara Grzybowska. Warszawa, maj 2010 2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności j mikroprzedsiębiorstw Dr Barbara Grzybowska Warszawa, maj 2010 PLAN WYSTĄPIENIA 1. Współpraca mikroprzedsiębiorstw z innymi podmiotami w zakresie realizacji

Bardziej szczegółowo

Klastry- podstawy teoretyczne

Klastry- podstawy teoretyczne Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra

Bardziej szczegółowo

Stan i kierunki rozwoju instytucji proinnowacyjnych w województwie dolnośląskim

Stan i kierunki rozwoju instytucji proinnowacyjnych w województwie dolnośląskim Stan i kierunki rozwoju instytucji proinnowacyjnych w województwie dolnośląskim Seminarium konsultacyjne III Wrocław, 10 grudnia 2010 r. Plan prezentacji I. Cele i zakres badania II. Metodologia i przebieg

Bardziej szczegółowo

Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji

Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji 2010 Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji Paweł Czyż Warszawa, maj 2010 WPROWADZENIE Ewolucja teorii wzrostu gospodarczego i podejścia do innowacji Od podejścia neoklasycznego

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorcza Łomża otwarci na Biznes

Przedsiębiorcza Łomża otwarci na Biznes PROGRAM ROZWOJU MIASTA ŁOMŻA DO ROKU 2020 PLUS CEL HORYZONTALNY I: KULTURA, EDUKACJA I SPORT JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO CEL HORYZONTALNY II: INFRASTRUKTURA JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO -

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP

FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP Iwona Szendel Dyrektor Zespołu Instrumentów Inwestycyjnych Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL

Bardziej szczegółowo

Organizacje udzielające pomocy przedsiębiorcom

Organizacje udzielające pomocy przedsiębiorcom Organizacje udzielające pomocy przedsiębiorcom Fundacja Inkubator ul. Piotrkowska 114, 90-006 Łódź tel. 042 633 16 55, fax: 042 633 87 13 www.inkubator.org.pl e-mail: sekretariat@inkubator.org.pl Fundacja

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG) Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju

Bardziej szczegółowo

Ocena realizacji celu strategicznego RIS: Integracja środowisk społecznogospodarczych. Wanda M. Gaczek Józef Komorowski Rober Romanowski

Ocena realizacji celu strategicznego RIS: Integracja środowisk społecznogospodarczych. Wanda M. Gaczek Józef Komorowski Rober Romanowski Ocena realizacji celu strategicznego RIS: Integracja środowisk społecznogospodarczych regionu Wanda M. Gaczek Józef Komorowski Rober Romanowski Struktura opracowania 1. Źródła informacji, metoda oceny

Bardziej szczegółowo

Witamy w Biurze Obsługi Inwestora i Promocji Gospodarczej

Witamy w Biurze Obsługi Inwestora i Promocji Gospodarczej Witamy w Biurze Obsługi Inwestora i Promocji Gospodarczej Biuro Obsługi Inwestora i Promocji Gospodarczej działa w ramach struktury Urzędu Miasta Stalowej Woli. Funkcjonuje od lipca 2017 roku kiedy, stało

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU SPIN-OFF

WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU SPIN-OFF WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU SPIN-OFF ZARZĄDZANIE SIECIĄ WSPÓŁPRACY MŚP Łukasz Pytliński CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej Wrzesień 2010 1 WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU

Bardziej szczegółowo

Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej

Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej Prof. zw. dr hab. inż. Jan Koch Wrocław, 14 grudnia 2011 r. Akt powołania i statut WCTT Centrum powołano 23 marca 1995 r. WCTT jest pierwszym

Bardziej szczegółowo

dla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG

dla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG dla badań i rozwoju: Oś Priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Oś Priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R Oś Priorytetowa 3. Kapitał

