6. ROK KOTA. Nr 9 (9 3 ) 2 9. I X.2x COPY LEFT ISSN W³adze Jeleniej Góry czerpi¹ wzory z poprzedników. Za Gomu³ki czy Gierka u ywano

Transkrypt

1 CENTRAL EUROPEAN PRESS CORPORATION OF REGIOPOLIS ŒRODKOWO EUROPEJSKA KORPORACJA PRASOWA REGIOPOLIS 6. ROK KOTA ISSN Nr 9 (9 3 ) 2 9. I X.2x COPY LEFT W³adze Jeleniej Góry czerpi¹ wzory z poprzedników. Za Gomu³ki czy Gierka u ywano terminu <regulacja cen>. Nad Bobrem ekipa Ratusza og³asza <zmianê cen>. Czy nie proœciej napisaæ - <podwy kê>? W odwodzie - lubelski pojazd 3-osiowy. Fot.: Lele

2 2 MYŒLI KARASIA, CZYLI KARAŒ MYŒLI WIEJSKA Z KLAS (niekiedy z czterema) Œpiewy do Ewy Wci¹ idê I wci¹ pod wiatr I ile to juz lat I ile uderzy³o We mnie burz I jeszcze jedno Do zrobienia Zasadziæ Na tym lodzie Garœæ niezabudek I parê ró X X X Za du e groby S¹ najbardziej przekonuj¹cym dowodem Ludzkiej megalomanii X X X Niekoniecznie trzeba byæ chromym By dostaæ po kulach X X X Ze wszystkich granic Najs³abiej jest strze ona Granica przyzwoitoœci MARIAN KARAŒ Nowa ksi¹ ka Mariana Karasia z ilustracjami Micha³a Graczyka w wersji netowej wkrótce na www Ulicy.... MICHA GRACZYK 31

3 30 maj¹ u³atwione kwestie zawodowe. Technologia cyfrowa, sprzê ona z programami komputerowymi do obróbki graficznej, pozwala na wykonywanie zdjêæ lichej nawet jakoœci i podci¹ganie ich walorów np. w Adobe Photoshopie. Mimo wszystko autorzy fotografii (wielu doprawdy du ej klasy) musieli zmierzyæ siê z terenem bezpoœrednio. Tym odkupili drobne oszustwa i b³êdy. Wymieniê ich, bo to oni, nie wydawca, stworzyli klimat publikacji: Andrzej i Paulina Czacharowscy, Agnieszka Grzyb, Tomasz Rabiej, Robert Zamsz i Wojciech Zdunek. Wydawca ma na koncie sporo wpadek w t³umaczeniach opisów zdjêæ na angielski i niekonsekwencje sk³adu. Ale przecie nie wszystkie egzemplarze musz¹ trafiæ poza granice Polski... Rzecz w tym, i dobry, a niedopracowany pomys³ potrafi dra niæ bardziej, ni przeciêtny. Szkoda tego, co by³o zasygnalizowane, a wykonane zosta³o nieprofesjonalnie. Pewnie nastêpnym razem bêdzie lepiej. Równie edytorsko. A tak bardziej serio publikacja swoj¹ drog¹. A Ziemiê Bi³gorajsk¹ odwiedziæ warto. Czy nawet, rzek³bym, trzeba. LECH L. PRZYCHODZKI Osobliwoœci przyrody w krajobrazach powiatu bi³gorajskiego, wstêp Kurzyna M., Wyd. Meritum Bo ena Wasiñska, Bydgoszcz 2006 Niekiedy jeszcze czytam. Dobrzy ludzie zazwyczaj coœ przyœl¹, czy przynios¹, bo ja sam nie mam czasu biegaæ po kioskach. Tego, co wartoœciowe, zazwyczaj i tak w nich NIE znajdê. Bywa, e w mizernych pismach ktoœ zamieszcza ciekawe informacje. LU SOROKA Na przyk³ad tak¹: (...) w ostatnim wydaniu presti owej pozycji Kto jest kim w œwiatowej ekonomii brak choæby jednego Polaka. Geniuszy polskiej ekonomii nikt nie chce czytaæ. Wœród najpopularniejszych ksi¹ ek sprzedawanych przez najwiêksz¹ ksiêgarniê internetow¹ Amazon.com, ich dzie³a znajduj¹ siê na samym dnie. Ksi¹ ka Grzegorza Ko³odki Od szoku do terapii zajmuje miejsce. Postkomunistyczna transformacja. Trochê lekcji prof. Leszka Balcerowicza okupuje pozycjê, zaœ zbiór tekstów prof. Jana Winieckiego pt. Instytucjonalne bariery dla ekonomicznego rozwoju. Niedokoñczona transformacja Polski (...) miejsce spadek ceny ze 155 $ do 21. (...) Milton Friedman, spokojnie umieœci³ swoja najbardziej znana ksi¹ kê Kapitalizm i wolnoœæ wœród pierwszych 2 tys. pozycji rankingu Amazon.com (trudniejsza Teoria cen zmieœci³a siê na miejscu). Robert Larkowski, Ekonomia ekonomów, Tylko Polska nr 32/2007, s CZY SZKOCI STAN SIÊ KIEDYŒ SPO ECZEÑSTWEM OBYWATELSKIM? 1 Druga edycja festiwalu filmowego w Szkocji European Environmental &Arts Festival (o pierwszej edycji pisaliœmy w numerze 9 (81) we wrzeœniu ub. roku) zakoñczy³a siê kolejnym niepowodzeniem. Przypomnê, e festiwal ma na celu uœwiadamianie m³odzie y nt. praw cz³owieka, praw zwierz¹t i ochrony œrodowiska. 4 5 Filmowy przekaz kierujemy do m³odzie y, licznie przyje d aj¹cej z by³ego bloku wschodniego do pracy oraz do rdzennej m³odzie y szkockiej. Musimy zmieniæ taktykê i udaæ siê bezpoœrednio na farmy, ostatnio popularnie nazywane truskawkowym piek³em. Je eli ludzie zaskocz¹ - mo emy wróciæ z nimi do miasta, farmerzy wrêcz wid³ami nas pogoni¹ A o Szkotów zawalczymy inaczej Niepowodzenie, mam na myœli brak s³uchaczy, ale ludzie z nowych miejsc, którzy wspó³pracowali z nami w tym roku, przynieœli nam nowe mo liwoœci, zaprosili do kolejnych projektów mo emy dzia³aæ dalej! DARIA KRUSZELNICKA-GUZY 6 7 Komandos, nasz przyjaciel z Aberdeen, ma na temat szkockiego muru swoje zdanie: (Z rozmowy via GG, :10) Jak podaj¹ czasem gazety - 30% Szkotów nie korzysta z us³ug sms wiesz czemu: nie umiej¹ pisaæ, maj¹ problemy z czytaniem i rozumieniem textu czytanego. 15% Szkotow podejmuje studia, 25% colegge, reszta primary school i na tym koncz¹. W Szkocji autobusy s¹ oznaczone kolorami (linie) - wiesz czemu - bo tak ³atwiej jest siê zorientowaæ, nie trzeba czytaæ. 50% Brytyjczykow nigdy nie wys³a³o maila - albo nie umie go wys³aæ. To s¹ ich dane. 63. rocznica Powstania Warszawskiego BEZ ZAK AMANIA Od Powstania Warszawskiego minê³o tyle lat, ile dni trwa³y walki. I wydaje siê niekiedy, e o wiemy o nich ju wszystko. Ale w jak e ró nych ujêciach historycznych. Mo e warto przypomnieæ sobie kontekst i sens Powstania Warszawskiego. By³ to czyn zbrojny, niemal perfekcyjnie zorganizowany w konspiracyjnym wojsku Armii Krajowej, czyn, którego nie mo na by³o powstrzymaæ. Mieszkañcy Warszawy, udrêczeni kilkuletnim terrorem hitlerowskiego okupanta, byli u kresu wytrzyma³oœci. Lepiej, e sta³o siê to w formie zorganizowanej, ujêtej w ramy wojskowej dyscypliny. Wobec postêpuj¹cej na ca³ym froncie ofensywy sowieckiej, zamierzano wywo³aæ powstanie w ca³ym kraju (akcja Burza ), ale kiedy front stan¹³ na Wiœle, pozosta³a tylko Warszawa. Szansy na unikniêcie okupacji radzieckiej upatrywano w tym, ze w wyzwolonej w³asnymi rêkami stolicy bêdziemy witaæ Armiê Czerwon¹ (owszem, goœcinnie, po polsku chlebem i sol¹), ale nie jako wyzwolicieli, a wy³¹cznie jako sojuszników, walcz¹cych z tym samym wrogiem. 3

4 4 Sytuacja pozornie sprzyja³a wybuchowi powstania. Kto by przypuszcza³, e wycofuj¹cy siê Niemcy bêd¹ mordowaæ ludnoœæ cywiln¹ i zniszcz¹ miasto, a Sowieci cynicznie poczekaj¹, a Polacy wygin¹, a stolica zostanie obrócona w kupê gruzu. Liczono równie na pomoc zachodnich sprzymierzeñców, którzy jednak pomogli nam tak, jak w roku Powiedzmy sobie otwarcie zdradzili nas. Wszyscy. Nikomu nie zale a³o na wolnej Polsce, która mog³aby stwarzaæ k³opoty nowej Europie. Europie, opartej na pieni¹dzach, interesach etc. i niewiele rozumiej¹cej ze znanych jeszcze Polakom pojêæ honoru, patriotyzmu, godnoœci. Tamta pora ka europejskiego humanizmu owocuje dziœ w poczynaniach Unii Europejskiej, do której wspaniali politycy nachalnie wepchnêli pozornie woln¹ i suwerenn¹ Rzeczpospolit¹. Powstanie Warszawskie dla jednych jest dzisiaj smutnym wspomnieniem daniny krwi, przelanej daremnie, dla innych wielkim symbolem wspania³ego narodu, który w roku 1944 kocha³ jeszcze wolnoœæ ponad wszystko inne. Bohaterowie Warszawy nawet nie zdawali sobie sprawy, i lepiej by³o zgin¹æ stoj¹c, ni daæ siê skundliæ w PRL-u. Dopiero zryw Solidarnoœci latem 1980 r. da³ pewn¹ szansê na moralne odrodzenie narodu. Niestety 45 lat budowania pustyni nad Wis³¹ da³o nadspodziewany efekt spowodowa³o nieodwracalne spustoszenie w mózgach ludzi. Mo e ci, co ocaleli z pogromu, winni o tym pamiêtaæ. Czas przestaæ radowaæ siê has³em Chwa³a zwyciê onym, które przystaje do wielu polskich okazji. Nie zawsze przegrywaliœmy z honorem. By³y lata, kiedy z tym samym honorem zwyciê aliœmy. STANIS AW GASZYÑSKI Kiedy w Polsce zaczêto mówiæ o nowej generacji dokumentów, zaczêliœmy z Lu zbieraæ na ten temat ró ne materia³y. W archiwum mamy ponad 100 tekstów za i przeciw. Nie trzeba dodawaæ, i ów œwiat Orwella do gustu nam nie przypad³ i nie przypadnie chyba nigdy. A niew¹tpliwie w obronie naszych interesów chipowy i sensorowy biznes zacznie siê rozkrêcaæ... Przyjemnej lektury i jeszcze przyjemniejszych snów... Paszport biometryczny = kartoteka kryminalna dla ka dego obywatela Na dodatek sam za ni¹ zap³acisz Na dodatek zapewne bêdziesz siê cieszy³, e j¹ masz LELE Od jakiegoœ czasu trwa na œwiecie tendencja, zainspirowana, propagowana i finansowana przez prezydenta USA, George a Busha, maj¹ca na celu ca³kowite podporz¹dkowanie obywatela administracji pañstwowej. Poniewa USA (a razem z nimi Unia Europejska) narzucaj¹ swoj¹ politykê innym krajom w ramach wspó³pracy, zostaje ona bezwolnie podejmowana, bez uwzglêdnienia warunków lokalnych i rzeczywistej skali problemów, do których siê odnosi. Takim ewenementem jest te idea elektronizacji to samoœci obywateli. Politycy wielu krajów, pod pretekstem walki z terroryzmem, wymusili na ustawodawcach wprowadzenie przepisów nakazuj¹cych mo na uwa aæ za konsumenck¹ klasê œredni¹, która posiada komputery, samochody, tv... Modernizacja, z drugiej strony wielkie regiony rolnicze i nêdza. Ró norodnoœæ grup interesów powoduje, e opis spo³eczeñstwa obywatelskiego dokonywany jest doœæ ogólnie, a formê przekazu uatrakcyjniaj¹ ramki, dotycz¹ce konkretnych zjawisk np. uczestnictwa - g³ównie gospodyñ domowych - w yciu spo³ecznym Japonii, sytuacji Aborygenów, wyst¹pieñ przeciw polom golfowym czy próbom bomb nuklearnych, bankach dla biednych w Bangladeszu, ruchów edukacyjnych, które maj¹ likwidowaæ analfabetyzm... I tak mo na uznaæ, e ksi¹ ka oprócz walorów informacyjnych niesie ze sob¹ przes³anie: dzia³ajcie! Pokazuje jednoczeœnie, jak czyni¹ to kraje Azji i Pacyfiku pomimo ograniczeñ, które napotykaj¹ ze wzglêdu na specyfikê w³asnej historii. AGNIESZKA BRYTAN Serrano I. R., Civil Society in the Asia Pacific Region, Civicus 1994 PRZYRODA JESZCZE YWA Ziemia Bi³gorajska. Zlepek czêœci Ziem: Lubelskiej, Che³mskiej i Przemyskiej. Przez kilkuset lat wielokulturowa dopiero II wojna œwiatowa zniszczy³a dawn¹ symbiozê, choæ np. w Bi³goraju z wolna odradza siê prawos³awie... Teren zró nicowany od równin Kotliny Sandomierskiej po zalesione wzgórza zachodniej czêœci Roztocza Lwowsko- Tomaszowskiego. Kraina tytoniowych pól i lasów, leœnych strumieni i czarnych bocianów. Najbardziej charakterystyczne s¹ tu kompleksy Puszczy Solskiej i Lasów Janowskich, teren walk Powstania Styczniowego i partyzanckiej epopei II wojny œwiatowej. Œródleœne wsie pamiêtaj¹ wysiedlenia, po ogê i naloty stukasów. Choæby Sochy. Ludzie st¹d ³¹cz¹ w sobie kilka kultów od religijnego pocz¹wszy (dziesi¹tki rozrzuconych wœród pól kapliczek s¹ tego wci¹ ywym dowodem), poprzez umi³owanie tradycji sitarskich i garncarskich do najbli szych korzeni partyzanckich bojów, w których uczestniczyli cz³onkowie niemal ka dej tu rodziny. Od kilku lat na Ziemi Bi³gorajskiej przypomina o sobie regionalizm. Za skromne, niestety, pieni¹dze, ale jednak. Konkursy wci¹ obecnej po wsiach pieœni partyzanckiej, przekszta³cona w muzeum zagroda sitarska, a nade wszystko ruch edytorski, który usi³uje zatrzymaæ dla tzw. potomnych by³oœæ i teraÿniejszoœæ. Osobliwoœci przyrody... krótkim, rzeczowym wstêpem okrasi³ Marian Kurzyna. Resztê powiedzieæ maj¹ (i w wiêkszoœci przypadków wywi¹zuj¹ siê z tego zadania dobrze) zdjêcia. Faktem jest, i dzisiejsi fotograficy 29

