WŁAŚCIWOŚCI SORBENTÓW WĘGLOWYCH ZE ZUŻYTYCH OPON SAMOCHODOWYCH
|
|
- Mirosław Wójcik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) KRYSTYNA BRATEK, WIESŁAW BRATEK, BARBARA PNIAK JERZY WALENDZIEWSKI Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, ul. Gdańska 7/9, Wrocław, jerzy.walendziewski@pwr.wroc.pl CEZARY DĘBEK Instytut Przemysłu Gumowego Stomil, ul. Harcerska 30, Piastów WŁAŚCIWOŚCI SORBENTÓW WĘGLOWYCH ZE ZUŻYTYCH OPON SAMOCHODOWYCH Zbadano możliwość otrzymania adsorbentów w procesie karbonizacji i aktywacji odpadu stałego powstającego w czasie pirolizy zużytych opon samochodowych. Proces aktywacji parą wodną prowadzono w temperaturach C w czasie 1 2 h. Określono też przydatność tych sorbentów do usuwania różnego rodzaju zanieczyszczeń z roztworów wodnych. Strukturę porowatą sorbentów określono przy użyciu sorpcji azotu. Wykazano, że karbonizacja i aktywacja parą wodną powoduje rozwinięcie objętości porów badanych materiałów do ponad 1,1 cm 3 /g i powierzchni do około 600 m 2 /g. Stwierdzono, że otrzymane sorbenty wykazują wysoką skuteczność w usuwaniu z roztworów wodnych benzenu, p-chlorofenolu, błękitu metylenowego i czerwieni Kongo. Produkty aktywacji karbonizatów i pirolizatu z opon wykazują podobną skuteczność oczyszczania roztworu benzenu i roztworów zawierających barwniki jak handlowe węgle aktywne (np. Norit). SŁOWA KLUCZOWE: zużyte opony, karbonizacja, aktywacja parą wodną, adsorbenty, właściwości, struktura porowata, oczyszczanie wody WPROWADZENIE Ilość odpadowych opon na świecie przekracza 500 mln sztuk rocznie, a ich utylizacja należy do ważniejszych problemów ochrony środowiska [1]. Obok bezpośredniego spalania np. w cementowniach mogą być one utylizowane metodą pirolizy. W procesie tym ze zużytych opon otrzymuje się gaz, frakcję ciekłą i stałą pozostałość oraz stalowy kord. Według danych literaturowych [2] i wyników badań własnych [3], w procesie pirolizy odpadowych opon w temperaturze rzędu około C otrzymuje się ponad 50% ciekłej frakcji węglowodorowej, ponad 6% gazu i 36 43% stałej pozostałości. Frakcje gazowa i ciekła zawierają spore ilości siarki i po odsiarczeniu mogą być stosowane jako paliwa płynne. Stała pozostałość, pirolizat, może być stosowana jako paliwo podobne do koksu lub surowiec do otrzymywania węgli aktywnych o strukturze mezoporowatej [3-6]. Celem badań było określenie struktury porowatej i właściwości sorpcyjnych sorbentów wytwarzanych ze stałej pozostałości z pirolizy zużytych opon samochodowych. Utylitar-
2 Właściwości sorbentów węglowych ze zużytych opon samochodowych 169 ny cel badań to wykorzystanie stałego odpadu z pirolizy opon i opracowanie metody otrzymywania z niego sorbentu przydatnego do oczyszczania ścieków i roztworów wodnych ze związków organicznych. 1. METODYKA BADAŃ Surowcem do badań była stała pozostałość z pirolizy opon (pirolizat) otrzymana z Instytutu Przemysłu Gumowego Stomil w Piastowie. Próbkę pirolizatu poddano procesowi karbonizacji, a otrzymane karbonizaty aktywowano przy użyciu pary wodnej. Proces karbonizacji prowadzono w specjalnym piecu, wyposażonym w wagę, umożliwiającą obserwację ubytku masy w trakcie procesu i przepływ gazu inertnego (argonu), oraz układ kontrolno-pomiarowy do sterowania i pomiaru temperatury karbonizacji (lub innego procesu). Próbki pirolizatu o masie ok. 10 g ogrzewano z szybkością 5 C/min do temperatur 550 i 650 C. Czas wygrzewania próbek w temperaturze końcowej wynosił 1 h. Proces aktywacji pirolizatu opon i otrzymanych z niego w temperaturze 550 i 650 C karbonizatów przy użyciu pary wodnej jako czynnika aktywującego prowadzono w poziomym rurowym reaktorze obrotowym umieszczonym w piecu elektrycznym. Wstępnie próbkę ogrzewano w atmosferze azotu z szybkością ogrzewania 10 C/min do temperatury końcowej: 750, 800, 850 i 900 C. Czas wygrzewania próbki w temperaturze końcowej wynosił 15 min. Następnie wprowadzano czynnik zgazowujący - parę wodną (wydajność przegrzewacza pary wodnej 20%) i prowadzono aktywację w odpowiedniej temperaturze końcowej. Czas aktywacji wynosił odpowiednio 1 i 2 h. Dla każdej temperatury aktywacji w aparaturze, w której prowadzono aktywację, otrzymano wcześniej również odpowiednie karbonizaty. W procesie jednostopniowym aktywacja poprzedzona jest bezpośrednio etapem karbonizacji. Rejestrowany ubytek masy jest wynikiem procesu odgazowania karbonizatu i reakcji zgazowania parą wodną odgazowanego karbonizatu. Dla właściwej oceny przebiegu aktywacji wyniki przeliczono na karbonizat odgazowany wg wzoru: KO WA XA 1 100, % KO (1) W KO A gdzie: X - ubytek masy karbonizatu w procesie aktywacji w przeliczeniu na karbonizat odgazowany w temp. aktywacji, W A - wydajność produktu aktywacji w danych warunkach aktywacji, W KO - wydajność karbonizatu odgazowanego (N 2-15 min w danej temperaturze aktywacji). Strukturę porowatą próbek określano przy wykorzystaniu izoterm adsorpcji/desorpcji azotu w temperaturze jego kondensacji. Pomiary wykonano na automatycznym analizatorze powierzchni Autosorb 1C f-my Quantachrome. Przed po-
