ARTYKUŁ POLEMICZNY. Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa. Training of the Dental Technician in Polish Law

Transkrypt

1 ARTYKUŁ POLEMICZNY Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, ISSN X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association WOJCIECH J. BARANOWSKI Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa Training of the Dental Technician in Polish Law Policealna Szkoła Protetyki Dentystycznej Łódzkiej Korporacji Oświatowej w Łodzi Wyższa Szkoła Zawodowa Łódzkiej Korporacji Oświatowej w Łodzi Streszczenie Technik dentystyczny jest fachowym pracownikiem służby zdrowia. Jego czynności zawodowe podlegają ścisłym regulacjom prawnym zawartym w Dekrecie z dnia 5 lipca 1946 r. o wykonywaniu czynności techniczno denty stycznych (Dz.U z późniejszymi zmianami). Podstawa programowa i program nauczania zawodu tech nika dentystycznego są niezgodne z tym aktem prawa, a ponadto tytuł zawodowy nadawany na podstawie prawa oświatowego wydaje się nieważny. Z tego powodu można liczyć się z roszczeniami pacjentów względem techni ków dentystycznych, które będą oparte na przepisach prawa karnego i cywilnego wynikającymi z naruszenia czyn ności narządu ciała, rozstroju zdrowia lub innego uszczerbku na zdrowiu, a przede wszystkim z faktu wykonywa nia czynności niedozwolonej, tj. umyślnego wyrządzenia szkody. Należy postulować jak najszybsze doprowadze nie do spójności przepisów prawa w zakresie edukacji i wykonywania zawodu technika dentystycznego (Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, ). Słowa kluczowe: edukacja, prawo medyczne, technik dentystyczny, protetyk dentystyczny. Abstract Dental technician is the professional of the health service. His professional activity is regulated by precise law the decree concerning the work of the technical dentist, which was announced (Dz.U with sub sequent changes). The basis of the teaching program as well as the program of dental technician training are incon sistent with this act. The professional title that is awarded on the basis of educational law appears to be invalid. It can be the reason for patients to make a claim for compensation resulting from the body damage, health disorder or other disability that is based on civil and penal law mainly on the fact of execution of prohibited activity, i.e. causing damage on purpose. It is necessary to bring the regulations of educational law and dental technician pro fession law to coherence as well as possible (Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, ). Key words: education, medical legislation, dental technician, denturist. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty nauczy ciel w swoich działaniach dydaktycznych i wycho wawczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów oraz troską o ich postawę moralną i oby watelską [1]. Program szkolny jest tym, co stano wi serce pracy szkoły i w pierwszym rzędzie wy znacza jej pedagogiczny cel. Obecnie odchodzi się od jednego obowiązkowego programu nauczania dla danego przedmiotu na rzecz powszechnie obo wiązującej podstawy programowej, na podstawie której nauczyciele mają tworzyć własne programy nauczania [2]. Z tego właśnie powodu zdecydowa łem się przedstawić swoje spostrzeżenia na temat podstawy programowej i dopuszczonego do użyt ku szkolnego w szkołach publicznych programu nauczania w zawodzie technik dentystyczny [3, 4]. Technik dentystyczny jest fachowym pracow nikiem służby zdrowia [5]. Jego czynności zawo dowe, podobnie jak czynności zawodowe lekarzy, diagnostów laboratoryjnych oraz pielęgniarek i położnych, podlegają ścisłym regulacjom praw nym. Aktem normatywnym w tym zakresie jest dekret o wykonywaniu czynności techniczno den tystycznych [6]. Mimo upływu przeszło 50 lat od chwili jego wydania przepisy w nim zawarte obo wiązują nadal i powinny być nie tylko znane, ale też przestrzegane. W podstawie programowej po minięto zagadnienia prawne związane z wykony