5 28 Wiadomoœæ o ostatecznym porozumieniu i powo³aniu Niezale nych i Samorz¹dnych Zwi¹zków Zawodowych o nazwie Solidarnoœæ dopada mnie w Malborku, podczas nieudanego wypadu z wyk³adem nt. kultury. Nikt ze s³uchaczy nie ukrywa radoœci. Wiêc zwyciêstwo. Wolne Zwi¹zki w socjalistycznym pañstwie: TEGO JESZCZE NIE BY O!... (cdn.) Flaga 2. Rys. Marek D³ógi Gajda RYSZARD TOMCZYK OBYWATEL ABORYGEN I JEGO ZNAJOMI W pierwszej po³owie lat 90 tych XX wieku powsta³a ponadnarodowa sieæ organizacji pozarz¹dowych, maj¹ca na celu prace na rzecz rozwoju dzia³añ obywatelskich Civicus. Ten, World Alliance for Citizen Participation zwraca³ szczególn¹ uwagê na miejsca, gdzie ³amane s¹ regu³y demokracji uczestnicz¹cej, a obywatelska wolnoœæ do zrzeszania siê jest zagro ona. Efektem jednego z projektów Civicusa by³o sporz¹dzenie w 1994 roku œwiatowego raportu, dotycz¹cego stanu spo³eczeñstwa obywatelskiego. Sk³ada³ siê on z czêœci: Azji Pacyfiku, Ameryki aciñskiej, Europy Wschodniej, Europy Zachodniej, Afryki, Bliskiego Wschodu, Ameryki Pó³nocnej. Ksi¹ ka Civil society in the Asia Pacific region pokazuje w³asn¹ interpretacjê Civicusa. Filipiñski jej autor, Isagani R. Serrano ma nadziejê, i oddaje poprzez tê publikacjê sprawiedliwoœæ owej sieci organizacji i zarazem wydawcy. Jednoczeœnie zaznacza, e nie mo e tego uczyniæ wyczerpuj¹co ze wzglêdu na rozpiêtoœæ terytorium, liczebnoœæ krajów, ich ró n¹ historiê, poziom rozwoju. Mo e to byæ jedynie próba dokonania zarysu kszta³towania siê spo³eczeñstwa obywatelskiego w krajach Azji i Pacyfiku. W Chinach np. panowa³ komunizm, Indie by³y socjalistyczne, ale re imy stopniowo upada³y i stwarza³o to mo liwoœæ dzia³aniom obywateli, którzy przypominali sobie przedkolonizacyjn¹ przesz³oœæ. Tak jak w Polsce po 1989 roku, ten region przechodzi³ i przechodzi transformacjê ustrojow¹, a dawne uœpione tradycje stopniowo odzyskuj¹ grunt dla swojego rozwoju. Serrano próbuje skonstruowaæ profil sektora spo³ecznego. Przedstawiæ jego korzenie, motywacje, inspiracje, wizje, cele, trudy i sukcesy. Pokazaæ jak jest to wa ne dla zachowania stabilnoœci, pokoju i rozwoju. Zw³aszcza, gdy w grê wchodz¹ nowe konflikty np. wojny handlowe czy pog³êbia siê sfera ubóstwa, z drugiej strony - bogactwa. Okazuje siê, e klasa œrednia krajów Azji i Pacyfiku przewy sza nawet tê europejsk¹ czy amerykañsk¹. W krajach takich jak Chiny, Indie, Indonezja, Pakistan czy Bangladesz 3 na 10 obywateli obywatelom dobrowolne poddawanie siê procedurom, które do tej pory obejmowa³y wy³¹cznie osoby zwi¹zane z pope³nionymi lub domniemanymi wykroczeniami i przestêpstwami. Paszport elektroniczny jest jedn¹ z najbardziej wspieranych inicjatyw tego typu. Poniewa polskie ustawodawstwo ju wprowadza przepisy o elektronicznej identyfikacji obywatela, sprawa jest aktualna jako ewidentnie godz¹c¹ w podstawow¹ zasadê polskiego (i de facto miêdzynarodowego) systemu prawnego niewinnoœci obywatela do chwili udowodnienia jego winy. Przymusowa elektronizacja identyfikacji narusza prawo do prywatnoœci, a wobec historycznych ju dowodów nieudolnoœci organizacji prawnych, administracyjnych i ekonomicznych naszego kraju, z pewnoœci¹ stanowiæ bêdzie œwietny grunt dla nadu yæ. Poni szy tekst ma na celu naœwietlenie problemów zwi¹zanych z elektronizacj¹ Twojej identyfikacji. Przeczytaj, zastanów siê jeœli godzisz siê byæ znakowany tak, jak znakuje siê zwierzêta hodowlane, wyrzuæ go do kosza. Jeœli jednak uwa asz, e masz prawo do prywatnoœci i w³asnej indywidualnoœci, skopiuj go i przeka swoim znajomym. To nie jest dowcip to ustawodawstwo ju jest w toku. Wykorzystuj¹c pretekst walki z terroryzmem, pañstwa krajów rozwiniêtych systematycznie d¹ ¹ do skatalogowania swoich obywateli i odebrania im swobody dzia³ania, ycia i dokonywania wyborów w sytuacjach w pe³ni zgodnych z obecnym prawem. Nie odk³adaj tego tekstu na póÿniej nie bêdzie póÿniej. Administracja pañstwowa ma czas, œrodki i ludzi, aby takie sprawy za³atwiaæ z dnia na dzieñ. Co ju siê sta³o nikt z polityków nawet nie pisn¹³, aby przeprowadziæ ogólnopolskie referendum w sprawie elektronicznych dokumentów. Gazeta Prawna r. informuje o uruchomieniu pilota owego programu stosowania paszportów biometrycznych. Dokumenty te bêd¹ zawieraæ noœniki pamiêci, w których zapisane zostan¹ wizerunki twarzy oraz odciski palców. ( Czy ktokolwiek pyta³ Ciê, czy chcesz, aby Twoje odciski palców znalaz³y siê w kartotekach ju nawet nie policyjnych, ale administracyjnych? Obowi¹zek wprowadzenia paszportów zwanych potocznie biometrycznymi na³o y³o na Polskê rozporz¹dzenie Rady Unii Europejskiej 2252/04 z 13 grudnia 2004 r., które wesz³o w ycie w lutym 2005 r. Czy wiedzia³eœ / wiedzia³aœ o tym, e Polska musi podporz¹dkowaæ siê nakazom UE w tej sprawie? Czy mia³eœ prawo g³osu prawo do decydowania o ochronie w³asnej to samoœci? Dokument taki, który bêdzie mia³ postaæ ksi¹ eczki paszportowej, zostanie wyposa ony w mikroprocesor, przechowuj¹cy w sposób uniemo liwiaj¹cy przypadkowe ujawnienie danych, informacje biograficzne, cyfrowy wizerunek twarzy oraz cyfrowe odwzorowanie odcisków palców. Czy wiesz, e w przypadku elektronicznej transmisji danych nie ma czegoœ takiego jak niemo liwe przypadkowe ujawnienie danych? Projekt paszportu elektronicznego oparty jest na mikroprocesorze RFID, który NIE JEST ZABEZPIECZONY, ZAKODOWANY ANI ZASZYFROWANY. Szyfrowana jest tylko transmisja miêdzy uk³adem RFID i czytnikiem. Odczyt danych z uk³adu RFID mo e odbywaæ siê z odleg³oœci od kilkunastu centymetrów do kilku metrów, w zale noœci od rodzaju uk³adu RFID. Czytniki bêd¹ dostêpne we wszystkich instytucjach, które dokonuj¹ identyfikacji obywatela od kontroli granicznych, po Twój lokalny urz¹d dzielnicowy. W praktyce oznacza to brak zabezpieczenia przez nieautoryzowanym dostêpem i oddanie w rêce personelu ni szego szczebla potê nego narzêdzia pozwalaj¹cego na przechwytywanie pe³nej to samoœci obywatela. Poufnoœæ systemu opiera siê wiêc na posiadaniu czytników mo na z du ¹ doz¹ prawdopodobieñstwa domniemaæ, e skoro czytniki elektroniczne bêd¹ dostêpne dla administracji, wkrótce zostan¹ równie opracowane, 5

6 6 skradzione lub kupione przez przestêpców. Tak dzieje siê z najwy szej klasy samochodami ( nie do ukradzenia ), systemami bankowoœci elektronicznej czemu nie mia³oby staæ siê to z Twoim paszportem? Notabene, czytniki RFID kupuj¹ dziœ hodowcy koni, wyposa ane s¹ w nie sklepy i supermarkety, magazyny globalnych firm s¹ przez nie obs³ugiwane. Bezpieczeñstwo? Dokument... wyposa ony w mikroprocesor, przechowuj¹cy... informacje biograficzne, cyfrowy wizerunek twarzy oraz cyfrowe odwzorowanie odcisków palców. Jakie informacje biograficzne? Wizerunek twarzy ju teraz istnieje rozleg³y system kamer obserwuj¹cych nasze ycie. Naszpikowane s¹ nimi sklepy, obserwowane s¹ budynki, wnêtrza dworców, ca³e ulice. Maj¹c cyfrowy wizerunek Twojej twarzy, mo na bêdzie œledziæ wszystko, co robisz z dok³adnoœci¹ do jednej konkretnej osoby. W przypadkach krytycznych, mo na bêdzie manipulowaæ obrazem zarejestrowanym przez kamerê tak, by dostosowaæ wyœwietlany obraz do Twoich danych (morfing powszechna funkcja wykorzystywana ju obecnie w programach graficznych; notabene manipulacja obrazem ci¹g³ym ju jest stosowana przez telewizje w transmisjach NA YWO zmieniane s¹ ca³e segmenty obrazu, ³¹cznie z modyfikacj¹ obrazu osób.) Modyfikacja wygl¹du twarzy na ma³o czytelnym obrazie z kamery przemys³owej, w niewielkiej rozdzielczoœci i z zapisem filmu na noœniku elektronicznym ju teraz nie jest problemem. Mo na siê spodziewaæ, e programiœci wkrótce opracuj¹ aplikacje pozwalaj¹ce na kopiowanie obrazu twarzy i wmontowywanie ich w dowolny zapis cyfrowy. Odciski palców masz czyst¹ kartotekê, nie pope³ni³eœ / pope³ni³aœ adnego przestêpstwa, a Twoje pañstwo zmusza Ciê do oddania Twoich odcisków palców. Nie ró nisz siê niczym od przestêpcy skazanego za udowodnione czyny niezgodne z prawem. Odcisk Twojego palca bêdzie przechowywany nie tylko w centralnej kartotece, która jest w du ym stopniu niedostêpna dla przestêpców. To TY bêdziesz dobrowolnie obnosiæ siê z gotowym elektronicznym zapisem odcisku palca wszêdzie, gdzie pójdziesz. Œrodowisko przestêpcze na pewno nie bêdzie mia³o problemu z zeskanowaniem Twoich danych. Podrzucenie ich na miejscu przestêpstwa w sposób uniemo liwiaj¹cy weryfikacjê pozostaje kwesti¹ czasu i œrodków (a tych przestêpcom nie brakuje w przeciwieñstwie do naszej administracji). Dotychczasowe paszporty nie utrac¹ wa noœci z chwil¹ wprowadzenia nowego wzoru i bêd¹ wymieniane stopniowo - powiedzia³... rzecznik prasowy MSWiA... Nieprawda. Nie mo esz mieæ dwóch paszportów. Kiedy skoñczy siê wa noœæ Twoich dokumentów, musisz je zdaæ, a w zamian dostaniesz nowy paszport ju elektroniczny. Nie bêdzie adnego wyboru. W trakcie programu pilota owego bêd¹ oceniane m.in... wybór mikroprocesora... Nie ma adnego wyboru typ procesora jest narzucony przez USA i UE, jest to procesor RFID (radio frequency identification). Technicznie procesor jest przystosowany do wysy³ania treœci w nim zapisanych na ¹danie czytnika, który mo e znajdowaæ siê w odleg³oœci nawet kilku metrów. Amerykañski projekt identyfikacji zak³ada zapisanie w elektronicznych dokumentach to samoœci m.in. DNA, a tak e choæ brzmi to niewiarygodnie wyników analizy moczu lub krwi. Innymi s³owy, Twój paszport bêdzie zawiera³ niezaszyfrowany komplet danych o Tobie dostêpny dla Orwellowskiej administracji za klikniêciem myszki. Co znajdzie siê w paszporcie biometrycznym:... mikroprocesor, przechowuj¹cy w sposób gwarantuj¹cy bezpieczeñstwo informacje.... Nieprawda. Dziwnym zrz¹dzeniem losu, projektanci koncepcji identyfikacji ludzi nie przewiduj¹ procesorów dotykowych (jak w kartach telefonicznych) sygna³ radiowy dostêpny jest natomiast dla ka dego z odleg³oœci nawet kilku metrów. Rozszyfrowanie sygna³u z pewnoœci¹ nie bêdzie problemem dla tych, którzy bêd¹ chcieli to zrobiæ. -prawdziwa eskalacja strachu w szeregach upartyjnionej mierzwy. Wypieki na twarzachu wtajemniczonych, histeryczne wstrz¹sy ³ydek u strachliwców, katastroficzne doniesienia. Ze nabra³a pal¹cej aktualnoœci sprawa zaanga owania wojska i u ycia milicji. Ze oto s¹ ju wydawane odnoœne dyspozycje. Ze konfrontacja zbrojna w samych ju drzwiach stoi. W samej rzeczy mia³o to pewne podstawy w obecnoœci milicji w koszarach wojskowych. I w tym, e np. wojsko z koszar w Gdañsku wyprowadzono pod namioty, obok nowej szosy komunikuj¹cej Wybrze e na zapleczu. Jacyœ bili siê w piersi, e s³yszeli z najbardziej wiarygodnych ust, jakoby u samych wrót Polski, tzn. gdzieœ pod Lublinem sta³y ju oddzia³y krasnoarmiejców. Wiêcej jednak w tym - jak siê zdaje - œwiadomej propagandy i plotki obliczonej na z³amanie ducha robotników ni prawdy. Zreszt¹ nie mo na bezwarunkowo stwierdziæ, e grupa szaleñców u szczytu wolna by³a od takich zamiarów. Nieprzypadkowo Wa³êsa przed kamerami TV stwierdzi³ (tj. podkreœli³ dwukrotnie), e by³y tendencje do rozstrzygniêcia konfliktu drog¹ konfrontacji si³owej, lecz e na szczêœcie do tego nie dosz³o i e zwyciê y³a wola dogadania siê jak Polak z Polakiem. Da³ temu równie i Fiszbach w gdañskim przemówieniu telewizyjnym. W ka dym razie by³o niepewnie. Mo e nawet balansowano na krawêdzi niepoczytalnego szaleñstwa. Wyrazem tej niepoczytalnoœci by³a ostatnio z uporem podnoszona przez Gierka sugestia o socjalizmie zagro onym prze ywio³y antysocjalistyczne. Takim szczytem kabotynizmu i z³ej woli jest kassandryczna ulotka podpisana przez Wydzia³ Organizacyjny KC (mam j¹ na biurku), wyliczaj¹ca nieszczêœcia, jakie niechybnie spadn¹ na Polskê w razie uznania wolnych zwi¹zków. Wreszcie to pod³e telewizyjne wyst¹pienie Wojny. Straszliwie strasz¹cego straszliw¹ wojn¹ i wyk³adaj¹cego analogie z sytuacj¹ Polski z koñca wieku XVIII. Choæ wypowiedÿ Rakowskiego z Polityki w dniu nastêpnym przynosi³a znamienne stonowania, wypowiedÿ Wojny tu i tam wywo³a³a istn¹ febrê (...). A negocjacje trwaj¹. Zgodnie z propozycj¹ Jagielskiego specjalna komisja z udzia³em przedstawicieli rz¹du oraz MKS i ekspertów przygotowuje formu³ê przysz³ych zwi¹zków. Wa³êsa mocno akcentuje, e maj¹ to byæ zwi¹zki wolne, niezale ne od Partii. Rozg³oœnia gdañska na fali UKF nadaje prawie w ca³oœci przebieg negocjacji. To prawo emisji zosta³o tak e w morderczych rozmowach wywalczone przez MKS. Jagielski wszystkim siê podoba. Tzn. jego zrêcznoœæ dyplomatyczna, wyraÿna wola porozumienia, du y takt i wiele szacunku oraz grzecznoœci wobec kontrpartnerów. Nade wszystko podoba siê - bohaterski, uparty i twardy w¹sal - Wa³êsa. Nie brak te dziœ dowcipów. Np. - Wa³êsa chodzi sobie po stoczni i pyka (nieod³¹czna fajka), a Pyka (wczeœniejszy nieudany negocjator rz¹du) wa³êsa siê po Warszawie. Dowcip z wydawnictwa strajkowego pt. Solidarnoœæ. Tzn. karykatura Marksa z napisem: Proletariusze wszystkich krajów... ja was bardzo przepraszam. I jeszcze jeden dowcip z bliskiej ju ³¹czki. Autentycznie zastrajkowa³a w¹skotorowa ciuchcia je d ¹ca z Nowego Dworu do Stegny. Tam w wagonie du e plakacisko zmajstrowane odrêcznym sposobem. Na plakacie Babiuch (dopiero co wykopsany z premierostwa ) siedz¹cy na nocniku i napis: Rodacy, mam jeszcze kupê do zrobienia! W pi¹tek z rana idê do szko³y, tzn. IILO, by przechodz¹c do Galerii oficjalnie rozstaæ siê z gronem nauczycielskim, w imieniu pedagogów egna mnie Basia Jakubowska. Dostajê bukiet piêknych ró. A na pami¹tkê chiñskie wieczne pióro. Rezygnujemy z kielicha, odk³adaj¹c ochlaj na inne czasy. Nikt w Elbl¹gu nie pije od dwóch tygodni. Jedyny pijaczyna, jakiego uœwiadczy³em wieczorem na Hetmañskiej to... aktor, Józek Os³awski. Kompletnie udziabany, znaczy - konsekwentny w kultywowaniu na³ogu. Ledwie stal na nogach. Tym razem prawdopodobnie z radoœci. 27