3 170 K. Bratek, W. Bratek, C. Dębek, B. Pniak, J. Walendziewski miarem próbki poddawano odgazowaniu w temperaturze 150 C pod wysoką próżnią. Standardowa izoterma składała się z 40-punktowej gałęzi adsorpcji oraz 40- punktowej gałęzi desorpcji. Powierzchnie próbek (S BET ) określano zgodnie z teorią adsorpcji wielowarstwowej Brunauera-Emmetta-Tellera (BET). W obliczeniach wykorzystano wzór Wm N Acs SBET, m 2 /g (2) M w gdzie: W m - masa monowarstwy adsorbatu pokrywającej powierzchnię materiału, N - liczba Avogadro (6,022 * 1023 cząst/mol), A cs - powierzchnia przekroju czynnego cząsteczki adsorbatu, M - masa cząsteczkowa adsorbatu, w - masa materiału badanego. Objętość mikroporów określano, wykorzystując wykres t (ang. t-plot) zgodnie z metodą de Boera. Całkowitą objętość porów (V total ) określano przy założeniu, że przy ciśnieniach względnych (p/p 0 ) bliskich jedności wszystkie pory są wypełnione ciekłym adsorbatem. Objętość ciekłego azotu (V liq ) wypełniającego pory badanego materiału wyznaczono, korzystając ze wzoru pa Vads Vm Vliq (3) R T gdzie: V liq - objętość ciekłego adsorbatu równa V liq = V total, p a i T - odpowiednio ciśnienie i temperatura otoczenia, V ads - objętość zaadsorbowanego adsorbatu, V m - objętość molowa ciekłego adsorbatu (dla azotu równa 34,7 cm 3 /mol). Średni rozmiar porów (average pore diameter, APD) określono przy założeniu, że pory, które nie są wypełniane poniżej ciśnienia względnego równego jedności, nie wnoszą dużego wkładu do całkowitej objętości porów i powierzchni badanego materiału. Zakładając cylindryczny kształt porów, APD będzie opisany wzorem 4Vliq APD (4) S Rozkład rozmiarów porów oznaczano z krzywej desorpcji, wykorzystując model Barretta, Joynera i Halendy (BJH). Model ten opiera się na założeniu, że przy zastosowaniu początkowego ciśnienia względnego (p/p 0 ), bliskiego jedności, wszystkie pory są wypełnione cieczą. Skuteczność oczyszczania ścieków przez sorbenty badano, dodając 0,1 g wysuszonej próbki do 50 cm 3 ścieku modelowego, którym były: woda zanieczyszczona czerwienią Kongo (CK), błękitem metylenowym (BM), benzenem (B) i p-chlorofenolem (PCP). Stężenie początkowe roztworów C 0 wynosiło 500 mg/l. Po wymieszaniu sorbentu węglowego ze ściekiem i wytrząsaniu sorbent oddzielano od roztworu przez odwirowanie próbki w wirówce Centryfigue typ MPW-340 przez 5 minut przy szybkości 4000 obr/min. W roztworze oznaczono związki pozostałe po oczyszczeniu. BET
4 Właściwości sorbentów węglowych ze zużytych opon samochodowych 171 Zawartość benzenu i p-chlorofenolu w roztworze oznaczono, badając chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZT) metodą analogiczną do normy ISO 6060, zgodnie z metodyką podaną w pracach [7, 8]. Stężenie barwników w roztworze - błękitu metylenowego i czerwieni Kongo - oznaczono na fotometrze Spectroquant NOVA 60 firmy Merck w kuwetach prostokątnych o szerokościach 10 mm, przy charakterystycznych długościach fali: 620 nm dla błękitu metylenowego i 500 nm dla czerwieni Kongo. Skuteczność adsorpcji (A d ) obliczano ze wzoru: A d C0 Cr 100, % (5) C gdzie C 0 i C r - stężenie substancji początkowe i równowagowe, mg/dm WYNIKI BADAŃ 2.1. Właściwości produktów karbonizacji i aktywacji Pirolizat z opon wykazuje makroporowatą strukturę przypominającą gąbkę. Zawiera on 0,9% wilgoci, 17,2% popiołu (A d ) i 18,4% części lotnych (V daf ). W procesie karbonizacji pirolizatu do temperatury 550 i 650 C otrzymano odpowiednio 87,8 i 87,2% karbonizatu. Proces aktywacji karbonizatów i pirolizatu zachodził szybko. Po 1-godzinnej aktywacji parą wodną w temperaturze 850 C ubytek masy próbki osiągnął 39%, a w czasie dwugodzinnej aktywacji ubytek ten osiągał odpowiednio wartości 20% w temperaturze 750 C, 34% w temperaturze 800 C, 54% w temperaturze 850 C i 69% w temperaturze 900 C. Ubytek masy pirolizatu w czasie 2 h aktywacji parą wodną w temperaturze 800 C wynosił 40%. Struktura porowata karbonizatów i produktów ich aktywacji oraz produktu aktywacji pirolizatu została przedstawiona w tabeli 1. Dla porównania w tej tabeli zamieszczono także podstawowe dane opisujące strukturę porowatą węgli komercyjnych, produkcji chińskiej i Noritu. Spośród dużych możliwości interpretacyjnych, w szczególności graficznych wybrano tylko niektóre dane liczbowe, tj. powierzchnię właściwą badanych materiałów oznaczaną metodą BET i BJH, objętość całkowitą i dominujący rozmiar mezoporów według metody BJH. Średni rozmiar porów d wyliczono przy zastosowaniu wzoru d = 4V/S, gdzie V i S to odpowiednio całkowita objętość porów i powierzchnia przy założeniu, że mają one regularny kształt cylindryczny. Produkt pirolizy opon jest materiałem mało porowatym o praktycznie niemierzalnej powierzchni. W wyniku karbonizacji zachodzi rozkład termiczny masy węglowej pirolizatu z utworzeniem nowych i modyfikacją już istniejących porów. Uzyskuje się materiał o dość dobrze rozwiniętej strukturze mezo- i makroporów, o stosunkowo dużej objętości porów, ale małej powierzchni właściwej - rzędu m 2 /g.