2 Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa 467 waniem zawodu technika dentystycznego, co nale ży uznać za podstawowy błąd popełniony w czasie jej ustalania. Następstwem tego zaniedbania jest wiele innych błędów. Odnalezienie i zrozumienie istoty usterek me rytorycznych podstawy programowej i programu nauczania wymaga, choć pobieżnego, zapoznania się z treścią wspomnianego już wcześniej dekretu. Akt ten rozróżnia techników dentystycznych i uprawnionych techników dentystycznych. Upraw nienia zawodowe uprawnionych techników denty stycznych są o wiele szersze niż uprawnienia tech ników dentystycznych i obejmują niektóre czynno ści wykonywane przez lekarzy stomatologów. Kształcenia uprawnionych techników dentystycz nych zaniechano jednak jeszcze w połowie ubiegłe go wieku [6]. Prawo używania tytułu technika den tystycznego i wykonywania czynności techniczno dentystycznych przysługuje natomiast osobom, które ukończyły trzyletnie liceum techniki denty stycznej [6]. Zgodnie jednak z obowiązującym obecnie rozporządzeniem Ministra Edukacji Naro dowej i Sportu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego kształcenie w zawodzie technika dentystycznego odbywa się w pięcioseme stralnej szkole policealnej [7]. Moim zdaniem de kret o wykonywaniu czynności techniczno denty stycznych stosuje się jako lex specialis równolegle ze stosowaniem ustawy o systemie oświaty jako lex generalis, z zastosowaniem ogólnie znanych metod wykładni kolizji norm w każdym wypadku wystą pienia takiej kolizji, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej. Ustawa o systemie oświaty, na podstawie której wydano wspomniane rozporządzenie, jako przepis ogólny nie może naruszać uregulowania szczególnego, jakim jest dekret o wykonywaniu czynności techniczno dentystycznych, ponieważ przepisy nie stanowią inaczej. Znacznie ważniejszym błędem podstawy pro gramowej jest jednak naruszenie fundamentalnych zasad wykonywania zawodu. Zgodnie z dekretem technicy dentystyczni mogą wykonywać czynnoś ci techniczno dentystyczne w pracowniach tech niczno dentystycznych lekarzy stomatologów lub utrzymywać własne pracownie do wykonywania prac laboratoryjnych na zamówienie lekarzy. Sty kanie się z pacjentami w związku z wykonywa niem tych zadań jest zabronione technikom denty stycznym. Minister Zdrowia, mimo delegacji usta wowej, nie wydał rozporządzenia określającego szczegółowo zakres uprawnień techników denty stycznych. Wydaje się to usprawiedliwione ja snym sformułowaniem tych uprawnień w dekrecie oraz wydaniem rozporządzenia w sprawie szcze gółowego zakresu uprawnień uprawnionych tech ników dentystycznych [8], co sprecyzowało uprawnienia techników dentystycznych. W artykule 11 dekretu jednoznacznie stwier dzono, że technicy dentystyczni nie mogą posia dać w swych pracowniach bądź pomieszczeniach, mających bezpośrednie połączenie z pracownią, narzędzi i przyrządów oraz jakichkolwiek środ ków, które służą do wykonywania czynności i za biegów im niedozwolonych [6]. Mimo to podsta wa programowa stwierdza, że szkoły powinny za pewnić dostęp do gabinetu stomatologicznego z pełnym wyposażeniem w celu szkolenia w nim słuchaczy w zakresie pracy klinicznej w bezpo średnim kontakcie z pacjentem [3]. Sformułowa nie w rodzaju: W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: [...] oceniać wykonywane zadanie na etapie kli nicznym i laboratoryjnym... jest niejednoznaczne w świetle obowiązujące go prawa [6]. Jeszcze raz należy podkreślić, że technikowi dentystycznemu zabrania się kontaktu z pacjentem a zatem tylko lekarz stomatolog ma prawo po bierania wycisków, dokonywania przymiarek i wydawania uzupełnień protetycznych, a także przyjmowania tych protez do naprawy. Zalecenie to wynika z troski o zdrowie i życie pacjentów. Konieczność wykonania nowego uzupełnienia protetycznego lub dopasowania starego może wy nikać ze zmian chorobowych w