Bardziej szczegółowo

LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013

LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 MOśLIWO LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 2013 Działalno alność PARP na rzecz wspierania rozwoju i innowacyjności ci polskich przedsiębiorstw Izabela WójtowiczW Dyrektor Zespołu

Bardziej szczegółowo

Obecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP

Obecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP 2010 Aneta Wilmańska Zastępca Prezesa PARP Obecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP Wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw nowe perspektywy Warszawa, 26 maja 2010 r. PARP na rzecz rozwoju

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Marcin Twardokus Departament Programów Regionalnych Główny Punkt

Bardziej szczegółowo

Dotacje dla wiedzy i technologii

Dotacje dla wiedzy i technologii Dotacje dla wiedzy i technologii Ewelina Hutmańska, Wiceprezes Zarządu Capital-ECI sp. z o.o. Polskie firmy wciąż są wtórnymi innowatorami Ponad 34,5 mld zł wydały na innowacje firmy, zatrudniające powyżej

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania

Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Rozporządzenie ogólne PE i Rady Ukierunkowanie

Bardziej szczegółowo

Konferencja pt. Transformacja Gospodarcza Subregionu Konińskiego kierunek wodór. 12 grudnia 2018r.

Konferencja pt. Transformacja Gospodarcza Subregionu Konińskiego kierunek wodór. 12 grudnia 2018r. Konferencja pt. Transformacja Gospodarcza Subregionu Konińskiego kierunek wodór 12 grudnia 2018r. O AGENCJI Działamy na rynku ponad 25 lat Jesteśmy spółką Marszałka Województwa Wielkopolskiego utworzoną

Bardziej szczegółowo

Festiwal Promocji Gospodarczej Warmii i Mazur. Działdowo, 27-28 listopada 2014

Festiwal Promocji Gospodarczej Warmii i Mazur. Działdowo, 27-28 listopada 2014 Festiwal Promocji Gospodarczej Warmii i Mazur Działdowo, 27-28 listopada 2014 Perspektywy inwestycyjne. Co przyciąga inwestorów zagranicznych i polskich? prognozy i trendy Ocena działań gmin w celu przyciągnięcia

Bardziej szczegółowo

Krajowy Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw instytucjonalne wsparcie sektora MSP

Krajowy Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw instytucjonalne wsparcie sektora MSP Krajowy Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw instytucjonalne wsparcie sektora MSP Michał Kołodziejski Zespół Instytucjonalnego Systemu Wsparcia PARP Sieć współpracujących ze sobą ośrodków

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r

MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r Możliwości finansowania dla MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII 03 czerwca 2008 r OLGA WARZECHA CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII AGH Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych tel. 12 617 31 59 warzecha@agh.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Fiszka oferty usług proinnowacyjnych

Fiszka oferty usług proinnowacyjnych Fiszka oferty usług proinnowacyjnych I. Akredytowany wykonawca 1. Nazwa wykonawcy "MERITUM" LUBELSKA GRUPA DORADCZA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ 2. Forma prawna prowadzonej działalności Spółka

Bardziej szczegółowo

Nauka- Biznes- Administracja

Nauka- Biznes- Administracja Nauka- Biznes- Administracja Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne ze szczególnym uwzględnieniem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Warszawa, 28 stycznia 2007 1 Narodowe Strategiczne

Bardziej szczegółowo

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR:

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR: Czym jest SIR? Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich funkcjonuje w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (podsieć KSOW) i ma charakter otwarty. Uczestnikami Sieci mogą być wszystkie

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r.

Przedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r. Przedsiębiorczość akademicka Spółki spin-off i spin-out Uwarunkowania prawne: -Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DZ.U. Nr 164 poz. 1365 z poźn. zmianami) -Ustawa z dnia 15 września

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego www.pwc.com Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu

Bardziej szczegółowo

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 1 Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 w Wielkopolsce Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 2 Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie

Bardziej szczegółowo

Projekty proinnowacyjne inicjatywy instytucji otoczenia biznesu wspierające innowacyjność firm

Projekty proinnowacyjne inicjatywy instytucji otoczenia biznesu wspierające innowacyjność firm Projekty proinnowacyjne inicjatywy instytucji otoczenia biznesu wspierające innowacyjność firm Bydgoszcz, 14.05.2014 Pracodawcy Pomorza i Kujaw Związek Pracodawców Pracodawcy Pomorza i Kujaw to regionalny

Bardziej szczegółowo

Region i jego rozwój w warunkach globalizacji

Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na

Bardziej szczegółowo

Konsultacja publiczna na temat skuteczności wsparcia innowacji w Europie. Kwestionariusz Cześć B, podmioty instytucjonalne

Konsultacja publiczna na temat skuteczności wsparcia innowacji w Europie. Kwestionariusz Cześć B, podmioty instytucjonalne Konsultacja publiczna na temat skuteczności wsparcia innowacji w Europie Kwestionariusz Cześć B, podmioty instytucjonalne Sekcja I: Identyfikacja respondenta 1. Skąd dowiedział(a) się Pan(i)o konsultacji

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO Załącznik do uchwały nr 463 Senatu UZ z 29.04.2015r. REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO 1. Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych. Radlin, 14 marca 2014 r.

Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych. Radlin, 14 marca 2014 r. Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych Radlin, 14 marca 2014 r. Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych Cele Obserwatoriów Specjalistycznych 1. Wsparcie i usprawnienie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Ocena funkcjonowania instytucji otoczenia biznesu w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym na podstawie wyników badania bezpośredniego. 1.

Ocena funkcjonowania instytucji otoczenia biznesu w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym na podstawie wyników badania bezpośredniego. 1. Studia Prawno-ekonomiczne, t. LXXXVII, 2013 PL ISSN 0081-6841 s. 161 173 Tomasz Dorożyński* Wojciech Urbaniak** Ocena funkcjonowania instytucji otoczenia biznesu w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym na podstawie

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób park technologiczny może wspomóc transfer wiedzy na Mazowszu. Michał Dzierżawski Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny S.A.

W jaki sposób park technologiczny może wspomóc transfer wiedzy na Mazowszu. Michał Dzierżawski Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny S.A. W jaki sposób park technologiczny może wspomóc transfer wiedzy na Mazowszu Michał Dzierżawski Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny S.A. Rys historyczny: Koncepcja Parku Przemysłowo- Technologicznego

Bardziej szczegółowo

Cel Działania: Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb regionalnej gospodarki.

Cel Działania: Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb regionalnej gospodarki. Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Cel Działania: Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb

Bardziej szczegółowo

Działania PARP na rzecz rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce

Działania PARP na rzecz rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce 2010 Aneta Wilmańska zastępca prezesa PARP Działania PARP na rzecz rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w Polsce Własność przemysłowa w innowacyjnej gospodarce Zarządzanie innowacjami: ekonomiczne aspekty

Bardziej szczegółowo

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Stan wdrażania informacje podstawowe Oś priorytetowa I Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka w ramach Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln euro;

Bardziej szczegółowo

Otoczenie biznesu OTOCZENIE BIZNESU

Otoczenie biznesu OTOCZENIE BIZNESU Otoczenie biznesu OTOCZENIE BIZNESU Na terenie Krosna i regionu działają liczne instytucje, organizacje i stowarzyszenia, które w istotny sposób przyczyniają się do rozwoju biznesu, szczególnie małych

Bardziej szczegółowo

na rzecz transferu wiedzy i innowacji do gospodarki

na rzecz transferu wiedzy i innowacji do gospodarki budować sieci współpracy na rzecz transferu wiedzy i innowacji do gospodarki Miasto Poznań przyjazne dla przedsiębiorców Władze Miasta Poznania podejmują szereg działań promujących i wspierających rozwój

