Pracownia Eksploatacji w Warunkach Zagrożeń Naturalnych ZAGROŻENIA NATURALNE
|
|
- Łucja Czyż
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZAGROŻENIA NATURALNE
2
3 Zagrożenie wodne oznacza możliwość wdarcia lub niekontrolowanego dopływu wody, solanki, ługów albo wody z luźnym materiałem, do wyrobisk, stwarzającą niebezpieczeństwo dla ruchu zakładu górniczego lub jego pracowników. Rozporządzenie MSWiA z dnia 14 VI 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych Ustala się trzy stopnie zagrożenia wodnego w podziemnych zakładach górniczych (za wyjątkiem soli). I. DO PIERWSZEGO STOPNIA ZAGROŻENIA WODNEGO zalicza się złoża lub ich części, jeżeli : 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni są izolowane warstwą skał nieprzepuszczalnych od części górotworu, w obrębie której wykonano lub planuje się wykonanie wyrobisk, lub 2) poziomy wodonośne są izolowane od istniejących oraz projektowanych wyrobisk warstwą skał o wystarczającej miąższości i ciągłości lub z poziomów wodonośnych odprowadzono zasoby statyczne wód, o dopływ z zasobów dynamicznych ma stałe natężenie umożliwiające bieżące odwadnianie wyrobisk lub II. DO DRUGIEGO STOPNIA ZAGROŻENIA WODNEGO zalicza się złoża lub ich części, jeżeli : 1 ) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni mogą w sposób pośredni, w szczególności przez infiltrację lub przeciekanie spowodować zawodnienie wyrobisk lub 2 ) w stropie lub spągu złoża albo części górotworu, w której są wykonywane lub przewidziane do drążenia wyrobiska, istnieje poziom wodonośny typu porowego, nieoddzielony wystarczającą po względem miąższości i ciągłą warstwą izolującą od złoża albo wyrobisk, lub 3 ) występują uskoki wodonośne rozpoznane pod względem zawodnienia i lokalizacji, lub 4 ) występują otwory wiertnicze nie zlikwidowane prawidłowo albo nie ma danych o sposobie ich likwidacji, jeżeli otwory te stwarzają możliwość przepływu wód z powierzchniowych lub podziemnych zbiorników wodnych oraz poziomów wodonośnych.
4 III. DO TRZECIEGO STOPNIA ZAGROŻENIA WODNEGO zalicza się złoża lub ich części, jeżeli: 1 ) zbiorniki lub cieki na powierzchni stwarzają możliwość bezpośredniego wdarcia się wody do wyrobisk, lub 2 ) w stropie lub spągu złoża albo części górotworu, w której są wykonywane lub przewidywane do drążenia wyrobiska, istnieje poziom wodonośny typu szczelinowego lub szczelinowo kawernistego, nie oddzielony wystarczającą pod względem miąższości i ciągłą warstwą izolującą od złoża albo wyrobisk, lub 3 ) w części górotworu, w której wykonano lub planuje się wykonanie wyrobisk, albo w ich bezpośrednim sąsiedztwie występują zbiorniki wodne zawierające wodę pod ciśnieniem w stosunku do spągu tych wyrobisk, lub 4 ) występują uskoki wodonośne o niedostatecznie rozpoznanym zawodnieniu bądź lokalizacji, lub 5 ) istnieje możliwość wdarcia wody lub wody z luźnym materiałem z innych źródeł niż określone w pkt. 1 4.
5 ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ WODNYCH 1. Zbiorniki i cieki powierzchniowe naturalne i sztuczne (stawy, jeziora, rzeki, kanały) 2. Wody podziemne: - warstwy wodonośne - zawodnione uskoki, szczeliny i kawerny - nie zlikwidowane otwory wiertnicze przechodzące przez warstwy wodonośne lub zbiorniki wodne RODZAJE ZAGROŻEŃ A. Zagrożenie bezpośrednie wszystkie nagłe wypływy do wyrobisk pochodzące: - warstwy, w której drążone jest wyrobisko, - szczeliny uskokowej, - nadległego poziomu wodonośnego lub wód powierzchniowych, gdy warstwa izolacyjna zostanie przerwana na wskutek osiadania górotworu - cieków powierzchniowych w zasięgu leja depresji B. Zagrożenie pośrednie dopływ wód pochodzący z nadległych lub poniżej zalegajacych poziomów wodonośnych przez: - - nieszczelności w obudowie szybu, - - źle zlikwidowanych otworów wiertniczych, - Starych wyrobisk mających kontakt z wodami powierzchniowymi
6 PROFILAKTYCZNE ZABEZPIECZENIE KOPALNI PRZED ZAGROŻENIEM WODNYM Zależnie od warunków hydrogeologicznych stosuje się: A. Metody naturalne: 1. Filary ochronne pozostawiane pod rzekami i stawami. Wyznacza się pozostawiając pas m nie wybranego złoża. Od granic wyznacza się filar pod kątem tarcia wewnętrznego górotworu. Taki filar wyznacza się, gdy warstwa izolacyjna jest niedostateczna. 2. Filary bezpieczeństwa (półki ochronne) pozostawiany jako wodoszczelne ekrany dla poziomów wodonośnych występujących w górotworze i pod ciekami powierzchniowymi. Przy wychodniach pod poziomami wodonośnymi pozostawia się filary o grubości 8 x miąższość złoża, ale nie mniej niż 20 m. Ponadto filary takie pozostawia się wzdłuż zawodnionych zrobów, uskoków i zbiorników kurzawkowych. B. Metody specjalne: 3. Drążenie wyrobisk udostępniających i przygotowawczych - dla wyrobisk poziomych z wierceniem wyprzedzających otworów wiertniczych a. otwory wyprzedzające przedwierty długości ponad 5 m w czole przodka i w stronę spodziewanego zagrożenia, b. otwory badawcze minimum 25 m w czole wyrobiska i minimum 8 m poza obrys wyrobiska w stropie, spągu i ociosach, c. otwory drenażowe likwidujące stan zagrożenia. - dla wyrobisk pionowych (przy głębieniu szybów) odwadnianie wyprzedzające, cementacja wyprzedzająca, mrożenie górotworu 4. Systemy eksploatacji i sposób likwidacji zrobów Proponuje się systemy z utrzymaniem stropu, przez pozostawianie filarów technologicznych lub z likwidacją zrobów podsadzką hydrauliczną lub suchą. Przy systemach z zawałem wymiary wyrobisk eksploatacyjnych dobiera się tak, aby ograniczyć zasięg strefy zawału i spękań górotworu dla ochrony warstwy izolującej.
