Europa dla Aktywnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Europa dla Aktywnych"

Transkrypt

1 SKIBIŃSKA: ŁADNE OPAKOWANIE NIE POMOŻE BRAUN: CO DALEJ Z WYNIKAMI DIALOGU? DUSZCZYK: PRACA W WAKACJE, CZYLI WAKACJE W PRACY Europa dla Aktywnych KWARTALNIK FRSE NR 11 WIOSNA 2012/2013 ISSN NAKŁAD 6 TYS. EGZ. Czy polska młodzież jest aktywna? s. 9 Startuje U-Multirank: nowy ranking uczelni w UE s. 7 Leonardo da Vinci: jak unijny program pomaga policji s. 13 Bruksela apeluje o pracę dla młodych WYDARZENIE Rada UE ds. Zatrudnienia przyjęła pakiet zaleceń dotyczący Gwarancji dla młodzieży. Zgodnie z nim państwa członkowskie mają zapewnić osobom kończącym naukę lub tracącym pracę oferty zatrudnienia, stażu, dalszej edukacji lub przyuczenia do zawodu Krzysztof Szwałek redaktor Europy dla Aktywnych redakcja@eurodesk.pl Gwarancje mają obejmować młodzież w wieku od 15. do 24. roku życia. Państwa członkowskie, które zdecydują się wypełnić zalecenia Brukseli, będą miały 4 miesiące na przedstawienie dobrej jakości ofert. Cel zmian jest oczywisty: chodzi o zmniejszenie katastrofalnego bezrobocia wśród młodych Europejczyków. Według danych Eurostatu z października 2012 r. w Grecji sięgnęło ono 57,6 proc., w Hiszpanii 55,8 proc., a we Włoszech 36,5 proc. Zdaniem Brukseli wydatki związane z tworzeniem systemu Gwarancji w dłuższym terminie będą niższe niż społeczne i ekonomiczne koszty bezrobocia wśród młodych ludzi. Jak w praktyce mają wyglądać Gwarancje? Komisja w swoich dokumentach nie wdaje się w szczegóły. Sugeruje jednak, by kraje UE wzmocniły partnerstwa między publicznymi i prywatnymi służbami zatrudnienia, związkami pracodawców i pracowników oraz szkołami i przedsiębiorcami. Młodzież ma być zachęcana do rejestrowania się w pośredniakach, by te mogły zająć się nią w szczególny, zindywidualizowany sposób i pomóc już na wczesnym etapie. W tworzeniu rozwiązań służących wdrożeniu Gwarancji aktywny udział mają brać organizacje młodzieżowe. O wprowadzenie Gwarancji dla młodzieży wielokrotnie apelował Parlament Europejski Narzędziem promocji ma być m.in. Europejski Portal Młodzieżowy. Zdaniem Brukseli Gwarancje mogą być też sposobem na uporanie się z problemem braku pracowników o określonych kwalifikacjach staże i praktyki mają być oferowane przede wszystkim w branżach, gdzie to zjawisko jest najbardziej widoczne m.in. w sektorach związanych z zieloną gospodarką, technologiami informacyjno-telekomunikacyjnymi oraz ochroną zdrowia. Unia chce, by państwa zadbały o podnoszenie kompetencji osób przedwcześnie kończących edukację i obniżały pozapłacowe koszty pracy, by zatrudnianie nie było tak dużym obciążeniem dla pracodawców. FOT. EUROPEAN PARLIAMENT Unia nie ma wątpliwości: wprowadzenie Gwarancji będzie kosztowne. Państwa mogą liczyć na pomoc z budżetu Wspólnoty. Unia Europejska w latach przeznaczy na ten cel 6 mld euro. Połowę tej kwoty wyłoży Europejski Fundusz Społeczny, resztę stanowić będą środki ze specjalnej linii budżetowej służącej walce z bezrobociem młodzieży. Pieniądze te trafią do regionów, w których bezrobocie młodzieży przekracza 25 proc. Politycy i przedstawiciele Unii wierzą, że Gwarancje dla młodzieży spełnią swoje zadanie nie brakuje jednak głosów sceptycznych. Analitycy z niemieckiego ośrodka Centrum für Europäische Politik, zajmujący się analizą prawa gospodarczego Unii Europejskiej twierdzą, że Gwarancje to ślepa uliczka. Nie doprowadzą do podniesienia poziomu zatrudnienia wśród młodych ludzi, ponieważ miejsca pracy powstają nie dzięki rządowym obietnicom, a wskutek decyzji przedsiębiorców, którzy do ich podjęcia nie mogą być przez rząd zmuszani twierdzą przedstawiciele CEP. Ich zdaniem Gwarancje to powrót do przegranych, socjalistycznych ideologii. Ich wdrożenie może w najlepszym razie doprowadzić do powstania nowych miejsc pracy w administracji rządowej oraz praktyk lub staży w urzędach twierdzą eksperci CEP. Rada UE proponuje, by Gwarancje wdrażać najszybciej jak to możliwe, najlepiej już od 2014 r. W krajach mających poważne kłopoty gospodarcze możliwe będzie jednak rozłożenie tego zadania na dłuższy okres. Rekomendacje Rady UE: documents/youth_guarantee.pdf W NUMERZE NIE TYLKO SKUTEK, ALE I SENS. Niezależnie od przyszłości Comeniusa, umiejętność tworzenia partnerstw będzie miała kluczowe znaczenie. Strona 4 UMIĘDZYNARODOWIENIE KSZTAŁCENIA. By osiągnąć międzynarodowy sukces, uczelnie powinny wybierać dziedziny współpracy zgodne z ich wizją i misją. Strona 6 ROZWAŻNIE I ROMANTYCZNIE. Jak powinna działać Polska Rada Organizacji Młodzieżowych? Strona 8 W INTERNECIE BAZA WIEDZY O PARTNERSKICH PROJEKTACH GRUNDTVIGA: Szukaj na stronie: FOT. SADI JUNIOR PHOTOGRAPHY/FLICKR.COM Trzy projekty, tysiące beneficjentów FUNDUSZE EUROPEJSKIE Od 2012 r. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji jest beneficjentem systemowym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Oprac. Malwina Górecka Zespół Promocji FRSE malwina.gorecka@frse.org.pl FRSE realizuje trzy projekty w ramach Priorytetu III, Wysoka Jakość Systemu Oświaty: Staże i praktyki zagraniczne dla osób kształcących się i szkolących zawodowo, Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych oraz Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych. Dwa pierwsze projekty tworzą pionierską w skali Unii Europejskiej synergię z programem Uczenie się przez całe życie, zakładając wykorzystanie doświadczeń programów Comenius i Leonardo da Vinci. Natomiast projekt Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów insty- tucjonalnych jest pierwszym tego typu projektem wykorzystującym doświadczenia programu Leonardo dla grupy docelowej programu Comenius. Projekty systemowe realizowane przez FRSE mają na celu dofinanso- 11,7 MLD EURO WYNOSI BUDŻET PROGRAMU KAPITAŁ LUDZKI NA LATA wanie zagranicznych mobilności nauczycieli, przyszłych nauczycieli, kadry edukacyjnej oraz osób szkolących się i kształcących zawodowo. Będą oni mogli skorzystać z kursów szkoleniowych, seminariów, praktyk, staży, wizyt studyjnych oraz innych form podwyższania kwalifikacji profesjonalnych z zastoso- waniem międzynarodowej wymiany doświadczeń. Realizacja projektów wspiera zdobywanie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji mających na celu profesjonalny rozwój oraz zwiększanie szans na zatrudnienie. Dodatkowo projekty instytucjonalne zakładają włączenie instytucji do współpracy międzynarodowej. Do końca 2015 r. z zagranicznych wyjazdów mają szansę skorzystać tysiące osób. Terminy składania wniosków w 2013 r. to 28 czerwca i 28 października dla projektu Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych oraz 30 kwietnia i 17 września dla projektu Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych. Więcej informacji na stronie: pokl.frse.org.pl

2 Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 2 Druga strona Fundacji EUROPEJSKI liczba numeru ZAREJESTROWANYCH PROJEKTÓW PROGRAMU ETWINNING W POLSCE! Dziesięciotysięczny projekt jest realizowany przez p. Bogumiłę Kułakowską w Gimnazjum nr 11 w Częstochowie. FELIETON Dublin młodych Michał Braun W połowie marca do stolicy Irlandii przyjechali przedstawiciele młodzieży oraz decydenci z całej Europy. Trzy dni dyskusji doprowadziły do przyjęcia rekomendacji, które mają wpłynąć na polepszenie sytuacji młodych, wykluczonych Europejczyków. To już norma: reprezentantów młodzieży z całej Europy na Unijną Konferencję Młodzieżową zaprasza kraj sprawujący prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Oprócz młodych na spotkaniu pojawiają się reprezentanci ministerstw odpowiedzialnych za sprawy młodzieży oraz przedstawiciele organizacji międzynarodowych. Konferencja jest ważną częścią dialogu usystematyzowanego UE z młodzieżą. W każdym kraju prowadzone są szerokie konsultacje na ustalony przez Prezydencję temat. Dzięki nim uczestnicy konferencji nie reprezentują swojego zdania, ale opinie tysięcy młodych Europejczyków. Irlandzka prezydencja wybrała włączenie społeczne. W Polsce przeprowadzono konsultacje z prawie tysiącem osób. Wynikiem konferencji jest 21 rekomendacji, które posłużą przyjęciu dokumentów przez Radę UE. Dialog UE z młodzieżą jest bardzo ważnym krokiem do włączania młodych w procesy decyzyjne. Ważne jednak, że zaangażowanie we wpływanie na decyzje nie kończy się na konferencji. Przyjęcie konkluzji czy rezolucji przez Radę Unii Europejskiej to pierwszy krok do zmian. Co dalej? Polska Rada Organizacji Młodzieżowych, tak jak inne narodowe rady młodzieży, zabiega o wdrożenie wyników dialogu w Polsce. Przed nami długa droga, ale widzimy, że pierwsze z nich są już wcielane w życie! Michał Braun, Polska Rada Organizacji Młodzieżowych Moc nowych możliwości WYDARZENIA Promocja projektów POKL, szkolenia z narzędzi etwinningu i dyskusja o umiędzynarodowieniu uczelni... Początek roku był w FRSE bardzo intensywny Agnieszka Pietrzak dyrektorka promocji i komunikacji FRSE agnieszka.pietrzak@frse.org.pl Ponad stu przedstawicieli instytucji edukacyjnych, dyrektorów szkół i nauczycieli z Małopolski wzięło udział w konferencji Zagraniczna mobilność nauczycieli i uczniów kluczem do podniesienia jakości w edukacji, zorganizowanej przez FRSE 4 marca w Tarnowie. Impreza zainaugurowała trzy projekty systemowe POKL realizowane przez Fundację (piszemy o nich na str. 1). Konferencję otworzyli Urszula Augustyn, posłanka na Sejm RP, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży i członkini Rady FRSE, a także Krystyna Latała, wiceprezydent Tarnowa oraz Tomasz Bratek, zastępca dyrektora generalnego FRSE. W czasie spotkania o potrzebie realizacji projektów mobilności w polskich szkołach przekonywali dr Jerzy Lackowski, dyrektor Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dr Małgorzata Pamuła-Behrens, kierownik pracowni dydaktyki w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Uczestnicy konferencji poznali zalety staży, praktyk i kursów doskonalenia zawodowego, mieli też szansę na konsultacje z ekspertami FRSE. Fundacja zorganizowała również spotkania informacyjne na temat projektu POKL Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych w Katowicach, Bydgoszczy i Chełmie. Kolejne wydarzenia wkrótce. Umiędzynarodowienie polskich uczelni było natomiast tematem styczniowej konferencji Studenci zagraniczni w Polsce zorganizowanej w Warszawie przez Fundację Edukacyjną Perspektywy w partnerstwie z Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji i British Council. Podczas panelu Jak wykorzystać programy Unii Europejskiej do poprawy konkurencyjności polskich szkół wyższych?, którego gospodarzem była Konferencję w Tarnowie otwierał m.in. Tomasz Bratek, zastępca dyrektora generalnego FRSE (z lewej) Program etwinning skierował swoją ofertę tym razem do nauczycieli z województwa łódzkiego. Poznali ONi przykłady zajęć lekcyjnych z zastosowaniem TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH FRSE, uczestnicy imprezy poznali dwa odmienne przykłady szkół wyższych walczących o miano międzynarodowych. Akademia im. Leona Koźmińskiego i Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie działają w różnych warunkach, ale obydwie mogą się pochwalić sukcesami w umiędzynarodowieniu. Zgromadzeni poznali też wyniki przeprowadzonych przez IRO s Forum badań na temat funkcji biur współpracy z zagranicą na uczelni. Panel FRSE prowadziła Beata Skibińska, wieloletnia szefowa programu wymiany akademickiej Erasmus. Konferencję gościł Uniwersytet Warszawski. Pierwsze miesiące 2013 r. to również czas szkoleń. Program etwinning skierował swoją ofertę tym razem do nauczy- cieli z województwa łódzkiego. 1 lutego zorganizował konferencję warsztatową, z której skorzystało ponad 120 entuzjastów zainteresowanych rozpoczęciem projektów europejskiej współpracy szkół z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Uczestnicy poznali przykłady zajęć lekcyjnych z zastosowaniem ICT oraz sposoby angażowania uczniów we współpracę i motywowania ich do nauki. W części warsztatowej zapoznali się z narzędziami internetowymi programu etwinning. Patronat nad spotkaniem objęli marszałek województwa łódzkiego, łódzki kurator oświaty i prezydent miasta Łodzi. Więcej o działalności FRSE: MASZ OCHOTĘ? wyrazić swoje zdanie na temat polityki młodzieżowej? podyskutować z decydentami, o tym, co Cię boli lub cieszy? zgłosić postulaty pod adresem Unii Europejskiej? Już wkrótce będzie ku temu okazja! Szczegóły na stronie: KRONIKA KWARTAŁU Nowe perpektywy współpracy 20 lat minęło... FRSE obchodzi w tym roku 20. urodziny. Z tej okazji jesienią odbędzie się w Warszawie jubileuszowa impreza połączona z galą konkursu EDUinspiracje. Fundacja wyda też okolicznościowy album prezentujący jej historię i wkład w rozwój polskiej i międzynarodowej edukacji na przestrzeni dwóch dekad. O kolejnych atrakcjach w następnym numerze. Nasze Regio najlepsze w Europie Polska zajęła pierwsze miejsce wśród krajów europejskich pod względem licz- by projektów aktualnie realizowanych w ramach akcji Partnerskie Projekty Regio w programie Comenius. W 2012 r. podpisaliśmy 33 umowy. Wyprzedziliśmy Turcję z 29 projektami. Środki w ramach Regio są wykorzystywane do modernizowania systemu edukacji na poziomie lokalnym i regionalnym. Korzystają z nich samorządy terytorialne i kuratoria oświaty. Polska zwycięża w etwinningu Sześć nauczycielek z Polski zostało nagrodzonych podczas dorocznej międzynarodowej konferencji programu etwinning, która odbyła się 14 marca w Lizbonie. Tematyka polskich projektów była bardzo różnorodna budowa wirtualnej Tęczowej Wioski, opieka nad bezdomnymi zwierzętami czy obserwacje astronomiczne. Łącznie nagrodzono 12 projektów wybranych spośród 300 zgłoszonych. Lista polskich zwyciężczyń na O U-Multiranku w Dublinie Delegacja FRSE wzięła udział w styczniowej konferencji prezydencjalnej w Dublinie dot. nowego międzynarodowego rankingu uczelni Komisji Europejskiej U-Multirank. Przy jego opracowywaniu pod uwagę będą brane: renoma badań naukowych, jakość studiów, kontakty międzynarodowe, sukcesy na polu transferu wiedzy oraz wkład w rozwój gospodarczy regionu. Ranking pozwoli na ocenę szkół wyższych w czterech obszarach tematycznych: studia biznesowe, inżynieria mechaniczna, inżynieria elektroniczna i fizyka. Wykaz poszczególnych dyscyplin będzie stopniowo rozszerzany. Dzięki nowej klasyfikacji młodzi ludzie otrzymają skrojone na własne potrzeby informacje o najbardziej interesujących ich instytucjach. Dane będą dostępne na początku 2014 r.

3 Europejska Polityka Młodzieżowa DYSKUSJE W DUBLINIE Zatrudnienie jest kluczowym warunkiem aktywnego udziału młodych ludzi w życiu społecznym uznali uczestnicy Unijnej Konferencji Młodzieżowej w Dublinie. W trakcie spotkania odbyło się 7 sesji poświęconych tematom wskazanym przez młodych ludzi w trakcie konsultacji społecznych. Młodzież i urzędnicy sformułowali 21 priorytetów, które zostaną wykorzystane w pracach Rady Europejskiej. W sumie w konferencji wzięło udział ok. 150 młodych ludzi oraz ok. 100 decydentów z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Szczegóły na stronie Polska w akcji od Wilna po Hongkong SZKOLNICTWO WYŻSZE Nasz kraj znowu szturmuje międzynarodowe targi i konferencje, przyciągając studentów z zagranicy. W tym roku promujemy rodzime studia w ośmiu miejscach świata Agnieszka Pietrzak dyrektorka promocji i komunikacji FRSE agnieszka.pietrzak@frse.org.pl Kampania Ready, Study, Go! Poland uruchomiona w zeszłym roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i wspierana przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji po raz kolejny ruszyła w świat. FRSE w pierwszym kwartale przygotowała stoiska i polski program podczas trzech wydarzeń. W lutym przedstawiciele dziesięciu krajowych uczelni prezentowali swoją ofertę podczas targów Studijos w Wilnie największej tego typu imprezie na Litwie i w całym regionie bałtyckim. Polska delegacja spotkała się m.in. z ambasadorem RP na Litwie Januszem Skolimowskim. W promocję naszych studiów włączył się też Instytut Polski, który w autobusach komunikacji miejskiej zorganizował kampanię reklamową z wizerunkiem Mikołaja Małgorzata Piekarska, Zespół Upowszechniania i Wykorzystywania Rezultatów w FRSE malgorzata.piekarska@frse.org.pl Pobudzenie debaty na temat obywatelstwa UE i propagowanie informacji na temat praw, jakie przysługują obywatelom UE, to dwa główne cele, które przyświecają organizatorom Europejskiego Roku Obywateli Uzasadniając ogłoszenie Roku, Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości i obywatelstwa, mówiła o potrzebie bezpośredniego zaangażowania społeczeństw w budowanie silniejszej i politycznej Unii. Dlatego właśnie rok 2013 jest Europejskim Rokiem Oby- Kopernika. Na targach młodzi Litwini otrzymywali bezpłatne książki o studiowaniu w Polsce przetłumaczone na język litewski. Już tydzień później setki młodych Gruzinów odwiedziły polskie stoisko Ready, Study, Go! Poland podczas targów International Education Fair w Tbilisi. Wszyscy zainteresowani mogli otrzymać materiały w języku gruzińskim wydane specjalnie na to wydarzenie. Do studiowania w Polsce zachęcały również dwie gruzińskie wolontariuszki ze współpracującej z FRSE organizacji Academy of Peace and Development. Fundacja zorganizowała też spotkanie dla młodzieży na Uniwersytecie Technicznym w Tbilisi. Studenci wysłuchali prezentacji na temat możliwości studiów Mało wiesz o swoich prawach? Zmień to! EUROPEJSKI ROK OBYWATELI Aż 81 proc. Europejczyków deklaruje, że zna pojęcie obywatel Unii Europejskiej, ale tylko jedna trzecia badanych wie, jakie prawa wynikają z posiadania takiego obywatelstwa w naszym kraju, a potem wzięli udział w quizie wiedzy o Polsce. Zwieńczeniem spotkania były minitargi, podczas których zgromadzeni mogli porozmawiać z przedstawicielami polskich uczelni. Na konferencji i targach APAIE, największym wydarzeniu edukacyjnym W pierwszym kwartale FRSE przygotowała stoiska na trzech imprezach poświęconych promocji szkolnictwa wyższego. Wzięli w nich udział przedstawiciele ponad 20 polskich uczelni w rejonie Azji i Pacyfiku, Polska gościła po raz drugi. Marcowe wydarzenie, zorganizowane tym razem w Hongkongu, zgromadziło ponad 1300 specjalistów z branży szkolnictwa wyższego z całego świata. Przedstawiciele polskich uczelni mieli niepowtarzalną okazję nawiązania współpracy w zakresie wymiany akademickiej i pozyskiwania studentów z zagranicy. Podczas sesji warsztatowych uczestnicy zdobywali wiedzę na temat umiędzynarodowie- wateli rokiem poświęconym Wam i Waszym prawom jako Europejczyków powiedziała. Prawa obywateli UE są zapisane w Traktacie o Unii Europejskiej. Uzupełniają prawa przysługujące nam na poziomie krajowym. Działania podczas Europejskiego Roku Obywateli skupiają się na objaśnianiu przywilejów wynikających z obywatelstwa UE począwszy od swobodnego przemieszczania się i osiedlania w innych krajach Wspólnoty, po te związane z uznawaniem dyplomów uniwersyteckich i kwalifikacji zawodowych oraz prawa pasażerów i konsumentów. Mowa jest również o transgranicznym dostępie do opieki zdrowotnej i ubezpieczeń społecznych oraz o prawach związanych z zawieraniem małżeństw między osobami z różnych krajów. Im lepiej obywatele UE będą rozumieć, jakie mają prawa, tym więcej zyska gospodarka, społeczeństwo Unii, jak również oni sami. Jednym z najbardziej cenionych praw wynikających z obywatelstwa UE jest swoboda przemieszczania się. W ciągu roku Europejczycy przekraczają granice ponad miliard razy, przybywa też osób korzystających z prawa do osiedlenia się w innym państwie członkowskim. Z badań przeprowadzonych w 2010 r. wynika, że ponad jedna trzecia pracowników rozważyłaby podjęcie pracy w innym państwie członkowskim, jednak prawie jedna piąta nadal uważa, że istnieje ku temu zbyt wiele przeszkód. Nie chodzi już tylko o trudności nia szkół wyższych, poznawali specyfikę rynku azjatyckiego szkolnictwa, a także najlepsze przykłady współpracy pomiędzy szkołami z USA, Australii i Europy a uczelniami chińskimi. Na stoisku informacji udzielali przedstawiciele MNiSW, FRSE, kilku szkół wyższych oraz Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Delegacja spotkała się też z konsulem generalnym RP w Hongkongu Przemysławem Jenkem. We wszystkich trzech wydarzeniach wzięli udział przedstawiciele ponad dwudziestu polskich uczelni i instytucji. Kolejne odsłony kampanii Ready, Study, Go! Poland miały miejsce m.in. w Kazachstanie i na Ukrainie. W maju Polska po raz kolejny pojawi się na konferencji NAFSA w USA, a jesienią na EAIE, tym razem organizowanej w Turcji. Harmonogram targów i zdjęcia: highereducationinpoland.org.pl językowe okazuje się, że największą barierą dla transgranicznego przepływu pracowników jest brak informacji. Poprzez aktywne uczestnictwo w obchodach Europejskiego Roku Obywateli mieszkańcy Starego Kontynentu mogą wspólnie wypracować wnioski, jak powinna wyglądać Unia w roku 2020, zarówno pod względem praw, polityki, jak i sposobu sprawowania rządów. Jest to okazja do zabrania głosu w debatach na temat przeszkód stojących na drodze do swobodnego korzystania z tych praw i przedstawienia propozycji konkretnych rozwiązań. Więcej na temat obchodów Roku: europa.eu/citizens-2013 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI UWAGA, SZANSA! Zapraszamy do składania wniosków w projekcie systemowym Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych, współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Najbliższe terminy naborów to 28 czerwca i 28 października 2013 r. O dofinansowanie mogą wnioskować: szkoły, przedszkola i placówki oświatowe oraz ich organy prowadzące, kuratoria oświaty, instytucje realizujące nadzór pedagogiczny, placówki kształcenia i doskonalenia nauczycieli, stowarzyszenia i organizacje nauczycielskie, wyższe uczelnie (kierunki pedagogiczne) i inne instytucje szkoleniowe. Uczestnikami mobilności zagranicznej mogą być: nauczyciele, dyrektorzy szkół i przedszkoli, przyszli nauczyciele (studenci kierunków pedagogicznych), pedagodzy, doradcy metodyczni i zawodowi, pracownicy instytucji kształcenia i doskonalenia nauczycieli, przedstawiciele organów sprawujących nadzór pedagogiczny i organów prowadzących szkoły, reprezentanci instytucji zarządzających systemem oświaty oraz stowarzyszeń i organizacji nauczycielskich. Mobilności zagraniczne w instytucjach współpracujących z wnioskodawcami (np. kursy szkoleniowe, seminaria, warsztaty, wizyty studyjne, wymiany doświadczeń, hospitacje, staże) mogą trwać od 1 do 6 tygodni. Więcej informacji na stronie: pokl.frse.org.pl DLA MŁODYCH PRACODAWCÓW Z okazji Europejskiego Roku Obywateli 2013, Europejska Sieć Fundacji na rzecz Gospodarki Społecznej PEFONDES ogłosiła konkurs dla najciekawszych nowych firm tworzących miejsca pracy dla młodzieży. Nagrodę w wysokości 5 tys. euro otrzyma przedsiębiorstwo z sektora gospodarki społecznej, założone przez osobę w wieku od 18. do 30. roku życia, które stworzyło miejsca pracy dla młodych ludzi. Szczegółowe informacje na stronie

