WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE POJAZDÓW FL, OX, AT, EX/II i EX /III Z UWZGĘDNIENIEM PRZEPISÓW PRZEJŚCIOWYCH

Transkrypt

1 WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE POJAZDÓW FL, OX, AT, EX/II i EX /III Z UWZGĘDNIENIEM PRZEPISÓW PRZEJŚCIOWYCH Przepisy przejściowe zawarte w ADR 2005 Pojazdy zarejestrowane lub dopuszczone do eksploatacji przed dniem 1 stycznia 2003r., których wyposaŝenie elektryczne nie spełnia wymagań podanych pod 9.2.2, lub 9.7.8, lecz spełnia odpowiednie wymagania obowiązujące do dnia 30 czerwca 2001r., mogą być nadal uŝywane.. Jesteśmy tutaj odesłani do przepisów obowiązujący do 30 czerwca 2001 jest to ADR W tych to przepisach po raz pierwszy: - pojawiły się definicje pojazdów FL, OX, AT, EX/II oraz EX/III; - pojawił się Regulamin EKG Nr 105 (dotyczący homologacji); - pojawiła się norma IEC 529 (dotycząca urządzeń elektrycznych hermetycznych); - pojawiła się norma EN i EN (dotycząca obwodów stale zasilanych i urządzeń w obwodach stale zasilanych) aktualnie zastąpiona normą IEC ADR Średnice przewodów powinny być na tyle duŝe, aby nie dochodziło do ich przegrzewania. Przewody powinny być naleŝycie izolowane. Wszystkie obwody elektryczne powinny być zabezpieczone za pomocą bezpieczników lub wyłączników automatycznych. Wymaganie to nie dotyczy następujących obwodów: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłącznika pracy silnika; - od akumulatora do alternatora; - od alternatora do skrzynki bezpieczników lub skrzynki wyłączników automatycznych; - od akumulatora do rozrusznika; - od akumulatora do zespołu sterowania układem zwalniacza (patrz ), w przypadku, gdy zwalniacz jest urządzeniem elektrycznym lub elektromagnetycznym; oraz - od akumulatora do elektrycznego mechanizmu podnoszenia osi składowej. Wymienione powyŝej, niezabezpieczone obwody, powinny być moŝliwie najkrótsze. Wiązki przewodów powinny być pewnie umocowane i poprowadzone w sposób zapewniający odpowiednie zabezpieczenie poszczególnych przewodów przed uszkodzeniami mechanicznymi i termicznymi. ADR 1999 lm Średnice przewodów powinny być wystarczająco duŝe, aby nie dochodziło do ich przegrzewania. Przewody powinny być odpowiednio izolowane. Wszystkie dowody powinny być zabezpieczone bezpiecznikami topikowymi lub wyłącznikami automatycznymi, z wyjątkiem następujących przewodów: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłączenia silnika, - od akumulatora do alternatora, - od alternatora do bezpiecznika topikowego skrzynki wyłącznika automatycznego, - od akumulatora do rozrusznika, - od akumulatora do sterowanej obudowy zwalniacza (patrz lm ), jeŝeli zwalniacz jest elektryczny lub elektromagnetyczny,

