Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych"

Transkrypt

1 Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych

2

3 Skrypt dla uczestników studiów podyplomowych Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych Tom 7 Wydawnictwo Lubelskiej Szkoły Biznesu Lublin 2009

4 Projekt okładki Redakcja techniczna Skład i korekta Tomasz Ferenc Tomasz Piech TRUE COLOURS Publikacja opracowana w ramach projektu Zarządzanie systemem B+R w instytucjach naukowych realizowanego przez Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II oraz Lubelską Szkołę Biznesu. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet IV: Szkolnictwo wyższe i nauka, Działanie 4.2. Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym, na podstawie umowy o dofinansowanie projektu podpisanej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, nr umowy UDA-POKL / Lubelska Szkoła Biznesu, Lublin 2009 ISBN: Lubelska Szkoła Biznesu Sp z o.o. Fundacji Rozwoju KUL ul. Konstantynów 1H, Lublin wydawnictwo@lsb.lublin.pl

5 Spis treści Wstęp... 7 Marta Kozal Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu Ramowego Badań i Rozwoju UE... 9 Monika Jach Zarządzanie projektami B+R. Case studies...31 Jan D. Antoszkiewicz, Dariusz Żuk Krajowe systemy sterowania innowacjami. Przykłady brytyjskie...51

6

7 Wstęp Niniejszy tom ostatni z serii towarzyszącej realizacji studiów podyplomowych KUL i LBS Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych dopełnia i poniekąd podsumowuje tematykę naukoznawczą. Zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Działalność badawcza oraz rozwojowa i wdrożeniowa w naszym kraju jest dziś nieuchronnie postrzegana w perspektywie udziału w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Stąd też, niezwykle istotna jest nadal niewystarczająco obecna w ośrodkach naukowych w Polsce znajomość podstawowych zasad uczestnictwa w projektach finansowanych poprzez instrument, jakim są programy ramowe. Marta Kozal w tekście Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu Ramowego Badań i Rozwoju UE szczegółowo prezentuje uwarunkowania prawne takiego uczestnictwa. Skupia się natomiast przede wszystkim na aktualnie obowiązujących zasadach prawnych, które dotyczą realizowanego w okresie od 2007 do 2013 roku programu ramowego. Czytelnicy otrzymują informatywny przegląd rodzajów projektów, zasadach oceny, a także szczególnie przydatne w przypadku skutecznej aplikacji umowach podpisywanych przed realizacją projektu. Monika Jach w tekście Zarządzanie projektami B+R: case studies podejmuje temat modelu kształcenia na potrzeby innowacyjności i współpracy z gospodarką, zwłaszcza w sektorze firm farmaceutycznych. Wskazuje przy tym ramy prawne, obowiązujące w ERA oraz w Polsce, a także przeszkody utrudniające w naszym kraju komercjalizację wyników badań. Przywołując pozytywne przykłady szczegółowo prezentuje ona pełny proces powstania innowacyjnego produktu, który wdraża wyniki badań naukowych. Jan Antoszkiewicz i Dariusz Żuk w tekście Krajowe systemy sterowania innowacjami. Przykłady brytyjskie omawiają przykłady efektywnego funkcjonowania systemu innowacji technologicznej na poziomie ogólnokrajowym. Poszukując modelowego rozwiązana dla naszego systemu innowacji i systemowych rozwiązań współpracy nauka-gospodarka omawiają funkcjonowanie agencji krajowej

8 8 w UK NESTA. Mimo scentralizowanego charakteru wpisuje się ona w wolnorynkową gospodarkę Wielkiej Brytanii i w znaczący sposób zwiększa jej konkurencyjność pod względem innowacyjności technologicznej na rynku globalnym. Wydruk publikacji finansowany w ramach projektu Zarządzanie systemem B+R w instytucjach naukowych realizowanego przez KUL i LBS, współfinansowanego z EFS Paweł Kawalec

9 Marta Kozal Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu Ramowego Badań i Rozwoju UE I. Program Ramowy ogólna charakterystyka 1. Cele 7. Programu Ramowego Celem strategicznym Unii Europejskiej, wynikającym z przyjętej przez nią strategii Lizbońskiej, jest przekształcenie gospodarki europejskiej w najbardziej konkurencyjną i dynamiczną, opartą na wiedzy gospodarkę na świecie, zdolną do zapewnienia trwałego wzrostu gospodarczego, stworzenia liczniejszych. i lepszych miejsc pracy oraz zapewnienia większej spójności społecznej. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest efektywne funkcjonowanie trójkąta wiedzy, którego wierzchołki stanowią edukacja, badania oraz innowacje. Dlatego też, konieczne jest wzmocnienie każdego z tych wierzchołków oraz stałe zacieśnianie współpracy między nimi. Siódmy program ramowy jest podstawowym instrumentem Wspólnoty Europejskiej stworzonym dla osiągnięcia tych celów, uzupełniającym wysiłki państw członkowskich i europejskiego przemysłu. Zgodnie z preambułą do decyzji ustanawiającej 7. Program Ramowy, jego nadrzędnym celem jest przyczynienie się do tego, by Unia stała się wiodącym obszarem badawczym na świecie. Program Ramowy powinien zatem skoncentrować się głównie na promocji światowej klasy badań na najwyższym poziomie, opartych na zasadzie doskonałości w badaniach, a także na wykorzystaniu wyników tych badań dla rozwoju gospodarki. Szczegółowymi celami Programu Ramowego, o których warto pamiętać konstruując wniosek projektowy są: Wspieranie współpracy ponadnarodowej w sferze badań naukowych. Zwiększenie dynamizmu, kreatywności i doskonałości europejskich badań naukowych w pionierskich dziedzinach wiedzy.

10 10 Marta Kozal Wzmacnianie kadry naukowej poprzez zapewnienie lepszej edukacji i szkoleń, łatwiejszego dostępu do potencjału badawczego oraz uznania dla zawodu naukowca, a także zwiększenie udziału kobiet w badaniach naukowych. Zintensyfikowanie dialogu między światem nauki i społeczeństwem celem zwiększenia społecznego zaufania do badań naukowych. Wspieranie naukowców rozpoczynających karierę zawodową. Wspieranie szerokiego stosowania rezultatów i rozpowszechniania wiedzy uzyskanej w wyniku działalności badawczej finansowanej ze środków publicznych. O sposobie wykorzystania budżetu PR decydują wyłącznie instytucje europejskie: Rada i Parlament Europejski uchwalając 7PR oraz Komisja Europejska odpowiedzialna za jego wdrożenie. Budżet nie jest dzielony na poszczególne kraje. Zgodnie z zasadą subsydiarności, Unia Europejska w swoich działaniach koncentruje się na podejmowaniu i wspieraniu inicjatyw, które w sposób najbardziej efektywny mogą być zrealizowane na szczeblu europejskim, pozostawiając jednocześnie rozwiązywanie spraw o mniejszym zasięgu poszczególnym. państwom lub regionom. Dlatego w 7. Programie Ramowym Wspólnota Europejska finansuje działania, które mają wymiar europejski, a nie tylko regionalny. Stąd wynika wymóg występujący w większości zaproszeń do składania wniosków, by projekt realizowany był w międzynarodowym konsorcjum składającym się z co najmniej trzech podmiotów z trzech różnych państw członkowskich UE lub stowarzyszonych z 7. PR. Dlatego również badania prowadzone ze środków 7. PR powinny rozwiązywać pewne zagadnienie o zasięgu co najmniej europejskim, a nie tylko lokalnym. Stąd, zanim zaczniemy inwestować czas i środki w przygotowanie wniosku projektowego do 7 Programu Ramowego warto zadać sobie następujące pytania: Czy planowane przez nas badania mają na celu rozwiązanie problemu o wymiarze europejskim? Czy planowane przez nas badania wykraczają poza state of the art w skali światowej? 2. Ramy prawne 7. Programu Ramowego Podstawowym aktem, który przewiduje powoływanie kolejnych wieloletnich Programów Ramowych w zakresie badań i rozwoju technicznego jest Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Zgodnie z art. 166 tego Traktatu, Rada

11 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 11 Unii Europejskiej wraz z Parlamentem Europejskim 18 grudnia 2006 roku wydały Decyzję nr 1982/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 grudnia 2006 dotyczącą siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji ( ). Określono w niej cele naukowe i technologiczne oraz ogólne kierunki tematów i działań w 7. PR, budżet wraz z podziałem środków na poszczególne programy, a także Systemy finansowania, czyli rodzaje projektów finansowanych w 7. PR. Aktem wykonawczym do tej decyzji ustanawiającej 7. PR jest Rozporządzenie nr 1906/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zasady uczestnictwa przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uczelni wyższych w działaniach prowadzonych w ramach siódmego Programu Ramowego oraz zasady upowszechniania wyników badań (Rules for participation). 7. Program Ramowy w zakresie działań badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jądrowej ( ) związany z działalnością Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej EURATOM funkcjonuje na podstawie odrębnej decyzji (Decyzja Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. dotycząca siódmego programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) w zakresie działań badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jądrowej ( )) oraz odrębnego rozporządzenia (Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1908/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustanawiające zasady uczestnictwa przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uczelni wyższych w działaniach prowadzonych w ramach siódmego programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej oraz zasady upowszechniania wyników badań ( )). Jednakże określone w nich zasady są bardzo zbliżone do tych obowiązujących w pozostałych obszarach badawczych. Jeszcze przed rozpoczęciem 7. Programu Ramowego zostały też określone programy szczegółowe przewidziane w Decyzji. Nastąpiło to na mocy decyzji Rady Unii Europejskiej w grudniu 2006 roku i dotyczyło następujących programów: Program Szczegółowy Współpraca, Program Szczegółowy Ludzie, Program Szczegółowy Pomysły, Program Szczegółowy Możliwości, Program Szczegółowy Euratom, Program Szczegółowy dla WCB (JRC). 1 Za wdrażanie tych programów odpowiada Komisja Europejska, która regularnie (zasadniczo raz do roku) ogłasza Programy Pracy dotyczące poszczególnych lat i tematów. W tych właśnie Programach Pracy można znaleźć treść kolejnych zaproszeń do składania wniosków projektowych. 1 Wszystkie powyższe dokumenty dostępne są pod adresem: find-doc_en.html.

