P SYCHOLOGIA ZDROWIA I JEJ WYMIARY PSYCHOLOGY AND DIMENSIONS OF HEALTH
|
|
- Kazimierz Paluch
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zdzisław Kobos, Piotr SiermontowskiI P SYCHOLOGIA ZDROWIA I JEJ WYMIARY Profesjonalność działania we współczesnym świecie wymaga interdyscyplinarnej współpracy specjalistów z wielu dyscyplin wiedzy. Przykładem niezbędnej kooperacji, celem sprostania oczekiwaniom społecznym, jest współczesna medycyna, gdzie na końcowy sukces terapeutyczny składa się praca niezliczonej ilości ludzi z bardzo wielu obszarów wiedzy. Istnieje dość zróżnicowany, indywidualny sposób percepcji choroby, mianowicie pod jej wpływem pojawiają się różne emocje: niepokój, lęk, obniżony nastrój, etc. Ponadto problemem psychologicznym jest sposób przeżywania sytuacji po opuszczeniu szpitala, kiedy pacjent nie może liczyć na szybką pomoc fachowego personelu służby zdrowia. Ma on wówczas poczucie zagrożenia i niepewności w przypadku powrotu dolegliwości. Wtedy może nasilać się lęk i poczucie bezradności, a także trudności w zaadaptowaniu się do nowej sytuacji powstałej na skutek ograniczeń wynikających z procesu chorobowego. Zmiana sytuacji życiowej pacjenta, spowodowana chorobą, wywołuje emocji i stawia go często przed dylematem sensu egzystencji. Słowa kluczowe: zdrowie, choroba, stres PSYCHOLOGY AND DIMENSIONS OF HEALTH Professionalism of acting in contemporary world requires interdisciplinary cooperation of specialists from many areas of expertise. Contemporary medicine is an example of such indispensable collaboration. To meet society s needs and achieve therapeutic success, a combined work of numerous professionals from many different areas of expertise is needed in medicine-related tasks. The perception of an illness is very diverse and individual. Anxiety, fear, bad mood etc. are illness s accompanying emotions. Moreover, a way of experiencing situation after leaving the hospital, when the patient can t count on quick help of professional team of health care specialists, is a psychological problem. The patient in this situation and in a case of ailment feels threatened and is in a state of uncertainty. In this case, the feelings of anxiety and helplessness can intensify, as well as problems in adapting to the new situation caused by limitations resulting from illness. Change of patient s life situation caused by illness often causes arise of existence dilemmas. Keywords: health, disease, stress Wstęp Psychologia zdrowia wyłoniła się jako kolejna już dziedzina zastosowań psychologii do obszaru zdrowia i choroby, stanowiąc kontynuację i rozwinięcie powstałych wcześniej kierunków: medycyny psychosomatycznej, medycyny behawioralnej i psychologii medycznej. W porównaniu z tymi kierunkami, psychologia zdrowia ma najkrótszą historię, ale największą i wciąż rosnącą popularność. U podstaw powstania psychologii zdrowia leżą psychologiczne koncepcje zdrowia, które traktują zdrowie i chorobę raczej jako krańce tego samego kontinuum, niż jako pojęcia wzajemnie się wykluczające. Stanowisko takie koresponduje Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society 25