tym nowotworo wych, a technikowi dentystycznemu brakuje od powiedniej wiedzy do rozpoznania tych zmian. Z rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień uprawnionych techników dentystycznych wynika, że uprawnio nemu technikowi dentystycznemu jest dozwolone pod kierunkiem lekarza stomatologa zakładanie aparatów stosowanych w chirurgii urazowej oraz wykonywanie aparatów ortodontycznych i obtura torów [8]. Innymi słowy wykonywanie tych czyn ności jest wzbronione technikom dentystycznym. Podstawa programowa i program przewiduje jed nak intensywne szkolenie w tym zakresie, podob nie jak w zakresie wykonywania metalowych uzu pełnień protetycznych lub części metalowych w protezach, co także zastrzeżono w tym rozpo rządzeniu dla uprawnionych techników denty stycznych [3, 4, 8]. Osobnym zagadnieniem wymagającym omó wienia jest błędnie stosowana terminologia facho wa. Z programu jasno wynika, że jego twórcy nie rozróżniają zakresu pojęć stomatologia i denty styka. Dentystyka jest działem medycyny zajmu jącym się budową i fizjologią zębów oraz ich cho robami, leczeniem, usuwaniem i wstawianiem [9]. Stomatologia natomiast to nauka o fizjologii jamy ustnej i układu stomatognatycznego, tj. zębów, kości, stawów, błony śluzowej, dziąseł, a także

3 468 WOJCIECH J. BARANOWSKI o ich chorobach o zapobieganiu im i leczeniu [10]. Zakres pojęciowy słowa dentystyka jest znacznie węższy niż słowa stomatologia [11 13]. Zgodnie z definicją podaną przez Wielki Słownik Medyczny protetyka stomatologiczna to dział sto matologii obejmujący ambulatoryjne leczenie i re habilitację uszkodzeń w uzębieniu, miękkich i twardych tkankach twarzy oraz uzupełnianie ich braków przy zastosowaniu protez stomatologicz nych [10]. Oczywiste jest, że technika dentystyczna, którą zajmują się technicy dentystyczni, jest tylko działem laboratoryjnym protetyki stomatologicznej, a podstawowym zadaniem technika dentystycznego jest techniczne wykonywanie uzupełnień protetycz nych oraz aparatów ortodontycznych [4]. Edukacja ma wartość poznawczą [14] prze kazywanie wiedzy szerszej niż niezbędna do wy konywania zawodu nie jest błędem. Błędem jednak jest wyrobienie w słuchaczu przekonania o tym, że może wykonywać prace przekraczające jego kom petencje zawodowe, które są ściśle określone przez prawo. Omówiona podstawa programowa i pro gram nauczania pominęły edukację w zakresie prawnych uregulowań wykonywania zawodu tech nika dentystycznego. Błąd przy ustalaniu podstawy programowej i opartego na niej programu prowa dzi do nawyku łamania prawa, czego wyrazem są zamieszczane w gazetach ogłoszenia, jak np.: Protezy naprawy tanio tel. (...), Protezy, tel. (...), Naprawa protez, tel. (...), Tel. (...) prote zy. Tymczasem zgodnie z artykułem 12 Dekretu uprawnieni technicy dentystyczni i technicy denty styczni mogą ogłaszać się tylko w sposób przepisa ny pod względem formy i treści rozporządzeniem Ministra Zdrowia [6]. Rozporządzenie to stwierdza:...uprawnieni technicy dentystyczni i technicy dentystyczni wykonujący prace laboratoryjne na zlecenie lekarzy stomatologów, posiadający uprawnienia do wykonywania zawodu poza zakła dami społecznymi służby zdrowia, mogą ogłaszać się, podając imię, nazwisko, tytuł lub stopień nau kowy, określenie zawodu, stopień i dziedzinę spe cjalizacji oraz godziny przyjęć [5]. Ignorantia iuris nocet, co w przełożeniu na ję zyk polskiego prawa należy tłumaczyć jako od powiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia [16]. De kret o wykonywaniu czynności techniczno denty stycznych, jak już wspomniano wcześniej, zawie ra przepisy karne, które mogą być zastosowane względem nieświadomych absolwentów szkoły. Poruszany problem jest obecnie szczególnie ważny dla środowiska techników dentystycznych z uwagi na pojawiające się coraz częściej roszcze nia pacjentów względem fachowych pracowników służby zdrowia. Roszczenia te oparte na przepisach prawa karnego i cywilnego