4 wielkopolskie łódzkie lubelskie pomorskie podlaskie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie świętokrzyskie Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 4 Edukacja szkolna statystycy policzyli Stabilne zainteresowanie Asystenturą Comeniusa liczba W małopolskie podkarpackie mazowieckie śląskie trzy pytania do... Chcemy stworzyć warunki do rozwoju Rozmowa z Januszem Śledzikiem, członkiem zarządu powiatu będzińskiego, któremu podlegają kwestie związane z realizacją projektów europejskich Skąd decyzja o zaangażowaniu się w realizację międzynarodowych projektów edukacyjnych? Priorytetem powiatu będzińskiego jest zapewnienie młodzieży najlepszych warunków rozwoju poprzez przygotowanie ciekawej oferty dydaktycznej, wdrażanie podczas nauki innowacyjnych narzędzi edukacyjnych oraz wspieranie nauczycieli w podnoszeniu ich kompetencji pedagogicznych. Stąd decyzja o ubieganiu się o środki na realizację projektów, które pomogą w kreatywnym prowadzeniu lokalnej polityki oświatowej oraz pozwolą nawiązać międzynarodowe partnerstwa. Jakie projekty zrealizowali Państwo do tej pory w ramach programu Comenius? Otrzymaliśmy dofinansowanie na realizację trzech projektów w ramach programu Comenius Regio. Pierwszy, w partnerstwie z Wielką Brytanią (uhonorowany przez FRSE wyróżnieniem przykład dobrej praktyki), dotyczył wdrażania narzędzia edukacyjnego w postaci symulacji obrad ONZ, drugi z Turcją poświęcony jest udzieleniu wsparcia pedagogom szkolnym, a projekt z instytucjami z Hiszpanii dotyczy edukacji kulturowej. W jaki sposób upowszechniają Państwo rezultaty swoich działań? Przygotowujemy ciekawe materiały promocyjne, w tym magazyny, recenzowane publikacje naukowe oraz raporty. Współpracujemy także z lokalnymi mediami gazetami, portalami i telewizją. Co roku organizujemy też Zagłębiowskie Forum Comeniusa, w tym roku już po raz dziesiąty. rozm. Julia Płachecka Asystentury Comeniusa dolnośląskie liczba złożonych wniosków według województw (asystenci) w 2012 r r. do Narodowej Agencji wpłynęły 264 wnioski od studentów kierunków pedagogicznych planujących wyjazd w ramach Asystentury Comeniusa, z czego 89 zostało zaakceptowanych. Liczba zaaprobowanych projektów w ostatnich latach utrzymuje się na podobnym poziomie. Udało się podnieść jakość i zwiększyć widoczność rezultatów działań wyrażoną liczbą przykładów dobrej praktyki upowszechnianych po raz pierwszy (było ich 16). Ciekawym sposobem publikacji nowych przykładów dobrych praktyk był blog Asystentury Comeniusa ( pl), na którym w 2012 r. regularnie doświadczeniami dzieliło się 12 asystentów. W zeszłym roku zatwierdzono do realizacji 24 projekty Asystentury Comeniusa zaproponowane przez polskie szkoły. Liczba szkół goszczących asystentów uzależniona jest w największym stopniu od liczby propozycji przyjazdu zagranicznych gości zgłoszonych przez inne Narodowe Agencje w ramach konsultacji międzyagencyjnych. Na 142 projekty zakwalifikowane do konsultacji 24 otrzymały taką propozycję. Liczba szkół goszczących realizujących asystenturę Comeniusa utrzymuje się na podobnym poziomie od 2007 r. Na wykresie przedstawiono wnioski złożone i zaakceptowane w obu kategoriach z podziałem na województwa. oprac. Iwona Morawicz opolskie zachodniopomorskie lubuskie województwo Liczy się nie tylko skutek, ale i sens COMENIUS Niezależnie od tego, jaki będzie kształt następcy Comeniusa, umiejętność tworzenia efektywnych partnerstw lokalnych pozostanie jednym z warunków sukcesu Uczniowie Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Krempachach Julia Płachecka program Comenius julia.plachecka@frse.org.pl W lutym 2013 r. polscy nauczyciele po raz ostatni aplikowali o środki na projekty partnerskie w ramach kończącego się programu Uczenie się przez całe życie. Jak dokładnie będzie wyglądał następca niezwykle popularnego Comeniusa, jeszcze nie wiemy. Jedno jest pewne tworzenie na potrzeby Uczenia się przez całe życie lokalnych partnerstw stanowić będzie ważne i przydatne doświadczenie w staraniach o dofinansowanie działań edukacyjnych w kolejnych latach. Zdobywana dzięki międzynarodowej współpracy praktyczna wiedza na temat zarządzania projektami jest nie do przecenienia. Efektywna współpraca szkoły czy przedszkola z lokalną społecznością ma również ogromny wpływ na skuteczność podejmowanych działań i trwałość ich efektów. Już w 2009 r., gdy Komisja Europejska powoływała akcję Comenius Regio, zwróciła uwagę na znaczenie tego rodzaju konsorcjów: warunkiem przystąpienia do akcji było stworzenie w kraju grupy partnerskiej składającej się z kuratorium lub jednostki samorządu terytorialnego działającej w obszarze oświaty (jako inicjatora projektu) oraz szkoły i zaangażowanej lokalnie organizacji (np. pozarządowej) lub instytucji (np. biblioteki). Efektywna lokalna współpraca wokół Partnerskich Projektów Szkół powinna bazować na wielozadaniowych i wszechstronnych zespołach, których członkowie są otwarci na nowe rozwiązania i ewentualne kompromisy. W zależności od tematyki projektu i charakteru przewidzianych w nim działań lokalnych, do współpracy nauczyciele zapraszają rodziców uczniów, przedstawicieli instytucji i przedsiębiorstw, lokalnych ekspertów w najróżniejszych Więcej o Partnerskich Projektach Szkół: Poznaj zagraniczną szkołę dzięki Comeniusowi COMENIUS Praktyki job-shadowing wybiera tylko 3 proc. wnioskodawców Mobilności szkolnej kadry edukacyjnej, choć to dobra alternatywa dla innych wyjazdów Michał Sosnowski michal.sosnowski@frse.org.pl Renata Sawa renia.sawa@gmail.com Zagraniczne praktyki job-shadowing, polegające na obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczycieli, to doskonała szansa poznania zasad funkcjonowania zagranicznej szkoły, obserwacji i prowadzenia ciekawych zajęć oraz uczestniczenia w innowacyjnych projektach edukacyjnych. Przekonała się o tym Renata Sawa, pedagog specjalny z tarnobrzeskiego gimnazjum specjalnego, która w lipcu 2012 r. uczestniczyła w takiej praktyce w Oathall Community College w Wielkiej Brytanii. Pragnęłam poznać obyczajowość szkolną, zobaczyć imprezy artystyczne, w 1458 WNIOSKÓW O DOFINANSOWANIE PARTNERSKICH PROJEKTÓW SZKÓŁ ZŁOŻONO W 2013 R. dziedzinach. Ważne jest, aby grupa miała jasno określone zasady działania rodzaj kontraktu, do którego można się odwołać i który pomaga w planowaniu kolejnych etapów projektu. Na każdym kroku warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania: Po co to robimy? i Co udało nam się zrobić do tej pory?. Odpowiedzi pomogą w znalezieniu sił do pracy, ale i przypomną o wyznaczonych na starcie celach. Ukierunkowanie na cel i na przyszłe wykorzystanie efektów współpracy, a także sprawiedliwe i rozsądne rozdzielenie zadań gwarantują nie tylko skuteczność podjętych działań, ale i ich sensowność. Pokazanie uczestnikom projektu, że to, co robią, ma sens, to jedno z najważniejszych zadań szkolnych koordynatorów. Stworzenie grupy projektowej w placówce edukacyjnej i wokół niej działa jak dobra inwestycja ciekawsze lekcje, większe zaangażowanie uczniów i nauczycieli, bogatsza oferta oraz promocja placówki w środowisku lokalnym mogą być punktem wyjścia do nowych, coraz lepszych projektów. Partnerstwo potrzebuje lidera, ale i wsparcia ze strony dyrektora placówki; w codziennym rozliczaniu projektu nieocenioną pomoc można uzyskać ze strony organu prowadzącego i szkolnej księgowej. Doświadczenia beneficjentów pokazują, że projekty, nad którymi w Polsce pracują tylko ich szkolni koordynatorzy i kilkoro wybranych uczniów, nie pozwalają na pełne wykorzystanie możliwości. Prawdopodobieństwo, że efekty projektu będą długo służyć lokalnemu systemowi edukacji zwiększa natomiast rekrutowanie uczniów do międzyklasowych grup projektowych np. poprzez udział w konkursach, włączenie nauczycieli innych przedmiotów oraz regularne spotkania z dyrekcją i rodzicami. których uczestniczą uczniowie niepełnosprawni intelektualnie oraz przyjrzeć się sposobom motywowania tych uczniów do wykorzystania talentu w późniejszej pracy zarobkowej wspomina. Pobyt w zagranicznej szkole pozwolił jej zaobserwować specyfikę pracy dydaktycznej z uczniami niepełnosprawnymi. Pani Renata uczestniczyła w zajęciach plastycznych, na których uczniowie tworzyli biżuterię i ceramikę, oraz w zajęciach fotograficznych, w czasie których dzieci wykorzystywały sztuczne i naturalne światło. Brała także udział w lekcjach, podczas których korzystano z najnowszych technologii. Innym wartościowym doświadczeniem było uczestnictwo w uczniowskich akcjach charytatywnych, działaniach promujących pracę uczniów niepełnosprawnych oraz szkolnym Dniu Olimpijskim w ramach Paraolimpiady w 2012 r. Doskonałym uzupełnieniem wyjazdu okazał się udział w spotkaniach rady pedagogicznej, brytyjskich wychowawców oraz opiekunów i nauczycieli. Po powrocie Renata Sawa przyznaje, że praktyki job-shadowing pozwoliły na konfrontację własnych doświadczeń z rozwiązaniami stosowanymi za granicą. Dodaje, że poznanie nowych form pracy pozwoli na doskonalenie warsztatu pracy z uczniami o specjalnych potrzebach, co wpłynie na ich samodzielność i zaradność życiową. Więcej informacji na stronie:

5 RADA EUROPY O PRAWACH MŁODYCH Dostęp młodych ludzi do ich podstawowych praw - taki tytuł noszą zalecenia przyjęte w Strasbourgu przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Dokument dotyczy tych aspektów polityki młodzieżowej, które są związane z prawami młodych ludzi. Zaleca przyjęcie konkretnych rozwiązań, gwarantujących młodzieży nieograniczony dostęp do przysługujących jej przywilejów. Zgromadzenie wyraziło przekonanie, że nieskrępowany dostęp do podstawowych praw to kluczowy element w budowaniu kultury opartej na prawach człowieka, demokracji i rządach prawa. Sczegóły na stronie: MATERIAŁY EDUKACYJNE Jesteś nauczycielem? Szukasz wartościowych materiałów? Wejdź na portal ConsumerClassroom.eu/pl i zyskaj dostęp do ogromnej biblioteki materiałów z zakresu edukacji konsumenckiej. Celem strony jest promowanie edukacji konsumenckiej, a zwłaszcza nauczania jej w szkołach średnich w krajach UE. Inicjatywę wspiera Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Konsumentów Komisji Europejskiej. etwinning w Gimnazjum nr 11 w Częstochowie, Bogumiła Kułakowska z dziećmi OPINIE Marzena Kaszyńska nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, SP nr 2 w Brodnicy Realizując projekty etwinning, nauczyłam dzieci przede wszystkim kochać matematykę. Uczniowie poradzili sobie z nietypowymi zadaniami oraz nabyli i udoskonalili swoje umiejętności. Dzięki udziałowi w międzynarodowym projekcie dzieci zbudowały też poczucie własnej wartości oraz otworzyły się na inne osoby. Te przedmioty można polubić! etwinning Często słyszymy, że ktoś ma problemy z matematyką, fizyką czy chemią. Są na to sposoby Gracjana Więckowska program etwinning gracjana.wieckowska@frse.org.pl Oto przykłady czterech projektów programu etwinning, które pomogły oswoić uczniów z przedmiotami, do których wcześniej nie mieli serca. Projekt etwinning Matematyka zmysłami i zabawa gotowa realizowany w SP nr 2 w Brodnicy sprawił, że uczniowie od pierwszych lat nauki pokochali matematykę. Przedsięwzięcie składa się z trzech etapów. W klasie pierwszej dzieci poznawały figury geometryczne w różnych aspektach, w klasie drugiej doskonaliły rachunek pamięciowy, a w klasie trzeciej rozwijały logiczne myślenie oraz prawidłowe wnioskowanie poprzez rozwiązywanie zadań nietypowych. Innowacyjny pomysł sprawdzania wiadomości był tematem projektu You count and I count. Ty liczysz i ja liczę (SP nr 7 w Koszalinie). Sprawdziany obejmujące zadania rozwiązywane w określonym czasie i w towarzystwie uczniów z zaprzyjaź- nionej zagranicznej szkoły zyskały pełną akceptację uczniów. Teraz traktują oni klasówki jak dobrą zabawę, dzięki czemu osiągają znacznie lepsze wyniki. Uczniowie szkoły zawodowej w Gorzowie Wlkp. poznawali fizykę, tworząc rebusy, krzyżówki, animacje, prezentacje i filmy (projekt Digiscience). Ważne były także doświadczenia, do których uczniowie samodzielnie tworzyli instrukcje i przygotowywali materiały. Wyniki prac zostały udokumentowane i zamieszczone na platformie internetowej. W projekcie Adventure with chemistry (Przedszkole nr 33 w Lublinie) przedszkolaki przeprowadzały doświadczenia i eksperymenty związane z wodą, powietrzem, ogniem i ziemią. Partnerskie przedszkola wykonywały podobne działania, a relacje sukcesywnie umieszczane były na blogu. Dzieci były pod wrażeniem doświadczeń. W domach z przejęciem opowiadały rodzicom, że podczas zajęć czarowały. Więcej informacji o ciekawych projektach: Koordynatorki projektów o swoich dokonaniach w ramach programu etwinning Elżbieta Korzeniowska nauczycielka matematyki, SP nr 7 w Koszalinie W projekcie Matematyka inspiracją do poznania kraju partnerskiego uczniowie tworzyli karty pracy zawierające kilkanaście działań m.in. z zakresu liczb naturalnych czy potęgowania. Po prawidłowym rozwiązaniu zadania kolega z innej klasy lub rówieśnik z Rumunii mógł odczytać hasło, np. nazwisko znanej polskiej lub rumuńskiej postaci. FOT. K. PACHOLAK Elżbieta Warzybok nauczycielka fizyki, ZS Gastronomicznych w Gorzowie Wlkp. Celem projektu Digiscience było znalezienie sposobu na to, by uczniowie postrzegali fizykę jako przedmiot ciekawy, potrzebny i łatwy do zrozumienia. Zajmowaliśmy się materią, dynamiką, energią, elektrycznością i magnetyzmem oraz światłem, falami i astronomią. Połączenie ćwiczeń praktycznych i techniki cyfrowej okazało się bardzo dobrym pomysłem. Małgorzata Chwalewska nauczycielka wychowania przedszkolnego, Przedszkole nr 33 w Lublinie Przedszkolaki odwiedziły pracownię UMCS w Lublinie. Mieszały różnorodne substancje, obserwowały zmiany ich barw, po czym zapisywały swoje spostrzeżenia, kolorując kredkami karty pracy. Zauważyły, że chemia bywa magiczna np. po spryskaniu czystych kartek tajemniczym płynem pojawiał się na nich kolorowy, u każdego inny, rysunek. grad nagród dla polek Sześć nauczycielek z Polski zdobyło nagrody programu etwinning za projekty współpracy uczniów z różnych krajów. To jeden z największych sukcesów naszego kraju w historii programu. Wyróżnienia przyznano podczas dorocznej konferencji programu w Lizbonie. Laureatką nagrody w kategorii projektów dla dzieci w wieku 4-11 lat została Jolanta Okuniewska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 13 im. KEN w Olsztynie. Projekt Friends Fur-ever, realizowany we współpracy z placówkami z Rumunii i Portugalii, dotyczył psów i opieki nad nimi. W kategorii projektów dla uczniów w wieku lat zwyciężyła Stanisława Czerezdrecka z Zespołu Szkół w Dąbrowie Opolskiej. Przy projekcie The Rainbow Village współpracowała ona ze szkołami m.in. z Francji, Grecji i Rumunii. Laureatką w kategorii specjalnej: język francuski została Wioletta Sosnowska z Zespołu Szkół Tekstylno-Handlowych w Żaganiu, w kategorii specjalnej języka niemieckiego zwyciężyła Małgorzata Czech z Gimnazjum nr 11 w Częstochowie, nagrodę im. Marii Skłodowskiej-Curie zdobyła Małgorzata Pawlik-Podgórska, natomiast laureatką Nagrody Porozumienia Międzykulturowego im. Mevlany została Katarzyna Zawiła-Dudzik. Łącznie nagrodzono 12 projektów wybranych spośród 300 zgłoszonych. Więcej informacji na stronie: wyjątkowe projekty PROGRAMU etwinning Problemy młodzieży i relacje rówieśnicze były tematem projektu współrealizowanego przez gimnazjum z Włocławka PUBLIKACJA Teens4Teens Gracjana Więckowska program etwinning gracjana.wieckowska@frse.org.pl Nastolatki angażują się w działania zgodne z ich zainteresowaniami, a opinia kolegów i koleżanek jest lepiej przyjmowana niż dorosłych takie motto przyświecało realizatorom projektu Teens 4 Teens, realizowanego w Zespole Szkół nr 9, Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów we Włocławku. Poszczególne zadania miały zmobilizować uczniów do analizy informacji, wyciągania wniosków, dyskusji, dokonywania porównań oraz wyrażania własnych, nawet kontrowersyjnych opinii i poglądów. Projekt obejmował kilka tematów: Teenage concerns, My style, Friends and friendship, Our likes and dislikes, Pocket money, Peer pressure oraz Attitude and behaviour. Każdy z nich wywołał dyskusje na forum, prowokował wyrażanie opinii, komentowanie wypowiedzi innych i dzielenie się problemami. Świetnym pomysłem okazało się opracowanie ankiet, które umożliwiły Najciekawszym elementem zajęć była ankieta porównanie opinii polskich i niemieckich nastolatków na wybrane tematy. Wyniki przedstawiono w formie diagramów i zdjęć, a wnioski umieszczono na TwinSpace. Ankiety, chociaż trudne i pracochłonne, okazały się najciekawszym zadaniem projektu, najchętniej wykonanym przez młodzież. Powodzeniem cieszyły się również zajęcia z wykorzystaniem nowych technologii. Koordynatorką projektu była Małgorzata Tomczak-Walkusz, nauczycielka języka angielskiego. Więcej informacji o projekcie na stronie: Rozwijanie kompetencji kluczowych w szkołach w Europie. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej (Developing Key Competences at School in Europe: Challenges and Opportunities for Policy) to najnowszy raport sieci Eurydice. Publikacja pomogła w pracach nad strategią Nowe podejście do edukacji, ogłoszoną przez KE w listopadzie 2012 r. Raport dostępny jest na stronie:

6 Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 6 Szkolnictwo wyższe FELIETON Międzynarodowy wymiar szkolnictwa wyższego Beata Skibińska Biorąc pod uwagę częstotliwość pojawiania się słowa umiędzynarodowienie czy internacjonalizacja w wypowiedziach polityków, ekspertów, w tekstach misji i strategii państw, uczelni czy wydziałów, łatwo wyciągnąć wniosek, że jest to niezwykle ważne zjawisko dla kształcenia w szkołach wyższych. I nie chodzi jedynie o to, aby każda uczelnia dbała o aktualność treści kształcenia i tworzenie ich w oparciu o najnowsze osiągnięcia naukowe i dydaktyczne pochodzące z całego globu. Jest to warunek konieczny, aby dobrze kształcić przyszłych specjalistów i obywateli. W dzisiejszych czasach obywateli nie tylko miasta, regionu czy kraju, ale po prostu obywateli świata. W ten sposób umiędzynarodowiona musi być każda uczelnia wypełniająca obietnice dobrego wykształcenia tych, których przyjęła w swe progi. Ale umiędzynarodowienie możemy też rozumieć po prostu jako otwartość na zagranicznych studentów, wykładowców. Na sprawdzone metody, które możemy podpatrzeć i przenieść, uczestnicząc w międzynarodowych projektach edukacyjnych. To, jak bardzo otwarta będzie uczelnia na międzynarodowe grono studentów i pracowników, zależy od tego, jaki produkt, czyli program kształcenia, zaoferuje studentom z innych krajów. Czy program ten będzie w stanie przyciągnąć ludzi chętnych do nauki i pracy pochodzących z daleka? I czy będzie to oferta, jakiej oczekiwali? Społeczność akademicka każdej uczelni powinna cyklicznie odpowiadać sobie na takie pytania. Oferowanie ładnie zapakowanego bubla (czytaj: piękny opis celów i efektów kształcenia, bazy dydaktycznej, zatrudnionych wykładowców, nieznajdujący pokrycia w rzeczywistości) będzie bowiem na pewno źle wpływać na wizerunek nie tylko miasta i regionu, w którym jest zlokalizowana uczelnia, lecz także całego kraju. Beata Skibińska, zastępca dyrektora programu Uczenie się przez całe życie ds. programu Erasmus kursy językowe erasmusa W 2012 r. Politechnika Białostocka zmierzyła się z nowym wyzwaniem Język polski nie taki straszny Polskiego uczy się coraz więcej zagranicznych studentów przyjeżdżających do naszego kraju w ramach programu Erasmus. Oprócz standardowego przygotowania językowego, zapewnianego przez uczelnie przyjmujące, studentom oferuje się także intensywne kursy językowe EILC (Erasmus Intensive Language Courses). W roku 2012 uczestniczyło w nich w Polsce około 600 młodych ludzi z różnych krajów. Politechnika Białostocka, organizująca tego typu kursy po raz pierwszy, pokazała, że uczelnia techniczna z powodzeniem może uczyć cudzoziemców języka polskiego. Studium politechnika udowodniła, Języków Obcych uczelni że uczelnia techniczna może z powodzeniem uczyć przeprowadziło dwa kursy cudzoziemców języka polskiego dla 14-osobowych grup studentów. Przez cztery tygodnie uczestnicy z 8 krajów poznawali nie tylko język, lecz także naszą kulturę, historię, zwyczaje. Brali też udział w warsztatach, na których śpiewali piosenki, oglądali polskie filmy, a nawet zgłębiali tajniki kuchni. Program obejmował 106 godzin zajęć dydaktycznych, w tym 80 godzin nauki języka. Po jego ukończeniu studenci potrafili porozumiewać się z Polakami w zwykłych, codziennych sytuacjach. Atutem kursów była też integracja wielonarodowej grupy. Dzięki wspólnym zajęciom studenci nauczyli się doskonale porozumiewać ze sobą mimo różnic kulturowych. Małgorzata Członkowska-Naumiuk Liczby to nie wszystko czas zająć się jakością umiędzynarodowienie kształcenia By osiągnąć rozpoznawalność i międzynarodowy sukces, uczelnie powinny wybierać dziedziny współpracy zgodne z ich wizją i misją Iwona Borkowska Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu grudnia 2012 r. odbyło się w Berlinie seminarium bolońskie Aca- 14 demic Staff Mobility as an Integral Part of the Internationalisation Strategy of Higher Education institutions. Zaproszenie Niemieckiej Agencji Wymiany Akademickiej (DAAD) przyjęli przedstawiciele uczelni z 12 europejskich krajów. Debatowano nad rolą wymiany akademickiej w uczelnianych strategiach internacjonalizacji oraz o celach i jakości mobilności. Tak zwane uniwersalne modele strategii internacjonalizacji mają ograniczoną wartość. Rozpoznawalność i międzynarodowy sukces uczelnia osiąga głównie przez powiązany z jej misją i wizją wybór kierunków geograficznych, rodzaju inicjatyw i dziedzin współpracy. Czas odejść od definiowania mobilności jako celu operacyjnego jedynie za pomocą ilościowych kryteriów. Wygodnie jest popaść w demagogię liczb, ale problem jakości pozostaje: doktoranci napotykają ogromne bariery w mobilności, statystyki ukazują nierzadko wręcz groteskową powtarzalność zarówno beneficjentów, jak i celów podróży, zaś wiele efektów kosztownego wyjazdu można by z powodzeniem osiągnąć, stosując technologie komunikacyjne. Dlatego warto ograniczyć partnerstwa do strategicznych i zdefiniować priorytetowe cele mobilności, odpowiadając sobie na pytanie, czy pracownicy mogą podczas wyjazdów troszczyć się głównie o własny dorobek/służyć nauce, nie oglądając się na strategiczne założenia uczelni i interes studentów? Dyskusję w Berlinie zdominowało przekonanie, że środowisko akademickie musi pilnie zadbać o zatrudnialność absolwentów, zatem wszelkie działania w tym mobilność pracowników powinny być ukierunkowane na projekty międzysek- sonda dr Tomasz Saryusz-Wolski dyrektor Centrum Kształcenia Międzynarodowego Politechniki Łódzkiej Bez mobilności kadry trudno byłoby modernizować programy i utrzymywać ich wysoką jakość. Ważne jest, aby kadra akademicka w czasie pobytu w uczelni zagranicznej lub odwiedzająca Centrum, była bezpośrednio i czynnie zaangażowana w proces kształcenia, łącznie z egzaminowaniem. To konieczny warunek efektywnego przenoszenia międzynarodowych doświadczeń w obu kierunkach. Mobilna powinna być także kadra administracyjna doświadczenia zdobywane w uczelniach zagranicznych są bezcennym źródłem innowacji. FOT. UO NOTTINGHAM/FLICKR.COM/CREATIVE COMMONS Najważniejszym elementem internacjonalizacji są wyjazdy zagraniczne kadry naukowej torowe i unowocześnianie kształcenia przy uwzględnieniu sytuacji na rynku pracy. Polski kontekst migracji to problem dysproporcji. By wzrosła liczba cudzoziemców wśród absolwentów i pracowników, rynek pracy musi stać się bardziej przystępny. Internacjonalizacja kadr powinna być strategicznym elementem nowoczesnego zarządzania zasobami ludzkimi. Eksperci zagraniczni zachęcają nasze uczelnie do zademonstrowania pozostałym branżom dobrych praktyk w tym zakresie. A co z niemobilnymi? Posiadanie strategii jest podstawą, ale jej realizacja zależy od indywidualnych pracowników, z których każdy ma własne oczekiwania i obawy. Nawet zapewniwszy równy dostęp do finan- Czy mobilność pracowników uczelni jest ważna? Jadwiga Dobrowolska-Dyrcz dyrektor Biura ds. Międzynarodowej Współpracy Dydaktycznej, Dolnośląska Szkoła Wyższa W codziennej praktyce koordynatora uczelnianego wielokrotnie przekonuję się, w jak zasadniczy sposób wyjazdy w celu prowadzenia zajęć zmieniają nastawienie pracowników dydaktycznych do idei mobilności. Kiedy pracownik sam staje się mobilny, zaczyna rozumieć i dostrzegać wielorakie korzyści płynące dla studentów z mobilności. Najczęściej zostaje też entuzjastą Erasmusa i jego rzecznikiem. Wyjazd zawsze oznacza nowe otwarcie, jest inspiracją do dalszego rozwoju. Ta wartość dodana wyjazdów jest nie do przecenienia. sowania i usunąwszy wszelkie bariery, nie można narzucić obowiązku mobilności. Wyjazdy nie są wprawdzie jedynym objawem umiędzynarodowienia, ale bez nich nie można mówić o internacjonalizacji. Kompleksowa internacjonalizacja wymaga takiego usytuowania w strategii, by objęła ona wszystkie obszary działania uczelni. Odpowiednia polityka językowa, imperatyw internacjonalizacji badań i kształcenia, rekrutacja poza granicami kraju, integracja itp. to okoliczności, które bez wątpienia wpłyną na motywację każdego wykładowcy. Więcej o rezultatach konferencji: dr Bartłomiej Zdaniuk Uniwersytet Warszawski Erasmus pozwala wykładowcom nawiązać lub rozwijać kontakty ze środowiskiem międzynarodowym. Przeszkodą w korzystaniu z wyjazdów bywa bariera językowa i napięty harmonogram pracy. Przezwyciężenie tych trudności przynosi jednak wiele korzyści, jak choćby intelektualną frajdę. Za granicą wykładowca musi odejść od swoich przyzwyczajeń. Ma wygłosić wykład w innym języku do audytorium, które często cechuje się innymi archetypami kulturowymi. Uczy się nowej roli i spojrzenia na znane sobie zagadnienie z perspektywy cudzoziemca.

7 FSS nabory wniosków Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy przyjmuje wnioski o dofinansowanie realizacji projektów instytucjonalnych: Współpraca Instytucjonalna (składanie wniosków: 8 kwietnia 7 czerwca 2013 r., budżet: 1,9 mln euro) oraz Rozwój Polskich Uczelni (składanie wniosków: 8 kwietnia 7 czerwca 2013 r., budżet: 2,9 mln euro). Więcej informacji na stronie: EKSPERCI BOLOŃSCY Zespół Ekspertów Bolońskich serdecznie zaprasza pracowników szkół wyższych na seminaria bolońskie. Tematyka seminariów to m.in. wdrażanie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, internacjonalizacja kształcenia w uczelniach oraz wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia. Więcej informacji i możliwość rejestracji na stronie KONKURS NA OPOWIADANIE Fundacja Anny Lindh oraz Europejski Instytut Śródziemnomorski zapraszają do udziału w 6. edycji konkursu Sea of words na najlepsze opowiadanie. Szczegóły na stronie iemed.org. U-MULTIRANK JUŻ DOSTĘPNY UWAGA, SZANSA! 30 stycznia 2013 r. Komisarz KE ds. edukacji ogłosiła powstanie narzędzia o nazwie U-Multirank. Mimo że jest on nadal w fazie testowej, warto poznać jego funkcjonalność. U-Multirank pozwoli uczelniom na określenie swojej pozycji na tle innych szkół wyższych zbliżonych profilem. Narzędzie będzie gromadziło dane na temat działalności dydaktycznej, badawczej i związanej ze współpracą z otoczeniem. U-Multirank ma zwiększyć przejrzystość informacji o działalności szkół wyższych i umozliwić tworzenie rankingów zależnych od zdefiniowanych kryteriów. Więcej informacji: 15-tygodniowy staż w biurze deputowanego lub deputowanej do Bundestagu to nagroda w konkursie organizowanym przez niemiecki parlament. O staż mogą się ubiegać absolwenci wyższych uczelni do 30. roku życia, posługujący się językiem niemieckim. Stypendium obejmuje kieszonkowe w wysokości 450 euro/mies., bezpłatne zakwaterowanie oraz transport. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 czerwca 2013 r. Szczegółowe informacje w bazie Eurodesku. Współpraca procentuje FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY Realizacja projektu mobilnościowego w Szkole Głównej Handlowej pozwoliła zwiększyć liczbę wymian pracowników Małgorzata Chromy* specjalista w Centrum Programów Międzynarodowych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Ciekawym przykładem wymiany dobrych praktyk w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego może być wizyta pracowników z University of Iceland. W jej trakcie mogliśmy podzielić się naszymi doświadczeniami z zakresu współpracy międzynarodowej, kontaktów z partnerami korporacyjnymi oraz orga- Dla mnie projekty FSS były praktycznie pierwszym samodzielnie koordynowanym przedsięwzięciem sporym wyzwaniem, ale również bezcennym doświadczeniem pisze małgorzata chromy nizacji obchodów 100-lecia naszej uczelni (University of Iceland obchodził swoje stulecie w 2011 r.). Koledzy z Islandii opowiedzieli nam o swoich sposobach promocji uczelni oraz o platformie SharePoint, w trakcie wdrażania której była nasza uczelnia. Teraz planujemy kolejne wspólne projekty. Chcielibyśmy stworzyć np. wspólną szkołę letnią z uczelniami z Norwegii i Islandii, co przyczyni się do zwiększenia liczby studentów i pracowników przyjeżdżających do SGH. Z Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego skorzystali również pracownicy administracyjni. Uczestniczyli oni w szkoleniach zagranicznych, dzięki którym zwiększyły się ich kompetencje zawodowe: zapoznali się z inną organizacją i kulturą pracy oraz rozwinęli swoje umiejętności interpersonalne. Pracownicy z działów zajmujących się promocją, współpracą z zagranicą, absolwentami czy współpracą z biznesem mieli okazję wykorzystać umiejętności zdobyte podczas szkoleń, w których wcześniej uczestniczyli. W przypadku pracowników naukowych udział w projekcie pomógł we wprowadzeniu nowych technik nauczania, nawiązaniu kontaktów z pracownikami akademickimi innych uczelni, zapewnił wspólny udział w badaniach i projektach oraz podniesienie kompetencji językowych. Wartością dodaną dla naszych studentów, oprócz szansy studiowania za granicą i zrealizowania przedmiotów, które nie są oferowane w naszej uczelni, była przede wszystkim możliwość sprawdzenia się w środowisku międzynarodowym i usamodzielnienie się. Dodatkowo dla studentów kierunków ekonomicznych wyjazd na Islandię w momencie najbardziej dla niej krytycznym (kryzys ekonomiczny) był do- skonałą okazją do bezpośredniej obserwacji, jak działają niektóre mechanizmy rynkowe. Dla mnie natomiast projekty FSS były praktycznie pierwszym samodzielnie koordynowanym przedsięwzięciem sporym wyzwaniem, ale również bezcennym doświadczeniem zarówno pod względem nowych umiejętności przydatnych w mojej pracy, jak i pod względem doświadczeń osobistych. Oprócz zarządzania projektem Więcej informacji o projekcie: FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy powstał na mocy Memorandum of Understanding wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG , podpisanego przez Islandię, Księstwo Liechtensteinu i Królestwo Norwegii oraz Polskę, jak również na mocy Memorandum of Understanding, dotyczącego wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego , zawartego pomiędzy Królestwem Norwegii a Polską. miałam okazję być pierwszym beneficjentem wyjazdu w celach szkoleniowych uczestniczyłam w szkoleniu organizowanym przez University of Iceland, dzięki któremu zachwyciłam się tym krajem oraz poznałam wiele osób, które później gościły w SGH i z którymi nadal utrzymuję kontakty zawodowe i osobiste. Mam nadzieję, że w nadchodzącej nowej edycji Funduszu uda się zrealizować choć część pomysłów, które powstały w trakcie naszych spotkań. Gdyby nie było FSS, to na pewno nasi studenci i pracownicy wyjeżdżaliby, tak jak dotychczas, z programu Erasmus. Jednak dzięki Funduszowi i dodatkowym środkom finansowym liczba wymian była o wiele większa, a poza tym daliśmy szansę na przyjazd również pracownikom i studentom z państw-darczyńców. oprac. Sylwia Iżyniec Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy *Małgorzata Chromy w SGH realizowała w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego projekty mobilności studentów i pracowników od pierwszego naboru wniosków w roku Na mocy tych porozumień Norwegia, Islandia i Liechtenstein zaoferowały bezzwrotną pomoc finansową dla Polski. Głównym celem Funduszu będzie przyczynianie się do zmniejszenia różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz do wzmacniania stosunków dwustronnych pomiędzy Polską a Norwegią, Islandią i Liechtensteinem w obszarze edukacji. Więcej na stronie: Katarzyna Lasota Zespół Ekspertów Bolońskich katarzyna.lasota@frse.org.pl Zespół Ekspertów Bolońskich działający przy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji zajmuje się pro- mocją założeń Procesu Bolońskiego i Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego w Polsce. Oprócz seminariów dla pracowników szkół wyższych zespół organizował w ostatnich latach szereg spotkań dla uczniów i nauczycieli ze szkół ponadgimnazjalnych. Ich celem było przedstawienie uczestnikom zmian zachodzących aktualnie w szkolnictwie wyższym oraz możliwości, jakie otwierają przed studentami uczelnie w Polsce i w Europie. Na spotkaniach najczęściej poruszano tematy: kształcenia zorientowanego na studenta, globalizacji szkolnictwa wyższego, plusów i minusów studiów za granicą, mobilności i internacjonalizacji studiów, zatrudnialności i rynku pracy. W charakterze prelegentów zapraszano czasem przedstawicieli Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych, którzy przekazywali młodzieży praktyczne informacje związane z egzaminem dojrzałości. Stałym elementem programu spotkań była dyskusja uczniów z prelegentami, podczas której młodzi ludzie ZESPÓŁ EKSPERTÓW BOLOŃSKICH Z Procesem Bolońskim do szkół średnich mieli niepowtarzalną szansę, by porozmawiać o swoich przyszłych wyborach edukacyjnych i zawodowych. Eksperci nie odpowiadali jednak na pytania, jaką uczelnię czy kierunek wybrać, a raczej opisywali tendencje w kształceniu na poziomie wyższym, istotne czynniki Młodzi ludzie mogli porozmawiać z prelegentami o swojej przyszłości 27 spotkań w szkołach średnich zorganizowali eksperci w 2012 r. przy wyborze dalszej ścieżki edukacyjnej i mówili o kompetencjach kluczowych, takich jak umiejętność uczenia się i znajomość języków obcych. Wszystko po to, by uczniowie mogli sami zdecydować, co będzie dla nich najlepsze. W spotkaniach brało zwykle udział od stu do dwustu młodych ludzi z klas drugich i trzecich liceów, techników i szkół zawodowych, a także ich opiekunowie nauczyciele, doradcy zawodowi, pedagodzy i psycholodzy szkolni. W samym tylko 2012 r. Eksperci Bolońscy poprowadzili 27 takich spotkań dla ponad trzech tysięcy osób. Więcej informacji na stronie:

8 Europa Dla AKtywnych - kwartalnik FRSE - strona 8 Edukacja pozaformalna młodzieży OTO miejsce Samorządne Centrum Młodzieżowe w Chojnicach W ramach projektu Inicjatywy Młodzieżowej aktywiści z Fundacji Rozwoju Ziemi Chojnickiej i Człuchowskiej wynajęli piwnicę jednej z chojnickich kamienic. Plan był prosty: stworzyć niezależne centrum młodzieżowe, w którym młodzi ludzie mogliby realizować swoje pasje artystyczne. Zainteresowani sami posprzątali i odnowili zniszczony lokal, a także na tyle, na ile mogli przygotowali instalację elektryczną, sanitarną i wentylacyjną. Kupili też grzejnik, czajnik, gaśnice, za darmo pozyskali meble. Udało im się również uzyskać dofinansowanie z urzędu miasta na promocję projektu i wynająć sprzęt nagłaśniający. W centrum Prowadzenie centrum okazało się poza spotkaniami regularnie od- sporym wyzwaniem dla młodzieży bywały się koncerty, próby teatralne oraz warsztaty, nieodpłatnie prowadzone przez muzyków. Prowadzenie centrum okazało się sporym wyzwaniem trzeba było zająć się regulaminem działań, obsługą sprzętu, codziennym sprzątaniem, walką z wilgocią, staraniami o dofinansowanie itd. Udało się centrum działa mimo zakończenia realizacji projektu w ramach programu Młodzież w działaniu. Najświeższe informacje o tym, co się w nim dzieje, można znaleźć na stronie Karolina Milczarek trzy pytania do... Każdy z nas ma swoją misję Rozmowa z Tomaszem Jasińskim, członkiem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, przedstawicielem Forum Związków Zawodowych Jak Pan rozumie słowa aktywny młody człowiek? Aktywność jest wielowymiarowa. Młody człowiek może być aktywny zawodowo, ale też społecznie. Oba te rodzaje aktywności oddziałują na siebie. Aktywny młody człowiek to jednak przede wszystkim taki, który uczestniczy w życiu społecznym, interesuje się tym, co się dookoła dzieje, ma swoje poglądy i potrafi je wyrazić, a także chętnie podejmuje działania. Czy uważa Pan, że młodzi ludzie obecnie są aktywni? Każde pokolenie jest inne niż poprzednie, dlatego nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Są grupy bardzo aktywne, ale są też grupy o dużym stopniu bierności, która wynika z rozczarowania głównie sytuacją na rynku pracy. Młodzi ludzie tracą zaufanie do polityków i zaczynają się buntować, czego doskonałym przykładem były protesty przeciwko ACTA. Bunt internetowy przerodził się w prawdziwe działanie. Młodzież potrafiła w krótkim czasie zmienić rzeczywistość. Czy zaangażowany społecznie młody człowiek to lepszy pracownik? To uogólnienie, jednak z mojego doświadczenia wynika, że osoby zaangażowane w działalność organizacji były także bardziej zaangażowane w pracę zawodową i wykazywały się większą kreatywnością, choć to oczywiście także kwestia osobowości. Z drugiej strony dobry pracownik może być skupiony tylko na swojej pracy i wcale nie uznałbym tego za wadę. Co ważne, organizacje społeczne dają młodym ludziom poczucie, że nie są sami i że w grupie są po prostu silniejsi. To ich bardzo ważna wartość. rozm. Mateusz Jeżowski Działać rozważnie czy romantycznie? ORGANIZACJE Polska Rada Organizacji Młodzieżowych staje przed dylematem: być wzmocnieniem głosu młodzieży czy stawać się raczej instytucją urzędniczą? Oferta edukacji pozaformalnej powinna odpowiadać faktycznym potrzebom młodzieży Paweł Chmielewski przewodniczący zarządu Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych, Związek Harcerstwa Polskiego Przed podobnym wyborem stawały wszystkie organizacje pełniące rolę lidera. Czy alternatywa jest prawdziwa? Odpowiedź może być zaskakująca. Oczywista wydaje się wizja społeczeństwa obywatelskiego, w którym organizacje powstają po to, żeby zrobić lub uzyskać coś, czego ani w pojedynkę, ani przy pomocy rodziców, szkół i uczelni, osiągnąć się nie da. W opisie tego procesu (wypowiedziach, artykułach) często pomija się jednak kwestie konieczności dostosowania się do reguł rządzących innymi sferami życia, na które organizacje nie mają wpływu. Opierając się wyłącznie na misji, którą chcemy wykonać, łatwo o rozczarowanie w relacjach z otoczeniem, zwłaszcza publiczno-prawnym. Gmina nie chce z nami rozmawiać? Miasto ogłasza konkursy na działania, które nas w ogóle nie interesu- ją? Formalności, sprawozdania i wizyty w urzędach wydają się drogą przez mękę? Tak, w takich momentach ogarnia nas zniechęcenie. Przygnębiające poczucie, że nie możemy zrealizować swoich pomysłów. A chcemy realizować je od razu tu i teraz! W poprzednich zdaniach nie ma ani szczypty ironii tylko dzięki silnej woli i determinacji możliwa jest jakakolwiek zmiana społeczna. Tą drogą łatwo dojść do prostej konkluzji: wszelkie problemy determinowane są przez prawo. Niektóre ułatwienia jesteśmy w stanie wywalczyć, w innych sytuacjach nie da się doprowadzić do szybkiej zmiany, trzeba się w nich po prostu odnaleźć. Stawiam tezę, że najbardziej pożądaną cechą organizacji jest elastyczność w relacjach zewnętrznych. Nawet jeżeli wydaje się, że rozmowa o społecznych zmianach jest w wydaniu rządu lub samorządu nie do przyjęcia, to często jest to jedyna droga, żeby temat ważny dla nas znalazł się w centrum uwagi tych, którzy są władni, aby zmianę przeprowadzić. Każda strategia, urząd, wreszcie każdy proces stanowienia prawa lokalnego i państwowego zawiera mechanizmy dialogu i konsultacji, a więc możliwości wpływu obywateli na to, co dotyczy całego społeczeństwa. Należy tylko pogodzić się z sytuacją, w której nie wszystko potoczy się od razu po naszej myśli. PROM nie należy do romantyków, którzy nie potrafią przyjąć tego do wiadomości. Okoliczności wymagają szczególnego wyczulenia na dobro każdej z organizacji, ale też elastyczności w relacjach z organami administracji samorządowej i rządowej. Elastyczność wzmacnia skuteczność, hamulcem bezpieczeństwa jest ciągły dialog z organizacjami członkowskimi. Nie musimy wybierać między romantyczną wizją głosu młodzieży, a rolą młodzieżowego urzędnika. Wystarczy tylko dobrze dobrać środki do realizacji celu w myśl zasady, że kropla drąży skałę, ale wstrząs też bywa przydatny. Więcej o programie Młodzież w działaniu": Dobre złego początki, czyli do czego prowadzi pośpiech wymiany młodzieżowe Beneficjenci coraz częściej stają się ofiarami osób, które pod pretekstem realizacji projektu sponsorują sobie zagraniczne wycieczki Zofia Ślęzakowska zastępca dyrektora Narodowej Agencji Programu Młodzież w działaniu zofia.slezakowska@frse.org.pl roku na rok coraz więcej młodych ludzi korzysta z możliwości, które daje Z program Młodzież w działaniu. Często przyciąga ich wizja poznania nowych krajów, innych kultur, wymiany doświadczeń czy wiedzy na różne tematy. Wymiany młodzieży są sposobem na zaspokojenie tych potrzeb. Trzeba jednak zwrócić uwagę na zagrożenia, które mogą pojawić się w związku z realizacją projektu. Okazuje się bowiem, że czasami projekty realizowane są w pośpiechu. Pojawia się problem braku wystarczającej komunikacji z partnerami, co często prowadzi do roz- padu partnerstw. Swoje doświadczenia w tej materii opisuje Maciek, doświadczony lider i koordynator projektów: Mieliśmy realizować przedsięwzięcie w wielostronnym partnerstwie. Znaleźliśmy grupę, która podzielała nasze zainteresowania i po zapoznaniu się z założeniami projektu oraz dodaniu własnych uwag zdecydowała się na uczestniczenie w nim. Nic nie wskazywało na to, by cokolwiek miało się nie udać. A jednak były to dobre złego początki. Na kilka tygodni przed wymianą odbyła się wizyta przygotowawcza. Partnerzy zwrócili sobie koszty podróży, niedługo później jednak partner stał się nieuchwytny. Mimo wielu prób nawiązania kontaktu, nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi. Konieczne było zrealizowanie wymiany w pomniejszonym składzie i zwrócenie środków, które przeznaczyliśmy dla nieuczciwego partnera. Do dziś nie wiemy, dlaczego odstąpił od projektu relacjonuje Maciek. Niestety tego typu sytuacje pojawiają się coraz częściej. Beneficjenci stają się ofiarami osób, które pod pretekstem realizacji projektu sponsorują sobie wyjazdy za granicę. Taka turystyka stawia organizację, która wnioskowała o środki, w trudnej sytuacji. Narodowa Agencja i regionalni konsultanci programu starają się przeciwdziałać temu procederowi, ale główna odpowiedzialność spoczywa na beneficjentach: muszą oni pamiętać, że najważniejsze są korzyści, jakie projekt niesie dla młodzieży trzeba więc zadbać nie o liczbę projektów, ale o ich jakość. Więcej o Wymianach Młodzieży:

9 WORKCAMPY Ruszyły zapisy chętnych do wyjazdu na workcampy zagraniczne obozy dla wolontariuszy. W bazie jest blisko tysiąc ofert krótko- i średnioterminowych z 32 krajów świata. Workcampy to projekty realizowane na całym świecie od ponad 60 lat. Wszystkie mają jeden cel: integrowanie osób pochodzących z różnych krajów poprzez wspólną pracę na rzecz określonej społeczności lokalnej. Projekty trwają zwykle 2 lub 3 tygodnie. W skład każdej grupy, zwykle osobowej, wchodzą przedstawiciele różnych narodowości. Więcej szczegółowych informacji na stronie: NA WOJNIE Z HAŁASEM Można już zgłaszać kandydatury do tegorocznej nagrody European Soundscape Award Wyróżnienie przyznaje Europejska Agencja Środowiska, która chce w ten sposób podnieść świadomość społeczną na temat wpływu hałasu na zdrowie nagrodę otrzymają najciekawsze inicjatywy służące uporaniu się z tym problemem. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 6 września 2013 r. Czy młodzi są aktywni? wydarzenie Według statystyk praca w organizacjach nie jest tym, co młodzież lubi najbardziej. Dokoła nie brakuje jednak przykładów aktywności młodych ludzi Adam Kułanowski Akcja 1.2. Inicjatywy młodzieżowe, program Młodzież w działaniu adam.kulanowski@frse.org.pl Raport Młodzi 2011 pokazał, że polska młodzież, jest mało aktywna obywatelsko. Tylko 37 proc. osób zadeklarowało przynależność do mniej lub bardziej sformalizowanych stowarzyszeń, organizacji czy klubów, zaś 22 proc. pochwaliło się, że udziela się wolontariacko. Nie są to duże liczby. Czy to oznacza, że młodzież nie jest zainteresowana kreowaniem otaczającej rzeczywistości? Aż tak źle chyba nie jest. Wystarczy rozejrzeć się wokoło, by zauważyć, że polska młodzież chce i potrafi działać. Jedną z form takiej aktywności są młodzieżowe rady miasta. Do ich zadań należy m.in. opiniowanie uchwał i wniosków rad miast/gmin/powiatów dotyczących spraw młodzieży, a także dialog pomiędzy młodymi a władzą. Pierwsze tego typu gremia pojawiły się w Polsce w połowie lat 90. W 1997 r. zmiana ustawy o samorządzie gminnym umocowała młodzieżowe rady prawnie, co spowodowało ich rozwój. Do 2007 r. powstało ponad 40 rad miast, gmin, powiatów czy dzielnic, zaś obecnie liczba ta sięga 100. Nie wszystkie działają aktywnie, jednakże ich stale zwiększająca się liczba pokazuje, że młodzież chce angażować się obywatelsko. I nie chodzi tu o chęć rozpoczęcia przez Aktywność młodych stale rośnie młodych politycznej kariery, ale o realne działania, które mają wpływ na życie młodych w danym mieście czy gminie. Jednym z takich przykładów jest Młodzieżowa Rada Miasta w Starogardzie Gdańskim dzięki jej staraniom w mieście powstał skatepark. Pokazuje to, że młodzieżówki to nie gremia niekończących się dyskusji, z których nic nie wynika. Aktywność młodych ludzi przejawia się również poprzez realizację lokalnych projektów, które prowadzą do realnych zmian w okolicy. Jedną z takich inicjatyw jest projekt Wsiądź na rower. Grupa rowerzystów Eskapada z Głubczyc, promując aktywny styl życia, wyznaczyła w swoim regionie nowe trasy rowerowe. Dzięki projektowi więcej ludzi w okolicy zaczęło korzystać z jednośladów, zaś władze powiatu zdecydowały się na wydanie dodatkowych map z wyznaczonymi przez młodzież trasami, również w językach obcych. Przykładów tego typu działań w Polsce jest dużo więcej. W samym programie Młodzież w działaniu rocznie składanych jest ponad 1300 projektów, co pokazuje, że młodzieży cały czas chce się działać. Najbardziej jednak, jaskrawym przykładem aktywności obywatelskiej młodzieży w ostatnim czasie były manifestacje przeciw ACTA w styczniu i lutym 2012 r. Młodzi ludzie zorganizowali się poprzez internet i wyszli na ulicę, żeby sprzeciwić się przyjęciu przez rząd regulacji dotyczących ACTA. Dzięki protestom, które odbyły się w ponad 40 miastach Polski udało się osiągnąć cel rząd zdecydował o zawieszeniu procesu ratyfikacji wspomnianej umowy. Było to jedno z największych wystąpień młodzieży w ostatnich latach pokazało, że aktywność młodych ludzi w internecie wpływa również na realną rzeczywistość. Więcej o projektach realizowanych w ramach programu Młodzież w działaniu : sonda Czy obecna aktywność młodzieży polega tylko na udziale w manifestacjach, jak np. tych przeciwko ACTA w 2012 r.? Michał Bargielski badacz młodzieży, Pracownia PrzySłowie Wąsko rozumiana aktywność obywatelska ma wymiar przede wszystkim mobilizacyjny, związany z protestem. Widoczny jest też brak zainteresowania działaniami, których efektów nie widać od razu. W wyborach do Europarlamentu frekwencja w grupie wiekowej była w Polsce najniższa w Europie (obok Litwy). Patrząc szerzej, dostrzeżemy jednak inicjatywy, w których młodzi wykorzystują swoje prawa. W jednym z powiatów hip-hopowcy wpłynęli na samorząd lokalny, by wybudował skatepark. Nie narzekają na bierność władz, ale sami tworzą aktywną społeczność. Form aktywności jest wiele. Ważniejsze jest pytanie o ich powszechność i dostępność dla wszystkich środowisk. Patryk Gabriel członek zarządu powiatu starogardzkiego naczelnik Wydziału Edukacji Aktywność obywatelska młodzieży ma bezpośredni związek z aktywnością jej rodziców i wychowawców. Z tej perspektywy młodzież nie jest wyjątkiem łatwo ulega mediom ustalającym wagę problemów. Z drugiej strony, młodzież angażująca się w życie swojej społeczności robi to w sposób nowoczesny, odważny, z dużym naciskiem na samodoskonalenie i profesjonalizację działań. Dobrym przykładem jest Młodzieżowa Rada Powiatu Starogardzkiego, która pracuje z pasją i bez kompleksów. Aktywność jej członków zasługuje na szacunek nie tylko ze względu na rozległość, ale i regularność działań. Wojciech Mrożewski nauczyciel z gimnazjum w Łodzi Gimnazjum można chyba nazwać przedszkolem aktywności obywatelskiej. Co prawda znam przypadki uczestnictwa gimnazjalistów w manifestacjach politycznych lub w Młodzieżowej Radzie Miejskiej, ale to wyjątki. Aktywność rozumiana jako działanie na rzecz wspólnego dobra np. w samorządzie szkolnym wypada blado. Bez pomocy opiekuna dzieje się niewiele. Młodzieży próbującej sprostać wszystkim wymaganiom, z jakimi spotyka się w szkole, często brakuje czasu! Jednak istotniejszą przyczyną słabej aktywności młodzieży jest to, że nie traktuje ona szkoły jako przyjaznego środowiska. projekt kwartału za co trzyma kciuki komitet ewaluacyjny Kulturalny klub seniora Projekt Kulturalny Klub Seniora to inicjatywa młodzieżowa skierowana do osób starszych, którą realizuje nieformalna grupa młodzieży ze Świerklańca. Przedsięwzięcie opiera się na pracy młodzieży z osobami powyżej 55. roku życia. Grupa inicjatywna poprowadzi kurs komputerowy, na którym seniorzy dowiedzą się, jak wykorzystywać internet w życiu codziennym. opinia Rozwój nowych technologii jest nieunikniony, a osoby starsze często mają problem, żeby za nim nadążyć. Brakuje także oferty kulturalnej skierowanej do seniorów. To prowadzi do zwiększania przepaści między pokoleniami i wykluczenia społecznego osób starszych. Młodzież postanowiła to zmienić poprzez Kulturalny Klub Seniora, który zapewni osobom starszym aktywne i rozwijające spędzenie wolnego czasu. Kurs komputerowy i warsztaty artystyczne będą integrować młodzież z seniorami, a jednocześnie zmniejszą zagrożenie wykluczeniem społecznym i marginalizacją osób starszych zamieszkujących gminę Świerklaniec. Realizując projekt, młodzi ludzie nie tylko działają na rzecz lokalnej społeczności, ale także sami nabywają cenne kompetencje. Przygotowanie wszystkich zaplanowanych działań rozwinie ich przedsiębiorczość i umiejętność pracy w zespole. Grupa inicjatywna zajmie się prowadzeniem wszystkich warsztatów, co z pewnością pozytywnie wpłynie na ich organizację pracy, Do realizowanych warsztatów artystycznych, filmowych czy satyrycznych została zaproszona również młodzież ze świetlic środowiskowych. Wykorzystywane metody pracy mają na celu integrację międzypokoleniową, zmniejszanie barier, jakie napotykają seniorzy w życiu codziennym, oraz zwiększenie ich umiejętności organizacji czasu wolnego. Zofia Ślęzakowska zastępca dyrektora programu Młodzież w działaniu kreatywność i inne umiejętności. Zaangażowanie w warsztaty artystyczne także młodzieży z mniejszymi szansami jest okazją do włączenia seniorów w proces wychowywania młodego pokolenia. Trzymamy kciuki, aby projekt pomógł w nawiązaniu dialogu międzypokoleniowego, a co za tym idzie, budowy bardziej zintegrowanego społeczeństwa. unijna konferencja młodzieżowa Jest tylko jeden sposób nauki......poprzez działanie!. Ten banalny cytat, wyjęty prosto z jakże popularnego zbioru twórczości Paulo Coelho, odnosi się do nas wszystkich. Ciągle też przewija się w moim życiu, zwłaszcza odkąd jestem ambasadorem programu Młodzież w działaniu. To zajęcie od początku stwarzało dużo możliwości. Jego cenną zaletą jest oczywiście pozyskanie nowych kontaktów, jednak najważniejszym punktem w naszej ambasadorskiej działalności jest przeprowadzenie spotkań informacyjnych, przez które przewijają się różni ludzie. W pamięci szczególnie utkwiła mi grupa młodych z Lublina, którzy po spotkaniu zadawali mnóstwo pytań. A w ciągu następnych kilku dni skrzynka zapełniona ami! Zwykła rzecz, a jednak zostałam bardzo zmotywowana do większej aktywności w społeczeństwie. To wtedy uświadomiłam sobie, że po części również ode mnie zależy, jak program Młodzież w działaniu będzie się rozwijał. Kolejnym ważnym zadaniem są fotoreportaże. Praca nad nimi nie należy do najłatwiejszych obowiązków, ale bywa bardzo ciekawa. Już stworzenie pierwszego reportażu przyniosło nieoczekiwane rezultaty. Projekt realizowany w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Piekarach Śląskich był tak dobry, że pozazdrościłam autorom pomysłu i sama wyszłam z podobną inicjatywą w swoim środowisku. Praca nad reportażami pozwala przyjrzeć się realizacji różnych projektów. Można się przekonać na własnej skórze, że w Polsce powstają naprawdę niesamowite inicjatywy! Zachęcam więc do wejścia na stronę programu, bo przecież Europa jest dla aktywnych! Magdalena Waligóra UWAGA, KONKURS! Program ds. migracji Międzynarodowej Organizacji Pracy ogłasza konkurs fotograficzny dla młodzieży. Na zwycięzcę czeka tysiąc euro. Konkurs pod nazwą Migrujący pracownicy domowi w Europie to okazja, by pokazać, jak przybysze z innych krajów z sukcesem wchodzą na europejski rynek pracy i włączają się w życie społeczne. Zadaniem uczestników jest nadesłanie zdjęć pokazujących w pozytywnym świetle zjawisko migracji oraz pracowników domowych spoza UE. Dwadzieścia najlepszych zdjęć wybierze międzynarodowe jury. Trafią one na stronę internetową Międzynarodowej Organizacji Pracy. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 kwietnia 2013 r. Więcej szczegółów na stronie:

10 Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 10 Edukacja dorosłych trzy pytania do... edukacja dorosłych w FRSE Rozmowa z Mirosławem Marczewskim, dyrektorem generalnym Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji Program Grundtvig jest jednym z najmniejszych programów koordynowanych przez FRSE. Czy mimo to jego wpływ na polskich beneficjentów jest zauważalny? Grundtvig nie jest taki mały, w Polsce rocznie dofinansowujemy działania na rzecz uczenia się dorosłych w tym programie na kwotę ok. 3,5 mln euro. Największy wpływ program zdaje się mieć na rozwój osób starszych i wymagających szczególnego wsparcia. Grupy te często mają utrudniony dostęp do odpowiedniej oferty edukacyjnej lub po prostu taka oferta nie istnieje. Grundtvig temu zaradza. Szczególną zasługą programu jest umożliwienie wielu edukatorom dorosłych wymiany doświadczeń z kolegami z Europy, a wielu słuchaczom inspirującego do dalszego rozwoju wyjazdu za granicę, często pierwszego w życiu. Jakie organizacje prowadzące edukację dorosłych najczęściej korzystają z programu Grundtvig? Są to najczęściej stowarzyszenia, fundacje, ale też placówki publiczne, takie jak ośrodki kultury czy ośrodki pomocy społecznej, czyli te prowadzące pozaformalną i nieformalną edukację dorosłych. Oferta programu Grundtvig idealnie wspiera działalność tych organizacji. Dla wielu z nich udział w programie jest pierwszym zetknięciem ze środowiskiem edukacyjnym w Europie. Jakie inne programy realizowane przez FRSE obejmują dofinansowaniem uczenie się osób dorosłych? W zakresie pozaformalnej niezawodowej edukacji młodych osób dorosłych są to programy: Młodzież w działaniu i Polsko- Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Obszar zawodowej edukacji dorosłych obejmuje przede wszystkim program Leonardo da Vinci, ale również Wizyty Studyjne. rozm. red. statystycy policzyli Grundtvig jest kobietą Styczeń i luty to dla Narodowej Agencji czas raportowania wyników selekcji z poprzedniego roku i intensywnej pracy nad różnego typu zestawieniami statystycznymi. Z danych zebranych za 2012 r. dla 3 akcji mobilnościowych programu Grundtvig jasno wynika, że statystyczny wnioskodawca ponad trzy razy częściej jest kobietą niż mężczyzną i ma zwykle 35 lat. Średnia wieku dla mężczyzn jest podobna wynosi 37 lat. Wnioskodawcy akcji Asystentury Grundtviga są najmłodsi i mają średnio 29 lat, a Wizyt i wymiany kadry dla edukacji dorosłych najstarsi (mają 39 lat w przypadku kobiet i 44 lata w przypadku mężczyzn). Wśród wnioskodawców wciąż największym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy na kursy (zwłaszcza te wybierane z europejskiego katalogu szkoleń dla programów Grundtvig i Comenius), a w dalszej kolejności: asystentury, praktyki typu job shadowing oraz konferencje i seminaria. Do najczęściej wybieranych kierunków wyjazdów od lat należy Zjednoczone Królestwo, ponieważ wśród osób ubiegających się o dofinansowanie jest wielu lektorów języka angielskiego, chcących skorzystać z kursów metodyki nauczania tego języka. W dalszej kolejności w zeszłym roku popularne były: Niemcy, Hiszpania, Portugalia i Francja. Co ciekawe, kraje skandynawskie, które słyną z dobrych rozwiązań w edukacji dorosłych, bardzo rzadko obierane są na miejsce odbycia szkolenia. oprac. Karolina Milczarek Wbrew pozorom recepta na sukces jest całkiem prosta! Wystarczy trochę czasu na przemyślenie koncepcji i poznanie zasad Zysk małym kosztem GRUNDTVIG Przed nami ostatnie w tej edycji programu terminy składania wniosków o dofinansowanie wyjazdów na zagraniczne szkolenia dla kadry edukacji dorosłych Karolina Milczarek program Grundtvig karolina.milczarek@frse.org.pl Jak zawsze w takiej sytuacji pojawiają się pytania: może warto spróbować swoich sił? Ale co zrobić, żeby zwiększyć szanse na uzyskanie dofinansowania w obliczu dużej konkurencji? Wbrew pozorom recepta na sukces jest całkiem prosta! Wystarczy trochę czasu na przemyślenie swoich potrzeb szkoleniowych i koncepcji wyjazdu oraz dokładne zapoznanie się z zasadami programu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich. Niektóre wydają się oczywiste, ale jak wynika z naszych doświadczeń warto je przypomnieć. 1. Zapoznaj się zasadami danej akcji mobilnościowej w programie Grundtvig funkcjonują 3 akcje, w ramach których dofinansowywane są wyjazdy na różne formy szkoleniowe, o różnej długości trwania. Sprawdź, czy jesteś osobą uprawnioną w danej akcji. 2. Znajdź szkolenie albo zaplanuj wyjazd na praktykę szytą na miarę nie tylko interesujące i odbywające się w atrakcyjnym miejscu, ale zgodne z profilem zawodowym i z celami programu Grundtvig. W przypadku braku lub niskiej zgodności wniosek nie będzie poddawany dalszej ocenie jakościowej i zostanie odrzucony. 3. Jeśli wybierasz szkolenie spoza europejskiego katalogu dla programów Grundtvig i Comenius, upewnij się, że spełnia ono wymogi programu i akcji. Jeśli masz dla ekspertów oceniających wnioski przesłana dokumentacja jest jedynym źródłem informacji o Wnioskodawcy. Staraj się więc pisać w wyczerpujący i konkretny sposób. wątpliwości, skonsultuj to z Narodową Agencją. Pamiętaj też, że wybór szkolenia z katalogu nie stanowi gwarancji dofinansowania wniosku. Warto też wybierać szkolenia będące wynikiem projektów centralnych Grundtviga. 4. Zwróć uwagę na program szkolenia, proponowane metody i intensywność zajęć. Te aspekty także są poddawane ocenie jakościowej wniosku. 5. Przystępując do przygotowania wniosku, upewnij się, jaką dokumentację musisz zgromadzić i ile czasu na to potrzebujesz. Nie polegaj jedynie na informacjach przekazywanych przez organizatora szko- Karina Boguń beneficjentka akcji Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych, pracownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wadowicach lenia/organizację goszczącą sprawdzaj wszystko na stronie internetowej Narodowej Agencji. 6. Zapoznaj się dokładnie z pytaniami w formularzu wniosku, przemyśl wstępnie jego koncepcję i sposób uzasadnienia wyboru szkolenia. Nie zostawiaj pisania na ostatnią chwilę. 7. Nie kopiuj zapisów z wniosku koleżanki/kolegi ani nie korzystaj z pomocy pośredników, którzy odpłatnie przygotowują wnioski. 8. Pisząc wniosek, bierz pod uwagę kryteria oceny jakościowej opublikowane na stronie internetowej Narodowej Agencji. 9. Sprawdź, które punkty wniosku są szczególnie istotne dla oceny wniosku. Weź pod uwagę, że dla ekspertów oceniających wnioski przesłana dokumentacja jest jedynym źródłem informacji o wnioskodawcy o charakterze pracy, potrzebach szkoleniowych, planach wykorzystania zdobytej wiedzy na rzecz dorosłych słuchaczy i organizacji macierzystej. Staraj się więc pisać w wyczerpujący i konkretny sposób. Więcej infomacji na stronie: Wiele osób, którym opowiadałam o moich zagranicznych wyjazdach, np. na kursy z programu Grundtvig, z zazdrością mówiły: Ale ci fajnie, Mnie nikt nie proponuje takich atrakcji, Też bym tak chciał. Zwykle komentuję ich wypowiedzi, mówiąc, że przecież nic nie stoi na przeszkodzie, aby i oni mogli skorzystać z tej szansy, jaką dają fundusze europejskie przeznaczone na edukację dorosłych. Najpierw trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czego nowego chcielibyśmy się nauczyć i jakie korzyści przyniesie nam wyjazd. Gdy już to wiemy, wypełnienie wniosku (choć wydawać się może skomplikowany) jest już dość łatwe. Owszem, trzeba poświecić trochę czasu na poprawne przygotowanie dokumentacji, jednak rezultat w postaci zdobycia dofinansowania wynagradza podjęty trud z nawiązką. A sam wyjazd to wielka przygoda, niezapomniane przeżycia i inwestycja w siebie. Najważniejsze, żeby CHCIEĆ i nie bać się podejmowania nowych wyzwań.

11 konkurs dla szkół W ramach obchodów Europejskiego Roku Obywatelstwa Komisja Europejska organizuje konkurs generations(at)school Nagrodą jest wycieczka do Brukseli! Zadaniem w konkursie jest zorganizowanie w okolicach 29 kwietnia kiedy to przypada Europejski Dzień Solidarności Międzypokoleniowej szkolnego spotkania, w trakcie którego uczniowie będą mogli porozmawiać z seniorami o Europie. Dyskusje mogą dotyczyć jej przeszłości, teraźniejszości i tego, co młodzi i starsi mogą zrobić razem, by budować jej lepszą przyszłość. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 czerwca 2013 r. nowość w sieci Pasjonujesz się historią? Szukasz źródeł i inspiracji? Wejdź na europejski portal Historiana. To inicjatywa koordynowana przez EUROCLIO Europejskie Stowarzyszenie Edukatorów Historii. Portal umożliwia młodym ludziom bezpłatny dostęp do wysokiej jakości materiałów dotyczących dawnych czasów oraz światowego dziedzictwa. Portal działa pod adresem historiana.eu. Ostatni dzwonek WIZYTY STUDYJNE Komisja Europejska nie przewiduje kontynuacji tego programu w obecnej formule po roku Zainteresowani nie mają więc czasu do stracenia W internecie realizatorzy projektów mogą znaleźć wiele pomocnych informacji Jak korzystać z doświadczeń innych? bazy wiedzy Przygotowując Partnerskie Projekty Grundtviga, nie warto wywarzać otwartych drzwi Michał Chodniewicz program Grundtvig michal.chodniewicz@frse.org.pl Organizacje, które otrzymały dofinansowanie na realizację projektów wielostronnych, takich jak Projekty Partnerskie Grundtviga, często poszukują wskazówek oraz wypracowanych już gotowych rozwiązań, które byłyby przydatne przy realizacji przedsięwzięć, w tym przy upowszechnianiu i wykorzystaniu ich rezultatów. W szczególności ma to miejsce w akcjach zdecentralizowanych, w których biorą udział organizacje mniej doświadczone we współpracy międzynarodowej, dla których udział w projekcie jest wyzwaniem. Współpraca taka, trwająca dwa lata, obejmuje bowiem przygotowanie projektu, jego realizację i zarządzanie, działania monitorujące i ewaluacyjne oraz aktywności skupiające się na upowszechnianiu i wykorzystaniu wypracowanych rezultatów. Działania zaplanowane na etapie przygotowywania projektu są weryfikowane w trakcie trwania współpracy, w związku z czym partnerzy wspólnych przedsięwzięć poszukują odpowiedzi na pojawiające się wyzwania. Cennym źródłem informacji dla beneficjentów są opisy zrealizowanych już projektów publikowane na stronach Narodowych Agencji (NA), w szczególności nt. możliwości wykorzystania i upowszechniania rezultatów oraz aktywnego zaangażowania w działania projektu pracowników i słuchaczy organizacji. Opisy zostały przygotowane przez dotychczasowych beneficjentów, a więc przedstawiają praktyczne i wypróbowane rozwiązania. Kolejnym miejscem, gdzie można znaleźć wskazówki dotyczące realizacji poszczególnych obszarów projektów jest strona Komisji Europejskiej ( grundtvig/planning_en.htm), która zawiera przewodniki opracowane w trakcie realizacji kończącego się już programu Uczenie się przez całe życie. Są to publikacje Komisji oraz poszczególnych NA odnoszące się do takich zagadnień, jak zarządzanie projektem, upowszechnianie i wykorzystanie rezultatów, monitoring i jakość działań projektowych, ewaluacja i wpływ oraz organizacji mobilności. Mogą one być przydatne w realizacji Projektów Partnerskich Grundtviga, Projektów Wolontariatu Seniorów oraz opracowywaniu kursów w ramach projektów centralnych lub organizacji sieci współpracy. Strona NA programu Grundtvig: Anna Dębska program Wizyty Studyjne anna.debska@frse.org.pl Dzięki programowi Wizyty Studyjne do roku 2012 udało się sfinansować wymianę ok decydentów i ekspertów zajmujących się edukacją ogólną oraz kształceniem i doskonaleniem zawodowym. Wizyty studyjne były organizowane w 29 krajach biorących udział w programie Uczenie się przez całe życie. W sumie odbyło się 750 wizyt w całej Europie. Po roku 2013 możliwość udziału w wizytach jednak zniknie Komisja Europejska nie przewidziała kontynuacji programu w obecnej formule w nowym programie na lata Tegoroczna, ostatnia już oferta programu zamieszczona w Katalogu Wizyt Studyjnych 2013/2014 zawiera 263 propozycje wyjazdów. Na szczególną uwagę zasługują wizyty organizowane dla decydentów i kadry kierowniczej dotyczące europejskich ram kwalifikacji. Jedna z nich odbędzie się w październiku 2013 r. w Berlinie (Role of social partners in developing national qualifications Framework), druga w Warszawie (Qualifications frameworks as instruments of public policy for lifelong learning ) organizuje ją Instytut Badań Edukacyjnych. W aktualnym katalogu są też wizyty studyjne odnoszące się do konkretnych sektorów gospodarki takich jak: hotelarstwo i gastronomia, sztuka, rozrywka i rekreacja, budownictwo czy informacja i komunikacja. Dyskusje prowadzone przez ekspertów podczas wizyt zbliżają nas do odpowiedzi: jak stworzyć dla młodzieży warunki do zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji pomocnych w odnalezieniu się na rynku pracy i jak dostosować programy szkolne do nowych wymagań zawodowych. Na koniec działania programu pojawiają się również nowe tematy wizyt studyjnych, które na pewno cieszyć Wizyty studyjne pomagają dostosować system edukacji do potrzeb młodzieży się będą dużym zainteresowaniem. Przykładem może być wizyta studyjna w Bordeaux we Francji: Vigne et vin en Aquitaine: des formations innovantes pour des métiers d avenir czyli Winiarnie i wino w Akwitanii: innowacyjne szkolenia dla profesjonalistów i rzemieślników. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Europejskie Centrum Kształcenia Zawodowego w Salonikach (CEDEFOP), aż 97 proc. uczestników jest zadowolonych z udziału w wizycie studyjnej, a 96 proc. organizatorów jest usatysfakcjonowanych z goszczenia ekspertów z różnych krajów europejskich. Jako największą korzyść z udziału w programie Wizyty Studyjne zarówno uczestnicy, jak i organizatorzy wymieniali możliwość wymiany doświadczeń i spotkania osób posiadających dużą wiedzę w swojej dziedzinie. Jednocześnie aż 53 proc. uczestników i 65 proc. organizatorów uznało, że ich udział w programie przyczynił się do lepszego poznania priorytetów europejskiej polityki edukacyjnej oraz zasad i narzędzi rządzących europejską polityką. Katalog Wizyt Studyjnych 2013/2014: wyjątkowe projekty PROGRAMU grundtvig Ośrodki pomocy społecznej mogą z powodzeniem angażować rodziców w działania edukacyjne Rodzice w centrum uwagi PUBLIKACJA Michał Chodniewicz program Grundtvig michal.chodniewicz@frse.org.pl Projekt Akademia Nowych Możliwości szkoły dla rodziców drogą zwiększenia kompetencji w zakresie opieki i wychowania dzieci, zrealizowany z udziałem Ośrodka Pomocy Społecznej w Swarzędzu, był adresowany do rodziców ze środowisk mniej uprzywilejowanych, mających problemy wychowawcze. Celem przedsięwzięcia było zapewnienie warunków do rozwoju osobistego oraz podniesienie wiedzy i kompetencji rodzicielskich. Działania polegały na zorganizowaniu grup wsparcia dla rodziców oraz przeprowadzeniu warsztatów psychologicznych Szkoły dla rodziców, podczas których słuchacze mieli możliwość nauczyć się, w jaki sposób rozmawiać i wychowywać swoje dzieci bez przemocy. Warsztaty prowadzono zarówno na poziomie lokalnym, jak i podczas spotkań partnerów projektu. W ramach projektu zorganizowano m.in. grupy wsparcia dla rodziców Zajęcia obejmowały m.in. ćwiczenia, dramę i debaty. Udział w warsztatach uświadomił rodzicom, że skuteczność wychowania w znacznym stopniu zależy od osoby wychowującej. Oznacza to, że aby zmienić dziecko, trzeba najpierw zmienić siebie. Rezultatami projektu są strona internetowa oraz broszura z propozycjami aktywnych form spędzania czasu z dziećmi, która stanowi zbiór pomysłów wszystkich partnerów. Strona interentowa projektu: academyofnewpossibilities.eu Active Seniors Learn, Educate, Communicate and Transmit taki tytuł nosi przewodnik, który powstał w ramach projektu ASLECT, zrealizowanego dzięki dofinansowaniu w akcji Działania Towarzyszące Grundtviga. Ma stanowić wsparcie przy aktywniejszym włączaniu seniorów w działania kulturalne i edukacyjne oraz w społeczność lokalną. Publikacja zawiera praktyczne wskazówki dla realizatorów takich działań oraz opisy przykładowych projektów.