12 12 Marta Kozal W celu ułatwienia beneficjentom zapoznania się z zasadami obowiązującymi w 7. Programie Ramowym Komisja Europejska opracowała i opublikowała szereg opracowań zawierających wskazówki w zakresie ubiegania się o środki z programów ramowych, a także realizacji projektów finansowanych z tych środków. Należą do nich przewodniki dotyczące: zagadnień finansowych, własności intelektualnej, certyfikatów audytorów, negocjacji, raportowania, zmian umowy grantowej. Opracowania te nie są aktami prawnymi w sensie ścisłym, ale dzięki temu mogą w sposób mniej skomplikowany i bardziej przystępny opisywać reguły rządzące 7. PR. Niemniej jednak, spośród wszystkich powyższych dokumentów i opracowań, w momencie rozpoczynania pracy nad nowym wnioskiem projektowym szczególnie zalecane i wydaje się wręcz, że nieodzowne, jest zapoznanie się z: Programem Pracy opisującym zaproszenie do składania wniosków (Work Programme), Przewodnikiem dla wnioskodawców dotyczącym tego zaproszenia (Guide for applicants), Przewodnikiem po regułach własności intelektualnej w 7PR (Guide to IPR for FP7 Projects, ftp://ftp.cordis.europa.eu/pub/fp7/docs/ipr_en.pdf ), Regułami składania wniosków (Rules for submission of proposals, and the related evaluation, selection and award procedures, ftp://ftp.cordis.europa. eu/pub/fp7/docs/fp7-evrules_en.pdf ). 3. Zasady udziału w projektach 7. PR 3.1. Kto może brać udział? Do udziału w 7. Programie Ramowym zaproszone są podmioty posiadające osobowość prawną niezależnie od tego, czy mają swoją siedzibę w państwie członkowskim, czy jakimkolwiek państwie trzecim. Mogą to być między innymi: zespoły badawcze na uniwersytetach lub przy instytucjach badawczych, przedsiębiorstwa mające zamiar wprowadzić innowacje, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), stowarzyszenia lub grupy MŚP, administracja publiczna lub rządowa (lokalna, regionalna lub krajowa),

13 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 13 początkujący naukowcy (doktoranci), doświadczeni naukowcy, instytucje wspierające infrastruktury badawcze o międzynarodowym znaczeniu, organizacje i naukowcy z państw trzecich, organizacje międzynarodowe, organizacje społeczne Kto może otrzymać finansowanie? Aby odpowiedzieć na to pytanie należy najpierw przyjrzeć się temu, jakie kategorie państw wyróżnić można na podstawie zasad 7 PR. Kategorie te są następujące: Państwa Członkowskie państwa należące do UE. Państwa Stowarzyszone podpisały ze Wspólnotą Europejską umowę, na mocy której wnoszą one wkład finansowy do 7 PR. W chwili obecnej do tej grupy należą: Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Izrael, Turcja, Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Macedonia, Bośnia, Hercegowina, Albania. Państwa Trzecie wszystkie nie członkowskie, wliczając w to Państwa Stowarzyszone i ICPC. International Cooperation Partner Countries określone w aneksie I do Workprogramu Cooperation ( pdf/icpc_countries_en.pdf). Pierwszeństwo dostępu do środków zapewnione mają podmioty z Państw Członkowskich i Stowarzyszonych. Na takich samych zasadach mogą uczestniczyć w projektach podmioty z Państw ICPC. Podmioty z pozostałych państw mogą otrzymać środki z Programu Ramowego, jeśli: a) w programach szczegółowych lub w odpowiednim programie prac przewi-. dziano taką możliwość; b) dofinansowanie tych podmiotów przez KE ma istotne znaczenie dla przeprowadzenia działania pośredniego; c) finansowanie takie jest przewidziane w dwustronnej umowie o współpracy naukowej i technicznej lub w innej umowie zawartej między Wspólnotą a państwem, w którym podmiot prawny ma swoją siedzibę. Uwaga!! Środki finansowe 7PR nie służą subsydiowaniu uczestniczących instytucji. Mogą być wykorzystane jedynie dla sfinansowania jasno określonych prac opisanych we wniosku projektowym oraz służących rozwojowi naukowemu i technologicznemu Europy. Ponadto działania realizowane w projektach są dofinansowywane, a nie finansowane.

14 14 Marta Kozal 3.3. Stuktura 7. Programu Ramowego Akty prawne stanowiące podstawę funkcjonowania 7. Programu Ramowego pogrupowały działania przewidziane do realizacji w 7.PR na 6 Programów Szczegółowych, noszących odpowiednio nazwy Współpraca, Ludzie, Pomysły, Możliwości, Działania JRC, Euratom. Jednocześnie określony został podział budżetu pomiędzy te programy. Przedstawia się on następująco: Program szczegółowy Przewidziany budżet Współpraca Pomysły Ludzie Możliwości Działania Wspólnego Centrum Badawczego nie należące do obszaru badań jądrowych Euratom 2751 Program szczegółowy Współpraca (Cooperation) Ma on na celu wspieranie ponadnarodowej współpracy naukowo-badawczej w dziesięciu wybranych tematach. Są nimi: 1. Zdrowie, 2. Żywność, rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i biotechnologia, 3. Technologie Informacyjne i komunikacyjne (ICT), 4. Nanowiedza, nanotechnologie, materiały i nowe technologie produkcji, 5. Energia, 6. Środowisko (w tym zmiany klimatu), 7. Transport (w tym aeronautyka), 8. Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, 9. Przestrzeń kosmiczna, 10. Bezpieczeństwo. Program szczegółowy Pomysły (Ideas) Projekty w ramach tego programu szczegółowego oceniane oraz finansowane są w przez Europejską Radę Badań. Prace w projektach prowadzone są zasadniczo przez pojedyncze (czasem międzynarodowe) zespoły, ale jeśli naukowcy uznają to za stosowne, możliwe jest również stworzenie konsorcjum kilku instytucji świata nauki. Tematyka badań proponowana przez wnioskodawców, wykraczająca poza granice dzisiejszej wiedzy.

15 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 15 Program Szczegółowy Ludzie (People) Program ten ma zapewnić wsparcie na rzecz kształcenia i rozwoju kariery naukowców. Działania finansowane w tym programie powinny być nastawione na zwiększenie mobilności naukowców między poszczególnymi krajami, a także między nauką a przemysłem. W ramach tego programu można rozróżnić projekty skierowane do instytucji albo bezpośrednio do naukowców. W obu przypadkach umowę z Komisją podpisuje instytucja lub konsorcjum instytucji, ale różnią się one w sposobie przygotowania wniosku i realizacji zadań. Projekty instytucjonalne charakteryzuj się tym, ze instytucja lub konsorcjum instytucji aplikuje o konkretną liczbę miejsc szkoleniowych dla naukowców, którzy najczęściej rekrutowani są już po przyznaniu grantu. Pobyt szkoleniowy może trwać od 2 do 36 miesięcy (w zależności od rodzaju projektu). W przypadku projektów indywidualnych wniosek na projekt badawczo-. -szkoleniowy przygotowuje naukowiec we współpracy z instytucja, kontrakt z KE podpisuje instytucja przyjmująca, która następnie zatrudnia naukowca. Pobyt badawczo-szkoleniowy może trwać od 12 do 36 miesięcy (w zależności od typu projektu). Program szczegółowy Możliwości (Capacities) Nastawiony jest on zwiększenie potencjału naukowego i innowacyjnego podmiotów funkcjonujących w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Obejmuje on następujące dziedziny: infrastruktury badawcze, badania na rzecz MŚP, regiony wiedzy, potencjał badawczy, nauka w społeczeństwie, spójny rozwój polityk badawczych, działania w zakresie współpracy międzynarodowej Rodzaje projektów Decyzja ustanawiająca 7. Program Ramowy określiła rodzaje projektów,. jakie mogą być realizowane ze środków tego programu, czyli tak zwane schematy finansowania. Są to: Projekty współpracy, Sieci doskonałości, Działania koordynacyjne i wspierające, Badania pionierskie, Akcje Marie Curie, Badania na rzecz określonych grup (w tym MŚP).

16 16 Marta Kozal Projekty Współpracy (Collaborative Projects) Projekty badawcze prowadzone przez konsorcja składające się z co najmniej trzech uczestników z różnych państw członkowskich lub stowarzyszonych. Mają one na celu stworzenie nowej wiedzy, nowych technologii, produktów, wdrożeń lub wspólnych zasobów przeznaczonych na badania. Projekty te występują w dwóch formach: projektów na małą lub średnią skalę, dotyczących ukierunkowanych działań badawczych oraz projektów integrujących na dużą skalę. Rozmiar, zakres i wewnętrzna organizacja tych projektów mogą być różne w zależności od dziedziny i tematu. Program pracy może dodatkowo określać grupę podmiotów do jakich skierowane jest dane zaproszenie do składania wniosków. Występują w programie szczegółowym Współpraca. Sieci Doskonałości (Networks of excellence) Projekty te mają na celu wsparcie Wspólnego Programu Działań (Joint Programme of Activities) tworzonego i wdrażanego przez pewną liczbę organizacji badawczych łączących swoje działania prowadzone w danej dziedzinie przez zespoły badawcze w ramach długoterminowej współpracy. Realizacja Wspólnego Programu Działań wymaga formalnego zobowiązania się organizacji do połączenia części swoich zasobów i działań. Obejmują zarówno działania badawcze jak i szkoleniowe. Sieci Doskonałości występują w Programie Szczegółowym Współpraca. Wsparcie na rzecz badań pionierskich (Support for frontier research) Projekty prowadzone przez pojedyncze, krajowe lub ponadnarodowe zespoły badawcze. Charakterystyczne dla programu szczegółowego Pomysły. Działania Koordynacyjne i Wspierające (Coordination and support actions) Mają one na celu wsparcie działań i polityk badawczych (tworzenie sieci, dostęp do infrastruktur badawczych, wspieranie potencjału badawczego, organizacja konferencji) Nie obejmują badań naukowych. W niektórych przypadkach do ich realizacji wystarczy jeden podmiot. Występują we wszystkich programach szczegółowych. Projekty na rzecz określonych grup (Research for the benefit of specific groups (in particular SMEs)) Mogą być prowadzone na rzecz MŚP, stowarzyszeń MŚP lub CSO. Mają na celu opracowanie konkretnej wiedzy. Obejmują badania naukowe zamawiane przez określoną grupę, a realizowane przez instytucje badawcze. Tematykę badań określają zamawiający. Występują w programie szczegółowych Możliwości.

17 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu Zasady oceny wniosków projektowych Wybór projektów skierowanych do finansowania odbywa się na drodze zaproszeń do składania wniosków (call for proposals) ogłaszanych regularnie przez KE. Oceny projektów dokonują niezależni eksperci powołani przez Komisję Europejską z różnych krajów. Oceniane są wszystkie wnioski złożone w odpowiedzi na zaproszenie do składania wniosków na podstawie zasad oceny oraz kryteriów wyboru i przyznania dotacji, określonych w programie szczegółowym oraz w programie prac. W przypadku programów szczegółowych Współpraca i Możliwości obowiązują następujące kryteria: doskonałość naukowa lub techniczna, znaczenie dla celów powyższych programów szczegółowych, potencjalne znaczenie rezultatów poprzez wspieranie rozwoju, upowszechnianie i wykorzystywanie wyników projektów, jakość i skuteczność realizacji i zarządzania. W przypadku programu Ludzie obowiązują następujące kryteria: doskonałość naukowa lub techniczna, znaczenie dla celów tego programu szczegółowego, jakość i zdolność wnioskodawców (naukowców/organizacji) do realizacji projektu oraz ich potencjał dalszego rozwoju, jakość zaproponowanego działania pod względem szkolenia naukowców lub transferu wiedzy. W przypadku badań pionierskich prowadzonych w ramach programu Pomysły stosowane jest wyłącznie kryterium doskonałości. Dla działań koordynacyjnych i wspierających można stosować kryteria odnoszące się do projektów. W tych ramach programy prac określają kryteria oceny i wyboru oraz mogą zawierać dodatkowe wymagania, wagi i progi lub określać dalsze szczegóły dotyczące stosowania tych kryteriów. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku projektów w Programach szczegółowych Współpraca, Ludzie i Możliwości doskonałość naukowa i techniczna nie jest jedynym kryterium oceny. Co więcej, dość często równie ważnymi kryteriami są planowany sposób realizacji projektu oraz potencjalne znaczenie projektu np. w postaci użyteczności jego rezultatów. Zostań ekspertem w 7 PR! Jednym z lepszych sposobów poznania zasad działania 7. Programu Ramowego oraz procedur związanych z oceną wniosków projektowych składanych do tego programu jest sprawowanie funkcji eksperta oceniającego wnioski.

