Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download ""

Transkrypt

1 PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

2 Wydawca Urz¹d Komitetu Integracji Europejskiej Al. Ujazdowskie 9, Warszawa we wspó³pracy z Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej przy Wy szej Szkole Informatyki i Zarz¹dzania w Rzeszowie Projekt graficzny serii wydawniczej 21 DRZEWO, agencja interaktywna Gagarina 86/7, Toruñ Wydanie pierwsze - grudzieñ 2003 ISBN X Urz¹d Komitetu Integracji Europejskiej

3 Ogólne zasady zak³adania przedsiêbiorstw w krajach cz³onkowskich UE i krajach przystêpuj¹cych Jedn¹ z podstawowych zasad funkcjonowania rynku wewnêtrznego w Unii Europejskiej jest swoboda przedsiêbiorczoœci, przejawiaj¹ca siê w mo liwoœci prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej przez obywateli pañstw cz³onkowskich w dowolnym kraju na terenie UE. Dzia³alnoœæ gospodarcza na obszarze innego pañstwa cz³onkowskiego mo e polegaæ na zak³adaniu przedsiêbiorstw g³ównych, a tak e na zak³adaniu przedsiêbiorstw podleg³ych (filii, agencji, oddzia³ów oraz spó³ek - córek). Swoboda przedsiêbiorczoœci w zakresie wynikaj¹cym z Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹ (TWE) - dotyczy zarówno osób fizycznych (koniecznym warunkiem korzystania z tej swobody jest obywatelstwo UE, czyli obywatelstwo pañstwa cz³onkowskiego UE), jak i osób prawnych (zarejestrowanych lub posiadaj¹cych siedzibê w UE). Ze swobody przedsiêbiorczoœci korzysta³y tak e osoby fizyczne z pañstw stowarzyszonych z UE (w tym z Polski), które mog³y podj¹æ tzw. samozatrudnienie (tj. prowadzenie zarejestrowanej dzia³alnoœci przez dan¹ osobê w jednym z pañstw cz³onkowskich UE), bez mo liwoœci poszukiwania zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. Na podstawie Uk³adu Europejskiego polscy przedsiêbiorcy mogli tak e tworzyæ jednostki zale ne w pañstwach cz³onkowskich UE. Nie by³o jednak mo liwoœci zatrudniania innych pracowników z pañstwa pochodzenia (wyj¹tek stanowi³ tylko tzw. personel kluczowy firmy, tj. osoby pe³ni¹ce funkcje kierownicze oraz specjaliœci). Równie po 1 maja 2004 r. nie bêdzie w tym zakresie istotnej zmiany: pañstwa cz³onkowskie UE mog¹ wprowadziæ bowiem okresy przejœciowe na zatrudnianie obywateli z nowych pañstw cz³onkowskich - tam gdzie bêd¹ utrzymywane restrykcje dotycz¹ce zatrudniania obcokrajowców, polski przedsiêbiorca, legalnie dzia³aj¹cy w innym pañstwie cz³onkowskim, nie bêdzie móg³ zatrudniaæ obywateli polskich. Utrzymywanie okresów przejœciowych oznacza, e podjêcie pracy w pañstwie cz³onkowskim UE bêdzie nadal wymagaæ uzyskania zezwolenia na pracê. Okresy przejœciowe zwi¹zane z zatrudnieniem mog¹ obowi¹zywaæ maksymalnie 7 lat, wed³ug formu³y lata (oznacza to, e pañstwa cz³onkowskie nie mog¹ wprowadziæ jednolitego siedmioletniego okresu przejœciowego, ale obowi¹zywanie ograniczeñ w zatrudnieniu obywateli z innych pañstw cz³onkowskich musi byæ weryfikowane po up³ywie dwóch, a nastêpnie trzech lat). Decyzjê o stosowaniu okresów przejœciowych podejmuj¹ samodzielnie poszczególne pañstwa cz³onkowskie: utrzymywanie ograniczeñ w zatrudnieniu obywateli nowych pañstw cz³onkowskich UE zadeklarowa³y Niemcy i Austria, natomiast z dniem 1 maja 2004 roku swoje rynki pracy otworz¹ prawdopodobnie Dania, Holandia, Irlandia, Szwecja, Wielka Brytania. Swoboda przedsiêbiorczoœci obejmuje jednak nie tylko podejmowanie dzia³alnoœci gospodarczej, ale tak e inne czynnoœci zwi¹zane z funkcjonowaniem przedsiêbiorstwa: nabywanie ruchomoœci i nieruchomoœci, zawieranie umów (np. umów o dzie³o, umów najmu, umów o pracê), uczestnictwo w przetargach (tak e tych organizowanych przez w³adze publiczne), pozyskiwanie koncesji i zezwoleñ. 3

4 Ograniczenia swobody przedsiêbiorczoœci mog¹ byæ uzasadnione: wykonywaniem w³adzy publicznej (art. 45 TWE), wzglêdami porz¹dku, bezpieczeñstwa i zdrowia publicznego (art. 46 ust. 1 TWE). Swoboda przep³ywu us³ug. Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹ gwarantuje swobodê przep³ywu us³ug. Czynna swoboda przep³ywu us³ug polega na tym, e us³ugodawca udaje siê do innego pañstwa cz³onkowskiego w celu œwiadczenia us³ug. Jest to istotna alternatywa dla podejmowania dzia³alnoœci gospodarczej w innych pañstwach cz³onkowskich (œwiadczenie us³ug za granic¹, o ile odbywa siê na zasadzie incydentalnej (czasowej) i nie ma charakteru sta³ego, nie wymaga zak³adania dzia³alnoœci gospodarczej w innym pañstwie). Traktat Akcesyjny nie przewiduje okresów przejœciowych ograniczaj¹cych przep³yw us³ug (w przypadku us³ugodawców z nowych pañstw kandyduj¹cych), ewentualnie restrykcje mog¹ byæ wprowadzone przez pañstwa cz³onkowskie po uprzednim zawiadomieniu Komisji Europejskiej tylko w przypadku powa nych zak³óceñ lub zagro eñ rynku pracy, powsta³ych w okreœlonych regionach w wyniku transgranicznego œwiadczenia us³ug. Zasada niedyskryminacji. Swoboda przedsiêbiorczoœci opiera siê na zasadzie niedyskryminacji, oznaczaj¹cej, e w odniesieniu do regu³ dzia³alnoœci gospodarczej obywatele innych pañstw cz³onkowskich traktowani s¹ tak samo jak obywatele kraju przyjmuj¹cego (tzw. klauzula narodowa lub klauzula traktowania narodowego). Nie oznacza to jednak, e dzia³alnoœæ gospodarcza we wszystkich pañstwach cz³onkowskich prowadzona jest na takich samych warunkach. Kwestie takie jak formy dzia³alnoœci gospodarczej, wymogi formalne i kapita³owe dla rozpoczêcia dzia³alnoœci czy wreszcie jej opodatkowanie regulowane s¹ przez prawo krajowe, a nie prawo wspólnotowe. W praktyce oznacza to, e otwarcie firmy w wybranym pañstwie cz³onkowskim UE wymaga dostosowania siê do przepisów prawnych tego kraju. Prawo pobytu. Wolnoœæ zak³adania przedsiêbiorstw jest œciœle zwi¹zana z prawem wjazdu i sta³ego pobytu na obszarze innego pañstwa cz³onkowskiego, przyznanym, na podstawie dyrektywy nr 73/148/EWG, osobom podejmuj¹cym dzia³alnoœæ gospodarcz¹. Prawo pozostania w pañstwie cz³onkowskim, w którym wykonywana by³a dzia³alnoœæ na zasadzie samozatrudnienia, przys³uguje tak e po zakoñczeniu aktywnoœci gospodarczej (dyrektywy nr 75/34/EWG oraz 90/365/EWG). Ubezpieczenia spo³eczne. Osoby prowadz¹ce dzia³alnoœæ gospodarcz¹ w innym kraju cz³onkowskim, a tak e cz³onkowie ich rodzin podlegaj¹ zasadom koordynacji systemów ubezpieczeñ spo³ecznych (rozporz¹dzenie Rady nr 1408/71, zmienione rozporz¹dzeniem nr 1390/81). System ten opiera siê na kilku zasadach: (1) z punktu widzenia uprawnieñ i obowi¹zków ubezpieczeniowych cudzoziemcy traktowani s¹ tak jak obywatele danego pañstwa cz³onkowskiego, (2) sk³adki ubezpieczenia spo³ecznego (emerytalnego, zdrowotnego) p³aci siê tylko w jednym pañstwie (zazwyczaj tam, gdzie wykonywana jest praca lub prowadzona dzia³alnoœæ), (3) prawa do œwiadczeñ z tytu³u ubezpieczenia spo- ³ecznego nabyte w zwi¹zku z op³acaniem sk³adek w jednym pañstwie cz³on 4

5 kowskim nie przepadaj¹, jeœli uprawniony przenosi siê do innego kraju. Zasady przyznawania œwiadczeñ ubezpieczenia spo³ecznego (np. wiek emerytalny) oraz ich wysokoœæ okreœlaj¹ jednak przepisy prawa krajowego. Oznacza to, e jeœli przedsiêbiorca polski najpierw dzia³a tylko w Polsce (i tu op³aca sk³adki ubezpieczeniowe), a nastêpnie podejmie dzia³alnoœæ np. w Szwecji, gdzie równie bêdzie p³aci³ sk³adki na ubezpieczenie spo³eczne, dla celów ostatecznego obliczenia œwiadczenia emerytalnego uwzglêdniane bêd¹ lata sk³adkowe zarówno w Polsce, jak i w Szwecji. Ubiegaj¹c siê o emeryturê w Polsce, przedsiêbiorca bêdzie musia³ jednak spe³niæ wymogi przewidziane prawem polskim (dla uzyskania uprawnieñ emerytalnych w Polsce nie bêdzie mia³ znaczenia fakt, i przedsiêbiorca spe³nia odpowiednie wymogi wed³ug prawa szwedzkiego). Regulacje celne. Wspólnota Europejska jest jednolitym obszarem celnym (z wy- ³¹czeniem Grenlandii i Wysp Owczych (Dania), Ceuty, Mellili (Hiszpania), terytoriów zamorskich Francji oraz kilku gmin w³oskich le ¹cych na pograniczu ze Szwajcari¹), na którego zewnêtrznych granicach obowi¹zuj¹ takie same stawki celne. Z chwil¹ przyst¹pienia do Unii Europejskiej w Polsce stosowane bêd¹ taryfy celne wspólne dla wszystkich pañstw cz³onkowskich UE. Podstawowe regulacje celne Wspólnoty Europejskiej zawarte s¹ w Kodeksie celnym UE (rozporz¹dzenie Rady (EWG) nr 2913/92, wielokrotnie zmieniane) oraz tzw. Kodeksie celnym wykonawczym UE (rozporz¹dzenie Rady (EWG) nr 2454/93). Te akty prawne zawieraj¹ wzory wszystkich dokumentów obowi¹zuj¹cych w obrocie celnym UE (wzory stanowi¹ za³¹czniki do rozporz¹dzeñ, w sumie jest ich 113). Informacje o obowi¹zuj¹cych stawkach celnych mo na znaleÿæ w bazie TARIC, dostêpnej w Internecie pod adresem U³atwieniem dla przedsiêbiorców jest tak e system tzw. wi¹ ¹cej informacji taryfowej (EBTI - European Binding Tariff Information), udzielanej zainteresowanym nieodp³atnie przez administracjê celn¹ pañstw cz³onkowskich (dostêp do bazy: Informacje taryfowe udzielane s¹ na wniosek zainteresowanych w formie decyzji i s¹ wi¹ ¹ce (w zakresie klasyfikacji taryfowej, a nie stawki taryfowej) dla przedsiêbiorcy oraz organu celnego przez 6 lat od dnia wydania (w wyj¹tkowych przypadkach, po spe³nieniu pewnych warunków, istnieje mo liwoœæ uniewa nienia tej decyzji). Prawo kontraktów. Prawo wspólnotowe nie stworzy³o dot¹d w³asnego kodeksu cywilnego, który regulowa³by zasady zawierania umów na rynku wewnêtrznym. Kooperuj¹cy przedsiêbiorcy z ró nych pañstw cz³onkowskich zgodnie z zasadami prawa miêdzynarodowego prywatnego mog¹ sami dokonaæ wyboru porz¹dku prawnego, któremu poddaj¹ swój kontrakt (mo e to byæ np. prawo francuskie czy niemieckie). Poruszanie siê w obcym prawodawstwie stwarza przedsiêbiorcom istotne problemy, zwi¹zane np. z egzekucj¹ roszczeñ. Obecnie z inicjatywy Komisji Europejskiej - trwaj¹ prace nad stworzeniem ram prawnych u³atwiaj¹cych obrót gospodarczy miêdzy podmiotami z ró nych pañstw cz³on 5