12 Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 12 Kształcenie zawodowe FELIETON Wakacje w pracy, a może praca w wakacje? dr Maciej Duszczyk Już za niecałe dwa miesiące rozpoczną się wakacje zarówno szkolne, jak i akademickie. Dla wielu osób to będzie kolejny okres nie tyle odpoczynku, co pracy. Zwykle ma ona na celu nie tylko zarobienie pieniędzy, ale również zdobycie doświadczenia, które będzie można wykorzystać po skończeniu edukacji. Poprzez pracę wakacyjną można również nawiązywać kontakty, które będą owocować w przyszłości. Takie postępowanie jest jak najbardziej słuszne. Najnowsze wyniki badań pokazują, że na zatrudnienie wakacyjne decyduje się coraz więcej osób, a status majątkowy przestaje mieć znaczenie. Niestety, ten rok może być wyjątkowo trudny na zrealizowanie planów wakacyjnych. Wysoki poziom bezrobocia w Polsce i zmniejszenie się zapotrzebowania na pracowników sezonowych w wielu państwach członkowskich Unii, gdzie w poprzednich latach trafiało dużo Polaków, będą powodować wzrost konkurencji o wolne miejsca pracy. Dlatego też warto pomyśleć o potencjalnych pracodawcach już dzisiaj. Najskuteczniejszą metodą jest bezpośredni kontakt (niestety pisanie i to za mało większość z nich od razu trafia do kosza). Zachęcam więc do odwiedzania różnego rodzaju przedsiębiorstw, w przypadku których wiadomo, że potrzebują większej liczby pracowników w wakacje (np. gastronomia, hotelarstwo, rolnictwo, obsługa turystyczna). Alternatywą jest także oferowanie swojego zatrudnienia na zastępstwo dla pracowników, którzy wykorzystują urlopy. W tym przypadku ważne jest, aby wyrazić ochotę przyuczenia się (często w ramach np. stażu) jeszcze przed wakacjami, tak aby niejako z marszu być gotowym podjąć pracę. Może się to okazać decydującym walorem, dzięki któremu to właśnie ta, a nie inna osoba zostanie zatrudniona. Takie przetarcie na rynku pracy będzie procentować w przyszłości. POWODZENIA! dr Maciej Duszczyk, zastępca dyrektora Instytutu Polityki Społecznej UW Wsparcie dla przedsiębiorców Nowy biuletyn programu Leonardo da Vinci Małe i średnie przedsiębiorstwa to lokomotywa gospodarki. Mają ogromny potencjał rozwojowy i szybko adaptują się do zmian na rynku pracy. Jednak ich konkurencyjność w dużym stopniu zależy od kwalifikacji pracowników. Rozwój kadr w MŚP nierzadko bywa problemem: profesjonalna ocena potrzeb w tym zakresie, a także znalezienie odpowiednich, szytych na miarę narzędzi szkoleniowych stanowi w małych firmach znaczne wyzwanie. Kolejny numer biuletynu programu Leonardo da Vinci pokazuje różnego rodzaju rozwiązania z zakresu wzmacniania i rozwoju kompetencji pracowników oraz menedżerów. Wszystkie prezentowane produkty zostały wypracowane w wyniku międzynarodowej współpracy w ramach projektów programu Leonardo da Vinci. Biuletyn prezentuje też strategię Komisji Europejskiej w zakresie kształcenia zawodowego, dane statystyczne dotyczące udziału małych i średnich przedsiębiorstw w kształceniu ustawicznym, jak również formułę przedsięwzięć partnerstwa publiczno- -prywatnego. W publikacji zamieszczono także opinie i refleksje praktyków, którzy oceniają jakość i użyteczność rezultatów projektów. Na froncie walki z bezrobociem LEONARDO da vinci Wzrost bezrobocia wymusza silną konkurencję wśród poszukujących pracy. Staże i wymiany zagraniczne pozwalają jednak zdobyć nowe umiejętności Bezrobocie to problem całej Europy. Na zdjęciu urząd pracy w belgijskim Charleroi Michał Pachocki program Leonardo da Vinci michal.pachocki@frse.org.pl Zgodnie z danymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, stopa bezrobocia pod koniec zeszłego roku wyniosła 13,4 proc., a liczba zarejestrowanych bezrobotnych zwiększyła się o kolejne 154,1 tys. osób w porównaniu z rokiem Niemal 30 proc. nowo zarejestrowanych zwolniono z przyczyn dotyczących pracodawcy. Jednocześnie na jedną ofertę pracy w urzędzie w grudniu przypadło średnio 30 bezrobotnych. Równie niepokojąca sytuacja panuje na rynkach pracy w niemal całej Europie ogarniętej recesją. Skutki kryzysu uderzają szczególnie w młodych absolwentów bez doświadczenia zawodowego. Dlatego warto pamiętać o korzyściach, jakie daje zagraniczny staż zawodowy po zakończeniu nauki. Takie możliwości oferują wyższe uczelnie, korzystające z dofinansowania programu Uczenie się przez całe życie. Jednocześnie, z myślą o przedsiębiorcach poszukujących praktykantów, Komisja Europejska przygotowała portal internetowy We mean busi- ness, zawierający wskazówki, jak korzystać z programów stażowych. Inicjatywa promuje nie tylko staże zawodowe Leonardo da Vinci, ale także praktyki studenckie w ramach Erasmusa. Z możliwości programu Leonardo aktywnie korzystają też urzędy pracy działające na poziomie powiatów i województw. W ciągu ostatnich dwóch lat sfinansowano blisko 600 staży zagranicznych dla oficjalnie zarejestrowanych bezrobotnych. Wyjazdy do europejskich pracodawców mogą trwać nawet 26 tygodni i są w całości finansowane ze środków unijnych. W ramach projektów bezrobotni uczestniczą również w kursach językowych przed wyjazdem z Polski. Projekty odpowiadają na potrzeby młodych bezrobotnych szukających doświadczenia zawodowego, aby skutecznie konkurować w wybranym zawodzie na rynku pracy twierdzi Renata Kondraciuk, koordynator projektów Leonardo z Powiatowego Więcej informacji na stronie: Nowości inicjatywy Europass europass Strategia Europa 2020 oznacza nowe bodźce dla rozwoju Inicjatywy Europass jako jednego z narzędzi ułatwiających Europejczykom naukę i pracę za granicą Już pod koniec 2012 r. użytkownicy dokumentów Europass uzyskali możliwość tworzenia elektronicznego Europejskiego Paszportu Umiejętności (EPU), w którym zaprezentować mogą swoje umiejętności i kwalifikacje w czytelny sposób. Stworzyć lub uaktualnić EPU można na europejskim portalu Inicjatywy Europass: www. europass.cedefop.europa.eu. To jednak nie jedyna nowość. W 2013 r. Komisja Europejska planuje wprowadzenie nowego dokumentu o nazwie Europass Experience, umożliwiającego obywatelom UE prezentowanie umiejętności i kompetencji nabytych w różnych okolicznościach, np. w ramach doświadczenia zawodowego (w tym staży, pracy tymczasowej podczas wakacji) lub wolontariatu. W przyszłości Europass Experience zastąpi dokument Europass-Mobilność. możliwości programu Leonardo aktywnie wykorzystują Urzędy pracy. W ciągu ostatnich dwóch lat zrealizowały blisko 600 staży zagranicznych dla oficjalnie zarejestrowanych bezrobotnych FOT. ARCHIWUM WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W KATOWICACH Urzędu Pracy w Zamościu. Uczestnicy przywożą do kraju nowe pomysły i rozwiązania, są otwarci i bardziej kreatywni. Staże wnoszą wkład w rozwój poszczególnych sektorów gospodarki, wpływając tym samym na rozwój regionu dostarczają fachowców z doświadczeniem pracy w zagranicznych firmach dodaje. Urzędy pracy organizują również wymiany doświadczeń dla zatrudnionych doradców, którzy podczas pobytu za granicą mogą obserwować ciekawe i innowacyjne rozwiązania w zakresie pośrednictwa zawodowego, wsparcia bezrobotnych i absolwentów poszukujących pierwszej pracy. Przygotowujemy projekty, których uczestnikami są w dużej mierze partnerzy rynku pracy z województwa śląskiego mówi Paweł Durleta, kierownik Wydziału Programów Rynku Pracy w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Katowicach. Trenerzy, doradcy i eksperci poznają odmienne metody pracy oraz dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem zawodowym, co przekłada się na zwiększenie jakości usług świadczonych w rodzimych organizacjach. W dobie kryzysu i ograniczonych środków w lokalnych budżetach fundusze europejskie mogą stanowić silne wsparcie w walce z bezrobociem. Potwierdza to Renata Kondraciuk: Projekty ułatwiły wielu osobom zdobycie zatrudnienia. Dzięki temu zniknęli z ewidencji bezrobotnych. I chociaż to jedynie kropla w morzu potrzeb, nie sposób tej zalety programu Leonardo da Vinci nie docenić. W ramach procesu kopenhaskiego UE ustanowiła wiele innych narzędzi i zasad podobnych do Inicjatywy Europass, które wspólnie ułatwiają zrozumienie kwalifikacji. W latach Europass zostanie z nimi silniej powiązany. Chodzi przede wszystkim o Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK), Europejski System Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET) oraz Europejską Taksonomię Umiejętności, Kompetencji i Zawodów (ESCO). ERK obejmują osiem poziomów i umożliwiają porównywanie kwalifikacji w poszczególnych krajach (kształcenie ogólne oraz kształcenie i szkolenie zawodowe). Poziomy ERK zostaną wykorzystane w Europass CV oraz w Suplemencie do Dyplomu szkoły wyższej i Suplementach dla absolwentów kształcenia zawodowego. Umiejętności zawodowe i wiedza nabyta podczas pobytu za granicą, poddane walidacji zgodnie z systemem ECVET, zostaną zapisane w Suplementach dla absolwentów kształcenia zawodowego, dokumencie Europass- Mobilność oraz w Europass Experience. ESCO zapewni obszerną listę terminów w zakresie umiejętności, kompetencji i kwalifikacji obejmujących różnorakie sektory zatrudnienia. Terminologia ESCO zostanie wykorzystana do poszerzenia zakresu dokumentów Europass oraz będzie pomocna w opisywaniu i przedstawianiu doświadczeń edukacyjnych, zawodowych i życiowych. Ułatwi to walidację umiejętności i zaliczanie ich na poczet kwalifikacji. zespół Krajowego Centrum Europass na podst. notatki informacyjnej Cedefop

13 MŁODZI POTRAFIĄ ZA MAŁO UNESCO opublikowało 10. edycję raportu Youth and Skills poświęconego edukacji na świecie. Autorzy dokumenty wskazują na pilną potrzebę zwiększenia inwestycji w rozwój umiejętności młodych ludzi. W krajach rozwijających się 200 milionów osób w wieku od 15. do 24. roku życia nie ukończyło nawet szkoły podstawowej, potrzebuje więc alternatywnych możliwości zdobycia podstawowych umiejętności niezbędnych do uzyskania zatrudnienia i normalnego funkcjonowania. Z raportu wynika również, że populacja młodzieży na świecie jest większa niż kiedykolwiek w historii. Co ósmy młody człowiek jest jednak bezrobotny, a co czwartemu wykonywana praca pozwala jedynie na utrzymywanie się na granicy ubóstwa. Raport dostępny jest na stronie www. unesco.org. KOMPENDIUM WIEDZY O UE Wiesz, który kraj w Europie ma największą gęstość zaludnienia? Odpowiedź na to i wiele innych pytań znajdziesz w najnowszym wydaniu The European Union: Facts and figures Policja w Leonardo REPORTAŻ Komendy wojewódzkie policji co roku zwiększają liczbę projektów mobilności realizowanych w ramach programu Uczenie się przez całe życie Komenda Stołeczna Policji współpracowała m.in. z policją grecką. Warszawscy policjanci wymieniali doświadczenia w zakresie zabezpieczania imprez masowych Piotr Lenartowicz program Leonardo da Vinci piotr.lenartowicz@frse.org.pl Liczba wniosków zatwierdzonych do realizacji wzrastała sukcesywnie i w sumie, łącznie z poprzednim rokiem konkursowym, było już ich prawie sto. Wiele z nich realizowanych było w ramach przygotowań do Euro 2012 dotyczyły więc zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas imprez masowych. Polscy funkcjonariusze mieli okazję korzystać z doświadczeń zagranicznych partnerów i dzięki temu przenieść na nasz grunt sprawdzone metody i rozwiązania. Nawiązane kontakty przynoszą jednak rezultaty również w wielu innych dziedzinach praca policji nie ogranicza się przecież tylko do zabezpieczania wielkich wydarzeń sportowych czy Greccy policjanci podczas ćwiczeń kulturalnych. Policjanci wymieniają się doświadczeniami chociażby w zakresie działań prewencyjnych wśród młodzieży, szkolenia psów służbowych, używania nowoczesnych technologii, przeciwdziałania korupcji czy walki z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem. Dzięki przyznanemu dofinansowaniu komendy wojewódzkie policji mogą modernizować i rozwijać swoje struktury tak, aby móc działać jeszcze skuteczniej. Funkcjonariusze mają okazję podpatrzeć dobre praktyki realizowane za granicą. Program Uczenie się przez całe życie w dotychczasowej formule dobiega końca. Komisja Europejska tworzy nowy program. Pozostaje mieć nadzieję, że także jego ramach policja będzie się rozwijać równie prężnie. Więcej informacji na stronie: Opinia Olga Czuba-Czubiak, kierownik Zespołu Funduszy Pomocowych w Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie Pierwszy projekt w ramach programu Leonardo da Vinci Komenda Stołeczna Policji zrealizowała w 2006 r. Od tamtej pory systematycznie co roku Komendant Stołeczny Policji umożliwia funkcjonariuszom KSP zdobycie nowych doświadczeń i umiejętności zawodowych w trakcie spotkań szkoleniowych z kolegami z policji europejskich. W sumie w okresie KSP zrealizowała 14 projektów, w trakcie których nawiązano współpracę z 33 jednostkami policji UE, a doskonalenie zawodowe odbyło ponad 300 funkcjonariuszy i pracowników KSP. Współpraca ta jest nadal kontynuowana zarówno podczas codziennej pracy funkcjonariuszy np. podczas Euro 2012, jak i przy realizacji nowych projektów finansowanych ze środków UE. Pomijając korzyści, jakimi są wzbogacenie kwalifikacji zawodowych, dzięki programowi LdV każdy z uczestników miał możliwość poznania ciekawych ludzi, zwiedzania wspaniałych miejsc, poznania zwyczajów i języka innego narodu oraz poznania atmosfery panującej w danym mieście. Policjanci z bydgoskiej komendy wojewódzkiej podczas patrolu w Tilburgu Policjanci z Gdańska i Bolonii podczas pomiaru prędkości pojazdów W trakcie zagranicznej wizyty funkcjonariusze z Poznania mieli okazję zobaczyć, jakim sprzętem dysponują ich partnerzy

14 Informacja młodzieżowa Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 14 FELIETON Młodzież bije głową w mur Wawrzyniec Pater Czy system informacji młodzieżowej jest w Polsce potrzebny? Jak powinien działać? Kto go powinien finansować? Hołdując fundamentalnej zasadzie polityki młodzieżowej Nic o was bez was Krajowe Biuro Eurodesk Polska spytało o to samych zainteresowanych. Ankietę na temat potrzeb informacyjnych młodzieży wypełniło 1328 respondentów, głównie młodych ludzi i osób pracujących z młodzieżą. Jej wyniki nie pozostawiają wątpliwości. Za najważniejsze obszary informacji młodzieżowej respondenci uznali naukę, pracę i możliwości międzynarodowe. Ich zdaniem przekazywaniem informacji powinny się zajmować szkoły, organizacje pozarządowe i niezależne ośrodki. Spytaliśmy też, jak najskuteczniej docierać z informacją do młodych. Respondenci stawiają na internet. Bo jest szybki, tani, dostępny i skuteczny. Dlatego, twierdzą ankietowani, w Polsce powinien działać krajowy portal młodzieżowy. Wszystkie informacje byłyby wówczas usystematyzowane i zgromadzone w jednym miejscu, a dzięki gwarancji anonimowości łatwiejsze stałoby wyniki ankiety nie pozostawiają wątpliwości Za najważniejsze obszary informacji młodzieżowej respondenci uznali naukę i pracę się zadawanie pytań i docieranie do młodzieży z małych miast czy wsi. Portal tak, ale nie tylko. Informacja online nie zastąpi bowiem bezpośredniego kontaktu młodego człowieka z konsultantem czy doradcą tak zapewne myśli 90 proc. osób, które opowiedziały się za utworzeniem punktów informacji młodzieżowej. Większość z nich uważa, że powinny być one finansowane w ramach partnerstwa rządowo-samorządowego, a w drugiej kolejności z grantów i dotacji. Podobne postulaty młodzież zgłasza również przy okazji debat o polityce młodzieżowej. Przykłady można mnożyć. Czerwiec 2012 r., debata u prezydenta RP pt. Energia młodych. Jak działać, po co działać? uczestnicy domagają się usunięcia barier utrudniających dostęp do informacji oraz utworzenia punktów informacji młodzieżowej. Listopad 2012 r. do podobnych wniosków dochodzą uczestnicy konferencji Most Dialogu, współorganizowanej przez Urząd Miasta Lublina. Jednomyślnie stwierdzają, że brak dostępu do rzetelnej i profesjonalnej informacji to jedna z większych bolączek młodzieży z Lubelszczyzny. Listopad 2012 r. na kłopoty z dotarciem do informacji o stypendiach zwracają również uwagę uczestnicy konferencji Programy stypendialne dobra inwestycja. Podobnych głosów jest tym więcej, im więcej młodzi ludzie mają okazji do ich artykułowania. A wielu młodych zapewne nie zdaje sobie sprawy, że zgłaszając powyższe postulaty, domaga się realizacji postanowień i rekomendacji zapisanych w dokumentach ONZ, UE, Rady Europy czy UNICEF. Czy Polska nie jest członkiem tych organizacji? W takim razie zapewnienie dostępu do informacji i doradztwa to już nie tylko realna potrzeba młodzieży. To jej prawo. A państwa obowiązek. Wawrzyniec Pater, koordynator Krajowego Biura Eurodesk Polska Działać inteligentnie, informować zrozumiale jak to robią za granicą Sieć centrów dla młodzieży budowana jest na Słowacji od ponad 20 lat. Robimy wszystko, by nadążyć za młodzieżą mówią jej twórcy Juliana Martinková dyrektor biura Stowarzyszenia Młodzieżowych Centrów Informacji i Doradztwa (ZIPCeM) na Słowacji Młodymi ludźmi na Słowacji opiekuje się Stowarzyszenie Młodzieżowych Centrów Informacji i Doradztwa (ZIPCeM). Z jego usług korzystają nie tylko nastolatkowie, ale również pracownicy młodzieżowi, szkoły i organizacje pozarządowe. Stowarzyszenie działa według zasad zawartych w Europejskiej Karcie Informacji Młodzieżowej: usługi są darmowe, beneficjenci mają zagwarantowaną anonimowość i prawo do dyskrecji, informacje są obiektywne i aktualne, a ZIPCeM gwarantuje równy dostęp do nich wszystkim zainteresowanym. Historia informacji młodzieżowej na Słowacji sięga 1992 r. Przeszliśmy długą drogę. Na początku pozyskiwanie informacji i zdobywanie partnerów było bardzo trudne. Teraz działamy już w innych warunkach, ale wciąż chcemy iść naprzód. Szukamy nowych sposobów dostarczania informacji inteligentnych i łatwych do przyswojenia dla beneficjentów. Musimy nadążyć za postępem technologicznym i zmianami społecznymi deklarują pracownicy ZIPCeM. Przekazywane informacje dotyczą sześciu dziedzin: zatrudnienia i rynku pracy, edukacji, turystyki, obywatelstwa i spraw społecznych, aktywnego spędzania wolnego czasu oraz porad eksperckich. Młodzież ma do dyspozycji sieć 14 centrów informacji młodzieżowej rozsianych po całym kraju. Ich pracownicy realizują różnego rodzaju inicjatywy związane z młodzieżą np. dotyczące wolontariatu. Komu natomiast potrzebne są specjalistyczne publikacje ten może skorzystać z oferty Infopoints. W całym kraju działa sześć tego rodzaju placówek. Informacje przekazywane są młodzieży w różnej formie: po pierwsze, może ona spotkać się bezpośrednio z zawodowymi konsultantami lub porozmawiać z nimi Punkt informacji młodzieżowej na Słowacji przez telefon, Skype a lub na Facebooku. Po drugie może poszukać ważnych dla siebie informacji w internecie, np. na portalach oraz wspomnianym już profilu icmmladym (ma już ponad 20 tys. fanów). Po trzecie na młodych ludzi czeka mnóstwo wydawnictw w tradycyjnej, papierowej formie: ulotek, plakatów, broszur informacyjnych. Słowacka sieć stara się starannie dokumentować swoją pracę na bieżąco Eva Masarova dyrektor departamentu młodzieży i programów wspólnotowych w Ministerstwie Edukacji, Nauki, Badań i Sportu na Słowacji uaktualnia bazę statystyczną dotyczącą klientów centrów, by jak najszybciej dostosować się do zmieniających się potrzeb. W tym procesie pomóc ma teżspecjalna aplikacja na iphony, ułatwiająca dostęp do najważniejszych informacji. W 2012 r. zainstalowało ją prawie 7 tys. osób. Wktótce pojawi się jej wersja na urządzenia z Androidem. Więcej informacji na ten temat: Informacja młodzieżowa ma wielki wpływ na postawy młodych ludzi i wartości, które będą wyznawać. Może uwrażliwić na zjawiska społeczne, kształtować postawy wobec praw człowieka, idei równości czy uczestnictwa w życiu społecznym. Na podstawie pozyskanych informacji młodzi ludzie będą też decydować o swojej przyszłości: studiach czy karierze zawodowej. Tej działalności nie można zaniedbać. malin w internecie WORK IN PROGRESS od sześciu lat Marcin Malinowski, europa.eu/citizens-2013 Nawet gdyby ten serwis był pod zupełnie inną domeną i nie byłoby na nim flagi UE, od razu wiedziałbym, że to dzieło unijnych webmasterów. Oglądam serwisy unijne już od kilku lat i ten specyficzny sposób projektowania stron widać na pierwszy rzut oka. Jest w nim wszystko, co powinno być kilkanaście wersji językowych, intuicyjna nawigacja i mnóstwo przydatnych informacji na temat Europejskiego Roku Obywateli. Ale bardzo bym się cieszył, gdyby serwisy unijne były nie tylko użyteczne, ale i ładne. A może za bardzo się czepiam? historiana.eu To bardzo trudny do jednoznacznej oceny serwis. Bo to przecież interesująca tematyka, ogrom pracy włożonej w stworzenie strony, na której osoby zainteresowane historią znajdą sporo materiałów. A z drugiej strony koszmarna kolorystyka, czcionka, od której bolą zęby, o oczach już nie mówiąc i wielki stempel work in progress, a projekt zaczął się w roku Majstersztyk. Na jednej, łatwej do opanowania i atrakcyjnej wizualnie mapce, zawierającej rozwijaną listę, dwa przełączniki, dwa suwaki i trzy tabelki, udało się umieścić mnóstwo danych. Aż się wierzyć nie chce, że informacje o tym, gdzie studenci wyjeżdżają za granicę mogą być tak ciekawe. Mind=blown. euskillspanorama.ec.europa.eu Tę stronę zaliczam do gatunku takich, o których chyba już kilka razy pisałem: bardzo mocno wyspecjalizowane informacje, które przydadzą się bardzo wąskiemu gronu odbiorców, w stu procentach wiedzących, czego szukają. Osoba, która nie jest bezpośrednio zainteresowana analizami napisanymi skomplikowanym językiem na dwustu stronach, raczej nie znajdzie tu nic ciekawego.