7 26 To nie wszystkie problemy zwi¹zane z elektronicznymi paszportami. Implikacje tego procesu maj¹ ogromne znaczenie dla Twojej przysz³oœci. Administracja USA od kilku lat systematycznie militaryzuje ca³¹ Amerykê. Masowe manewry wojska we wspó³pracy z policj¹ przera aj¹ mieszkañców. Manewry obejmuj¹ rzeczywiste wtargniêcia do prywatnych domów i siedzib firm, przeszukania, zatrzymania samochodów. Na trasach umieszczane s¹ punkty kontroli pojazdów z uzbrojonymi o³nierzami oddzia³ów specjalnych. W spokojnych miastach na ulicy otwarcie paraduj¹ o³nierze uzbrojeni w broñ maszynow¹, gazy, ubrani w kominiarki. Wprowadzono specjaln¹ infoliniê s³u ¹c¹ do donoszenia o wszelkich przejawach podejrzanych zachowañ a dzieci informuj¹ce w³adzê dostaj¹ dwustudolarowe tipsy (TIPS to czêœæ numeru tej infolinii). Na terenie ca³ych USA zorganizowano, wyposa ono, obsadzono personelem i uruchomiono 800 instytucji (Amerykanie nazywaj¹ je obozami koncentracyjnymi), gotowymi na przyjêcie spo³ecznie niepos³usznych grup obywateli. Notabene akcje takie mia³y ju miejsce, m.in. podczas cywilnych pokojowych protestów w Seattle przeciwko narzucaniu praw WTO w USA. Przedstawiciele administracji USA otwarcie mówi¹, e s¹ w stanie za pomoc¹ satelitów zlokalizowaæ z dok³adnoœci¹ kilkudziesiêciu centymetrów pojedyncze osoby, u³atwiaj¹c policji ich wyizolowanie z t³umu i wywóz do zak³adów zamkniêtych. Równie otwarcie mówi¹ o istniej¹cych ju instalacjach niewidzialnej bariery obwodu elektronicznego wokó³ okreœlonego terenu. Kiedy osoba, maj¹ca procesor identyfikacyjny (RFID) zbli a siê do tej bariery, procesor emituje impulsy elektryczne wywo³uj¹ce ostry ból lub parali ustêpuj¹ce, gdy oddalisz siê od bariery. Œwietny sposób do kontrolowania zachowania i stworzenia spo³eczeñstwa absolutnie pos³usznego. No tak, ale ja nie bêdê mia³ chipa w sobie.... Byæ mo e ju masz i nawet o tym nie wiesz. Od kilkunastu lat w USA prowadzone s¹ masowe akcje szczepieñ ochronnych a uk³ady RFID mog¹ mieæ wielkoœæ mniejsz¹ ni kropka, koñcz¹ca to zdanie. Ale nie w Polsce.... Wszczepianie chipów RFID ju jest testowane w Polsce pod pretekstem kontroli nad zwierzêtami. Nawet lekarze i pielêgniarki mog¹ nie wiedzieæ, e szczepionki, które w dobrej wierze podaj¹ pacjentom, tak naprawdê s³u ¹ identyfikacji. Z zapisu w dniu 2. wrzeœnia, wtorek: Przed kilkoma dniami lekkomyœlnie - bo nie inaczej - udzieli³em jakiegoœ ulicznego wywiadu reporterowi TV Gdañsk. Z tego, co wymamrota³em przed mikrofonem, zosta³y a³osne szcz¹tki. Autorom telewizyjnego reporta u potrzebne by³o jedynie zdanie, e sytuacja jest trudna i e wszyscy z niecierpliwoœci¹ czekamy na zakoñczenie negocjacji, gdy w poczuciu niestabilnoœci i œwiadomoœci wynikaj¹cych st¹d zagro eñ d³ugo trwaæ nie mo na. Zdanie o koniecznoœci opracowania takiej struktury spo³eczno-politycznej, która by w przysz³oœci nie dawa³a powodów do tego rodzaju napiêci konfrontacji, zosta³o z wywiadu usuniête. W rezultacie oczom odbiorców TV (jestem w Elbl¹gu doœæ popularny a i w Gdañsku mam przyjació³) ukaza³ siê dziadyga œpiewaj¹cy cienko i trzês¹cy ³ydkami. Odebra³em zaraz jakiœ telefon anonimowy. G³os kobiecy oœwiadcza³ z wyrzutem, e siê... skompromitowa³em. Nawet Witek M. oœwiadczy³ mi nazajutrz, e go zaskoczy³em cienkim œpiewaniem. Sk¹d móg³ wiedzieæ, e powycinano mi to i owo. Tymczasem i kardyna³ Wyszyñski, którego w TV prezentowano dzieñ wczeœniej, w kazaniu jasnogórskim te zdawa³ siê œpiewaæ cienkawo, czym wszystkich wys³uchuj¹cych kazania z transmisji TV, a nastêpnie czytaj¹cych skrót w Trybunie Ludu (sic!) rozczarowa³. Bo wielu naiwnie nie podejrzewa³o, e i jemu to i owo wyciêto. Oczywiœcie bez jego wiedzy i zgody, Kardyna³ Wyszyñski - po pierwsze - nie wyrazi³ zgody na transmisjê, któr¹ przeprowadzono wbrew jego woli, po drugie nie zosta³ poproszony o autoryzowanie tekstu. I nie przypadkowo zamieszczono w prasie wszystkie akapity z wyrazami zachêty do roboty. Przeoczono - jak poda³a Wolna Europa - ca³¹ sekwencjê, w której kardyna³ przyznawa³ wiernym prawo do przerwania pracy, jeœli aden inny sposób ubiegania siê o szacunek dla praw cz³owieka nie przynosi rezultatu (...). Czwartek i pi¹tek minê³y w zasadzie bez wiêkszych zdarzeñ. Tyle e fala strajków jeszcze bardziej rozszerzy³a siê, przybieraj¹c na sile. Zastrajkowaly nawet kina, muzea (np. W Malborku). Przerwali te robotê pracownicy Pe-BeRolu - ku ogromnemu zgorszeniu szwagra (z-ca dyrektora), który wœród prowodyrów dostrzega³ samych notorycznych nierobów. Na znak solidarnoœci przy³¹czy³y siê do wybrze owych strajkowiczów najwiêksze zak³ady ca³ego kraju - Wroc³awia, Poznania, Warszawy, Rzeszowa ba! - stanê³y te kopalnie, sk¹din¹d oczko w g³owie pierwszego w kraju górnika czyli towarzysza Edwarda Gierka. W pi¹tek ycie w kraju stanê³o w obliczu atrofii, totalnej dezorganizacji, mimo e z woli MKS-u czynne by³y handel i niektóre po³¹czenia komunikacyjne. adnych przy tym demonstracji, ni cienia awantur. Oczywiœcie - ku rozpaczy milicji, szczelnie wype³niaj¹cej koszary wojskowe na terenie Gdañska i w Elbl¹gu. Ch³opaków rozbyczonych i w ogóle na schwa³ w szaro-b³êkitnych mundurach mocno œwierzbi³y rêce, ale nie mieli okazji do pa³owania czy u ycia broni. Co nie oznacza³o, e milicja pró nowa³a. Co to, to nie. Podczas tych dni wozy milicyjne, po pró nicy patroluj¹ce miasto, wyjeÿdzi³y miliony litrów paliwa. Rw¹cy siê do czynu funkcjonariusze polowali na samotnych ludzi wêdruj¹cych ulicami, jeœli wylegitymowany przypadkiem okaza³ siê pracownikiem Stoczni Gdañskiej, Zamechu czy innego zak³adu strajkuj¹cego, dostawa³ wciry. Do krwi zbito z pi¹tku na sobotê robotnika zamechowskiego i to bez najmniejszej po temu przyczyny - o czym dowiedzia³em siê z ust bardzo wiarygodnych (...). W ka dym razie czwartek, pi¹tek i sobota (przedpo³udniem) by³y dniami, kiedy napiêcie siêgnê³o zenitu. Usztywni³y swoje stanowisko w³adze. Lech Wa³êsa jako przewodnicz¹cy MKS uzna³ sprawê wyra enia zgody na utworzenie wolnych zwi¹zków za podstawowy warunek jakichkolwiek negocjacji. W odpowiedzi na to rozszumia³y siê w ca³ym kraju odg³osy i pog³osy p³yn¹ce z partyjnego centrum, e ¹dania te godz¹ w podstawy socjalizmu i e zosta³y one narzucone klasie robotniczej przez opozycjonistów czyli wrogów socjalizmu. Wszystkich aktywniejszych ludzi KOR-u aresztowano. Oczywiœcie - cichcem, czego jednak nie da³o siê ukryæ przed rozg³oœniami zagranicznymi i spo³eczeñstwem. Równoczeœnie e u yjê ulubionego terminu Gomu³ki Wizja totalnej kontroli Wiadomo dziœ, e atak terrorystyczny 11. wrzeœnia by³ mistyfikacj¹. Nie by³o terrorystów, a ca³a akcja od pocz¹tku by³a wyburzeniem kilku budynków (w³aœciciel polisy ubezpieczy³ WTC od ataków terrorystycznych na trzy tygodnie przed atakiem i po ataku zgarn¹³ ponad milion dolarów odszkodowania) maj¹cym w odpowiedniej otoczce wywo³aæ strach w spo³eczeñstwie. Wiadomo, e w atak jest zamieszany obecny rz¹d USA. Wiadomo te, e celem ró nych ataków terrorystycznych w USA (a tak e w innych krajach Londyn) nie jest terroryzm sam w sobie, ale chêæ zasiania paniki w spo³eczeñstwie. Wiêcej strachu ³atwiej przyjmiesz opiekuñczoœæ wojska i policji, które przejm¹ kontrolê nad codziennym yciem. Ten d³ugofalowy program od paru lat jest wdra any w USA. Obecnie przejmuj¹ go kraje Unii Europejskiej. Byæ mo e nieœwiadomie nikt nie pyta o implikacje, kiedy zagra a Ci terrorysta. A jednak... jak to ujê³a jedna z amerykañskich gazet przetrwaliœmy zimn¹ wojnê bez elektronicznych paszportów, po co nam one teraz? Zagro enie terrorystyczne jest znacznie mniejsze ni wizja wojny j¹drowej. Sfingowane akcje terrorystyczne przekonuj¹ przeciêtnego obywatela o jego bezbronnoœci. Rz¹d USA celowo d¹ y do ograniczenia praw obywateli bez konsultacji spo³ecznych wprowadzana jest ustawa Patriot Act, która rozszerza katalog czynnoœci, jakie w³adze mog¹ uznaæ za dzia³ania terrorystyczne. Równoczeœnie drastycznie zmniejszane s¹ uprawnienia cywilne do kontrolowania dzia³añ administracji federalnej i lokalnej. Ustawa jest tak drastyczn¹ ingerencj¹ w ycie cywilne, e 234 miast w USA wyda³o rozporz¹dzenia, zabraniaj¹ce lokalnej policji prowadzenia dzia³añ sugerowanych ustaw¹. 7