2 rok z tendencjami we współczesnej medycynie, w której jako pierwszoplanowy cel traktuje się profilaktykę, oraz promocję zdrowia. Takie podejście odzwierciedla ogólniejsze tendencje rozwojowe w psychologii, zapoczątkowane przez psychologię humanistyczną, a polegające na przekraczaniu obszaru patologii i zwróceniu uwagi w kierunku zasobów człowieka, jego możliwości rozwojowych. Ponadto należy podkreślić, że efektywność działania zawodowego we współczesnym świecie wymaga interdyscyplinarnej współpracy specjalistów z wielu dyscyplin wiedzy. Przykładem niezbędnej kooperacji, celem sprostania oczekiwaniom społecznym, jest współczesna medycyna, gdzie na sukces terapeutyczny składa się praca niezliczonej ilości ludzi z bardzo wielu obszarów wiedzy. Należy zauważyć, że wymagania społeczne w stosunku do medycyny rosną szybciej, niż możliwości ich spełnienia 2. Ponadto tempo życia współczesnych społeczeństw powoduje frustracje, możliwość utraty zatrudnienia, brak pewności jutra,. Stresy te zakłócają normalne funkcjonowanie organizmu człowieka. Do tych stresorów dochodzą ponadto czynniki środowiskowe, które wzmagają dolegliwości i zwiększają liczbę pacjentów oczekujących pomocy od służby zdrowia, mimo że źródła tych problemów są często poza medycyną. Sztuka medyczna nie jest więc w stanie leczeniem objawowym pomóc wszystkim cierpiącym. Ponadto czas jaki lekarz może przeznaczyć dla jednego pacjenta jest krótki, ze względu na wielorakie obowiązki zawodowe, mnogość dokumentacji i konsultacji, co powoduje, iż współczesny kontakt lekarza z chorym cechuje duży dystans, związany m.in. z pośpiechem. Tak więc, niekiedy relacje te są anonimowe, co też wpływa na stan psychiczny pacjenta. Psychologiczne problemy choroby Zatem, pozostaje do oceny ważny obszar społecznego funkcjonowania pacjenta w sytuacji choroby, a przecież taka sytuacja wpływa na stany psychiczny chorego, jest dla niego trudnym doświadczeniem życiowym. Jednakże zmiany i wpływ choroby na poszczególne osoby jest dość zróżnicowany i zależy zarówno od rodzaju i nasilenia dolegliwości, jaki i od czynników intraindywidualnych (osobowość, temperament, hierarchia wartości, etc.). Należy więc zauważyć, że istnieje dość rozmaity, indywidualny sposób percepcji choroby, mianowicie pod jej wpływem pojawiają się różne emocje, takie jak: niepokój, lęk, obniżony nastrój, etc. Ponadto chory antycypuje różne, oczekujące go subiektywne niebezpieczeństwa związane z metodami diagnostycznymi, sposobami terapii i funkcjonowaniem w roli pacjenta poddanego wymogom personelu medycznego. Kolejnym problemem psychologicznym jest sposób przeżywania sytuacji po opuszczeniu szpitala, kiedy pacjent nie może liczyć na szybką pomoc fachowego personelu służby zdrowia i ma poczucie zagrożenia i niepewności w przypadku pojawienia się dolegliwości. Wówczas może nasilać się lęk i poczucie bezradności, a także trudności w zaadaptowaniu się do nowej sytuacji, powstałej na skutek ograniczeń wynikających z procesu chorobowego, kiedy choroba i zmiany będące jej skutkiem są często nieodwracalne i trudne do zaakceptowania. Trzeba wówczas zmienić tryb życia, aktywności zawodowej i podporządkować się zaleceniom lekarskim, które często narzucają wiele ograniczeń i prowadzą do dyskomfortu fizycznego czy psychicznego. Taka zmiana sytuacji życiowej pacjenta, prowadzi często do stanów depresyjnych i stawia go często przed dylematem sensu egzystencji. 2 Szacuje się, że obecnie funkcjonowanie systemu medycznego warunkuje wskaźniki zdrowia tylko w 10-15%, a pozostałe, ważne dla zdrowia czynniki pozostają poza obrębem działania medycyny Wymienić tu można: zasoby psychologiczne i styl życia jednostki, jej związki z innymi ludźmi i uzyskiwane od nich wsparcie społeczne, a ponadto warunki ekonomiczne i stan środowiska naturalnego. (2). 26 Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