2 - od akumulatora do urządzenia elektrycznego do podnoszenia osi składowej. WyŜej wymienione obwody powinny być moŝliwie najkrótsze. Kable powinny być pewnie zamocowane i umieszczone w taki sposób, aby poszczególne przewody były odpowiednio zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi i termicznymi. ADR 1997 lm (a) Przewody powinny być umieszczone w sposób zapobiegający nagrzewaniu się. Powinny być one odpowiednio izolowane. Elektryczne obwody powinny być zabezpieczone przed zwiększonymi prądami za pomocą bezpieczników topikowych lub automatycznych wyłączników. Przewody powinny być trwale zamocowane i rozmieszczone w taki sposób, aby nie mogły być naraŝone na wstrząsy, uderzenia kamieni i na ciepło wydzielane przez układ wydechowy. ADR Wyłącznik przerywający pracę obwodów elektrycznych powinien być umieszczony moŝliwie najbliŝej akumulatora. JeŜeli uŝywany jest wyłącznik pojedynczy powinien być umieszczony na przewodzie zasilającym, a nie na przewodzie uziemiającym (masa) ostatnie zdanie dla pojazdów zarejestrowanych od Urządzenie sterujące, umoŝliwiające rozłączenie/załączenie wyłącznika przerywającego pracę obwodów elektrycznych powinno być umieszczone w kabinie kierowcy. Powinno być ono łatwo dostępne dla kierowcy, wyraźnie oznaczone i zabezpieczone przed przypadkowym uŝyciem poprzez zastosowanie: pokrywy ochronnej, dwustopniowego sposobu przełączania lub innego odpowiedniego rozwiązania. Dopuszcza się zainstalowanie dodatkowych urządzeń sterujących, pod warunkiem, Ŝe są one wyraźnie oznaczone i zabezpieczone przed przypadkowym uŝyciem. Przewody urządzeń sterujących powinny spełniać wymagania (dla obwodów stale zasilanych), jeŝeli urządzenia te są sterowane elektrycznie. Główny wyłącznik akumulatora powinien być umieszczony w obudowie o stopniu ochrony IP 65, zgodnie z normą IEC 529. Złącza przewodów przy głównym wyłączniku powinny posiadać stopień ochrony IP 54. Nie dotyczy to złącz znajdujących się w obudowie, w tym takŝe w obudowie, w której umieszczono akumulator. W takim przypadku, wystarczające jest zabezpieczenie złącz przed zwarciem, np. za pomocą osłony gumowej. ADR 1999 lm Wyłącznik przerywający obwody elektryczne powinien być umieszczony moŝliwie najbliŝej akumulatora. Urządzenia sterujące bezpośrednio lub pośrednio powinny być zainstalowane tak, aby jedno znajdowało się w kabinie kierowcy, a drugie na zewnątrz pojazdu. Powinny być one łatwo dostępne i wyraźnie oznaczone. Urządzenie sterujące umieszczone w kabinie kierowcy powinno być łatwo dostępne z siedzenia kierowcy. Powinno być ono zabezpieczone przed przypadkowym uŝyciem poprzez zastosowanie pokrywy ochronnej, urządzenia wymagającego wykonania dwóch czynności przy przełączaniu lub w inny odpowiedni sposób. UŜycie wyłącznika powinno być moŝliwe w czasie pracy silnika, bez powodowania niebezpiecznych przepięć. Działanie wyłącznika w atmosferze wybuchowej nie powinno stwarzać zagroŝenia poŝarowego; moŝe być to zapewnione poprzez uŝycie wyłącznika z obudową o stopniu ochrony IP65 zgodnie z normą IEC 529. Połączenia kablowe głównego wyłącznika powinny posiadać stopień ochrony IP54. Nie jest to wymagane, jeŝeli połączenia te znajdują się w obudowie, którą moŝe być obudowa

3 akumulatora. W tym przypadku wystarczy zabezpieczyć te połączenia przed zawarciem, np. gumową osłoną. ADR 1997 lm (b) Dla pojazdów przeznaczonych do przewozu materiałów niebezpiecznych w cysternach (stałych lub odejmowalnych) i w bateriach naczyń odłącznik pozwalający wyłączyć całą sieć elektryczną powinien znajdować się moŝliwie najbliŝej akumulatora. Sterowanie odłącznikiem bezpośrednio lub z odległości powinno znajdować się w kabinie kierowcy i na zewnątrz pojazdu. Powinno być ono łatwo dostępne i wyraźnie oznaczone. Uruchomienie odłącznika powinno być moŝliwe pod obciąŝeniem w czasie pracy silnika i nie moŝe powodować niebezpiecznego przepięcia w instalacji. Praktyczne znaczenie normy IEC

4 Punkt sterowania wyłącznikiem głównym akumulatora Dodatkowy punkt sterowania wyłącznikiem głównym akumulatora

5 Dodatkowy punkt sterowania wyłącznikiem głównym akumulatora ADR Zaciski akumulatorów powinny być izolowane elektrycznie lub zabezpieczone izolującą pokrywą obudowy, w której są one umieszczone. JeŜeli akumulatory nie znajdują się pod pokrywą przedziału silnikowego, to powinny być umieszczone w wentylowanej obudowie. ADR 1999 lm Elektrody akumulatorów powinny być odizolowane elektrycznie albo zakryte izolującą pokrywą obudowy akumulatora. JeŜeli akumulator nie jest umieszczony pod pokrywą przedziału silnikowego, to powinien być umieszczony w wentylowanej obudowie. ADR 1997 lm (b) JeŜeli akumulatory nie znajdują się pod maską silnika, powinny być one umieszczone w metalowej skrzyni z otworami lub z innego materiału o podobnej wytrzymałości i z wewnętrznymi izolującymi ściankami. ADR Części instalacji elektrycznej zawierające przewody, które pozostają zasilane po odłączeniu akumulatora wyłącznikiem głównym, powinny być przygotowane do pracy strefach niebezpiecznych. WyposaŜenie takie powinno spełniać wymagania ogólne normy IEC 60079, części 0 i 14 oraz odpowiednie wymagania dodatkowe normy IEC 60079, części 1, 2, 5, 6, 7, 11, 15 lub