18 18 Marta Kozal Eksperci tacy wybierani są spośród osób, które zarejestrowały się w bazie ekspertów na stronie: Użytecznym źródłem dodatkowych informacji na temat pracy ekspertów jest podstrona z najczęściej zadawanymi pytaniami: emmfp7/index.cfm?fuseaction=wel.faq. II. Umowy w projektach Programów Ramowych W projektach finansowanych ze środków 7. Programu Ramowego występują dwa podstawowe rodzaje umów: umowa grantowa (Grant agreement), umowa konsorcjum (Consortium agreement). 1. Umowa grantowa W przypadku gdy konkretny projekt uzyska akceptację, pomiędzy Wspólnotą Europejską reprezentowaną przez Komisję Europejską oraz wszystkimi partnerami projektowymi podpisywana jest Umowa w sprawie przyznania grantu (Grant agreement), (na potrzeby tego opracowania nazywana umową grantową). Na jej podstawie z jednej strony Komisja zobowiązuje się do dofinansowania projektu w określonej wysokości, z drugiej beneficjenci zobowiązują się do przeprowadzenia określonych działań. Umowa grantowa podpisywana jest we wszystkich projektach uzyskujących dofinansowanie KE i określa wzajemne prawa i obowiązki pomiędzy KE i beneficjentami, a także w pewnym zakresie reguluje stosunki pomiędzy samymi beneficjentami. Jest ona sporządzana według ściśle określonego wzoru dostępnego na stronie: Wersja językowa Dostępne wzory umowy grantowej we wszystkich językach urzędowych UE, także w języku polskim. Jednak umowy do konkretnych projektów sporządzane i podpisywane są jedynie w języku angielskim. Dlatego też korzystanie z innych wersji językowych może mieć jedynie charakter pomocniczy, gdyż moc wiążącą ma tylko teks angielski.

19 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 19 Umowa grantowa składa się z następujących części: Core Grant agreement, Annex I opis prac, Annex II ogólne zasady realizacji projektu, Annex III zasady specyficzne dla danego rodzaju projektów, Annex IV VII wzory formularzy. W części zwanej Core grant agreement można znaleźć najistotniejsze postanowienia dotyczące każdego projektu. Należą do nich: lista beneficjentów realizujących projekt, czas trwania projektu (art. 3), data rozpoczęcia projektu (art. 3), data wejścia w życie Grant agreement (art. 11), okresy sprawozdawcze (art. 4), maksymalne dofinansowanie Komisji Europejskiej przyznane projektowi (art. 5), wysokość zaliczki jaką otrzymają beneficjenci na początku projektu (art. 6), klauzule specjalne, jeśli w toku negocjacji zauważono taką potrzebę (art. 7), adresy do kontaktu w celu wymiany informacji pomiędzy KE i koordynatorem projektu (art. 8). Zakres prac projektowych oraz szczegółowe tabele budżetowe zawiera Annex I (Description of Work), który ostateczny kształt otrzymuje w toku negocjacji przed podpisaniem umowy. Annex II zawiera wszystkie podstawowe warunki realizacji projektu, w tym: zasady rozliczania kosztów, zasady raportowania do Komisji Europejskiej, zasady odpowiedzialności beneficjentów, postanowienia dotyczące własności intelektualnej, przepisy dotyczące audytów i kontroli. Istotne jest by pamiętać, że zasady opisane w Annex II mają pierwszeństwo przed tymi wynikającymi z Annex I. Tak więc nawet jeśli z opisu prac lub z tabel budżetowych w Annex I wynika coś bardziej korzystnego, np. koszty pośrednie zostały naliczone wyższe niż należne dla danego beneficjenta, należy stosować zasady ogólne opisane w Annex II Jeśli natomiast w danym projekcie występuje Annex III, to jego zapisy mają pierwszeństwo nad ogólnymi zasadami, czyli tymi zapisanymi w Annex II!!

20 20 Marta Kozal Annex III używany jest w następujących typach projektów: ERA NET Plus, Projekty na rzecz MŚP, Projekty na rzecz CSO, Infrastruktury. Umowa grantowa wchodzi w życie po podpisaniu jej przez Koordynatora i Komisję. Pozostali partnerzy przystępują do niej poprzez podpisanie tzw. Form A, czyli formularza przystąpienia do projektu i dopiero po jego podpisaniu mogą otrzymać dofinansowanie Komisji. Projekt rozpoczyna się zgodnie z datą określoną w Core grant agreement. art. 3 (nie koniecznie z dniem podpisania grant agreement) W trakcie realizacji projektu nowi uczestnicy przyjmowani do konsorcjum przystępują do Grant agreement podpisując Form B. Jeżeli w toku realizacji projektu niezbędna okaże się zmiana pewnych zapisów umowy grantowej, wówczas należy zastosować odpowiednią procedurę opisaną w Amendment Guide for FP7 Grant Agreement dostępnym pod adresem: ftp://ftp.cordis.europa.eu/pub/fp7/docs/amendments-ga_en.pdf. Wprowadzenie zmian może zaproponować zarówno Komisja Europejska jak i konsorcjum Projektowe. Przy czym w imieniu konsorcjum występuje zawsze tylko Koordynator. Przeprowadzenie zmiany wymaga też zawsze wystąpienia z oficjalnym listem podpisanym przez osoby uprawnione do reprezentowania wnioskodawcy. Zgoda na wprowadzenie zmiany również następuje w formie oficjalnego pisma. 2. Umowa konsorcjum Umowa konsorcjum jest umową zawieraną pomiędzy członkami konsorcjum projektowego. Komisja Europejska nie jest jej stroną. Co do zasady zawarcie umowy konsorcjum jest obowiązkowe. Partnerzy projektowi powinni zawrzeć ją jeszcze przed podpisaniem umowy grantowej. I co prawda zdarzają się wezwania do składania wniosków (call for proposal), które znoszą obowiązek podpisania umowy konsorcjum, to jednak posiadanie takiej umowy jest rekomendowane i w razie nieporozumień między partnerami, bardzo przydatne. Umowa konsorcjum określa m.in.: wewnętrzną organizację konsorcjum, podział wkładu finansowego Komisji, zasady dotyczące własności intelektualnej i poufności, procedury rozstrzygania sporów, zasady odpowiedzialności.

21 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 21 Komisja Europejska nie narzuca beneficjentom żadnego wzoru, którym musieliby się posłużyć przy sporządzaniu umowy konsorcjum. Mają oni znaczną dowolność w określaniu wzajemnych relacji. Jedynym ograniczeniem w tej. kwestii jest fakt, że postanowienia umowy konsorcjum nie mogą być sprzeczne z postanowieniami umowy grantowej. W celu ułatwienia beneficjentom pracy nad umową konsorcjum Komisja opublikowała dość obszerny opis zagadnień, które powinny być uregulowane w tej umowie, czyli tzw. Checklist for the Consortium Agreement (dostępny. pod adresem ftp://ftp.cordis.europa.eu/pub/fp7/docs/checklist_en.pdf). Istnieje jednak kilka wzorów umów konsorcjum stworzonych przez podmioty biorące udział w projektach programów ramowych lub przez instytucje wspierające takie podmioty. Najpopularniejsze z dostępnych powszechnie modeli są: DESCA ( IPCA ( W poniższej tabeli zebrane jest kilka przykładowych regulacji, które w obu wzorach zostały ujęte odmiennie. DESCA Koordynator ma wyłącznie rolę pośrednika między KE i partnerami. IPCA Koordynator związany z zarządzaniem, uprawniony do monitorowania prac. Każdy partner posiada jeden głos w General Assembly. General Assembly działa z własnej inicjatywy i swobodnie podejmuje najistotniejsze decyzje. Board składa się z Liderów subprojektów wyznaczonych przez General Assembly. Siła głosu w General Assembly zależy od udziału partnera w budżecie. General Assembly określa ogólne ramy realizacji projektu, działa głównie na wniosek Board u. Board składa się partnerów posiadających największy udział w budżecie. W przypadku współwłasności partnerzy mogą korzystać ze wspólnych rezultatów, ale przed udzieleniem na nie licencji muszą powiadomić pozostałych oraz zapewnić im odpowiednie wynagrodzenie. W przypadku współwłasności wszyscy współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnych rezultatów i udzielać na nie licencji bez wynagrodzenia ani zgody innych. Sporządzając umowę konsorcjum, także jeśli korzystają z gotowych wzorów, partnerzy powinni zastanowić się nad szeregiem kwestii i w każdej wybrać rozwiązanie najlepiej pasujące do ich projektu. Nie ma rozwiązań uniwersalnych. Także gotowe wzory powinny zostać dostosowane do konkretnej sytuacji. Kilka istotnych elementów zostało omówionych poniżej.

22 22 Marta Kozal Wewnętrzna organizacja konsorcjum Już pisząc wniosek projektowy partnerzy zawierają w nim opis wewnętrznej organizacji przyszłego konsorcjum projektowego. Opis ten jest następnie przeniesiony do Annex I umowy grantowej, a jego zapisy stanowią podstawę przy konstruowaniu umowy konsorcjum. Dlatego też kwestia wewnętrznej organizacji konsorcjum musi być określona, przynajmniej w ogólnym zarysie na długo przed podpisaniem umowy konsorcjum. Na wewnętrzną organizację składają się następujące elementy: liczba i rodzaj organów zarządzających (najczęściej spotykane to Management Board, General Assembly, IPR Committee, Advisory Committee); skład organów zarządzających, kompetencje organów zarządzających, sposób podejmowania decyzji w poszczególnych organach. Podział wkładu finansowego Komisji Z Grant Agreement wynika, że Koordynator ma przesłać partnerom zaliczkę oraz pozostałe płatności niezwłocznie po ich otrzymaniu z KE. Partnerzy w umowie konsorcjum mogą jednak zgodzić się na inne rozwiązanie, np.: Pieniądze będą przesyłane - co kilka miesięcy w ratach lub - dopiero po dostarczeniu deliverables. Zaliczka zostanie podzielona - proporcjonalnie do udziału w całym budżecie lub - proporcjonalnie do budżetu pierwszego okresu lub - zależnie od zapotrzebowania. Procedury rozstrzygania sporów Większość umów konsorcjum odsyła do rozstrzygnięć Sądu Arbitrażowego funkcjonującego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej ze wskazaniem miejsca rozstrzygania w Brukseli. Niektóre konsorcja przewidują też wewnętrzne procedury do zastosowania przed odwołaniem się do Sądu, np.: odwołanie się do właściwego organu wewnętrznego, odwołanie się do ciała doradczego, powołanie mediatorów.