8 8 Patriot Act za dzia³ania terrorystyczne uznaje wszelkie dzia³ania indywidualne lub grupowe, maj¹ce na celu wprowadzanie zmian z przyczyn politycznych lub ideologicznych od powieszenia plakatu do pokojowej demonstracji ulicznej. Pañstwo zyskuje prawo nêkania i inwigilowania osób, zajmuj¹cych siê dzia³aniami ekologicznymi lub protestuj¹cymi przeciwko innym formom przymusowego wprowadzania przepisów prawnych. Aparat w³adzy ma prawo do przeszukañ mienia, wejœcia do domu a nawet zabierania prywatnej w³asnoœci i dokumentów nawet bez pisemnego potwierdzenia zabranych przedmiotów. Rz¹d ma prawo wgl¹du w rejestry akademickie, edukacyjne, finansowe i bankowe wystarczy, e uzasadni to prowadzeniem postêpowania zwi¹zanego z terroryzmem. Szko³y, uczelnie, banki i instytucje maj¹ natomiast nakaz utajniania i ukrywania takiego postêpowania nawet o tym nie bêdziesz wiedzia³ i nie dostaniesz adnego potwierdzenia. Rz¹d mo e prowadziæ inwigilacjê, pods³uch i œledzenie ka dego obywatela i instytucji bez nakazu federalnego. Technologia Carnivore pozwala rz¹dowi na swobodne œledzenie zawartoœci prywatnych i firmowych komputerów, poczty elektronicznej, historii wêdrówek po Internecie. Wolnoœæ s³owa? Zapomnij. Konstytucja? Zapomnij. Ma³ymi krokami zmierzamy do militaryzacji i inwentaryzacji ycia. Przeczytaj artyku³ o elektronicznej identyfikacji koni i zastanów siê, czym siê to ró ni od naszych bezpiecznych paszportów. Zamiast przeznaczyæ œrodki na poprawê bezpieczeñstwa publicznego, rz¹d chce stworzyæ bazê danych o swoich obywatelach. Nie ma to nic wspólnego z ochron¹ ycia publicznego, nie ma nic wspólnego z przeciwdzia³aniem terroryzmowi. Terroryœci i tak sobie poradz¹, maj¹ na to czas, pieni¹dze i ludzi. Cywilny obywatel TY stanie siê marionetk¹, sterowan¹ przez administracjê pañstwa. Na dodatek - jeszcze za to zap³acisz... Jak paszport mo e kosztowaæ 100 z³otych, skoro Niemcy maj¹ zap³aciæ 100 euro? Krytycy obecnych zmian dokonywanych w imiê zwiêkszania bezpieczeñstwa publicznego wskazuj¹, e dok³adnie takie same metody stosowali naziœci w epoce dochodzenia do w³adzy. Najpierw dobrowolne zachêcali do wyjazdu do Rzeszy, potem sfingowali po ar Reichstagu i ograniczyli swobodê ycia cywilnego, potem zmilitaryzowali kraj, a potem... Elektroniczny paszport jest ewidentnym naruszeniem prawa do Twojej prywatnoœci. Twoje osobiste dane s¹ w nim jawne i swobodnie dostêpne nawet z odleg³oœci kilku metrów. Elektroniczny zapis Twoich danych pozwala na ich swobodne przenoszenie. Ktokolwiek uzyska odcisk Twojego palca, bêdzie móg³ pos³ugiwaæ siê nim chocia by dla pobrania pieniêdzy z bankomatu, podpisywania fa³szywych dokumentów lub zostawiania Twoich œladów tam, gdzie Ciebie nie by³o. Jeœli dziœ zgodzisz siê na to jutro w trosce o Twoje bezpieczeñstwo pañstwo zafunduje Ci pobyt na ma³ych zamkniêtych terenach, gdzie terroryœci nie bêd¹ mogli Ciê dosiêgn¹æ. Ten tekst to nie jest art. Pañstwo bêdzie traktowa³o Ciê tak samo jak zwierzêta. Godzisz siê na to? Maski i demony Kantata, techn. w³., 1987, 70 x 90 cm Mój alians z Solidarnoœci¹. Uskrzydlenie (2) Z zapisu w dniu 27. sierpnia, œroda: Przedwczoraj kilkakrotnie transmitowano pierwsze spotkanie Jagielskiego z MKS w Stoczni Gdañskiej. Po raz pierwszy od 35 lat zdarzy³o siê coœ podobnego. Delegat Partii i rz¹du, rozpaczliwie uprzejmy, uni ony, uk³adnie dyplomatyczny, ustawicznie zaklinaj¹cy siê na absolutn¹ szczeroœæ. I co chwila demaskowany przez robotników za brak tej e. W pierwszym spotkaniu rozwa ono punkt po punkcie 21 postulatów przedstawionych przez robotników. Delegat w³adzy nieprzygotowany do udzielania definitywnych i jednoznacznych odpowiedzi. Mocno przygwo d ono go, zadaj¹c k³am jego zapewnieniom, e w Polsce nie ma wiêÿniów politycznych ani represjonowania ludzi za odmienne, ni chce w³adza, pogl¹dy po³ityczne. Przedstawiono mu listy aresztowanych przez milicjê. Sporo czasu zajê³a kompromituj¹ca w³adze blokada telefoniczna Trójmiasta od miast centralnych. Usuniêcie tej blokady zosta³o prze robotników uznane za warunek negocjacji. Wczoraj - po konferencji z rz¹dem Jagielski wraca do Gdañska na drug¹ rundê rozmów z robotnikami. I znów pe³na transmisja, i niepodobna odejœæ od telewizorów. Przewodnicz¹cy MKS - Lech Wa³êsa, tytu³owany uni enie przez wicepremiera panem przewodnicz¹cym. G³ównym przedmiotem kontrowersji, w którym nie znaleziono porozumienia, sprawa wolnych zwi¹zków. Znakomite, œwietnie przygotowane i pe³ne druzgoc¹cej argumentacji przemówienia Gwiazdy i Wojciechowskiego. Ale i nie brak wypowiedzi budz¹cych niepokój, bo oto niektórzy robotniczy dyskutanci sugeruj¹ potrzebê przystania przez w³adze na organizowanie wielu ró nych niezale nych zwi¹zków (...). Negocjacje w Gdañsku wskutek ró nicy zdañ i niemo noœci porozumienia zosta³y od³o one. Terminu kontynuacji nie ustalono. Z zapisu w dniu 28. sierpnia: Wed³ug doniesieñ Wolnej Europy strajk nieustannie siê rozszerza na ca³y kraj. Stoj¹ zak³ady Krakowa, Wroc³awia, Rzeszowa, Torunia, Warszawy etc. W Wiadomoœciach Elbl¹skich przedruk znanego ju wyst¹pienia i sekretarza KW w Elbl¹gu - Po³owniaka. Poza tym cisza i bzdety. Na ca³ej stronie wa³kowanie dyskusji, czy wino i piwo ma byæ sprzedawane na Zawadzie. Nadto wywiad z Krystkiewiczem, prezesem WRZZ w Elbl¹gu, dotycz¹cy zbli aj¹cego siê otwarcia roku szkoleniowego tych e zwi¹zków. W artykule wyraÿnie powiedziano, e realizacja cyklu szkoleniowego w zakresie ekonomicznym ma siê odbywaæ wedle zalecenia KC PZPR. Oto corpus delicti czarne na bia³ym, jak e uzasadniaj¹ce ¹dania robotników (...). Wpad³em do redakcji Wiadomoœci.... Sankowski dorêczonego mu artyku³u jeszcze nie przejrza³, ale przeb¹kuje o prawdopodobnym wejœciu do akcji formacji wojska i MO. Gor¹co. W samej rzeczy pogoda jak w przeddzieñ 1. wrzeœnia 1939 r. Czy by to cisza przed burz¹? Trzy dni temu zmar³ ks. Klimuszko. Dziœ pogrzeb. Przed œmierci¹ mia³ podobno przepowiedzieæ, e pierwsza sobota po jego œmierci krwaw¹ bêdzie. Komu zale y na rozsiewaniu tego rodzaju informacji? (...). 25

9 24 Scott Granneman jest starszym doradc¹ w firmie Bryan Consulting Inc. w St. Louis. Specjalizuje siê w us³ugach internetowych i rozwijaniu aplikacji internetowych dla klientów biznesowych, edukacyjnych i instytucjonalnych. IDF wizje Dicka coraz bli sze realizacji Lubiê opowiadania i filmy na podstawie twórczoœci Dicka, lecz œrednio podobaj¹ mi siê pomys³y wprowadzania prezentowanych w nich rozwi¹zañ w ycie. Ob³o enie cz³owieka ró norodnymi sensorami i analiza naszej dzia³alnoœci œrednio mi siê podobaj¹, choæ jest to jeden z kierunków jaki pierwszego dnia IDF Intel wskaza³ jako swój priorytet. Kontrolê nad naszymi yciowymi poczynaniami maj¹ pe³niæ sensory zamontowane w urz¹dzeniach osobistych analizuj¹cych nasze dzia³ania. Przyk³adem mo e byæ telefon komórkowy komunikuj¹cy siê z sensorami badaj¹cymi nasz¹ kondycjê fizyczn¹. Jako tapeta telefonu mia³by wystêpowaæ obraz dynamicznie dopasowuj¹cy siê do przebiegu naszego dnia. Obraz prezentuje kwiatki na ³¹ce. Jeœli np. za³o yliœmy sobie wczeœniej, e mamy do przebiegniêcia okreœlon¹ iloœæ km, to jeœli wykonamy nasz plan na ekranie telefonu zobaczymy lataj¹cego motylka, jeœli np. nie wykonamy innego monitorowanego sensorami zadania, to np. kwiatki na ³¹cze urosn¹ tylko do po³owy ekranu. Takie pomoce maj¹ zdaniem Intela wspomagaæ codzienne ycie. Szczerze przyznam, e nawet jeœli motylki mia³yby tañczyæ kankana, to i tak nie zmusz¹ mnie do codziennego wysi³ku czy tego Intel chce czy nie : ) Wydaje mi siê, e ka dy ma œwiadomoœæ w³asnych dzia³añ i takie wspomaganie ze strony technologii nie jest mu wcale potrzebne. Byæ mo e macie odmienne zdanie na ten temat dlatego zachêcam Was do zabrania g³osu w komentarzach pod artyku³em. Oczywiœcie wspomniane przeze mnie rozwi¹zanie to tylko przygrywka do wprowadzenia totalnej inwigilacji pod przykrywk¹ nowoczesnej ochrony zdrowia. Ten lukratywny rynek, który w przysz³oœci z pewnoœci¹ bêdzie jednym z najwa niejszych dla bran y IT jest oczkiem w g³owie wszystkich licz¹cych siê producentów nie tylko mikroprocesorów ale tak e oprogramowania, a nawet elektroniki u ytkowej (np. Philipsa). Testy monitoringu zdrowia i ycia osób starszych przy pomocy sensorów prowadzone s¹ ju od kilku lat. Badania wœród potencjalnych odbiorców tej technologii wykaza³y, e s¹ oni sk³onni zgodziæ siê na pewn¹ utratê prywatnoœci w zamian za mo liwoœæ potencjalnego poprawienia komfortu swojego ycia. JULIUSZ KORNASZEWSKI Informacja ta pochodzi z serwisu online PC WORLD KOMPUTER (16:30) Kontakt z redakcj¹: red. nacz.: Lech Lele Przychodzki, z-ca red. nacz.: Vanda Zakrzewska, 2F Fenghua Mingdu, no. 169 Mayuan Lu, Ningbo, China Stale pisuj¹ i t³umacz¹: Agnieszka Brytan, Krzysztof Drabik, Dominik Fija³kowski, Micha³ Graczyk, Stanis³aw Jan, Wojciech Kajtoch, Marian Karaœ, Remigiusz Kasprzycki, Krzysztof Lewandowski, Edward Lu Soroka, Katarzyna Piotrowska, Henryk Sporoñ, Oskar Szwabowski, Bart³omiej Bart Œwiderek, Ryszard Tomczyk, Agnieszka M. Wasieczko, Bogdan Anastazy Wiœniewski, Krzysztof Wojciechowski oraz przyjaciele z Bia³orusi, Litwy, Rosji i Ukrainy Graficy: Jerzy Jakubów, Andrzej Kot, Kateøina Mojsejová Opieka nad sprzêtem technicznym: Krzysztof (ADAM) Szmydt, Jacek J. Wa³dowski Uwaga: texty owe jako dokument maj¹ formê orygina³ów; PDF-y Ulicy na stronie: (Admin: Arkadiusz Jeleñ) System KONID Artyku³ dodany przez: admin ( :36:46) ARTYKU SPONSOROWANY BEZPIECZEÑSTWO TWOJEGO KONIA Gie³da koni w Bodzentynie: ka dy wprowadzany na gie³dê koñ zostaje sczytany czytnikiem RFID, a numer sprawdzony w internetowej bazie danych koni zaginionych. Je eli koñ zosta³ skradziony, zostanie zatrzymany wraz z osob¹, podaj¹c¹ siê za jego w³aœciciela. Przejœcie graniczne w Cieszynie, wyrywkowa kontrola koni z transportu do W³och, czytnikami RFID. W przypadku ujawnienia w transporcie skradzionych koni transport zostaje wstrzymany, powiadomieni prawowici w³aœciciele i policja. Ka dy, kto chce kupiæ konia, mo e zg³osiæ do systemu KONID proœbê o sprawdzenie czy koñ posiada chip i czy nie zosta³ skradziony... Koñ zg³oszony do zawodów, sczytanie kodu chipa uwiarygodnia jego pochodzenie i to samoœæ... Zgon konia zachipowanego jednoznacznie okreœla jego pochodzenie, w przypadku w¹tpliwoœci firmy ubezpieczeniowej... Tego wszystkiego nie da siê okreœliæ, posiadaj¹c paszport konia, jedynie wszczepiony implant RFID, zarejestrowany w internetowej bazie danych KONID mo e uchroniæ w³aœcicieli koni przed ich kradzie ¹ czy zaginiêciem. Ta nowoczesna technologia zastêpuje dotychczasowe niehumanitarne i bolesne metody znakowania jak: tatuowanie, wymra anie czy wypalanie znaków na skórze zwierzêcia. System chipów umieszczanych metod¹ iniekcji umo liwia po raz pierwszy rozwi¹zanie problemu identyfikacji koni, która nie wywo³uje u nich adnych dolegliwoœci zdrowotnych i psychicznych. Implanty RFID to nie tylko mo liwoœæ odzyskania zaginionego czy skradzionego konia ale równie mo liwoœæ identyfikacji koni w du ych stadninach, stadach czy prywatnych hodowlach koni. Palenie czy wymra anie numerów staje siê ma³o efektywne przy zastosowaniu elektronicznego chipa RFID. Wszczepianie elektronicznych chipów koniom znane by³o ju kilkanaœcie lat temu w krajach Europy Zachodniej i w USA. Wszczepiony implant jednoznacznie okreœla³ danego osobnika. Technika RFID posz³a tak daleko, e dzisiaj stosowane chipy s¹ wielkoœci ziarna ry u i mog¹ byæ bezinwazyjnie wszczepiane zwierzêtom, ptakom czy rybom. Mikrochip jest elektronicznym urz¹dzeniem pasywnym, nie wymagaj¹cym zasilania. Po wszczepieniu jest obojêtny dla zwierzêcia. Jego numer mo na sczytaæ, przy pomocy czytników RFID, nawet z odleg³oœci kilkunastu centymetrów, przyk³adaj¹c go do miejsca, w którym zosta³ wszczepiony mikrochip. Mikrochipy RFID znalaz³y zastosowanie nie tylko w identyfikacji zwierz¹t lecz równie w zastosowaniach przemys³owych i handlowych. S¹ one stosowane w hipermarketach, poprzez umieszczenie ich w produktach, tak aby uniemo liwiæ ich kradzie (bramki przy kasach). Chipy RFID znalaz³y równie zastosowanie przy identyfikacji pó³produktów w kolejnych etapach produkcyjnych w zak³adach przemys³owych. JAK DZIA A SYSTEM IDENTYFIKACJI RFID (Radio Frequency Identification)? W sk³ad systemu wchodz¹ dwa zasadnicze elementy transponder (chip) i czytnik (skaner). Czytnik wytwarza zmienne pole elektromagnetyczne o czêstotliwoœci d³ugofalowej ( ok. 134 khz), pobudzaj¹c transponder, który wysy³a swój unikalny numer, na sta³e w nim zaprogramowany. Komunikacja pomiêdzy chipem a czytnikiem jest bardzo szybka ( ok. 50 ms). System dzia³a bez potrzeby kontaktu wzrokowego odczytuj¹cego z transponderem, bezdotykowo, na odleg³oœæ do kilkudziesiêciu centymetrów, w zale noœci od zastosowanego 9