5 172 K. Bratek, W. Bratek, C. Dębek, B. Pniak, J. Walendziewski TABELA 1. Porównanie struktury porowatej wytworzonych karbonizatów i produktów aktywacji Sorbenty Karbonizat Aktywat karbonizatu Aktywat pirolizatu Temperatura C karbonizacji aktywacji Powierzchnia m 2 /g Całkowita objętość porów cm 3 /g BET BJH dominujący BJH Rozmiar porów nm średni ,3 72,8 0,56 2,92 29, ,1 51,6 0,44 3,01 33, /2 157,4 162,0 0,620 2,19 15,7 800/2 344,1 197,3 0,890 1,39 10,31 850/1 370,0 191,9 0,834 1,40 9,00 850/2 632,2 356,1 1,07 1,42 6,75 900/2 481,8 193,4 1,11 3,50 9,24 750/2 133,8 133,4 0,471 2,18 14,1 800/2 254,6 322,4 0,620 1,67 9,74-800/2 428,8 267,5 0,951 1,41 8,87 Norit ,0 334,6 0,551 3,82 3,32 (chiń- CWA ski) ,0 62,3 0,538 2,1 3,77 Prawie całkowita powierzchnia karbonizatu jest tworzona przez mezopory o rozmiarze do około 3,0 nm. Z drugiej strony ponad połowę objętości porów stanowią makropory. Powodem tego jest bardzo duży średni rozmiar porów - rzędu 30 nm, co w sposób istotny odróżnia otrzymane karbonizaty od karbonizatów wytworzonych z węgla kamiennego i drewna. Aktywacja zmienia znacząco strukturę porowatą karbonizatów: powierzchnia właściwa zwiększa się kilkakrotnie (powyżej 350 m 2 /g), zaś objętość porów zwiększa się prawie dwukrotnie i osiąga wartość od 0,62 do ponad 1,1 cm 3 /g. W porównaniu z karbonizatami aktywaty mają wyraźnie mniejszy średni rozmiar porów (6,7 14 nm). O ile ponad 90% powierzchni całkowitej aktywatów, podobnie jak w przypadku karbonizatów, tworzą mikro- i mezopory o szerokości zbliżonej do rozmiaru dominującego porów wyliczanego metodą BJH, tj. od 1,4 do 3,5 nm, to 50 70% objętości tworzą mezopory i makropory o średnicy większej niż 30 nm. Duża objętość porów przy znaczącym udziale porów o dużych rozmiarach wskazuje, że z punktu widzenia zastosowania praktycznego są to materiały potencjalnie nadające się do usuwania dużych cząsteczek z roztworów wodnych. Najsilniej rozwiniętą powierzchnię, ponad 600 m 2 /g, wg metody BET, wykazuje próbka aktywowana w temperaturze 850 C przez dwie godziny. Wynika stąd wniosek o istotnym wpływie zarówno temperatury, jak i czasu aktywacji na strukturę porowatą otrzymywanych produktów aktywacji. Sorbenty otrzymane w temperaturze niższej (800 C, 2 h) i wyższej (900 C, 2 h) charakteryzowały się
6 Właściwości sorbentów węglowych ze zużytych opon samochodowych 173 wyraźnie mniejszą powierzchnią właściwą niż otrzymane w temperaturze 850 C przez dwie godziny. Oznacza to, że z punktu widzenia rozwinięcia powierzchni te warunki aktywacji parą wodną (850 C, dwie godziny) można uznać za optymalne dla karbonizatów z pirolizy opon. Z przedstawionych danych wynika także, iż temperatura karbonizacji 550 C jest korzystniejsza niż temperatura wyższa, tj. 650 C. Produkty aktywacji wytworzone z karbonizatów otrzymywanych w temperaturze 650 C charakteryzują się znacznie mniejszą powierzchnią właściwą ( m 2 /g) i mniejszą objętością porów (max 0,62 cm 3 /g). W porównaniu z komercyjnymi adsorbentami węglowymi, Norit czy węgiel chiński, adsorbenty wytworzone z odpadowego pirolizatu z opon mają nieco mniejszą powierzchnię właściwą, ale ze względu na znaczną zawartość makroporów są bardziej makroporowate, o czym świadczy 2-3-krotnie większy rozmiar porów i w przypadku niektórych próbek dwukrotnie większa całkowita objętość porów Badanie skuteczności usuwania zanieczyszczeń z roztworów wodnych przez karbonizaty pirolizatu z opon i produkty ich aktywacji Ustalenie równowagowych czasów adsorpcji Zbadano skuteczność oczyszczania stężonych roztworów (500 mg/l) czerwieni Kongo, błękitu metylenowego, benzenu i p-chlorofenolu przez pirolizat, karbonizaty oraz produkty aktywacji karbonizatów i pirolizatu z opon. Zmianę skuteczności oczyszczania w zależności od czasu wytrząsania produktu aktywacji AKP850/1 ze ściekami modelowymi przedstawiono na rysunkach 1 i 2. Oczyszczanie roztworów wodnych benzenu i błękitu metylenowego przez produkt aktywacji AKP850/1 zachodzi bardzo szybko w początkowym okresie kontaktu zanieczyszczenia z sorbentem, a następnie wolniej aż do osiągnięcia stanu równowagi. Już po 30 min wytrząsania usuwane było 91% benzenu i 58% błękitu metylenowego. Oznacza to, że w początkowym okresie adsorpcji duża liczba wolnych miejsc na powierzchni adsorbentu jest łatwo dostępna dla cząsteczek tych zanieczyszczeń. Oczyszczanie roztworu p-chlorofenolu i czerwieni Kongo przez te adsorbenty zachodzi znacznie wolniej. Stopień oczyszczenia roztworu PCP po 30 min wytrząsania wynosił 21%, a CK jedynie 17%. Adsorbent AKP850/1 najszybciej i najskuteczniej przy czasie równowagowym oczyszczał roztwór wodny benzenu (96%). Z dobrą skutecznością oczyszczał on również roztwory wodne p-chlorofenolu, błękitu metylenowego i czerwieni Kongo (odpowiednio 63, 65 i 63%). Czas równowagowy potrzebny do oczyszczania roztworu benzenu wynosił 2 h, dla roztworów błękitu metylenowego i p-chlorofenolu 4 h, a dla czerwieni Kongo był dłuższy i wynosił 56 h.