6 kowskich. Przepisy wspólnotowe reguluj¹ natomiast umowy miêdzy przedsiêbiorcami a konsumentami w sposób, który tym ostatnim ma zapewniæ w³aœciwy poziom ochrony. Do najwa niejszych regulacji konsumenckich nale ¹: dyrektywa o ogólnym bezpieczeñstwie produktów, zawieraniu umów poza lokalem przedsiêbiorstwa i na odleg³oœæ, o niedozwolonych klauzulach umownych. Formy prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach UE Na poziomie wspólnotowym w zakresie organizacji dzia³alnoœci gospodarczej i funkcjonowania przedsiêbiorstw istniej¹ jedynie regulacje harmonizuj¹ce zasady dzia- ³ania spó³ek kapita³owych (przepisy te w³aœciwie nie dotycz¹ wiêc ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw) oraz regulacje poœwiêcone ogólnowspólnotowym formom prowadzenia dzia³alnoœci. Jak dot¹d wypracowano tylko dwie takie formy: europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych (jest to raczej forma kooperacji przedsiêbiorstw celem EZIG jest u³atwianie i rozwijanie dzia³alnoœci gospodarczej uczestników pochodz¹cych z ró nych pañstw cz³onkowskich; uczestnicy dzia³aj¹ w oparciu o przepisy pañstw cz³onkowskich) oraz spó³kê europejsk¹ (uczestnicy z ró nych pañstw cz³onkowskich, kapita³ co najmniej 120 tys. euro). Spó³ka europejska jest w³aœciwa dla przedsiêwziêæ gospodarczych w wiêkszym rozmiarze, a zdecydowana liczba europejskich przedsiêbiorstw prowadzi dzia³alnoœæ w formach przewidzianych prawem poszczególnych pañstw cz³onkowskich. Ka de pañstwo cz³onkowskie UE samodzielnie wyznacza zasady zak³adania firm na w³asnym terytorium. Poni ej prezentowane s¹ przyk³adowe rozwi¹zania w wybranych krajach UE. Holandia: Na rynku holenderskim firma mo e dzia³aæ w formie: (1) spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (minimalny kapita³ euro; konieczne uzyskanie (odp³atnie) deklaracji Ministerstwa Sprawiedliwoœci o braku przeciwwskazañ prawnych), (2) spó³ki akcyjnej (minimalny kapita³ euro), (3) oddzia³u firmy (nie ma osobowoœci prawnej, podlega rejestracji w Izbie Handlowej; w celu rejestracji konieczne jest przedstawienie wyci¹gu z rejestru firmy-matki, notarialnie poœwiadczony i przet³umaczony statut, notarialnie poœwiadczona decyzja zarz¹du o utworzeniu oddzia³u, pe³nomocnictwo dla dyrektora oddzia³u). Firma zatrudniaj¹ca pracowników spoza Holandii mo e wyp³acaæ im 30% nieoprocentowany dodatek roz³¹kowy. Niemcy: Niemieckie prawo przewiduje, e dzia³alnoœæ gospodarcz¹ mo na prowadziæ w formie: (1) spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (tak e jednoosobowej, kapita³ minimalny wniesiony przy rejestracji musi wynieœæ co najmniej 13 tys. euro), (2) spó³ki akcyjnej (minimalna wysokoœæ kapita³u to 51 tys. euro), (3) przedstawicielstwa (biuro lub oddzia³ przedsiêbiorstwa obcego). We wszystkich wymienionych przypadkach konieczna jest s¹dowa rejestracja dzia³alnoœci. Zarejestrowane 6

7 przedsiêbiorstwa staj¹ siê obligatoryjnie cz³onkami izb przemys³owo-handlowych lub rzemieœlniczych. Minimalne stawki godzinowe dla pracowników okreœlane s¹ dla poszczególnych bran na podstawie uk³adów ze zwi¹zkami zawodowymi. Wielka Brytania: Dzia³alnoœæ gospodarcza mo e byæ prowadzona w formie: (1) spó³ki partnerskiej (do 20 wspólników; nie posiada osobowoœci prawnej (za wyj¹tkiem Szkocji)), (2) spó³ki zwyk³ej z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ czêœci wspólników, a tak e (3) spó³ek korporacyjnych: spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (min. suma kapita³u: 50 tys. funtów), spó³ki bez ograniczenia odpowiedzialnoœci. Mo liwe jest tak e utworzenie oddzia³u (jeœli firma prowadzi bezpoœredni¹ dzia³alnoœæ handlow¹ na rynku brytyjskim) lub utworzenie joint venture z partnerem brytyjskim. Rejestracj¹ spó³ek i oddzia³ów zajmuje siê Companies House. Podatki dochodowe uiszczane s¹ przez firmy w ci¹gu 9 miesiêcy od zakoñczenia roku obrachunkowego. Firmy obce mog¹ nabywaæ nieruchomoœci (dla prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej musz¹ one byæ wyposa one w certyfikaty o zabezpieczeniach przeciwpo arowych). Obowi¹zek rejestracji VAT powstaje przy obrotach przekraczaj¹cych 51 tys. funtów. Minimalna stawka wynagrodzenia za pracê wynosi (w zale noœci od kategorii pracowników) od 3,60 do 4,20 funta za godzinê. Dzia³alnoœæ gospodarcza prowadzona w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich wymaga dostosowania siê nie tylko do przepisów dotycz¹cych bezpoœrednio warunków podejmowania dzia³alnoœci, ale tak e do regulacji podatkowych, ubezpieczeniowych, z zakresu zamówieñ publicznych, ochrony konsumentów, bezpieczeñstwa produktów (mimo harmonizacji na szczeblu wspólnotowym, w przepisach krajowych mog¹ wystêpowaæ ró nice). Nale y podkreœliæ, e wiêkszoœæ przepisów dotycz¹cych ró nych aspektów dzia³alnoœci gospodarczej przyjmuje w UE formê dyrektyw, które dopiero po wdro eniu do ustawodawstwa krajowego zaczynaj¹ bezpoœrednio obowi¹zywaæ przedsiêbiorców. Skoro znaczna czêœæ polskiego prawodawstwa zosta³a zharmonizowana z dyrektywami UE, przedsiêbiorcy dzia³aj¹cy zgodnie z normami krajowymi zachowuj¹ jednoczeœnie zgodnoœæ z przepisami europejskimi. Podatki i ubezpieczenie spo³eczne w krajach cz³onkowskich UE Pañstwa UE nie maj¹ jednolitego systemu podatkowego, ka de pañstwo autonomicznie kszta³tuje politykê fiskaln¹, ustalaj¹c zasady i skalê opodatkowania (w zakresie podatków dochodowych). Podejmowane dot¹d próby wprowadzenia to samych stawek podatków dochodowych we wszystkich pañstwach cz³onkowskich nie przynios³y efektów. Równie wielkoœæ obci¹ eñ z tytu³u ubezpieczenia spo³ecznego jest zró nicowana w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich. 7

8 3D VWZR $XVWULD %HOJLD 6WDZND SRGVWDZRZD 3RGDWHNRGILUP ród³a opracowania: Warunki zak³adania i prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach Unii Europejskiej (red. M. Cisek- Babiarz, M. Drath), PARP, Warszawa 2001 oraz informacje z serwisu public-services.eu (Information on cross-border public services in Europe 8 6WDZNDVSHFMDOQD 3RGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK PLQLPDOQLHHXURURF]QLH²VD HXURURF]QLH²VS]RR ]DSLHUZV]HHXUR HXURURF]QLH²ILUP\] ]DQDVW SQHHXUR URF]Q\PREURWHPSRZ\ HM ]DQDVW SQHHXUR HXUR ]DQDVW SQHHXUR VSyãNLRVRERZH²RSRGDWNRZDQL ZV]\VWNLHZ\ V]HGRFKRG\ ZVSyOQLF\ GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD GODGRFKRGyZSRQL HM HXUR LQRUPDOQDVWDZNDGODGDOV]\FK GRFKRGyZSRZ\ HMWHMVXP\ *UHFMD Z ]DOH QR FLRG IRUP\SUDZQHM GOD0 3 +LV]SDQLD MH OLGRFKyGQLHSU]HNURF]\ã HXUR ]D +RODQGLD SLHUZV]H HXUR]D QDGZ\ N,UODQGLD GR SRGDWHNSURJUHV\ZQ\²SUyJ PDNV\PDOQ\ 8EH]SLHF]HQLDVSRãHF]QH SUDFRGDZFDUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK LVWQLHMHJyUQ\SXãDSQDOLF]DQLDVNãDGNL SUDFRZQLNUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK Z]DOH QR FLRGZ\VRNR FL GRFKRGyZ SUDFRGDZFDQLHSãDFLVNãDGHNQDXEH]SLHF]HQLH VSRãHF]QHSUDFRZQLNyZ RERZL ]NRZHXEH]SLHF]HQLDSUDFRZQLNDRGZ\SDGNX SU]\SUDF\Z]DOH QR FLRGURG]DMXSUDF\VNãDGND SRQL HM'..PLHVL F]QLH²SãDFRQHF] FLRZR SU]H]SUDFRGDZF LF] FLRZRSU]H]SUDFRZQLND SUDFRZQLNRGZ\QDJURG]HQLDEUXWWR GRFKRG\²HXUR GRFKRG\HXUR XEH]SLHF]HQLHFKRURERZH HXUR XEH]SLHF]HQLHHPHU\WDOQHLRGEH]URERFLD HXUR SRQDGHXUR SUDFRGDZFD GODRVyESURZDG] F\FKG]LDãDOQR VWRSQLRZDVNDODRGGR JRVSRGDUF] SUDFRZQLN SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DSLHUZV]HHXUR NROHMQHHXUR ]DNROHMQHHXUR GRFKRG\Z\ V]H RERZL ]NRZR /XNVHPEXUJ VWDZNL QDIXQGXV]EH]URERWQ\FKSRGDWHN ND GDILUPDRERZL ]NRZRSãDFL UHODW\ZQLHQLVNLVXPDZV]\VWNLFK SURJUHV\ZQH QDIXQGXV]GODEH]URERWQ\FK REFL H ZW\PXEH]SLHF]HQLD 1LHPF\ SRGDWNLPDM WNRZHRGGRFKRGX SU]HGVL ELRUVWZDLMHJRPLHQLD SRGDWHNRGSãDFRGGRFKRGyZ ]\VNX]NDSLWDãXRGRVyE SUDZQ\FKPRJ VL JQ VSRãHF]QHJR²RN PDNV\PDOQLH ILUP\PDM FHVLHG]LE SR]D 3RUWXJDOLD WHMVWRS\ 3RUWXJDOL MDNRSRGDWHN ORNDOQ\ 6]ZHFMD :LHOND %U\WDQLD :ãrfk\ SRGDWNX ORNDOQHJR JG\GRFKyGPL G]\D W\VIXQWyZEU\W\MVNLFK GRFKyGSRQL HMW\VIXQWyZ SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DZDUWHZSRGDWNX SUDFRGDZFD SU]\Z\QDJURG]HQLXW\JRGQLRZ\PGRHXUR SU]\Z\ V]\PZ\QDJURG]HQLX SUDFRZQLN Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR SUDFRGDZFD SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ SUDFRZQLN SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ HPHU\WDOQH SURJUHV\ZQH ]GURZRWQH GODEH]URERWQ\FK 6(.GRFKyGGR6(. GRFKyGSRZ\ HM 6(. SUDFRGDZFD RVRE\VDPRG]LHOQLHSURZDG] FHG]LDãDOQR PRJ Z\EUD V\VWHP ZLDGF]H SRGVWDZRZ\FKOXE UR]V]HU]RQ\FK SUDFRZQLN QDIXQGXV]HPHU\WDOQ\ SUDFRGDZFDMH OLW\JRGQLRZH]DURENLPL G]\ DIXQWyZMH OL]DURENLSRQDG IXQWyZ VDPR]DWUXGQLHQLIXQW\W\JRGQLRZRQLH]DOH QLHRG ]DURENyZ SUDFRZQLNNZRW\RNUH ORQHW\JRGQLRZR