10 10 czytnika, anteny, typu transpondera i materia³u, w którym zosta³ umieszczony. Odczyt mo liwy jest przez wszystkie p³yny i niemetaliczne substancje sta³e. Metale, zw³aszcza elazo i stal, dzia³a ekranuj¹co i zmniejsza lub uniemo liwia sczytanie w ogóle. Czynniki zewnêtrzne, temperatura, oœwietlenie czy wilgotnoœæ nie ma wp³ywu na pewnoœæ odczytu. TRANSPONDER (CHIP) jest miniaturowym nadajnikiem swojego unikalnego kodu. Jest to kod typu 10-cio cyfrowo-literowego (starszy typ) lub 15-sto cyfrowy (nowy typ zgodny z normami ISO). Celem ujednolicenia sczytywania transponderów dla zwierz¹t ró nych producentów, wszystkie one produkowane s¹ w oparciu o ogólnoœwiatow¹ normê ISO 11784/5. Transponder zasilany jest energi¹ pola elektromagnetycznego czytnika, w zwi¹zku z tym nie wymaga w³asnego Ÿród³a zasilania, konserwacji, jest odporny na niesprzyjaj¹ce warunki atmosferyczne i teoretycznie mo e dzia³aæ wiecznie. D³ugoœæ kodu transpondera umo liwia wygenerowanie 550 miliardów unikalnych numerów. Aby nie nast¹pi³o zdublowanie numeru przez poszczególnych producentów, pierwsze dwie cyfry okreœlaj¹ danego producenta i tak np TROVAN, 95 - AVID, 98 MERIVAL. Oznakowanie RFID rozwi¹zuje skutecznie wiele problemów identyfikacji koni a w szczególnoœci: - ustalenie w³aœciciela zagubionego czy skradzionego konia; - ustalenie miejsca pochodzenia zwierzêcia w obrocie krajowym i zagranicznym; - identyfikacja koni w du ych stadach, stworzenie ekonomicznego systemu ywienia; - identyfikacja pad³ych koni, równie do celów ubezpieczeniowych; - identyfikacja koni na zawodach. Transponder firmy TROVAN - ID162 do chipowania zwierz¹t ma kszta³t szklanej kapsu³ki o wymiarach 2,21 x 12 mm i wadze 0,8 grama. Wewn¹trz znajduje siê elektroniczny uk³ad scalony oraz cewka zwiniêtego drutu, stanowi¹cego wewnêtrzn¹ antenê. Kapsu³ka na zewn¹trz pokryta jest polimerow¹ warstw¹, która powoduje zakotwiczenie siê kapsu³ki w miêœniu lub pod skór¹ po implantacji. Szklana obudowa jest obojêtna dla œrodowiska, ka dy wszczepiany transponder jest sterylny. CZYTNIK najczêœciej jest to rêczne urz¹dzenie, pe³ni¹ce funkcjê nadajnika-odbiornika. Wys³any sygna³ radiowy wzbudza transponder, który odpowiada, wysy³aj¹c swój kod. Odleg³oœæ, z której mo na sczytywaæ zale y od mocy nadajnika czytnika i od anteny. Rêczne czytniki dla koni posiadaj¹ zasiêg do kilkunastu centymetrów. Po sczytaniu na wyœwietlaczu pojawia siê numer identyfikacyjny oraz system kodu, charakteryzuj¹cy producenta transpondera. Rêczny czytnik TROVAN mo e zgromadziæ w pamiêci do 2930 odczytanych kodów. Posiada równie port podczerwieni (9600 baud) i wyjœcie RS232 do komunikacji z komputerem. Komputer w œrodowisku WINDOWS posiada specjalny program obs³uguj¹cy czytnik, gromadzi sczytane numery i przyporz¹dkowuje im dane dla konkretnego konia. Czytnik posiada w³asne Ÿród³o zasilania 9V. Poza czytnikami rêcznymi istniej¹ równie czytniki stacjonarne, które po³¹czone z wydajniejsz¹ anten¹ i programem komputerowym mog¹ sterowaæ nowoczesnym, zautomatyzowanym systemem ywienia, czy kontrol¹ przemieszczania siê poszczególnych koni pomiêdzy stajni¹, biegalni¹ czy pastwiskiem. SPOSÓB IMPLANTACJI I ZCZYTYWANIA Implantacja chipu odbywa siê w podobny sposób jak wykonanie zastrzyku domiêœniowego w szyjê konia. Dok³adne miejsce okreœla siê po lewej stronie szyi w po³owie odleg³oœci pomiêdzy potylic¹ a k³êbem oraz w po³owie jej wysokoœci. Transponder znajduje siê wewn¹trz stalowej ig³y, nakrêconej na specjalny implanter lub zmodyfikowan¹ strzykawkê. Po wbiciu ig³y na g³êbokoœæ ok. 5 cm, naciska siê t³ok implantera i wypycha transponder z ig³y. Nastêpnie œciskaj¹c nak³uty miêsieñ, wycofuje siê ig³ê. Miejsce uk³ucia nale y zdezynfekowaæ. e Wal-Mart do 2005 roku zamierza wprowadziæ pe³n¹ obs³ugê RFID u swoich 100 najwiêkszych dostawców, aby móc œledziæ zapasy. Wal-Mart marzy o skierowaniu czytelnika RFID na dowolny z miliarda oznakowanych zamkniêtych kartonów, które przyjmuje co roku, i natychmiast powiedzieæ dok³adnie ile ma danego produktu na stanie. Bez rozpakowywania, zbêdnego transportu, skanerów kodu kreskowego. Co siê wi¹ e z RFID Mo esz dziœ anonimowo kupiæ m³otek, parê d insów albo yletki. Z etykietami RFID stanie siê to przesz³oœci¹. Niektórzy producenci planuj¹ znakowanie tylko opakowania, inni bêd¹ tak e znakowali pojedyncze produkty. Nie ma adnego prawa nakazuj¹cego, aby etykieta wskazywa³a, e produkt zawiera chip RFID. Kupisz w markecie firmy Gap d insy oznakowane etykiet¹ RFID i zap³acisz pieniêdzmi znakowanymi chipem RFID, wyjdziesz ze sklepu w butach oznakowanych chipem RFID i wsi¹dziesz do samochodu z oponami zawieraj¹cymi chipy RFID mo na ciê natychmiast znaleÿæ, gdziekolwiek pojedziesz. Kody kreskowe zwykle s¹ skanowane w sklepie, ale nie po dokonaniu zakupu. Transpondery RFID s¹ w wielu przypadkach trwa³¹ czêœci¹ produktu i s¹ tak zaprojektowane, by reagowa³y wtedy, kiedy dostan¹ sygna³. WyobraŸ sobie, e wszystko, co masz jest ponumerowane, nazwane, skatalogowane i œledzone. Anonimowoœæ i prywatnoœæ? Zginê³y w burzy niewidzialnej komunikacji, zdradzone przez twoje w³asne przedmioty. To jednak nie koniec. Inni mówi¹ o umieszczaniu etykiet RFID na wszystkich kluczowych albo wa nych dokumentach: korzystne bêdzie ich umieszczanie nie tylko w banknotach, ale tak e w prawach jazdy, paszportach, certyfikatach akcyjnych, rêkopisach, dyplomach akademickich, dyplomach medycznych i patentach, metrykach urodzenia i innych dokumentach, dla których autentycznoœæ ma nadrzêdne znaczenie. Innymi s³owy znakowane bêd¹ te dokumenty, które musisz mieæ, bez których nie mo esz yæ. A cia³o cz³owieka? Firma Applied Digital Solutions zaprojektowa³a dla ludzi etykietê RFID zwan¹ VeriChip. Ma tylko 11 mm d³ugoœci, jest zaprojektowana tak, by mo na by³o umieœciæ j¹ pod skór¹ i odczytaæ z odleg³oœci pó³tora metra. Propaguj¹ j¹ mówi¹c, e jest œwietnym sposobem na œledzenie, co robi¹ dzieci, pacjenci z Alzheimerem i ka dy inny, kto ma jakieœ ubytki medyczne. Mo liwoœci s¹ przera aj¹ce. W maju delegaci na Kongres Komunistycznej Partii Chin otrzymali nakaz ci¹g³ego noszenia odznaki z chipem RFID, aby mo na by³o œledziæ i rejestrowaæ ich przemieszczanie siê. Masz jeszcze jakieœ w¹tpliwoœci, e za kilka lat takie odznaki zostan¹ zast¹pione urz¹dzeniami takimi jak VeriChip? Inwigilacja staje siê ³atwiejsza, tañsza, mniejsza i wszechobecna. Oczywiœcie mo liwe jest zniszczenie etykiety RFID. Mo esz j¹ zgnieœæ, przebiæ albo usma yæ w mikrofalówce (uwaga na ogieñ!). Nie mo esz jej utopiæ ani rozmagnesowaæ. Pranie ubrania z etykiet¹ RFID jej nie usunie, poniewa etykieta zosta³a tak zaprojektowana, by wytrzyma³a ca³e lata noszenia, prania i suszenia. Mo esz usun¹æ chip ze swoich d insów, ale najpierw musisz go znaleÿæ. W³aœnie dlatego Kongres powinien nakazaæ informowanie konsumentów o znakowaniu produktów etykietami RFID. Powinniœmy wiedzieæ, kiedy jesteœmy znakowani. Powinniœmy mieæ mo liwoœæ wy³¹czenia chipów znajduj¹cych siê w przedmiotach, które stanowi¹ nasz¹ w³asnoœæ. Jeœli s¹ one w³asnoœci¹ firmy, dla której pracujemy, to zupe³nie co innego. Ale jeœli jest to nasza w³asnoœæ, powinniœmy mieæ mo liwoœæ skontrolowania czy opcja œledzenia jest uaktywniona. Profesjonaliœci od bezpieczeñstwa musz¹ zrozumieæ, e etykiety RFID s¹ bezwolnymi urz¹dzeniami. S³uchaj¹ i odpowiadaj¹. Dziœ nie sprawdzaj¹, kto wysy³a im sygna³. Jeœli urz¹dzenie w twojej firmie mo e coœ wykryæ, wykryje to te urz¹dzenie w rêkach kryminalisty. Nie wierz wizji fa³szywego bezpieczeñstwa. Kiedy RFID pojawi siê masowo, nie wierz w adne zapewnienia. Wielkie zmiany ju siê dziej¹ i nie szystkie bêd¹ pozytywne. Prawu o nieprzewidywalnych konsekwencjach przychodzi z pomoc¹ urz¹dzenia inwigiluj¹ce mniejsze ni kropka na koñcu tego zdania. SCOTT GRANNEMAN 23