7 174 K. Bratek, W. Bratek, C. Dębek, B. Pniak, J. Walendziewski błękit metylenowy czerwień Kongo Skuteczność usuwania, % czas wytrząsania, h Rys. 1. Wpływ czasu wytrząsania na skuteczność oczyszczania roztworu błękitu metylenowego i czerwieni Kongo przez próbkę aktywatu AP850/1 p-chlorofenol benzen 100 Skuteczność usuwania, % czas wytrząsania, h Rys. 2. Wpływ czasu wytrząsania na skuteczność oczyszczania roztworu p-chlorofenolu i benzenu przez próbkę aktywatu AP850/1
8 Właściwości sorbentów węglowych ze zużytych opon samochodowych 175 Wpływ parametrów procesów karbonizacji i aktywacji na zdolności sorpcyjne otrzymywanych sorbentów Wyniki badań adsorpcji wybranych zanieczyszczeń na karbonizatach i produktach aktywacji karbonizatów oraz na dostępnych handlowych węglach aktywnych (Norit i węgiel aktywny chiński) w warunkach równowagowych przedstawia rysunek błękit metylenowy czerwień Kongo p-chlorofenol benzen 80 skuteczność usuwania, % P pirolizat karbonizaty KP, temperatura o C 750/2 800/2 KP, 550 o C 850/1 850/2 900/2 produkty aktywacji 750/2 800/2 850/1 850/2 KP, 650 o C 800/2 pirolizatu WAN CWA handlowe węgle aktywne Rys. 3. Skuteczność usuwania błękitu metylenowego, czerwieni Kongo, p-chlorofenolu i benzenu z roztworów wodnych przez pirolizat opon, produkty jego karbonizacji i aktywacji oraz dla porównania przez handlowe węgle aktywne Najskuteczniej usuwanym z roztworów wodnych zanieczyszczeniem był benzen. Pirolizat i karbonizaty adsorbowały benzen w zakresie 60 80%. Wszystkie produkty aktywacji karbonizatów parą wodną oczyszczały roztwory zawierające benzen w 92 97%, ponieważ sorpcja benzenu następuje na powierzchni wewnętrznej porów i na zewnątrz ziaren. Czerwień Kongo również była dobrze adsorbowana z roztworu przez pirolizat (49%) i bardzo dobrze przez karbonizaty (91 93%), które mają najszerszy system mezoporów. Produkty aktywacji słabiej niż karbonizaty usuwały czerwień Kongo z roztworu z wyjątkiem próbki AKP900/2 (o największej objętości 1,11 cm 3 /g i największym dominującym rozmiarze porów 3,5 cm), która usuwała CK w 94%. Pirolizat i karbonizaty słabo oczyszczały roztwór błękitu metylenowego (ok. 10%). Z kolei produkty aktywacji karbonizatów (z wyjątkiem produktów aktywacji
9 176 K. Bratek, W. Bratek, C. Dębek, B. Pniak, J. Walendziewski otrzymanych w temperaturze 750 C) dobrze oczyszczały roztwory błękitu metylenowego (64 97%). Zarówno pirolizat, jak i karbonizaty nie adsorbują p-chlorofenolu. Aktywacja parą wodną zwiększyła zdolności sorpcyjne materiału, ale w przypadku produktu aktywacji (850 C/2 godz.) o najlepiej rozwiniętej powierzchni stopień usunięcia p-chlorofenolu nie przekraczał 70%. Skuteczność oczyszczania roztworów wodnych wszystkich badanych zanieczyszczeń przez produkty aktywacji rosła ze wzrostem temperatury i czasu aktywacji. Nie widać wpływu temperatury karbonizacji (550 lub 650 C) na efektywność adsorpcyjną wytworzonych produktów aktywacji. Handlowe materiały sorpcyjne usuwają całkowicie wszystkie badane związki organiczne, tj.: czerwień Kongo, p-chlorofenol, błękit metylenowy i benzen. Porównywalny stopień adsorpcji jak na węglach handlowych można uzyskać na produktach aktywacji otrzymanych w temperaturze 850 C tylko w procesie usuwania benzenu, a na produkcie aktywacji otrzymanym w temperaturze 900 C w przypadku benzenu, czerwieni Kongo i błękitu metylenowego. WNIOSKI W procesie pirolizy opon otrzymuje się mało porowatą pozostałość o charakterze koksu. W wyniku karbonizacji w temperaturach C następuje rozwinięcie struktury mezo- i makroporów, a otrzymane karbonizaty osiągają powierzchnię m 2 /g i objętość porów około 0,5 cm 3 /g. Aktywacja karbonizatów parą wodną powoduje częściowe utlenianie substancji węglowej z utworzeniem układu mikro- i mezoporów, co przejawia się wzrostem powierzchni wewnętrznej i objętości porów oraz zmniejszeniem dominującego i średniego rozmiaru porów. W procesie aktywacji karbonizatów z opon otrzymuje się sorbenty zawierających szersze mikro- i mezopory, wykazujące dużą skuteczność oczyszczania stężonych roztworów. Karbonizaty wykazują dobrą skuteczność oczyszczania roztworu z benzenu. Pirolizat i karbonizaty bardzo dobrze usuwają z roztworu czerwień Kongo, ponieważ w ich strukturze dominują pory o szerokościach ok. 3,0 nm (dostępne dla tego barwnika). Pirolizat i karbonizaty nie oczyszczają roztworu p-chlorofenolu. Świadczy to o braku na ich powierzchni porowatej ugrupowań tlenowych o charakterze zasadowym, odpowiedzialnych za adsorpcję p-chlorofenolu. Pirolizat i karbonizaty również słabo adsorbują błękit metylenowy. W procesie aktywacji karbonizatów z opon otrzymuje się znacznie lepsze sorbenty o strukturze szerszych mikro- i mezoporów, które wykazują dużą skuteczność oczyszczania stężonych roztworów (500 mg/l) benzenu, błękitu metylenowego i czerwieni Kongo, w mniejszym stopniu p-chlorofenolu.