6 W przypadku zastosowania normy IEC 60079, część 141, naleŝy uŝyć następującej klasyfikacji: - Stale zasilane wyposaŝenie elektryczne, łącznie z przewodami, które nie jest objęte wymaganiami przepisów odnośnie głównego wyłącznika akumulatora i akumulatora, powinno spełniać wymagania dla Strefy 1 w zakresie ogólnego wyposaŝenia elektrycznego lub wymagania dla Strefy 2 w zakresie wyposaŝenia elektrycznego umieszczonego w kabinie kierowcy. Powinny być równieŝ spełnione wymagania dla grupy wybuchowości IIC i klasy temperaturowej T6. - JednakŜe, dla stale zasilanego wyposaŝenia elektrycznego zainstalowanego w środowisku, w którym temperatura wywoływana przez wyposaŝenie nieelektryczne znajdujące się w tym środowisku przekracza wartość graniczną klasy temperaturowej T6, klasyfikacja temperaturowa stale zasilanego wyposaŝenia elektrycznego powinna odnosić się co najmniej do klasy temperaturowej T4. - Przewody przeznaczone do zasilania urządzeń instalacji stale zasilanych powinny spełniać wymagania normy IEC 60079, część 7 ( Zwiększone bezpieczeństwo ) i być zabezpieczone bezpiecznikami topikowymi lub wyłącznikami automatycznymi, umieszczonymi moŝliwie najbliŝej źródła zasilania lub w przypadku urządzenia iskrobezpiecznego powinny być zabezpieczone przez obudowy ochronne umieszczone moŝliwie blisko źródła zasilania. ADR 1999 lm i Tachograf powinien być zasilany poprzez bezpiecznik, przyłączony bezpośrednio do akumulatora. Tachograf i bezpiecznik powinny spełniać wymagania dla wyposaŝenia elektrycznego towarzyszącego zgodnie z normą europejską EN Te części instalacji elektrycznej, poza tachografem, które pozostają nadal zasilane, gdy akumulator jest odłączony wyłącznikiem głównym, powinny być odpowiednie do uŝycia w strefie niebezpiecznej oraz spełniać stosowne wymagania normy europejskiej EN i jednej z norm europejskich EN do lub EN Powinny one spełniać równieŝ wymagania dla odpowiedniej grupy gazowej stosownie do przewoŝonego ładunku. ADR 1997 lm (b) JednakŜe zasilanie tachografu moŝe być dokonywane za pomocą przewodu połączonego bezpośrednio z akumulatorem. Aparat ten i jego instalacja powinny zapewnić bezpieczeństwo w otoczeniu mieszaniny składającej się z 20% wodoru i 80% powietrza

7 Tachograf VDO Kinzle w wersji ADR Tachograf VDO Kinzle w wersji ADR

8 Tachograf VDO Kinzle w wersji ADR Tachograf VEEDER-ROOT serii 8400 w wersji ADR

9 Tachograf MOTOMETER serii EGK100 w wersji ADR ADR Wymagania dotyczące części instalacji elektrycznej umieszczonej za tylną ścianą kabiny kierowcy Cała instalacja powinna być zaprojektowana, wykonana i zabezpieczona w taki sposób, aby w normalnych warunkach uŝytkowania pojazdu nie była przyczyną zwarcia lub poŝaru oraz, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takich zdarzeń w przypadku uderzenia lub deformacji. W szczególności powinny być spełnione następujące wymagania: Przewody Przewody umieszczone za tylną ścianą kabiny kierowcy powinny być zabezpieczone przed zgnieceniem, zerwaniem lub przetarciem podczas normalnej eksploatacji pojazdu. Przykłady odpowiednich zabezpieczeń podane są na rysunkach 1, 2, 3 i 4 poniŝej. Przewody czujników urządzenia przeciwblokującego nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia

10 Oświetlenie Nie dopuszcza się stosowania Ŝarówek z gwintem. Połączenia elektryczne Połączenia elektryczne pomiędzy pojazdami silnikowymi, a przyczepami powinny posiadać stopień ochrony IP 54, zgodnie z normą IEC 529 oraz powinny być zabezpieczone przed przypadkowym zerwaniem. Przykłady właściwych połączeń podano w normach ISO 12098:1994 i ISO 7638:1985. ADR 1999 lm Cała ta instalacja powinna być zaprojektowana, wykonana i zabezpieczona w taki sposób, aby w normalnych warunkach uŝytkowania pojazdu nie mogła powodować zapalenia się lub zawarcia oraz, aby zmniejszyć do minimum ryzyko powstania takich zdarzeń w przypadku zderzenia lub innego rodzaju kształcenia