7 5. Prowadzenie robót pod osłoną tam wodnych 6. stosowanie sztucznych ekranów izolacyjnych
8 ZAGROŻENIE GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen 0,03% dwutlenek węgla 0,93% argon oraz inne gazy szlachetne Powietrze kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego spowodowana jest: naturalnym wydzielaniem się gazów z górotworu procesom utleniania (powolne, szybkie, gwałtowne) wykonywaniem robót strzałowych pracą maszyn spalinowych gniciem substancji organicznych oddychaniem ludzi rozpadem radioaktywnych pierwiastków
9 1. Ilość powietrza doprowadzana do wyrobisk powinna zapewniać utrzymanie w tych wyrobiskach wymaganego składu powietrza i temperatury. 2. Wszystkie dostępne wyrobiska i pomieszczenia przewietrza się w taki sposób, aby zawartość tlenu w powietrzu nie była mniejsza niż 19% (objętościowo), a najwyższe dopuszczalne stężenia gazów w powietrzu nie przekraczały wartości określonych w tabeli. 3. Skróty wymienione w ust. 2 oznaczają: NDS najwyższe dopuszczalne stężenie średnio ważone, NDSCh - najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe, zdefiniowane w odrębnych przepisach.
10 Zestawienie wartości NDS i NDSCh dla gazów trujących występujących w kopalniach Rodzaj gazu NDS średnie (ważone) stężenie z 8 godzin zmiany NDSCh dopuszczalne stężenie chwilowe max. 2 x 15 min [mg/m 3 ] obj. [%] [mg/m 3 ] obj. [%] Dwutlenek węgla CO 2-1,0-1,0 Tlenek węgla CO 30 0, ,015 Tlenki azotu NO i NO 2 5 0, ,00052 Siarkowodór H 2 S 10 0, Dwutlenek siarki SO 2 2 0,
11 NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE (NDS) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie ważone stężeń, których oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego, dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie stężeń, które nie powinny spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występują w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż dwa razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina
12 WŁAŚCIWOŚCI GAZÓW Pracownia Eksploatacji w Warunkach Zagrożeń Naturalnych Nazwa gazu i symbol chemiczny Działanie na człowieka Ciężar właściwy [ g/dcm 3 ] Barwa Zapach Dawka trująca Tlen O 2 niezbędny do życia 1,42 Azot - N 2 obojętny 1,25 Tlenek węgla -CO trujący 1,25 0,3 Dwutlenek węgla-co 2 duszący 1,97 2,0 Siarkowodór H 2 S trujący 1,53 zepsute jaja 0,08 Tlenek azotu NO trujący 1,34 żółto-brązowa gryzący 0,02 Dwutlenek siarki- SO 2 trujący 2,93 gryzący 0,08 Wodór - H 2 obojętny 0,09 Metan CH 4 obojętny 0,71
13 WYBUCHOWOŚĆ GAZÓW Nazwa gazu i symbol chem. Temperatura zapłonu [ O C ] Granice wybuchowości [ % ] Bezpieczna zawartość tlenu Tlenek węgla - CO Siarkowodór H 2 S ,2 Wodór - H Metan CH
14 Kategorie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla Kategoria Metanowość m 3 CH 4 /t csw Wydzielanie m 3 CH 4 /t urobku Podejrzane o metanowość < 0,02 - I 0,1 2,5 < 5 II 2,5 4, III 4,5 8, IV > 8,0 > 15
15 Zalecenia przy eksploatacji w warunkach zagrożenia metanowego 1. Eksploatacja powinna być prowadzona z góry na dół. 2. Przy eksploatacji z zawałem stosować odmetanowaniem otworami drenażowymi. 3. Preferuje się kierunek eksploatacji do granic pola eksploatacyjnego. 4. Stosować urabianie maszynami płytkozabiorowymi (strugi, kombajny). 5. Stosować metanometrię automatyczną. 6. Przy stosowaniu podsadzki hydraulicznej należy uwzględnić ekonomię odmetanowania, które staje się zbędne. 7. Rozważyć podebranie pokładu bardziej metanowego pokładem o mniejszym zagrożeniu. 8. Stosowanie racjonalnej sposobu przewietrzania wyrobisk eksploatacyjnych (prąd powietrza powinien opływać caliznę system U). 9. Izolowanie zrobów metanowych.
16 ZAGROŻENIE TĄPANIAMI Zawał niezamierzone, grawitacyjne przemieszczenie mas skalnych do wyrobiska ze stropu lub ociosów powodujących niemożność spełnienia jego normalnej funkcji. Zagrożenie tąpaniami oznacza możliwość wystąpienia tąpnięcia w rezultacie niekorzystnych warunków górniczo-geologicznych w wyrobisku lub jego otoczeniu. Tąpnięcie zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego odcinek uległ gwałtownemu zniszczeniu, w wyniku czego nastąpiła utrata jego funkcjonalności lub bezpieczeństwa jego użytkowania. STOPNIE ZAGROŻENIA TĄPANIAMI I - Dokonano odprężenia a) przez odprężenie pokładu odprężającego z zawałem stropu w odległości nie większej niż 50 m pod pokładem odprężanym lub 20 m nad pokładem. b) przez odprężenie pokładu odprężającego z podsadzką hydrauliczną w odległości nie większej niż 30 m pod pokładem odprężanym lub 15 m nad pokładem. c) w przypadku grubego pokładu przez czystego wybierania warstw tego pokładu. - Po odprężeniu tąpania nie występują.