9 Harmonizacja (ale nie ujednolicenie) na poziomie wspólnotowym objê³a tylko podatek VAT (regulowany tzw. VI Dyrektyw¹) oraz czêœciowo podatki akcyzowe. W przypadku transakcji pomiêdzy podatnikami z ró nych krajów UE towary dostarczane pomiêdzy podatnikami opodatkowane s¹ stawk¹ zerow¹ w kraju ich wysy³ki (rozpoczêcia transportu) jako wewn¹trzwspólnotowa dostawa, zaœ podatek nale ny op³acany jest przez nabywcê towarów w kraju, do którego przybywaj¹ towary (zakoñczenia transportu) wg stawki w³aœciwej dla kraju, do którego przywo one s¹ towary. Wysokoœæ stawki podstawowej (standardowej) w pañstwach cz³onkowskich UE nie mo e byæ ni sza ni 15%, a stawki zredukowanej (mo na stosowaæ jedn¹ lub dwie stawki obni one) nie mo e byæ ni sza ni 5%. Stawki podatku VAT w pañstwach cz³onkowskich UE 3D VWZR 6WDZND VWDQGDUGRZD 6WDZND ]UHGXNRZDQD $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD 6]ZHFMD :LHOND%U\WDQLD :ãrfk\ ród³o: VAT rates applied in the Member States of the European Community (situation on 1 st May 2003), Komisja Europejska DG ds. Podatków i Ce³ (DOC 2908/2003) 9

10 ród³a informacji o UE dla przedsiêbiorców Instytucje œwiadcz¹ce pomoc przedsiêbiorcom w UE i Polsce Bibliografia Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki (red. J. Barcz), Wyd. Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa Unia Europejska. Przygotowania Polski do cz³onkostwa (red. naukowa i koordynacja E. Kawecka-Wyrzykowska, E. Synowiec), Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2001 Warunki zak³adania i prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach Unii Europejskiej (red. M. Cisek-Babiarz, M. Drath), PARP, Warszawa 2001 VAT rates applied in the Member States of the European Community (situation on 1 st May 2003), Komisja Europejska - DD ds Podatków i Ce³ (DOC 2908/2003) taxation_customs/publications/ info_doc/taxation/tva/taux_tva _en.pdf Dyrekcja Generalna ds. Przedsiêbiorstw European Commission Enterprise DG Documentation Centre Office: SC15 00/51 B Brussels Belgium Fax: +32 (0) Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Pl. Trzech Krzy y 3/5, Warszawa tel.: (22) Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci Al. Jerozolimskie 125/127, Warszawa tel.: (22) /45 fax: (22) /56 Centra Euro-Info sieæ oœrodków informacyjnych aktywna w 42 pañstwach (w Polsce 12 oœrodków, pe³na lista na stronie www) Euro Info Centre PL-405 przy Funduszu Wspó³pracy, ul. Górnoœl¹ska 4a, Warszawa tel.: (22) , Fax: , euroinfo@cofund.org.pl Portale internetowe Portal informacyjny Serio.pl Twoja firma w Europie Dialog z europejskim biznesem (Dialogue with Business) Informacje nt. transgranicznych us³ug publicznych w Europie Kwartalnik Enterprise Europe (wydawany przez DG ds. Przedsiêbiorstw) (dystrybucja nieodp³atna w formie elektronicznej lub papierowej (drog¹ pocztow¹) po uprzednim zg³oszeniu: enterprise-europe@cec.eu.int ) 10

11 Informacje ogólne o bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych 1. Zakres dzia³alnoœci Zakres dzia³alnoœci bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych mo na najlepiej okreœliæ poprzez wskazanie najwa niejszych jej produktów. Wa ne jest okreœlenie zastosowania i zapotrzebowania na poszczególne wyroby na rynku polskim i jednolitym rynku Unii Europejskiej. Zagadnieniem niezwykle istotnym dla gospodarki i ka dego konsumenta jest ochrona œrodowiska przed zagro eniami wynikaj¹cymi z przetwórstwa tworzyw sztucznych. Tworzywa sztuczne, zwane tak e plastomerami, powstaj¹ na bazie polimerów syntetycznych, otrzymywanych w wyniku polireakcji z produktów chemicznej przeróbki wêgla, ropy naftowej i gazu ziemnego lub polimerów naturalnych, uzyskiwanych przez chemiczn¹ modyfikacjê produktów pochodzenia naturalnego (celuloza, kauczuk, bia³ko). Polskie ustawodawstwo okreœla tworzywa sztuczne jako materia³y, których istotnym sk³adnikiem s¹ polimery syntetyczne lub naturalne modyfikowane o w³aœciwoœciach mechanicznych zmieniaj¹cych siê w zale noœci od rodzaju podstawowego polimeru i iloœci œrodków pomocniczych. Rozró nia siê dwa podstawowe rodzaje tworzyw: termoplastyczne (tworzywa zdolne do wielokrotnego przechodzenia w stan plastyczny pod wp³ywem ogrzania) oraz termoutwardzalne (tworzywa, które pod wp³ywem ogrzania lub dzia³ania innych czynników przekszta³caj¹ siê lub s¹ przekszta³cone w produkt usieciowiony, nierozpuszczalny i nietopliwy; w zale noœci od sposobu utwardzania rozró - nia siê tworzywa termoutwardzalne i chemoutwardzalne). Najczêœciej spotykanymi tworzywami sztucznymi polimerowymi w bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych s¹ polietylen (PE) (w tym polietylen ma³ej gêstoœci (LDPE), liniowy niskiej gêstoœci (LLDPE), œredniej gêstoœci (MDPE), wysokiej gêstoœci (HDPE)) polipropylen (PP), polistyren (PS), do spieniania (EPS, in. styropian), kopolimer akrylonitrylu, butadienu i styrenu (ABS), kopolimery styrenu z akrylonitrylem (SAN), politereftalan etylenu (PET), polichlorek winylu (PCW), polioksymetylen (POM), poliwêglan (PC), poliamidy (PA). Ponadto do tworzyw sztucznych mo na zaliczyæ równie ywice epoksydowe (EP), silikon (SL), azotan celulozy (AC), poliestry nienasycone (PN), poliuretan (PU) i inne. Na tworzywa sztuczne obok sk³adników podstawowych sk³adaj¹ siê równie okreœlone dodatki lub œrodki pomocnicze, np. wype³niacze, noœniki, stabilizatory, zmiêkczacze, pigmenty i barwniki. Za przetwórstwo tworzyw sztucznych nale y uznaæ produkcjê wyrobów z tworzyw sztucznych (mog¹ byæ produktami samodzielnymi lub mieszanymi) oraz 11

12 odzysk i recykling odpadów tworzyw sztucznych. Przetwarzanie tworzyw sztucznych opiera siê na formowaniu, tj. procesie nadawania kszta³tu tworzywom sztucznym w pó³wyrób lub wyrób koñcowy, dowoln¹ metod¹ przetwórcz¹ przy u yciu odpowiedniej formy. Powszechnie stosowane metody przetwórcze to formowanie wtryskowe, prasowanie przet³oczne, wyt³aczanie z rozdmuchiwaniem, kalandrowanie, obróbka skrawaniem oraz klejenie i zgrzewanie. 2. Perspektywy rozwoju i stan obecny W krajach Unii Europejskiej z ka dym kolejnym rokiem wzrasta wielkoœæ zapotrzebowania na produkty wykonane z tworzyw sztucznych. Jednoczeœnie UE stawia przed krajami cz³onkowskimi coraz wy sze wymagania co do odzysku i recyklingu odpadów. Wi¹ e siê to z obowi¹zkami dla cz³onków UE wprowadzenia odpowiednich regulacji do wewnêtrznego ustawodawstwa, które pozwala³oby na zachowanie równowagi pomiêdzy celami stawianymi przez przetwórców tworzyw sztucznych a warunkami ochrony œrodowiska na terytorium ca³ej Unii. Polska pod wzglêdem perspektyw rozwoju bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych jest na dobrej pozycji. Potwierdzaj¹ to dane pochodz¹ce z Raportu Stowarzyszenia Przetwórców Tworzyw Sztucznych w Europie APME (Association of Plastics Manufacturers in Europe) za rok 2001 i 2002 ( Analiza konsumpcji i odzysku tworzyw sztucznych w latach 2001 i 2002 ). Poni sze tabele prezentuj¹ dane liczbowe dotycz¹ce zu ycia tworzyw sztucznych w UE oraz krajach kandyduj¹cych. Tab. 1. Zu ycie tworzyw sztucznych w krajach Unii Europejskiej oraz Norwegii i Szwajcarii w milionach ton =0,$1< =X \FLHWZRU]\ZV]WXF]Q\FKWHUPRSODVW\F]Q\FK WHUPRXWZDUG]DOQ\FKã F]QLH]SURGXNFM ZãyNLHQ IDUELODNLHUyZRUD]LQQ\FK]DVWRVRZD =X \FLHWZRU]\ZV]WXF]Q\FKSROLPHURZ\FK 7ZRU]\ZWHUPRSODVW\F]Q\FK ZW\P /'//'3( +'3( 33 3&: 3(7 E] 7ZRU]\ZWHUPRXWZDUG]DOQ\FK 38 E] (3 E] ród³o: Analiza konsumpcji i odzysku tworzyw sztucznych w latach 2001 i 2002, Raport APME