Bardziej szczegółowo

Finansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych

Finansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych Finansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Lublin, 22 czerwca 2015 r. Wyzwanie na najbliższe lata zwiększenie poziomu zatrudnienia

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008 Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,

Bardziej szczegółowo

Wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP

Wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP Wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP 2014-2020 Bydgoszcz, 28.09.2015 r. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii

Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Zielona Góra, 31 marca 2010 r. Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu Zielonogórskiego Uniwersytet Zielonogórski O Uczelni jedyny uniwersytet w regionie, różnorodność kierunków

Bardziej szczegółowo

Mapa drogowa przygotowania procesu wyłaniania KKK - perspektywa PARP

Mapa drogowa przygotowania procesu wyłaniania KKK - perspektywa PARP 2014 Joanna Podgórska Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Mapa drogowa przygotowania procesu wyłaniania KKK - perspektywa PARP Wsparcie klastrów na poziomie krajowym i regionalnym Konferencja

Bardziej szczegółowo

Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań

Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2014-2020 II Forum Innowacji Transportowych

Bardziej szczegółowo

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Zarys wybranych programów form wsparcia MSP w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Paweł Czyż, PARP, 2004 1. Sektorowy

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie nakładów na działalność B+R i transfer technologii w RPO WM na lata 2007-2013

Podsumowanie nakładów na działalność B+R i transfer technologii w RPO WM na lata 2007-2013 Podsumowanie nakładów na działalność B+R i transfer technologii w RPO WM na lata 2007-2013 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Warszawa, 11 grudnia 2013 br. DIAGNOZA WYZWAŃ, POTRZEB I POTENCJAŁÓW

Bardziej szczegółowo

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu

Bardziej szczegółowo

Działania PARP na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności

Działania PARP na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności 2009 Aneta Wilmańska Zastępca Prezesa Działania PARP na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności Warszawa, 22 kwietnia 2009 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PARP jest rządową agencją podległą

Bardziej szczegółowo

PARP przyjmuje wnioski związane z dofinansowaniem innowacyjnych projektów dla firm.

PARP przyjmuje wnioski związane z dofinansowaniem innowacyjnych projektów dla firm. PARP przyjmuje wnioski związane z dofinansowaniem innowacyjnych projektów dla firm. W poprzednim wydaniu biuletynu BDO informowaliśmy, że od 12 maja br. PARP przyjmuje wnioski związane z dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

Specjalizacje lokalne, lokalne bieguny wzrostu. Gospodarka i przedsiębiorczość. Instytucje otoczenia biznesu i administracja Kultura innowacji.

Specjalizacje lokalne, lokalne bieguny wzrostu. Gospodarka i przedsiębiorczość. Instytucje otoczenia biznesu i administracja Kultura innowacji. Obszary wsparcia Świętokrzyskiego Systemu Innowacji / Zespół Problemowy Wiedza, umiejętności, kwalifikacje Rozwój kompetencji kadry dydaktycznej Rozwój kompetencji pracowników naukowych Rozwój kompetencji

Bardziej szczegółowo

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH S.A.

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH S.A. POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH S.A. Współpraca Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych z samorządami gminnymi i specjalnymi strefami ekonomicznymi w kontekście pozyskiwania

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorcza Łomża otwarci na Biznes

Przedsiębiorcza Łomża otwarci na Biznes PROGRAM ROZWOJU MIASTA ŁOMŻA DO ROKU 2020 PLUS CEL HORYZONTALNY I: KULTURA, EDUKACJA I SPORT JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO CEL HORYZONTALNY II: INFRASTRUKTURA JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO -

Bardziej szczegółowo

Klaster. Powiązanie kooperacyjne (PK) Inicjatywa klastrowa (IK) DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy

Klaster. Powiązanie kooperacyjne (PK) Inicjatywa klastrowa (IK) DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy Klaster skupisko podmiotów występujących na danym terenie, ogół podmiotów w danej branży/sektorze gospodarki itd. Powiązanie kooperacyjne (PK) podstawowy, niesformalizowany