10 Właściwości sorbentów węglowych ze zużytych opon samochodowych 177 Skuteczność usuwania zanieczyszczeń z roztworów przez badane produkty aktywacji malała w kierunku: benzen > błękit metylenowy > czerwień Kongo > p-chlorofenol. Skuteczność oczyszczania wszystkich badanych roztworów przez spreparowane produkty aktywacji rośnie ze wzrostem temperatury i czasu aktywacji. Produkty aktywacji otrzymane w temperaturach 850 i 900 C wykazują podobną skuteczność oczyszczania roztworu benzenu, a aktywat - otrzymany w temperaturze 900 C - również roztworów zawierających czerwień Kongo i błękit metylenowy, jak handlowe węgle aktywne Norit i chiński. Tylko skuteczność oczyszczania roztworów p-chlorofenolu przez handlowe węgle aktywne jest większa niż przez węgle aktywne otrzymane z karbonizatów z opon. Wydaje się, że możliwe jest również otrzymanie skutecznych sorbentów bezpośrednio na drodze aktywacji pirolizatu z opon (z pominięciem procesu karbonizacji). Wymaga to dodatkowych badań. Wyniki badań prezentowane w publikacji zostały wykonane w ramach projektu badawczo-rozwojowego Nr R LITERATURA [1] Galvagno S., Casu S., Casablanca T., Calabrese A., Cornachia G., Pyrolysis process for the treatment of scrap tires: preliminary experimental results, Waste Management 2002, 22, 917. [2] Williams P.T., Brindle A., Catalytic pyrolysis of tires: influence of catalyst temperature, Fuel 2002, 81, [3] Walendziewski J., Pniak B., Brodzik K., Production of sorbents and fuels by scrap tires pyrolysis, Pol. J. Environ. Stud. 2005, 14 (suppl. 4), s [4] Rodriguez I.M., Laresgoiti M.F., Caberro M.A., Torres A., Chomon M.J., Cabalerro B., Pyrolysis of scrap tires, Fuel Proc. Technol. 2001, 72, 9. [5] Kaminsky W., Mennerich C., Pyrolysis of synthetic rubber in a fluidized bed reactor to yield 1.3-butadiene, styrene and carbon black, J. Anal. and Appl. Pyrolysis 2001, 58, 803. [6] Ariyadejwanich P., Tanthapanichakoon W., Nakagawa K., Mukai S.R., Tamon H., Preparation and characterization of mesoporous activated carbon from waste tires, Carbon 2003, 41, 157. [7] Bratek K., Bratek W., Właściwości adsorbentów otrzymanych z kolb kukurydzy przy użyciu pary wodnej, Mat. Konf. Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle, Częstochowa- -Białowieża, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2006, 381. [8] Bratek K., Bratek W., Kułażyński M., The utilization of sorbents obtained from miscanthus using steam as the activation agent for wastewaters treatment, Polish Journal of Chemical Technology 2007, 9(2), 102. PROPERTIES OF CARBON SORBENTS FROM SCRAP TIRES Possibility of obtaining sorbents in the carbonization and activation processes of solid residue from scrap tires pyrolysis has been investigated. Activation process of pyrolysis residue was carried out by water vapour at C and at activation time 1 2 h. The porous structure of the obtained sorbents was characterized by nitrogen sorption. It was found that carbonization and water vapour activation results in
11 178 K. Bratek, W. Bratek, C. Dębek, B. Pniak, J. Walendziewski considerable increase in pore volume of the sorbents (up to 1.1 cm 3 /g) and specific surface areas up to 600 m 2 /g. The obtained sorbents have a good sorption capacity for benzene, p-chlorophenol, methylene blue and Congo red. Removal efficiency of aromatics and dyes of the best sorbents was similar to the commercial active carbon (Norit). KEYWORDS: scrap tires, carbonization, steam activation, sorbents, properties, po rous structure, water purification
WŁAŚCIWOŚCI ADSORBENTÓW OTRZYMANYCH Z KOLB KUKURYDZY PRZY UŻYCIU PARY WODNEJ
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (26) KRYSTYNA BRATEK, WIESŁAW BRATEK Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Zakład Chemii i Technologii Paliw ul. Gdańska 7/9, 5-344 Wrocław WŁAŚCIWOŚCI
Bardziej szczegółowoADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoWĘGLOWE AEROŻELE REZORCYNOWO-FORMALDEHYDOWE JAKO SORBENTY ORGANICZNYCH ZANIECZYSZCZEŃ WODY
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) RAFAŁ ŁUŻNY, MAREK STOLARSKI, JERZY WALENDZIEWSKI ELŻBIETA BRONIEK Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Wydziałowy Zakład Chemii i Technologii
Bardziej szczegółowoAdsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE MAGAZYNOWANIA I OCZYSZCZANIA WODORU DLA ENERGETYKI PRZYSZŁOŚCI
21.03.2006 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Szkoła Nauk Technicznych i Społecznych w Płocku C e n t r u m D o s k o n a ł o ś c i CERED REDUKCJA WPŁYWU PRZEMYSŁU U PRZETWÓRCZEGO RCZEGO NA ŚRODOWISKO NATURALNE TECHNOLOGIE
Bardziej szczegółowoBadania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW
Posiedzenie Rady Naukowej Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla 27 września 2019 r. Badania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW Sławomir Stelmach Centrum Badań Technologicznych IChPW Odpady problem cywilizacyjny
Bardziej szczegółowoProdukty Chemiczne Część węglowa
Politechnika Wrocławska Produkty Chemiczne Część węglowa Ćw. W1 Analiza struktury porowatej węgli aktywnych metodą adsorpcji N 2 w 77K Opracowane przez: dr inż. Krzysztof Kierzek Wrocław 2011 I. WSTĘP
Bardziej szczegółowoAdsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoUrządzenie do rozkładu termicznego odpadów organicznych WGW-8 EU