23 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu Inne umowy podpisywane przy realizacji projektów badawczych Confidentiality agreements Umowy o zachowaniu poufności Umowy te są podpisywane aby zapewnić bezpieczny przepływ informacji oraz materiałów pomiędzy uczestnikami projektu. Umowa taka powinna zawierać: określenie informacji podlegających ochronie, określenie jakie informacje nie są objęte ta umową, zakres i cel, w jakich otrzymane informacje mogą być wykorzystane, wymogi, jakie powinien spełnić podmiot otrzymujący informacje w trakcie korzystania z nich, czas obowiązywania umowy, ewentualne kary za naruszenie poufności. Jeśli strony uznają to za stosowne, umowa taka powinna zostać zawarta jeszcze na etapie przygotowywania wniosku projektowego, ponieważ już wówczas partnerzy najczęściej wymieniają się w pewnym zakresie informacjami, których upublicznienie mogłoby być dla nich niekorzystne. Ponadto będzie ona zabezpieczać interesy stron nawet jeśli z jakichkolwiek powodów nie dojdzie do realizacji projektu Memorandum of understanding Porozumienie o współpracy Umowa o poufności jest czasem częścią obszerniejszego porozumienia zawieranego na początku prac nad wnioskiem projektowym. Obok postanowień dotyczących poufności, znajdować tu się mogą także: zakaz działań konkurencyjnych (np. udziału w przygotowaniach innego wniosku projektowego składanego w tym samym konkursie), uzgodnienia dotyczące kosztów przygotowania wniosku, pierwsze postanowienia dotyczące przyszłego kształtu konsorcjum projektowego. III. Własność intelektualna w projektach 7 Programu Ramowego Zagadnienia dotyczące własności intelektualnej mają znaczenie na wszystkich etapach realizacji projektu, począwszy od przygotowania wniosku projektowego po wdrożenie wyników badań.

24 24 Marta Kozal Przystępując do realizacji zadań projektowych partnerzy powinni mieć już opracowaną i uzgodnioną strategię dotyczącą identyfikacji własności intelektualnej będącej rezultatem projektu, jej ochrony oraz ewentualnej komercjalizacji. Partnerzy ustalając między sobą te kwestie muszą pamiętać o różnych, czasem przeciwstawnych, celach i interesach, jakie mogą mieć poszczególni uczestnicy projektu. 1. Podstawowe definicje Nowa Wiedza (Foregroud) obejmuje wyniki projektu, w tym wszelkie informacje, niezależnie od tego czy mogą być objęte ochroną, czy nie, w tym informacje, wynalazki, bazy danych, oprogramowanie, artykuły, rysunki i in., a także prawa własności intelektualnej do nich się odnoszące. Wiedza Istniejąca (Background) obejmuje informacje posiadane przez beneficjentów, zarówno chronione jak i niechronione, które są własnością uczestników przed ich przystąpieniem do umowy z Komisja, pod warunkiem, że są one potrzebne do przeprowadzenia projektu lub wykorzystania jego wyników. W odniesieniu do praw własności intelektualnej, Wiedza istniejąca obejmuje te prawa, które beneficjenci posiadali przed przystąpieniem do umowy grantowej oraz te, o których przyznanie wystąpili przed tym przystąpieniem Ochrona Nowej Wiedzy (Protection) objęcie rezultatów projektu prawami własności intelektualnej. W pewnych przypadkach wymaga to od beneficjentów dodatkowych działań, w szczególności złożenia odpowiedniego wniosku np. zgłoszenia patentowego. Innym razem może ona powstawać automatycznie wraz ze stworzeniem utworu np. artykułu. 2. Własność rezultatów projektu Właścicielem rezultatów projektu jest ten beneficjent, który je wypracował. Wyjątek od tej zasady stanowią najczęściej projekty prowadzone na rzecz określonych grup(sme, stowarzyszenia SME i CSO). Jeżeli personel wykonujący zadania w projekcie ma pewne prawa w stosunku do rezultatów swojej pracy, wówczas beneficjent powinien zapewnić by nie stały one w sprzeczności z jego zobowiązaniami wynikającymi z umowy grantowej.

25 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 25 W myśl polskich przepisów, jeśli co innego nie wynika z umowy, prawa własność intelektualnej powstałej w wyniku realizacji obowiązków pracowniczych należą do pracodawcy. (art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, art.11 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej). W przypadku gdy prace badawcze prowadziło kilka podmiotów tak, że nie da się oddzielić ich wkładu, wówczas mamy do czynienia ze współwłasnością rezultatów tych badań. W takim przypadku beneficjenci, zgodnie z umową grantową, zobowiązani są zawrzeć umowę dotyczącą podziału i zasad korzystania ze wspólnej Nowej Wiedzy. Do czasu jej zawarcia, jeśli nic innego nie wynika z umowy konsorcjum, każdy współwłaściciel może udzielać podmiotom trzecim niewyłącznych licencji jeżeli: powiadomi o tym przynajmniej 45 dni wcześniej pozostałych współwłaścicieli, zapewni im sprawiedliwe i godziwe wynagrodzenie. Transfer rezultatów projektu Beneficjent będący właścicielem Nowej Wiedzy może ją przenieść na podmiot trzeci, pod warunkiem obciążenia nabywcy obowiązkami wynikającymi z grant agreement (udzielanie praw dostępu, ochrona, upowszechnianie). W przypadku przeniesienia własności Nowej Wiedzy, pozostali beneficjenci danego projektu muszą być o tym poinformowani co najmniej 45 dni przed dokonaniem przeniesienia, chyba że: zgodzili się wcześniej na inny termin lub zgodzili się wcześniej na przeniesienie tej własności na rzecz określonego podmiotu. Pozostali beneficjenci mają prawo sprzeciwić się transferowi, jeśli takie przeniesienie utrudni im uzyskanie praw dostępu. Sprzeciw może zgłosić także KE jeśli przeniesienie ma nastąpić na rzecz podmiotu z siedzibą poza państwem członkowski lub stowarzyszonym i jest sprzeczne z rozwojem konkurencyjności gospodarki UE. 3. Prawa dostępu Praca nad projektem wiąże się najczęściej z wymianą wiedzy, zarówno tej posiadanej przez uczestników przed rozpoczęciem projektu, jak i tej wypracowanej w jego trakcie. Uczestnicy mają obowiązek udostępnienia sobie posiadanej wiedzy tylko jeśli jest to konieczne: w związku z realizacją projektu lub do wykorzystania własnej Nowej Wiedzy.

26 26 Marta Kozal Wykorzystanie Nowej Wiedzy obejmuje prowadzenie zarówno dalszej działalności badawczej nieobjętej projektem, jak i prac mających na celu opracowanie i wprowadzenie do obrotu produktu, procesu lub usługi. Udzielenie praw dostępu może być uzależnione od spełnienia pewnych warunków mających na celu zapewnienie poufności oraz użycie Wiedzy tylko w określonym celu. Uczestnicy w pisemnej umowie mogą na dwa sposoby określić Wiedzę jaką będą sobie udostępniali w ramach projektu, tzn. poprzez stworzenie pozytywnej listy Wiedzy, którą będą sobie udostępniać, lub stworzenie negatywnej listy określającej jedynie wiedzę, której nie będą udostępniać. Przy czym istnieje możliwość, by wykluczenie dotyczyło jedynie części Istniejącej Wiedzy, odnosić się do dostępu dla wybranych uczestników lub być tylko czasowe. Najlepiej by uczestnicy uzgodnili to przed odpisaniem umowy z Komisją, ale nie ma takiego wymogu prawnego. 4. Ochrona Upowszechnianie Jeżeli Nowa Wiedza może mieć zastosowanie przemysłowe lub handlowe, jej właściciel zobowiązany jest zapewnić jej odpowiednią i skuteczną ochronę. Jeżeli tego nie robi, musi powiadomić KE najpóźniej na 45 przed planowanym upowszechnieniem, a Wspólnota ma prawo, za zgodą właściciela przejąć własność Nowej Wiedzy i związane z nią obowiązki. Uczestnicy mają też obowiązek upowszechniania Nowej Wiedzy. Obowiązek ten jest jednak podporządkowany obowiązkowi ochrony i innym zobowiązaniom oraz interesom beneficjenta np. dotyczącym poufności. Jeśli uczestnik nie dopełnia tego obowiązku, Komisja może go wyręczyć. O planowanym upowszechnieniu należy powiadomić innych uczestników. Wszelkie formy upowszechnienia muszą zawierać informację o wsparciu finansowym Wspólnoty (art. II.30.4 Grant agreement). Najlepiej jednak by beneficjenci prowadzili wspólna i jednolitą politykę dotyczącą publikowania informacji o rezultatach projektu.

27 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 27 IV. Badania na rzecz MŚP 1. Ogólna charakterystyka Jednym z celów postawionych przed 7 Programem Ramowym jest zwiększenie innowacyjności Małych i Średnich Przedsiębiorstw działających na rynku europejskim. Jest to nowa, nieco bardziej przejrzysta wersja projektów typu CRAFT oraz Collaborative research znanych uczestnikom poprzedniego, 6. Programu Ramowego. Są to projekty skierowane szczególnie do tych MŚP, które chcą korzystać z innowacyjnych rozwiązań i technologii, ale same nie mają potencjału do prowadzenia badań. Projekty te służą wspieraniu niewielkich grup MŚP w rozwiązywaniu problemów technologicznych oraz zdobywaniu know-how w dziedzinie technologii. Podstawowa zasada tych projektów polega na tym, że MŚP zlecają większość zadań w zakresie badań i demonstracji wykonawcom BRT (RTD performer) otrzymując w zamian know-how potrzebne im do opracowania nowych lub udoskonalenia istniejących produktów, systemów, procesów lub usług. Wyjątkowość tego rodzaju projektów polega na tym, że MŚP i wykonawców BRT, czyli beneficjentów tego samego projektu, łączy relacja klient sprzedający, a dofinansowanie Komisji Europejskiej w znacznej mierze dofinansowuje koszty tej transakcji. Partner wykonujący badania na rzecz MŚP nie sprawozdaje kosztów tych badań do KE, tylko zgodnie z Transakcją zawarta z MŚP i na zasadach komercyjnych otrzymuje od niego zapłatę za wykonaną usługę. Oznacza to, że Partner BRT może otrzymać zwrot całych kosztów badań związanych z projektem,. a nawet osiągnąć zysk. Koszty badań realizowanych w projekcie sprawozdawane są do Komisji Europejskiej przez MŚP, które w tej kategorii kosztów wykazuje koszt faktury otrzymanej od Partnera BRT. Udział MŚP w tych projektach powinien być podyktowany zgodnością wnioskowanego projektu z całościową strategią rozwoju danego przedsiębiorstwa, a podstawowym bodźcem do zaangażowania powinno być zainteresowanie wiedzą, która ma powstać w toku projektu. Dofinansowanie udostępnione przez Komisję Europejską nie pokryje. nigdy wszystkich kosztów związanych z realizacją projektu. MŚP będzie musiało w każdy projekt zainwestować pewną ilość środków własnych. Komisja Europejska nie narzuca tematyki badań dla projektów na rzecz MŚP. Mogą one dotyczyć dowolnego tematu z wszystkich dziedzin nauki i techniki.