11 22 Kto u ywa RFID? Etykiety RFID ju s¹ u ywane wszêdzie wokó³ nas. Pewnie znakowa³eœ ju swojego psa albo kota etykiet¹ ID. Mo e u y³eœ karty EZPass do przeje d ania przez bramki na autostradzie. Mo e p³aci³eœ za paliwo kart¹ SpeedPass ExxonMobils. To w³aœnie jest RFID. Niektóre zastosowania, zw³aszcza te zwi¹zane z bezpieczeñstwem, wydaj¹ siê byæ œwietnym pomys³em. Na przyk³ad linie lotnicze Delta testuj¹ etykiety RFID na niektórych trasach, znakuj¹c baga y swoich klientów, aby ograniczyæ gubienie baga u i u³atwiæ przewo enie baga u przy zmianach planu lotu przez podró nych. Trzej operatorzy portów morskich, którzy obs³uguj¹ 70% operacji ca³ego œwiata, uzgodni³o znakowanie etykietami RFID, aby œledziæ trasy kontenerów przyje d aj¹cych ka dego dnia do portów USA. Obecnie sprawdza siê ich mniej ni 2%. Etykiety RFID bêd¹ u ywane do œledzenia trasy kontenerów i pracowników, którzy siê nimi zajmuj¹. Departament Obrony USA wprowadza RFID aby kontrolowaæ dostawy transportów wojskowych. Podczas pierwszej Wojny w Zatoce Perskiej, Departament Obrony myli³ siê w okreœlaniu celu transportów. Aby usprawniæ operacje, wojsko amerykañskie znakuje etykietami RFID kontenerów i œledzi te transporty na terenie 40 krajów. Na mniejsz¹ skalê, za to w sytuacji, która natychmiast budzi troskê o bezpieczeñstwo, kasyno City Star w Sydney (Australia) umieœci³o etykiety RFID w ubiorach pracowników porz¹dkowych, aby po³o yæ kres kradzie y. Ten sam pomys³ dobrze sprawdza siê w przypadku komputerów firmowych, sprzêtu sieciowego i urz¹dzeñ mobilnych. We wszystkich tych przypadkach u ycie RFID wydaje siê sensowne. W niczym ono nie przeszkadza i wydaje siê równowa yæ bezpieczeñstwo i prywatnoœæ. Jednak inne zastosowania RFID s¹ bardziej k³opotliwe. Wiza ³¹czy karty magnetyczne i chipy RFID, ludzie mog¹ wiêc dokonywaæ transakcji bez koniecznoœci u ycia gotówki albo monet. Takie karty magnetyczne mog¹ zostaæ wprowadzone do telefonów komórkowych i innych urz¹dzeñ. Dziêki temu mo esz zap³aciæ za parkowanie, kupiæ gazetê albo wzi¹æ napój z automatu nawet nie otwieraj¹c portfela. Cudownie udogodnienie - ale widok celowanych reklam pojawiaj¹cych siê wtedy, kiedy idê przez centrum handlowe, coœ w rodzaju sceny z filmu Raport mniejszoœci, wstrz¹snê³o mn¹. Michelin, produkuj¹cy opon dziennie, bêdzie zatapia³ etykiety RFID w oponach. Etykieta zawiera unikalny numer ka dej opony, numer ³¹czony z numerem VIN twojego samochodu. Dobre dla Michelina i producentów samochodów i zwalczania przestêpstw. Potencjalnie z³e dla ciebie. Kto zabezpieczy twoj¹ prywatnoœæ? Naprawdê chcesz, eby opony twojego samochodu ca³y czas informowa³y o wszystkich twoich ruchach? Europejski Bank Centralny mo e zatapiaæ chipy RFID w banknotach euro. Pozornie dla zwalczania fa³szerstw i prania pieniêdzy, pozwoli to tak e bankom liczyæ ogromne iloœci pieniêdzy w ci¹gu sekundy. Niestety, umo liwi te rz¹dom œledzenie drogi pieniêdzy od osoby do osoby. Pieni¹dze s¹ ostatnim naprawdê anonimowym sposobem dokonywania zakupów i sprzeda y. Z etykietami RFID anonimowoœæ stanie siê przesz³oœci¹. W dodatku nie tylko banki mog¹ w jednej chwili sprawdziæ ile pieniêdzy masz ze sob¹ - przestêpcy te mog¹ mieæ urz¹dzenia nadawczo-odbiorcze o du ej mocy. Kilku g³ównych producentów i detalistów oczekuje, e etykiety RFID pomog¹ im w zarz¹dzaniu ³añcuchem zapasu, od produkcji do dostawy na pó³ki sklepowe. S¹ poœród nich Gillette (zakupi³ 500 milionów etykiet RFID dla swoich yletek), Home Depot, Gap, Proctor & Gamble, Prada, Target, Tesco (sieæ w Wielkiej Brytanii) i Wal-Mart. Zw³aszcza Wal-Mart. Detaliczny olbrzym, du y pracodawca w Ameryce, wspó³pracuje z Gillette, by stworzyæ inteligentne pó³ki, który bêd¹ przywo³ywa³y kierowników i magazynierów, by uzupe³nili zapas yletek. Wa niejsze jest to, P³yn fizjologiczny powoduje rozpuszczenie warstewki kleju polimerowego na powierzchni transpondera i jego unieruchomienie w tkankach miêœniowych. Usuniêcie chipa jest mo liwe wy³¹cznie operacyjnie i pozostawia trwa³e blizny, œwiadcz¹ce o jego sztucznym usuniêciu. Sczytywanie jest prost¹ operacj¹ i polega na przy³o enia czytnika do szyi konia, naciskaj¹c przycisk odczytu, przesun¹æ go wzd³u szyi. Je eli koñ posiada transponder, na ciek³okrystalicznym wyœwietlaczu uka e siê jego numer. Numer mo na przepisaæ lub przegraæ za pomoc¹ kabla i z³¹cza RS232 do portu szeregowego komputera. Chipowanie koni ma sens tylko wówczas, gdy jest powi¹zany w jeden spójny system: - oznakowanie zwierzêcia; - wprowadzenie danych konia i w³aœciciela do internetowej bazy danych; - rozpowszechnienie czytników na terenie kraju do s³u b i instytucji, które z racji wykonywanych obowi¹zków, bêd¹ mia³y prawo dokonywaæ identyfikacji przez sczytywanie numeru w implantowanym transponderze. Bêd¹ to na pewno organy œcigania (policja), s³u by graniczne, w przypadkach koniecznoœci ustalenia to samoœci konia, inspektoraty weterynarii, czy nawet koñskie targi, gdzie zachodzi domniemanie co do pochodzenia zwierzêcia i jego w³aœciciela. W tym miejscu nale y jasno stwierdziæ, e systemowe chipowanie koni nie ma nic wspólnego z wyrabianiem paszportów koni przez PZHK. O ile paszport jest dokumentem obowi¹zkowym, o tyle zachipowanie konia, w œwietle aktualnego prawa jest aktem dobrowolnym hodowcy i s³u y innym celom ni paszport. Ponadto paszport nie daje 100% pewnoœci, e opisany w nim koñ jest w³aœnie tym z paszportu. Chip tak¹ pewnoœæ daje, ze wzglêdu na swój unikalny numer. Wychodz¹c naprzeciw oczekiwaniom hodowców koni, a z drugiej strony coraz czêstszym przypadkom kradzie y, firma PPHU JACK z Grudzi¹dza rozpoczyna wprowadzanie ujednoliconego systemu chipowania koni w Polsce KONID. JAK DZIA A SYSTEM KONID? 1. W³aœciciel rumaka zg³asza chêæ zaczipowania swoich koni do firmy JACK - faxem, mailem, poczt¹ lub telefonicznie. 2. Administrator systemu ustala termin i trasê lekarza, który dokona fizycznego zaczipowania koni oraz spisania danych o koniu i w³aœcicielu na miejscu u klienta. Istnieje równie mo liwoœæ wys³ania chipa z implantorem do klienta, u którego implantacjê wykona przeszkolony lekarz weterynarii. 3. Dane (numer chipa, dane konia i w³aœciciela) zostaj¹ w ci¹gu 3 dni wpisane do internetowej bazy danych KONID. 4. Ka dy w³aœciciel zachipowanego konia mo e wejœæ na stronê internetow¹ KONID i sprawdziæ dane w³asnych koni. 5. W przypadku zaginiêcia lub kradzie y koni w³aœciciel zobowi¹zany jest w jak najkrótszym czasie powiadomiæ Administratora KONID o tym fakcie. 6. Administrator wpisuje natychmiast dane konia i w³aœciciela do podbazy koni zaginionych i skradzionych. Podbaza ta jest dostêpna dla wszystkich, którzy wejd¹ na stronê KONID, tak e mo na porównaæ sczytany skanerem numer i okreœliæ czy podejrzany koñ nie zosta³ skradziony. 7. Odczytu konia mo e dokonaæ pracownik firmy, w³aœciciel konia (po zakupie skanera) - lub wszystkie inne podmioty opisane powy ej, które posiadaj¹ czytniki RFID. 11

12 12 8. Rozwijaj¹c system firma JACK bêdzie udostêpniæ skanery po promocyjnych cenach dla wojewódzkich lekarzy weterynarii, w³aœcicieli gie³d koñskich (np. Bodzentyn), komend wojewódzkich policji oraz dla stra y granicznych. W tym celu czêœæ pieniêdzy pozyskanych z chipowania przeznaczane bêd¹ na zakup czytników, przekazywanych w teren. Firma JACK ubiegaæ siê bêdzie równie o pozyskanie funduszy na zakup skanerów od instytucji rz¹dowych, pozarz¹dowych, firm ubezpieczeniowych oraz sponsorów. Jest to proces d³ugotrwa³y, lecz spowoduje w przysz³oœci ukrócenie procederu kradzie y koni, który zaczyna byæ w Polsce procesem patologicznym. Administrator firmy KONID przeszkoli na swój koszt wszystkich, którzy bêd¹ zajmowaæ siê w Polsce sczytywaniem kodów z chipów. 9. W³aœciciel konia ponosi jednorazowy koszt zachipowania konia (przyjazd lekarza, implantacja chipu, wpisanie do bazy danych na rok). Mo e równie zakupiæ skaner do identyfikacji na w³asnoœæ. Skaner posiada z³¹cze RS232, dziêki któremu wszystkie dane koni mo e przenieœæ do w³asnego komputera (w³asna baza danych w przypadku du ych stajni i stadnin). Utrzymanie danych konia w bazie KONID wymaga uiszczenia przez w³aœciciela niewielkiej, symbolicznej op³aty, za ka dego konia na ca³y rok. Tylko od w³aœcicieli koni i iloœci zachipowanych koni zale y, czy system zadzia³a i bêd¹ fundusze na zakup i przekazanie czytników do uprawnionych do sczytywania s³u b. Rynek polski jest dziewiczy, je eli myœlimy o elektronicznej identyfikacji koni. Dotychczas znakowane s¹ w Polsce psy i koty. Nikt w Polsce nie prowadzi kompleksowego chipowania koni, po³¹czonego z wprowadzaniem danych do internetowej bazy danych i mo liwoœci ich identyfikacji w terenie. W Polsce jest koni, w tym ok koni rekreacyjnych i sportowych, w stadninach pañstwowych i prywatnych. W populacji koni s¹ osobniki, które stanowi¹ przedmiot hodowli rzeÿnej, wysy³anej do odbiorców we W³oszech i Francji. Identyfikacja koni, wysy³anych na eksport mo e powiêkszyæ pulê potencjalnie zainteresowanych hodowców, gdy niejednokrotnie w transportach mog¹ znajdowaæ siê konie pochodz¹ce z kradzie y. Na dzieñ dzisiejszy firma JACK posiada bazê danych ok oœrodków jeÿdzieckich, stadnin, stad ogierów, prywatnych hodowców i u ytkowników koni, którzy mogli by byæ zainteresowani chipowaniem koni. Dodatkowo, rynek ubezpieczeniowy koni w Polsce te jest dziewiczy. Nie ma klarownych regu³ ubezpieczania koni od padniêcia, gdy firmy ubezpieczeniowe obawiaj¹ siê wy³udzania odszkodowañ, za faktycznie padniête konie, ze wzglêdu na s³aboœæ systemu identyfikacyjnego i brak w ich szeregach specjalistów potrafi¹cych zidentyfikowaæ padniêtego konia. Firma JACK jest otwarta na partnersk¹ wspó³pracê z PZHK, PZJ oraz innymi organizacjami koñskimi w Polsce, mediami koñskimi, klubami, stadninami, celem rozpowszechnienia systemu identyfikacji RFID, zgodnego z europejskimi normami ISO11784/ W tym celu organizuje 24. wrzeœnia br. w OSiR w WawrzkowiŸnie ko³o Be³chatowa (centrum Polski) Ogólnopolskie Sympozjum dla w³aœcicieli i u ytkowników koni nt. BEZPIECZEÑSTWO TWOJEGO KONIA. Poza tematem g³ównym chipowanie koni poruszane bêd¹ wszystkie tematy dotycz¹ce bezpieczeñstwa koni w stajni i transporcie, takie jak: - aspekty prawne znakowania i identyfikacji koni w UE; - monitorowanie stajni i koniowozów telewizja przemys³owa; - systemy alarmowe i przeciwpo arowe w stajniach; - ubezpieczenia dla koni i jeÿdÿców; - bezpieczne stajnie, pastwiska i parkury; - bezpieczeñstwo w ywieniu i pielêgnacji koni; Chipy RFID ju s¹ u ywane Chipy RFID s¹ montowane we wszystkim, od d insów po banknoty. Cen¹ jest twoja prywatnoœæ. Mo esz obecnie anonimowo kupiæ m³otek, parê d insów albo yletki. Z etykietami RFID mo e to staæ siê przesz³oœci¹. Wiêkszoœæ z nas nigdy nawet nie myœli o kodach kreskowych. Idziemy do sklepu spo ywczego, by kupiæ pokarm dla psów, kasjerka przesuwa wybrany przez nas produkt pod czytnikiem, s³yszymy sygna³ dÿwiêkowy i cenê, jak¹ mamy zap³aciæ. Kody kreskowe s¹ niewidzialn¹ technologi¹ w tym znaczeniu, e widzimy je ca³y czas, ale nie myœlimy o tym, co widzimy. Kody kreskowe istniej¹ od dawna i s¹ tak wszechobecne, e trudno sobie nawet przypomnieæ, e s¹ stosunkowo now¹ technologi¹, której rozpowszechnienie nie nast¹pi³o od razu. Kody kreskowe zosta³y opatentowane w 1952 roku. 20 lat minê³o zanim ustalono standard kodów kreskowych, ale mimo to kody nie przyjê³y siê powszechnie. Dziesiêæ lat póÿniej, kodów kreskowych u ywa³o tylko dostawców. Zmieni³o siê to w 1984 roku. W roku tylko trzy lata póÿniej! - kodów kreskowych u ywa³o ju dostawców. Przyrost niesamowity. Co siê sta³o w 1984 roku? Kto, albo co, spowodowa³ tê zmianê? Wal - Mart. Kiedy Wal-Mart ka e, dostawcy s³uchaj¹. Kiedy wiêc Wal-Mart nakaza³ u ywanie kodów kreskowych jako lepszego sposobu zarz¹dzania magazynem, kody sta³y siê przymusowe. Jeœli nie chcia³eœ u ywaæ kodów kreskowych, traci³eœ biznes z Wal-Martem. Dla wiêkszoœci dostawców to wyrok œmierci. To samo dzieje siê dzisiaj. Uwaga - dni kodu kreskowego s¹ policzone. Mamy ju now¹ technologiê, która na pierwszy rzut oka wydaje siê ma³o wa na dla specjalistów od bezpieczeñstwa, ale ta technologia stanie siê spor¹ czêœci¹ naszej przysz³oœci. Sk¹d o tym wiem? Od Wal-Marta to oni zdecydowanie popieraj¹ tê now¹ technologiê. Co jest wiêc t¹ now¹ technologi¹? Etykiety RFID. RFID 101 Wymyœlone w 1969 roku i opatentowane w 1973, dopiero teraz etykiety RFID staj¹ siê komercyjnie i technicznie wykonalne. RFID to w zasadzie mikroprocesory, im cieñsze, tym lepsze. Niektóre maj¹ gruboœæ tylko 1/3 milimetra. Chipy te dzia³aj¹ jako transpondery (nadajniki i odbiorniki), stale nas³uchuj¹c sygna³u radiowego wys³anego przez urz¹dzenia nadawczo-odbiorcze, czyli czytniki RFID. Kiedy transponder otrzymuje jakiœ sygna³ radiowy, odpowiada wysy³aj¹c swój charakterystyczny kod (mo e to byæ liczba 128-bitowa) do urz¹dzenia nadawczo-odbiorczego. Wiêkszoœæ etykiet RFID nie ma baterii (no jasne przecie to tylko 1/3 milimetra!). Zamiast tego, zasilanie zapewnia im sygna³ radiowy, który je budzi i ¹da odpowiedzi. Wiêkszoœæ tych transmisji zaprojektowano tak, by zosta³y odczytane z odleg³oœci kilkunastu do kilkudziesiêciu centymetrów, w zale noœci od wielkoœæ anteny i mocy pobudzaj¹cej etykiety RFID (niektóre maj¹ w³asne zasilanie, ale z powodu powiêkszonej wielkoœci i kosztów, nie s¹ tak powszechnie stosowane jak modele pasywne, bez zasilania). Buduj¹c bardziej czu³ odbiornik RFID mo liwe jest jednak powiêkszenie tej odleg³oœci. Chipy RFID kosztuj¹ nawet 50 centów, ale ceny spadaj¹. Kiedy osi¹gn¹ poziom 5 centów, znakowanie etykietami RFID bêdzie tanie dla wszystkiego, co kosztuje wiêcej ni dolar. 21