mogą wynikać nie tyl ko z naruszenia czynności narządu ciała, rozstroju zdrowia lub innego uszczerbku na zdrowiu, ale również z faktu wykonywania czynności niedoz wolonej, tj. umyślnego wyrządzenia szkody. W świetle powyższych spostrzeżeń należy po stulować jak najszybsze doprowadzenie do spój ności przepisów prawa w zakresie zawodu techni ka dentystycznego. Piśmiennictwo [1] Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Dz.U z późniejszymi zmianami. [2] DYLAK S.: Wprowadzenie czyli o potrzebie utworzenia forum wymiany doświadczeń na temat programów szkolnych. Edukacja 2000, 1, 3. [3] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 stycznia 2005 r. w sprawie podstaw programo wych kształcenia w zawodach: asystentka stomatologiczna, dietetyk, higienistka stomatologiczna, opiekunka dziecięca, ortoptystka, protetyk słuchu, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik elektroniki medycznej, technik elektroradiolog, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda i terapeuta zajęciowy. Za łącznik 8 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik dentystyczny. Dz.U [4] Program nauczania w zawodzie technik dentystyczny 322[09]/MZiOS/ [5] Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby zdrowia. Dz.U z późniejszymi zmianami. [6] Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o wykonywaniu czynności techniczno dentystycznych. Dz.U z później szymi zmianami. [7] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 08 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Dz.U [8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 maja 1951 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień uprawnio nych techników dentystycznych. Dz.U [9] Encyklopedia Multimedialna. PWN, Warszawa [10] PAN Wydział Nauk Medycznych: Wielki Słownik Medyczny, PZWL, Warszawa [11] CIESZYŃSKI T.: Sztuka leczenia zębów w dziejach malarstwa. Gazeta Lekarska 1999, 9, zeta/gl99/09/ htm. [12] FORTUNA A.: Wymogi Unii Europejskiej. Gazeta Lekarska 2001, 1, htm.

4 Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa 469 [13] ORŁOWSKA J.: Czy polscy stomatolodzy chcą być dentystami? Gazeta Lekarska 2002, 5, zeta/gl2002/05/ htm. [14] DENEK K.: Wartość i cele edukacji szkolnej. Edukacja 2000, 1, [15] Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 listopada 1988 r. w sprawie ogłaszania się pra cowników medycznych wykonujących zawód poza zakładami społecznymi służby zdrowia. Dz.U z późniejszymi zmianami. [16] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Dz.U z późniejszymi zmianami. Adres do korespondencji: Wojciech Baranowski ul. Prusa 6 m Łódź tel Praca wpłynęła do Redakcji: r. Po recenzji: r. Zaakceptowano do druku: r. Received: Revised: Accepted: Komentarz od Redakcji Commentary from Editor Poniżej Redakcja zamieszcza opinię opartą na informacjach uzyskanych od konsultanta krajowe go w dziedzinie protetyki stomatologicznej oraz interpretacji prawniczej z NRL. Tekst autorstwa Wojciecha Baranowskiego Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa jako zawierający tre ści nurtujące środowisko nauczycieli zawodu tech nika dentystycznego drukujemy wg formuły ar tykułu dyskusyjnego. Zdaniem recenzentów nale ży docenić wysiłek Autora włożony w to opracowanie, w którym jednak znajdują się nieści słości, a zwłaszcza zbyt daleko idące i przesadnie formułowane wnioski co wymaga pewnego sprostowania i merytorycznego komentarza. Autor podjął problem różnicy, jaka jego zda niem wynika z przepisów prawa, związanych z uprawnieniami zawodowymi a programem kształcenia do wykonywania zawodu technika den tystycznego. Opiera swoje racje na stwierdzeniu, że obowiązujący nadal przedwojenny dekret stoi w sprzeczności z programem nauczania, jaki obo wiązuje obecnie w szkołach kształcących w zawo dzie technik dentystyczny i sugeruje m.in., że część uzyskiwanych umiejętności mogłaby być przypisana opisanym w dekrecie uprawnieniom do