13 Tab. 2. Zu ycie tworzyw sztucznych wg bran w krajach Unii Europejskiej oraz Norwegii i Szwajcarii w procentach %5$1 $ 2SDNRZDQLD $UW\NXã\JRVSRGDUVWZDGRPRZHJR %XGRZQLFWZR (OHNWU\NDLHOHNWURQLND 0RWRU\]DFMD 3U]HP\Vã 5ROQLFWZR ród³o: Analiza konsumpcji i odzysku tworzyw sztucznych w latach 2001 i 2002, Raport APME 2003 Tab. 3. Zu ycie tworzyw sztucznych w krajach UE i krajach kandyduj¹cych.udmh8( 2JyãHPZPOQWRQ 1LHPF\ :ãrfk\ )UDQFMD :LHOND%U\WDQLD +LV]SDQLD +RODQGLD %HOJLD.UDMHNDQG\GXM FH 2JyãHPZPOQWRQ 3ROVND 52. &]HFK\ : JU\ 6ãRZDFMD 6ãRZHQLD ród³o: Analiza konsumpcji i odzysku tworzyw sztucznych w latach 2001 i 2002, Raport APME 2003 Prowadzenie dzia³alnoœci gospodarczej w bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych Najwa niejsze przepisy prawne reguluj¹ce wykonywanie dzia³alnoœci w bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych znajdziemy w dyrektywach i decyzjach wydawanych przez instytucje Unii Europejskiej, które zwi¹zane s¹ z wyrobami, bezpieczeñstwem i higien¹ pracy oraz ochron¹ œrodowiska. 1. Bezpieczeñstwo i higiena pracy w bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych W prawie UE w zakresie ogólnego BHP podstawowymi Ÿród³ami s¹ art. 138 Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹ oraz dyrektywa 89/391/EWG w sprawie wprowadzenia œrodków sprzyjaj¹cych poprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy (tzw. dyrektywa ramowa). Na jej podstawie wydano ³¹cznie ponad 30 dyrektyw reguluj¹cych kwestiê ochrony zdrowia i ycia pracownika przed zagro eniami 13

14 œrodowiska pracy. Spoœród nich kilka ma podstawowe znaczenie dla bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych, m.in.: dyrektywa 89/654/EWG w sprawie minimalnych wymagañ bezpieczeñstwa i higieny w miejscu pracy; dyrektywa 80/1107/EWG (znowelizowana dyrektyw¹ 88/642/EWG) w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem zwi¹zanym z nara eniem na dzia³anie czynników chemicznych, fizycznych, biologicznych; dyrektywa 88/364/EWG w sprawie zakazu stosowania okreœlonych szkodliwych czynników i/lub procesów produkcyjnych; dyrektywa 78/610/EWG w sprawie ochrony zdrowia pracowników nara onych na dzia³anie monomeru chlorku winylu; dyrektywa 90/394/EWG w sprawie ochrony pracowników przed zagro eniem dotycz¹cym nara enia na dzia³anie czynników rakotwórczych podczas pracy (zmieniona przez dyrektywy 97/42/WE i 99/38/WE) dotyczy przede wszystkim przetwórców PWC. Przedsiêbiorca bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych ma obecnie na gruncie prawa polskiego bardzo jasno okreœlone zasady w zakresie bezpieczeñstwa i higieny pracy. Przyczyni³o siê do tego wydanie rozporz¹dzenia ministra gospodarki w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych (Dz. U. z 2002r. Nr 81 poz. 735), które szczegó³owo i wyczerpuj¹co reguluje obowi¹zki pracodawcy przetwarzaj¹cego tworzywa sztuczne. Brak jest tak szczegó³owej regulacji w prawie UE, natomiast jest to zgodne z ogóln¹ polityk¹ Wspólnot dotycz¹c¹ maksymalizowania œrodków stosowanych w celu ochrony œrodowiska oraz miejsca pracy pracowników. 2. Ochrona œrodowiska Kierunki, priorytety i zakres polityki ekologicznej UE przedstawiane s¹ w tzw. programach dzia³añ na rzecz ochrony œrodowiska. Pierwszy program przyjêto w listopadzie 1973 roku, kolejne w latach: 1978, 82, 87 i 92. Ostatni, przyjêty w 2001 roku VI program dzia³añ wyznacza zadania polityki ekologicznej UE na lata Ponadto ogóln¹ politykê ochrony œrodowiska w kontekœcie dzia³alnoœci przedsiêbiorców zawiera rozporz¹dzenie nr 761/2001/EC w sprawie dobrowolnego uczestnictwa firm przemys³owych w programie eko-zarz¹dzania i audytowania (EMAS). W celu skutecznej realizacji polityki ochrony œrodowiska Unia Europejska stosuje ni ej wymienione zasady. Zanieczyszczaj¹cy p³aci - oznacza ona pe³n¹ odpowiedzialnoœæ sprawcy zanieczyszczeñ za dzia³ania wywo³uj¹ce zmiany w œrodowisku. 14

15 Zasada zapobiegania - stanowi¹ca, e zapobieganie zanieczyszczeniom jest lepsze ni redukowanie ich skutków. Wynika z niej równie, e nale y upewniæ siê o nieszkodliwoœci planowanej inwestycji przed wydaniem zgody na jej prowadzenie. Zasada efektywnoœci ekonomicznej - nakazuj¹ca osi¹ganie celów ochrony œrodowiska po najni szych kosztach dla gospodarki. Zasada zachowywania zasobów przyrody - nakazuj¹ca utrzymywanie odpowiedniej iloœci zasobów naturalnych pozwalaj¹cej na ich samoodtwarzanie. Zasada naprawiania szkody dla œrodowiska u Ÿród³a. Podstawowymi aktami prawnymi UE, które maj¹ zwi¹zek z bran ¹ przetwórstwa tworzyw sztucznych i znalaz³y ju swoje odzwierciedlenie w polskich regulacjach prawnych dotycz¹cych ochrony œrodowiska, s¹: dyrektywa 2003/4/WE w sprawie ocen oddzia³ywania na œrodowisko, dyrektywa 96/61/WE dotycz¹ca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli (IPPC), dyrektywa 75/442/EWG w sprawie odpadów (zm. dyrektyw¹ 91/ 156/EWG), dyrektywa 94/62/WE w sprawie opakowañ i odpadów opakowaniowych. Przedsiêbiorca zwi¹zany z bran ¹ przetwórstwa tworzyw sztucznych zobowi¹zany jest do przestrzegania standardów emisji zanieczyszczeñ do powietrza, wód, postêpowania z odpadami, zachowania dopuszczalnego poziomu ha³asu itp. w sposób bezpoœredni, wynikaj¹cy z przepisów. W przypadku niektórych przedsiêbiorstw zgodnie z wymaganiami dyrektywy IPPC wprowadzono obowi¹zek uzyskiwania tzw. pozwoleñ zintegrowanych i ustalania norm emisyjnych na podstawie tzw. najlepszej dostêpnej techniki (ang. BAT - Best Available Technique). Na gruncie polskiego prawa przepisy dotycz¹ce pozwoleñ zintegrowanych znajduj¹ siê w ustawie prawo ochrony œrodowiska (Dz. U. z 2001r. Nr 62 poz. 627 z póÿn. zm.) oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy. W celu dostosowania niektórych dziedzin gospodarki do wymagañ ochrony œrodowiska obowi¹zuj¹cych w UE Polska uzyska³a tzw. okresy przejœciowe pozwalaj¹ce na roz³o enie w czasie koniecznych inwestycji i zmian organizacyjnych. W zakresie bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych najistotniejsze znaczenie maj¹ okresy przejœciowe przewidziane dla gospodarki odpadami. Polska w tym zakresie uzyska³a: 5-letni okres przejœciowy (do r.) w odniesieniu do dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowañ i odpadów opakowaniowych; 15

16 10-letni okres przejœciowy (do r.) w odniesieniu do dyrektywy 99/31/WE w sprawie sk³adowania odpadów; 5-letni okres przejœciowy (do r.) w odniesieniu do rozporz¹dzenia 259/93/EWG w sprawie nadzoru i kontroli przesy³ania odpadów w obrêbie do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar - dla niektórych grup odpadów System zarz¹dzania ochron¹ œrodowiska (norma ISO 14000) Przedsiêbiorcy bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych musz¹ d¹ yæ do minimalizowania negatywnego wp³ywu ich dzia³alnoœci na œrodowisko naturalne. Jednym z narzêdzi, jakim dysponuj¹ s¹ systemy zarz¹dzania wg norm ISO. W dziedzinie ochrony œrodowiska system taki tworz¹ normy ISO serii Celem opracowania w roku 1996 norm ISO serii by³o zdefiniowanie podstawowych wymagañ w odniesieniu do systemu zarz¹dzania œrodowiskowego. Normy te stanowiæ maj¹ instrument wspomagaj¹cy oddzia³ywanie ekologiczne przedsiêbiorstwa na œrodowisko. Wdra anie systemu zarz¹dzania œrodowiskowego w zgodnoœci z wymaganiami tych norm pozwala oceniaæ wp³yw dzia³alnoœci przedsiêbiorstwa na œrodowisko, podejmowaæ dzia³ania minimalizuj¹ce negatywne oddzia³ywanie na œrodowisko oraz kontrolowaæ efekty dzia³alnoœci ca³ego systemu. Do g³ównych pozycji rodziny norm ISO nale ¹: Norma ISO okreœlaj¹ca wymagania umo liwiaj¹ce sformu³owanie polityki i celów z uwzglêdnieniem wymogów prawnych i informacji o aspektach œrodowiskowych; Norma ISO zawieraj¹ca informacje przydatne w procesie wdra ania systemu; Normy ISO 14010, i zawieraj¹ce wymagania dotycz¹ce zasad postêpowania przy audytowaniu systemu zarz¹dzania œrodowiskowego. Norma ISO odgrywa w zarz¹dzaniu œrodowiskowym podobn¹ rolê jak normy serii ISO 9000 w zarz¹dzaniu jakoœci¹. Podstawowe wymagania okreœlone w tej normie dotycz¹ rozwoju polityki œrodowiskowej oraz opracowania odpowiednich wymagañ prawnych. Maj¹ na celu rozwój i utrzymanie realizacji zadañ œrodowiskowych, prowadzenie œrodowiskowego audytu wewnêtrznego oraz przegl¹dów zarz¹dzania systemem zapewniaj¹cych efektywne dzia³anie. W Europie norma ISO zosta³a opublikowana przez CEN jako norma EN- ISO-14001, a w Polsce znana jest jako PN-EN ISO