GREEN ENERGY POLAND Sp. z o.o. Urządzenie do rozkładu termicznego odpadów organicznych WGW-8 EU dr hab. inż. Andrzej Wojciechowski e-mail: andrzej.wojciechowski@imp.edu.pl www.imp.edu.pl Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny Raport z badań toryfikacji biomasy Charakterystyka paliwa Analizy termograwimetryczne
Bardziej szczegółowoWęgle aktywne ze stałej pozostałości po szybkiej pirolizie biomasy
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 2, s. 25-215 Ewa LORENC-GRABOWSKA*, Piotr RUTKOWSKI Politechnika Wrocławska, Zakład Materiałów Polimerowych i Węglowych ul. Gdańska 7/8, 5-344 Wrocław *e-mail:
Bardziej szczegółowoMateriały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
Bardziej szczegółowoNazwisko...Imię...Nr albumu... ZGAZOWANIE PALIW V ME/E, Test 11 (dn )
Nazwisko...Imię...Nr albumu... ZGAZOWANIE PALIW V ME/E, Test 11 (dn. 2008.01.25) 1. Co jest pozostałością stałą z węgla po procesie: a) odgazowania:... b) zgazowania... 2. Który w wymienionych rodzajów
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowoWPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph
Bardziej szczegółowoADSORBENTY WĘGLOWE OTRZYMANE ZE ZUŻYTYCH OPON PRZEZNACZONE DO USUWANIA RTĘCI Z GAZÓW SPALINOWYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) KRZYSZTOF JASTRZĄB Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, ul. B. Krzywoustego 6, 44-100 Gliwice SŁAWOMIR STELMACH, JAN FIGA Instytut Chemicznej
Bardziej szczegółowoADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM
ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest analiza procesu adsorpcji paracetamolu na węglu aktywnym. Zadanie praktyczne polega na spektrofotometrycznym oznaczeniu stężenia
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoBADANIA FIZYKOCHEMICZNE SFERYCZNYCH MATERIAŁÓW WĘGLOWYCH PREPAROWANYCH NA BAZIE ŻYWIC JONOWYMIENNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) MAREK WIŚNIEWSKI, GERHARD RYCHLICKI, AGNIESZKA PACHOLCZYK PIOTR A. GAUDEN, ARTUR P. TERZYK Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, Katedra
Bardziej szczegółowoEnergetyczne wykorzystanie odpadów z biogazowni
Energetyczne wykorzystanie odpadów z biogazowni Odpady z biogazowni - poferment Poferment obecnie nie spełnia kryterium nawozu organicznego. Spełnia natomiast definicję środka polepszającego właściwości
Bardziej szczegółowoKontrolowane spalanie odpadów komunalnych
Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych Jerzy Oszczudłowski Instytut Chemii UJK Kielce e-mail: josz@ujk.edu.pl Alternatywne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów, 07-10-2010 r. 1 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA
PROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA Źródła emisji lotnych związków organicznych (VOC) Biogeniczne procesy fotochemiczne i biochemiczne w otaczającym środowisku (procesy
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE
Akademia Górniczo - Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Energetyki i Paliw Katedra Technologii Paliw ĆWICZENIA LABORATORYJNE Surowce energetyczne i ich przetwarzanie cz. II - paliwa stałe Oznaczanie
Bardziej szczegółowoGranulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy
Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym. Węgiel
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoPL B1. JODKOWSKI WIESŁAW APLITERM SPÓŁKA CYWILNA, Wrocław, PL SZUMIŁO BOGUSŁAW APLITERM SPÓŁKA CYWILNA, Oborniki Śląskie, PL
PL 222331 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222331 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 406139 (51) Int.Cl. F23G 5/027 (2006.01) F23G 7/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoRecenzja. Rozprawy doktorskiej mgr Marzeny Czubaszek pt. Adsorpcja barwinków z roztworów wodnych na nanoporowatych węglach
dr hab. inż. Joanna Lach prof. PCz. Instytut Inżynierii Środowiska Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska Częstochowa, 22.01.2019r. Recenzja Rozprawy doktorskiej mgr Marzeny
Bardziej szczegółowoTLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Tomasz BEDYK 1, Lech NOWICKI 1, Paweł STOLAREK 1 i Stanisław LEDAKOWICZ 1 TLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH CaO AS A CATALYST
Bardziej szczegółowoRtęć w przemyśle. Technologia usuwania rtęci z węgla przed procesem zgazowania/spalania jako efektywny sposób obniżenia emisji rtęci do atmosfery
Rtęć w przemyśle Konwencja, ograniczanie emisji, technologia 26 listopada 2014, Warszawa Technologia usuwania rtęci z węgla przed procesem zgazowania/spalania jako efektywny sposób obniżenia emisji rtęci
Bardziej szczegółowoInstytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk Wysokotemperaturowe zgazowanie biomasy odpadowej
Instytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk Wysokotemperaturowe zgazowanie biomasy odpadowej I. Wardach-Święcicka, A. Cenian, S. Polesek-Karczewska, D. Kardaś Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoBADANIA ODSIARCZANIA SPALIN NA STANOWISKU PILOTAŻOWYM Z CYRKULACYJNĄ WARSTWĄ FLUIDALNĄ CFB 0,1MWt ORAZ STANOWISKU DO BADANIA REAKTYWNOŚCI SORBENTÓW
BADANIA ODSIARCZANIA SPALIN NA STANOWISKU PILOTAŻOWYM Z CYRKULACYJNĄ WARSTWĄ FLUIDALNĄ CFB 0,1MWt ORAZ STANOWISKU DO BADANIA REAKTYWNOŚCI SORBENTÓW Daniel Markiewicz Odsiarczanie spalin na stanowisku CFB
Bardziej szczegółowoCHEMIA ANALIZA I MONITORING ŚRODOWISKA. Usuwanie barwników z wody metodą adsorpcji na węglu aktywnym. Ćw. 7