3 Wymiary psychologii zdrowia Problematyka psychologii zdrowia obejmuje następującą problematykę: tworzenie modeli teoretycznych przydatnych w rozważaniach nad zdrowiem i chorobą, a w szczególności model stresu i sposoby radzenia sobie z nim, promocję zdrowia oraz prewencji chorób, korzystanie z opieki medycznej, w tym podejmowanie decyzji o udaniu się do lekarza, komunikacja z między lekarzem a pacjentem, stosowanie się do zaleceń lekarskich, procedury i leczenie szpitalne, dolegliwości towarzyszące chorobom, zwłaszcza bólowe, choroby przewlekłe i zagrażające życiu, pomoc psychologiczną (z wykorzystaniem technik psychoterapeutycznych) chorym somatycznie. Współczesna medycyna jako źródło stresu dla pacjentów Osiągnięcia współczesnej medycyny są powszechnie znane. Jednak rozwój inwazyjnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, wymagających zastosowania skomplikowanej aparatury, postępująca biurokratyzacja i specjalizacja, kształtują nowe oblicze medycyny, określane jako jej technicyzacja czy wręcz dehumanizacja. Ponadto niektóre nowe metody leczenia powodują znaczne obciążenie psychiczne pacjentów. Przykładem jest hemodializa, uzależniająca życie chorego od sprawnego działania aparatury w specjalistycznym ośrodku, do którego pacjent musi w określonych porach doby, na czas dotrzeć z domu. Taka sytuacja pociąga za sobą wiele kłopotliwych następstw, zwłaszcza w kontaktach z innymi oraz wymaga pomocy szeregu osób, aby realizować zalecenia lekarskie. Ponadto obecność aparatury medycznej, której przeznaczenia pacjent nie zna i której działania nie rozumie, jest dla niego też kolejnym źródłem lęku. Również ze względów ekonomicznych, pacjent ma coraz mniej okazji do bezpośredniego kontaktu z lekarzem, w trakcie którego byłoby możliwe zmniejszenie skutków emocjonalnych leczenia i ogólnej poprawy stanu psychicznego pacjenta poprzez szczegółowe wyjaśnienie etiologii, terapii i rokowań co do stanu zdrowia. Do tego stanu rzeczy przyczynia się system organizacji służby zdrowia, oraz rozwijająca się w medycynie wąska specjalizacja zawodowa, która pociąga za sobą tendencję do koncentrowania się lekarza na właściwym ze względu na jego specjalność, narządzie wewnętrznym (płuca, nerki, serce, wątroba). Ponadto postępująca biurokratyzacja stwarza bariery utrudniające swobodny dostęp do lekarza. Korzystanie z pomocy medycznej staje się dla chorego coraz częściej źródłem stresu, kumulującego się ze stresem spowodowanym samą chorobą i niekiedy nawet przewyższającego go nasileniem. Psychologiczne koncepcje zdrowia Potocznie zdrowie rozumiane jest negatywnie jako stan braku choroby, ale specjaliści już dosyć dawno uznali to ujęcie za niewystarczające. Zdrowie utożsamiane jest zatem z pełnym dobrostanem fizycznym, psychicznym i społecznym, a nie wyłącznie z brakiem problemów medycznych. To klasyczne już ujęcie jest również od dosyć dawna krytykowane. Akceptując leżące u jego podstaw całościowe i pozytywne podejście do zdrowia, zarzuca mu się idealizację, a tak rozumiane zdrowie jest praktycznie nie do osiągnięcia. Kwestionuje się ponadto statyczny charakter i niejednoznaczność pojęcia dobrostanu psychofizycznego. Przedstawiciele nauk społecznych, socjologii i psychologii wysuwają więc nowe propozycje, nawiązujące do ujęcia WHO, ale sformułowane bardziej szczegółowo i dynamicznie. Można tutaj wyróżnić dwa sposoby konceptualizacji: Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society 27
4 rok W pierwszym zdrowie traktowane jest jako dyspozycja, co przykładowo oddaje definicja, wedle której jest to: poddająca się zmianom zdolność człowieka zarówno do osiągania pełni własnych fizycznych, psychicznych i społecznych możliwości, jak i reagowania na wyzwania środowiska. (7). Zdrowie jawi się tu jako zasób, ogólna zdolność organizmu do wszechstronnego rozwoju i do stawiania czoła aktualnym wymaganiom. Bywa też określane jako poziom kompetencji życiowej jednostki. Drugie ujęcie określa zdrowie jako proces poszukiwania i utrzymywania równowagi w obliczu