Bardziej szczegółowo

Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej

Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej Towarzystwo Inicjatyw Europejskich ul. Próchnika 1 lok. 303 90-408 Maj 2013 Operator Programu Wolontariatu Długoterminowego

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. mgr Piotr Modzelewski

Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. mgr Piotr Modzelewski Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej mgr Piotr Modzelewski Ramowy program zajęć 1. Instrumenty realizacji polityki regionalnej UE w latach 2007-2013 2. Struktura zarządzania programami

Bardziej szczegółowo

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Rafał Solecki Dyrektor MCP Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości (MCP) jest

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw 2014 Bożena Lublińska Kasprzak Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw Warszawa, 24 czerwca 2014 r.,

Bardziej szczegółowo

Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET. KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw

Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET. KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET w ramach projektu KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw Warszawa, 21 czerwca 2012 r. Sieć KIGNET Sieć współpracy, którą tworzą izby

Bardziej szczegółowo

Oczekiwania przedsiębiorców wobec władz lokalnych. Tadeusz Donocik Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach Katowice, 12 listopada 2007r.

Oczekiwania przedsiębiorców wobec władz lokalnych. Tadeusz Donocik Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach Katowice, 12 listopada 2007r. Oczekiwania przedsiębiorców wobec władz lokalnych Tadeusz Donocik Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach Katowice, 12 listopada 2007r. Współpraca władz lokalnych z przedsiębiorcami poprzez instytucje

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja

Bardziej szczegółowo

Możliwości pozyskania dofinansowania dla przedsiębiorców z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój

Możliwości pozyskania dofinansowania dla przedsiębiorców z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój Możliwości pozyskania dofinansowania dla przedsiębiorców z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój Struktura PO IR Osie priorytetowe 1. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa 2. Wsparcie

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja

Bardziej szczegółowo

DLA ROZWOJU MAZOWSZA. www.mazowia.eu

DLA ROZWOJU MAZOWSZA. www.mazowia.eu DLA ROZWOJU MAZOWSZA Stwarzamy warunki do rozwoju firm Działanie 1.4 Wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu Priorytet I Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzinstytucjonalne formy wsparcia badań i komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych - wyniki badań

Wewnątrzinstytucjonalne formy wsparcia badań i komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych - wyniki badań Wewnątrzinstytucjonalne formy wsparcia badań i komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych - wyniki badań Koncepcja międzyinstytucjonalnego ośrodka wspierania badań Dominika Walec Uniwersytet Ekonomiczny

Bardziej szczegółowo

Dr Bogusław Klimczuk 1

Dr Bogusław Klimczuk 1 Dr Bogusław Klimczuk 1 2 3 4 RPO Województwo Lubelskie 2014-2020 5 6 Forma wsparcia Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne Instrumenty mieszane 7 Zasada koncentracji tematycznej środków w RPO WL 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Zwiększanie dynamiki rozwoju przedsiębiorczości i innowacji w regionie w oparciu o kapitał prywatny

Zwiększanie dynamiki rozwoju przedsiębiorczości i innowacji w regionie w oparciu o kapitał prywatny Zwiększanie dynamiki rozwoju przedsiębiorczości i innowacji w regionie w oparciu o kapitał prywatny - z doświadczeń regionalnej sieci aniołów biznesu przy Lubelskiej Fundacji Rozwoju Lubelska Sieć Aniołów

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Instrumenty wsparcia przedsiębiorców w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój I. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja

Bardziej szczegółowo

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r. I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie

Bardziej szczegółowo

Finansowanie MSP z funduszy europejskich w perspektywie oraz Konferencja SOOIPP Warszawa, maj 2019