ANALIZA I MNITRING ŚRDWISKA CEMIA ANALIZA I MNITRING ŚRDWISKA Usuwanie barwników z wody metodą adsorpcji na węglu aktywnym Ćw. 7 pracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2017 1. WSTĘP Barwniki są
Bardziej szczegółowoPROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH ADSORPCJA
KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr ADSORPCJA Cel ćwiczenia Cele ćwiczenia jest wyznaczenie izoter adsorpcji kwasu octowego na węglu aktywny. Wprowadzenie Adsorpcja jest
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoSorbenty fizyko-chemiczne do usuwania dwutlenku węgla
Sorbenty fizyko-chemiczne do usuwania dwutlenku węgla mgr inż. Dominika Bukalak POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Wysowa, 04-07 maja 2010 SLAJD 1 Problem emisji CO 2 Rys. 1 Emisja dwutlenku węgla na świecie [1]
Bardziej szczegółowoUtylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Instrukcja do Ćwiczenia 14 Zastosowanie metod membranowych w oczyszczaniu ścieków Opracowała dr Elżbieta Megiel Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoPIROLIZA. GENERALNY DYSTRYBUTOR REDUXCO www.dagas.pl :: email: info@dagas.pl :: www.reduxco.com
PIROLIZA Instalacja do pirolizy odpadów gumowych przeznaczona do przetwarzania zużytych opon i odpadów tworzyw sztucznych (polietylen, polipropylen, polistyrol), w której produktem końcowym może być energia
Bardziej szczegółowoPL B1. EKOPROD SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Bytom, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231012 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 412910 (51) Int.Cl. C09C 1/48 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 29.06.2015
Bardziej szczegółowoAutoreferat pracy doktorskiej. Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów
KINGA MLEKODAJ Autoreferat pracy doktorskiej Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów Praca wykonana na Wydziale Chemii Uniwersytety Jagiellońskiego
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoPotencjał metanowy wybranych substratów
Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoWęgiel aktywny - Elbar Katowice - Oddział Carbon. Węgle aktywne ziarniste produkowane są z węgla drzewnego w procesie aktywacji parą wodną.
Węgle aktywne - Węgle aktywne do uzdatniania wody i oczyszczania ściekãłw: - {jgbox linktext:=[węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm ]} Węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm Węgle aktywne ziarniste produkowane
Bardziej szczegółowoSORPCJA WILGOCI SORPCJA WILGOCI
SORPCJA WILGOCI Materiały porowate o właściwościach hydrofilowych chłoną wilgoć z powietrza w ilości zaleŝnej od jego wilgotności względnej. Chłonięcie W ten sposób wilgoci z powietrza nazywa się sorpcją,
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SORPCJI NA WĘGLACH AKTYWNYCH W OCZYSZCZANIU WODY I ŚCIEKÓW
Ćwiczenie 5. ZASTOSOWANIE SORPCJI NA WĘGLACH AKTYWNYCH W OCZYSZCZANIU WODY I ŚCIEKÓW Procesy sorpcji stanowią istotny element wielu układów technologicznych stosowanych w inżynierii środowiska. Zasadniczą
Bardziej szczegółowoSORPCJA FENOLU ZE ŚCIEKÓW KOKSOWNICZYCH NA GRANULOWANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) MAGDALENA MADEŁA, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Instytut Inżynierii Środowiska ul. Dąbrowskiego 69, 42-200 Częstochowa SORPCJA FENOLU
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 ADSORPCYJNE OCZYSZCZANIE WODY I ŚCIEKÓW
ĆWICZENIE 5 ADSORPCYJNE OCZYSZCZANIE WODY I ŚCIEKÓW Celem ćwiczenia jest ocena stopnia redukcji zawartości fenolu w roztworze wodnym podczas procesu adsorbcji prowadzonej przy użyciu pyłu koksowego. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoGAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych.
TERMODYNAMIKA GAZ DOSKONAŁY Gaz doskonały to abstrakcyjny, matematyczny model gazu, chociaż wiele gazów (azot, tlen) w warunkach normalnych zachowuje się w przybliżeniu jak gaz doskonały. Model ten zakłada:
Bardziej szczegółowoSELEKTYWNE USUWANIE HERBICYDÓW Z WODY Z UŻYCIEM MODYFIKOWANEGO POLIDIWINYLOBENZENU
MAŁGORZATA KICA, SYLWIA RONKA * SELEKTYWNE USUWANIE HERBICYDÓW Z WODY Z UŻYCIEM MODYFIKOWANEGO POLIDIWINYLOBENZENU SELECTIVE HERBICIDES REMOVAL FROM WATER USING MODIFIED POLY(DIVINYLBENZENE) Streszczenie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SPALANIA I PALIW
1. Wprowadzenie 1.1. Skład węgla LABORATORIUM SPALANIA I PALIW Węgiel składa się z substancji organicznej, substancji mineralnej i wody (wilgoci). Substancja mineralna i wilgoć stanowią bezużyteczny balast.
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej:
Zakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej: Badanie Metoda 1 Oznaczanie gęstości cieczy i substancji stałych
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA DREWNO POLSKIE OZE 2016
NOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA 2016 OPAŁ STAŁY 2 08-09.12.2017 OPAŁ STAŁY 3 08-09.12.2017 Palenisko to przestrzeń, w której spalane jest paliwo. Jego kształt, konstrukcja i sposób przeprowadzania
Bardziej szczegółowoWydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH. Ceramika Konstrukcyjna i Techniczna. Kierunek: Ceramika 2015/16. Charakterystyka proszków ceramicznych
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH Ceramika Konstrukcyjna i Techniczna Kierunek: Ceramika 2015/16 Ćwiczenie 3 Charakterystyka proszków ceramicznych Cześć 1. Pomiar powierzchni właściwej proszku
Bardziej szczegółowoJanusz Tchórz Dyrektor Departamentu Badań i Technologii TAURON Wytwarzanie S.A.