obciążeń, jakie nieustannie nakłada na organizm otoczenie. Jest to podejście dynamiczne i interakcyjne. Zdrowie jako proces ma określoną dynamikę w czasie i zmienia się w odpowiedzi na zaistniałe wymagania zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Przyjmuje się, że choroba jest następstwem niewydolności tego procesu, jest załamaniem zdrowia. Dochodzi do tego wtedy, kiedy brakuje energii i/lub umiejętności, aby sprostać wymaganiom i obciążeniom, zachowując poczucie równowagi i harmonii (1). Wspólne dla obu współczesnych ujęć zdrowia w naukach społecznych jest przyjęcie, że jego podstawę stanowi złożony i różnorodny zespół czynników, na który składają się zarówno genetyczne, jak i psychospołeczne zasoby odpornościowe, między innymi wsparcie społeczne (5), strategie radzenia sobie, poziom tożsamości i inne zasoby. Oba też charakteryzuje relatywizacja zdrowia do określonego czasu i kontekstu. (1, 3, 4, 6,). Podstawowego znaczenia nabiera więc w tych koncepcjach relacja między jednostką a otoczeniem całej swej złożoności. Widzimy tu ich wyraźny związek z wątkami dominującymi we współczesnej psychologii teoretycznej. Integralną częścią psychologicznej konceptualizacji zdrowia jest pojęcie zdrowego pola życiowego, na które składają się biologiczne, techniczne, społeczne i kulturowe czynniki otoczenia, stanowiące warunki zdrowia indywidualnego. Reasumując psychologia zdrowia to całokształt specyficznego, oświatowego, naukowego i profesjonalnego wkładu psychologii jako dyscypliny do zasad promocji i utrzymywania zdrowia, zapobiegania i leczenia chorób, rozpoznawania etiologicznych i diagnostycznych korelatów zdrowia, choroby i zbliżonych dysfunkcji, a także do analizy i optymalizacji systemu opieki zdrowotnej i kształtowania polityki zdrowotnej (4). Zatem, psychologia zdrowia jest działem psychologii stosowanej, zajmującym się poznaniem wpływu czynników psychologicznych i środowiskowych na człowieka, na stan jego zdrowia oraz samopoczucie podczas choroby, a także na czynniki kształtujące ludzkie zachowania w codziennym funkcjonowaniu. Piśmiennictwo 1. Antonovsky A., The sense of coherence as a determinant of health, (red:) J. D. Matarazzo, Sharlene M. Weiss, J. A. Herd., N. E. Miller, Stephen M. Weiss, (w:.). Behavioral health. A handbook of health enhancement and disease prevention ( ). New York: Wiley 1994, 2. Gniazdowski, A., Promocja zdrowia w miejscu pracy. Teoria i zagadnienia praktyczne. Wyd. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1994, 3. Heszen-Niejodek I., Psychologia zdrowia jako dziedzina badań i zastosowań praktycznych, (w:) Psychologia zdrowia, (red.:) I. Heszen-Niejodek I., H. Sęk, Psychologia zdrowia, PWN, Warszawa 1997, 4. Heszen-Niejodek I., Sęk H., Psychologia zdrowia, PWN, Warszawa 1997, 5. Pommersbach J., Wsparcie społeczne a choroba, Przegląd Psychologiczny, 1988, 31, , 6. Sęk H., Psychologia wobec promocji zdrowia, (w:) Psychologia zdrowia, (red.:) I. Heszen-Niejodek I., H. Sęk, Psychologia zdrowia, PWN, Warszawa 1997, 28 Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
5 7. Słońska Z., Promocja zdrowia - zarys problematyki, Promocja Zdrowia: Nauki Społeczne i Medycyna, 1994, 1, Recenzent: prof. dr hab. med. Andrzej Buczyński Autorzy: dr med. Zdzisław Kobos, dr med Piotr Siermontowski Zakład Medycyny Morskiej i Tropikalnej Wojskowego Instytutu Medycznego ul. Grudzińskiego Gdynia 3 skr. poczt. 18 tel. 58/ e-majl: zmmit@mw.mil.pl Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society 29
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGIA KARTA PRZEDMIOTU. CPS01c. polski. obowiązkowy. nauki podstawowe. studia magisterskie. II rok/semestr 4.
Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Bardziej szczegółowoWykłady: 20 godziny Seminaria: 10 godzin Ćwiczenia: 10 godzin
Jednostka prowadząca kierunek: Zakład Zdrowia Publicznego Kierunek: Zdrowie publiczne Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna III rok I 0 studia stacjonarne Pedagogika zdrowia Punkty ECTS: Wykłady: 20 godziny
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1, Punkt 4 Tabeli str. 3
Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu szczegółowych kryteriów wyboru ofert wraz z wyznaczającymi je warunkami oraz przypisaną im wartością w rodzaju rehabilitacja lecznicza
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoStandardy Grupy ds. Zdrowia. Spotkanie ogólnopolskie partnerów projektu Standardy w Pomocy Warszawa, 27 września 2011
Standardy Grupy ds. Zdrowia Spotkanie ogólnopolskie partnerów projektu Standardy w Pomocy Warszawa, 27 września 2011 Cel główny Cel główny: optymalny stan zdrowia osób bezdomnych (świadczeniobiorców) utrzymanie
Bardziej szczegółowoAgresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Bardziej szczegółowoPsychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny
Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12. Specjalność: pielęgniarstwo 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Prof. Krzysztof Owczarek. III rok. zimowy + letni.
1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/16
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Bardziej szczegółowoCzynniki determinujące zdrowie populacji i jednostki
Czynniki determinujące zdrowie populacji i jednostki Zdrowie grupy definicji zdrowia: Potoczne: zdrowie rozumiane jest jako brak choroby lub dolegliwości. Profesjonalne: formułowane przez przedstawicieli
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoWykłady: Literatura. Nazwa kursu: Promocja zdrowia Autor: prof. dr hab. Władysława Pilecka mgr Stanisław Bobula
Nazwa kursu: Promocja zdrowia Autor: prof. dr hab. Władysława Pilecka mgr Stanisław Bobula Wykłady: 1. Pojęcie promocji zdrowia i zjawisk pokrewnych: jakość życia, prewencja zaburzeń, edukacja zdrowotna
Bardziej szczegółowoWsparcie społeczne. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Szeroko definiowane wsparcie społeczne to pomoc dostępna dla jednostki w sytuacjach trudnych (Saranson, 1982, za: Sęk, Cieślak, 2004), jako zaspokojenie potrzeb w
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. - zaliczenie
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Psychopatologia r.a 018-019 cykl 016-01 Rodzaj modułu/przedmiotu Obowiązkowy Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność
Bardziej szczegółowoRola psychologa w podmiotach leczniczych
Rola psychologa w podmiotach leczniczych Podstawowym celem działań podmiotów leczniczych było i jest zdrowie pacjentów. Ponieważ jednak zdrowie według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący
Bardziej szczegółowoOPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) Kierunek: Dialog i Doradztwo Społeczne ...
I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: Psychologia zdrowia 2. Kod modułu kształcenia 3. Rodzaj modułu kształcenia: wykład nieobowiązkowy, ćwiczenia obowiązkowe 4. Kierunek studiów: Dialog i
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Propedeutyka nauk medycznych Rok akademicki: 2016/2017 Kod: JFM-1-603-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Fizyka Medyczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu S-PRP Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/18-2021/22 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoLeczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego Zespół Leczenia Środowiskowego Wieliczka Paweł Sacha specjalista psychiatra Idea psychiatrycznego leczenia środowiskowego, a codzienna
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia. Kierunek Ratownictwo Medyczne
Efekty kształcenia Kierunek Ratownictwo Medyczne Tabela odniesień efektów kształcenia dla kierunku studiów ratownictwo medyczne, studia pierwszego stopnia, profil praktyczny do obszarowych efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia radzenia sobie ze stresem 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of coping with stress 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Promocja zdrowia przedmiot do
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Propedeutyka nauk medycznych Rok akademicki: 2015/2016 Kod: EIB-1-180-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Inżynieria Biomedyczna
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZDROWIE PUBLICZNE I STOPNIA
