Regionalny System Innowacji Regionalne Strategie Innowacji jako narzędzie polityki gospodarczej regionu

Transkrypt

1 Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Regionalny System Innowacji Regionalne Strategie Innowacji jako narzędzie polityki gospodarczej regionu Szkolenie Innowacje, Regionalne Strategie Innowacji, System wspierania Innowacyjności w latach

2 Innowacyjny region po co? Cel Dobrobyt Źródło: Saxon Brettel Warsztaty MLP Konkurencyjność Gospodarka regionu Produktywność Zatrudnienie Źródła konkurencyjności Badania i rozwój Rozwój MŚP Inwestycje zewnętrzne Infrastruktura i zasoby ludzkie Instytucje i Kapitał społeczny Struktura gospodarcza Działalność innowacyjna Dostępność regionu Wykwalifikowane kadry Środowisko Centra decyzyjne Struktura społeczna Kultura regionu

3 Podejście Oslo Manual Produkt nowy/ulepszony, wyrób/usługa Proces nowy/ulepszony Marketing metoda Organizacja zasady funkcjonowania firmy, miejsce pracy, relacje z otoczeniem innowacje absolutne (new to the world) nowości w skali rynku, na którym działa przedsiębiorstwo (new to the market) nowości tylko w skali przedsiębiorstwa (new to the firm)

4 Przykłady innowacji

5 Koncepcje innowacji i polityki (1) Model linearny Badania podstawowe Badania stosowane Produkcja Marketing Sprzedaż Model linearny rynkowy Potrzeby rynku B+R Produkcja Sprzedaż Interwencja publiczna motywowana niedoskonałością rynku

6 Koncepcje innowacji i polityki (2) System innowacji Krajowy, regionalny, lokalny, europejski, globalny + organizacje uczące się Kreatywność, usługi, innowacje otwarte, globalizacja (relatywna bliskość) W CENTRUM SYSTEMU PRZEDSIĘBIORSTWA JAKO ŹRÓDŁA INNOWACJI NIE - SYSTEM WSPARCIA Interwencja publiczna motywowana niedoskonałością systemu

7 Regionalny System Innowacji (1) Źródło: Projekt 5SCHEMES

8 Regionalny System Innowacji (3) Źródło: Projekt STRINNOP

9 Rządzenie w systemie innowacji Government: podejście hierarchiczne Governance: Elastyczny, wielowymiarowy proces gospodarczego rozwoju, do którego dochodzi się na drodze negocjacji Partnerstwo pomiędzy władzami krajowymi a regionalnymi i lokalnymi we współpracy z instytucjami sektora prywatnego w celu realizacji polityki

10 Dobry system = dobre danie Regionalny system innowacji: właściwe składniki to nie wszystko zupa musi się gotować! Typowe dobrane składniki : Umiejętności i technologie Infrastruktura: inkubatory, parki technologiczne Dostęp do finansowania: kapitał zalążkowy, venture capital... Innowacyjność i przedsiębiorczość Wzajemne powiązania między ludźmi są kluczowe!

11 Regionalna Strategia Innowacji Inicjatywa Komisji Europejskiej pierwsze RIS (RTPRIS/RITTS) 1994 Cele: Innowacje motorem rozwoju regionu Podniesienie kompetencji regionu w zarządzaniu polityką innowacyjną Lepsza koordynacja polityki oraz wsparcia dla innowacji Lepsze planowanie i wykorzystanie Funduszy Strukturalnych Dostosowanie wsparcia do potrzeb przedsiębiorstw

12 Metodologia RIS w pigułce (1) Regionalna Strategia Innowacji wspólna wizja jako siła napędowa polityki oraz działań, Eksperyment społeczny zaangażowanie odpowiednich aktorów (ludzi oraz instytucji) w proces tworzenia polityki innowacyjnej, Operacjonalizacja koncepcji regionalnego systemu innowacji Przedsiębiorstwa są najważniejsze w koncepcji systemu innowacji i polityki innowacyjnej, RIS bardziej proces a nie projekt/dokument etc. RIS jako początek procesu rozwijania długookresowej polityki regionu???