28 28 Marta Kozal W ramach omawianych projektów finansowane mogą być: Działania w zakresie badań i rozwoju technicznego stanowią one trzon projektu, a zasadniczy wkład w jego realizację wnoszą wykonawcy BRT Działania w zakresie demonstracji czyli działania stanowiące ostatni etap rozwoju produktów przed wprowadzeniem produktów i procesów do produkcji, np. testowanie prototypów zbliżonych do produktu. Inne działania, które mają na celu wdrożenie wyników mogą one np. obejmować szkolenia i upowszechnianie wiedzy zdobytej w projekcie. Działania w zakresie zarządzania, mające na celu koordynację prac w konsorcjum oraz utrzymanie stałego kontaktu z Komisją Europejską Definicja MŚP Za Małe lub Średnie Przedsiębiorstwo może zostać uznany podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który spełnia wszystkie poniższe warunki: zatrudnia poniżej 250 pracowników jego roczny obrót nie przekracza 50 mln euro jego roczny bilans nie przekracza łącznie 43 mln euro. Jeżeli przedsiębiorstwo takie zależne jest od innych podmiotów gospodarczych, wówczas należy odpowiednio uwzględnić również wielkość tych innych podmiotów. Szczegółowe informacje na ten temat oraz narzędzie do zweryfikowania statusu MŚP dostępne są pod adresem: 2. Zasady specyficzne dla projektów na rzecz MŚP W projektach na rzecz MŚP do umowy grantowej wprowadzana jest dodatkowa część, tzw. Annex III. Na jego mocy zmianie ulegają niektóre zasady obowiązujące w innych typach projektów. Istotne różnice dotyczą następujących zagadnień: Własność intelektualna w projektach na rzecz MSP W projektach na rzecz MŚP Nowa Wiedza jest współwłasnością MŚP, na rzecz których realizowany jest projekt, chyba że uczestnicy postanowią inaczej. Niezależnie jednak od tego co postanowią uczestnicy, MŚP na rzecz których realizowany jest projekt muszą mieć zagwarantowane wszystkie prawa niezbędne do realizacji celów projektu, tzn. możliwość korzystania rezultatów projektu. To, jaki kształt przyjmą zasady dotyczące własności intelektualnej w danym projekcie zależy od samych beneficjentów oraz ich interesów. Partnerzy powinni uzgodnić je przed złożeniem wniosku projektowego, a najpóźniej przed podpi-

29 Zagadnienia prawne związane z udziałem w projektach 7. Programu 29 saniem umowy z KE, ponieważ opis tych zasad stanowi obligatoryjny fragment Annex I (Description of work) zwany TRANSAKCJĄ. Rozwiązania, jakie przyjmą beneficjenci mogą się od siebie znacznie różnić. Następujące przykładowe sytuacje są zarówno możliwe jak i spotykane w praktyce: właścicielami Nowej Wiedzy stają się MŚP, właścicielami Nowej Wiedzy pozostają partnerzy realizujący badania, ale MŚP dysponują wyłączną licencją na jej komercyjne wykorzystanie, właścicielami Nowej Wiedzy pozostają partnerzy realizujący badania, ale MŚP dysponują wyłączną licencją na jej wykorzystanie w określony sposób lub w określonej dziedzinie. Należy jednak pamiętać, że cena, jaką płaci MŚP za uzyskanie dostępu do wyników badań powinna odpowiadać zakresowi praw, które otrzymuje. Zatem w przypadku gdy Partner BRT chce pozostawić dla siebie własność wyników projektu, powinien w ramach Transakcji otrzymać odpowiednio niższą sumę. Umowa konsorcjum W przypadku projektów na rzecz MŚP beneficjenci zobowiązani są przedstawić Komisji zawartą między nimi umowę konsorcjum. Zgodnie z ogólnymi zasadami przewidzianymi w Annex III powinni to uczynić w ciągu 2 miesięcy od rozpoczęcia projektu. Najczęściej jednak wezwania do składania wniosków narzucają partnerom bardziej restrykcyjny termin, tzn. obligują konsorcjum do przedstawienia tej umowy jeszcze przed podpisaniem umowy grantowej. Gwarancja dofinansowania dla Partnerów BRT Jeżeli MŚP nie jest w stanie zgodnie z prawem wypłacić wynagrodzenia ustanowionego w transakcji (np. w związku z własnym bankructwem), Komisja może upoważnić partnerów BRT do sprawozdania kosztów kwalifikowalnych związanych z realizacją ich zadań w projekcie bezpośrednio do Komisji. W takim przypadku Partner BRT może otrzymać jedynie dofinansowanie KE, a zatem np. w przypadku uczelni wyższych, ośrodków badawczych 75% kwalifikowalnych kosztów badań. Uprzywilejowana pozycja MŚP MŚP mają zapewniony wpływ na decyzje dotyczące realizacji projektu. Zgodnie z Annex III do umowy grantowej każda decyzja konsorcjum musi być zaakceptowana przez większość MŚP. W przypadku braku możliwości porozumienia, koordynator niezwłocznie informuje Komisję. Obok projektów na rzecz MŚP istnieje także typ projektów na rzecz stowarzyszeń MŚP. Jest on bardzo zbliżony do wyżej omawianego, przy czym skierowany do większej liczby MŚP w celu opracowania rozwiązań technicznych dla

30 30 Marta Kozal problemów występujących w określonych sektorach przemysłu lub segmentach łańcucha wartości. Projekty mogą np. zakładać opracowanie norm i standardów europejskich lub zapewnienie zgodności z nimi oraz spełnienie wymogów regulacyjnych w dziedzinach takich jak zdrowie, bezpieczeństwo czy ochrona środowiska. Dodatkowe źródła informacji Krajowy Punkt Kontaktowy Siódmy Program Ramowy Konkursy Wysyłanie zapytań do KE IPR-Helpdesk..

31 Monika Jach Zarządzanie projektami B+R. Case studies Wstęp Tradycyjny model szkoły wyższej traktował komercjalizację wyników projektów badawczych jako uboczne działanie, dalekie od podstawowej misji uczelni. Obecnie transfer wiedzy do przemysłu staje się coraz ważniejszy lub tak samo ważny jak edukacja i działalność naukowo-badawcza. Kształcenie musi uwzględniać przekazywanie absolwentowi wiedzy o przedsiębiorczości, transferze technologii i własności intelektualnej. Dla przykładu, chemia leków jako nauka interdyscyplinarna z samej swej natury obejmuje elementy innych dyscyplin, między innymi chemii, biochemii, biotechnologii, biologii molekularnej, fizjologii, farmakologii i modelowania molekularnego. Absolwenci tych dziedzin dysponują umiejętnościami, które znajdują zastosowanie w różnych obszarach działania przemysłu farmaceutycznego, takich jak wymyślanie leków, ich szczegółowe projektowanie, kontrola jakości, synteza znakowanych analogów, produkcja leków. Dlatego przemysł farmaceutyczny opiera się na interdyscyplinarnych zespołach naukowców, którzy są specjalistami w swoich dziedzinach i potrafią współpracować przy konkretnych projektach. Jednak młodzi naukowcy z dyplomem tradycyjnych studiów nauk przyrodniczych mają niewielkie rozeznanie w tematyce związanej z chemią leków i muszą je dopiero zdobywać przy stanowisku pracy. W ostatnich latach wiele uczelni wprowadziło kursy chemii leków, zaprojektowane z myślą o kształceniu dla przemysłu farmaceutycznego. Kursy takie obejmują ważne elementy tradycyjnego wykładu chemii (tzn. chemia fizyczna, nieorganiczna i organiczna), ale dodatkowo zajmują się też takimi tematami, jak projektowanie leków, farmakologia, modelowanie cząsteczkowe, synteza kombinatoryczna, chemia bioorganiczna i bionieorganiczna 1. 1 Graham P. Chemia leków. Warszawa 2004.

32 32 Monika Jach Ustawa z dnia 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym wprowadza możliwości stymulowania transferu wiedzy z uczelni akademickich do przemysłu. Uczelnie otrzymały prawne podstawy do organizowania współpracy z otoczeniem gospodarczym, w szczególności przez sprzedaż lub nieodpłatne przekazywanie wyników badań i prac rozwojowych przedsiębiorcom oraz szerzenie idei przedsiębiorczości w środowisku akademickim, w formie działalności gospodarczej wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo od działalności uczelni 2. Współpraca pomiędzy przemysłem a nauką w Polsce Jak wynika z opublikowanego w 2006 roku raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) Innowacyjność 2006, pod względem poziomu innowacyjności gospodarka Polska zajmuje dopiero 21. miejsce wśród 25 krajów Unii Europejskiej biorąc pod uwagę Syntetyczny Wskaźnik Innowacyjności. Wskaźnik ten obejmował takie aspekty jak: liczba absolwentów studiów wyższych, wydatki na badania i rozwój oraz na innowacje, a także liczbę zgłoszeń patentowych. Korzystny wpływ na pozycję Polski wśród krajów UE wywarła stale rosnąca od 1998 roku liczba absolwentów studiów wyższych. Również jeśli wziąć pod uwagę przedsiębiorczość, pozycja naszego kraju jest dosyć silna. Tylko dzięki przedsiębiorczości będziemy mogli pokonać istniejącą przepaść w rozwoju nowoczesnych i innowacyjnych technologii 3. Tak odległa pozycja naszego kraju wymaga podjęcia szybkich i zdecydowanych działań zwłaszcza, że rozwój działalności innowacyjnej jest jednym z najważniejszych elementów decydujących o rozwoju gospodarczym, zaś współpraca nauki i przemysłu jest obecnie newralgicznym czynnikiem decydującym o konkurencyjności danego regionu lub kraju. Unia Europejska Podkreśleniem ważności i rangi problemu w Unii Europejskiej było opracowanie tzw. Strategii Lizbońskiej, w której założono zwiększenie konkurencyjności Europy i dogonienie światowego lidera pod względem innowacyjności Stanów Zjednoczonych. W 2000 roku na szczycie w Lizbonie szefowie rządów państw 2 Dz. U. Nr 164 poz Raport Innowacyjność 2006 stan innowacyjności, metody wspierania, programy badawcze pod red. Żołnierski A. PARP 2006.