17 II - nie dokonano odprężenia przez wybranie pokładu sąsiedniego, ale wyniki badań i opinia rzeczoznawcy uzasadniają takie zaliczenie w związku z występującymi warunkami górniczogeologicznymi oraz własnościami geomechanicznymi pokładu i skał otaczających. III - nie dokonano odprężenia przez wybranie sąsiedniego lub wystąpiło tąpnięcie, pomimo dokonanego wcześniej odprężenia. PROFILAKTYKA Ocena stanu zagrożenia tąpaniami prowadzona jest w sposób ciągły za pomocą aparatury sejsmicznej i doraźnie metodą wierceń małośrednicowych (wychód zwiercin). Metody bierne na etapie projektowania eksploatacji: a) systemy o ograniczonej ilości robót przygotowawczych b) likwidacja zrobów z podsadzką hydrauliczną Metody aktywne w trakcie robót wybierkowych: a) nawadnianie calizny węglowej, b) strzelania odprężające, c) strzelania wstrząsowe, d) strzelania torpedujące,
18 ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO pył węglowy -ziarna węgla przechodzące przez sito o wymiarach oczek równych 1x1 mm, pokład węgla zagrożony wybuchem pyłu węglowego pokład węgla, w którym stwierdzono zawartość części lotnych w węglu większą niż 10% w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej, pokład węgla niezagrożony wybuchem pyłu węglowego - pokład węgla, w którym stwierdzono zawartość części lotnych w węglu mniejszą lub równą 10% w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej pył kopalniany zabezpieczony - rozumie się przez to pył kopalniany zawierający: a) co najmniej 70% części niepalnych stałych w polach niemetanowych, b) co najmniej 80% części niepalnych stałych w polach metanowych, c) wodę przemijającą uniemożliwiającą przenoszenie wybuchu pyłu węglowego i całkowicie pozbawiającą ten pył kopalniany lotności,
19 Miejscami możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego są w szczególności: 1/ miejsca wykonywania robót strzałowych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego, 2/ miejsca urabiania węgla, 3/ miejsca stwierdzonych nagromadzeń metanu w ilości co najmniej 1,5%, 4/ miejsca nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w ilości co najmniej 500 g/m 3 wyrobiska w pyle kopalnianym niezabezpieczonym na długości większej niż 30 m, w wyrobisku, gdzie eksploatowane są maszyny lub urządzenia elektryczne, 5/ pola pożarowe, 6/ zbiorniki węgla, 7/ składy materiałów wybuchowych, 8/ strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego, 9/ wyrobiska o nachyleniu większym niż 10 z transportem linowym, kołowym lub kolejkami, w których zainstalowane są kable lub przewody elektryczne.
20 Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady węgla lub ich części, wraz z wyrobiskami drążonymi w tych pokładach lub częściach, w których występuje pył węglowy zabezpieczony w sposób naturalny lub nie ma odcinków z pyłem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny, dłuższych niż 30 m, przy czym odległość między tymi odcinkami nie może być mniejsza niż 100 m. Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady węgla lub ich części, wraz z wyrobiskami drążonymi w tych pokładach lub częściach, które nie spełniają wymagań zawartych powyżej. Warunki, które muszą zaistnieć dla powstania wybuchu pyłu węglowego: 1. Pył węglowy musi być nagromadzony w odpowiedniej ilości i jakości, 2. Czynnik powodujący powstanie obłoku pyłu węglowego, 3. Czynnik termiczny zapalający obłok pyłu węglowego Skutki wybuchu pyłu węglowego: 1. Płomień wybuchu (nawet do kilkunastu km), 2. Tlenek węgla (do kilkunastu %), 3. Podmuch (wybicie obudowy, zawały), 4. Wpływ na psychikę ludzką.
21 LINIE OBRONY PRZED WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO: I linia obrony ograniczenie powstawania pyłu 1. Ograniczenie powstawania pyłu węglowego (nawilżanie pokładów), 2. Usuwanie pyłu węglowego (odpylanie wylotowych prądów powietrza), 3. Zwalczanie lotności pyłu węglowego (stosowanie instalacji zraszających). II Linia obrony - Zwalczanie zapoczątkowania wybuchu 1. Przestrzeganie zasad bezpiecznego prowadzenia robót strzałowych i stosowanie środków strzałowych dopuszczonych do konkretnych warunków zagrożenia pyłowego i metanowego, oraz usuwanie pyłu węglowego i zmywanie stref przyprzodkowych, 2. Niedopuszczanie do powstawania zagrożeń metanowych takich jak przystropowe nagromadzenie metanu, 3. Stosowanie zabezpieczenia metanometrycznego jak i kontrole indywidualne zgodne z wymogami przepisów, 4. Przestrzeganie zasad zwalczania zagrożenia zapłonu metanu od iskier mechanicznych podczas pracy kombajnu, 5. Stosowanie odpowiedniej kontroli stanu kabli, muf kablowych i urządzeń elektrycznych. Unikanie lokalizacji muf kablowych w strefach znacznego zapylenia, 6. Przestrzeganie zasad bezpiecznego prowadzenia eksploatacji pokładów tąpiących w warunkach zagrożenia metanowego i pyłowego, 7. Usuwanie otwartego ognia z kopalń zagrożonych metanem i pyłem węglowym, 8. Prowadzenie akcji uświadamiającej i szkoleniowej górników podwyższającej poziom ich wiedzy.
22 III Linia obrony zwalczanie przenoszenia wybuchu 1. W drążonym wyrobisku korytarzowym, w którym występuje niebezpieczny pył węglowy, przodek oraz wyrobiska w strefie przyprzodkowej zmywa się lub zrasza wodą. 2. W wyrobiskach zaliczonych, na podstawie odrębnych przepisów, do klasy A lub B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego utrzymuje się strefy zabezpieczające przed przeniesieniem się wybuchu. 3. W strefach zabezpieczających zmywa się wodą lub opyla pyłem kamiennym wyrobiska na całym ich obwodzie, łącznie z obudową, na długości co najmniej 200 m od miejsc możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego określonych odrębnymi przepisami. 4. Pył kopalniany usuwa się z maszyn i urządzeń znajdujących się w wyrobisku w strefie zabezpieczającej. 5. W polach metanowych oprócz stref zabezpieczających, o których mowa w ust. 2, dodatkowo utrzymuje się strefy zabezpieczające: a) na całej długości wyrobiska przewietrzanego za pomocą lutniociągu, b) w wyrobiskach zaliczonych do pomieszczeń ze stopniem "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu na odcinkach z zainstalowanymi kablami lub przewodami elektroenergetycznymi. 6. W wyrobisku korytarzowym, we wszystkich kierunkach od miejsc zabudowy rozdzielni, stacji transformatorowych, prostowników i stycznikowni utrzymuje się strefy zabezpieczające na długości co najmniej 25 m, a od miejsc połączeń kabli wykonanych za pomocą muf skorupowych metalowych w sieciach o napięciu powyżej 230 V prądu przemiennego - na długości co najmniej 5 m we wszystkich kierunkach od tych połączeń.