13 20 GAZETA OLSZTYÑSKA Z ODCISKIEM ZA GRANICÊ Warszawa (PAP) Gazeta Olsztyñska podaje, e za rok trzeba bêdzie wymieniaæ paszporty. Dziennik informuje, e Rada Unii Europejskiej zdecydowa³a o zwiêkszeniu zabezpieczeñ paszportów obywateli UE. Paszporty nie do podrobienia maj¹ byæ jednym z elementów utrudniaj¹cym przemieszczanie siê po œwiecie terrorystom. Za dokument trzeba bêdzie wiêcej zap³aciæ ni obecnie. Ju wiadomo, e w nowym paszporcie - obok zdjêcia twarzy - symbolem identyfikacji w³aœciciela bêdzie odcisk kciuka. Niewykluczone, e tak e zdjêcie têczówki oka. Dyskusje w Unii trwaj¹ - pisze gazeta. Ministerstwo Spraw Wewnêtrznych i Administracji ju przygotowuje siê do wprowadzenia nowych paszportów. Na razie kupi³o za 12 mln z³ specjalny system komputerowy do zbierania danych biometrycznych - czytamy w Gazecie Olsztyñskiej. Nowe paszporty wejd¹ w ycie jesieni¹ 2006 roku. Chodzi o to, eby skutecznie przeciwstawiæ siê terroryzmowi - informuje w rozmowie z dziennikiem rzecznik prasowy MSWiA Marek Gieorgica. Teraz wyrobienie paszportu kosztuje 100 z³ (studenci i emeryci p³ac¹ 50 z³, a osoby powy ej 75 roku dostaj¹ dokument za darmo). Za paszport z odciskiem kciuka zap³acimy wiêcej. O ile? Tego MSWiA nie wie. W innych krajach Unii taki dokument bêdzie kosztowa³ oko³o 100 euro - podaje Gazeta Olsztyñska. Nie oszacowaliœmy jeszcze kosztu produkcji nowych paszportów - t³umaczy w rozmowie z gazet¹ Marek Gieorgica. Na pewno bêdziemy siê staraæ, eby obywatele jak najmniej odczuli ciê ar podwy ki. Czêœæ kosztów zrefunduje rz¹d lub Unia Europejska - zapewnia. Nowe paszporty, tak samo jak stare, wystawiaæ bêdzie Urz¹d Wojewódzki. Odciski palców bêd¹ pobieraæ na miejscu urzêdnicy. Na razie takie prawo maj¹ tylko s³u by mundurowe. To zmieni siê po nowelizacji ustawy o paszportach, nad któr¹ w³aœnie pracuje rz¹d - informuje Gazeta Olsztyñska. Stare paszporty za rok nie strac¹ wa noœci. Nowe, z danymi biometrycznymi, bêd¹ w 2006 r. obowi¹zywaæ tylko przy wjeÿdzie do Stanów Zjednoczonych, które zapowiedzia³y, e nie wpuszcz¹ na swój teren osób pos³uguj¹cych siê paszportami bez danych biometrycznych. Unia Europejska wprowadzi ten wymóg nieco póÿniej, prawdopodobnie od po³owy 2007 r. - czytamy w Gazecie Olsztyñskiej. A. Rotfeld o paszportach biometrycznych i wizach :35 Adam Rotfeld zapowiedzia³ wprowadzenie w Polsce paszportów biometrycznych. Domagaj¹ siê tego Amerykanie od wszystkich krajów Unii Europejskiej. Szef polskiej dyplomacji, który wróci³ w³aœnie z Waszyngtonu, podkreœli³ w Sygna³ach Dnia, e wprowadzenie paszportów biometrycznych w Polsce jest nieuniknione i le y w naszym interesie. Dlatego te zapowiedzia³, e bêdzie postulowa³ w rozmowie z premierem Markiem Belk¹, by traktowaæ tê sprawê bardzo pilnie. Zdaniem Adama Rotfelda, wprowadzenie biometrycznych dokumentów podró y, zawieraj¹cych cyfrowe zdjêcie i odciski palców posiadacza, wykluczy mo liwoœæ podrabiania i kradzie y paszportów, szczególnie przez grupy terrorystyczne. Minister powiedzia³, e im szybciej Polska zainicjuje to rozwi¹zanie, tym prêdzej bêdziemy mogli podró owaæ do Stanów Zjednoczonych bez wiz. ród³o: IAR - prawne i bezpieczne zasady poruszanie siê jeÿdÿców i koni po drogach i lasach; - pierwsza pomoc dla konia w nag³ych wypadkach. Udzia³ w seminarium zadeklarowa³y firmy i osoby zwi¹zane z rynkiem koñskim. Na miejscu bêdzie mo na zasiêgn¹æ informacji a nawet nabyæ sprzêt, osprzêt, œrodki pielêgnacyjne, pasze, elektroniczne urz¹dzenia monitoruj¹ce itp. Seminarium bêdzie bezp³atne, dla wszystkich, którzy bêd¹ mieli chêæ wzi¹æ w nim udzia³. Szczegó³owe informacje o seminarium tutaj oraz w ulotkach, które zosta³y rozes³ane poczt¹ do wszystkich stadnin, stad, oœrodków jeÿdzieckich, agroturystycznych oraz indywidualnych hodowców koni w Polsce. Mamy nadziejê, e inicjatywa zmierzaj¹ca do poprawienia bezpieczeñstwa koni w Polsce trafi na podatny grunt i u³atwi hodowcom bezpieczne u ytkowanie swoich podopiecznych. mgr in. Jacek Matuszczyk Otwarte paszporty w USA? Pawe³ Krawczyk 1 marca :16 Computerworld Amerykanie tocz¹ spór czy dane osobowe w nowych paszportach z czipami RFID maj¹ byæ zaszyfrowane czy nie. Problem nie dotyczy jednak tylko obywateli USA ale wszystkich obcokrajowców, mog¹cych wje d aæ do Stanów bez wizy. Wyposa enie swoich obywateli w nowe paszporty jest jednym z warunków utrzymania ruchu bezwizowego dla obywateli 27 pañstw, od których USA nie wymagaj¹ obecnie wiz. Nowoœci¹ maj¹ byæ uk³ady pamiêciowe RFID wbudowane w strony paszportu i przechowuj¹ce informacje o jego posiadaczu, zdigitalizowane zdjêcie oraz podpis cyfrowy. Maj¹ one stanowiæ jeszcze skuteczniejsze zabezpieczenie przed fa³szerzami paszportów. Uk³ad móg³by byæ zapisany tylko jednokrotnie i odczytywany dowoln¹ iloœæ razy. Paszport ma byæ sprawdzany za pomoc¹ czytnika zbli eniowego w punkcie kontroli granicznej. System automatycznie porównywa³by dane wydrukowane w paszporcie z tym co jest zapisane w czipie i wyœwietla³ pogranicznikowi fotografiê. Autentycznoœæ danych gwarantowa³by podpis cyfrowy z³o ony przez urz¹d, który wystawi³ paszport. Zastosowanie technologii RFID ma jednak doœæ powa ne wady - komunikacja radiowa umo liwia odczytanie paszportu ka demu, nie tylko s³u bom granicznym. Co wiêcej, wbrew temu co twierdzi Departament Stanu USA, niezale ni eksperci zademonstrowali, e uk³ady RFID mo na w sprzyjaj¹cych warunkach odczytywaæ z odleg³oœci nawet kilku metrów. Logicznym rozwi¹zaniem by³o zaszyfrowanie danych zapisanych w czipie, ale w kolejnej wersji projektu nowych dokumentów odrzucono ten pomys³ jako niepraktyczny, stwierdzaj¹c e rozpowszechnienie kluczy deszyfruj¹cych w setkach punktów granicznych i tak spowodowa³oby ich wyciek prêdzej czy póÿniej. Na razie Departament Stanu zaproponowa³ rozwi¹zania alternatywne w postaci ekranowania za pomoc¹ aluminiowej folii w ok³adkach paszportu, dziêki czemu nie by³oby mo liwe przeczytanie go dopóki nie zostanie otwarty. Trudno jednak uznaæ to rozwi¹zanie za w pe³ni zadowalaj¹ce. Dlaczego w takim razie nie zastosowano uk³adów kontaktowych (takich jak i-button) tylko radiowe? 13

14 14 Problem dotyczy tak e Polski, która ca³y czas toczy negocjacje z USA na temat wprowadzenia ruchu bezwizowego. Jeœli zostanie on wprowadzony to prawdopodobnie bêdzie nas czekaæ kolejna wymiana paszportów na takie, które bêd¹ spe³niaæ wymogi USA. Wtorek, 16 listopada 2004 Viagra z antenk¹ PAP 00:05 Niebieskie tabletki dla mê czyzn Firma produkuj¹ca viagrê - lek przeciw impotencji - poinformowa³a, e wkrótce fiolki z poszukiwanym i masowo podrabianym specyfikiem bêd¹ wyposa one w znaczniki systemu identyfikacji radiowej. W ten sposób viagra stanie siê jednym z pierwszych leków, których drogê z zak³adu produkcyjnego do apteki bêdzie mo na œledziæ elektronicznie. Firma Pfizer zamierza rozpocz¹æ od koñca przysz³ego roku wyposa anie fiolek viagry w identyfikatory czêstotliwoœci radiowej RFID (Radio Frequency Identification) - powiedzia³ rzecznik firmy Bryant Haskins. Jego zdaniem viagrê wybrano w³aœnie dlatego, e jest ona jednym z najlepiej znanych i podrabianych leków. System identyfikacji RFID mo e wygl¹daæ jak zwyk³a etykietka czy metka, ale w rzeczywistoœci jest to chip komputerowy z wbudowan¹ antenk¹. Taka etykietka dzia³a jak paszport - na ka dym etapie ³añcucha dystrybucji zarejestrowany zostaje na nim odpowiedni wpis. Mo liwe jest to dziêki aktywacji chipa falami radiowymi wysy³anymi z centrów dystrybucji, co pozwala zarówno na odczyt, jak i dokonanie kolejnego wpisu. RFID to jedna z najnowoczeœniejszych technik automatycznej identyfikacji, pozwalaj¹ca na zdalny odczyt identyfikatora. Identyfikator ten jest zapisany w specjalnym uk³adzie elektronicznym w karcie plastikowej lub w specjalnych pastylkach. Mo e byæ stosowany w kartach parkingowych, kartach kontroli dostêpu, w przemyœle jako identyfikatory produktów w cyklu produkcyjnym, do oznaczania kontenerów - wszêdzie, gdzie odczyt kodu kreskowego by³by zbyt d³ugotrwa³y lub niewygodny. Jak pisze agencja Reutera, amerykañska agencja ds. ywnoœci i leków (FDA) najprawdopodobniej poinformuje wkrótce o wyposa eniu w RFID innych leków, które okaza³y siê ³atwe do podrobienia. Amerykañska administracja spodziewa siê rozpowszechnienia systemu RFID do roku W koñcu lat 90. FDA prowadzi³a przeciêtnie piêæ dochodzeñ w sprawie fa³szowania leków rocznie. Od roku 2000 liczba dochodzeñ wzros³a do 20 rocznie. W ubieg³ym roku agenci federalni wykryli podrobione wersje procritu, leku stosowanego przy leczeniu nowotworów i AIDS, oraz podróbki lipitoru, stosowanego do rozbijanie p³ytek z³ego cholesterolu. Odcisk palca razem z paszportem :00 (aktualizacja 10:44) 1. listopada Niemcy wprowadzaj¹, jako pierwszy kraj Unii Europejskiej, tzw. elektroniczny paszport. W przysz³ym roku zrobi to tak e Polska. Od koñca sierpnia 2006 r. nasz kraj powinien wydawaæ nowe paszporty zawieraj¹ce dane biometryczne. Na pocz¹tku bêdzie to jedynie cyfrowy zapis owalu twarzy; do 2008 r. do paszportów maj¹ zostaæ wprowadzone tak e konferencji prasowej Tomasz Goliñski, szef marketingu w Pañstwowej Wytwórni Papierów Wartoœciowych S.A., która rozpoczê³a testy technik biometrycznych w paszportach i dokumentach podró y wydawanych przez pañstwa cz³onkowskie Unii Europejskiej. Podstaw¹ prawn¹ ustanawiaj¹c¹ normy zabezpieczeñ i danych biometrycznych jest rozporz¹dzenie Rady UE nr 2252 z 13. grudnia 2004 r. W 2005 r. zosta³a opracowana wstêpna specyfikacja jednolitych standardów zapisu i odczytu danych. W ci¹gu najbli szych 18 miesiêcy (do 28. sierpnia 2006 r.) kraje UE powinny wprowadziæ paszporty z mikroprocesowym wizerunkiem twarzy, a w ci¹gu 36 miesiêcy (do 28. lutego 2008 r.) elektroniczny zapis odcisków palców. W PWPW S.A. powsta³ prototyp urz¹dzenia sk³adaj¹cego siê z kamery cyfrowej i czytnika, umo liwiaj¹cy w ci¹gu paru minut zanotowanie w chipie danych o posiadaczu dokumentu. Do wyznaczonych przez Radê UE terminów pañstwa cz³onkowskie powinny zainstalowaæ na granicach urz¹dzenia umo liwiaj¹ce szybki odczyt i szybk¹ odprawê podró nych (wczeœniej sprawn¹ weryfikacjê danych w centralnych rejestrach i ewidencjach ludnoœci). Warto przypomnieæ, e je d ¹c po Europie, pos³ugujemy siê wszystkimi dokumentami, które obowi¹zuj¹ w Polsce. W pierwszej kolejnoœci paszportami z danymi biometrycznymi bêd¹ pos³ugiwaæ siê obywatele UE wyje d aj¹cy do Stanów Zjednoczonych. Paszporty biometryczne Odcisk palca Od 2007 roku paszport ma zawieraæ równie zapis odcisków palca. Od listopada Niemcy wprowadzaj¹ tak zwany paszport biometryczny. Celem tych zmian jest zabezpieczenie dokumentu przed fa³szerstwami i zwiêkszenie bezpieczeñstwa. Paszport biometryczny zwany te elektronicznym paszportem oprócz normalnego zdjêcia zawieraæ bêdzie elektroniczny chip wielkoœci ziarnka, w którym cyfrowo zanotowane bêd¹ parametry zdjêcia twarzy w³aœciciela. Od 2007 roku paszport ma zawieraæ równie zapis odcisków palca a byæ mo e tak e têczówki oka. Wprowadzenie biometrycznych paszportów nie spowoduje jednak utraty wa noœci ju wystawionych tradycyjnych paszportów. Elektroniczna kontrola Podczas przekraczania granicy oprócz normalnej kontroli podró ny bêdzie musia³ stan¹æ przed kamer¹ i po³o yæ palec na skanerze. Komputer porówna zdjêcie z kamery i odcisk linii papilarnych na skanerze z danymi zapisanymi w chipie elektronicznym. Ta dodatkowa elektroniczna kontrola ma zabezpieczaæ przed kradzie ¹ i fa³szowaniem paszportów. Krytycy zwracaj¹ jednak uwagê, e technologia ta nie jest jeszcze dostatecznie rozwiniêta. Podczas prób badania odcisków palców 20 procent odczytów skanera by³o b³êdnych. Mo e siê to zdarzyæ jeœli d³onie s¹ zimne b¹dÿ te linie papilarne niewyraÿne. Zastrze enia wobec paszportu elektronicznego zg³aszaj¹ te zwolennicy ochrony danych osobowych, których niepokoi mo liwoœæ gromadzenia danych biometrycznych w jednym, centralnym komputerze