Publikacja sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Publikacja sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Niniejsze opracowanie ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi oficjalnego stanowiska ani Komisji Europejskiej ani Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE. Publikacja sfinansowana

Bardziej szczegółowo

Programy Ramowe UE jako narzędzie realizacji ERA Struktura 7.PR UE. Zasady uczestnictywa

Programy Ramowe UE jako narzędzie realizacji ERA Struktura 7.PR UE. Zasady uczestnictywa Programy Ramowe UE jako narzędzie realizacji ERA Struktura 7.PR UE. Zasady uczestnictywa Renata Downar-Zapolska Regionalny Punkt Kontaktowy ds. 7. PR UE Politechnika Gdańska 1 7. Program Ramowy Badań,

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie projektu do 7PR - aspekty prawne

Przygotowanie projektu do 7PR - aspekty prawne Warszawa, 24.01.2008 Przygotowanie projektu do 7PR - aspekty prawne Marta Kozal Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Umowy w projektach 7PR Komisja Europejska GRANT AGREEMENT Konsorcjum Partner

Bardziej szczegółowo

(2007-2013) Co to jest 7. Program Ramowy UE

(2007-2013) Co to jest 7. Program Ramowy UE Co to jest 7. Program Ramowy UE (2007-2013) Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk Strategia Lizbońska (2000r.) Nowa Strategia

Bardziej szczegółowo

Możliwości udziału firm w 7. Programie Ramowym

Możliwości udziału firm w 7. Programie Ramowym Możliwości udziału firm w 7. Programie Ramowym Do udziału w projektach finansowanych w ramach 7. Programu Ramowego zachęca się przede wszystkim przedsiębiorstwa które są zainteresowane nawiązaniem współpracy

Bardziej szczegółowo

Zasady uczestnictwa w 7.Programie Ramowym. Gdzie szukać dokumentów konkursowych - CORDIS

Zasady uczestnictwa w 7.Programie Ramowym. Gdzie szukać dokumentów konkursowych - CORDIS Szkolenie Ministerstwo Zdrowia 08.04.2011 Zasady uczestnictwa w 7.Programie Ramowym. Gdzie szukać dokumentów konkursowych - CORDIS Joanna Niedziałek Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut

Bardziej szczegółowo

Oferta 7. Programu Ramowego UE Nowy program ramowy UE - HORIZON 2020 Portal EURAXESS Renata Downar-Zapolska

Oferta 7. Programu Ramowego UE Nowy program ramowy UE - HORIZON 2020 Portal EURAXESS Renata Downar-Zapolska Oferta 7. Programu Ramowego UE Nowy program ramowy UE - HORIZON 2020 Portal EURAXESS Renata Downar-Zapolska PODSTAWOWE INFORMACJE O 7. PR UE Program Ramowy (7. PR) jest największym mechanizmem Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Własność intelektualna w CIP ICT PSP

Własność intelektualna w CIP ICT PSP i n P O L A N D Krajowy Punkt Kontaktowy PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE Własność intelektualna w CIP ICT PSP Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej ul. Żwirki i Wigury 81 02-091 Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Rozdział 7. FINANSOWANIE BADAŃ NA RZECZ MŚP I STOWARZYSZEŃ MŚP

Rozdział 7. FINANSOWANIE BADAŃ NA RZECZ MŚP I STOWARZYSZEŃ MŚP Rozdział 7. FINANSOWANIE BADAŃ NA RZECZ MŚP I STOWARZYSZEŃ MŚP Badania na rzecz MŚP i stowarzyszeń MŚP kierują się specyficznymi zasadami. Doświadczenia z 6PR pokazały, że projekty typu CRAFT i Collective

Bardziej szczegółowo

Możliwości wsparcia z funduszy UE. Zbigniew Krzewiński

Możliwości wsparcia z funduszy UE. Zbigniew Krzewiński Możliwości wsparcia z funduszy UE Zbigniew Krzewiński krzew@man.poznan.pl Plan prezentacji 1. Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2. 7. Program Ramowy 3. Program technostarterów WRPO Priorytety

Bardziej szczegółowo

Barbara Trammer. 17 czerwca 2014 RPK, Białystok ASPEKTY FINANSOWE PROJEKTÓW HORYZONT 2020

Barbara Trammer. 17 czerwca 2014 RPK, Białystok ASPEKTY FINANSOWE PROJEKTÓW HORYZONT 2020 17 czerwca 2014 RPK, Białystok ASPEKTY FINANSOWE PROJEKTÓW HORYZONT 2020 Barbara Trammer Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii

Bardziej szczegółowo

Korzyści z udziału w 7. Programie Ramowym UE - - współpraca nauki i przemysłu

Korzyści z udziału w 7. Programie Ramowym UE - - współpraca nauki i przemysłu Korzyści z udziału w 7. Programie Ramowym UE - - współpraca nauki i przemysłu Plan Rozwój innowacyjności 7. Program Ramowy UE struktura i projekty Platformy Technologiczne Zasady Uczestnictwa Finansowanie

Bardziej szczegółowo

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe

Bardziej szczegółowo

Rodzaje projektów w 7.Programie Ramowym w priorytecie Zdrowie

Rodzaje projektów w 7.Programie Ramowym w priorytecie Zdrowie Szkolenie, Ministerstwo Zdrowia 08.04.2011 Rodzaje projektów w 7.Programie Ramowym w priorytecie Zdrowie Joanna Niedziałek Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów

Bardziej szczegółowo

Zasady uczestnictwa w programie Horyzont 2020

Zasady uczestnictwa w programie Horyzont 2020 Zasady uczestnictwa w programie Horyzont 2020 Agnieszka, Murzec-Wojnar Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE www.uwm.edu.pl/rpk agnieszka.murzec@uwm.edu.pl Struktura H2020 HORYZONT 2020 Czas

Bardziej szczegółowo

Zasady prawne i finansowe w projekcie 7PR umowa konsorcjum dr Jacek Firlej

Zasady prawne i finansowe w projekcie 7PR umowa konsorcjum dr Jacek Firlej Zasady prawne i finansowe w projekcie 7PR umowa konsorcjum dr Jacek Firlej - Podpisanie umowy jest obowiązkowe chyba, ze Call for proposals stanowi inaczej, i powinno nastąpić przed uruchomieniem projektu.

Bardziej szczegółowo

Zasady uczestnictwa. w Horyzoncie 2020 Elżbieta Olejnik Wrocław, 4 listopada 2014

Zasady uczestnictwa. w Horyzoncie 2020 Elżbieta Olejnik Wrocław, 4 listopada 2014 Zasady uczestnictwa w Horyzoncie 2020 Elżbieta Olejnik Wrocław, 4 listopada 2014 Horyzont 2020 - finansowanie badań i innowacji innowacyjność konkurencyjność Struktura Programu 35000 30000 25000 Horyzont

Bardziej szczegółowo

MALI I ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCY W PROGRAMIE HORYZONT 2020 REGIONALNY PUNKT KONTAKTOWY PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE PRZY UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM

MALI I ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCY W PROGRAMIE HORYZONT 2020 REGIONALNY PUNKT KONTAKTOWY PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE PRZY UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM CO TO JEST H2020? MALI I ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCY W PROGRAMIE HORYZONT 2020 REGIONALNY PUNKT KONTAKTOWY PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE PRZY UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM CO TO JEST H2020? Największy program Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Bartosz Majewski. 2 lipca2014 Białystok. Prawo Własności Intelektualnej w programie HORYZONT 2020

Bartosz Majewski. 2 lipca2014 Białystok. Prawo Własności Intelektualnej w programie HORYZONT 2020 2 lipca2014 Białystok Prawo Własności Intelektualnej w programie HORYZONT 2020 Bartosz Majewski Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG) Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Program Badań Stosowanych Projekty Badawcze Rozwojowe Projekty Celowe Inicjatywa Technologiczna Innotech Program Badań Stosowanych PBS Program Badań Stosowanych Narodowego

Bardziej szczegółowo

www.cru.uni.lodz.pl HORIZON 2020

www.cru.uni.lodz.pl HORIZON 2020 HORIZON 2020 Program Ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020) CO TO JEST H2020? Największy program Komisji Europejskiej na badania i innowacje Budżet na lata 2014-2020 to prawie 80 mld

Bardziej szczegółowo

Działania zakładane w Programie będą wdrażane za pomocą partnerstw realizowanych na różnych poziomach:

Działania zakładane w Programie będą wdrażane za pomocą partnerstw realizowanych na różnych poziomach: Wytyczne MRR dotyczące partnerstw w ramach Programu Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego

Bardziej szczegółowo

Temat wystąpienia UNIJNE INWESTYCJE W KAPITAŁ LUDZKI AGNIESZKA KOSICKA JOANNA KICA PMC-PROJECT MANAGEMENT CONSULTING

Temat wystąpienia UNIJNE INWESTYCJE W KAPITAŁ LUDZKI AGNIESZKA KOSICKA JOANNA KICA PMC-PROJECT MANAGEMENT CONSULTING Temat wystąpienia UNIJNE INWESTYCJE W AGNIESZKA KOSICKA JOANNA KICA PMC-PROJECT MANAGEMENT CONSULTING UNIJNE INWESTYCJE W JAK ZWIĘKSZYĆ EFEKTYWNOŚĆ ZARZĄDZANIA KADRAMI Z WYKORZYSTANIEM FUNDUSZY UE? JAKIE

Bardziej szczegółowo

Finansowanie badań i innowacji w programie ramowym UE HORYZONT 2020

Finansowanie badań i innowacji w programie ramowym UE HORYZONT 2020 Gdańsk, dn. 23.06.2017 r. Finansowanie badań i innowacji w programie ramowym UE HORYZONT 2020 Magdalena Urbanowicz Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych UE POLITECHNIKA GDAŃSKA W prezentacji wykorzystano

Bardziej szczegółowo

Żywność rolnictwo i biotechnologie w 7.Programie Ramowym oferta dla instytucji naukowych

Żywność rolnictwo i biotechnologie w 7.Programie Ramowym oferta dla instytucji naukowych Seminarium, MRiRW Warszawa, 21.03.2012 Żywność rolnictwo i biotechnologie w 7.Programie Ramowym oferta dla instytucji naukowych Bożena Podlaska Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut

Bardziej szczegółowo

Poszukiwanie partnerów czyli jak stworzyć dobre konsorcjum

Poszukiwanie partnerów czyli jak stworzyć dobre konsorcjum Poszukiwanie partnerów czyli jak stworzyć dobre konsorcjum Konsorcjum w projektach europejskich Konsorcjum zespół partnerów, którzy wspólnie składają wniosek i odpowiadają za realizację projektu. W konsorcjum

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 4 marca 2009 Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Program Operacyjny Kapitał Ludzki Paulina Gąsiorkiewicz-Płonka Zastępca Dyrektora Departament Wdrożeń i Innowacji Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i

Bardziej szczegółowo

Programy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wspierające przedsiębiorczość akademicką oraz transfer technologii

Programy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wspierające przedsiębiorczość akademicką oraz transfer technologii Programy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wspierające przedsiębiorczość akademicką oraz transfer technologii Marta Pytlarczyk Zastępca Dyrektora Departament Wdrożeń i Innowacji IniTech projekt rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

Horyzont 2020. W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały udostępnione m.in. przez KE i/lub Ministerstwa oraz Agendy RP

Horyzont 2020. W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały udostępnione m.in. przez KE i/lub Ministerstwa oraz Agendy RP Horyzont 2020 Warszawa, 16 Grudnia 2013 r. " European Union, 2013 Horyzont 2020 Program Ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020) Informacje o programie Prelegenci: Joanna Niedziałek Krajowy

Bardziej szczegółowo

Anna Pytko. HORYZONT 2020 Ministerstwo Zdrowia 07.05.2014. Prelegent

Anna Pytko. HORYZONT 2020 Ministerstwo Zdrowia 07.05.2014. Prelegent HORYZONT 2020 Ministerstwo Zdrowia 07.05.2014 Program HORYZONT 2020 Prelegent Anna Pytko Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii

Bardziej szczegółowo

XII Sympozjum Krajowej Rady Koordynatorów Projektów Badawczych Unii Europejskiej (KRAB)

XII Sympozjum Krajowej Rady Koordynatorów Projektów Badawczych Unii Europejskiej (KRAB) XII Sympozjum Krajowej Rady Koordynatorów Projektów Badawczych Unii Europejskiej (KRAB) Pozyskiwanie i realizacja projektów HORYZONT 2020 we współpracy z przemysłem Proces oceny projektów Małgorzata Świderska

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO Załącznik do uchwały nr 463 Senatu UZ z 29.04.2015r. REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO 1. Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Finansowanie badań w Programie Ramowym Horizon 2020 możliwości

Finansowanie badań w Programie Ramowym Horizon 2020 możliwości Telemedycyna i ezdrowie 2014 Finansowanie badań w Programie Ramowym Horizon 2020 możliwości Prelegent: Joanna Niedziałek W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały udostępnione m.in. przez KE i/lub

Bardziej szczegółowo

2011-04-08. Konsorcjum grupa partnerów wspólnie składająca wniosek i odpowiedzialna za jego realizację.