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZDROWIE PUBLICZNE I STOPNIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopnia praktyczny licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia: Modele, metody, badania socjomedyczne. Zofia Słońska. Szkoła Zdrowia Publicznego CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO
Promocja zdrowia: Modele, metody, badania socjomedyczne. Zofia Słońska 1 STAN ZDROWIA CZYNNIKI FIZJOLOGICZNE CZYNNIKI BEHAWIORALNE CZYNNIKI KULTUROWE, SPOŁECZNE SPOŁECZNO-EKONOMICZNE CZYNNIKI PSYCHOSPOŁECZNE
Bardziej szczegółowoPsychologia - opis przedmiotu
Psychologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia Kod przedmiotu 14.4-WP-PielP-CHOL-Sk-S14_pNadGenUY423 Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Psychologia zdrowia
Przedmiot: Psychologia zdrowia I. Informacje ogólne Wydział REHABILITACJI Jednostka organizacyjna Zakład Psychologii Klinicznej i Pedagogiki Specjalnej Kierownik: prof. dr hab. Monika Guszkowska Nazwa
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. - zaliczenie
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Podstawy zdrowia psychicznego r.a. 208-209 cykl 206-209 Rodzaj modułu/przedmiotu Obowiązkowy Wydział PUM Kierunek
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO
STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO Dokumentacja związana z programem studiów program kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Studia Podyplomowe Bioetyki i Prawa Medycznego
Bardziej szczegółowoZDROWIE I HIGIENA PSYCHICZNA
PRZEDMIOT: ZDROWIE I HIGIENA PSYCHICZNA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia
Bardziej szczegółowoKOMPETENCJE WYMAGANE DO WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA DENTYSTY W UNII EUROPEJSKIEJ
MAJ 2009 REZOLUCJA RADY EUROPEJSKICH LEKARZY DENTYSTÓW (CED) KOMPETENCJE WYMAGANE DO WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA DENTYSTY W UNII EUROPEJSKIEJ WPROWADZENIE Lekarz dentysta jest podstawowym świadczeniodawcą
Bardziej szczegółowoWiesław Fidecki Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla opieki pielęgniarskiej. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28,
Wiesław Fidecki Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla opieki pielęgniarskiej Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28, 167-170 2007 Starzenie Się Społeczeństwa Wyzwaniem Dla Opieki Pielęgniarskiej
Bardziej szczegółowoOPIEKA NAD PACJENTEM CHORYM PRZEWLEKLE
OPIEKA NAD PACJENTEM CHORYM PRZEWLEKLE Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy i opiekuńczo-leczniczy Zadaniem zakładu opiekuńczego jest okresowe objęcie całodobową pielęgnacją oraz kontynuacją leczenia świadczeniobiorców
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Gabriela Chojnacka-Szawłowska Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie
Bardziej szczegółowoDEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza)
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa
Bardziej szczegółowoA) Ogólny opis przedmiotu. Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot. Promocja Zdrowia Health Promotion
A) Ogólny opis Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Kod Kod ERASMUS Liczba punktów ECTS Sposób zaliczenia Egzamin
Bardziej szczegółowoCzy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
Bardziej szczegółowoJakość życia nie zależy wyłącznie od dobrostanu fizycznego, bo stan zdrowia ma wpływ na wiele aspektów życia.
Jakość życia w chorobie nowotworowej Krzysztof G. Jeziorski Warszawa Definicja jakości życia WHO (1993) Poczucie jednostki co do jej pozycji życiowej w ujęciu kulturowym oraz systemu wartości, w którym
Bardziej szczegółowoA) Ogólny opis przedmiotu. Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot. Promocja Zdrowia Health Promotion
A) Ogólny opis Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Kod Kod ERASMUS Liczba punktów ECTS Sposób zaliczenia Egzamin
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Promocja zdrowia psychicznego Kod
Bardziej szczegółowoOtwarty konkurs ofert
29/06/2011 ogłaszany jest zwyczajowo w I kwartale danego roku. Ogłoszenie o konkursie zawierające wszelkie szczegóły i warunki uczestnictwa w nim, publikowane jest na naszej stronie w zakładce Konkursy
Bardziej szczegółowoDz. U. nr 3/2000 Poz 44
Dz. U. nr 3/2000 Poz 44 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 grudnia 1999 r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, zasad funkcjonowania i rodzajów zakładów lecznictwa odwykowego oraz udziału
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Empatia w medycynie
Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Empatia w medycynie obieralny - fakultet Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Pielęgniarstwo specjalistyczne - Psychiatria