15 18 Mikroprocesor prawdê ci powie Jak bêdzie wygl¹da³ paszport biometryczny? - To bêdzie ksi¹ eczka. Strona z danymi personalnymi nie bêdzie siê ró niæ od tej w obecnie wydawanych paszportach. Jednak nowe dokumenty zostan¹ wyposa one w mikroprocesor, przechowuj¹cy informacje biograficzne, cyfrowy wizerunek twarzy i odciski palców. Tych danych nie bêdzie mo na ujawniæ bez wiedzy posiadacza paszportu - wyjaœnia Marek Gieorgica, rzecznik prasowy ministra spraw wewnêtrznych i administracji. Resort ju za 12 milionów z³otych kupi³ specjalny system komputerowy do zbierania danych biometrycznych. Odcisk w urzêdzie Po nowe dokumenty, tak samo jak po stare, trzeba siê bêdzie udaæ do urzêdu wojewódzkiego. Odciski palców na miejscu bêd¹ pobierali urzêdnicy. W tej chwili takie uprawnienia maj¹ tylko s³u by mundurowe. Tymczasem rz¹d w³aœnie pracuje nad nowelizacj¹ Ustawy o paszportach. Znajdzie siê w niej zapis o przyznaniu takiego prawa tak e urzêdnikom. Wiadomo, e za nowy paszport zap³acimy wiêcej ni za ten obecnie obowi¹zuj¹cy. Marek Gieorgica zapewnia jednak: - Cena nie powinna siê znacznie ró niæ. W tej chwili nie jesteœmy w stanie dok³adnie jej okreœliæ. Warto zaznaczyæ, e w innych krajach europejskich, wed³ug wstêpnych szacunków, taki dokument bêdzie kosztowa³ od 80 do 100 euro. Do Stanów bez wizy Posiadacze starych paszportów mog¹ odetchn¹æ z ulg¹. Za rok dokumenty nie strac¹ wa noœci (chyba e up³yn¹³ dziesiêcioletni termin, na jaki zosta³y wydane). Ale ju wiadomo, e w kolejce po paszport biometryczny na pewno musz¹ stan¹æ wszyscy wybieraj¹cy siê do Stanów Zjednoczonych. W 2006 roku ten kraj nie wpuœci na swoje terytorium osób pos³uguj¹cych siê paszportami bez danych biometrycznych. Z drugiej strony od posiadaczy nowych paszportów nie bêdzie wymagana wiza. Niewykluczone, e po ostatnich zamachach w Londynie tak e kraje Unii Europejskiej bêd¹ chcia³y ju za dwa lata wprowadziæ dane biometryczne do dowodów osobistych. index.php?op=showart&id=3655&phpsessid=b c2d90d952bfa5c865e1370c :17 PASZPORT BIOMETRYCZNY. Identyfikacja podró nych. Elektroniczny chip nie do podrobienia Od 28. sierpnia 2006 r. bêdzie obowi¹zywaæ nowy paszport, w którym zostanie zakodowany biometryczny wizerunek twarzy w³aœciciela, póÿniej jego odciski palców, skan têczówki i byæ mo e wzór DNA. Nie ma odwrotu od biometrycznych dokumentów identyfikacyjnych. Potrzeba dok³adnej kontroli przemieszczania siê obywateli wynika z rosn¹cego zagro enia œwiatowym terroryzmem oraz potrzeb¹ ochrony pañstwa i jego obywateli przed nielegaln¹ migracj¹ w celach ekonomicznych powiedzia³ podczas ostatniej odciski palców. Jak poinformowa³ rzecznik ministra spraw wewnêtrznych i administracji, Marek Gieorgica, w tej chwili w Polsce trwa program pilota owy zwi¹zany ze zmianami w paszportach. Sprawdzane s¹ rozwi¹zania techniczne oraz odpowiednie procedury. Biometria sposobem na terroryzm Zamachy na Nowy York i Waszyngton w 2001 roku, zamachy na Bali w 2002 i wci¹ rosn¹ce zagro enie œwiatowym terroryzmem powoduj¹, e szukamy nowych sposobów ochrony przed zagro eniem. Jednym z nich jest biometria. Pod tym pojêciem rozumiemy wszystko to, co jest zwi¹zane z identyfikacj¹ osoby na podstawie jej niepowtarzalnych cech fizycznych. Najbardziej popularnymi technikami biometrycznymi s¹: - rozpoznawanie linii papilarnych; - geometrii d³oni; - geometrii twarzy; - rysunku y³; - dna oka; - cech charakterystycznych têczówki oka. Jedn¹ z ciekawszych cech elektronicznych wzorców biometrycznych jest to, e w efekcie ka dego procesu weryfikacji uzyskujemy inny model cyfrowy. Czyli prezentuj¹c wielokrotnie te same dane nigdy nie uzyskamy takiego samego wyniku. Wszystko ze wzglêdu na sposób pobierania próbek biometrycznych. Za ka dym razem u ytkownik nieco inaczej przyk³ada palec do czytnika, robi to z ró n¹ si³¹ czy w przypadku systemów têczówki oka patrzy pod innym k¹tem. W³aœnie dlatego biometria gwarantuje bezpieczeñstwo, a ponadto mo e byæ wykorzystywana w ró nych sferach: pañstwowej, finansowej, czy bankowej. Na pierwszy ogieñ id¹ jednak paszporty. We wdra aniu nowoczesnych dokumentów przoduje Australia. Po atakach terrorystycznych na Bali rz¹d tego kraju wyda³ miliony dolarów na biometryczne paszporty. Technologia ta jest równie pilota owo u ywana w prawach jazdy, kartach urzêdników pañstwowych oraz w kartach dla podró uj¹cych samolotami. Wprowadzenia paszportów biometrycznych od krajów europejskich za ¹da³y Stany Zjednoczone. Chodzi³o g³ównie o pañstwa, których obywatele mog¹ podró owaæ do USA bez wiz. W lutym wesz³o w ycie rozporz¹dzenie Rady Unii Europejskiej, które nak³ada na wszystkie kraje cz³onkowskie, a wiêc i Polskê, obowi¹zek wprowadzenia takich paszportów. Poka mi swój odcisk W nowych paszportach na stronie ze zdjêciem umieszczony zostanie dodatkowo elektroniczny element - chip, zawieraj¹cy dane o w³aœcicielu dokumentu. Pocz¹tkowo bêdzie na nim zapisane elektroniczne zdjêcie owalu twarzy, z czasem odciski palców. S³u by, m.in. funkcjonariusze stra y granicznej, bêd¹ mieæ specjalne czytniki, przy pomocy których bêd¹ odczytywaæ informacje zawarte w chipie. Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, od marca 2007 r. w elektronicznym paszporcie bêd¹ tez zapisywane odciski palców posiadacza. Paszport bêdzie mia³, jak do tej pory, formê ksi¹ eczki, a chip biometryczny prawdopodobnie wpiêty zostanie w ok³adkê. Za wydanie dotychczasowego paszportu Niemiec p³aci 26 euro; nowy paszport bêdzie kosztowa³ 59 euro. Dotychczasowe paszporty zachowuj¹ oczywiœcie wa noœæ i bêd¹ wymieniane sukcesywnie. Zakoñczenie tej operacji nast¹pi jesieni¹ 2015 r., kiedy ostatnie z tradycyjnych paszportów strac¹ wa noœæ. 15

16 16 W Polsce to gigantyczne przedsiêwziêcie ma kosztowaæ oko³o 25 milionów euro. Jak informowa³ Dziennik Zachodni, pieni¹dze Polska znaleÿæ musi g³ównie we w³asnym bud ecie. Nowe paszporty drukowaæ bêdzie Polska Wytwórnia Papierów Wartoœciowych - informuje Jerzy Buchner z Ministerstwa Spraw Wewnêtrznych i Administracji. Jak mówi rzecznik ministra MSWIA Marek Gieorgica, zanim Polska zacznie wydawaæ nowe paszporty, konieczne bêdzie znowelizowanie ustawy o paszportach. Podobnie jak w Niemczech, tak e u nas ca³a operacja bêdzie przebiegaæ stopniowo: nowym paszportem w pierwszej kolejnoœci pos³ugiwaæ siê bêd¹ obywatele podró uj¹cy do Stanów Zjednoczonych. Dotychczasowe paszporty nie strac¹ wa noœci. Nie bêdzie obligatoryjnej i natychmiastowej wymiany tych dokumentów. Osoby staraj¹ce siê o ten dokument bêd¹ musia³y jednak przyjœæ do urzêdu z wnioskiem. To wa na informacja, bo dotychczas istnia³a mo liwoœæ przes³ania go poczt¹. Jak u Orwella Biometria ma jednak tak e bardzo wielu przeciwników. Obawy dotycz¹ dostêpu ró nych instytucji do naszych danych. Ludzie boj¹ siê inwigilacji i totalnej kontroli, porównywanej czêsto do wydarzeñ ze s³ynnej ksi¹ ki Orwella Rok Obroñcy praw cz³owieka w Irlandii wskazuj¹ równie na znaczne ryzyko b³êdnych rozpoznañ w³aœciciela na podstawie danych biometrycznych ze wzglêdu na zawodnoœæ technologii. Testy przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w zwi¹zku z planami wprowadzenia biometrycznego dowodu osobistego pokaza³y, e w¹tpi¹cy w skutecznoœæ tej technologii mog¹ mieæ racjê. W testach, w których wziê³o udzia³ Brytyjczyków, wykorzystywano komputerowy obraz twarzy, têczówki i odcisków palców. Niestety, zanotowano sporo problemów z poprawnym wprowadzeniem i weryfikacj¹ danych. Istotna jest tak e bariera psychologiczna. Zdaniem psychologów, ludzie obawiaj¹ siê sk³adnia odcisków palców, bo to wywo³uje u nich negatywne skojarzenia. Przypomnijmy jednak, e powoli musimy siê do tego przyzwyczajaæ - ju dziœ przy wyjeÿdzie za ocean amerykañscy urzêdnicy domagaj¹ siê od nas odcisków palców. (INTERIA.PL) 29. lipca 2005 Nowe paszporty za rok W MSWiA trwaj¹ prace nad wzorem paszportu z mikroprocesorem. Nowe dokumenty bêd¹ wydawane od sierpnia 2006 roku, najpierw tym, którzy planuj¹ wyjazd do USA. W paszporcie zakodowane zostan¹ szczegó³owe informacje o naszym wygl¹dzie, m.in. odleg³oœæ miêdzy Ÿrenicami. Biometryczne paszporty wprowadzaj¹ kraje Unii Europejskiej. Ma to u³atwiæ kontrole bezpieczeñstwa na granicach i lotniskach. Za trzy lata w paszporcie znajd¹ siê te nasze odciski palców. Nie wiadomo, ile bêdzie kosztowa³ dokument, ale na pewno bêdzie dro szy ni obecny. - Na Zachodzie ceny siêgaj¹ 110 euro - twierdzi resort. Polska wprowadzi biometryczne paszporty Za dokumenty z chipem bêdziemy musieli zap³aciæ wiêcej, MSWiA szykuje powa ne zmiany w dokumentach. Od przysz³ego roku nowy paszport bêdzie zawiera³ zakodowane biometryczne informacje o naszym wygl¹dzie. Pojawi¹ siê cyfrowe zdjêcie i chip. Nie wystarczy ju fotografia profilu z widocznym lewym uchem. Nowoczesne dokumenty musz¹ zawieraæ tak dok³adne parametry naszego wygl¹du, aby mo na by³o zidentyfikowaæ kogoœ, kto pos³uguje siê fa³szywym paszportem nawet po operacji chirurgicznej - t³umacz¹ w resorcie spraw wewnêtrznych. - Ze wzglêdu na zagro enie terrorystyczne zmiany wymuszaj¹ Unia Europejska i USA - mówi Gustaw Pietrzyk, dyrektor departamentu rejestrów pañstwowych w ministerstwie. Resort przygotowa³ ju nowelizacjê ustawy o paszportach. Od sierpnia przysz³ego roku nowe biometryczne paszporty maj¹ trafiæ do kieszeni Polaków. Ju dziœ wiadomo, e bêd¹ dro sze ni obecne. Resort nie chce przyznaæ, o ile. - W Niemczech taki paszport kosztuje nawet 110 euro - mówi Pietrzyk. Geometria twarzy Biometria oznacza, e nowy dokument bêdzie zawiera³ zakodowany zapis wymiarów naszej twarzy, np. odleg³oœæ miêdzy Ÿrenicami czy k¹cikami ust. Ma to umo liwiæ zdjêcie robione kamer¹ cyfrow¹, która przeka e obraz do komputera. Tak¹ fotografiê bêdzie mo na wykonaæ tylko w urzêdzie paszportowym. Tam ma zostaæ zainstalowana kamera, skaner podpisów, a w przysz³oœci te skaner odcisków palców. Bo w 2008 roku i takie informacje znajd¹ siê w nowych paszportach. Chip w paszporcie Z urzêdu nasze cyfrowe zdjêcie i dane personalne zostan¹ przekazane do centrum personalizacji dokumentów w MSWiA. Tam bêd¹ nanoszone na blankiet paszportowy wydrukowany wczeœniej przez Polsk¹ Wytwórniê Papierów Wartoœciowych. Ok³adka paszportu niewiele siê zmieni. Zgodnie z unijnymi normami, pojawi¹ siê w nim informacje w trzech jêzykach. Zasadnicza zmiana nast¹pi w samym blankiecie. Zostanie w niego wtopiony mikroprocesor, w którym bêd¹ zamieszczone informacje o nas. - Taki dokument jest bezpieczniejszy ni dotychczasowe - twierdzi Leszek Cieæwierz, wiceszef MSWiA. Odczytywaæ go maj¹ specjalne urz¹dzenia na granicach. Bêdzie trudniej Okazuje siê jednak, e mo e nas czekaæ niema³e zamieszanie. Aby z³o yæ wniosek o nowy paszport, trzeba bêdzie stawiæ siê osobiœcie w urzêdzie paszportowym. Bo tylko tam bêdzie mo na wykonaæ fotografiê. Resort twierdzi, e nie wie jeszcze, czy obs³ug¹ sprzêtu elektronicznego zajm¹ siê sami pracownicy urzêdów paszportowych. Przetargu na zakup sprzêtu jeszcze nie og³oszono - twierdzi resort. O zezwolenie na robienie zdjêæ zabiegaj¹ te prywatne firmy. Stare dokumenty zachowaj¹ wa noœæ. Ale od sierpnia przysz³ego roku ka dy, kto zaplanuje wyjazd do USA, powinien mieæ paszport biometryczny - podkreœla MSWiA. Gdzie i ile za paszport - Paszporty wydaj¹ biura paszportowe w urzêdach wojewódzkich. Aby uzyskaæ dokument, trzeba z³o yæ odpowiedni formularz i dostarczyæ dwa zdjêcia. Mo na je przes³aæ poczt¹. Za wydanie paszportu p³acimy 100 z³, po³owê zap³aci ucz¹ca siê m³odzie. Znacznie wiêcej bêdzie nas kosztowaæ uzyskanie nowego przed up³ywem terminu wa noœci starego. Wtedy trzeba wy³o yæ 300 z³. Op³aty za paszport ustala rz¹d w specjalnym rozporz¹dzeniu. Na otrzymanie dokumentu trzeba czekaæ miesi¹c. MSWiA twierdzi, e pe³na wymiana paszportów i dowodów osobistych ma w sumie kosztowaæ ok. 23 miliony euro. Paszport z chipem ( ) ( ycie Warszawy. Autor: Dorota Ko³akowska) Ju za rok pojawi¹ siê w Polsce nowoczesne paszporty biometryczne z cyfrowym wizerunkiem twarzy i odciskami palców. Stare dokumenty nie strac¹ wa noœci. Obowi¹zek wprowadzenia paszportów biometrycznych na pañstwa cz³onkowskie na³o y³a Unia Europejska. Ka dy z krajów Wspólnoty musi wydawaæ dokumenty zawieraj¹ce noœnik pamiêci, w którym bêdzie zapisany wizerunek twarzy oraz odciski palców. Takie paszporty, nie do podrobienia, maj¹ utrudniaæ terrorystom przemieszczanie siê po œwiecie. 17