2011-04-08. Konsorcjum grupa partnerów wspólnie składająca wniosek i odpowiedzialna za jego realizację. Określenie potrzeb do realizacji projektu Poszukiwanie partnerów do projektu i tworzenie dobrego konsorcjum Nasz pomysł co chcemy robić? Jakie są nasze cele? (analiza możliwości, terminów, sposobu wykonania

Bardziej szczegółowo

Wyzwania i bariery we współpracy uczelni z przedsiębiorstwami w komercjalizacji wyników badań naukowych

Wyzwania i bariery we współpracy uczelni z przedsiębiorstwami w komercjalizacji wyników badań naukowych Wyzwania i bariery we współpracy uczelni z przedsiębiorstwami w komercjalizacji wyników badań naukowych przy wykorzystaniu instrumentów Programu Badań Stosowanych oraz programu INNOTECH Damian Kuźniewski

Bardziej szczegółowo

DOTACJE NA B+R. ncbr.gov.pl. #NCBRdlaFirm

DOTACJE NA B+R. ncbr.gov.pl. #NCBRdlaFirm DOTACJE NA B+R ncbr.gov.pl #NCBRdlaFirm Narodowe Centrum Badań i Rozwoju agencja wykonawcza Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego łączy świat nauki i biznesu współfinansowanie procesów B+R i wsparcie rodzimych

Bardziej szczegółowo

Rola Urzędu Patentowego w innowacyjnej gospodarce z punktu widzenia instytucji akademickich

Rola Urzędu Patentowego w innowacyjnej gospodarce z punktu widzenia instytucji akademickich 1 Rola Urzędu Patentowego w innowacyjnej gospodarce z punktu widzenia instytucji akademickich Konferencja Własność przemysłowa w innowacyjnej gospodarce transfer technologii z uniwersytetów do przemysłu

Bardziej szczegółowo

Stypendia Marie-Curie

Stypendia Marie-Curie Stypendia Marie-Curie Agnieszka Murzec -Wojnar Biuro ds. Współpracy Międzynarodowej ul. Oczapowskiego 2; 10-719 Olsztyn tel. 89/ 5233467 agnieszka.murzec@uwm.edu.pl podnoszenie kwalifikacji pracowników

Bardziej szczegółowo

Akcje Marie Curie szansą dla przemysłu

Akcje Marie Curie szansą dla przemysłu Warszawa, 25.05.2009 Akcje Marie Curie szansą dla przemysłu Bogna Hryniszyn Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk 7PR: Struktura

Bardziej szczegółowo

Projekty wspierające współpracę przemysłu z nauką. IAPP Industry - Academia Partnerships and Pathways

Projekty wspierające współpracę przemysłu z nauką. IAPP Industry - Academia Partnerships and Pathways Projekty wspierające współpracę przemysłu z nauką IAPP Industry - Academia Partnerships and Pathways Szkolenie początkujących naukowców - Sieci Marie Curie (ITN) Rodzaje stypendiów Marie Curie Kształcenie

Bardziej szczegółowo

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej W prezentacji przedstawione zostaną: Cele programu Interreg IVC Priorytety programu Typy działań

Bardziej szczegółowo

Transfer technologii z uczelni do przemysłu

Transfer technologii z uczelni do przemysłu Transfer technologii z uczelni do przemysłu Olaf Gajl Podsekretarz Stanu w MNiSW Krzysztof J. Kurzydłowski Podsekretarz Stanu w MNiSW Innowacyjna pozycja Polski (European Innovation Scoreboard 2006) 2005

Bardziej szczegółowo

Program HORYZONT 2020

Program HORYZONT 2020 Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego 16.12.2013 Program HORYZONT 2020 Ewa Szkiłądź Koordynator priorytetu Zdrowie Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów

Bardziej szczegółowo

IEE w nowej perspektywie finansowej

IEE w nowej perspektywie finansowej IEE w nowej perspektywie finansowej Wieloletnia Perspektywa Finansowa 2014-2020 Propozycje Komisji z 29 czerwca 2011 r. 1. Wzrost ( 491mld) Edukacja, Sport Zjednoczo na Europa Spójność Konkurencyjność

Bardziej szczegółowo

Klastry wyzwania i możliwości

Klastry wyzwania i możliwości Klastry wyzwania i możliwości Stanisław Szultka Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 29 września 2015 Klastry wyzwania nowej perspektywy 1. Klastry -> inteligentne specjalizacje 2. Organizacje klastrowe

Bardziej szczegółowo

DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO INFORMACJE DLA ORGANIZACJI SPOZA SEKTORA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO aktualizacja: kwiecień 2018 r. SPIS TREŚCI Jak wziąć udział w programie Erasmus+?... 3 Przyjmowanie zagranicznych studentów na praktyki...

Bardziej szczegółowo

Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej

Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej Wrocławskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej Prof. zw. dr hab. inż. Jan Koch Wrocław, 14 grudnia 2011 r. Akt powołania i statut WCTT Centrum powołano 23 marca 1995 r. WCTT jest pierwszym

Bardziej szczegółowo

Procedura przyznawania dofinansowania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektów w ramach Inicjatywy EUREKA

Procedura przyznawania dofinansowania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektów w ramach Inicjatywy EUREKA NARODOWE CENTRUM BADAŃ I ROZWOJU ul. Nowogrodzka 47a 00-695 Warszawa tel: +48 22 24 42 858 fax: +48 22 20 13 408 sekretariat@ncbir.gov.pl Procedura przyznawania dofinansowania przez Narodowe Centrum Badań

Bardziej szczegółowo

Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU. www.asm-poland.com.pl

Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU. www.asm-poland.com.pl Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU www.asm-poland.com.pl Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ

Bardziej szczegółowo

Informacja dla wnioskodawców

Informacja dla wnioskodawców Informacja dla wnioskodawców ubiegających się o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach programów ERA-NET, ERA-NET PLUS, ERA-NET Co-fund, inicjatyw typu JPI oraz programów podejmowanych na mocy

Bardziej szczegółowo

OŚRODEK TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

OŚRODEK TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego z programu "Inkubator Innowacyjności" w ramach projektu systemowego Wsparcie systemu zarządzania badaniami naukowymi oraz ich wynikami,

Bardziej szczegółowo

Prelegent: Barbara Trammer

Prelegent: Barbara Trammer Horyzont 2020 I Dzień Informacyjny Warszawa, 7 październik 2013 PODSTAWOWE ZASADY UCZESTNICTWA Prelegent: Barbara Trammer Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów

Bardziej szczegółowo

Fundusze Europejskie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacji

Fundusze Europejskie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacji Fundusze Europejskie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacji Webinarium nr 4-8 grudnia 2016 Projekt Fundusze Europejskie na jedynce prasy lokalnej i regionalnej jest realizowany w ramach konkursu

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych

Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Na realizacje projektów do Polski w latach 2014-2020 z budżetu Unii Europejskiej trafić ma 82,5 mld euro Kwota zostanie podzielona odpowiednio:

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EAC/S20/2019. Sport jako narzędzie integracji i włączenia społecznego uchodźców

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EAC/S20/2019. Sport jako narzędzie integracji i włączenia społecznego uchodźców ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EAC/S20/2019 Sport jako narzędzie integracji i włączenia społecznego uchodźców Niniejsze zaproszenie do składania wniosków ma na celu wdrożenie rocznego programu prac

Bardziej szczegółowo

Program Leonardo da Vinci

Program Leonardo da Vinci Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Program Leonardo da Vinci Umowa finansowa Projekty transferu innowacji 14.09.2011 r. Warszawa Proces kontraktowania

Bardziej szczegółowo

Marta Pytlarczyk Zastępca Dyrektora Departament Wdrożeń i Innowacji

Marta Pytlarczyk Zastępca Dyrektora Departament Wdrożeń i Innowacji Instrumenty wspierania transferu technologii przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Patent PLUS wsparcie patentowania wynalazków, Kreator innowacyjności wsparcie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej

Bardziej szczegółowo

SPO RZL. PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3. DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki

SPO RZL. PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3. DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3 PRIORYTET 2 SPO RZL Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki CEL: Podniesienie konkurencyjności i rozwój potencjału

Bardziej szczegółowo

KREATYWNA EUROPA PODPROGRAM MEDIA. dostępność środków po przyjęciu budżetu na rok 2018 przez władzę budżetową,

KREATYWNA EUROPA PODPROGRAM MEDIA. dostępność środków po przyjęciu budżetu na rok 2018 przez władzę budżetową, KREATYWNA EUROPA PODPROGRAM MEDIA ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EACEA/18/2017: WSPARCIE NA UZYSKANIE DOSTĘPU DO RYNKÓW OSTRZEŻENIE: Niniejsze zaproszenie do składania wniosków jest uzależnione od:

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Młodzież. Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży

Erasmus+ Młodzież. Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży Erasmus+ Młodzież Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży Cele wspieranie współpracy w dziedzinie młodzieży między krajami uczestniczącymi w programie i krajami partnerskimi z różnych regionów

Bardziej szczegółowo

Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej

Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej Projekty mobilności kadry edukacji szkolnej Dzięki projektom mobilności szkoły mogą zaoferować swoim nauczycielom i pozostałej kadrze pedagogicznej możliwości i zachęty w zakresie zdobywania nowych kompetencji

Bardziej szczegółowo

7. Programu Ramowego w obszarze tematycznym IDEAS

7. Programu Ramowego w obszarze tematycznym IDEAS Biuro Konsultingowe ADVISER prezentuje Państwu możliwości finansowania projektów badawczych w ramach ogłoszonego naboru wniosków 7. Programu Ramowego w obszarze tematycznym IDEAS Olsztyn 2010 Program wspiera