13 Metodologia RIS w pigułce (2) Etapy RIS (typowe projekty) Etap 0 Konsensus Etap 1 Analizy Etap 2 Strategia oraz Plan Działań Implementacja ~12 miesięcy ~12 miesięcy~8 miesięcy Akcje pilotażowe???

14 Kiedy RIS jest sukcesem Jeśli chodzi o przełożenie wyników analiz w politycznie zaaprobowaną koncepcję innowacji oraz efektywną politykę niewiele regionów może się pochwalić dojściem do tego poziomu, RIS jest ambitnym programem, zawierającym wiele komplementarnych wobec siebie celów, które wzięte razem są poza zasięgiem większości regionów Bardziej stosownym pytaniem jest: Jak daleko region poprawił swoją sytuację w porównaniu do pozycji wyjściowej?

15 Regionalne strategie innowacji 5 generacji RTP/RIS/RITTS projektów RIS + strategie bez finansowania UE Trendy w RIS Ewolucja koncepcji innowacji (od technologii do innowacji) Od dostosowania podaży i popytu do systemów innowacji i kultury innowacyjnej Od infrastruktury innowacyjnej do kapitału ludzkiego/społecznego

16 RIS Łotwa Firmy wg umiejętności technologicznych D. Kreatywne Wysoki poziom wiedzy i umiejętności absorpcyjnych C. Strategiczne Wiedzą ale nie zawsze co i jak B. Reaktywne Wiedzą, że nie wiedzą ale nie wiedzą czego nie wiedzą High-Tech Innowacyjne Latgale Rīga Źródło: RIS Latvia, WB methodology, 2004 A. Pasywne Nie wiedzą, że nie wiedzą Poziom wiedzy na temat koniecznych zmian: co i kiedy

17 RIS Western Scotland W poszukiwaniu głębi przyczynowej INNOWACJE JAKO ACHIPELAG Widoczne elementy Brak wykorzystania wiedzy Mało nowych firm Zamknięty model firm Wyspy ---- Poziom morza Połączenia Brak strategicznego planowania Niewykorzystywanie nowych technologii Połączenia podwodne Głębokie przyczyny Statyczne praktyki biznesowe Podstruktura Strategiczny problem Nieinnowacyjna kultura Tektonika

18 PRZYKŁADY INNOWACYJNYCH REGIONÓW

19 Dolina Krzemowa (USA) Przestrzeń 300 mil kwadratowych między Palo Alto i San Jose w Kalifornii

20 Dolina Krzemowa (USA) Najsłynniejszy klaster na świecie Rola Uniwersytetu Stanforda 6 tys. firm wysokotechnologicznych, w których pracuje ponad 1 mln osób Adobe Systems, Advanced Micro Devices, Agilent Technologies, Altera, Apple Computer, Applied Materials, BEA Systems, Cadence Design Systems, Cisco Systems, ebay, Electronic Arts, Google, Hewlett- Packard, Intel, Intuit, Juniper Networks, Knight-Ridder, Maxtor Corporation, National Semiconductor, Network Appliance, NVIDIA Corporation, Oracle Corporation, Siebel, Sun Microsystems, Symantec, Synopsys, Veritas Software, Yahoo!. wspólnota technologiczna mobilność personelu (średni czas pracy w firmie to 2-3 lata) Źródłem postępu technologicznego w Dolinie Krzemowej jest region i sieci współpracy, a nie pojedyncze firmy

21

22 Region Shannon (Irlandia) Ludność: 500,000 PKB: 101% of średniej EU Główne sektory: elektronika, IT, inżynieria, turystyka miasta: Limerick, Ennis Rola lotniska w rozwoju regionu

23 Shannon czynniki rozwoju Inwestycje zagraniczne MŚP Turystyka

24

25

26 Regionalna Strategia Innowacji - SHANNON Edukacja i szkolenia Sektor A Strategie Sektorowe Sektor B Sektor C Programy Badawcze Design Uczelnie Regionalne Partnerstwo dla Innowacji Świadomo ść Finanse System Nagród Doradztwo i Informacja Fundusz Przedsiębi orstw Media

27 Strategiczne słabości MŚP w Irlandii Mała skala działalności Słaba produktywność Małe doświadczenie Brak analizy strategicznej Brak informacji Niski poziom B+R Słaby design Słaby dostęp do rynków Potrzeba szkolenia i rozwoju zasobów ludzkich