23 IV Linia obrony ograniczenie zasięgu wybuchu 1. W wyrobiskach zaliczonych do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego stosuje się zapory przeciwwybuchowe, w sposób określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia. 2. Służby dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego kontrolują stan zapór przeciwwybuchowych nie rzadziej niż co 30 dni. ZAPORY WYBUCHOWE 1. Główne zapory przeciwwybuchowe 2. Pomocnicze zapory przeciwwybuchowe Główne zapory przeciwwybuchowe buduje się na wlocie i wylocie każdego rejonu wentylacyjnego oraz we wszystkich pozostałych wyrobiskach łączących rejony wentylacyjne Pomocnicze zapory przeciwwybuchowe buduje się wewnątrz rejonów wentylacyjnych, w odległości od 60 m do 200 m od miejsc możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego. W uzasadnionych okolicznościach odległość, może być zmniejszona do 40 m lub zwiększona ponad 200 m, na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, z tym że strefę zabezpieczającą wykonaną przez opylanie pyłem kamiennym lub zmywanie wodą przedłuża się do miejsca zabudowania zapory. W przypadku gdy wzajemna odległość między sąsiednimi przodkami wybierkowymi jest mniejsza niż 150 m, budowanie zapory przeciwwybuchowej w wyrobisku między tymi przodkami nie jest wymagane.
24 Pomocniczymi zaporami przeciwwybuchowymi ponadto zabezpiecza się: 1) przodek wyrobiska wybierkowego, 2) przodek wyrobiska korytarzowego, 3) grupy przodków korytarzowych lub wybierkowych, których nie można zabezpieczyć oddzielnie zaporami, 4) wyrobiska, w których pracują maszyny lub inne urządzenia powodujące na długości co najmniej 30 m powstawanie nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w pyle kopalnianym niezabezpieczonym w ilości 0,5 kg/m 3 wyrobiska i powyżej, 5) pole pożarowe, 6) wyrobisko, w którym zawartość metanu w powietrzu jest wyższa od 1,5% lub występują przystropowe nagromadzenia metanu, 7) miejsca znacznego nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w pyle kopalnianym niezabezpieczonym, w szczególności powyżej 0,5 kg/m3 wyrobiska, występujące w wyrobiskach korytarzowych, przy czym odległość między zaporami nie może być większa niż 200 m. W polach metanowych w wyrobiskach korytarzowych, przewietrzanych za pomocą lutniociągów, buduje się pomocnicze zapory przeciwwybuchowe w odległości nie większej od siebie niż 200 m.
25
26 ZAGROŻENIE POŻAROWE Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie w wyrobisku podziemnym otwartego ognia żarzącej się lub paleniem płomieniem otwartym substancji oraz utrzymywaniem się w powietrzu kopalnianym dymów lub lub utrzymywaniem się w przepływowym prądzie powietrza stężenie tlenku węgla (CO) powyżej % (26 ppm). Pojawienie się podanego stężenia CO w wyniku stosowanych procesów technologicznych, a w szczególności robót strzałowych, prac spawalniczych, prac maszyn o napędzie spalinowym nie jest uznawane jako pożar podziemny. Przyczyną powstawania pożarów podziemnych może być zewnętrzne źródło ciepła o dostatecznie wysokiej temperaturze i działające dostatecznie długi okres czasu lub przemiany chemiczne i fizyczne doprowadzające do samozapalenia węgla. Rozróżnia się dwa rodzaje pożarów: - Egzogeniczne z przyczyn zewnętrznych, - Endogeniczne - wskutek samozapalenia.
27 Przyczyny powstawania pożarów: Dla powstania pożarów egzogenicznych: - Stosowanie otwartego ognia (roboty spawalnicze, palenie tytoniu), - Wadliwe działanie urządzeń elektrycznych i mechanicznych, - Wybuchy metanu i pyłu węglowego, - Wadliwie prowadzone roboty strzałowe. Dla powstania pożarów endogenicznych: - Rozdrobniony węgiel skłonny do niskotemperaturowego utlenienia, - Dopływ powietrza do nagromadzonego węgla, - Akumulacja ciepła wydzielającego się w procesie utlenienia. Warunki sprzyjające powstawaniu pożaru: - naturalne: o Skłonność węgla do samozapalenia o Parametry zalegania pokładu (grubość, nachylenie) - górniczo-techniczne: o Niewłaściwy system eksploatacji o Niewłaściwy system przewietrzania o Opóźniona likwidacja pól eksploatacyjnych o Nieczyste wybieranie pokładów
28 PODZIAŁ WĘGLI WEDŁUG SKŁONNOŚCI DO SAMOZAPALENIA Wskaźnik samozapaności Sz a [ o C/min] Energia aktywacji A [kj/mol] Grupa samozapalności Ocena skłonności wegla do samozapalenia < I II Węgiel o bardzo małej skłonności do samozapalenia Węgiel o małej skłonności do samozapalenia < Nie ma normy III IV V Węgiel o średniej skłonności do samozapalenia Węgiel o dużej skłonności do samozapalenia Węgiel o bardzo dużej skłonności do samozapalenia
29 PROCES SAMOZAPALENIA WĘGLA T 1 temperatura o C T 2 temperatura około 350 o C t 1 okres inkubacji (przygotowawczy) t 2 okres samozagrzewani 1 początek samozagrzewania 2 - samozapelnie
30 PROFILAKTYKA PRZECIWPOŻAROWA - Przy projektowaniu należy uwzględnić model kopalni i strukturę udostępnienia, wymiary pól eksploatacyjncych; - System eksploatacji powinien być dostosowany do istniejącego zagrożenia; - System i sposób przewietrzania kopalni i rozprowadzenie w rejonach powinien być prawidłowy. Dla zmniejszenia zagrożenia samozapaleniem należy: - 1. Czysto wybierać węgiel Eliminować występowania podwyższonego ciśnienia górotworu powodującego zruszenie węgla Unikać podebrania pokładu lub wiązki pokładów Dobierać odpowiednie wymiary pól eksploatacyjnych Stosować metody urabiania zapobiegające nadmiernemu zruszeniu węgla Szczelnie izolować stare zroby i bieżąco likwidować zbędne wyrobiska. Ocena stanu zagrożenia oparta jest na stosowaniu monitoringu CO, czujniki CO umieszczone są przed i na wylocie do rejonu eksploatacji oraz na wlocie i wylocie z wyrobisk eksploatacyjnych.