zawodu uprawniony technik dentystyczny. Tymczasem z oczywistych powodów nie moż na stawiać znaku równości między uzyskaną wie dzą z nakazu programu kształcenia a uprawnie niami zawodowymi do wykonywania takich czyn ności, które definiują odrębne przepisy (patrz da lej). Autor wyraża taką opinię używając argumen tu, że cyt.: w podstawie programowej pominięto zagadnienia prawne związane z wykonywaniem zawodu technika dentystycznego, co należy uznać za podstawowy błąd popełniony w czasie jej usta lania, a następstwem tego zaniedbania (pisze Au tor) jest wiele innych błędów. Wobec takiego stwierdzenia trzeba wyjaśnić, że program kształ cenia, na który powołuje się Autor przewiduje, że uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powi nien umieć: stosować przepisy prawa dotyczą ce działalności zawodowej (pkt. 18). Oznacza to, że obowiązkiem szkoły i nauczycieli jest go z takimi przepisami zapoznać i wiedzę o nich wyegzekwować. Autor stwierdza dalej, że mimo obowiązują cych przepisów określających uprawnienia zawo dowe techników dentystycznych (dekret) podstawa programowa zmusza szkoły do posiadania gabi netu stomatologicznego i przytacza sformułowa nie, że w wyniku kształcenia absolwent powinien umieć: (...) oceniać wykonane zadanie na etapie klinicznym i laboratoryjnym. Podając ten przy kład Autor uważa, że takie sformułowanie w pro gramie jest nakłanianiem i przyzwyczajaniem do łamania prawa, tj. do popełnienia przestępstwa

5 470 WOJCIECH J. BARANOWSKI zagrożonego karą pozbawienia wolności lub grzywny. Jest to stwierdzenie nie tylko przesadzo ne, ale merytorycznie nieuprawnione. Fakt zapisa nia w załączniku nr 8 do rozporządzenia Podsta wa programowa kształcenia w zawodzie technik dentystyczny (symbol cyfrowy 322[09] dział 1 Założenia programowo organizacyjne B. pkt. 4, precyzuje, że cyt.: Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik dentystyczny powinna posia dać laboratorium protetyczno ortodontyczne oraz zapewnić dostęp do gabinetu dentystycznego, co nie może być podstawą do przedstawiania wniosku jaki wysuwa autor, że wymóg ten jest równoznacz ny z nauką czynności zabiegowych i uzyskiwa niem części uprawnień lekarza dentysty związa nych z badaniem, diagnozowaniem i leczeniem. Uprawnienia te określa szczegółowo specjalny akt prawny, którym jest Ustawa o zawodzie lekarza. Zapewnienie przez szkołę dostępności od ga binetu dentystycznego ma służyć poznaniu przez ucznia postępowania lekarza dentysty w części klinicznej leczenia protetycznego za pomocą pro tez dentystycznych (stomatologicznych) lub apa ratów ortodontycznych, których wykonanie tech niczne (laboratoryjne) lekarz dentysta zleca tech nikowi dentystycznemu. To, że technik powinien umieć ocenić poprawność pobranego wycisku nie ma nic wspólnego z uprawnieniami zawodowymi do lekarskich czynności zabiegowych. Podobnie student na kierunku lekarsko dentystycznym za poznaje się z pracą pracowni techniki dentystycz nej w celu poznania technologii wykonywania protez i zasadami postępowania laboratoryjnego. Tego wymaga późniejsza współpraca partnerska między lekarzem dentystą a technikiem denty stycznym. Idąc natomiast za tezą Autora, można by sądzić, że skoro w programie studiów stomato logicznych jest obowiązek nauczania chirurgii, pe diatrii, ginekologii itp. oraz uczestniczenia w po stępowaniu diagnostyczno leczniczym lub pełnie nia czynnej asysty przy wykonywaniu zabiegów operacyjnych, to z tego tytułu lekarz dentysta uzyskuje uprawnienia do wykonywania zawodu lekarza medycyny w pełnym zakresie. Tak nie jest. Dalej Autor pisze: Ignorantia iuris nocet od powiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obo wiązującą w czasie jego popełnienia oraz że: de kret o wykonywaniu czynności techniczno denty stycznych (...) zawiera przepisy karne, które mogą być zastosowane względem nieświadomych absol wentów szkoły. W świetle tych groźnych sfor mułowań wypada jeszcze raz