17 Normy ISO serii 14000, podobnie jak normy ISO serii 9000, s¹ instrumentami nieobowi¹zkowymi. Wprowadzenie systemu zarz¹dzania œrodowiskowego przynosi firmie ró norodne korzyœci, do których nale ¹ m.in. redukcja kosztów energii, surowców, usuwania odpadów, mo liwoœæ wprowadzania dzia³añ zapobiegawczych przed wyst¹pieniem szkodliwych efektów œrodowiskowych, polepszenie wizerunku firmy w oczach klientów, spe³nienie wymogów inwestorów i polepszenie dostêpu do kapita³u, u³atwienia w otrzymywaniu np. zezwoleñ. Kilkaset polskich przedsiêbiorstw wdro y³o i uzyska³o certyfikat systemu zarz¹dzania œrodowiskowego zgodny z norm¹ ISO Certyfikaty te mog¹ nadawaæ akredytowane jednostki certyfikuj¹ce, np. Polskie Centrum Badañ i Certyfikacji. Koszty certyfikacji zale ¹ od wielkoœci przedsiêbiorstwa, liczby audytorów uczestnicz¹cych w procesie certyfikacji, czasu trwania audytu i nie obejmuj¹ kosztów szkoleñ oraz prac w³asnych firmy, takich jak przygotowanie dokumentacji œrodowiskowej, audyty wewnêtrzne itp. Koszty certyfikacji kszta³tuj¹ siê na poziomie od kilkunastu do kilkudziesiêciu tysiêcy z³otych. Mo liwe jest uzyskanie dofinansowania na certyfikat poprzez fundusze strukturalne UE, np. fundusz PHARE Opakowania Istotne zagadnienia dotycz¹ce ochrony œrodowiska w bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych reguluje dyrektywa 94/62/WE w sprawie opakowañ i odpadów opakowaniowych. Zgodnie z ni¹ gospodarka opakowaniami i odpadami z opakowañ powinna uwzglêdniaæ wymagania ekologiczne stawiane przed krajami cz³onkowskimi. Z drugiej strony nie mo e stwarzaæ przeszkód we wzajemnej wymianie handlowej miêdzy krajami UE. W dyrektywie 94/62/WE za³o ono odzysk opakowañ na poziomie 50-65% (wagowo) opakowañ oraz recykling 50-65% (wagowo) tej iloœci. Minimalny poziom dla ka dego materia³u okreœlono na 15% (wagowo), choæ dla Grecji, Irlandii i Portugalii, ze wzglêdu na ich specyficzne po³o enie geograficzne (wyspy), uczyniono wyj¹tek i przyjêto ni sze poziomy odzysku. Dyrektywa 94/62/WE wprowadzi³a jednolity europejski system identyfikacji materia³u opakowaniowego. Kodowanie u³atwiæ ma zbiórkê, ponowne u ycie i odzysk, w tym recykling. Znaki te mo na umieszczaæ na opakowaniu lub etykiecie. Powinny byæ dobrze widoczne i czytelne (nawet po otwarciu opakowania), naniesione w sposób trwa³y. Dla opakowañ z tworzyw sztucznych zarezerwowano liczby Nale y tu zaznaczyæ, e w œwietle dyrektywy 94/62/WE obecnie oznaczanie opakowañ poprzez umieszczanie stosownych znaków jest nieobowi¹zkowe; wymóg taki zosta³ zawieszony Decyzj¹ Komisji Europejskiej 97/129/WE. System identyfikacji (Resin Identyfication Code - RIC) pochodz¹cy z USA przyj¹³ siê powszechnie w Europie i zosta³ zaaprobowany przez Stowarzyszenia Europejskich Przetwórców Tworzyw Sztucznych APME jako dobrowolny sposób iden- 17

18 tyfikacji tworzyw sztucznych. Znak identyfikacyjny sk³ada siê z cyfry kodowej okreœlonego tworzywa sztucznego wpisanej w trójk¹t utworzony ze strza³ek oraz symbolu literowego tego tworzywa. Znak identyfikacyjny okreœla rodzaj zastosowanego polimeru, ale nie jest symbolem przydatnoœci do ponownego przetwórstwa (recyklingu). Jest stosowany jako œrodek pomocniczy przy sortowaniu odpadów tworzyw sztucznych w celu usprawnienia odzysku surowców wtórnych. Najczêœciej jest nanoszony na opakowaniach sztywnych o pojemnoœci powy ej 200 cm 3 i masie powy ej 50g. Dyrektywa 94/62/WE okreœla ogólnie obowi¹zki poszczególnych uczestników ³añcucha opakowaniowego, tj.: producenta, importera i eksportera opakowañ, producenta, importera i eksportera produktów w opakowaniach, sprzedawcy i u ytkownika produktów w opakowaniach, jak równie obowi¹zki organów administracji pañstwowej. Wskazuje tak e, e opakowania powinny byæ wykonane w sposób umo liwiaj¹cy ich wielokrotny u ytek i póÿniejszy recykling, a jeœli nie jest to mo liwe - przynajmniej recykling lub inn¹ formê odzysku. Okreœla równie poziom stê enia metali ciê kich w opakowaniach. Producent i importer opakowañ ma obowi¹zek zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczania ich iloœci oraz przeciwdzia³ania negatywnemu wp³ywowi na œrodowisko substancji i materia³ów stosowanych do produkcji opakowañ poprzez ich w³aœciwe projektowanie i wytwarzanie. Na³o ono na producentów, importerów i eksporterów opakowañ, jak równie na poszczególne pañstwa cz³onkowskie obowi¹zek wprowadzenia systemu informacyjnego pozwalaj¹cego na okreœlenie wielkoœci, w³aœciwoœci i sposobu przep³ywów opakowañ i odpadów opakowaniowych (w tym informacji na temat toksycznoœci lub zagro enia ze strony materia³ów opakowaniowych lub sk³adników stosowanych do ich produkcji). Odpowiednie regulacje dyrektywy 94/62/WE zosta³y przeniesione na grunt prawa polskiego. W za³¹czniku 4 do ustawy o obowi¹zkach przedsiêbiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o op³acie produktowej i op³acie depozytowej (Dz. U. z 2001r. Nr 69 poz. 719) okreœlono docelowe (tj. dla roku 2007) procentowe poziomy odzysku i recyklingu dla odpadów opakowaniowych w stosunku do masy wprowadzonych na rynek, w drodze sprzeda y lub importu, opakowañ. Dla ogó³u opakowañ wynosz¹ one odpowiednio 50% dla odzysku i 25% dla recyklingu. Dodatkowo w rozporz¹dzeniu Rady Ministrów w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou ytkowych (Dz. U. z 2001r. Nr 69 poz. 719) okreœlono procentowe poziomy odzysku i recyklingu dla odpadów opakowaniowych na poszczególne lata. 18

19 Tab. 4. Za³o one roczne poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych 5RG]DMRSDNRZDQLD ]NWyUHJRSRZVWDãRGSDG RSDNRZDQLD]WZRU]\ZV]WXF]Q\FK RSDNRZDQLD]DOXPLQLXPRSRMHPQR FL PQLHMV]HMRGO RSDNRZDQLD]EODFK\ELDãHMLOHNNLHMLQQHM QL DOXPLQLRZD RSDNRZDQLD]SDSLHUXLWHNWXU\ RSDNRZDQLD]HV]NãDJRVSRGDUF]HJRSR]D DPSXãNDPL RSDNRZDQLD]PDWHULDãyZQDWXUDOQ\FK GUHZQDLWHNVW\OLyZ RSDNRZDQLDZLHORPDWHULDãRZH ród³o: Rozporz¹dzenie Rady Ministrów w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou ytkowych (Dz. U. z 2001r. Nr 69 poz. 719) Dla porównania poni sza tabela prezentuje wyniki osi¹gniêtego poziomu recyklingu w 2002r. Tab. 5. Uzyskane poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych w roku RG]DMRSDNRZDQLD 3R]LRPUHF\NOLQJX>@ZURNX ]NWyUHJRSRZVWDãRGSDG Z\PDJDQ\ X]\VNDQ\ RSDNRZDQLD]WZRU]\ZV]WXF]Q\FK RSDNRZDQLD]DOXPLQLXPRSRMHPQR FLPQLHMV]HMRGO RSDNRZDQLD]EODFK\ELDãHMLOHNNLHMLQQHMQL DOXPLQLRZD RSDNRZDQLD]SDSLHUXLWHNWXU\ RSDNRZDQLD]HV]NãDJRVSRGDUF]HJRSR]DDPSXãNDPL RSDNRZDQLD]PDWHULDãyZQDWXUDOQ\FK GUHZQDLWHNVW\OLyZ RSDNRZDQLDZLHORPDWHULDãRZH RSDNRZDQLDUD]HP ród³o: Ministerstwo Œrodowiska ( W wiêkszoœci pañstw UE, zgodnie z dyrektyw¹ nr 94/62/WE, sposób organizacji systemu zagospodarowania odpadów z opakowañ jest podobny i opiera siê na: odpowiedzialnoœci producenta, odbiorze zu ytych opakowañ przez pakuj¹cego lub importera na w³asny koszt (poprzez punkty handlowe lub specjalne miejsca skupu), wnoszenie op³aty za udzia³ w systemie, w wysokoœci uzale nionej od wprowadzanego na rynek opakowania, dofinansowaniu kosztów zbiórki, segregacji, transportu oraz recyklingu odpadów z opakowañ. W niektórych krajach wprowadzono dodatkowe obowi¹zki dla producentów i nape³niaj¹cych opakowania. Np. w Austrii wprowadzono zakaz wprowadzania na rynek opakowañ jednorazowych dla wody mineralnej, piwa oraz napojów gazowanych. Belgia z kolei wprowadzi³a podatek na opakowania jednorazowego u ytku, nak³adany, jeœli producent nie osi¹gnie poziomów zbiórki i recyklingu w wysokoœci 70-80%, oraz podatek na opakowania wykonane z PCW. Duñczycy zakazali wprowadzania na rynek krajowy napojów i piwa w puszkach oraz opakowa- 19

20 niach jednorazowego u ytku i wprowadzili obowi¹zek zmniejszenia stosowania opakowañ z PCW o 83%, pocz¹wszy od 2000 roku. W Finlandii wprowadzono podatek na opakowania jednorazowego u ytku dla napojów, zaœ w Niemczech wymagany poziom opakowañ zwrotnych w stosunku do jednorazowych wynosi 72% dla napojów oraz 20% dla mleka. Niemcy dodatkowo nak³adaj¹ op³aty depozytowe na wprowadzane na rynek opakowania, jeœli nie uczestnicz¹ w zarejestrowanym systemie recyklingu opakowañ. W Portugalii natomiast wymagana proporcja opakowañ zwrotnych do napojów w stosunku do jednorazowych wynosi od 10 do 80%. W Polsce, zgodnie z ustaw¹ o obowi¹zkach przedsiêbiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o op³acie produktowej i op³acie depozytowej, firmy maj¹ obowi¹zek realizacji ustalonych poziomów odzysku odpadów. Przedsiêbiorcy, którzy nie odzyskaj¹ wymaganej iloœci odpadów, zostan¹ obci¹ eni op³at¹ produktow¹. Jej wysokoœæ zale eæ bêdzie od ró nicy miêdzy za³o onym poziomem odzysku a faktycznie zrealizowanym. Obecnie dla opakowañ z tworzyw sztucznych wynosi 3,13 z³ za 1 kg. Stawka ta bêdzie rosn¹æ co roku o stopieñ inflacji przyjêty w ustawie bud etowej za rok poprzedni. Op³aty obejmuj¹ce m.in. opakowania oraz odpady powsta³e z opakowañ bêd¹ wykorzystane na stworzenie systemu zbiórki produktów zu ytych i ich unieszkodliwiania bezpiecznego dla œrodowiska. Zgodnie z art. 29 ustawy wp³ywy z tytu³u op³aty produktowej od sprzeda y produktów w opakowaniach s¹ gromadzone na odrêbnym rachunku bankowym Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej. Narodowy Fundusz przekazuje 70% tych œrodków wojewódzkim funduszom. Wojewódzkie fundusze, w terminie do 31 maja, przekazuj¹ œrodki gminom (zwi¹zkom gmin), proporcjonalnie do iloœci odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku lub recyklingu. S³u ¹ one finansowaniu dzia³añ w zakresie: odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, edukacji ekologicznej dotycz¹cej selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych. Pozosta³e 30% œrodków jest wykorzystywanych przez Narodowy Fundusz na finansowanie podobnych dzia³añ. Odzysk tworzyw sztucznych mo na prowadziæ samodzielnie lub za poœrednictwem specjalnej organizacji, która mo e byæ prowadzona tylko w formie spó³ki akcyjnej. Kapita³ zak³adowy spó³ki powinien wynosiæ co najmniej 1 mln z³. W swojej nazwie musi posiadaæ sformu³owanie organizacja odzysku. Jest to dogodna forma dzia³alnoœci dla du ych przedsiêbiorstw bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych. Wiêkszoœæ producentów opakowañ i produktów w opakowaniach takim organizacjom odzysku powierzy realizacjê odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu swoich produktów, co przyczyni siê do ich rozwoju. 20