11 W szczególności: Przewody Przewody umieszczone za kabiną kierowcy powinny być zabezpieczone przed zerwaniem lub przetarciem w czasie normalnej pracy pojazdu. Przykłady odpowiedniego zabezpieczenia przewodów podane są na rys. 1, 2, 3 i 4 poniŝej. Przewody czujników urządzenia przeciwpoślizgowego nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia Oświetlenie Nie dopuszcza się uŝywania Ŝarówek z gwintem. Połączenia elektryczne Połączenia elektryczne pomiędzy pojazdami silnikowymi i przyczepami powinny posiadać stopień zabezpieczenia IP54 zgodnie z normą IEC 529 oraz powinny być zaprojektowane w sposób zabezpieczający je przed przypadkowym rozłączeniem. Przykłady właściwych połączeń podane są w normach ISO :1994 oraz ISO 7638:1985. ADR 1997 lm (c) Przepisy mające zastosowanie do części instalacji elektrycznej umieszczonej z tyłu kabiny kierowcy. Cała ta instalacja powinna być zaprojektowana, wykonana i zabezpieczona w taki sposób, aby w normalnych warunkach eksploatacji pojazdów nie mogła powodować ona ani zapalenia się, ani zwarcia i aby zmniejszyć tę moŝliwość w razie wstrząsu lub odkształcenia. W szczególności: Przewody Przewody [patrz (2 a)] powinny być wykonane z kabli zabezpieczonych osłoną bez szwu i nie podlegającą korozji. Oświetlenie Nie mogą być stosowane Ŝarówki z cokołem gwintowanym. JeŜeli lampy umieszczone wewnątrz nadwozia pojazdu nie są umocowane we wgłębieniach ścian lub sufitu, chroniących je przed jakimkolwiek uszkodzeniem mechanicznym, naleŝy je zabezpieczyć mocną siatką lub kratą. Gniazdo w wersji ADR

12 Połączenie gniazdo-wtyczka w wersji ADR ADR (dla EX/II) Nominalne napięcie instalacji elektrycznej nie powinno przekraczać 24 V. Oświetlenie w przedziale ładunkowym pojazdów EX/II powinno być zainstalowane na suficie i być zakryte tj. bez wystających przewodów lub Ŝarówek. W przypadku grupy zgodności J, instalacja elektryczna powinna mieć stopień ochrony, co najmniej IP65 (tj. ognioodporność EEx d). Wszystkie instalacje elektryczne wewnątrz przedziału ładunkowego powinny być wystarczająco chronione przed mechanicznymi uderzeniami z wewnątrz. ADR (dla EX/III) Nominalne napięcie instalacji elektrycznej nie powinno przekraczać 24 V. Instalacja elektryczna pojazdów EX/III powinna spełniać wymagania podane pod ; ; ; oraz Instalacja elektryczna wewnątrz przedziału ładunkowego powinna być pyłoszczelna (stopień ochrony co najmniej IP54 lub równowaŝny), a w przypadku grupy zgodności J, co najmniej IP65 (np. ognioodporność EEx d). ADR 1999 lm (dla EX/II i EX/III) Nominalne napięcie instalacji elektrycznej nie powinno przekraczać 24 V

13 Instalacja elektryczna w pomieszczeniu ładunkowym powinna być pyłoszczelna (stopień ochrony co najmniej IP54 lub równowaŝny), albo w przypadku grupy zgodności J powinna być zgodna z ognioodpornością Ex d (co najmniej IP65 lub równowaŝne). ADR 1997 lm (1) Nominalne napięcie oświetlenia elektrycznego nie powinno przekraczać 24 V. (2) Wewnątrz nadwozia jednostek transportowych podkategorii B.II i B.III nie powinno być jakichkolwiek połączeń elektrycznych. (3) Postanowienia lm (2) dodatku B.2 nie mają zastosowania do wyposaŝenia elektrycznego pojazdów przewoŝących przedmioty wymienione w punktach 1a) i 3 klasy 1c lub przedmioty wymienione w punkcie 1b) tej samej klasy w ilości nie większej niŝ 500 kg. (4) Postanowienia zawarte pod lm (2) a) i c) dodatku B.2 nie mają zastosowania do wyposaŝenia elektrycznego pojazdów przewoŝących materiały niebezpieczne wymienione w punktach 2, 5 do 20, 24, 25 i 27 klasy 1c lub przedmioty wymienione w punkcie 1b) tej samej klasy w ilościach większych niŝ 500 kg