powtórzyć, że szkoła ma obowiązek nauczyć słuchacza m.in. obowiązu jącego prawa, a więc każdy absolwent powinien wiedzieć, jakie przepisy prawa określają zakres je go obowiązków i uprawnień zawodowych. Treść programu kształcenia w zawodzie tech nik dentystyczny (zawarta w cytowanym załączni ku do rozporządzenia Ministra Edukacji) nie budzi wątpliwości, że jest on nakierowany na kształce nie technika dentystycznego, który jest partnerem lekarza dentysty, lecz nie posiada żadnych jego za wodowych uprawnień i wykonuje prace tech niczno dentystyczne wyłącznie na zlecenia le karza dentysty. Należy natomiast podzielić zastrzeżenia Auto ra co do respektowania prawa przez uczniów i ab solwentów, jak również przestrzegania zasad etycznych, jakie są związane z wykonywaniem te go zawodu. Znane jest bowiem zjawisko przekra czania kompetencji zawodowych przez techników dentystycznych oraz wprowadzanie w błąd pacjen tów bałamutnymi ogłoszeniami reklamowymi, w których jest nieraz zawarta sugestia, że chodzi o usługę wykonywaną przez lekarza. Jest to w tym przypadku świadome łamanie prawa przez kon kretne osoby, które nie wynika z ułomności prawa, lecz zwykłej karygodnej nieuczciwości. Wobec wątpliwości Autora co do ponoszenia odpowiedzialności zawodowej, cywilnej i karnej związanej z wykonywaniem zawodu technika den tystycznego lub wykonywaniem działalności gos podarczej w formie prowadzenia pracowni tech niczno dentystycznej należy dobitnie stwierdzić, że roszczenia pacjentów w odniesieniu do postę powania w leczeniu protetycznym mogą być wysnuwane wyłącznie wobec lekarza dentysty, a nie technika dentystycznego. To lekarz dentysta prowadzący leczenie ponosi odpowiedzialność za wodową przed rzecznikiem odpowiedzialności za wodowej i prawną przed sądem cywilnym lub kar nym. Lekarz dentysta jako zleceniodawca pracy technicznej, jaką jest wykonanie protezy lub apa ratu ortodontycznego może natomiast wystąpić z roszczeniem wobec technika dentystycznego, je żeli zostaną ujawnione wady techniczne pracy lub zastosowanie innego niż zlecony (szkodliwego) materiał na wykonanie protez. Zatem wniosek autora, że technik denty styczny może być wbrew swojej wiedzy narażo ny na taką odpowiedzialność wobec pacjenta jest nieuprawniony, bowiem technik denty styczny powinien znać swoje uprawnienia za wodowe i nigdy ich nie przekraczać. Celowe jest zatem zestawienie powyższych wątpliwości Autora z odpowiednimi wyjaśnienia mi, gdyż mogą je mieć także inne osoby ze środo wiska. W gruncie rzeczy opisana sytuacja jest ja sna, tak z punktu widzenia obowiązującego prawa, jak też z punktu widzenia programu kształcenia w zawodzie technik dentystyczny. W nawiązaniu do ostatniego zdania artykułu trzeba dodać, że już w końcowym stadium opraco

6 Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa 471 wania znajduje się rządowy projekt ustawy o za wodach medycznych, w którym zawody takie, jak technik dentystyczny, asystentka i higienistka są uwzględnione wraz z opisem ich uprawnień. Na koniec jedna jeszcze ważna sprawa. Ponie waż Autor pisze również o kwestiach nomenklatu rowych (nazewnictwa), uzasadnione jest zwróce nie uwagi na zdumiewająco niewłaściwą nazwę firmy, w której jest zatrudniony. Chodzi o na zwę szkoły: Policealna Szkoła Protetyki Denty stycznej. Szkoła ta nie kształci (bo nie może) spe cjalistów w dziedzinie protetyki, a techników den tystycznych. Specjaliści w dziedzinie protetyki to lekarze po 5 letnich studiach akademickich i 4 let nich studiach podyplomowych. Trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to rodzaj zabiegu marketingowe go, który wprowadza element niewłaściwych działań, o których z dezaprobatą pisze również Autor tego opracowania. Właściwe i powszechnie stosowane w Polsce jest określenie Szkoła Tech niki Dentystycznej lub Wydział (Oddział) Tech niki Dentystycznej. Prof. dr hab. Stanisław Majerski Konsultant krajowy w protetyce stomatologicznej