21 G³ównymi Ÿród³ami finansowania przedsiêwziêæ w ramach ochrony œrodowiska s¹ œrodki w³asne przedsiêbiorstw, fundusze ochrony œrodowiska oraz bud ety jednostek samorz¹du terytorialnego. Koszty dostosowania do wymagañ dyrektyw unijnych w znacznym stopniu zostan¹ poniesione jednak przez przedsiêbiorców. W kontekœcie zadañ zwi¹zanych z dostosowaniem do prawa wspólnotowego zak³ada siê, e w okresie najbli szych lat (do 2010 r.) zostanie zachowana zbli ona struktura Ÿróde³ finansowania, zaœ po 2010 roku dominuj¹c¹ rolê odgrywaæ bêd¹ œrodki w³asne przedsiêbiorstw, bud ety samorz¹dów terytorialnych i kredyty bankowe. Do czasu przyst¹pienia do Unii Europejskiej Polska bêdzie korzystaæ ze œrodków przedakcesyjnych (PHARE, ISPA), a po przyst¹pieniu - równie ze œrodków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójnoœci przeznaczonych na ochronê œrodowiska. ¹cznie udzia³ pomocy zagranicznej (w tym funduszy przedakcesyjnych, a nastêpnie strukturalnych i spójnoœci oraz pomocy bilateralnej, itp.) w strukturze œrodków inwestycyjnych przeznaczanych w Polsce na wdro enie prawa wspólnotowego w ochronie œrodowiska nie przekroczy zapewne 10% (Ÿród³o: Integracja z Uni¹ Europejsk¹; poradnik dla przedsiêbiorców, Ministerstwo Gospodarki). Warto zaznaczyæ, e w ostatnich latach dokona³ siê znacz¹cy postêp w dziedzinie produkcji biodegradalnych tworzyw sztucznych nowej generacji. W pañstwach Unii Europejskiej wytwarzane s¹ ju polimery biodegradowalne nowej generacji, które wykorzystuje siê do produkcji opakowañ i nie tylko. UE w 2000 roku wyda³a normê EN 13432, która wprowadzi³a wymagania dla opakowañ biodegradowalnych. Norma ta, zgodnie z Decyzj¹ Komisji Europejskiej 2001/524/WE zosta³a uznana za zharmonizowan¹ z dyrektyw¹ 94/62/WE. Norma wprowadza kryteria oceny i procedury dotycz¹ce przydatnoœci do kompostowania oraz obróbki beztlenowej (recykling organiczny) biodegradowalnych tworzyw sztucznych. 3. Podatek od towarów i us³ug (VAT) oraz c³o Kraje cz³onkowskie UE uzgodni³y, e wysokoœæ stawki podstawowej VAT (standardowej) nie mo e byæ ni sza ni 15%, a stawki zredukowanej (mo na stosowaæ jedn¹ lub dwie stawki obni one) nie mo e byæ ni sza ni 5% (nie ma stawki 0% jako ogólnej zasady). Najwiêkszy wzrost stawki VAT bêdzie dotyczy³ przedsiêbiorców bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych, których dzia³alnoœæ jest zwi¹zana z: budownictwem, produkcj¹ artyku³ów dla dzieci, produkcj¹ niektórych wyrobów zwi¹zanych z ochron¹ zdrowia. Np. w polskiej ustawie o VAT na materia³y budowlane wykonane z tworzyw sztucznych obowi¹zuje stawka 7%. Po wejœciu do Unii VAT na te wyroby bêdzie wynosi³ 22%. Dla bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych podstawowym zagadnieniem jest wysokoœæ ce³ na surowiec pierwotny i wtórny (odpadowy). Potentatami w zakresie tych surowców, ze wzglêdu na wielkoœæ i koszt wytwarzania, staj¹ 21

22 siê kraje Dalekiego Wschodu np. Indie, Chiny. Taryfa celna UE dla tworzyw sztucznych (TARIC Sekcja VII Rozdzia³ 39) jest zale na od rodzaju importowanego tworzywa oraz tego, czy wobec kraju s¹ stosowane stawki preferencyjne ze wzglêdu na przynale noœæ do okreœlonej grupy krajów. W 2003 roku dla przyk³adu stawka celna podstawowa na import PE jako surowca pierwotnego wynosi dla Chin i Indii 7,1% (jednak taryfa jest obni ona do 3,6% ze wzglêdu na przynale noœæ do grupy SPGL), podobnie dla USA, ale bez preferencji, natomiast dla Polski wynosi 0%. W przypadku importu surowca odpadowego dla ww. krajów stawka wynosi 0% z wyj¹tkiem USA, dla których stawka wynosi 7,1%. W polskiej taryfie celnej w 2003 roku stawka celna podstawowa dla PE jako surowca pierwotnego wynosi dla Chin i Indii 9% (stawka obni ona do 7,2% ze wzglêdu na przynale noœci do grupy pañstw DEV). W przypadku surowca odpadowego stawki s¹ identyczne. UE prowadzi równie postêpowania antydumpingowe oraz antysubwencyjne, które maj¹ chroniæ rynek wewnêtrzny Unii przed niekorzystnymi skutkami znoszenia barier celnych. Jako œrodek ochrony Unia mo e wprowadziæ c³o antydumpingowe na okres 5 lat, z mo liwoœci¹ przed³u enia tego okresu na nastêpne 5 lat w wyniku postêpowania rewizyjnego. Wysokoœæ nak³adanego c³a zale y od marginesu dumpingu, tj. ró nicy pomiêdzy cen¹ dumpingow¹ i normaln¹. W odniesieniu do importu z Polski UE stosuje œrodki antydumpingowe w 7 przypadkach, w tym do jednego produktu bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych sznurka polipropylenowego strona internetowa Jakoœæ wyrobów 1. Certyfikacja i ocena zgodnoœci Produkt wprowadzony na rynek jednego z krajów UE, zgodnie z zasad¹ wzajemnego uznawania, mo e byæ umieszczany na rynku ka dego innego kraju cz³onkowskiego. Pañstwo cz³onkowskie mo e wprowadziæ przepisy ograniczaj¹ce tê zasadê w celu ochrony wa nego interesu publicznego, np. zdrowia i bezpieczeñstwa obywateli. W celu unikniêcia tego typu ograniczeñ nastêpuje ujednolicenie obowi¹zuj¹cych w ca³ej Unii Europejskiej przepisów dotycz¹cych wytwarzania i obrotu wyrobami. Pocz¹tkowo Unia tworzy³a nowe przepisy dla poszczególnych sektorów rynku. Po 1985 roku przyjêto tzw. Nowe Podejœcie (ang. New Approach) do harmonizacji przepisów technicznych w Unii Europejskiej, umo liwiaj¹c wiêksz¹ elastycznoœæ ca³ego systemu harmonizacji. Jego istota sprowadza siê do kilku podstawowych regu³: 22

23 przedmiotem harmonizacji s¹ wy³¹cznie przepisy zwi¹zane z bezpieczeñstwem, zdrowiem i ochron¹ œrodowiska; dyrektywy Nowego Podejœcia zawieraj¹ tylko zasadnicze wymagania, natomiast szczegó³y techniczne zawarte s¹ w odpowiednich, zharmonizowanych normach europejskich EN, których stosowanie jest dobrowolne; wyrób, który spe³nia wymagania dyrektyw i oznaczony jest znakiem CE ma prawo byæ wprowadzony na rynek dowolnego pañstwa cz³onkowskiego Unii Europejskiej. Nowe Podejœcie zosta³o w 1989 roku uzupe³nione przez tzw. Globalne Podejœcie do badañ i certyfikacji. Okreœla ono obowi¹zuj¹ce w Unii Europejskiej zasady oceny zgodnoœci wyrobów z przepisami i normami. W ramach Globalnego Podejœcia wyodrêbniono osiem podstawowych modu³ów, na których mog¹ byæ oparte procedury oceny zgodnoœci zastosowane w poszczególnych dyrektywach, ustalono kryteria doboru tych modu³ów, a tak e zasady stosowania oznaczenia CE. Ka da z dyrektyw Nowego Podejœcia definiuje dok³adnie zakres wyrobów, które jej podlegaj¹. Definicja ta mo e byæ oparta na cechach wyrobu lub rodzaju ryzyka, które wyrób stwarza. Obowi¹zek oceny, czy dany wyrób podlega którejœ z dyrektyw, ci¹ y na jego producencie. Dyrektywy Nowego Podejœcia dotycz¹ wyrobów, które s¹ wprowadzane na rynek Unii Europejskiej po raz pierwszy, tj. nowych wyrobów wyprodukowanych w pañstwach cz³onkowskich UE oraz nowych i u ywanych wyrobów, które s¹ importowane na rynek europejski z pañstw trzecich. Dla bran y przetwórstwa tworzyw sztucznych istotne znaczenie maj¹ dyrektywy Nowego Podejœcia dotycz¹ce takich grup produktów, jak zabawki (dyrektywa 88/ 378/EWG zm. przez 93/68/EWG), wyroby budowlane (dyrektywa 89/106/EWG zm. przez 93/68/EWG), opakowania i odpady opakowaniowe (dyrektywa 94/62/WE). Oznaczenie CE symbolizuje zgodnoœæ wyrobu z regulacjami Unii Europejskiej, które maj¹ zastosowanie do tego wyrobu. Umieszczenie oznaczenia CE na produkcie stanowi deklaracjê, e zosta³y spe³nione odpowiednie procedury oceny zgodnoœci. Jeœli wyrób podlega jednoczeœnie kilku dyrektywom Nowego Podejœcia, oznaczenie CE stanowi deklaracjê, e spe³nia on wymagania wszystkich tych dyrektyw. Pañstwa cz³onkowskie Unii Europejskiej nie mog¹ zakazaæ wprowadzenia na swój rynek wyrobu, który posiada oznaczenia CE, chyba e s¹ dowody na to, i wyrób ten nie spe³nia odpowiednich wymagañ i mo e stanowiæ zagro enie. Nale y zaznaczyæ, e czêœæ dyrektyw Nowego Podejœcia wymaga znakowania wyrobów znakiem CE, a czêœæ takiego obowi¹zku nie przewiduje. Np. znaku CE nie mo na umieszczaæ na jednym z najpopularniejszych produktów bran y, jakim s¹ opakowania. Natomiast znak CE bêdzie musia³ siê znaleÿæ na wyrobach budowlanych wyprodukowanych z tworzyw sztucznych. 23

SPIS TREŒCI. Wprowadzenie. Wykaz skrótów. Rozdzia³ I. System ubezpieczeñ spo³ecznych

SPIS TREŒCI. Wprowadzenie. Wykaz skrótów. Rozdzia³ I. System ubezpieczeñ spo³ecznych 9 13 17 Wprowadzenie Wykaz skrótów Rozdzia³ I. System ubezpieczeñ spo³ecznych 22 1. Podstawowe pojêcia... 1 23 2. Zasady ogólne... 21 25 3. Zasady podlegania ubezpieczeniom spo³ecznym... 26 96 4. Zbieg

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR BUDOWLANY URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR BUDOWLANY URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A. Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A. (spó³ka akcyjna z siedzib¹ w Warszawie przy ul. Ksi¹ êcej 4, zarejestrowana w rejestrze przedsiêbiorców Krajowego Rejestru S¹dowego pod numerem 0000082312)

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK MASAŻYSTA przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka

Bardziej szczegółowo

SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ

SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ I) INFORMACJE OGÓLNE W ostatnich latach stosowanie licznych, szeroko rozpowszechnionych substancji syntetycznych napotkało na nowe ograniczenie, którym jest ochrona