Bardziej szczegółowoUczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski
Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski Nazwa przedmiotu SOCJOLOGIA MEDYCYNY Kod przedmiotu WL_PRZED36 Poziom studiów Jednolite studia magisterskie Status przedmiotu Obligatoryjny Rok i
Bardziej szczegółowoPriorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015
Załącznik nr 1 do Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012-2015 Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015 Na podstawie Rozporządzenia
Bardziej szczegółowoWykład 2. Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska
Wykład 2 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i zdrowie społeczeństwa, w którym żyją jest nieodłącznym i komplementarnym elementem promocji zdrowia
Bardziej szczegółowoM1_W04 M1_W10 K_W 01 M1_W01 M1_W02 M1_W10 K_W 02 M1_W05 M1_W03 K_W 03 M1_W08 M1_W11, M1_W12 M1_W01 M1_W02 M1_W03 M1_W07 M1_W10 M1_W01 M1_W07 M1_W10
TABELA ODNIESIENIA EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH KIERUNEK FIZJOTERAPIA POZIOM KSZTAŁCENIA - studia i stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA - praktyczny OBSZAR KSZTAŁCENIA - obszar nauk medycznych, nauk
Bardziej szczegółowoSYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: pecjalności: YLABU Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Psychologia lekarska Kod modułu LK.3.D.002 I Wydział Lekarski z Oddziałem tomatologicznym
Bardziej szczegółowoKierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Zdrowie publiczne Studia II stopnia stacjonarne. Dr n. med. Beata Penar-Zadarko
Sylabus : PSYCHOLOGIA ZDROWIA Nazwa Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Psychologia zdrowia Wydział Medyczny, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o zdrowiu, Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego Kod - Studia
Bardziej szczegółowoSylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy psychologii lekarskiej
Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy
Bardziej szczegółowomgr Jagoda Różycka Zakład Psychologii Klinicznej Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński
mgr Jagoda Różycka Zakład Psychologii Klinicznej Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński 1. Psychologia zdrowia co sprzyja zdrowiu a co chorobie? 2. Psychologiczne aspekty uwarunkowania podatności
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku i ich relacje z efektami kształcenia dla obszarów kształcenia
Efekty dla kierunku i ich relacje z efektami dla obszarów Wydział prowadzący kierunek studiów: REHABILITACJI Kierunek stadiów: (nazwa kierunku musi być odebrania do zawartości programu a zwłaszcza do zakładanych
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. - zaliczenie
Załącznik do Zarządzenia 32/217 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr
Bardziej szczegółowoII. EFEKTY KSZTAŁCENIA dla kierunku studiów optometria Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik do uchwały nr 80/2014 r. z dnia 28.05.2014r. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA dla kierunku studiów optometria Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki II.1. Tabela odniesień efektów kierunkowych
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2010/2011
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 010/011 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień. Rok I, semestr II
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Potencjały zdrowia i szczęścia człowieka./ Moduł 102..: Człowiek w zdrowiu i chorobie 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim The stress
Bardziej szczegółowoSylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Psychologia kliniczna
Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Psychologia kliniczna Grupa
Bardziej szczegółowoMinister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
http://www.maggiedeblock.be/2005/11/18/resolutie-inzake-de-klinischebiologie/ Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Obecna Minister Zdrowia Maggy de Block wraz z Yolande Avontroodt, i Hilde Dierickx
Bardziej szczegółowoNarzędzie pracy socjalnej nr 14 Wywiad z osobą długotrwale chorą 1 Przeznaczenie narzędzia:
Narzędzie pracy socjalnej nr 14 Wywiad z osobą długotrwale chorą 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/ rodziny) Zastosowanie
Bardziej szczegółowoSzpital jako instytucja społeczna
Szpital jako instytucja społeczna dr n. hum. Jan Domaradzki Pracownia Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu jandomar@ump.edu.pl MODELE OPIEKI
Bardziej szczegółowoSALUTOGENEZA co to takiego?