15 Nie przegap terminów terminy przyjmowania wniosków w programach zarządzanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji W okresie 30 KWIETNIA CZERWCA 2013 r. termin program/akcja opis Kontakt 30 kwietnia 2013 r. 1 maja 2013 r. 6 maja 2013 r. 1 czerwca 2013 r. 28 czerwca 2013 r. pełna, systematycznie uzupełniana i aktualizowana lista znajduje się w bazie eurodesk polska Grundtvig Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych Grundtvig Wizyty i wymiana kadry dla edukacji dorosłych Comenius Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej Młodzież w działaniu Młodzież dla Europy Młodzież w działaniu Wolontariat Europejski Młodzież w działaniu Młodzież w Świecie Młodzież w działaniu Szkolenie i Tworzenie sieci Młodzież w działaniu Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową European Language Label Konkurs instytucjonalny European Language Label Konkurs indywidualny dla nauczycieli European Language Label Konkurs indywidualny dla osób uczących się języków obcych Zespół programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy (FSS) Mobilność Studentów i Pracowników Uczelni Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych Kursy za granicą dla przedstawicieli kadry edukacyjnej pracującej w obszarze niezawodowej edukacji osób dorosłych. Indywidualne wyjazdy zagraniczne przedstawicieli kadry edukacyjnej pracującej w obszarze niezawodowej edukacji osób dorosłych na konferencje, seminaria i praktyki typu job shadowing. Dofinansowanie udziału w szkoleniach dla nauczycieli i innej kadry oświatowej. Dofinansowanie międzynarodowych wymian młodzieży i lokalnych projektów młodzieżowych o wymiarze europejskim. Program dla młodych ludzi, kórzy chcą pracować społecznie za granicą oraz dla organizacji, które chcą przyjąć wolontariusza z zagranicy. Dofinansowanie wymian młodzieży, projektów szkoleniowych (m.in. wizyt studyjnych, seminariów i szkoleń). Dofinansowanie staży, wizyt studyjnych, seminariów, kursów szkoleniowych i innych działań służących tworzeniu partnerstw, wymianie doświadczeń i podnoszeniu kompetencji osób pracujących z młodzieżą. Wsparcie krajowych i międzynarodowych seminariów służących wymianie doświadczeń i poglądów między młodzieżą, osobami pracującymi z młodzieżą i politykami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową. Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. Certyfikat jest wyróżnieniem za innowacyjne metody kształcenia i promuje osiągnięcia dydaktyczne. Wniosek o certyfikaty ECTS i DS Label na lata , składany przez polskie uczelnie do Narodowej Agencji. Dofinansowanie wyjazdów zagranicznych w formie kursów szkoleniowych, staży, wizyt studyjnych dla nauczycieli, kadry edukacyjnej i studentów. Karolina Milczarek kmilczarek@frse.org.pl, tel.: ; Ewa Orzeszko eorzeszko@frse.org.pl, tel.: , Grzegorz Żółcik gzolcik@frse.org.pl, tel.: , Grzegorz Kucharyk gkucharyk@frse.org.pl, tel.: , Agnieszka Bielska abielska@frse.org.pl, tel.: , Dominika Jagiełło djagiello@frse.org.pl, tel.: , Bożena Kiluk bkiluk@frse.org.pl, tel.: , Anna Grabowska agrabowska@frse.org.pl, tel.: , Katarzyna Lasota katarzyna.lasota@frse.org.pl, tel.: , Anna Pokrzywnicka apokrzywnicka@frse.org.pl, tel.: , KONKURS EDUinspiracje 2013 Na zgłoszenia czekamy do 26 maja 2013 Historie sukcesu Jak udział w programach edukacyjnych wpłynął na funkcjonowanie instytucji i nasze życie? Zasady udziału oraz regulamin konkursu dostępne są na stronie KTO MOŻE WZIĄĆ UDZIAŁ W KONKURSIE Beneficjenci programów Uczenie się przez całe życie, Młodzież w działaniu, Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego oraz Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży realizujący projekty w latach JAK WZIĄĆ UDZIAŁ W KONKURSIE Wystarczy wejść na stronę i wypełnić zgłoszenie konkursowe. Jeżeli realizowany projekt uważasz za przykład dobrej praktyki, jeśli chcesz podzielić się doświadczeniami i wyróżnić się na rynku pracy jako laureat prestiżowego konkursu, nie czekaj, zgłoś się już dziś!

16 Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 16 Na zakończenie posłowie Dwa problemy, jedno rozwiązanie O problemach dzieci w wieku szkolnym w ostatnich miesiącach zrobiło się bardzo głośno. Zaczęło się 25 lutego, gdy fundacja Maciuś ogłosiła, że rzekomo 800 tys. polskich uczniów jest niedożywionych. Wcześniej stowarzyszenie Ratuj maluchy próbowało i nadal próbuje storpedować plany obniżenia wieku szkolnego. Obie akcje to przykłady zniekształcania rzeczywistości, dlatego wymagają komentarza. Raport fundacji Maciuś trudno nazwać inaczej, jak po prostu paskudnym. Fundacja zresztą szybko zdemaskowana przez media próbowała wywołać wrażenie, że w Polsce dzieci notorycznie chodzą głodne. To nieprawda. Sejmowa komisja ds. edukacji, nauki i młodzieży, której jestem wiceprzewodniczącą, bardzo rzetelnie analizowała raport, jak wygląda dożywianie dzieci w polskich szkołach. Mogą z niego skorzystać wszyscy uczniowie z rodzin o dochodach objętych pomocą społeczną. I nie tylko. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zdecydowało, że do dyspozycji gmin (dyrektorów szkół, nauczycieli) odda dodatkową pulę pieniędzy, dzięki którym każde głodne dziecko ma zostać nakarmione. Na ten cel przeznaczono 10 proc. całej kwoty przekazywanej gminom na dożywianie. Mało tego od 2009 r. wojewodowie ani razu nie dostali mniej środków na to działanie niż wnioskowali. Nie ma więc mowy o ograniczaniu pieniędzy na dożywianie dzieci. Z przyjęciem sześciolatków do szkół jest podobnie to również bardziej problem medialny niż faktyczny. Głos w tej sprawie zabrała już Najwyższa Izba Kontroli, ale Urszula Augustyn WEDług NIK wiele szkół jest niegotowych na przyjęcie sześciolatków. Ale dlaczego w ciągu pół roku czy roku mamy tych problemów nie usunąć? nawet jej raport został mam wrażenie odczytany zbyt jednostronnie. Gdy dokładnie przeanalizujemy jego treść dowiemy się, że sporo szkół nie jest gotowych, ale w większości chodzi o drobne uchybienia, w rodzaju braku papieru w toaletach. Dlaczego w ciągu pół roku czy roku mamy tych problemów nie usunąć? Pamiętajmy, że po pierwsze: sześciolatki w szkołach były od lat w zerówkach więc lwia część placówek nie musi czynić specjalnych przygotowań. Po drugie nie bójmy się konfliktów w klasach, bo nie jest powiedziane, że sześcio- i siedmiolatki muszą się znaleźć w tych samych oddziałach. Po trzecie nie obawiajmy się, że sześciolatki w szkole będą musiały godzinami przesiadywać w ławkach, bo w takiej formie nauki nie prowadzi się od lat. I na miły Bóg, przestańmy straszyć dzieci szkołą! Mam wrażenie, że rozwiązanie obu problemów zarówno niedożywienia, jak i przygotowania szkół do przyjęcia sześciolatków to wyłącznie kwestia dobrej woli, wrażliwości i zaangażowania. Postarajmy się o nie, zamiast narzekać i straszyć. Urszula Augustyn, posłanka Platformy Obywatelskiej, wiceprzewodnicząca sejmowej komisji ds. edukacji, nauki i młodzieży ostatnia kreska ratunku michał narojek Europa dla Aktywnych Koordynatorzy EdA : Wawrzyniec Pater, Agnieszka Pietrzak, Krzysztof Szwałek, Paulina Puchalska. Koordynatorzy działów: Druga strona FRSE: Agnieszka Pietrzak, Polityka młodzieżowa, Informacja młodzieżowa: Wawrzyniec Pater, Edukacja szkolna: Julia Płachecka, Gracjana Więckowska, Szkolnictwo wyższe: Beata Skibińska, Katarzyna Aleksandrowicz, Edukacja pozaformalna: Ewelina Miłoń, Edukacja dorosłych: Karolina Milczarek, Alina Respondek, Kształcenie zawodowe: Izabela Laskowska, Anna Kowalczyk, SALTO: Andriy Pavlovych, ELL: Anna Grabowska, EURYDICE: Anna Smoczyńska. Korekta: Agnieszka Pawłowiec, Weronika Walasek. Fotografie: zasoby FRSE oraz Stale współpracują: Michał Narojek, Marcin Malinowski, Klaudia Wojciechowska, dr hab. Jacek Kurzępa, dr Maciej Duszczyk. redakcji: eda(at)eurodesk.pl. Wydawca: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, ul. Mokotowska 43, Warszawa; tel Przedruk, kopiowanie i wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) w innych mediach wymaga zgody autora. Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną. Projekt został zrealizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię, poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego.

Comenius. Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje:

Comenius. Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje: Comenius Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje: Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół Wielostronne Partnerskie Projekty Szkół Partnerskie Projekty

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Comenius Partnerskie Projekty REGIO Plan prezentacji 1. Oferta programów Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji 2. Założenia

Bardziej szczegółowo

Comenius. Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje:

Comenius. Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje: Comenius Program Comenius, jako część programu Uczenie się przez całe życie, realizuje następujące akcje: Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół Wielostronne Partnerskie Projekty Szkół Partnerskie Projekty

Bardziej szczegółowo

AKCJA 2 Partnerstwa Strategiczne. Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Przedsiębiorczego

AKCJA 2 Partnerstwa Strategiczne. Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Przedsiębiorczego AKCJA 2 Partnerstwa Strategiczne Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Przedsiębiorczego CELE Rozwój oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i praktyk w obszarze edukacji pozaformalnej młodzieży i osób pracujących

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk (KA 2) ECVET Europejski system akumulowania i przenoszenia osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET European Credit System

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe Ŝycie. Informacje na temat programu Uczenie się przez całe Ŝycie

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe Ŝycie. Informacje na temat programu Uczenie się przez całe Ŝycie Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe Ŝycie Informacje na temat programu Uczenie się przez całe Ŝycie Narodowa Agencja w Polsce Program Uczenie się przez całe

Bardziej szczegółowo

ROLA PARTNERSTW STRATEGICZNYCH I MOBILNOŚCI W PROGRAMIE ERASMUS+

ROLA PARTNERSTW STRATEGICZNYCH I MOBILNOŚCI W PROGRAMIE ERASMUS+ ROLA PARTNERSTW STRATEGICZNYCH I MOBILNOŚCI W PROGRAMIE ERASMUS+ Akcja 1 Mobilność edukacyjna uczniów i kadry VET Akcja 2 Partnerstwa strategiczne VET AKCJA 1. MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA Staże zawodowe za granicą

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Operacyjny Kapitał Ludzki Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. www.frse.org.pl

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. www.frse.org.pl Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji www.frse.org.pl Foundation for the Development of the Education System www.frse.org.pl Program Erasmus Podsumowania 1998-2011 Erasmus w Polsce Wyjazdy 1998/99 2010/11

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa promocja mobilności na przykładzie wspólnych działań uczelni akademickich skupionych w IROs Forum

Międzynarodowa promocja mobilności na przykładzie wspólnych działań uczelni akademickich skupionych w IROs Forum Międzynarodowa promocja mobilności na przykładzie wspólnych działań uczelni akademickich skupionych w IROs Forum Konferencja Studenci zagraniczni w Polsce 2014 Poznań, 18 stycznia 2014 www.irosforum.pl

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 Mobilność uczniów Dzięki tej akcji osoby uczące się zawodu mogą zdobywać praktyczne doświadczenie i podwyższać swoje umiejętności językowe, korzystając

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA 2014-2020

PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA 2014-2020 PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA 2014-2020 E R A S M U S+ 1 stycznia 2014 roku ruszy nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+. Będzie wspierał edukację, szkolenia, inicjatywy

Bardziej szczegółowo

PO WER. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój. Ponadnarodowa mobilność uczniów.

PO WER. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój. Ponadnarodowa mobilność uczniów. PO WER Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Ponadnarodowa mobilność uczniów Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Projekt Ponadnarodowa mobilność uczniów Projekt Ponadnarodowa mobilność uczniów

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe

Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe Kształcenie i szkolenia zawodowe Mobilność edukacyjna (KA 1) Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 Mobilność uczniów Dzięki tej akcji osoby uczące się zawodu mogą zdobywać praktyczne doświadczenie i podwyższać

Bardziej szczegółowo

Rola samorządu terytorialnego w realizacji ponadnarodowych projektów edukacyjnych w programie Erasmus+

Rola samorządu terytorialnego w realizacji ponadnarodowych projektów edukacyjnych w programie Erasmus+ Rola samorządu terytorialnego w realizacji ponadnarodowych projektów edukacyjnych w programie Erasmus+ Liliana Budkowska Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ

Bardziej szczegółowo

Erasmus r r. Erasmus+ Edukacja szkolna COMENIUS

Erasmus r r. Erasmus+ Edukacja szkolna COMENIUS Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił m.in programy Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. COMENIUS 2007-2013 Erasmus+ Edukacja szkolna 2014-2020 2007 r. 2014 r. Erasmus+

Bardziej szczegółowo

Partnerstwa strategiczne w dziedzinie szkolnictwa wyższego ogólna charakterystyka. Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Partnerstwa strategiczne w dziedzinie szkolnictwa wyższego ogólna charakterystyka. Małgorzata Członkowska-Naumiuk Partnerstwa strategiczne w dziedzinie szkolnictwa wyższego ogólna charakterystyka Małgorzata Członkowska-Naumiuk Plan prezentacji Partnerstwo strategiczne cechy formalne projektu Projekty dotyczące jednego

Bardziej szczegółowo

Program Erasmus+ będzie wspierał:

Program Erasmus+ będzie wspierał: Zawartość Program Erasmus+ będzie wspierał:... 2 EDUKACJA SZKOLNA... 3 Mobilność kadry... 3 Partnerstwa strategiczne... 3 Wsparcie dla reform w obszarze edukacji... 3 SZKOLNICTWO WYŻSZE... 4 Mobilność

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU SZKOŁY. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Stykowie

EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU SZKOŁY. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Stykowie EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU SZKOŁY Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Stykowie 2014 2019 CELE: 1. Podniesienie umiejętności językowych całej kadry nauczycielskiej oraz kadry kierowniczej.

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Erasmus+ Szkolnictwo wyższe

www.erasmusplus.org.pl Erasmus+ Szkolnictwo wyższe Szkolnictwo wyższe Mobilność edukacyjna (KA 1) Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 Wyjazdy studentów na zagraniczne studia i praktyki Akcja 1 Wyjazdy pracowników uczelni i specjalistów z przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

ERASMUS+ Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe Leonardo da Vinci

ERASMUS+ Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe Leonardo da Vinci ERASMUS+ PROGRAM KOMISJI EUROPEJSKIEJ, KTÓRY ZASTĄPIŁ M.IN. PROGRAMY UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE I MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU. Leonardo da Vinci 2007-2013 Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji http://www.frse.org.pl/

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji http://www.frse.org.pl/ Jak przygotować i realizować projekt, pozyskiwanie środków, partnerów, wątpliwości, pytania, wymiana doświadczeń - fora, przykłady dobrych praktyk, narzędzia pomocne w realizacji Fundacja Rozwoju Systemu

Bardziej szczegółowo

Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus

Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus WSZ E pretenduje do stania się nowoczesną placówką naukową, edukacyjną, badawczą i szkoleniową, wykorzystującą potencjał korporacji

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Erasmus+ Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk (KA 2) AKCJA2 SOJUSZE NA RZECZ WIEDZY Celem tych projektów jest wspieranie innowacyjności poprzez współpracę szkół wyższych,

Bardziej szczegółowo

"Young Academic Entrepreneurs" - projekt mobilności LLP/LDV VETPRO

Young Academic Entrepreneurs - projekt mobilności LLP/LDV VETPRO "Young Academic Entrepreneurs" - projekt mobilności LLP/LDV VETPRO Young Academic Entrepreneurs - projekt mobilności LLP / LdV VETPRO Nr projektu: 2011-1-PL1-LEO03-18834 Okres realizacji projektu: 01.11.2011

Bardziej szczegółowo

Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej

Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej Dzięki projektom mobilności szkoły mogą zaoferować swoim nauczycielom i pozostałej kadrze pedagogicznej możliwości i zachęty w zakresie zdobywania nowych kompetencji

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie. Program Leonardo da Vinci. Alicja Pietrzak

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie. Program Leonardo da Vinci. Alicja Pietrzak Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie Program Leonardo da Vinci Alicja Pietrzak Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji jest fundacją Skarbu Państwa wspiera działania na rzecz

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Erasmus+ Szkolnictwo wyższe 2014-2020. Erasmus 2007-2013

Erasmus+ Erasmus+ Szkolnictwo wyższe 2014-2020. Erasmus 2007-2013 Szkolnictwo wyższe Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi wcześniejsze programy sektorowe Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. Erasmus 2007-2013 Erasmus+ Szkolnictwo

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU NA LATA ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 2 IM. LEONA RUTKOWSKIEGO W PŁOŃSKU

EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU NA LATA ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 2 IM. LEONA RUTKOWSKIEGO W PŁOŃSKU EUROPEJSKI PLAN ROZWOJU NA LATA 2019-2025 ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 2 IM. LEONA RUTKOWSKIEGO W PŁOŃSKU WSTĘP Ucząc we współczesnej szkole mamy świadomość szybko zmieniającej się rzeczywistości. Warunkiem świadomego

Bardziej szczegółowo

Opis III Osi Priorytetowej Programu: Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju

Opis III Osi Priorytetowej Programu: Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój zastępuje Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013. Celem programu jest dofinansowanie działań w zakresie edukacji, szkolnictwa wyższego, włączenia społecznego,

Bardziej szczegółowo

Projekt systemowy realizowany przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji

Projekt systemowy realizowany przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji Projekt systemowy realizowany przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych współfinansowany przez Unię Europejską w ramach

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok Priorytet IX. Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok Priorytet IX. Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok 2011 Priorytet IX Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych 1 Poddziałanie 9.1.1 Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe. Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015

Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe. Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015 Erasmus+ Kształcenie i Szkolenia Zawodowe Oferta programu dla sektora kształcenie i szkolenia zawodowe Konkurs 2015 P r o g r a m E R A S M U S + 2014-2020 2015 drugi rok wdrażania programu Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty

Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Cel Działania:

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Erasmus+ Edukacja szkolna 2014-2020 COMENIUS 2007-2013

Erasmus+ Erasmus+ Edukacja szkolna 2014-2020 COMENIUS 2007-2013 Edukacja szkolna Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi wcześniejsze programy sektorowe Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. COMENIUS 2007-2013 Erasmus+ Edukacja

Bardziej szczegółowo

Projekt jest współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+

Projekt jest współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+ REGULAMIN REKRUTACJI UCZESTNIKÓW PROJEKTU KWALIFIKACJE NAUCZYCIELA WARUNKIEM SUKCESU UCZNIA REALIZOWANEGO PRZEZ ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 IM. STANISŁAWA STASZICA W SZCZYTNIE W RAMACH AKCJI MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI

Bardziej szczegółowo

Kształcenie i szkolenia zawodowe

Kształcenie i szkolenia zawodowe Kształcenie i szkolenia zawodowe Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi wcześniejsze programy sektorowe Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. Leonardo da Vinci

Bardziej szczegółowo

1. Europejski Plan Rozwoju Szkoły założenia

1. Europejski Plan Rozwoju Szkoły założenia 1. Europejski Plan Rozwoju Szkoły założenia Od 1 stycznia 2014 program Erasmus+ oferuje wsparcie finansowe dla instytucji i organizacji działających w Europie w obszarze edukacji i szkoleń, młodzieży oraz

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Edukacja dorosłych to sektor realizujący Akcje 1 i 2 programu Erasmus+ w odniesieniu do niezawodowej edukacji osób dorosłych.