Janusz Tchórz Dyrektor Departamentu Badań i Technologii TAURON Wytwarzanie S.A. Bełchatów 10.09.2013 Janusz Tchórz Dyrektor Departamentu Badań i Technologii TAURON Wytwarzanie S.A. Bełchatów 10.09.2013
Bardziej szczegółowoPiroliza odpadowych poliolefin
Politechnika Śląska Wydział Chemiczny Katedra Chemii, Technologii Nieorganicznej i Paliw Minimalizacja odpadów Technologia chemiczna Dąbrowa Górnicza sem. VI Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Piroliza
Bardziej szczegółowoPROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza
PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne
Bardziej szczegółowoPIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW
PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW Ćwiczenie nr 4 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Ze względu na wysokie uwodnienie oraz niewielką ilość suchej masy, osady powstające w oczyszczalni ścieków należy poddawać procesowi
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoPorównanie powierzchni właściwej i rozmiaru porów węgla metodami sorpcyjnymi w różnych temperaturach
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 16, nr 3-4, grudzień 2014, s. 85-92 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Porównanie powierzchni właściwej i rozmiaru porów węgla metodami sorpcyjnymi w różnych temperaturach
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska. Procesy Chemiczne. Ćw. W3 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Kinetyka procesu. Opracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska
Politechnika Wrocławska Procesy Chemiczne Ćw. W3 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Kinetyka procesu pracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2011 PRCESY CEMICZNE I. ADSRPCJA Adsorpcją określany
Bardziej szczegółowoWykorzystanie promieniowania mikrofalowego w preparatyce adsorbentów węglowych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2016, 19(2), 241-253 p-issn 1505-3695 Engineering and Protection of Environment e-issn 2391-7253 is.pcz.pl/124/index/czasopismo_inzynieria_i_ochrona_rodowiska.html DOI:
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoInstalacja testowa do wytwarzania biowęgla z różnych rodzajów biomasy
Oddział Inżynierii Procesowej Materiałów Budowlanych w Opolu ul. Oświęcimska 21 45-741 Opole info_opole@icimb.pl, www.icimb.pl Instalacja testowa do wytwarzania biowęgla z różnych rodzajów biomasy Franciszek
Bardziej szczegółowoAdsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi
Pracownia: Utylizacja odpadów i ścieków dla MSOŚ Instrukcja ćwiczenia nr 17 Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
PRZERÓBKA I UNIESZKODLIWIANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Proces zagęszczania osadów, który polega na rozdziale fazy stałej od ciekłej przy
Bardziej szczegółowoZa poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph
Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu
Bardziej szczegółowo3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii:
Temat: Zmiany stanu skupienia. 1. Energia sieci krystalicznej- wielkość dzięki której można oszacować siły przyciągania w krysztale 2. Energia wiązania sieci krystalicznej- ilość energii potrzebnej do
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoAdsorpcyjne techniki separacji CO 2
Dariusz WAWRZYŃCZAK, Wojciech NOWAK Politechnika Częstochowska Adsorpcyjne techniki separacji CO 2 Przedstawiono adsorpcyjne techniki separacji dwutlenku węgla ze spalin kotłowych. Dla wybranych technik
Bardziej szczegółowoMagazynowanie gazów energetycznych na sorbentach 4
Marek Kułażyński 1, Jan Kaczmarczyk 2, Hanna Fałtynowicz 3 Politechnika Wrocławska Magazynowanie gazów energetycznych na sorbentach 4 Gaz ziemny jako paliwo Gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest
Bardziej szczegółowoCENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE. ... nowe możliwości. ... new opportunities
CENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE... nowe możliwości... new opportunities GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA fluidalnym przy ciśnieniu maksymalnym 5 MPa, z zastosowaniem różnych
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoDESORPCJA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WĘGLI AKTYWNYCH STOSOWANYCH W SPRZĘCIE OCHRONY DRÓG ODDECHOWYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (28) WIOLETTA KWIATKOWSKA-WÓJCIK Przedsiębiorstwo Sprzętu Ochronnego MASKPOL Konieczki, 42-14 Panki DESORPCJA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WĘGLI AKTYWNYCH
Bardziej szczegółowoWykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych
Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału
Bardziej szczegółowoDr Piotr Nowicki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Chemii Pracownia Chemii Stosowanej ul. Umultowska 89b Poznań.
Dr Piotr Nowicki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Chemii Pracownia Chemii Stosowanej ul. Umultowska 89b 61-614 Poznań Załącznik 2 Autoreferat w języku polskim obejmujący omówienie monotematycznego
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
UTYLIZACJA OSADÓW Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU A. Grawitacyjne zagęszczanie osadów: Zagęszczać osady można na wiele różnych sposobów. Miedzy innymi grawitacyjnie
Bardziej szczegółowo(73) Uprawniony z patentu: (72) (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 165947 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 292707 (22) Data zgłoszenia: 09.12.1991 (51) IntCl5: B01D 53/04 (54)
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoWarunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne
1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22
Bardziej szczegółowoWpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych
BIOWĘGIEL W POLSCE: nauka, technologia, biznes 2016 Serock, 30-31 maja 2016 Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw.* dr inż.
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoPolskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa
Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Podkomitet ds. Przesyłu Paliw Gazowych 1. 334+A1:2011 Reduktory ciśnienia gazu dla ciśnień wejściowych do 100 bar 2. 1594:2014-02
Bardziej szczegółowoRoman Staszewski*, Stanis³aw Nagy*, Tomasz Machowski**, Pawe³ Rotko**
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 23/1 2006 Roman Staszewski*, Stanis³aw Nagy*, Tomasz Machowski**, Pawe³ Rotko** NOWE MO LIWOŒCI INSTALACJI ADSORPCYJNO-DESORPCYJNYCH W PROCESACH TECHNOLOGICZNYCH UZDATNIANIA GAZU***
Bardziej szczegółowo