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PROJEKTU BIO-TECH TRANSFER. 1. Informacje ogólne

REGULAMIN PROJEKTU BIO-TECH TRANSFER. 1. Informacje ogólne REGULAMIN PROJEKTU BIO-TECH TRANSFER 1. Informacje ogólne Niniejszy dokument określa zasady, zakres i warunki uczestnictwa w Projekcie pt.,,bio-tech Transfer. Staże i szkolenia biotechnologiczne w INNO-GENE

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY EDUKACYJNE UE

PROGRAMY EDUKACYJNE UE 1. 2. LLP/COMENIUS 3. LLP/GRUNDTVIG 4. LLP/LEONARDO DA VINCI 5. FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY 6. ERASMUS-MUNDUS 7. TEMPUS : 1. DZIAŁANIA ZDECENTRALIZOWANE: 1.1 MOBILNOŚĆ STUDENTÓW I KADRY (SMS, SMP,

Bardziej szczegółowo

Europejskie programy łączące MŚP ze sferą nauki ogólny obraz i analiza przypadków

Europejskie programy łączące MŚP ze sferą nauki ogólny obraz i analiza przypadków Europejskie programy łączące MŚP ze sferą nauki ogólny obraz i analiza przypadków Place DD/MM/YYYY Izabela Stelmaszewska Patyk Poznański Park Naukowo Technologiczny Fundacji UAM 19 maja 2011, Gliwice Działania

Bardziej szczegółowo

i monitorowaniu polityki i całego programu Review Expert - pomoc w kontroli realizacji

i monitorowaniu polityki i całego programu Review Expert - pomoc w kontroli realizacji Jak zostać ekspertem Komisji Europejskiej? Ekspert - ale jaki? Evaluator Expert - pomoc w ocenie wniosków Monitor Expert - pomoc w ocenie i monitorowaniu polityki i całego programu Review Expert - pomoc

Bardziej szczegółowo

TEKSTY PRZYJĘTE. Absolutorium z wykonania budżetu za rok 2013: wspólne przedsięwzięcie Ogniwa paliwowe i technologie wodorowe

TEKSTY PRZYJĘTE. Absolutorium z wykonania budżetu za rok 2013: wspólne przedsięwzięcie Ogniwa paliwowe i technologie wodorowe Parlament Europejski 204-209 TEKSTY PRZYJĘTE P8_TA(205)066 Absolutorium z wykonania budżetu za rok 203: wspólne przedsięwzięcie Ogniwa paliwowe i technologie wodorowe. Decyzja Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Enterprise Europe Network wsparcie dla biznesu w zasięgu ręki

Enterprise Europe Network wsparcie dla biznesu w zasięgu ręki Enterprise Europe Network wsparcie dla biznesu w zasięgu ręki Justyna Kulawik European Commission Enterprise and Industry Trochę historii sieć Euro Info Centres (EIC) Sieć Euro Info Centres powstała w

Bardziej szczegółowo

Erasmus+ Młodzież. Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży

Erasmus+ Młodzież. Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży Erasmus+ Młodzież Akcja 2. Budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży Cele wspieranie współpracy w dziedzinie młodzieży między Krajami Programu i Krajami Partnerskimi z różnych regionów świata, a dzięki

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR L 351/40 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 20.12.2012 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. ustanawiające przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych

Bardziej szczegółowo

Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem działalności innowacyjnej- działania PARP

Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem działalności innowacyjnej- działania PARP Mirosław Marek PARP, Prezes Zarządu Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem działalności innowacyjnej- działania PARP Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)

Bardziej szczegółowo

Anna Ober r.

Anna Ober r. Anna Ober 15.10.2015 r. 4.1.4 PO Inteligentny Rozwój http://www.ncbr.gov.pl/fundusze-europejskie/poir/konkursy/konkurs14142015/ Składanie wniosków do 19.11.2015 r. Projekt powinien obejmować badania przemysłowe

Bardziej szczegółowo

Program Leonardo da Vinci

Program Leonardo da Vinci Program Leonardo da Vinci Program Leonardo da Vinci propaguje działania zmierzające do poprawy jakości systemów kształcenia i szkolnictwa zawodowego oraz dostosowania rynku edukacyjnego do wymogów rynku

Bardziej szczegółowo

Seminarium informacyjne programu UE HORYZONT 2020

Seminarium informacyjne programu UE HORYZONT 2020 Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk, 05.02.2019 r. Seminarium informacyjne programu UE HORYZONT 2020 Renata Downar-Zapolska Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych UE POLITECHNIKA GDAŃSKA W niniejszej

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI Definicje

REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI Definicje REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI 2.0 1 Definicje Używane w niniejszym Regulaminie pojęcia oznaczają: 1. Projekt - projekt pn. Inkubator Innowacyjności

Bardziej szczegółowo

Szkolnictwo Wyższe i Nauka

Szkolnictwo Wyższe i Nauka Szkolnictwo Wyższe i Nauka Priorytet IV Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 2013 Departament Wdrożeń i Innowacji Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet IV PO

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA: 1 NABÓR PWT PBU Numer KATEGORIA PYTANIE ODPOWIEDŹ

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA: 1 NABÓR PWT PBU Numer KATEGORIA PYTANIE ODPOWIEDŹ NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA: 1 NABÓR PWT PBU 2014-2020 Numer KATEGORIA PYTANIE ODPOWIEDŹ 1 Wniosek o dofinansowanie 2 Wniosek o dofinansowanie 3 instytucji 4 instytucji 5 6 W ilu kopiach należy złożyć

Bardziej szczegółowo

KREATYWNA EUROPA ( ) Podprogram Kultura. Zaproszenie do składania wniosków

KREATYWNA EUROPA ( ) Podprogram Kultura. Zaproszenie do składania wniosków KREATYWNA EUROPA (2014 2020) Podprogram Kultura Zaproszenie do składania wniosków Zaproszenie do składania wniosków EACEA 32/2019: Wsparcie dla projektów współpracy europejskiej w 2020 r. UWAGA: Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w Horyzoncie 2020

Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w Horyzoncie 2020 Horyzont 2020 Instrument MŚP Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w Horyzoncie 2020 Marta Krutel Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN www.kpk.gov.pl

Bardziej szczegółowo

ROLA KOORDYNATORA. Komunikacja pomiędzy konsorcjum a KE/Agencją. Gromadzenie i przegląd dokumentów i informacji

ROLA KOORDYNATORA. Komunikacja pomiędzy konsorcjum a KE/Agencją. Gromadzenie i przegląd dokumentów i informacji ROLA KOORDYNATORA Monitorowanie realizacji projektu Komunikacja pomiędzy konsorcjum a KE/Agencją Koordynator nie może tych zadań delegować, Gromadzenie i przegląd dokumentów i informacji wymaganych przez

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ Cel główny WRPO 2014+: Poprawa konkurencyjności i spójności województwa Alokacja środków WRPO

Bardziej szczegółowo

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Bardziej szczegółowo

ZASADY UCZESTNICTWA Horyzont 2020

ZASADY UCZESTNICTWA Horyzont 2020 RPK Politechnika Śląska 19 grudnia 2013 ZASADY UCZESTNICTWA Horyzont 2020 Prelegent: Barbara Trammer Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej

Bardziej szczegółowo

Oferta dla przedsiębiorców w obszarze działania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej perspektywie finansowej na lata

Oferta dla przedsiębiorców w obszarze działania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej perspektywie finansowej na lata Oferta dla przedsiębiorców w obszarze działania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej perspektywie finansowej na lata 2007-2013 Warszawa, 17 maja 2007 r. Priorytety: Instytucja odpowiedzialna

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU

ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU maj-czerwiec, 2013 ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz odnoszący się do obszarów, form i trybów finansowania przez Komisję Europejską badań naukowych w okresie 2014-2020.

Kwestionariusz odnoszący się do obszarów, form i trybów finansowania przez Komisję Europejską badań naukowych w okresie 2014-2020. Kwestionariusz odnoszący się do obszarów, form i trybów finansowania przez Komisję Europejską badań naukowych w okresie 2014-2020. W poniższej tabeli w kolumnie A - proszę zaznaczyć podmiot, który Państwo

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ MECHANICZNY Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji. Wydatki strukturalne EWIDENCJONOWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ

WYDZIAŁ MECHANICZNY Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji. Wydatki strukturalne EWIDENCJONOWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ WYDZIAŁ MECHANICZNY Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Wydatki strukturalne EWIDENCJONOWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ 13 maja 2011 Wydatki strukturalne akty prawne Ustawa o finansach publicznych z dn.

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI + 1 Definicje

REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI + 1 Definicje REGULAMIN KONKURSU NA REALIZACJĘ PRAC B+R W RAMACH PROJEKTU INKUBATOR INNOWACYJNOŚCI + 1 Definicje Używane w niniejszym Regulaminie pojęcia oznaczają: 1. Centrum Innowacji i Transferu Technologii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Irena Romańczuk Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Bardziej szczegółowo

Faza 3. Faza 3: Komercjalizacja

Faza 3. Faza 3: Komercjalizacja Faza 3 Faza 3: Komercjalizacja Ułatwiony dostęp do prywatnego kapitału i środowiska ułatwiającego wprowadzenie innowacji, także możliwość skorzystania z takich działań wspierających jak networking, szkolenia,

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania współpracy przemysł - nauka w zakresie prac badawczo - rozwojowych

Możliwości finansowania współpracy przemysł - nauka w zakresie prac badawczo - rozwojowych Seminarium Nowoczesne Materiały i Technologie dla elektroenergetyki Kraków, 26 września 2014r. Możliwości finansowania współpracy przemysł - nauka w zakresie prac badawczo - rozwojowych dr inż. Grzegorz

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego Szczegółowe nakłady na realizację Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego. Dokument przedstawia w formie tabelarycznej szacunkową

Bardziej szczegółowo

Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG Wybrane aspekty prawne

Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG Wybrane aspekty prawne Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG Wybrane aspekty prawne Wnioskodawca Konsorcjum naukowe z art. 2 pkt 12 ustawy o zasadach finansowania nauki, zgodnie z wymogiem regulaminu konkursu:

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla biznesu oferta Enterprise Europe Network. Magdalena Mikołajczyk 07.06.2016r.

Wsparcie dla biznesu oferta Enterprise Europe Network. Magdalena Mikołajczyk 07.06.2016r. Wsparcie dla biznesu oferta Enterprise Europe Network Magdalena Mikołajczyk 07.06.2016r. Największa na świecie sieć non profit wspierająca MŚP w internacjonalizacji 60 krajów: Europa, Azja, Ameryka Płd.

Bardziej szczegółowo

MŚP w 7 Programie Ramowym: Współpraca, Ludzie

MŚP w 7 Programie Ramowym: Współpraca, Ludzie Warszawa, 29.02.2012 MŚP w 7 Programie Ramowym: Współpraca, Ludzie Katarzyna Walczyk-Matuszyk Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii

Bardziej szczegółowo