Erasmus+ Edukacja dorosłych to sektor realizujący Akcje 1 i 2 programu Erasmus+ w odniesieniu do niezawodowej edukacji osób dorosłych. program Komisji Europejskiej, który zastąpił m.in. program Uczenie się przez całe życie i program Młodzież w działaniu. Grundtvig 2007-2013 Erasmus+ Edukacja dorosłych 2014-2020 2007 r. 2014 r. Erasmus+

Bardziej szczegółowo

Erasmus r r. Erasmus+ Szkolnictwo wyższe Erasmus

Erasmus r r. Erasmus+ Szkolnictwo wyższe Erasmus Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi programy Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. Erasmus 2007-2013 Erasmus+ Szkolnictwo wyższe 2014-2020 2007 r. 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Angielski dla każdego - nowe wyzwanie, europejskie fundusze

Angielski dla każdego - nowe wyzwanie, europejskie fundusze Angielski dla każdego - nowe wyzwanie, europejskie fundusze Erasmus+ to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. Jego całkowity budżet wynosi 14,7

Bardziej szczegółowo

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie. Program Leonardo da Vinci

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie. Program Leonardo da Vinci Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie Program Leonardo da Vinci Zasady organizacji wyjazdów na praktyki w programie Leonardo da Vinci (projekty typu PLM) Program Leonardo

Bardziej szczegółowo

Zasadniczym celem programu jest przyczynienie się do:

Zasadniczym celem programu jest przyczynienie się do: ERASMUS+ Zasadniczym celem programu jest przyczynienie się do: spełnienia celów strategii europejskich w obszarze edukacji, w tym zwłaszcza strategii Edukacja i szkolenia 2020, rozwoju krajów partnerskich

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 17-18 czerwca 2013

Warszawa, 17-18 czerwca 2013 Szkolenie dla Koordynatorów Wojewódzkich oraz osób pełniących rolę Punktów Kontaktowych programu Uczenie się przez całe życie i inicjatywy Europass Warszawa, 17-18 czerwca 2013 Plan prezentacji Wstępne

Bardziej szczegółowo

Program Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany przez PSPiA KLANZA

Program Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany przez PSPiA KLANZA Program Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany przez PSPiA KLANZA Idea programu W programie Wolontariat studencki grupy liczące od dwóch do pięciu studentów wolontariuszy prowadzą zajęcia edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Cele FSS. Szanowni Państwo,

Cele FSS. Szanowni Państwo, Szanowni Państwo, mamy przyjemność poinformować, że Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji została Operatorem Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Młodzież w działaniu Erasmus+ Młodzież

Erasmus+ Młodzież w działaniu Erasmus+ Młodzież Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi program Uczenie się przez całe życie i program Młodzież w działaniu. Młodzież w działaniu 2007-2013 Erasmus+ Młodzież 2014-2020 2007

Bardziej szczegółowo

Idea Europejskich Dni Pracodawcy

Idea Europejskich Dni Pracodawcy EUROPEJSKIE DNI PRACODAWCY NA WARMII I MAZURACH 4-15 kwietnia 2016 roku Wiosna 2016 roku to okres, w którym urzędy pracy z Warmii i Mazur swoje działania skupiły wokół pracodawców ze swojego regionu. Na

Bardziej szczegółowo

W kontekście międzynarodowym Strategia wytycza zakres działań obejmujących:

W kontekście międzynarodowym Strategia wytycza zakres działań obejmujących: Deklaracja Polityki Uczelni Erasmusa (Strategia) Proszę opisać strategię międzynarodową Uczelni (w kontekście europejskim i pozaeuropejskim). W opisie proszę odnieść się do: 1) wyboru partnerów, 2) obszarów

Bardziej szczegółowo

Projekty systemowe zrealizowane przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji w liczbach

Projekty systemowe zrealizowane przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji w liczbach PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI PRIORYTET III WYSOKA JAKOŚĆ SYSTEMU OŚWIATY Konferencja podsumowująca realizację projektów systemowych w latach 2012-2015 Zagraniczna mobilność nauczycieli i uczniów kluczem

Bardziej szczegółowo

Program Doskonalenia Nauczycieli Akademickich Uniwersytetu Warszawskiego

Program Doskonalenia Nauczycieli Akademickich Uniwersytetu Warszawskiego NOWOCZESNY UNIWERSYTET - kompleksowy program wsparcia dla doktorantów i kadry dydaktycznej Uniwersytetu Warszawskiego Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego Mały Dziedziniec Kampusu Centralnego,

Bardziej szczegółowo

Szkoła promuje wartość edukacji

Szkoła promuje wartość edukacji Projekt realizowany przez Powiat Gryfiński pn. Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez zmodernizowany system doskonalenia nauczycieli w powiecie gryfińskim współfinansowany przez Unię Europejską ze

Bardziej szczegółowo

Program Oferta Comenius

Program Oferta Comenius Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Program Oferta Comenius

Bardziej szczegółowo

Podnoszenie jakości nauczania języków obcych na I,II i III etapie edukacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów defaworyzowanych

Podnoszenie jakości nauczania języków obcych na I,II i III etapie edukacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów defaworyzowanych Podnoszenie jakości nauczania języków obcych na I,II i III etapie edukacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów defaworyzowanych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

ERASMUS+: OTWARTE DRZWI DO EUROPY

ERASMUS+: OTWARTE DRZWI DO EUROPY + DLA SZKÓŁ ERASMUS+: OTWARTE DRZWI DO EUROPY Erasmus+ to program Unii Europejskiej dotyczący edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu. Zaplanowany jest na 7 lat, od roku 2014 do 2020. Wszystkie placówki

Bardziej szczegółowo

Deklaracja polityki w programie

Deklaracja polityki w programie Deklaracja polityki w programie Uczelnia, przypisując programowi Erasmus trudną do przecenienia rolę w umiędzynarodowieniu, modernizacji i indywidualizacji procesu kształcenia, pragnie w dalszym ciągu

Bardziej szczegółowo

Program Edukacja (MF EOG ) Working together for a green, competitive and inclusive Europe

Program Edukacja (MF EOG ) Working together for a green, competitive and inclusive Europe Program Edukacja (MF EOG 2014-2021) Working together for a green, competitive and inclusive Europe PROGRAM EDUKACJA CEL I BUDŻET Zmniejszanie różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego

Bardziej szczegółowo

WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA

WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA WARSZAWA miastem edukacji Wyzwania i zagrożenia stojące przed samorządem w 2012 roku Warszawa, 27 28 września 2012 r. WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA -MOCNE STRONY EDUKACJI WARSZAWSKIEJ zewnętrznych poziom

Bardziej szczegółowo

Biuletyn nr 07/2015. Sierpień to miesiąc poświęcony pomocy humanitarnej w Europejskim Roku na Rzecz Rozwoju.

Biuletyn nr 07/2015. Sierpień to miesiąc poświęcony pomocy humanitarnej w Europejskim Roku na Rzecz Rozwoju. Biuletyn nr 07/2015 Sierpień to miesiąc poświęcony pomocy humanitarnej w Europejskim Roku na Rzecz Rozwoju. W Rwandzie żyje 20 tysięcy niewidomych dzieci. Tylko 1,5% spośród nich ma możliwość nauki w szkołach

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie umiejętności i rozwój zawodowy nauczyciela kluczem do sukcesu ucznia SZKOLNEJ AKCJA 1 MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI

Doskonalenie umiejętności i rozwój zawodowy nauczyciela kluczem do sukcesu ucznia SZKOLNEJ AKCJA 1 MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI Doskonalenie umiejętności i rozwój zawodowy nauczyciela kluczem do sukcesu ucznia SZKOLNEJ AKCJA 1 MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI Wyniki konkursu 29 kwi 2016 19:14 Sz. P. Dorota Rachwalik Szkoła Podstawowa im.

Bardziej szczegółowo

PROJEKT GMINY SŁOPNICE

PROJEKT GMINY SŁOPNICE PROJEKT GMINY SŁOPNICE Europa dla Obywateli, Działanie 1 - Aktywni obywatele dla Europy, Działanie 1.1 Spotkanie mieszkańców miast partnerskich, tytuł projektu "Upowszechnianie idei Zjednoczonej Europy"

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA DOBRA WSPÓLNEGO. czyli co dalej z dobrem wspólnym w mojej społeczności?

PRACOWNIA DOBRA WSPÓLNEGO. czyli co dalej z dobrem wspólnym w mojej społeczności? PRACOWNIA DOBRA WSPÓLNEGO czyli co dalej z dobrem wspólnym w mojej społeczności? CO TO TAKIEGO PRACOWNIA DOBRA WSPÓLNEGO? Najprościej rzecz ujmując, to przestrzeń współpracy uczestników programu Lokalne

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl

www.erasmusplus.org.pl www.erasmusplus.org.pl Erasmus+ Mobilność edukacyjna (KA 1) AKCJA 1 MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI SZKOLNEJ Projekty realizowane w ramach tej akcji mają na celu podniesienie jakości pracy szkoły oraz wdrożenie

Bardziej szczegółowo

DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO INFORMACJE DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO aktualizacja: kwiecień 2018 r. SPIS TREŚCI Jak wziąć udział w programie Erasmus+?... 3 Przyjmowanie zagranicznych studentów na praktyki...

Bardziej szczegółowo

AKCJA 3 WSPARCIE W REFORMOWANIU POLITYK ROZWÓJ POLITYKI MŁODZIEŻOWEJ

AKCJA 3 WSPARCIE W REFORMOWANIU POLITYK ROZWÓJ POLITYKI MŁODZIEŻOWEJ AKCJA 3 WSPARCIE W REFORMOWANIU POLITYK ROZWÓJ POLITYKI MŁODZIEŻOWEJ Dialog usystematyzowany: spotkania młodych ludzi i decydentów do spraw młodzieży ,,NIC O NAS BEZ NAS Dialog usystematyzowany (ang. structured

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w lubelskiej oświacie

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w lubelskiej oświacie Program Operacyjny Kapitał Ludzki w lubelskiej oświacie Projekty oświatowe wdrażane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego:

Bardziej szczegółowo

Stan realizacji informacja według stanu na dzień 14 lutego 2013

Stan realizacji informacja według stanu na dzień 14 lutego 2013 Rządowy program rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno komunikacyjnych Cyfrowa szkoła Stan realizacji informacja według stanu na dzień 14 lutego 2013

Bardziej szczegółowo

ERASMUS+ 1 stycznia 2014 roku ruszy nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+.

ERASMUS+ 1 stycznia 2014 roku ruszy nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+. ERASMUS+ 1 stycznia 2014 roku ruszy nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+. Będzie wspierał edukację, szkolenia, inicjatywy młodzieżowe oraz sportowe w całej Europie. Połączy w jedną całość 7 dotychczasowych

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Erasmus+ Szkolnictwo wyższe 2014-2020. Erasmus 2007-2013

Erasmus+ Erasmus+ Szkolnictwo wyższe 2014-2020. Erasmus 2007-2013 Szkolnictwo wyższe Erasmus+ program Komisji Europejskiej, który zastąpił między innymi wcześniejsze programy sektorowe Uczenie się przez całe życie i Młodzież w działaniu. Erasmus 2007-2013 Erasmus+ Szkolnictwo

Bardziej szczegółowo

ERASMUS+ KORZYŚCI Dla instytucji: Indywidualne:

ERASMUS+ KORZYŚCI Dla instytucji: Indywidualne: ERASMUS+ KORZYŚCI Dla instytucji: współpraca międzynarodowa wyjazdy wymiana dobrych praktyk i metod nauczania uatrakcyjnienie nauki języków obcych wzrost wiedzy i kompetencji nauczycieli wzrost prestiżu

Bardziej szczegółowo

PONADNARODOWA MOBILNOŚĆ UCZNIÓW

PONADNARODOWA MOBILNOŚĆ UCZNIÓW PONADNARODOWA MOBILNOŚĆ UCZNIÓW Najczęściej zadawane pytania Realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój IV Oś Priorytetowa Innowacje

Bardziej szczegółowo

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO. 2014/2015 Rok Szkoły Zawodowców

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO. 2014/2015 Rok Szkoły Zawodowców DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO 2014/2015 Rok Szkoły Zawodowców 2-4 września Cele reformy 2014 wprowadzonej Forum Ekonomiczne 1 września 2012 w Krynicy r. organizacja panelu poświęconego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA

PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA PROGRAM WSPIERAJĄCY EDUKACJĘ, SZKOLENIA, MŁODZIEŻ I SPORT NA LATA 2014-2020 E R A S M U S+ 1 stycznia 2014 roku ruszył nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+. Wspiera edukację, szkolenia, inicjatywy młodzieżowe

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Erasmus+ Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI DOROSŁYCH Projekty w tej akcji umożliwiają organizacjom edukacji dorosłych przede wszystkim wysyłanie swojej

Bardziej szczegółowo

Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych

Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych Lucjan Chilmon Łódź, 22 maja 2013 r. Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI PROJEKT ERASMUS+ SEKTOR Edukacja szkolna Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji szkolnej (KA229).

REGULAMIN REKRUTACJI PROJEKT ERASMUS+ SEKTOR Edukacja szkolna Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji szkolnej (KA229). REGULAMIN REKRUTACJI PROJEKT ERASMUS+ SEKTOR Edukacja szkolna Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji szkolnej (KA229). ACT 4 Peace 1 Postanowienia ogólne 1. Regulamin określa zasady uczestnictwa w

Bardziej szczegółowo

AKCJA 1. STAŻE I PRAKTYKI ZAGRANICZNE DLA UCZNIÓW I KADRY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO. Warszawa, 11 stycznia 2017 r.

AKCJA 1. STAŻE I PRAKTYKI ZAGRANICZNE DLA UCZNIÓW I KADRY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO. Warszawa, 11 stycznia 2017 r. AKCJA 1. STAŻE I PRAKTYKI ZAGRANICZNE DLA UCZNIÓW I KADRY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Warszawa, 11 stycznia 2017 r. STRUKTURA PROGRAMU ERASMUS+ (SEKTORY) UCZESTNICY PROGRAMU ERASMUS+ Kraje uczestniczące w programie

Bardziej szczegółowo

Program Leonardo da Vinci

Program Leonardo da Vinci Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe życie Program Leonardo da Vinci Łódź, 3 grudnia

Bardziej szczegółowo

Możliwości dofinansowania realizacji projektów z programu Erasmus+

Możliwości dofinansowania realizacji projektów z programu Erasmus+ Możliwości dofinansowania realizacji projektów z programu Erasmus+ Erasmus+ Program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. W Polsce funkcję narodowej agencji

Bardziej szczegółowo

Prezentacja projektu unijnego ERASMUS-POWER 2016

Prezentacja projektu unijnego ERASMUS-POWER 2016 Prezentacja projektu unijnego ERASMUS-POWER 2016 Projekt EUROPEJSKI WYMIAR SZKOŁY był realizowany w terminie 31.12.2015-31.12.2016 r. przez Szkołę Podstawową nr 4 w Jastrzębiu-Zdroju w ramach Akcji AK

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata

Erasmus+ Program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata Erasmus+ Program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. W Polsce funkcję narodowej agencji programu Erasmus+ pełni Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA rezultatów projektu

PREZENTACJA rezultatów projektu PREZENTACJA rezultatów projektu KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT Skuteczny system kształcenia ustawicznego nauczycieli gwarancją wysokiej jakości edukacji dzieci i młodzieży Marek Nowicki Uczestnik Mobilności

Bardziej szczegółowo

MEDIA 2015 NAGRODA DLA DZIENNIKARZY

MEDIA 2015 NAGRODA DLA DZIENNIKARZY MEDIA 2015 NAGRODA DLA DZIENNIKARZY Spis treści O konkursie... 3 Kategorie konkursowe... 4 Zgłaszanie prac... 5 Sposób wyłaniania zwycięzców... 6 Nagrody... 7 Szczegółowe informacje... 7 Informacje o organizatorze

Bardziej szczegółowo

Małopolska Inicjatywa Cyfrowej Edukacji Zasady działania i partnerstwa

Małopolska Inicjatywa Cyfrowej Edukacji Zasady działania i partnerstwa Małopolska Inicjatywa Cyfrowej Edukacji Zasady działania i partnerstwa Małopolska Inicjatywa Cyfrowej Edukacji Zasady działania i partnerstwa Deklaracja Małopolska Inicjatywa Cyfrowej Edukacji została

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Młodzież

Erasmus+ Młodzież Młodzież Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 Mobilność młodzieży Wymiany młodzieżowe Są to spotkania edukacyjne co najmniej dwóch grup rówieśników z dwóch różnych krajów. Powodem do spotkania może być

Bardziej szczegółowo

program Erasmus+ Edukacja szkolna Siemianowice Śląskie, 8 stycznia 2015

program Erasmus+ Edukacja szkolna Siemianowice Śląskie, 8 stycznia 2015 program Erasmus+ Edukacja szkolna Siemianowice Śląskie, 8 stycznia 2015 ERASMUS+ lata realizacji 2014 2020 sektory - edukacja szkolna, szkolnictwo i kształcenie zawodowe, szkolnictwo wyższe, edukacja dorosłych,

Bardziej szczegółowo

Korzyści dla naszej szkoły z przynależności Polski do Unii Europejskiej. mgr inż. Urszula Klekowska mgr Małgorzata Piotrowska

Korzyści dla naszej szkoły z przynależności Polski do Unii Europejskiej. mgr inż. Urszula Klekowska mgr Małgorzata Piotrowska Korzyści dla naszej szkoły z przynależności Polski do Unii Europejskiej mgr inż. Urszula Klekowska mgr Małgorzata Piotrowska Nasza szkoła, podobnie jak większość placówek uzyskała wsparcie finansowe ze

Bardziej szczegółowo

ZASOBY DANYCH POSIADANE PRZEZ FRSE PRACOWNICY FRSE

ZASOBY DANYCH POSIADANE PRZEZ FRSE PRACOWNICY FRSE ZASOBY DANYCH POSIADANE PRZEZ FRSE PRACOWNICY FRSE Źródła pochodzenia danych w programie Erasmus+ Wnioski beneficjentów charakterystyka wnioskodawcy i planowanych działań Ocena ekspercka ocena opisowa

Bardziej szczegółowo

Kształcenie i szkolenia zawodowe Edukacja szkolna

Kształcenie i szkolenia zawodowe Edukacja szkolna Struktura i możliwości programu ERASMUS+ Typy działań Sektory: Kształcenie i szkolenia zawodowe Edukacja szkolna Szkolnictwo wyższe Edukacja dorosłych Młodzież Potrzeba pomysł realizacja - Technik mechatronik

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (działanie 3.5 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki), dofinansowanie ze środków UE: 100% łączna wartość

Bardziej szczegółowo

Jak pozyskać dotację z programu. dr Małgorzata Kasperczakowa

Jak pozyskać dotację z programu. dr Małgorzata Kasperczakowa Jak pozyskać dotację z programu dr Małgorzata Kasperczakowa Ogólne założenia Program wspierający rozwój kadry i osób korzystających z edukacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej, a także rozwój placówek

Bardziej szczegółowo

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS Możliwości rozwoju placówki z wykorzystaniem funduszy UE II KRAJOWA KONFERENCJA DYREKTORÓW SZKÓŁ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Miętne, 18 kwietnia 2009 r. Fundusze kilka słów wstępu Dzięki funduszom strukturalnym

Bardziej szczegółowo

ANDRZEJ WYCZAWSKI. Dyrektor Programu Erasmus+, Członek Zarządu FRSE. Częstochowa, 23 maja 2016 r.

ANDRZEJ WYCZAWSKI. Dyrektor Programu Erasmus+, Członek Zarządu FRSE. Częstochowa, 23 maja 2016 r. ANDRZEJ WYCZAWSKI Dyrektor Programu Erasmus+, Członek Zarządu FRSE Częstochowa, 23 maja 2016 r. ERASMUS+ Program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020.

Bardziej szczegółowo

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie)

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 jest strategicznym dokumentem opisującym cele i sposoby rozwoju warszawskiej

Bardziej szczegółowo

P R O J E K T. pn. Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół i przedszkoli Powiatu Głogowskiego. okres realizacji 01.08.2013r 31.07.

P R O J E K T. pn. Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół i przedszkoli Powiatu Głogowskiego. okres realizacji 01.08.2013r 31.07. P R O J E K T pn. Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół i przedszkoli Powiatu Głogowskiego okres realizacji 01.08.2013r 31.07.2015r nr WND POKL.03.05.00-00-181/12 współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

www.erasmusplus.org.pl Mobilność edukacyjna (KA 1) Akcja 1 Mobilność osób pracujących z młodzieżą Ta akcja umożliwia rozwój umiejętności i podniesienie kwalifikacji osób, które pracują z młodzieżą. Daje

Bardziej szczegółowo

O programie Erasmus+

O programie Erasmus+ Erasmus+ to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. Do krajów uczestniczących w programie należą: 28 państw członkowskich Unii Europejskiej; państwa

Bardziej szczegółowo

Program Uczenie się przez całe Ŝycie

Program Uczenie się przez całe Ŝycie Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Program Uczenie się przez całe Ŝycie Akcje zdecentralizowane w Polsce - przegląd, skala działania i oddziaływania oraz Synergia z innymi działaniami FRSE Tadeusz Wojciechowski

Bardziej szczegółowo