Bardziej szczegółowo

DZENIE RADY MINISTRÓW

DZENIE RADY MINISTRÓW Dz. U. 2007 Nr 210, poz. 1522 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 31 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na uzyskanie certyfikatu wyrobu wymaganego na rynkach zagranicznych Na

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

1. Brak wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących WNT lub import usług.

1. Brak wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących WNT lub import usług. Jakie problemy podatkowe występują w przypadku przepisów ustawy o VAT? W trakcie audytów podatkowych audytorzy szczególną uwagę zwracają na rozliczenie przez podatników faktur wystawionych przez zagranicznych

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok Informacja dodatkowa sporządzona zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Finansów z 15.11.2001 (DZ. U. 137 poz. 1539 z późn.zm.) WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA

REGULAMIN WYNAGRADZANIA Za³¹cznik do Zarz¹dzenia Nr 01/2009 Przewodnicz¹cego Zarz¹du KZG z dnia 2 kwietnia 2009 r. REGULAMIN WYNAGRADZANIA pracowników samorz¹dowych zatrudnionych w Komunalnym Zwi¹zku Gmin we W³adys³awowie Regulamin

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp? Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.sierpc.pl/index.jsp?bipkod=/004 Sierpc: Zakup i dostawę kontenerów do selektywnej zbiórki odpadów

Bardziej szczegółowo

Piła: Prowadzenie obsługi bankowej Związku Numer ogłoszenia: 145986-2013; data zamieszczenia: 13.04.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Piła: Prowadzenie obsługi bankowej Związku Numer ogłoszenia: 145986-2013; data zamieszczenia: 13.04.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.prgok.pl Piła: Prowadzenie obsługi bankowej Związku Numer ogłoszenia: 145986-2013; data zamieszczenia:

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1217/2003 z dnia 4 lipca 2003 r. ustanawiające powszechne specyfikacje dla krajowych programów kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego (Tekst mający znaczenie

Bardziej szczegółowo

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych -...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.

Bardziej szczegółowo

Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy

Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.knf.gov.pl/o_nas/urzad_komisji/zamowienia_publiczne/zam_pub_pow/index.html Warszawa:

Bardziej szczegółowo

Numer ogłoszenia: 10132-2013; data zamieszczenia: 08.01.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Numer ogłoszenia: 10132-2013; data zamieszczenia: 08.01.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi 1 z 5 2013-01-08 09:04 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.aotm.gov.pl Warszawa: Usługa rezerwacji i sprzedaży biletów lotniczych

Bardziej szczegółowo

Podatki 2016. Baker Tilly Poland ul. Hrubieszowska 2 01-209 Warszawa T: +48 22 295 3000 E: contact@bakertilly.pl. www.bakertilly.

Podatki 2016. Baker Tilly Poland ul. Hrubieszowska 2 01-209 Warszawa T: +48 22 295 3000 E: contact@bakertilly.pl. www.bakertilly. Podatki 2016 Baker Tilly Poland ul. Hrubieszowska 2 01-209 Warszawa T: +48 22 29 3000 E: contact@bakertilly.pl www.bakertilly.pl An independent member of Baker Tilly International Podatek dochodowy od

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.imp.sosnowiec.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.imp.sosnowiec.pl Strona 1 z 6 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.imp.sosnowiec.pl Sosnowiec: Odbiór i utylizacja odpadów medycznych i niebezpiecznych

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zoz.net.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zoz.net.pl 1 z 6 2014-03-07 07:22 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zoz.net.pl Świętochłowice: Dostawa odzieży roboczej i obuwia roboczego

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej Województwa Wielkopolskiego Nr 81 6898 1140 UCHWA A Nr LI/687/V/2009 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie ustalenia zasad i trybu przyznawania stypendiów dla studentów uczelni wy szych,

Bardziej szczegółowo

Szpital Iłża: Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego w wysokości 800 000 zł na sfinansowanie bieżących zobowiązań.

Szpital Iłża: Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego w wysokości 800 000 zł na sfinansowanie bieżących zobowiązań. Szpital Iłża: Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego w wysokości 800 000 zł na sfinansowanie bieżących zobowiązań. Numer ogłoszenia: 159554-2012; data zamieszczenia: 17.05.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU

Bardziej szczegółowo

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7. Warszawa: Organizacja cyklu wyjazdów informacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) w roku 2010 Numer ogłoszenia: 34595-2010; data zamieszczenia: 19.02.2010

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov. 1 z 5 2015-10-22 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov.pl/ Warszawa: Wykonanie usługi modyfikacji

Bardziej szczegółowo

Regulamin wynagradzania pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w Publicznym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrówce. I. Postanowienia ogóle

Regulamin wynagradzania pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w Publicznym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrówce. I. Postanowienia ogóle Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 6/09/10 z dnia 17 grudnia 2009 r. Dyrektora Publicznego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrówce Regulamin wynagradzania pracowników niepedagogicznych zatrudnionych

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług Podatek od towarów i usług. Red.: Aneta Kaźmierczyk Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług 1.1. Cechy charakterystyczne podatku VAT 1.2. Prounijna wykładnia

Bardziej szczegółowo

Przetarg nieograniczony na dostawę 35 stanowisk do skanowania i rozpoznawania tekstu (skanery i

Przetarg nieograniczony na dostawę 35 stanowisk do skanowania i rozpoznawania tekstu (skanery i Strona znajduje się w archiwum. Przetarg nieograniczony na dostawę 35 stanowisk do skanowania i rozpoznawania tekstu (skanery i oprogramowanie ABBYY Fine Reader 7.0) wraz z serwisem i gwarancją Termin

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.sp113.wroc.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.sp113.wroc.pl 1 z 5 2014-06-06 08:36 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.sp113.wroc.pl Wrocław: WYBÓR WYKONAWCY USŁUG RESTAURACYJNYCH NA RZECZ

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan.pl Poznań: Dostawa w formie leasingu operacyjnego fabrycznie nowej frezarki

Bardziej szczegółowo

Ułatwienie w rozliczaniu podatku VAT w imporcie towarów. Ministerstwo Finansów 22 październik 2013 r.

Ułatwienie w rozliczaniu podatku VAT w imporcie towarów. Ministerstwo Finansów 22 październik 2013 r. Ułatwienie w rozliczaniu podatku VAT w imporcie towarów Ministerstwo Finansów 22 październik 2013 r. Od dnia 1 grudnia 2008 r. obowiązuj zują przepisy ustawy o podatku od towarów w i usług ug art. 33a

Bardziej szczegółowo

Treść uchwał podjętych przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki Leasing-Experts Spółka Akcyjna w dniu 17 października 2014 roku

Treść uchwał podjętych przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki Leasing-Experts Spółka Akcyjna w dniu 17 października 2014 roku Treść uchwał podjętych przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki Leasing-Experts Spółka Akcyjna w dniu 17 października 2014 roku Uchwała nr 1/2014 w przedmiocie wyboru Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia

Bardziej szczegółowo

SEKCJA III: INFORMACJE O CHARAKTERZE PRAWNYM, EKONOMICZNYM, FINANSOWYM I TECHNICZNYM

SEKCJA III: INFORMACJE O CHARAKTERZE PRAWNYM, EKONOMICZNYM, FINANSOWYM I TECHNICZNYM Jaraczewo: Dostawa i montaż mebli na potrzeby Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy. Numer ogłoszenia: 200094-2011; data zamieszczenia: 14.07.2011 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. PROJEKT w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl Braniewo: Pełnienie funkcji Koordynatora Projektu Priorytet: IX Rozwój wykształcenia

Bardziej szczegółowo

Formy zatrudnienia zarządu spółki kapitałowej. Aspekty prawne, podatkowe i ubezpieczeniowe. Zawiera wzory pism

Formy zatrudnienia zarządu spółki kapitałowej. Aspekty prawne, podatkowe i ubezpieczeniowe. Zawiera wzory pism Formy zatrudnienia zarządu spółki kapitałowej. Aspekty prawne, podatkowe i ubezpieczeniowe. Zawiera wzory pism Agnieszka Kowalska,,, Artur Kowalski Publikacja stanowi kompendium wiedzy na 2010 rok dotyczące

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634.

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634. Rzeszów: Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla pracowników samorządowych Urzędu Miasta Rzeszowa w ramach projektu Nowoczesny Urzędnik - Kompetentny Urzędnik. Program szkoleniowy dla pracowników samorządowych

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: Page 1 of 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pcpr-prudnik.pl Prudnik: Kurs tworzenia stron internetowych z elementami programów

Bardziej szczegółowo

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma.

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma. Dotyczy: Zamówienia publicznego nr PN/4/2014, którego przedmiotem jest Zakup energii elektrycznej dla obiektów Ośrodka Sportu i Rekreacji m. st. Warszawy w Dzielnicy Ursus. Liczba stron: 3 Prosimy o niezwłoczne

Bardziej szczegółowo

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1.

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1. P r o j e k t z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1. W ustawie z dnia 18 września 2001 r. o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół (Dz.U. Nr 122, poz.

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe nr 3

Zapytanie ofertowe nr 3 I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia

Bardziej szczegółowo

ZARZ DZENIE NR 91/2016 BURMISTRZA MIASTA I GMINY SKOKI

ZARZ DZENIE NR 91/2016 BURMISTRZA MIASTA I GMINY SKOKI ZARZ DZENIE NR 91/2016 BURMISTRZA MIASTA I GMINY SKOKI w sprawie przeprowadzenia kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleñ na sprzeda napojów alkoholowych na terenie Gminy Skoki w

Bardziej szczegółowo

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych

Bardziej szczegółowo

UMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

UMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Załącznik nr 10 WZÓR UMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ w ramach Działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Wykaz skrótów...

Spis treœci. Wykaz skrótów... Spis Przedmowa treœci... Wykaz skrótów... XI XIII Komentarz.... 1 Kodeks spó³ek handlowych z dnia 15 wrzeœnia 2000 r. (Dz.U. Nr 94, poz. 1037)... 3 Tytu³ III. Spó³ki kapita³owe... 3 Dzia³ I. Spó³ka z ograniczon¹

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE ZASADY PRZYZNAWANIA REFUNDACJI CZĘŚCI KOSZTÓW PONIESIONYCH NA WYNAGRODZENIA, NAGRODY ORAZ SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE SKIEROWANYCH BEZROBOTNYCH DO 30 ROKU ŻYCIA PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE

Bardziej szczegółowo

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Zakończenie: 31.07.2012.

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Zakończenie: 31.07.2012. 1 z 5 2012-03-06 12:21 Konin: Przeprowadzenie szkolenia Instruktor nauki jazdy kat. B i dokonanie opłaty za egzamin państwowy umożliwiający nabycie uprawnień zawodowych Numer ogłoszenia: 68060-2012; data

Bardziej szczegółowo

W N I O S E K o zmianę wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych

W N I O S E K o zmianę wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych Naczelnik Urzędu Celnego w... W N I O S E K o zmianę wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych UWAGA: 1) wniosek składa się z 3 części w zależności od podmiotu należy wypełnić tylko jedną

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Tomasz Kierzkowski (red.), Agnieszka Jankowska, Robert Knopik

Autorzy: Tomasz Kierzkowski (red.), Agnieszka Jankowska, Robert Knopik FUNDUSZE STRUKTURALNE ORAZ FUNDUSZ SPÓJNOŚCI Autorzy: Tomasz Kierzkowski (red.), Agnieszka Jankowska, Robert Knopik Od autorów Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające

Bardziej szczegółowo

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. 13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

USTAWA. z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Dziennik Ustaw Nr 63 4594 Poz. 638 638 USTAWA z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Rozdzia 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa okreêla wymagania, jakim muszà odpowiadaç opakowania

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php? 1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO:

I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Wrocław: Sukcesywna dostawa odczynników chemicznych Numer ogłoszenia: 52649-2012; data zamieszczenia: 06.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy:

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, 00-272 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. +48 22 596 67 11, faks +48 22 596 67 20.

I. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, 00-272 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. +48 22 596 67 11, faks +48 22 596 67 20. Warszawa: dostawa toreb i kubków papierowych z logo Muzeum Warszawy Numer ogłoszenia: 66360-2016; data zamieszczenia: 23.03.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.

Bardziej szczegółowo

Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I.

Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I. Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I 1. 2. 3. 1. 1 Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I, zwane dalej OWU, stosuje siê w umowach ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I zawieranych przez

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.aotm.gov.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.aotm.gov.pl 1 z 6 2013-11-15 07:36 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.aotm.gov.pl Warszawa: Kompleksowa ochrona osób i mienia w siedzibie Agencji

Bardziej szczegółowo

Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami

Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późniejszymi zmianami). Data wejścia w życie:

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Spis treœci

Spis treœci. Spis treœci S³owo wstêpne... Spis treœci Wykaz skrótów... Literatura... V XIII XVII Wstêp... 1 Rozdzia³ 1. Pojêcie i charakter prawny umorzenia akcji... 19 1.1. Podmiot czynnoœci umorzenia... 19 1.1.1. Spó³ka jako

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Spis treœci

Spis treœci. Spis treœci Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XVII Rozdzia³ I. Przedmiot i metoda pracy... 1 1. Swoboda umów zarys problematyki... 1 I. Pojêcie swobody umów i pogl¹dy na temat jej sk³adników... 1 II. Aksjologiczne

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ. b) art. 1 pkt 8 w dotychczasowym brzmieniu: ---------------------------------------------------------

PROTOKÓŁ. b) art. 1 pkt 8 w dotychczasowym brzmieniu: --------------------------------------------------------- PROTOKÓŁ. 1. Stawający oświadczają, że: -------------------------------------------------------------------- 1) reprezentowane przez nich Towarzystwo zarządza m.in. funduszem inwestycyjnym pod nazwą SECUS

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii Cel programu Dofinansowanie dużych inwestycji wpisujących się w cele: Zobowiązań

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. Nazwa podmiotu: Stowarzyszenie Przyjaciół Lubomierza Siedziba: 59-623 Lubomierz, Plac Wolności 1 Nazwa i numer w rejestrze: Krajowy

Bardziej szczegółowo

UMOWA PARTNERSKA. z siedzibą w ( - ) przy, wpisanym do prowadzonego przez pod numerem, reprezentowanym przez: - i - Przedmiot umowy

UMOWA PARTNERSKA. z siedzibą w ( - ) przy, wpisanym do prowadzonego przez pod numerem, reprezentowanym przez: - i - Przedmiot umowy UMOWA PARTNERSKA zawarta w Warszawie w dniu r. pomiędzy: Izbą Gospodarki Elektronicznej z siedzibą w Warszawie (00-640) przy ul. Mokotowskiej 1, wpisanej do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Główny Inspektorat Sanitarny, ul. Targowa 65, 03-729 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 22

I. 1) NAZWA I ADRES: Główny Inspektorat Sanitarny, ul. Targowa 65, 03-729 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 22 1 z 5 2016-05-20 10:10 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gis.gov.pl Warszawa: WYKONANIE, KONFEKCJONOWANIE ORAZ DYSTRYBUCJA 1210

Bardziej szczegółowo

e-kadry.com.pl Ewa Drzewiecka Telepraca InfoBiznes

e-kadry.com.pl Ewa Drzewiecka Telepraca InfoBiznes e-kadry.com.pl Ewa Drzewiecka Telepraca Beck InfoBiznes www.beckinfobiznes.pl Telepraca wydanie 1. ISBN 978-83-255-0050-4 Autor: Ewa Drzewiecka Redakcja: Joanna Tyszkiewicz Wydawnictwo C.H. Beck Ul. Gen.

Bardziej szczegółowo

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku. Różnice kursowe pomiędzy zapłatą zaliczki przez kontrahenta zagranicznego a fakturą dokumentującą tę Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.eitplus.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.eitplus.pl 1 z 5 2015-12-18 11:28 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.eitplus.pl Wrocław: Przeglądy i serwisy systemu SAP i oddymiania, SMS,

Bardziej szczegółowo

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r.

ZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r. ZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu Wynagradzania Pracowników w Urzędzie Gminy w Kołczygłowach Na podstawie art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bzp.uni.wroc.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bzp.uni.wroc.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bzp.uni.wroc.pl Wrocław: SUKCESYWNE DOSTAWY MATERIAŁÓW KOMPUTEROWYCH ORAZ ŚWIADCZENIE USŁUG INFORMATYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 5/2013 WÓJTA GMINY LIPUSZ z dnia 08.01.2013r.

ZARZĄDZENIE NR 5/2013 WÓJTA GMINY LIPUSZ z dnia 08.01.2013r. ZARZĄDZENIE NR 5/2013 WÓJTA GMINY LIPUSZ z dnia 08.01.2013r. w sprawie wprowadzenie w Urzędzie Gminy Lipusz regulaminu wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.lubliniec.starostwo.gov.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.lubliniec.starostwo.gov. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.lubliniec.starostwo.gov.pl Lubliniec: Założenie ewidencji budynków i lokali wraz z modernizacją

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY URZĄD PRACY

POWIATOWY URZĄD PRACY POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Piłsudskiego 33, 33-200 Dąbrowa Tarnowska tel. (0-14 ) 642-31-78 Fax. (0-14) 642-24-78, e-mail: krda@praca.gov.pl Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 5/2015 Powiatowej Rady Rynku Pracy

Bardziej szczegółowo

Niektóre cywilnoprawne problemy ochrony œrodowiska. przede wszystkim obszerna problematyka administracyjnoprawna. Istniej¹

Niektóre cywilnoprawne problemy ochrony œrodowiska. przede wszystkim obszerna problematyka administracyjnoprawna. Istniej¹ Rejent * rok 12 * nr 11(139) listopad 2002 r. Edward Janeczko Niektóre cywilnoprawne problemy ochrony œrodowiska 1. W zakresie prawa ochrony œrodowiska obowi¹zuj¹ dwa podstawowe akty normatywne w postaci

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, ul. Monte Cassino 8, 72-600

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, ul. Monte Cassino 8, 72-600 Świnoujście: Wykonanie usług związanych z wywozem odpadów komunalnych wielkogabarytowych, opróżnianiem lokali i innych pomieszczeń z odpadów komunalnych wielkogabarytowych oraz na usuwanie odpadów komunalnych

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.arr.gov.pl Warszawa: Dostawa materiałów promocyjnych - bidonów Numer ogłoszenia: 108724-2016;

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? 1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl 1 z 5 2014-03-18 10:24 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bip.slawa.pl Sława: Dostawa i montaż wyposażenia pomieszczeń biurowych

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PROGRAMU PROMOCJI

REGULAMIN PROGRAMU PROMOCJI REGULAMIN PROGRAMU PROMOCJI Matador w Puchovie z dnia 24.03.2016 r. 1. Postanowienia ogólne: 1.1. Program promocji Matador w Puchovie (dalej jako: Program ) jest programem sprzedaży premiowej. Uczestnicy

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, ul. Monte Cassino 8, 72-600

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, ul. Monte Cassino 8, 72-600 Świnoujście: Wykonanie usług związanych z wywozem odpadów komunalnych wielkogabarytowych, opróżnianiem lokali i innych pomieszczeń z odpadów komunalnych wielkogabarytowych oraz na usuwanie odpadów komunalnych

Bardziej szczegółowo

03-301 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 0-22 542 20 00, faks 0-22 698 31 57.

03-301 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 0-22 542 20 00, faks 0-22 698 31 57. Warszawa: Dostawa urządzeń wielofunkcyjnych i drukarki do kart identyfikacyjnych dla Mazowieckiej Jednostki WdraŜania Programów Unijnych Numer ogłoszenia: 318210-2011; data zamieszczenia: 04.10.2011 OGŁOSZENIE

Bardziej szczegółowo

POLSKA IZBA TURYSTYKI POLISH CHAMBER OF TOURISM

POLSKA IZBA TURYSTYKI POLISH CHAMBER OF TOURISM Załącznik nr 1 do Uchwały Prezydium Polskiej Izby Turystyki nr 3/2015/P/E Regulamin powoływania i pracy Egzaminatorów biorących udział w certyfikacji kandydatów na pilotów wycieczek I. Postanowienia ogólne

Bardziej szczegółowo

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.11.2011 KOM(2011) 710 wersja ostateczna 2011/0327 (COD) C7-0400/11 Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniająca dyrektywę 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek

Bardziej szczegółowo

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs. HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.narodowy.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.narodowy.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.narodowy.pl Warszawa: Całodobowa, bezpośrednia ochrona osób i mienia w budynkach Teatru Narodowego

Bardziej szczegółowo

Podatki bezpośrednie cz. I

Podatki bezpośrednie cz. I ANNA STĘPNIAK jest prawnikiem specjalizującym się w europejskim prawie podatkowym, doktorantką SGH System podatkowy po przystąpieniu do UE. Podatki bezpośrednie cz. I Zharmonizowanie opodatkowania spółek

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.kcer.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.kcer.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.kcer.pl Brwinów: Dostawa materiałów papierniczo-piśmienniczych dla uczniów Numer ogłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.przetargi.chcpio.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.przetargi.chcpio.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.przetargi.chcpio.pl Chorzów: Wykonanie usług w zakresie wywozu i utylizacji odpadów medycznych

Bardziej szczegółowo

Zakres danych osobowych uczestników biorących udział w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Zakres danych osobowych uczestników biorących udział w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Załącznik Nr 2 Zakres danych osobowych uczestników biorących udział w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki CZĘŚĆ PIERWSZA: Dane instytucji objętych wsparciem, w tym ich

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.ncn.gov.pl/bip

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.ncn.gov.pl/bip 1 z 5 2012-06-13 15:30 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.ncn.gov.pl/bip Kraków: Świadczenie usług rezerwacji, zakupu i dostarczania

Bardziej szczegółowo

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne.

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne. ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne. (Dz. U. Nr 75, poz. 866, z dnia 15 wrzeœnia 2000 r.) Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov.pl Warszawa: Dostawa 38 modułów do przełączników Cisco oraz

Bardziej szczegółowo

Busko Zdrój: Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie 2 szkoleń

Busko Zdrój: Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie 2 szkoleń Strona 1 z 6 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: http://www.pupbusko.biuletyn.net/ Busko Zdrój: Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Warszawa: usługa modyfikacji systemu ZSI db modułów finansowoksięgowych

Warszawa: usługa modyfikacji systemu ZSI db modułów finansowoksięgowych Page 1 of 6 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.msp.gov.pl Warszawa: usługa modyfikacji systemu ZSI db modułów finansowoksięgowych

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczenie społeczne pracownika

Zabezpieczenie społeczne pracownika Zabezpieczenie społeczne pracownika Swoboda przemieszczania się osób w obrębie Unii Europejskiej oraz możliwość podejmowania pracy w różnych państwach Wspólnoty wpłynęły na potrzebę skoordynowania systemów

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych Data publikacji 2016-04-29 Rodzaj zamówienia Tryb zamówienia

Bardziej szczegółowo