31
32
33
34
35
36
37
38
ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO Prawo Geologiczne i Górnicze
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych 1
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych 1 (Dz.U. z 2013 r. poz. 230) Na podstawie art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1
Zagrożenia naturalne w zakładach górniczych. Dz.U.2015.1702 z dnia 2015.10.26 Status: Akt oczekujący Wersja od: 1 stycznia 2016 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1 z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 19 lutego 2013 r. Poz. 230 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 stycznia 2013 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 lutego 2013 r. Poz. 230 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI. z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.
Dz.U.02.94.841 2003.11.24 zm. Dz.U.2003.181.1777 1 2004.10.23 zm. Dz.U.2004.219.2227 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych
Bardziej szczegółowoPRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH,
PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH, DOTYCZĄCE OGÓLNYCH ZASAD BEZPIECZEŃSTWA PRACY I RUCHU ZAKŁADU GÓRNICZEGO. Prowadzenie robót górniczych
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 października 2015 r. Poz. 1702 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 21 września 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE ZWIĄZANE Z WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO W OKRESIE 1922-2005
ZAGROŻENIE ZWIĄZANE Z WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO W OKRESIE 1922-2005 1. POJECIE WYBUCHU PYŁU WĘGLOWEGO Wybuch pyłu węglowego jest to egzotermiczna reakcja chemiczna, przebiegająca w bardzo krótkim czasie,
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 26 sierpnia 2014 r. Poz. 1129 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 19 maja 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 sierpnia 2014 r. Poz. 1129 OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 19 maja 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
Bardziej szczegółowoWentylacja wybranych obiektów podziemnych
Wentylacja wybranych obiektów podziemnych Wykład 2 Wentylacja tuneli w fazie drążenia Prof. dr hab. inż. Stanisław Nawrat Mgr inż. Sebastian Napieraj Mgr inż. Natalia Schmidt - Polończyk rok akademicki:
Bardziej szczegółowoProjekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie
Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie Publikacja powstała w wyniku projektu zrealizowanego przy wsparciu finansowym Komisji
Bardziej szczegółowo3. Ocena podstaw obowiązującej kategoryzacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.
Nowa kategoryzacja dla zagrożenia pyłowego zidentyfikowanego i zweryfikowanego jako występującego w podziemnych zakładach górniczych, uwzględniającej nowe uwarunkowania górniczo-geologiczne złóż, w tym
Bardziej szczegółowoOdmetanowanie pokładów węgla w warunkach rosnącej koncentracji wydobycia
dr hab. inż. Eugeniusz Krause, prof. GIG dr inż. Jacek Skiba mgr inż. Bartłomiej Jura mgr inż. Daniel Borsucki Odmetanowanie pokładów węgla w warunkach rosnącej koncentracji wydobycia KATOWICE, styczeń
Bardziej szczegółowoPYTANIA Z ZAKRESU WIEDZY KONIECZNEJ DLA OSÓB DOZORU RUCHU
PYTANIA Z ZAKRESU WIEDZY KONIECZNEJ DLA OSÓB DOZORU RUCHU 1. Jakie przepisy mają zastosowanie podczas prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych? 2. Jakie są obowiązki osoby dozoru ruchu na podziale
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Pożary podziemne 1. Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie w wyrobisku podziemnym otwartego ognia żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym substancji oraz utrzymywanie się w powietrzu kopalnianym
Bardziej szczegółowoSzacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany w oparciu o rozpoznane zagrożenia
XV WARSZTATY GÓRNICZE Czarna k. Ustrzyk Dolnych-Bóbrka 4-6 czerwca 2012 r. Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany w oparciu o rozpoznane zagrożenia Stanisław Trenczek,
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU SPOSÓB PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH I PRAC PROFILAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM GAZÓW INERTNYCH BYTOM, marzec 008 r. - - 1. Na podstawie pkt. 1.64
Bardziej szczegółowoDobór systemu eksploatacji
Dobór systemu eksploatacji Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego mgr inż. Łukasz Herezy Czynniki decydujące o wyborze systemu eksploatacji - Warunki geologiczne, człowiek nie
Bardziej szczegółowoWYTYCZNE DO PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO NA AGH
WYTYCZNE DO PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO NA AGH Dział Budowlany AGH Kraków, marzec 2016 Wytyczne do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo dotyczą zarówno wykonawców obcych oraz pracowników
Bardziej szczegółowoINFORMACJA Z REALIZACJI ZADANIA BADAWCZEGO NR 1
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie PROJEKT STRATEGICZNY NARODOWEGO CENTRUM BADAŃ I ROZWOJU POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA PRACY W KOPALNIACH INFORMACJA Z REALIZACJI ZADANIA BADAWCZEGO
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA WYBUCHU PYŁU WĘGLOWEGO W REJONIE ŚCIANY EKSPLOATACYJNEJ
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2017 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 100 Nr kol. 1972 Magdalena TUTAK Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii magdalena.tutak@polsl.pl Jarosław BRODNY
Bardziej szczegółowoInformacja o zapaleniu metanu, pożarze i wypadku zbiorowym zaistniałych w dniu r. JSW S.A. KWK Krupiński
Informacja o zapaleniu metanu, pożarze i wypadku zbiorowym zaistniałych w dniu 05.05.2011r. JSW S.A. KWK Krupiński Zapalenie metanu, pożar oraz wypadek zbiorowy (14 wypadków), zaistniał w dniu 05.05.2011r.,
Bardziej szczegółowoForma zajęć: Prowadzący: Forma zajęć: Prowadzący: ZAJĘCIA DLA SZKÓŁ O PROFILU GÓRNICZYM
ZAJĘCIA DLA SZKÓŁ O PROFILU GÓRNICZYM JAK ZAPEWNIĆ BEZPIECZEŃSTWO BUDOWLI PODZIEMNYCH? Zgodny z programem nauczania: FIZYKA, MECHANIKA Ciśnienie górotworu na dużej głębokości. Rozkład stref deformacyjno
Bardziej szczegółowoEMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA
II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia 8 lutego 2017r. Katowice EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA Paweł WRONA Zenon RÓŻAŃSKI
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH
ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH. ZAGROŻENIE ERUPCYJNE Zagrożenie erupcyjne - możliwość wystąpienia zagrożenia wywołanego erupcją wiertniczą rozumianą jako przypływ płynu złożowego
Bardziej szczegółowoWentylacja i przewietrzanie kopalń. Dr inż. Jarosław Zubrzycki Instytut Nauk Technicznych i Lotnictwa
Wentylacja i przewietrzanie kopalń Dr inż. Jarosław Zubrzycki Instytut Nauk Technicznych i Lotnictwa Powietrze atmosferyczne i kopalniane Powietrze atmosferyczne suche, to mieszanina gazów chemicznie obojętnych
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA NATURALNE W ODKRYWKOWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH
ZAGROŻENIA NATURALNE W ODKRYWKOWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH 1. ZAGROŻENIE OSUWISKOWE ORAZ ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z OBRYWANIEM SIĘ SKAŁ Zagrożenie osuwiskowe - możliwość utraty stateczności skarp i zboczy wyrobiska
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK. Strategiczny projekt badawczy PS3 pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach"
INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK UL. REYMONTA 27; 30-059 KRAKÓW Strategiczny projekt badawczy PS3 pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach" Opracowanie zasad pomiarów i badań parametrów
Bardziej szczegółowoAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego PROJEKT STRATEGICZNY Zadanie nr 1 "Opracowanie nowej kategoryzacji zagrożeń
Bardziej szczegółowoKARTA TECHNOLOGII System eksploatacji komorowo-filarowy z lokowaniem skały płonnej i likwidacją podsadzką hydrauliczną
Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce Strona 1 KARTA TECHNOLOGII System eksploatacji komorowo-filarowy z lokowaniem skały płonnej i likwidacją
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 201 CZĘŚĆ PISEMNA
Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji: M.39 Wersja arkusza: X Układ graficzny CKE 2013 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu
Bardziej szczegółowo1. WSTĘP sprzętu ochronnego oczyszczającego sprzętu ochronnego izolującego
1. WSTĘP Mając na uwadze konieczność skutecznej ochrony zdrowia i życia pracowników dołowych w sytuacjach zagrożenia, w dokumencie programowym Strategia działania urzędów górniczych na lata 2006-2010 wśród
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoWpływ warunków górniczych na stan naprężenia
XV WARSZTATY GÓRNICZE 4-6 czerwca 2012r. Czarna k. Ustrzyk Dolnych - Bóbrka Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia i przemieszczenia wokół wyrobisk korytarzowych Tadeusz Majcherczyk Zbigniew Niedbalski
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoPytania (w formie opisowej i testu wielokrotnego wyboru) do zaliczeń i egzaminów
Prof. dr hab. inż. Jan Palarski Instytut Eksploatacji Złóż Pytania (w formie opisowej i testu wielokrotnego wyboru) do zaliczeń i egzaminów Przedmiot LIKWIDACJA KOPALŃ I WYROBISK GÓRNICZYCH 1. Wymień czynniki,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób podziemnej eksploatacji złoża minerałów użytecznych, szczególnie rud miedzi o jednopokładowym zaleganiu
PL 214250 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214250 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382608 (51) Int.Cl. E21C 41/22 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 16 czerwca 2005 r. w sprawie podziemnych składowisk odpadów 2)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 16 czerwca 2005 r. w sprawie podziemnych składowisk odpadów 2) (Dz.U. Nr 110, poz. 935 z dnia 22 czerwca 2005 r.) Na podstawie art. 82b ust. 2 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoPYTANIA EGZAMINACYJNE DLA STUDENTÓW STUDIÓW STACJONARNYCH I NIESTACJONARNYCH I-go STOPNIA
PYTANIA EGZAMINACYJNE DLA STUDENTÓW STUDIÓW STACJONARNYCH I NIESTACJONARNYCH I-go STOPNIA I. Eksploatacja odkrywkowa (program boloński) 1. Klasyfikacja technologii urabiania i sposobów zwałowania w górnictwie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 czerwca 2010 r.
Dziennik Ustaw Nr 126 10623 Poz. 855 855 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
Bardziej szczegółowo( 5 4 ) Sposób i urządzenie do zabezpieczania instalacji odpylających
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 182050 (21) Numer zgłoszenia: 319796 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 30.04. 1997 Rzeczypospolitej Polskiej (13) B1 (51) IntCl7 E21F5/00 ( 5
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE METANOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE METANOWE Prawo Geologiczne i Górnicze z dnia 4.02.1994
Bardziej szczegółowoWiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX
Wiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX 1. Atmosfera wybuchowa i źródła zapłonu W myśl dyrektywy 2014/34/UE (ATEX), Atmosfera wybuchowa oznacza mieszaninę z powietrzem, w warunkach atmosferycznych,
Bardziej szczegółowoC S R G Seminarium Dyspozytorów Ruchu r.
C S R G Seminarium Dyspozytorów Ruchu 03.02.2001r. Pytanie: Każda przeciwpożarowa akcja ratownicza powinna być prowadzona zgodnie z: [1] planem ratownictwa zakładu górniczego [2] ustaleniami kierownika
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP Temat 11: Spalanie wybuchowe. Piotr Wójcik
SZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP Temat 11: Spalanie wybuchowe Piotr Wójcik 2T Eksplozja Eksplozja - gwałtowny wybuch powodujący powstanie fali uderzeniowej rozchodzącej się z prędkością powyżej
Bardziej szczegółowoInstrukcja zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo.
Instrukcja zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo. ODPIS I. Cel i zakres obowiązywania instrukcji. 1. Instrukcja ma na celu określenie obowiązków pracowników w zakresie bezpieczeństwa pożarowego
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 41. KULTURA BEZPIECZEŃSTWA SUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA Substancje chemiczne ze względu na zagrożenia dla zdrowia i/lub środowiska dzielimy na:
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu bhp i ppoż.
Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. Szkolenie z zakresu bhp i ppoż. Wieliczka 2013 jerzy.sajak@kopalnia.pl System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy Szkolenie BHP luty 2012
Bardziej szczegółowoInstrukcja GRID-ALWA / DUŻA WYTRZYMAŁOŚĆ SKAŁ
Instrukcja GRID-ALWA / DUŻA WYTRZYMAŁOŚĆ SKAŁ LS Tech-Homes S.A. Zabezpieczenia wyrobiska górniczego okładziną GRID-ALWA (80-800) w wyrobiskach o dużej wytrzymałości skały płonnej 2 Stworzona dla Twojego
Bardziej szczegółowoZagrożenie wybuchowe pyłów biomasy w obiektach energetycznych
Zagrożenie wybuchowe pyłów biomasy w obiektach energetycznych Anna Fibich Parametry wybuchowości i zapalności Maksymalne ciśnienie wybuchu pyłu p max [bar] Maksymalna szybkość narastania ciśnienia wybuchu
Bardziej szczegółowomgr inż. Aleksander Demczuk
ZAGROŻENIE WYBUCHEM mgr inż. Aleksander Demczuk mł. bryg. w stanie spocz. Czy tylko po??? ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA POKÓJ KRYZYS WOJNA REAGOWANIE PRZYGOTOWANIE zdarzenie - miejscowe zagrożenie - katastrofa
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób podziemnej eksploatacji pokładowych i pseudopokładowych złóż minerałów użytecznych BUP 07/04
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199552 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 356308 (51) Int.Cl. E21C 41/30 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 26.09.2002
Bardziej szczegółowoRuda Śląska, 07.06.2013 r.
Oddział KWK Halemba Wirek Ruda Śląska, 07.06.2013 r. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI CZĘŚCI ZADANIA BADAWCZEGO Nr 3 pt. Opracowanie zasad pomiarów i badań parametrów powietrza kopalnianego dla oceny zagrożenia
Bardziej szczegółowoDziałalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE
Działalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE 1. Podstawa prawna i zakres działalności inspekcyjnej i kontrolnej urzędów górniczych Zgodnie z art. 109 ustawy Prawo geologiczne
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010
Zawód: technik górnictwa podziemnego Symbol cyfrowy zawodu: 311 [15] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 311[15]-01-102 Czas trwania egzaminu: 180
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji: M.11 Wersja arkusza: X M.11-X-18.01
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie. Tadeusz Rembielak*, Leszek Łaskawiec**, Marek Majcher**, Zygmunt Mielcarek** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 29 Zeszyt 3/1 2005
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 29 Zeszyt 3/1 2005 Tadeusz Rembielak*, Leszek Łaskawiec**, Marek Majcher**, Zygmunt Mielcarek** INIEKCYJNE USZCZELNIANIE I WZMACNIANIE GÓROTWORU PRZED CZOŁEM PRZEKOPU ŁĄCZĄCEGO
Bardziej szczegółowoStan zagrożenia metanowego w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. Ujęcie metanu odmetanowaniem i jego gospodarcze wykorzystanie
II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia Stan zagrożenia metanowego w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. Ujęcie metanu odmetanowaniem i jego gospodarcze wykorzystanie
Bardziej szczegółowoWPŁYW DRENAŻU NA EFEKTYWNOŚĆ ODMETANOWANIA W KOPALNI WĘGLA**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 1 2006 Stanisław Nawrat*, Zbigniew Kuczera*, Sebastian Napieraj* WPŁYW DRENAŻU NA EFEKTYWNOŚĆ ODMETANOWANIA W KOPALNI WĘGLA** 1. Wprowadzenie Eksploatacja pokładów
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: S I-EZiZO/26
Strona 1 z 9 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: EKSPLOATACJA PODZIEMNA ZŁÓŻ 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoMOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA DLA CELÓW WENTYLACYJNYCH I TRANSPORTOWYCH WYROBISK W OBECNOŚCI ZROBÓW W ASPEKCIE LIKWIDACJI REJONU
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt 1 2008 Andrzej Janowski*, Maciej Olchawa*, Mariusz Serafiński* MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA DLA CELÓW WENTYLACYJNYCH I TRANSPORTOWYCH WYROBISK W OBECNOŚCI ZROBÓW W ASPEKCIE
Bardziej szczegółowoMateriały na posiedzenie Rady Ochrony Pracy w dniu r.
Materiały na posiedzenie Rady Ochrony Pracy w dniu 6.06.2006 r. 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w kopalniach metanowych 2. Stosowanie materiałów wybuchowych w górnictwie w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoWYBRANE UMOWNE ZNAKI GÓRNICZE
WYBRANE UMOWNE ZNAKI GÓRNICZE Wychodnia pokładu stwierdzona Wychodnia pokładu przypuszczalna Przypuszczalna wychodnia pokładu nachylonego do poziomu pod kątem 20 0 Uskok normalny stwierdzony i przypuszczalny
Bardziej szczegółowoUrządzenia i sprzęt do inertyzacji atmosfery kopalnianej
Urządzenia i sprzęt do inertyzacji atmosfery kopalnianej ZASADY PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH I PRAC PROFILAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM GAZÓW INERTNYCH Podstawowe zasady stosowania gazów inertnych Decyzję
Bardziej szczegółowoPoprawa bezpieczeństwa poprzez działania profilaktyczne związane z zagrożeniami aerologicznymi przykładowa analiza kosztów
DARIUSZ MUSIOŁ ARTUR PLUTA Poprawa bezpieczeństwa poprzez działania profilaktyczne związane z zagrożeniami aerologicznymi przykładowa analiza kosztów W artykule przedstawiono nakłady finansowe ponoszone
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. ZAKŁAD ELEKTRONIKI GÓRNICZEJ ZEG SPÓŁKA AKCYJNA, Tychy, PL BUP 03/10
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 117620 (22) Data zgłoszenia: 31.07.2008 (19) PL (11) 65397 (13) Y1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 189249 (21) Numer zgłoszenia: 325582 (22) Data zgłoszenia: 25.03.1998 (13) B1 (51) IntCl7 E21C 41/22 (54)Sposób
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoInstrukcja w sprawie zabezpieczania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym
załącznik nr 1 do instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Instrukcja w sprawie zabezpieczania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Postanowienia wstępne Niniejsza instrukcja określa zasady i procedury
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ SEJSMICZNA W GÓROTWORZE O NISKICH PARAMETRACH WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH NA PRZYKŁADZIE KWK ZIEMOWIT
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 1 2009 Adrian Gołda*, Tadeusz Gębiś*, Grzegorz Śladowski*, Mirosław Moszko* AKTYWNOŚĆ SEJSMICZNA W GÓROTWORZE O NISKICH PARAMETRACH WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH NA PRZYKŁADZIE
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoWykład 1. Wiadomości ogólne
Wykład 1 Wiadomości ogólne Wiadomości ogólne Nagromadzenie w jednym miejscu większych ilości minerału użytecznego wśród skał płonnych nazywa się złożem kopalni użytecznej Według pochodzenia złoża dzieli
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie... 9 Akty normatywne... 20 CZĘŚĆ 1 OGÓLNE WYMAGANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY... 23
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 Akty normatywne... 20 CZĘŚĆ 1 OGÓLNE WYMAGANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY... 23 1.1. Obowiązki pracodawcy i osób kierujących pracownikami... 23 1.2. Obowiązki
Bardziej szczegółowoBadania poligonowe i doświadczalna weryfikacja metod pobierania prób i oceny zagrożenia metanowego i pożarowego w kopalniach
INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK 3-9 Kraków ul. Reymonta 27 tel. +48()63762, fax +48()6372884 www.img-pan.krakow.pl Strategiczny projekt badawczy PS3 pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy
Bardziej szczegółowoWiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX
Wiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX 1. Przestrzeń zagrożona wybuchem i źródła zapłonu W myśl dyrektywy 94/9/WE (ATEX), przestrzeń zagrożona wybuchem jest to przestrzeń, w której zależnie od
Bardziej szczegółowo(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. Fig 1 E21F 17/04 E21C 39/00
R Z E C Z P O SP O L IT A PO LSK A (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 179050 (13) B1 Urząd Patentowy R zeczypospolitej Polskiej (2 1) Numer zgłoszenia 314923 (22) Data zgłoszenia. 21.06.1996 (51) IntCl7
Bardziej szczegółowo7. Wypadek przy pracy definicja, rodzaje, wskaźniki wypadkowości. 8. Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku w aspekcie norm higienicznych.
Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Kierunek studiów: Górnictwo i Geologia Zakres pytań obowiązujący od roku akad. 2015/16 I. Górnictwo moduł kierunkowy
Bardziej szczegółowoDo opracowania projektu realizacji prac wykorzystaj:
Opracuj projekt realizacji prac związanych z wykonaniem robót w (przodku) wyrobisku chodnikowym udostępniającym wykonywanym w obudowie łukowej podatnej typu ŁP. Wyrobisko drążone jest głównie w łupkach
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2013 CZĘŚĆ PISEMNA
Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji: M.11 Wersja arkusza: X Układ graficzny CKE 2013 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu M.11-X-13.10
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoEKSPLOATACJA POKŁADU 510/1 ŚCIANĄ 22a W PARTII Z3 W KWK JAS-MOS W WARUNKACH DUŻEJ AKTYWNOŚCI SEJSMICZNEJ
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Augustyn Holeksa*, Mieczysław Lubryka*, Ryszard Skatuła*, Zbigniew Szreder* EKSPLOATACJA POKŁADU 510/1 ŚCIANĄ 22a W PARTII Z3 W KWK JAS-MOS W WARUNKACH
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 03/16
PL 225469 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 225469 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 408907 (51) Int.Cl. E21F 7/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2) Kod przedmiotu: N I z-ezizo/25
Strona 1 z 8 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1) Nazwa przedmiotu: EKSPLOATACJA PODZIEMNA ZŁÓŻ 3) Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4) Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 170065 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 298957 (22) Data zgłoszenia: 12.05.1993 (51) IntCl6: F04B 37/20 E21F
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2015 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2015 Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja złóż podziemnych Oznaczenie kwalifikacji: M.11 Wersja arkusza: X M.11-X-15.05
Bardziej szczegółowoInstrukcja GRID-ALWA / SPĄG
Instrukcja GRID-ALWA / SPĄG LS Tech-Homes S.A. Instrukcja zabezpieczenia spągu wyrobiska ścianowego za pomocą okładziny GRID-ALWA (80-800) przy prowadzeniu eksploatacji pokładów warstwowych 2 Stworzona
Bardziej szczegółowoTrójfazowe silniki indukcyjne. serii dskgw do napędu organów urabiających kombajnów górniczych. 2006 Wkładka katalogowa nr 11a
Trójfazowe silniki indukcyjne serii dskgw do napędu organów urabiających kombajnów górniczych 2006 Wkładka katalogowa nr 11a ZASTOSOWANIE Silniki indukcyjne górnicze serii dskgw przeznaczone są do napędu
Bardziej szczegółowoOptyczna metoda ciągłego pomiaru zapylenia powietrza w aspekcie oceny zagrożeń spowodowanych występowaniem pyłu węglowego
dr inż. JERZY RÓZ mgr inż. ARCIN AŁACHOWSKI mgr AŁGORZATA SZCZYGIELSKA Instytut Technik Innowacyjnych EAG Optyczna metoda ciągłego pomiaru zapylenia powietrza w aspekcie oceny zagrożeń spowodowanych występowaniem
Bardziej szczegółowoKOMPANIA WĘGLOWA S.A. ODDZIAŁ KOPALNIA WĘGLA KAMIENNEGO HALEMBA - WIREK Ruda Śląska, ul. Kłodnicka 54. Raport
KOMPANIA WĘGLOWA S.A. ODDZIAŁ KOPALNIA WĘGLA KAMIENNEGO HALEMBA - WIREK 41-706 Ruda Śląska, ul. Kłodnicka 54 Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia p.n. Wydobywanie kopalin: węgla kamiennego
Bardziej szczegółowoRozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych
WYŻSZY URZĄD GÓRNICZY DEPARTAMENT PRAWNY I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE. MINISTRA ŚRODOWISKA l)
Projekt z dnia 24 czerwca 2013 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA l) Na podstawie art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981 oraz z 2013
Bardziej szczegółowohttp://www.ncbir.pl/ps_kopalnie
OGŁOSZENIE KONKURSOWE I ZAMAWIAJĄCY A. Nazwa: Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Adres: 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 47a C. Adres internetowy: www.ncbir.pl D. Dokumenty dotyczące konkursu
Bardziej szczegółowoMapa lokalizacji wyrobiska do przebudowy oraz zakres robót Mapa zagrożeń
Spis treści: 1. Wstęp 2. Zakres robót górniczych 3. Warunki geologiczne 4. Zaburzenia geologiczne i warunki hydrogeologiczne 5. Charakterystyka występujących zagrożeń naturalnych 6. Wyposażenie wyrobiska
Bardziej szczegółowo