SALUTOGENEZA co to takiego? Jak powstawała salutogeneza? W okresie po II wojnie światowej Aaron Antonovsky, prowadził badania osób, które przeżyły horror nazistowskich obozów koncentracyjnych. Obserwacje
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu WSPÓŁCZESNA EKOLOGIA I OCHRONA
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny
Psychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny Program ogólny Rodzaj zajęć Liczba modułów Liczba godzin Rok Moduł wspólny ogólnoszkolny a 1
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. jednolite X I stopnia II stopnia
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MDUŁ U ( PRZEDMITU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Psychologia lekarska
Bardziej szczegółowoOpis modułu kształcenia
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Zdrowia Publicznego Opis modułu kształcenia Nazwa modułu (przedmiotu) Psychologia Kod podmiotu Kierunek studiów Ratownictwo medyczne Profil kształcenia
Bardziej szczegółowo1 Homeopatia Katarzyna Wiącek-Bielecka
1 2 Spis treści Bibliografia......5 Wstęp......6 1. Krótka historia homeopatii......9 2. Podział homeopatii.... 10 3. Produkcja leków homeopatycznych.... 11 4. Koncepcja medycyny w homeopatii.... 14 a)
Bardziej szczegółowoDr n. med. Marzena Zarzeczna-Baran Zakład Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed
Dr n. med. Marzena Zarzeczna-Baran Zakład Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed Zakłada się, że na zdrowie ludzkie ma wpływ wiele czynników pozamedycznych związanych ze środowiskiem życia, takich
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : ZNACZENIE RELACJI LEKARZ PACJENT W PROCESIE ZMAGANIA SIĘ Z CHOROBĄ
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Promocja zdrowia psychicznego. jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia.
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np.
Bardziej szczegółowoLęki białych kołnierzyków. interdyscyplinarne podejście do nowego profilu pacjenta
Lęki białych kołnierzyków interdyscyplinarne podejście do nowego profilu pacjenta Lęki białych kołnierzyków interdyscyplinarne podejście do nowego profilu pacjenta Redakcja: Spis treści Rozdział 1 Do Czytelnika.................................................
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski. Zakład Psychologii Medycznej. Jednolite studia magisterskie
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu EDYCJA 2015
OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DO SPECJALNOŚCI: Trening personalny z psychodietetyką Psychodietetyka to intensywnie rozwijająca się dziedzina nauki zajmująca się żywnością i żywieniem człowieka zarówno chorego,
Bardziej szczegółowoUwaga Propozycje rozwiązań Uzasadnienie
Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień Osoba zgłaszająca uwagi: dr n. hum. Katarzyna Sitnik-Warchulska
Bardziej szczegółowoRAPORT Z REALIZACJI KAMPANII PARTNERSTWO W LECZENIU marzec grudzień 2013 r.
RAPORT Z REALIZACJI KAMPANII PARTNERSTWO W LECZENIU marzec grudzień 2013 r. 1 ORGANIZATORZY, PARTNERZY, PATRONI 2 O KAMPANII Partnerstwo w leczeniu. Lekarz Pacjent Rodzina to ogólnopolska kampania edukacyjna
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA. pod redakcją Piotra Korzeniowskiego
POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ W ŁODZI KOMISJA OCHRONY ŚRODOWISKA ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA Zagadnienie systemowe prawa ochrony środowiska, którym została poświęcona książka, ma wielkie
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowo[14ZPK/KII] Edukacja zdrowotna w kosmetologii
[14ZPK/KII] Edukacja zdrowotna w kosmetologii 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia. FIZJOTERAPIA absolwent:
Efekty kształcenia Tabela odniesień efektów kształcenia dla kierunku studiów FIZJOTERAPIA studia pierwszego stopnia, profil praktyczny do obszarowych efektów kształcenia Objaśnienie oznaczeń w symbolach:
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Integracja społeczna Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Bardziej szczegółowo1. Chory z otępieniem charakterystyka kliniczna. Dr hab. n. med. Beata Łabuz-Roszak, dr hab. n. med. Piotr Gorczyca
SESJA: Neuromorficzna architektura szpitali psychiatrycznych. W związku z intensywnym rozwojem medycyny jak i architektury służby zdrowia, rośnie zapotrzebowanie na tworzenie środowiska zbudowanego dostosowanego
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PRAWNA : Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii.
Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych w Katolickim Zespole Edukacyjnym - Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej im. św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia z punktu widzenia dzisiejszego stanu wiedzy. Teoria i praktyka.
III MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA INTERDYSCYPLINARNA ZDROWIE I ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA KRAKÓW, 24.09.2016 R. Promocja zdrowia z punktu widzenia dzisiejszego stanu wiedzy. Teoria i praktyka. BARBARA KOSTECKA(1,
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe problemy uzależnień
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: PEDAGOGIKA SPECJALNA
Przedmiot: PEDAGOGIKA SPECJALNA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia
Bardziej szczegółowo