Finansowanie MSP z funduszy europejskich w perspektywie oraz Konferencja SOOIPP Warszawa, maj 2019 Finansowanie MSP z funduszy europejskich w perspektywie 2014-20 oraz 2021-27 Konferencja SOOIPP Warszawa, maj 2019 Wsparcie przedsiębiorstw w POIR Finansowanie: badań i prac rozwojowych, inwestycji, w

Bardziej szczegółowo

Instrumenty II i III osi priorytetowej Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020

Instrumenty II i III osi priorytetowej Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 Instrumenty II i III osi priorytetowej Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Założeniem POIR jest wsparcie realizacji całego procesu powstawania

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji

Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji Agnieszka Matuszak 1 Strona 0 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA BADAŃ PRZEMYSŁOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH ORAZ WDROŻEŃ INNOWACJI Jednym

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny woj. kujawsko-pomorskie. Planowane konkursy - rok 2011

Regionalny Program Operacyjny woj. kujawsko-pomorskie. Planowane konkursy - rok 2011 Regionalny Program Operacyjny woj. kujawsko-pomorskie Ostatnia aktualizacja info na stronie www Szczegółowe informacje odnośnie działań w ramach RPO WP uszczegółowienie. (http://mojregion.eu/regionalny-programoperacyjny-wojewodztwa-kujawsko-pomorskiego/wazne-dokumenty/dokumenty-programowe/szczegolowy-opis-osi-prioryt.html)

Bardziej szczegółowo

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r.

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r. Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski Kraków, 9 marca 2012 r. Etap diagnostyczny Diagnoza pogłębiona (załącznik do RSI WM 2012-2020) Synteza diagnozy część 2 dokumentu RSI Analiza

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie częściowe

Sprawozdanie częściowe Sprawozdanie częściowe okres sprawozdawczy: 25.06.2014 r. 31.12.2014 r. MIASTO KONIN PROGRAM WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W KONINIE NA LATA 2014 2016 PROGRAM OPERACYJNY Konin, 2015 r. Wersja z _02_02_2015

Bardziej szczegółowo

WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE

WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE RCITT to: Doświadczony Zespół realizujący projekty Baza kontaktów w sferze nauki i biznesu Fachowe doradztwo Otwartość na nowe pomysły

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XLI/412/01 Rady Miasta Oświęcim z dnia 6 marca 2001 r.

Uchwała Nr XLI/412/01 Rady Miasta Oświęcim z dnia 6 marca 2001 r. Uchwała Nr XLI/412/01 Rady Miasta Oświęcim z dnia 6 marca 2001 r. w sprawie: zmiany uchwały nr XXXV/342/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 25 października 2000r. Na podstawie art. 18 ust.1 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Inkubatory i parki technologiczne w województwie śląskim. Spotkanie okrągłego stołu. Gliwice, 26 marca 2007r.

Inkubatory i parki technologiczne w województwie śląskim. Spotkanie okrągłego stołu. Gliwice, 26 marca 2007r. Inkubatory i parki technologiczne w województwie śląskim Spotkanie okrągłego stołu Gliwice, 26 marca 2007r. Główne punkty prezentacji 1. Rola inkubatorów i parków technologicznych 2. Partnerzy 3. Usługi

Bardziej szczegółowo

Spełnione Data wpisu do KRS: 23.10.2003 r. Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów

Spełnione Data wpisu do KRS: 23.10.2003 r. Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów 16 lipca 2007 r. zgłoszenia poprawne pod względem formalnym, tj. spełniające łącznie 3 kryteria podane w ogłoszeniu o naborze, zostały przekazane Radzie Działalności PoŜytku Publicznego, celem uzyskania

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W MAŁOPOLSCE

WSPARCIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W MAŁOPOLSCE WSPARCIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W MAŁOPOLSCE Iwona Harnik 24 kwietnia 2007 r. Kraków 2007 Rola MARR S.A. Efektywne i skuteczne wspieranie rozwoju społecznego i gospodarczego Małopolski poprzez podejmowanie

Bardziej szczegółowo