28 Powiązanie polityki dla MŚP 3 poziomy: Krajowy Regionalny Lokalny Firmy Mikro (poniżej 10 pracowników): 30 Lokalnych Rad Przedsiębiorstw (powiaty i miasta) Średnie przedsiębiorstwa: agencja Enterprise Ireland (8 biur regionalnych)

29 Wsparcie dla firm mikro Wsparcie finansowe Granty kapitałowe (do 25% środka trwałego) Granty na zatrudnienie (do 7,000 na miejsce pracy, do 10 miejsc) Grant na studium wykonalności do 50% kosztów Szkolenia Krótkie formuły (1 h, pół dnia, serie) Tematy: marketing, zarządzanie, założenie firmy, IT, zarządzanie czasem, zasoby ludzkie, podatki, itp.. Wsparcie techniczne przez sieć doradców (90%) Edukacja przedsiębiorczości

30 Sieci Wiedzy w Shannon

31 Design Shannon Sieć publicznoprywatna promująca design wśród przedsiębiorstw Design w nowych produktach, zarządzaniu marką 50 zaangażowanych firm

32 Peloponez (Grecja)

33 Peloponez (Grecja) Ludność ( 6.5% ludności kraju) metrów kwadratowych (11,7 % powierzchni kraju) PKB 80% of the średniej krajowej - 50% średniej UE Produkcja 30% PKB, 40% zatrudnienia Usługi 46% PKB, 40% zatrudniania

34 Program innowacyjny Peloponezu Specjalizacja 4 typowe produkty Oliwa Wino Suszone owoce Ser Feta Biznes Plany promocji produktów Wsparcie firm: Pakowanie, ISO, HACCP, marketing Klastry 1 krok - wspólna promocja i marketing kanały dystrybucji 2 krok innowacyjne produkty 3 krok megaklaster promocja marki regionu

35 REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI W POLSCE

36 Regionalne Strategie Innowacji w w Polsce RIS NAC( ) Opolskie Śląskie Warmińsko-Mazurskie Zachodnio-Pomorskie Wielkopolskie RSI KBN ( ) pozostałe 11 regionów Nowe RISy ( ) Kujawsko-Pomorskie Łódzkie Dolnośląskie Lubelskie Małopolskie Mazowieckie Pomorskie

37 Wdrażanie RSI ( ) Działanie 2.6 ZPORR Działanie 2.5 ZPORR SPO WKP Program Leonardo da Vinci, 6 Program Ramowy, INTERREG IIIC.

38 Działanie 2.6 ZPORR Rodzaje projektów: tworzenie i dostosowanie Regionalnych Strategii Innowacyjnych; tworzenie sieci transferu innowacji pomiędzy sektorem badawczo rozwojowym, przedsiębiorstwami i innymi podmiotami na poziomie regionalnym i lokalnym; rozwój systemu komunikowania się i wymiany informacji (w tym zbieranie danych i tworzenie baz danych) jak i informacja dotycząca szkoleń i innych działań edukacyjnych wspierających transfer innowacji; transfer wiedzy z sektora badawczo - rozwojowego do przedsiębiorstw poprzez staże w przedsiębiorstwach: absolwentów szkół wyższych, pracowników sektora badawczo rozwojowego; stypendia dla najlepszych absolwentów szkół wyższych kontynuujących naukę na studiach doktoranckich z zakresu nauk ścisłych, technicznych oraz kierunków studiów wykorzystywanych w rozwoju klastrów przemysłowych. Kierunki te określone są w ramach Regionalnej Strategii Innowacyjnej lub strategii rozwoju województwa.

39 RSI w Polsce Perspektywy EFRR Programy Operacyjne Działanie PO KL

40 Podsumowanie Innowacyjny region Druga dolina krzemowa? Innowacje w tradycyjnych sektorach? Wyzwania w Polsce dopasowanie zamierzeń na możliwości FS

41 Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dziękuję za uwagę! Poznański Park Naukowo -Technologiczny Ul. Rubież 46, Poznań Tel. (61) Fax (61) elzbieta.ksiazek@ppnt.poznan.pl